intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức Địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương

Chia sẻ: Dung Hoang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:19

46
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến khái quát lại một số nội dung cơ bản trong chương trình địa lí lớp 6. Hướng dẫn học sinh thực hành trải nghiệm vận dụng lí thuyết vào giải quyết các vấn đề ngoài thực tiễn. Thực hiện tốt nguyên tắc “Học đi đôi với hành”. Cải thiện mối quan hệ giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh, làm phong phú thêm nội dung, phương pháp học tập

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức Địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương

  1. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” MỤC LỤC MỤC LỤC..................................................................................................................................... 1 PHẦN THỨ NHẤT : MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 2 I. Đặt vấn đề : ........................................................................................................................... 2 II. Mục đích nghiên cứu : .......................................................................................................... 3 PHẦN THỨ HAI : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...................................................................................... 3 I. Cơ sở lí luận của vấn đề:....................................................................................................... 3 II. Thực trạng vấn đề:................................................................................................................ 4 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: ................................................................ 6 1. Một số nội dung cơ bản .................................................................................................... 6 2. Cách tổ chức các hoạt động:............................................................................................. 8 IV. Tính mới của giải pháp: .................................................................................................... 14 V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:................................................................................. 15 PHẦN THỨ 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ...................................................................................... 16 I. Kết luận: .............................................................................................................................. 16 II. Kiến nghị:............................................................................................................................ 16 Phạm Thị Kim Yến  Trang 1
  2. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” PHẦN THỨ NHẤT : MỞ ĐẦU  I. Đặt vấn đề :  Trong những năm vừa qua, việc đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra  đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của học sinh đã được Bộ, Ngành và  các cấp quan tâm. Hầu hết giáo viên hiện nay đã được trang bị  lí luận về  các  phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực trong quá trình đào tạo tại các trường  sư  phạm cũng như  quá trình bồi dưỡng, tập huấn hằng năm. Tuy nhiên, việc  thực hiện các phương pháp dạy học tích cực trong thực tiễn còn chưa thường  xuyên và chưa hiệu quả. Việc trình bày kiến thức trong sách giáo khoa theo định  hướng nội dung, nặng về lập luận, suy luận, diễn giải hình thành kiến thức; h ình  thức dạy học chủ yếu trên lớp theo từng bài/tiết nhằm "truyền tải" hết những gì   được viết trong sách giáo khoa, chủ  yếu là "hình thành kiến thức", ít thực hành,  vận dụng kiến thức. Hiện nay, giáo dục trong nhà trường phổ thông không còn dừng lại ở việc  giảng dạy kiến thức phổ  thông thông thường mà cùng với định hướng đổi mới  giáo dục toàn diện của Bộ, Ngành ­ Giáo dục còn đi đôi với việc hình thành kĩ  năng sống, giáo dục gắn với cộng đồng và thực tế tại địa phương. Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình  giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ  chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm  được cái gì qua việc học. Để  đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện   thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức   sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng  lực và phẩm chất; đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả  giáo dục từ  nặng về  kiểm tra trí nhớ  sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức   giải quyết vấn đề. Chương trình Địa lí 6 là phân môn có nhiều khái niệm trừu tượng, khó  diễn giải bằng lời, đòi hỏi trí tưởng tượng phong phú, có nhiều nội dung các em  được tiếp cận trực tiếp nhưng không biết phải diễn giải như thế nào. Trong khi   đó học sinh lớp 6 lại là những đối tượng mới chuyển cấp, còn nhiều bỡ  ngỡ,   Phạm Thị Kim Yến  Trang 2
  3. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” việc tiếp cận kiến thức còn nhiều khó khăn. Thời lượng tiết học trên lớp không   đủ  thời gian cho các em thực hành. Vì vậy, để  học sinh có thể  vận dụng nội   dung bài học vào giải quyết các vấn đề mà các em được tiếp cận trực tiếp, cuối   chương trình giáo viên cần có biện pháp để  giúp học sinh vận dụng và giải   quyết các vấn đề đó. Đây chính là lí do tôi chọn đề tài   “Cách tổ chức cho học   sinh   thực   hành   vận   dụng   kiến   thức   địa   lí   6   bằng   thực   nghiệm   tại   địa   phương” II. Mục đích nghiên cứu : ­ Khái quát lại một số  nội dung cơ  bản trong chương trình địa lí lớp 6.   Hướng dẫn học sinh thực hành trải nghiệm vận dụng lí thuyết vào giải quyết   các vấn đề ngoài thực tiễn. Thực hiện tốt nguyên tắc “Học đi đôi với hành” ­Làm rõ hơn, lí giải bằng thực tiễn một số khái niệm trừu tượng mà học   sinh được học trong suốt chương trình địa lí lớp 6. ­ Rèn luyện cho học sinh phương thức hoạt động nhóm có hiệu quả, tăng   cường khả năng quan sát, nhận biết và giải quyết vấn đề. Thực hiện tốt nhất mục tiêu lồng ghép giáo dục địa phương trong đổi mới  ­ phương pháp dạy học. ­ Rèn luyện các kĩ năng sống, kĩ năng quan sát, phân tích, liên hệ thực tế. ­  Hình thành năng lực tư duy logic, xử lí thông tin, ứng dụng để giải quyết   vấn đề, dự đoán một số hiện tượng... ­ Cải thiện mối quan hệ giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học   sinh, làm phong phú thêm nội dung, phương pháp học tập. PHẦN THỨ HAI : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của vấn đề: Thực hành vận dụng hay phương pháp khảo sát điều tra là một phương  pháp đặc thù của việc dạy học địa lí vì đối tượng nghiên cứu của địa lí là các thể  tổng hợp tự nhiên hoặc kinh tế­ xã hội theo lãnh thổ. Muốn học sinh hiểu được   các thành phần và các mối quan hệ  của các thành phần đó thì giáo viên phải  Phạm Thị Kim Yến  Trang 3
