intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giáo dục tình cảm đạo đức học sinh thông qua bộ môn Ngữ Văn

Chia sẻ: Bobietbo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:31

28
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là tôi muốn nắm được thực trạng của công tác giáo dục tình cảm đạo đức học sinh trong nhà trường nói chung. Đề xuất một số biện pháp phối hợp giáo dục tình cảm đạo đức học sinh trong việc giảng dạy bộ môn Ngữ văn ở cấp THCS một cách có hiệu quả giúp thể hệ trẻ các em trở thành những người công dân có ích trong thế kỷ XXI, đáp ứng được mục tiêu của ngành giáo dục nói chung và bộ môn Ngữ Văn nói riêng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giáo dục tình cảm đạo đức học sinh thông qua bộ môn Ngữ Văn

  1. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” I - PhÇn më ®Çu I.1. Lý do chän ®Ò tµi: N¨m häc 2009- 2010 víi chñ ®Ò: “N¨m häc ®æi míi qu¶n lý vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc”. Víi nhiÖm vô träng t©m cña toµn ngµnh lµ tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c cuéc vËn ®éng: “Häc tËp vµ lµm theo tÊm g­¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh”; “Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc”; “Mçi thÇy c« gi¸o lµ mét tÊm g­¬ng ®¹o ®øc tù häc vµ s¸ng t¹o”; “X©y dùng tr­êng häc th©n thiÖn häc sinh tÝch cùc”. Phßng gi¸o dôc vµ §µo t¹o HuyÖn §«ng TriÒu còng ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua: “X©y dùng tr­êng häc th©n thiÖn häc sinh tÝch cùc trong toµn ngµnh nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc ®¹o ®øc, nh©n c¸ch vµ kü n¨ng cho häc sinh”. H¬n n÷a trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc, §¶ng vµ nhµ n­íc ta còng ®¸nh gi¸ cao vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. NghÞ quyÕt trung ­¬ng II khãa VIII cã nªu quan ®iÓm: “Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu” vµ “Con ng­êi” ®­îc coi lµ môc tiªu, lµ ®éng lùc quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña toµn x· héi. Sinh thêi Hå ChÝ Minh còng ®· kh¼ng ®Þnh “Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, tr­íc hÕt cÇn cã nh÷ng con ng­êi x· héi chñ nghÜa” theo B¸c th× viÖc “Båi d­ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau lµ mét viÖc rÊt quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt”. ChÝnh v× thÕ B¸c nãi “V× lîi Ých m­êi n¨m th× ph¶i trång c©y, v× lîi Ých tr¨m n¨m th× ph¶i trång ng­êi . Trong lÜch vùc gi¸o dôc B¸c còng yªu cÇu ph¶i chó träng ®ñ c¸c mÆt: §¹o ®øc c¸ch m¹ng, gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, v¨n hãa kü thuËt lao ®éng vµ s¶n xuÊt, ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ thµnh ng­êi thõa kÕ x©y dùng x· héi chñ nghÜa võa “hång” võa “chuyªn”. Nh­ vËy, ®¹o ®øc vµ tµi n¨ng lµ c¶ hai néi dung kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi nhiÖm vô båi d­ìng gi¸o dôc trong ®ã ®¹o ®øc lµ gèc. Ng­êi nãi: “D¹y còng nh­ häc ph¶i biÕt chó träng c¶ tµi lÉn ®øc”. §iÒu 23- LuËt gi¸o dôc còng ®· nªu râ: Môc tiªu cña gi¸o dôc phæ th«ng lµ gióp häc sinh ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ chÊt thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n nh»m h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng­êi ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa . Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 1
  2. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” VËy mµ thùc tÕ mÊy n¨m trë l¹i ®©y t×nh tr¹ng xuèng cÊp trong ®¹o ®øc, lèi sèng cña mét bé phËn häc sinh, sinh viªn (líp ng­êi ®ang gi÷ vai trß lµ chñ nh©n t­¬ng lai cña thÕ kû XXI) l¹i ®ang diÔn ra ngµy cµng nghiªm träng vµ ch­a cã nh÷ng dÊu hiÖu vÒ mét sù thay ®æi theo h­íng tÝch cùc. VÊn ®Ò nµy ®· ®­îc c¶nh b¸o tõ l©u vµ gÇn ®©y l¹i ®­îc d­ luËn quan t©m th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Trong v¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø IX Ban chÊp hµnh TW khãa X còng ®· ®¸nh gi¸ mét trong nh÷ng mÆt h¹n chÕ yÕu kÐm trong lÜnh vùc gi¸o dôc nh­ sau: “Trong sù nghiÖp gi¸o dôc toµn diÖn d¹y lµm ng­êi vµ d¹y nghÒ lµ yÕu kÐm nhÊt, gi¸o dôc vÒ lý t­ëng sèng, phÈm chÊt ®¹o ®øc yÕu. Häc sinh thiÕu hiÓu biÕt vÒ truyÒn thèng v¨n hãa, lÞch sö d©n téc cña §¶ng vÒ quyÒn lîi nghÜa vô c«ng d©n, chÊt l­îng gi¸o dôc cßn bu«ng láng, nhÊt lµ gi¸o dôc ®¹o ®øc lèi sèng cña häc sinh, sinh viªn cã nhiÒu biÓu hiÖn rÊt ®¸ng lo ng¹i . Qua ®ã ta thÊy r»ng vÊn ®Ò xuèng cÊp trong ®¹o ®øc cña häc sinh, sinh viªn ®· ®Õn lóc b¸o ®éng. Nãi nh­ tiÕn sÜ t©m lý häc Vò Kim Thanh: “NÕu kh«ng cã sù quan t©m ®óng møc chóng ta sÏ mÊt c¶ mét thÕ hÖ”. Nh­ vËy viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò “Nãng” kh«ng chØ cña ngµnh gi¸o dôc mµ cßn lµ cña toµn x· héi. B¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn ®ang trùc tiÕp lµm c«ng viÖc “Trång ng­êi” t«i kh«ng thÓ thê ¬ tr­íc mét vÊn ®Ò mang tÝnh x· héi nh­ vËy. ChÝnh v× thÕ n¨m häc 2009- 2010 nµy t«i tiÕp tôc ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i lµ míi trong môc tiªu, ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc nh­ng nã còng kh«ng bao giê cò ®èi víi mçi ng­êi gi¸o viªn d¹y v¨n. I.2. Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi: Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy lµ t«i muèn n¾m ®­îc thùc tr¹ng cña c«ng t¸c gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh trong nhµ tr­êng nãi chung. §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p phèi hîp gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh trong viÖc gi¶ng d¹y bé m«n Ng÷ V¨n ë cÊp THCS mét c¸ch cã hiÖu qu¶ gióp thÕ hÖ trÎ c¸c em trë thµnh nh÷ng ng­êi c«ng d©n cã Ých trong thÕ kû XXI, ®¸p øng ®­îc môc tiªu cña ngµnh gi¸o dôc nãi chung vµ bé m«n Ng÷ v¨n nãi riªng. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 2
  3. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy lµ t«i mong muèn sÏ cïng víi c¸c b¹n ®ång nghiÖp cïng nhau ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc cho häc sinh ngay tõ khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ tr­êng. I.3. Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm thùc hiÖn ®Ò tµi: - Thêi gian: 2 n¨m (Tõ th¸ng 09/2008 ®Õn th¸ng 04/2010) - §èi t­îng thùc nghiÖm lµ ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 8, 9 - §Þa ®iÓm thùc nghiÖm: Häc sinh Líp 8A, 9A- Tr­êng THCS Trµng An. I.4. §ãng gãp míi vÒ phÇn lý luËn vµ thùc tiÔn: I.4.1. VÒ lý luËn: Th«ng qua néi dung bµi viÕt nµy t«i muèn ®ãng gãp thªm víi c¸c b¹n ®ång nghiÖp d¹y bé m«n Ng÷ v¨n líp 8, 9 nãi riªng vµ bé m«n Ng÷ v¨n cÊp THCS nãi chung vÒ thùc tr¹ng vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh trong t×nh tr¹ng hiÖn nay. Mét vÊn ®Ò mµ toµn x· héi ®ang quan t©m vµ ®Ò cËp ®Õn rÊt nhiÒu nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ph¹m trï ®¹o ®øc, vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc trong tr­êng häc vµ gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc cho häc sinh th«ng qua bé m«n v¨n hãa. I.4.2. VÒ thùc tiÔn: Tr­êng THCS Trµng An n»m trªn ®Þa bµn vïng n«ng th«n, lµ mét x· thuÇn n«ng. V× ®iÒu kiÖn cuéc sèng nªn th­êng th× gia ®×nh phã mÆc viÖc gi¸o dôc con em hä cho nhµ tr­êng. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y hµnh vi ®¹o ®øc cña häc sinh trong tr­êng ®· cã nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng tèt. HiÖn t­îng häc sinh v« lÔ víi thÇy c« gi¸o hoÆc g©y gæ ®¸nh nhau, ph¸ ho¹i c¬ së vËt chÊt cña nhµ tr­êng cã dÊu hiÖu gia t¨ng. §i s©u vµo chuyªn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua gi¶ng d¹y bé m«n m×nh phô tr¸ch lµ t«i muèn ®­a ra mét sè biÖn ph¸p mµ b¶n th©n t«i ®· lµm, tr­êng THCS Trµng An ®· lµm ®Ó ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña ngµnh gi¸o dôc lµ ®µo t¹o c¸c em trë thµnh con ng­êi toµn diÖn. Qua viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t«i nhËn thÊy cã nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan, vÊn ®Ò ®¹o ®øc cña häc sinh tr­êng THCS Trµng An cã nh÷ng biÕn chuyÓn râ rÖt. T«i thiÕt nghÜ nÕu gi¸o viªn chóng ta ai còng cã nhËn thøc ®óng ®¾n vµ kÕt hîp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong c¸c m«n häc cña m×nh vµ c¸c ho¹t ®éng trong nhµ tr­êng th× hiÖu qu¶ gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh cña tr­êng THCS Trµng An ch¾c ch¾n sÏ tèt h¬n rÊt nhiÒu. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 3
  4. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” II. PhÇn néi dung: II.1. Ch­¬ng I: Tæng quan cña vÊn ®Ò: Chóng ta vÉn biÕt r»ng ®¹o ®øc lµ mét h×nh th¸i x· héi bao gåm nh÷ng nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc x· héi, nhê ®ã con ng­êi tù gi¸c ®iÒu chØnh hµnh vi cho phï hîp víi lîi Ých h¹nh phóc cña m×nh, sù tiÕn bé cña x· héi trong mèi quan hÖ con ng­êi víi con ng­êi, con ng­êi víi tù nhiªn. Gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch ®Õn häc sinh nh»m gióp nh©n c¸ch mçi häc sinh ®­îc ph¸t triÓn ®óng ®¾n, gióp häc sinh cã nh÷ng hµnh vi øng xö ®óng mùc trong c¸c mèi quan hÖ cña c¸ nh©n víi x· héi. Trong tÊt c¶ c¸c mÆt gi¸o dôc th× gi¸o dôc ®¹o ®øc gi÷ mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng v× Hå Chñ TÞch còng ®· nªu “D¹y còng nh­ häc ph¶i biÕt chó träng c¶ tµi lÉn ®øc, ®øc lµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng ®ã lµ c¸i gèc rÊt quan träng, nÕu kh«ng cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng th× cã tµi còng v« dông”. Nh­ vËy vÊn ®Ò thø nhÊt t«i ®Æt ra trong ®Ò tµi nµy lµ: gi¸o viªn ph¶i nhËn thøc râ trong nhµ tr­êng THCS gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ mÆt gi¸o dôc ph¶i ®­îc ®Æc biÖt coi träng v× nÕu c«ng t¸c nµy ®­îc coi träng th× chÊt l­îng toµn diÖn sÏ ®­îc n©ng lªn v× ®¹o ®øc cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c mÆt gi¸o dôc kh¸c, mµ ®Ó thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu vÒ néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh th× vai trß cña tËp thÓ s­ ph¹m l¹i gi÷ mét vÞ trÝ quan träng vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh. ThÕ nh­ng ®iÒu quan träng lµ gi¸o dôc nh­ thÕ nµo bëi v× gi¸o dôc ®¹o ®øc kh«ng chØ lµ viÖc truyÒn thô kh¸i niÖm tri thøc ®¹o ®øc mµ quan träng h¬n lµ kÕt qu¶ gi¸o dôc ph¶i ®­îc thÓ hiÖn thµnh t×nh c¶m, niÒm tin, hµnh ®éng thùc tÕ cña häc sinh. Gi¸o dôc ®¹o ®øc nã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã c«ng phu kiªn tr× liªn tôc. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy ng­êi gi¸o viªn d¹y v¨n ph¶i n¾m ®­îc ®Æc tr­ng cña bé m«n m×nh phô tr¸ch. Ai còng biÕt r»ng m«n Ng÷ v¨n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt ngoµi viÖc gióp c¸c em b­íc ®Çu cã n¨ng lùc c¶m thô c¸c gi¸ trÞ ch©n, thiÖn, mü trong nghÖ thuËt, n¨ng lùc sö dông TiÕng ViÖt nh­ mét c«ng cô ®Ó t­ duy vµ giao tiÕp th× viÖc båi d­ìng t©m hån, t×nh c¶m cho häc sinh gãp phÇn h×nh thµnh ë häc sinh biÕt th­¬ng yªu, quý träng gia ®×nh, b¹n bÌ, cã lßng yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc, lßng nh©n ¸i bao dung, tinh thÇn t«n träng lÏ ph¶i, sù c«ng b»ng, lßng c¨m ghÐt c¸i xÊu, c¸i ¸c. Mµ ®iÒu nµy ng­êi gi¸o viªn v¨n l¹i cã c¬ héi h¬n c¸c bé m«n khoa häc kh¸c. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 4
  5. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ChÝnh v× vËy, trong ®Ò tµi nµy t«i muèn ®­a ra mét sè thùc nghiÖm vÒ vÊn ®Ò kÕt hîp gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc cho häc sinh th«ng qua: - Giê ®äc hiÓu v¨n b¶n - Giê tËp lµm v¨n - Ho¹t ®éng ngo¹i khãa v¨n häc II.2. Ch­¬ng II: Néi dung vÊn ®Ò nghiªn cøu: §¹o ®øc lµ mét hiÖn t­îng x· héi, lµ s¶n phÈm quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi, gi÷a c¸ nh©n con ng­êi víi tËp thÓ, víi céng ®ång x· héi. §¹o ®øc lµ yÕu tè c¬ b¶n cña nh©n c¸ch, lµ nÒn t¶ng cña b¶n chÊt con ng­êi. §Ó v­¬n tíi sù hoµn thiÖn tr­íc hÕt con ng­êi ph¶i v­¬n lªn vÒ ®¹o ®øc. VËy mµ trong x· héi hiÖn nay l¹i cßn kh«ng Ýt nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc, nh÷ng hµnh vi xÊu thiÕu nh©n c¸ch ®· vµ ®ang tõng b­íc lµm tæn h¹i ®¹o ®øc truyÒn thèng cña thÕ hÖ trÎ chóng ta. V× vËy viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua c¸c m«n häc trong nhµ tr­êng lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Ng­êi gi¸o viªn lªn líp ngoµi nhiÖm vô lµ h­íng dÉn c¸c em tiÕp nhËn kiÕn thøc v¨n hãa mµ cßn ph¶i h×nh thµnh cho c¸c em nh÷ng kh¸i niÖm vÒ nh©n c¸ch ®¹o ®øc. V× x­a nay trong viÖc ®µo t¹o con ng­êi, v¨n ch­¬ng vÉn ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô ®¾c hiÖu. Kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn tÇm quan träng cña v¨n ch­¬ng trong viÖc x©y dùng vµ gi÷ g×n ®¹o ®øc x· héi, ®óng nh­ vai trß x· héi- nh©n v¨n cña nã. NÕu nãi ng­êi gi¸o viªn lµ nh÷ng kü s­ t©m hån th× ®iÒu ®ã ®óng nhÊt ®èi víi c¸c thÇy c« gi¸o d¹y v¨n. V× v¨n häc chÝnh lµ bé m«n dÔ g©y xóc ®éng vui buån, t¸c ®éng nhiÒu nhÊt ®Õn thÕ giíi néi t©m cña con ng­êi. H¬n n÷a viÖc båi ®¾p t©m hån d©n téc cho thÕ hÖ trÎ l¹i cµng cÇn thiÕt trong xu thÕ héi nhËp thÕ giíi hiÖn nay ®Ó hä kh«ng tù ®¸nh mÊt m×nh mµ ph¸t huy ®Çy ®ñ n¨ng lùc néi sinh cña d©n téc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Tuy vËy trªn thùc tÕ gi¶ng d¹y, nhiÒu gi¸o viªn cßn coi nhÑ ®iÒu nµy mµ hä cho r»ng d¹y ®¹o ®øc trong nhµ tr­êng lµ viÖc cña gi¸o viªn chñ nhiÖm vµ gi¸o viªn gi¶ng d¹y bé m«n gi¸o dôc c«ng d©n. Trong môc tiªu bµi d¹y cã môc gi¸o dôc t×nh c¶m, th¸i ®é cho häc sinh thÕ nh­ng khi lªn líp gi¸o viªn l¹i chØ lo lµm sao truyÒn thô ®­îc hÕt ®­îc ®Çy ®ñ kiÕn thøc s¸ch gi¸o khoa lµ tèt l¾m råi, mµ kh«ng chó ý ®Õn viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m th¸i ®é cho häc sinh. Nãi vÒ sù xuèng cÊp cña ®¹o ®øc häc sinh cã nhiÒu nguyªn nh©n, gia ®×nh th× chØ quan t©m ®Õn viÖc con häc ®­îc mÊy ®iÓm chø ®©u cã quan t©m ®Õn viÖc con ch¬i thÕ nµo? Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 5
  6. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ch¬i víi ai? cßn nhµ tr­êng th× chó träng nhiÒu ®Õn d¹y kiÕn thøc h¬n lµ d¹y ®¹o ®øc. ChÝnh v× vËy míi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng häc sinh thiÕu tinh thÇn ý thøc trong häc tËp, l­êi häc c¸c giê häc nãi tù do, nãi leo c« gi¸o, vÒ nãi dèi cha mÑ. Kü n¨ng øng xö trong giao tiÕp h¹n chÕ, t×nh tr¹ng häc sinh nãi trèng kh«ng víi thÇy c«, víi bè mÑ kh«ng ph¶i lµ Ýt. Trong cuéc sèng th× tá ra Ých kû, kh«ng biÕt quan t©m chia sÎ víi nh÷ng ng­êi xung quanh, ham ch¬i ®ua ®ßi... Nh­ vËy ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn th× ng­êi gi¸o viªn ph¶i cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vµ ®­a vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc vµo trong gi¶ng d¹y cña m×nh. §ã lµ néi dung mµ t«i muèn ®Æt ra trong bµi viÕt nµy. * Néi dung vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn: M«n V¨n lµ mét m«n cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong nhµ tr­êng, thÕ nh­ng d¹y v¨n kh«ng gièng nh­ bÊt kú m«n häc nµo kh¸c. Gi¸o viªn d¹y LÞch sö th× quan t©m ®Õn sù kiÖn, gi¸o viªn §Þa lý quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ x· héi, d¹y To¸n chó ý ®Õn c¸c con sè l¹nh lïng. D¹y v¨n kh«ng chØ cÇn ®Õn kiÕn thøc lµ ®ñ mµ thªm vµo ®ã lµ c¶m xóc, t×nh c¶m sù rung ®éng cña con tim, c¸i xuÊt thÇn cña t©m hån, cÇn ®Õn c¸i kh«ng khÝ v¨n, chÊt v¨n trong líp häc trong mçi c¸ nh©n thÇy vµ trß. Trong bµi viÕt nµy t«i chØ xin nªu néi dung vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn trong ba ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh d¹y häc m«n Ng÷ V¨n. Thø nhÊt: Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua giê ®äc- hiÓu v¨n b¶n Theo c¸c nhµ t©m lý häc th× løa tuæi häc sinh c¬ së lµ løa tuæi n»m trong nh÷ng n¨m th¸ng mµ con ng­êi ®ang më ra cho m×nh nh÷ng c¶m xóc vµ høng thó míi mÎ. §©y lµ løa tuæi giµu c¶m xóc nhÊt trong mét ®êi ng­êi. ThÕ giíi néi t©m vµ quan hÖ x· héi xung quanh cña løa tuæi nµy rÊt phøc t¹p vÒ hµnh vi. C¸c em cßn mang tÝnh trÎ con nh­ng ý thøc l¹i cho m×nh lµ ng­êi lín. C¸c em th­êng m©u thuÉn gi÷a hµnh ®éng bªn ngoµi vµ néi t©m bªn trong. C¸c em ®· cã høng thó vµ c¶m xóc míi mÎ, ph­¬ng ph¸p hiÕu ®éng, c¸c em ngåi häc kh«ng yªn, hay nãi chuyÖn riªng, thiÕu tËp trung trong giê häc. §Ó æn ®Þnh do lµn sãng nµy lµ ®iÒu rÊt khã. Nh­ng chÝnh c¸i hiÕu ®éng c¶m xóc Êy b¶n th©n nã l¹i bao hµm mét n¨ng lùc s¸ng t¹o to lín, cô thÓ lµ n¨ng khiÕu s¸ng t¹o biÓu hiÖn râ trong v¨n häc. C¸c em dÔ dµng ®ång c¶m víi nh©n vËt, nhËp cuéc sèng víi t¸c gi¶, løa tuæi c¸c em ®· xuÊt hiÖn mét chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ vÒ n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc. Sù ®¸nh gi¸ nh×n nhËn cña c¸c em ®· cã ý thøc. Dùa vµo ®Æc Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 6
  7. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ®iÓm t©m lý nµy mµ ng­êi gi¸o viªn v¨n ph¶i biÕt t¹o høng thó häc, häc sinh cã thÝch häc bé m«n th× míi nãi ®Õn chuyÖn båi d­ìng cho c¸c em t×nh c¶m, th¸i ®é sau giê häc ®­îc. V× thÕ trong giê hiÓu v¨n b¶n b­íc ®Çu tiªn t«i muèn t¹o høng thó cho giê häc v¨n b»ng c¸ch dÉn d¾t vµo bµi mét c¸ch hÊp dÉn. Vµo bµi míi lµ t¹o t©m thÕ ban ®Çu, t¹o kh«ng khÝ cho mét giê häc v¨n, häc sinh cã c¶m gi¸c tß mß muèn kh¸m ph¸ tr­íc khi ®Õn víi mét t¸c phÈm v¨n häc. ViÖc lµm nµy cã thÓ cã gi¸o viªn cßn coi nhÑ, vµo giê v¨n sau kh©u kiÓm tra bµi cò, gi¸o viªn bÞ øc chÕ do häc sinh kh«ng häc bµi, kh«ng so¹n bµi råi thÇy c« qu¸t m¾ng häc sinh. Sau ®ã vµo bµi míi b»ng mét nhan ®Ò trªn b¶ng, nh­ vËy th× lµm sao t©m hån c¸c em cã thÓ rung ®éng víi c¸i hay, c¸i ®Ñp cña v¨n ch­¬ng. Cho nªn kh©u kiÓm tra bµi cò trong m«n v¨n còng nªn nhÑ nhµng, tho¶i m¸i kh«ng nªn l¹m dông, «m ®åm b¾t häc sinh ph¶i tr¶ lêi nh÷ng c©u hái qu¸ khã hoÆc qu¸ vôn vÆt. Lêi giíi thiÖu bµi nhÑ nhµng, hÊp dÉn cña gi¸o viªn ngay tõ gi©y phót ®Çu tiªn ®· ®­a c¸c em vµo kh«ng khÝ v¨n ch­¬ng. VÝ dô: D¹y bµi “Mïa xu©n nho nhá” cña Thanh H¶i- Ng÷ v¨n 9 tËp II. T«i vµo bµi nh­ sau: “ Mïa xu©n- kho¶nh kh¾c thiªn nhiªn t­¬i ®Ñp khëi ®Çu mét n¨m. Mïa xu©n ®· tõng lµ ®Ò tµi kh¬i nguån c¶m xóc biÕt bao thi nh©n, chóng ta ®· tõng ®­îc chiªm ng­ìng mét bøc tranh xu©n tuyÖt ®Ñp qua ng«n ng÷ th¬ ca cña thi hµo NguyÔn Du, xu©n cña ®Êt trêi- xu©n cña lßng ng­êi. Mçi ng­êi cã mét c¶m xóc riªng khi mïa xu©n vÒ. VËy nhµ th¬ Thanh H¶i ®· c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ mïa xu©n qua nhan ®Ò Mïa xu©n nho nhá Êy. H«m nay c« cïng c¸c em sÏ t×m hiÓu... Hay khi d¹y bµi “M©y vµ sãng” t«i giíi thiÖu nh­ sau: “T×nh c¶m gia ®×nh vµ ®Æc biÖt lµ t×nh mÉu tö cã lÏ lµ mét trong nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng nhÊt vµ ®ã còng lµ nguån thi c¶m kh«ng bao giê cò, kh«ng bao giê v¬i c¹n cña c¸c nhµ th¬, nhµ v¨n, nh¹c sÜ. Giê häc h«m nay c¸c em sÏ ®­îc t×m hiÓu nguån c¶m xóc thiªng liªng ®ã qua mét t¸c phÈm v¨n häc n­íc ngoµi... . Kh«ng nh÷ng thÕ trong giê ®äc hiÓu v¨n b¶n ng­êi gi¸o viªn biÕt kÕt hîp khÐo lÐo víi viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m häc sinh qua ph­¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o. Bëi ®äc lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng nhËn thøc cña con ng­êi. Nã ph¶n Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 7