  4. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” hướng dẫn các em nghiên cứu trên một lãnh thổ cụ thể ­ địa phương nơi các em   đang sinh sống và học tập. Phương pháp này nhằm khảo sát điều tra các thành   phần của môi trường tự nhiên, môi trường kinh tế xã hội ở địa phương. Vì vậy,   giáo viên cần đề  ra những nội dung cần khảo sát, đồng thời là người tổ  chức,   hướng dẫn, gợi ý học sinh thực hiện. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện   về giáo dục và đào tạo nêu rõ: tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và  học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng   kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều,   ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự  học, tạo  cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực.   Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ  chức hình thức học tập đa dạng, chú ý  các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học Thông qua việc tiếp xúc, tìm tòi, điều tra thực tế địa phương sẽ cung cấp  cho học sinh những biểu tượng, khái niệm, các mối quan hệ nhân quả về các đối  tượng địa lí mà các em đã được học tại lớp. So sánh kết quả thu thập được với   kiến thức lí thuyết để đối chiếu, tìm ra cái mới cho mình, tập dượt làm quen với  nghiên cứu khoa học. Phương   pháp   này   tạo   điều   kiện   để   học   sinh   tìm   hiểu   rõ   thực   tế   địa  phương (thuận lợi, khó khăn) ­ đây là cách thức tốt nhất để giáo dục cho các em   về tình yêu quê hương, đất nước, quan tâm đến môi trường xung quanh và muốn   làm gì đó để bảo vệ, cải tạo môi trường sống ở địa phương. II. Thực trạng vấn đề:  Chương trình địa lí 6 cấp THCS cung cấp cho học sinh những kiến thức  về  địa lí tự  nhiên đại cương như  Trái Đất ­ Các vận động của Trái Đất, cách  thức xác định tọa độ địa lí, xác định phương hướng trên bản đồ; Các thành phần   tự  nhiên của Trái Đất như: địa hình, thời tiết, khí hậu, sông ngòi, đất đai, sinh   vật....Tất cả  các nội dung đó học sinh đều được tiếp cận trực tiếp hoặc gián  tiếp nhưng để chứng minh được nó thì không hề đơn giản.  Thời lượng các tiết học không cho phép học sinh được thực hành nhiều,  đặc biệt là thực hành ngoài trời gần như không có, giáo viên chỉ  có thể dạy nội  Phạm Thị Kim Yến  Trang 4
  5. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” dung bài học và kết hợp cho học sinh quan sát các dụng cụ  thực hành trên lớp.  Trong khi đó, nội dung địa lí đại cương lại là các vấn đề xảy ra ngoài thực tế. Vì   vậy học sinh rất khó để nắm được bản chất thực sự của vấn đề. Việc rèn các kĩ   năng sống, kĩ năng thực hành, quan sát cho học sinh còn chưa đáp ứng được cho   yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy vì học sinh ít được tiếp cận trực tiếp,  không hình dung ra được các nội dung mình đã học với các hiện tượng xảy ra   ngoài thực tế. Sau khi kết thúc chương trình Địa lí 6, tôi đã tiến hành khảo sát thực tế  học sinh khối 6 (tổng số học sinh 210 em )trường THCS Tô Hiệu, kết quả  như  sau: Nội  Biết cách đo  Biết   cách  Biết đo nhiệt  Biết   được  Biết   đánh  dung  tính   khoảng  xác   định  độ,   đánh   giá  đặc   điểm  giá tổng quát  cách   ngoài  phương  tình hình thời  lớp đất ở địa  tự  nhiên của  thực địa hướng  tiết phương địa phương Thời  Biết  Biết  Biết  Biết  Biết  Biết  Biết  Biết  Biết  Biết  điểm   về   lí  thực  về   lí  thực  về   lí  thực  về   lí  thực  về   lí  thực  thuyết hiện thuyết hiện thuyết hiện thuyết hiện thuyết hiện Số  120 30 155 25 163 32 187 35 145 35 lượng Tỉ   ệ  57,1 14,2 73,8 11,9 77,6 15,2 89,0 16,7 69,0 29,7 % Nhậ Số lượng học sinh nắm được kiến thức về mặt lí thuyết tương đối cao,  n xét đặc biệt là ở các lớp chọn, tuy nhiên số lượng học sinh biết  vận dụng  vào thực tế còn  rất thấp Khi học tập trên lớp, các em chưa hình dung ra được mối quan hệ nhân quả của  các yếu tố tự nhiên như: đất, nước, khí hậu... trong phát triển kinh tế­ xã hội tại  địa phương... Do đó cần có giải pháp mang tính thiết thực hơn.  Để thực hiện được những điều trên, cần đảm bảo những yêu cầu sau: ­ Xác định rõ mục tiêu, nội dung cần học sinh thực hiện. ­ Đảm bảo chương trình, nội dung dạy học trên lớp. Phạm Thị Kim Yến  Trang 5
  6. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” ­ Giáo viên có sự chuẩn bị kĩ lưỡng về: các dụng cụ thực hành, cách thức   tiến hành, các biểu mẫu báo cáo... ­ Học sinh cần ôn lại các khái niệm, cách thức tiến hành trên lí thuyết để  làm minh chứng. III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:  Nội dung chương trình địa lí lớp 6 có thể chia thành 2 phần lớn là chương  về Trái Đất­ Các vận động của Trái Đất và chương về các thành phần tự nhiên   của Trái Đất. Vì chương   trình không có tiết dành cho thực nghiệm ngoài trời  nên giáo viên có thể  tổ  chức cho học sinh hoạt động ngoại khóa kết hợp trải  nghiệm sáng tạo.  1. Một số nội dung cơ bản  ­ Đo tính khoảng cách trên thực địa – xác định khoảng cách trên bản đồ  nếu   biết tỉ lệ bản đồ. ­ Các cách xác định phương hướng khi có la bàn, khi không có la bàn. ­ Đặc điểm địa hình tại địa phương. ­ Cách sử dụng nhiệt kế­ đo nhiệt độ không khí tại địa phương. ­  Cách quan sát các yếu tố  của thời tiết, nhận định đặc điểm thời tiết tại  thời điểm thực nghiệm. ­Đặc điểm thổ  nhưỡng của địa phương­ giá trị  sử  dụng ( Có thể  cho học   sinh đào một phẫu diện đất để quan sát tầng đất mùn ). ­ Đánh giá về sinh vật của địa phương.  ­ Tổng quan về mối quan hệ của các yếu tố tự nhiên tới phát triển kinh tế ở  địa phương. Vì các nội dung thực nghiệm xuyên suốt chương trình từ  đầu năm học nên  giáo viên cần cho học sinh thời gian chuẩn bị trước, đưa ra các nội dung học sinh   được thực nghiệm để các em chuẩn bị về lí thuyết­ nắm lại các định nghĩa, các   cách tiến hành mà các em được học trên lớp. Đây cũng có thể coi như ôn tập lại   một số nội dung trong chương trình. Địa điểm tiến hành thực nghiệm không cần  Phạm Thị Kim Yến  Trang 6
  7. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” quá xa, quá cầu kì, có thể  ngay trong khuôn viên trường học hay một vườn cây  gần trường... Hoạt động thực nghiệm có thể  chia ra làm 2 lần với 2 phần chính của  chương trình như  trên, một lần vào cuối học kì I ( Trái Đất­ Các vận động của   Trái Đất), một lần vào cuối học ki II ( Các thành phần tự  nhiên của Trái Đất);   cũng có thể  tiến hành tổng hợp1 lần sau khi học sinh hoàn thành chương trình  đến bài cuối cùng. Tuy nhiên, để  học sinh có cái nhìn khái quát nhất và không   tốn quá nhiều thời gian thì phương án tổ chức một lần vào cuối năm học khả thi   hơn. Trước khi tiến hành thực nghiệm giáo viên cần nêu rõ những yêu cầu cụ  thể mà các em cần làm, cách thức thực hiện, chia nhóm và các quy định về việc  chấp hành nội quy buổi thực nghiệm để  đảm bảo an toàn. Giáo viên có thể  cụ  thể  hóa yêu cầu đối với học sinh bằng mẫu báo cáo thực nghiệm. Mẫu tham  khảo: BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG THỰC NGHIỆM ĐỊA LÍ 6 TẠI ĐỊA PHƯƠNG Nhóm: ……. Gồm các thành viên:  NỘI DUNG BÁO CÁO:  Nội dung  Dụng cụ thực  Cách tiến hành Kết quả  nghiệm 1. Cách xác định phương  hướng ngoài thực tế 2. Cách đo tính khoảng  cách chiều ngang, dọc dãy  phòng học trên bản đồ  nếu tỉ lệ bản đồ là  1/10000 3. Đặc điểm địa hình 4. Biểu hiện của các yếu  tố thời tiết tại thời điểm  thực nghiệm: nhiệt độ,  gió, mây, mưa…. Phạm Thị Kim Yến  Trang 7
  8. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” 5. Đặc điểm thổ nhưỡng 6. Đặc điểm sinh vật  7. Đánh giá tổng quát về  tự nhiên tại địa phương:  những thuận lợi, khó khăn  đối với phát triển kinh tế­  xã hội:   2. Cách tổ chức các hoạt động: 2.1. Đo tính khoảng cách trên thực địa – xác định khoảng cách trên bản đồ  nếu biết tỉ lệ bản đồ: ­  Chuẩn bị : Thước dây dài.  ­ Thực hiện : Học sinh có thể đo đạc 2 hay nhiều vị trí trong khuôn viên nhà   trường, dựa vào tỉ lệ bản đồ mà giáo viên yêu cầu để tính ra khoảng cách các địa   điểm   đó   trên   bản   đồ.   Ghi   chép   lại   kết   quả   đo   được.            Hình1. Học sinh trường Tô Hiệu đo khoảng chiều dài, rộng dãy phòng học.  2.2. Các cách xác định phương hướng khi có la bàn, khi không có la bàn: ­ Khi có la bàn: Chuẩn bị dụng cụ : La bàn ( 4 Cái) Phạm Thị Kim Yến  Trang 8