  8. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ¸nh n¨ng lùc t­ duy b»ng ng«n ng÷ vµ th«ng qua ng«n ng÷. Riªng ®èi víi v¨n häc, ®äc ph¶n ¸nh nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng ý chÝ, nh÷ng ­íc väng, nh÷ng ®éng lùc cña t©m hån vµ cïng víi tiÕng lßng cña nhµ v¨n thÓ hiÖn trong t¸c phÈm. §äc lµ tiÕng ®ång väng cña con ng­êi tr­íc thêi ®¹i vµ lÞch sö. §äc nã gièng nh­ mét ho¹t ®éng tinh thÇn, mét ho¹t ®éng nhËn thøc. §äc còng gióp con ng­êi cã ý thøc kh¸m ph¸ nh÷ng gi¸ trÞ ch©n, thiÖn, mü. ChÝnh v× thÕ d¹y v¨n kh«ng thÓ kh«ng h­íng dÉn häc sinh ®äc v¨n ph¶i h­íng dÉn c¸c em ®äc chuÈn v¨n b¶n cã nghÜa lµ ph¶i ®äc ®óng, ®äc râ, ®äc diÔn c¶m, ®äc hay, ®äc nh­ lµ mét sù tù biÓu hiÖn, nh­ lµ sù tù c¶m nhËn nªn khi ®äc ph¶i h­íng dÉn c¸c em dùa trªn ®Æc ®iÓm thÓ lo¹i cña v¨n b¶n, tÝnh c¸ch cña nh©n vËt, phong c¸ch cña t¸c gi¶ ®Ó ®iÒu chØnh giäng ®äc cho phï hîp. Ng­êi gi¸o viªn v¨n ph¶i coi ph­¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o lµ ph­¬ng ph¸p ®Æc biÖt ®èi víi m«n v¨n mµ trong ®ã ®äc diÔn c¶m chØ lµ mét phÇn cña ®äc s¸ng t¹o. Gi¸o viªn ph¶i biÕt vËn dông ph­¬ng ph¸p nµy trong suèt giê häc cho ®Õn khi bµi häc kÕt thóc, chø kh«ng ph¶i chØ lµ ®äc g©y kh«ng khÝ ®Çu giê häc nh­ mét sè ng­êi th­êng nghÜ. Tãm l¹i “®äc” lµ mét ho¹t ®éng quan träng hµng ®Çu cho sù c¶m nhËn vµ hiÓu biÕt, trong ho¹t ®éng “®äc” th× phÇn ®äc mÉu cña gi¸o viªn v« cïng quan träng trong mét giê d¹y v¨n. C« gi¸o cã giäng ®äc truyÒn c¶m, hÊp dÉn tù nhiªn sÏ lµm cho häc sinh chó ý, h¸o høc theo dâi. V× ®èi víi nghÖ thuËt cña v¨n ch­¬ng, sù tån t¹i cña ©m thanh ng«n tõ v« cïng quan träng. VÝ dô khi d¹y mét bµi th¬ tr÷ t×nh nÕu gi¸o viªn luyÖn cho häc sinh ®äc ng©n vang lªn b»ng ©m ®iÖu tiÕt tÊu, b»ng c¸i vá ©m thanh cña ng«n tõ th× sÏ gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng rung ®éng s©u xa, nh÷ng c¶m xóc thÈm mü trong t©m hån häc sinh. Nh­ vËy lµ chóng ta ®· gãp phÇn gi¸o dôc, gi¸o d­ìng t©m hån, t×nh c¶m häc sinh qua giê v¨n häc. Nh×n chung th× viÖc d¹y häc v¨n ë tr­êng phæ th«ng cã hai môc ®Ých chÝnh. + Thø nhÊt: Nh»m gióp häc sinh lÜnh héi kiÕn thøc v¨n ch­¬ng nh­ tÊt c¶ c¸c m«n häc kh¸c. + Thø hai: Nh»m gióp häc sinh c¶m thô t¸c phÈm v¨n ch­¬ng t¹o ®iÒu kiÖn gi¸o dôc nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cho c¸c em. Gióp c¸c em hiÓu mét c¸ch s©u s¾c nh÷ng gi¸ trÞ phong phó cña v¨n ch­¬ng qu¸ khø vµ hiÖn t¹i. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 8
  9. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ChÝnh v× vËy mµ vÊn ®Ò thø ba lµ ph¶i kÕt hîp gi¸o dôc t×nh c¶m, th¸i ®é cho häc sinh th«ng qua ho¹t ®éng t×m hiÓu v¨n b¶n. Nãi ®Õn v¨n ch­¬ng lµ nãi ®Õn c¸i ®Ñp, c¸i ®Ñp cña v¨n ch­¬ng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë mÆt ng«n tõ mµ nã cßn ch×m s©u vµo nh÷ng tÇng líp cña v¨n b¶n, cña thÕ giíi h×nh t­îng. ChÝnh v× vËy ng­êi gi¸o viªn d¹y v¨n ph¶i biÕt gîi më ra nh÷ng ®iÒu bÝ Èn ®»ng sau nh÷ng c©u ch÷ lÆng yªn trªn trang giÊy ®Ó chóng lªn tiÕng ®èi tho¹i víi tõng häc sinh. Ng­êi gi¸o viªn ph¶i lµm sao cho häc sinh c¶m thô c¸i ®Ñp v¨n ch­¬ng vµ c¸i chÊt v¨n Êy thÊm dÇn, thÊm s©u vµo cuéc ®êi häc sinh ®Ó c¸c em cïng ph« diÔn c¸i ®Ñp Êy trªn nh÷ng bµi v¨n viÕt vµ trong lêi nãi th­êng ngµy. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy ng­êi gi¸o viªn ph¶i biÕt thiÕt kÕ trong trang gi¸o ¸n cña m×nh mét hÖ thèng c©u hái phï hîp. HÖ thèng c©u hái trong mét bµi häc v¨n rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nh­ng cã thÓ quy thµnh 2 lo¹i nh­ sau: - C¸c c©u hái nh»m t×m hiÓu t¸c phÈm cã tÝnh chÊt nghiªn cøu v¨n häc - C¸c c©u hái nh»m kh¬i ngîi ho¹t ®éng tù béc lé vµ ®ång s¸ng t¹o cña häc sinh. Sö dông hÖ thèng c©u hái ph¸t huy tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña häc trß ®Ó ®óng ®Æc tr­ng ph­¬ng ph¸p bé m«n khiÕn cho ng­êi häc v¨n thËt nhÑ nhµng tho¶i m¸i lµm lay ®éng t©m hån häc trß còng lµ gãp phÇn gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸c em. Bëi v× ®èi víi bé m«n Ng÷ v¨n th× ng­êi thÇy kh«ng chØ truyÒn thô kiÕn thøc, kü n¨ng v¨n häc ®óng h­íng, ®óng c¸ch trong suy diÔn, pháng ®o¸n hay ¸p ®Æt trong gi¸o dôc t­ t­ëng, t×nh c¶m mµ cßn ®¹t ®Õn môc ®Ých cao c¶ nhÊt lµ d¹y v¨n ®Ó d¹y ng­êi. T«i lÊy vÝ dô: Khi d¹y bµi “§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå- Ng÷ v¨n 7” hay “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”- Ng÷ v¨n líp 9, gi¸o viªn ®©u cã ph¶i cung cÊp cho häc sinh kiÕn thøc thÕ nµo lµ sèng gi¶n dÞ mµ tõ hÖ thèng c©u hái t×m hiÓu b»ng nh÷ng tõ ng÷ c©u v¨n giµu h×nh ¶nh, ®iÓm vµi lêi nhËn xÐt, so s¸nh ý nhÞ, ng­êi gi¸o viªn dÉn d¾t c¸c em vµo th¨m n¬i ¨n, chèn ë cña Ng­êi nh­ vµo mét b¶o tµng võa b×nh dÞ võa thiªng liªng. Tõ chiÕc nhµ sµn vÎn vÑn vµi phßng víi nh÷ng ®å ®¹c ®¬n s¬ võa ®Ó ¨n ngñ võa ®Ó häp bé chÝnh trÞ bµn vÒ vÊn ®Ò sinh tö cña triÖu con ng­êi. Tõ nh÷ng bé quÇn ¸o bµ ba n©u ®Õn ®«i dÐp lèp th« s¬. Mét vÞ Chñ tÞch n­íc nh­ng chØ ¨n, chØ h­ëng thô nh÷ng mãn nh­ c¸ kho, rau luéc, cµ ghÐm, ch¸o hoa nh÷ng s¶n vËt võa th©n quen võa tinh tóy cña ®Êt ViÖt tù ngµn n¨m ch¾t läc, thøc ¨n gi¶n dÞ mµ th©n th­¬ng ®Ëm h­¬ng s¾c quª nhµ. Tõ cuéc sèng gi¶n ®¬n cña vÞ l·nh tô mµ båi d­ìng cho c¸c em Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 9