  9. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” + Giáo viên có thể cho một số học sinh biết cách làm thực hiện trước, quan   sát, đánh giá kết quả  là đúng hay sai rồi yêu cầu những học sinh còn lại thực   hiện theo. Mỗi em đều được sử dụng để biết cách làm.                                Hình2. Học sinh học cách sử dụng la bàn. ­Khi không có la bàn: Yêu cầu học sinh quan sát xung quanh và tìm cách xác  định được phương hướng nếu không có la bàn: học sinh thảo luận đưa ra giải  pháp và tiến hành quan sát  ( dựa vào hướng Mặt Trời mọc và tìm các hướng). Phạm Thị Kim Yến  Trang 9
  10. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương”                 Hình3. Học sinh học cách xác định phương hướng dựa vào Mặt Trời. (Khi dựa vào hướng Mặt Trời xác định được các hướng rồi thì các em có thể sử  dụng la bàn để đối chiếu lại xem kết quả có đúng hay không). 2.3. Tìm hiểu tình hình thời tiết tại thời điểm thực nghiệm:  ­ Đo nhiệt độ: Dụng cụ sử dụng: nhiệt kế . Giáo viên hướng dẫn học sinh   cách đọc nhiệt kế. Yêu cầu học sinh nhắc lại cách đo nhiệt độ  không khí. Học   sinh tiến hành thực nghiệm với dụng cụ: Hình 4. Học sinh đọc nhiệt kế. ­ Quan sát trực tiếp các yếu tố  khác của thời tiết tại địa phương như: Gió,  mây...kết hợp với kết quả nhiệt độ đo được, học sinh cần đánh giá về tình hình  thời tiết tại địa phương, có thể thử dự đoán thời tiết trong ngày hôm đó, tại thời   điểm này thời tiết ở địa phương ta đang gặp phải khó khăn gì?... 2.4. Tìm hiểu đặc điểm thổ nhưỡng của địa phương:  Phạm Thị Kim Yến  Trang 10
  11. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” ­ Giáo viên cho học sinh quan sát trong khuôn viên nhà trường hoặc nơi thực  nghiệm xác định loại đất chính  ở  địa phương, các em cần ghi chép lại về  màu   sắc, kết cấu của đất.... Sau đó giáo viên hướng dẫn các em xác định 2 vị trí có sự  khác biệt về lớp đất trên bề mặt và cho học sinh tạo 2 hố đất nhỏ  để  quan sát,   so sánh về lớp đất trên cùng của tầng đất (màu sắc, kết cấu của đất ...) + Một vị trí dưới tán cây lớn: H5. Học sinh quan sát các tầng đất trên cùng  của lớp đất dưới tán cây:  Hình 5. Học sinh đánh giá lớp đất dưới tán cây. ­ Trên cùng là lớp chất mùn có màu xám thẫm, lẫn nhiều cành, lá cây,  khá ẩm ướt. ­ Bên dưới là tầng đất thịt màu đỏ vàng. + Một vị trí ở nơi trống vắng, không có cây cối: Hình 6. Học sinh quan sát lớp đất ở vị  trí thứ 2: ­ Không có lớp chất mùn trên  bề mặt.  ­ Đất cứng và khô hơn. Phạm Thị Kim Yến  Trang 11
  12. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” ­Sau khi có kết quả quan sát được, học sinh tiến hành thảo luận tại chỗ sự  khác biệt về lớp đất trên cùng của tầng đất tại sao lại có sự khác biệt như vậy.   Đánh giá về  vai trò của lớp phủ  thực vật đối với thổ  nhưỡng  ở  địa phương.   Tầm quan trọng của việc bảo vệ rừng đối với tài nguyên đất. 2.5. Đặc điểm địa hình tại địa phương:  ­ Để quan sát được địa hình tại địa phương, giáo viên có thể tận dụng các phòng  lầu của nhà trường và cho học sinh quan sát quy mô rộng, xem địa phương ta có  những dạng địa hình nào?, nơi em đang đứng địa hình như thế nào?.... 2.6. Đánh giá về đặc điểm sinh vật ở địa phương:  ­ Kết hợp quan sát địa hình, giáo viên yêu cầu học sinh quan sát và đánh giá về  lớp phủ  thực vật  ở  các dạng địa hình đó, kể  tên các loài động, thực vật  ở  địa   phương mà em biết. Phần này, giáo viên có thể yêu cầu học sinh chuẩn bị trước   một số  loại nông sản