  10. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” niÒm yªu kÝnh tù hµo ®Ó c¸c em hiÓu s©u h¬n vÒ nh÷ng biÓu hiÖn cña ®øc tÝnh gi¶n dÞ vµ nh­ vËy trong c¸c em sÏ h×nh thµnh ý thøc tù nguyÖn häc tËp theo tÊm g­¬ng Hå ChÝ Minh vµ c¸c em sÏ tin r»ng tÊm g­¬ng vÒ nh©n c¸ch ViÖt Nam sÏ mu«n ®êi táa s¸ng. Nh­ vËy ng­êi gi¸o viªn v¨n kh«ng chØ cñng cè cho c¸c em kiÕn thøc cña bµi Gi¸o dôc c«ng d©n mµ cßn båi d­ìng cho c¸c em t­ t­ëng t×nh c¶m, ®¹o ®øc cña con ng­êi. HoÆc khi d¹y bµi th¬ “BÕp löa” cña B»ng ViÖt (Ng÷ v¨n 9- tËp I). Tõ h×nh ¶nh c¸i “BÕp löa” b×nh th­êng gi¶n dÞ vµ phæ biÕn trong mäi gia ®×nh ViÖt Nam. Nh­ng nã còng thËt thiªng liªng kú diÖu v× nã l¹i lu«n g¾n liÒn víi Bµ- Ng­êi nhãm löa, gi÷ löa, ng­êi t¹o nªn tuæi Êu th¬ cña ch¸u. BÕp löa trë thµnh mét m¶nh t©m hån, mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi ch¸u ë n¬i xa. B»ng mét hÖ thèng ng«n tõ, nghÖ thuËt Èn dô ®Æc s¾c, ng­êi gi¸o viªn v¨n ®· ph¶ vµo t©m hån häc sinh t×nh c¶m ®Ñp ®Ï vµ thÊm ®Ém cña bµ ®èi víi ch¸u vµ ch¸u ®èi víi Bµ trong lóc hiÖn thùc x· héi cßn cã nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc: Con chöi l¹i cha, ch¸u c·i l¹i bµ th× vÊn ®Ò g¾n víi gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh qua giê Ng÷ v¨n lµ rÊt cÇn thiÕt, lµm sao ®Ó qua mét giê häc v¨n gi¸o viªn gãp phÇn tÝch cùc thùc hiÖn môc tiªu ®µo t¹o cña tr­êng phæ th«ng c¬ së lµ båi d­ìng t­ t­ëng, t×nh c¶m, x©y dùng nh©n c¸ch con ng­êi míi cho häc sinh, gi¸o dôc cho c¸c em t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc vµ tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n, t­ t­ëng lµm chñ tËp thÓ, th¸i ®é lao ®éng XHCN vµ nh÷ng ®øc tÝnh tèt ®Ñp kh¸c nh­ lßng nh©n ¸i, tinh thÇn dòng c¶m, ý thøc chñ ®éng s¸ng t¹o trong cuéc sèng. B»ng giäng th¬ hay, b»ng c©u hái gîi sù nhËn xÐt tinh tóy vÒ c¸ch nh×n, c¸ch nghe vµ sù gîi c¶m, lµm thÕ nµo ®Ó c¸c em cã thÓ tù h×nh dung ®­îc trong t©m trÝ m×nh c¶ thiªn nhiªn vµ cuéc sèng cã thùc cã m¬, gÇn hay xa, x­a hay nay ®Ó cho t©m hån ®­îc më réng h¬n, say s­a h¬n vµ chÝnh nhê ®ã mµ biÕt yªu thÝch, sèng hån nhiªn vµ rung ®éng h¬n. C¸c em cã thÓ c¶m nhËn ®­îc c¶ mïi h­¬ng æi chÝn nång nµn ë chèn th«n quª, gÇn gòi vµ quen thuéc ®ang ph¶ vµo lµn giã se se l¹nh ®Çu mïa hay mét lµn s­¬ng máng manh duyªn d¸ng ®ang gi¨ng m¾c nhÑ nhµng n¬i ®Çu th«n ngâ xãm trong bµi th¬ “Sang thu” cña H÷u ThØnh- V¨n 9. Tõ chç c¸c em ®­îc chiªm ng­ìng mét khóc giao mïa nhÑ nhµng th¬ méng mµ còng thÇm th× triÕt lý. C¸c em sÏ thÊy ®­îc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn thËt lµ hÊp dÉn, nÕu con ng­êi ta biÕt rung ®éng tr­íc vÎ ®Ñp cña nã. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 10
  11. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Cã thÓ nãi sau khi häc xong mét bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” hay “Sang thu” cã nh÷ng em häc sinh biÕt dËy sím ®Ó ng¾m mét c¶nh b×nh minh ®Ñp, quan s¸t mét giät s­¬ng long lanh, mét tia n¾ng hay l¾ng nghe mét tiÕng chim hãt, biÕt yªu th­¬ng «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ em, quª h­¬ng, lµng xãm...th× chÝnh nh÷ng em ®ã ®· tiÕp thu bµi gi¶ng cã hiÖu qu¶. T«i lÊy vÝ dô vÒ mét bµi gi¶ng cô thÓ nh­ sau: Bµi 30: V¨n b¶n- Bè cña Xi M«ng TrÝch: Guy §¬- M«pax¨ng A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh hiÓu ®­îc M«pa x¨ng ®· miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt qua diÔn biÕn t©m tr¹ng theo m¹ch cèt truyÖn. 3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc häc sinh lßng yªu th­¬ng bÌ b¹n vµ më réng ra ®ã lµ t×nh yªu th­¬ng con ng­êi. B. ChuÈn bÞ: - Cña thÇy: Ch©n dung cña t¸c gi¶ M«pa x¨ng, m¸y chiÕu - Cña trß: §äc vµ nghiªn cøu tr­íc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái gîi ý SGK C. Ph­¬ng ph¸p: - §µm tho¹i, ph©n tÝch, gi¶ng b×nh - Tæ chøc ho¹t ®éng c¸ nh©n- nhãm D. TiÕn tr×nh giê d¹y: I. æn ®Þnh tæ chøc: II. KiÓm tra bµi cò: ? Nh©n vËt R«- Bin- X¬n hiÖn lªn qua lêi tù thuËt nh­ thÕ nµo? Qua ®o¹n trÝch bé lé phÈm chÊt g× cña nh©n vËt? * Yªu cÇu: R«- Bin- X¬n sèng mét cuéc sèng kh¸c th­êng thiÕu thèn vµ kh¾c nghiÖt mét m×nh n¬i ®¶o hoang trong thêi gian dµi. Anh ®· tù chÕ t¹o ra Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 11
  12. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” nh÷ng trang phôc vµ trang bÞ nh÷ng kú côc (dÉn chøng) tr«ng anh gièng nh­ mét vÞ chóa ®¶o-> béc lé mét con ng­êi cã nghÞ lùc, sèng l¹c quan trong mäi hoµn c¶nh. III. Bµi míi: Tôc ng÷ ViÖt Nam cã c©u: “Con cã cha nh­ nhµ cã nãc”. C¸i nãc cña ng«i nhµ sÏ che ch¾n cho suèt cuéc ®êi mçi ®øa con. Nh­ng nÕu v× mét lý do nµo ®ã mµ ®øa con mÊt ®i “L¸ ch¾n” cña m×nh th× chóng sÏ ra sao? §o¹n trÝch “Bè cña Xi- M«ng” mµ h«m nay chóng ta häc sÏ gióp cho c¸c em hiÓu h¬n vÒ t×nh ng­êi, t×nh ®êi trong cuéc sèng cña mçi con ng­êi. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Néi dung bµi gi¶ng Ho¹t ®éng 1: I. Giíi thiÖu t¸c gi¶- t¸c phÈm: Gi¸o viªn trùc quan ch©n dung t¸c gi¶ trªn 1. T¸c gi¶: m¸y chiÕu - Guy ®¬ M«pa X¨ng (1850- ?H·y nªu tãm t¾t nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ 1893) t¸c gi¶ M«pa x¨ng Lµ nhµ v¨n hiÖn thùc ph¸p, s¸ng Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm: (M«pa x¨ng lµ t¸c víi sè l­îng lín, ph¶n ¸nh mét nhµ v¨n hiÖn thùc vÜ ®¹i cña n­íc ph¸p s©u s¾c x· héi Ph¸p cuèi thÕ kû thÕ kû XIX. ¤ng sinh trong mét gia ®×nh quý XIX. téc sa sót. Tõ bÐ ®· ph¶i sèng trong mét bi kÞch gia ®×nh, n¨m 11 tuæi trë ®i chØ ®­îc sèng víi mÑ, lín lªn häc luËt, khi chiÕn tranh Ph¸p- Phæ «ng nhËp ngò vµ lµm viÖc ë bé H¶i qu©n, Bé Gi¸o dôc. Trªn d­íi 30 tuæi «ng míi viÕt v¨n nh­ng sù nghiÖp v¨n ch­¬ng cña «ng rÊt ®å sé víi nhiÒu t¸c phÈm næi tiÕng. Cuéc ®êi «ng cã nhiÒu bÊt h¹nh. ¤ng m¾c bÖnh t©m thÇn vµ chÕt ®au ®¬n trong nhµ th­¬ng ®iªn vµo ngµy 06/7/1893). ? Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch häc? Yªu cÇu: §äc giäng kÓ chuyÖn ph©n biÖt lêi 2. T¸c phÈm: kÓ t¶, lêi ®èi tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt. - V¨n b¶n trÝch trong truyÖn Gäi 2 häc sinh ®äc=> nhËn xÐt ng¾n cïng tªn ? Qua viÖc ®äc v¨n b¶n kÕt hîp víi lêi giíi 3. §äc, hiÓu chó thÝch: Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 12
  13. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” thiÖu trong SGK. Mét em h·y tãm t¾t l¹i néi a. §äc, tãm t¾t dung ®o¹n trÝch? b. Chó thÝch SGK (Xi- M«ng lµ con trai cña chÞ B l¨ng sèt, khi ®ã nã kho¶ng 7- 8 tuæi lÇn ®Çu tiªu ®Õn tr­êng bÞ b¹n bÌ chÕ giÔu lµ kh«ng cã bè. Nã r©t buån vµ ®au khæ, nã ra bê s«ng ®Þnh nh¶y xuèng s«ng cho chÕt ®uèi. GÆp b¸c Phi- lÝp, b¸c ®­a nã vÒ nhµ vµ høa sÏ cho nã mét «ng bè. S¸ng h«m sau ®Õn tr­êng nã h·nh diÖn khoe víi b¹n bÌ bè nã tªn lµ Phi- lÝp). ? Em hiÓu thÕ nµo lµ lÇm lì? c. Tõ khã: SGK ? Tõ ¸c ý ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo? ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? ®o¹n trÝch II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: ®­îc viÕt theo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? 1. KÕt cÊu bè côc: - Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i kÓ nµo? cã t¸c dông g× trong viÖc biÓu ®¹t néi dung? - Ng«i kÓ thø ba=> ng­êi kÓ dÊu m×nh=> kÓ tù do nh×n thÊy hÕt ®­îc nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt. ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Xi- M«ng, B l¨ng sèt, Phi lÝp=> nh©n vËt chÝnh. VËy sù viÖc g× ®· diÔn ra xoay quanh 3 nh©n vËt nµy? ? Dùa vµo diÔn biÕn cña truyÖn víi tiªu ®Ò SGK h­íng dÉn, em ph©n ®o¹n nh­ thÕ nµo cho hîp lý? - Bè côc: 4 ®o¹n - Trùc quan b¶ng phô 1. Tõ ®Çu-> “khãc hoµi”: Nçi tuyÖt väng cña Xi- M«ng 2. TiÕp-> “mét «ng bè”: Xi- M«ng gÆp b¸c Phi- lÝp Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 13
  14. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” 3. TiÕp-> “rÊt nhanh”: B¸c Phi- lÝp ®­a Xi- M«ng vÒ nhµ. 4. Cßn l¹i: C©u chuyÖn ë tr­êng s¸ng h«m sau. ? C¸c em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù bè côc nµy? - Hîp lý, theo tr×nh tù thêi gian vµ diÔn biÕn truyÖn. Gi¸o viªn: §o¹n trÝch cã 3 nh©n vËt chÝnh nh­ng sù viÖc l¹i ®­îc b¾t ®Çu tõ nh©n vËt 2. Ph©n tÝch: nµo? a. Nh©n vËt Xi- M«ng: ? Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt Xi- M«ng qua lêi giíi thiÖu? Con trai cña chÞ B l¨ng sèt 7- 8 tuæi h¬i xanh, s¹ch sÏ Xi- M«ng nhót nh¸t BÞ b¾t n¹t v× kh«ng cã bè ? Lý do v× sao Xi- M«ng ®i ra bê s«ng mét m×nh? Gi¸o viªn: Xi- M«ng ra bê s«ng vµ sù viÖc g× ®· diÔn ra víi em ë bê s«ng-> quan s¸t kªnh ch÷ SGK. ? Qua ®o¹n 1 em hiÓu Xi- M«ng ra bê s«ng trong mét t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? * T©m tr¹ng cña em khi ë bê - Buån ®au khæ s«ng: ? Em hiÓu v× sao Xi- M«ng ®au khæ? - V× em kh«ng cã bè ? Nçi ®au Êy ®· ®­îc nhµ v¨n kh¾c häa nh­ thÕ nµo qua ý nghÜ? T©m tr¹ng vµ c¸ch nãi n¨ng cña em? - ý nghÜa: Muèn chÕt - Hµnh ®éng: Bá nhµ ra bê s«ng Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 14
  15. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ? ThÕ nh­ng t¹i sao khi ra bê s«ng em l¹i tõ bá ý ®Þnh tù tö? - C¶nh t­îng ë bê s«ng rÊt ®Ñp vµ hÊp dÉn em ? C¶nh t­îng ®ã ®­îc nhµ v¨n miªu t¶ nh­ thÕ nµo? Trêi Êm dÔ chÞu => Thiªn nhiªn MÆt trêi ªm ®Òm ®Ñp hÊp dÉn N­íc lÊp l¸nh ? C¶nh t­îng ë bê s«ng ®· t¸c ®éng nh­ thÕ nµo ®Õn t©m tr¹ng cña Xi- M«ng? ThÊy khoan kho¸i - Tõ chç muèn chÕt dÔ chÞu ThÌm ®­îc ngñ ? §Æc biÖt chi tiÕt Xi- M«ng ®uæi b¾t chó nh¸i råi bËt c­êi mét m×nh nhí tíi trß ch¬i cho ta thÊy Xi- M«ng lµ mét ®øa bÐ nh­ thÕ nµo? - RÊt trÎ con, ng©y th¬, yªu thiªn nhiªn yªu cuéc sèng khãc ®Êy c­êi ®Êy hån nhiªn ®¸ng yªu. ? ThÕ nh­ng t¹i sao khi nghÜ vÒ nhµ vÒ mÑ th× em l¹i thÊy buån vµ l¹i khãc? - Nçi ®au ®ín l¹i trçi dËy trong em ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ t©m tr¹ng ®au ®ín cña em? - Khãc, ng­êi rung lªn, nh÷ng c¬n nøc në dån dËp xèn xang-> khãc hoµi, nãi ®øt qu·ng. ? Qua tÊt c¶ nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ ®ã thÓ - Nçi khæ ®au tinh thÇn kh«ng hiÖn t©m tr¹ng cña Xi- M«ng lóc ®ã nh­ thÕ thÓ gi¶i tho¸t ®Õn nçi tuyÖt väng. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 15