chủ  yếu  ở  địa phương  và cho học sinh đánh giá về  điều  kiện phát triển của các loại nông sản chủ yếu đó. H7. Sưu tầm nông sản ở địa phương :  cây công nghiệp, cây ăn quả, cây lương  thực  Thời gian tiến hành thực nghiệm  khoảng 60’, sau khi học sinh đã có  được kết quả của các hoạt động mà  các em tiến hành, giáo viên cho học  sinh tập trung làm việc theo nhóm  trong phòng học, xử lí những số liệu đo đạc được, thảo luận các kết quả mà  giáo viên yêu cầu, thống nhất đáp án và giải pháp thực hiện. Đánh giá về hiệu  quả buổi thực nghiệm. Phạm Thị Kim Yến  Trang 12
  13. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương”                                         H8. Học sinh tổng hợp kết quả thực nghiệm. Buổi thực nghiệm được coi là thành công khi đa số học sinh nắm được  cách thức thực hiện các thao tác với dụng cụ thực hành, các em đánh giá được  mối quan hệ tương hỗ của các yếu tố tự nhiên như : địa hình, đất, nước, khi  hậu, sinh vật. Từ đó rèn luyện cho các em ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ tài  nguyên thiên nhiên. Kết quả hoạt động của một số nhóm học sinh : Phạm Thị Kim Yến  Trang 13
  14. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” IV. Tính mới của giải pháp:  Với những hình thức dạy học chương trình địa lí 6 của những năm học  trước, việc học sinh nắm vững kiến thức lí thuyết để làm bài kiểm tra vẫn đạt   kết quả cao, nhưng khi vận dụng vào thực tế thì nhiều em còn bỡ ngỡ, loay hoay   với việc sử dụng dụng cụ trực quan hay tìm ra giải pháp cho các vấn đề  xảy ra  trong thực tế.  Sau khi tiến hành, phương pháp này khác biệt ở chỗ: ­ Học sinh được trực tiếp sử  dụng các dụng cụ  trực quan để  đo đạc và  khẳng định một số nội dung đã học trên lớp. ­ Các em được trải nghiêm, tiếp cận trực tiếp các vấn đề  một cách khoa  học hơn. ­ Có cái nhìn tổng quan hơn về tự  nhiên của địa phương và biết cách đánh  giá ảnh hưởng của tự nhiên đối vơi phát triển kinh tế. ­ Phương pháp làm việc nhóm có hiệu quả hơn khi các em phân chia nhiệm   vụ và phối hợp thực hiện. Phạm Thị Kim Yến  Trang 14
  15. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” Tổ chức hoạt động thực nghiệm cho học sinh lớp 6 là con đường ngắn nhất  thực hiện mục tiêu “học đi đôi với hành”. Học sinh nắm lí thuyết trên lớp có thể  vận dụng để giải quyết các vấn đề ngoài thực tiễn. Qua hoạt động trải nghiệm   đã được tiến hành tại đơn vị, tôi nhận thấy đây là phương pháp có hiệu quả giúp  học sinh vận dụng kiến thức lí thuyết, tăng cường hiệu quả  của việc sử  dụng   đồ  dùng dạy học, học sinh có điều kiện để  được trải nghiệm, được trực tiếp  giải quyết vấn đề.  V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: Sáng kiến này đã được áp dụng ngay trong năm học 2018­ 2019, sau khi   hoàn thành chương trình địa lí lớp 6 tại trường THCS Tô Hiệu. Tôi đã tổ  chức  cho học sinh lớp 6 tiến hành thực nghiệm trong khuôn viên trường học trong một  buổi. Kết quả cụ thể sau khi khảo sát tại lớp 6A1, tổng số học sinh 35 em như  sau: Nội  Biết  cách đo  Biết   cách  Biết đo nhiệt  Biết   được  Biết đánh giá  dun tính   khoảng  xác   định  độ,   đánh   giá  đặc   điểm  tổng   quát   tự  g  cách   ngoài  phương  tình hình thời  lớp đất ở  địa  nhiên của địa  thực địa hướng  tiết phương phương Thời  Trước  Sau  Trước  Sau  Trước  Sau  Trước  Sau  Trước  Sau  điểm  khi  khi  khi  khi  khi  khi  khi  khi  khi  khi  thực  thực  thực  thực  thực  thực  thực  thực  thực  thực  nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ nghiệ m m m m m m m m m m Số  2 30 8 35 5 32 11 35 10 35 lượng Tỉ   ệ  5,7 85,7 22,8 100 14,3 91,4 31,4 100 28,6 100 % Nhận  Tăng Tăng Tăng Tăng Tăng xét Như  vậy với việc tổ  chức cho học sinh được thực hành trải nghiệm tại  địa phương là một phương thức hoạt động có hiệu quả, đặc biệt đối với những  đối tượng học sinh yếu, không có nhiều hứng thú với bộ  môn. Cách làm này sẽ  thu hút được học sinh tham gia nhiệt tình hơn, yêu thích môn học hơn. Phạm Thị Kim Yến  Trang 15
  16. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” PHẦN THỨ 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ I. Kết luận:  Tổ chức hoạt động thực nghiệm địa lí 6 tại địa phương không chỉ giúp cho  học sinh nắm kiến thức một cách khoa học hơn, mà nó còn là phương pháp để  giáo viên chuyền tải kiến thức nhanh hơn. Đây là giải pháp giúp giáo viên và học  sinh có điều kiện để đối chiếu những lí thuyết học trên lớp thực tế tự nhiên tại  địa phương. Thông qua các hoạt động rèn luyện cho các em sự thân thiện đối với  môi trường, sự đoàn kết trong tập thể và trau dồi tình cảm thầy trò. Việc áp dụng hình thức tổ  chức như  trên sẽ  thực sự  mang lại hiệu quả  trong công tác giảng dạy đặc biệt là nội dung chương trình địa lí 6. Tuy nhiên   muốn tổ chức tốt, giáo viên cần có sự chuẩn bị kĩ lưỡng về địa điểm tiến hành,  dụng cụ, các hình thức tổ chức và định hướng cho học sinh tham gia.  II. Kiến nghị: ­ Đối với giáo viên bộ  môn: Cần có định hướng xây dựng kế  hoạch thực  hiện ngay từ  đầu năm học, kết thúc mỗi chương, bài có thể  cho học sinh tiếp   cận dần phương thức hoạt động thực nghiệm với các dụng cụ có sẵn trong thiết   bị của nhà trường. ­ Đối với nhà trường: Cần trang bị đầy đủ  các loại đồ  dùng, dụng cụ  thực   hành, thí nghiêm đối với bộ  môn, có thể  xây dựng vườn thực nghiệm nếu có   điều kiện, giúp học sinh và giáo viên hoàn thành tốt hơn nội dung học tập bộ  môn. Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi về   việc tổ  chức hoạt động thực  hành vận dụng kiến thức địa lí 6 qua thực nghiệm tại địa phương  . Kính mong  được sự đóng góp ý kiến của các đồng chí, đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện  hơn và mang lại hiệu quả cao hơn trong hoạt động giáo dục. Tôi xin chân thành cảm ơn!                                                                          Người viết  Phạm Thị Kim Yến  Trang 16
  17. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương”                                                                           Phạm Thị Kim Yến NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN ..................................................................................................................... ............................................................................................................................ Phạm Thị Kim Yến  Trang 17
  18. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ..................................................................... CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN TÀI LIỆU THAM KHẢO Phạm Thị Kim Yến  Trang 18
  19. “Cách tổ chức cho học sinh thực hành vận dụng kiến thức địa lí 6 bằng thực nghiệm tại địa phương” ­ Công văn Số: 4612/BGDĐT­GDTrH ­ V/v hướng dẫn thực hiện  chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định hướng phát triển  năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017­2018 ­ Nghị quyết  Số: 29­NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và   đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều  kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc  tế. ­ http://wass.edu.vn/vi/hoat­dong­ngoai­khoa­them­niem­vui­hung­thu­ cho­cac­em­khi­den­truong.html ­ http://tamlyhocnhanthuchocduong.blogspot.com/2015/10/giao­duc­trai­ nghiem­phuong­phap­luan­4t.html ­ http://www.giaoduc.edu.vn/trai­nghiem­thuc­te­de­giang­day­tot­hon.htm Phạm Thị Kim Yến  Trang 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0