  16. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” nµo? ? V× sao cã thÓ nãi nçi ®au kh«ng cã bè lµ nçi ®au tinh thÇn lín nhÊt cña Xi- M«ng? - ChØ v× bÞ chÕ giÔu kh«ng cã bè-> muèn chÕt - Thiªn nhiªn ®Ñp hÊp dÉn-> nghÜ kh«ng cã bè-> nøc në - ThÓ hiÖn ë nçi kh¸t khao, ë nh÷ng c¬n nøc në cïng víi nh÷ng c©u nãi ®øt qu·ng cña em. - Gi¸o viªn b×nh: ThÕ míi biÕt t×nh c¶m gia ®×nh lµ thiªng liªng bÊt diÖt nÕu em bÐ trong bµi “M©y vµ sãng” cña TaGo s½n sµng tõ chèi mäi sù c¸m dç cña thiªn nhiªn ®Ó ®­îc ë nhµ víi mÑ cßn Xi- M«ng th× dï thiªn nhiªn cã ®Ñp ®Ï hÊp dÉn ®Õn ®©u, dï em cã ph¶i chÞu sù ®au ®ín vÒ thÓ x¸c em kh«ng ngu«i ngoai ®­îc nçi ®au kh«ng cã bè. §óng lµ chØ khi nµo ta bÞ thiÕu ®i mét thø g× ®ã th× ta míi thÊy nã quý gi¸ v« cïng. ? C¸c em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶? (th¶o luËn nhãm) - Miªu t¶ chi tiÕt t©m tr¹ng cña nh©n vËt qua c¶nh t­îng thiªn nhiªn, qua nh÷ng tiÕng nøc në cña nh©n vËt. ? Theo em th× c¸ch miªu t¶ nµy cã phï hîp víi t©m lý trÎ th¬ kh«ng? v× sao? - TrÎ em ng©y th¬, t×nh c¶m hêi hît dÔ quªn, buån chØ biÕt khãc. ? V× sao t¸c gi¶ M«pa x¨ng l¹i hiÓu râ nçi ®au ®ín cña Xi- M«ng ®Õn nh­ vËy? (th¶o luËn nhãm). Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 16
  17. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” - T¸c gi¶ th­¬ng yªu ®ång c¶m víi nh©n vËt ? Qua nçi ®au cña Xi- M«ng t¸c gi¶ muèn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? - Kh«ng nªn ®ïa cît trªn nçi ®au cña ng­êi kh¸c ? NÕu em ®­îc lµ mét ng­êi b¹n cña Xi- M«ng th× em sÏ lµm g× cho b¹n Êy? ? NÕu trong líp hoÆc trong tr­êng ta cã mét b¹n r¬i vµo hoµn c¶nh nh­ Xi- M«ng th× em sÏ xö xù víi b¹n nh­ thÕ nµo? ThÕ cßn cËu bÐ Xi- M«ng trong c©u chuyÖn, trong lóc em ph¶i chÞu vÒ nçi ®au tinh thÇn, trong lóc em ®ang tuyÖt väng nh­ vËy liÖu cã ai gi¶i tho¸t cho em kh«ng? vµ t©m tr¹ng cña Xi- M«ng sÏ nh­ thÕ nµo nÕu nh­ em cã mét «ng bè? - Mét em ®äc tiÕp “Bçng mét bµn tay”-> “bá ®i rÊt nhanh” ? Sù viÖc g× ®· x¶y ra víi Xi- M«ng trong lóc em ®ang ®au ®ín vµ tuyÖt väng? - GÆp b¸c Phi- lÝp * T©m tr¹ng cña Xi- M«ng khi ? Xi- M«ng tá th¸i ®é nh­ thÕ nµo khi em gÆp b¸c Phi- lÝp: gÆp b¸c Phi- lÝp ë bê s«ng? - Tr¶ lêi m¾t ®Ém lÖ- nghÑn ngµo ? Em hiÓu thÕ nµo lµ “®Ém lÖ”? ? C©u tr¶ lêi nghÑn ngµo trong tiÕng khãc cè k×m nÐn chøng tá t©m tr¹ng Xi- M«ng nh­ thÕ nµo? ? Xi- M«ng ®· nãi víi b¸c Phi- lÝp nh­ thÕ nµo? c©u nãi ®ã thÓ hiÖn ®iÒu g×? - Kh¸t khao cã bè ? Khi b¸c Phi- lÝp nhËn lêi sÏ lµm bè cña em Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 17
  18. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” th× th¸i ®é cña Xi- M«ng nh­ thÕ nµo? - Xi- M«ng kh¼ng ®Þnh ch¾c nÞch: B¸c lµ bè ch¸u-> Xi- M«ng hÕt buån-> vui sung s­íng ? Th¸i ®é cña em nh­ thÕ nµo tr­íc nh÷ng sù trªu chäc cña c¸c b¹n ë tr­êng? - Qu¸t vµo mÆt chóng nh­ nÐm mét hßn ®¸ - Kh«ng tr¶ lêi g× hÕt ? Nh÷ng hµnh ®éng ®ã chøng tá Xi- M«ng cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo? - H·nh diÖn, tù hµo cã mét ng­êi bè ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng vÒ tinh thÇn T©m tr¹ng h¹nh phóc niÒm vui cña Xi- M«ng khi cã b¸c Phi- lÝp nhËn lµm pha chót h·nh diÖn khi em cã bè? bè. - Häc sinh nghiªn cøu ®o¹n 3 ? ChÞ Bl¨ng sèt ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ nµo? b. Nh©n vËt B l¨ng sèt: - Ng­êi phô n÷ xinh ®Ñp nhÊt vïng ? Theo em chÞ Bl¨ng sèt cã ph¶i lµ ng­êi phô n÷ xÊu kh«ng? V× sao em kh¼ng ®Þnh nh­ vËy? - §øng nghiªm nghÞ nh­ muèn cÊm ®µn «ng - ¤m con h«n lÊy h«n ®Ó ? Khi nghe con hái t©m tr¹ng cña chÞ nh­ thÕ nµo? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt mµ nhµ v¨n miªu t¶? - Ng­êi ®µn bµ hæ thÑn lÆng ng¾t, qu»n qu¹i dùa vµo t­êng hai tay «m ngùc, im lÆng, t¸i tª thæn thøc kh«ng ra tiÕng-> sèng ®øng ®¾n, nghiªm tóc ®µnh chÊp nhËn hoµn c¶nh sèng hiÖn t¹i, göi t×nh th­¬ng yªu vµo bÐ Xi- M«ng. ? ViÖc miªu t¶ qua vµi nÐt vÒ h×nh ¶nh cña chÞ, qua c¸i nh×n cña Phi lÝp vµ diÔn t¶ t©m Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 18
  19. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” tr¹ng cña chÞ, ta hiÓu chÞ lµ ng­êi phô n÷ nh­ ChÞ lµ ng­êi phô n÷ ®øc h¹nh bÞ thÕ nµo? lõa dèi. - Häc sinh nghiªn cøu ®o¹n 2, 3 ? T¸c gi¶ t¶ ch©n dung b¸c thî rÌn Phi- lÝp c. Nh©n vËt b¸c Phi- lÝp: nh­ thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ b¸c? - Phi- lÝp lµ mét ng­êi lao ®éng l­¬ng thiÖn, yªu nghÒ kháe m¹nh, nh©n hËu, yªu trÎ. ? V× sao b¸c l¹i an ñi vµ ®­a Xi- M«ng vÒ nhµ? - B¸c nhËn ra sù ®au khæ cña Xi- M«ng, th«ng c¶m víi nçi bÊt h¹nh cña em. ? T¹i sao b¸c l¹i trë nªn rôt rÌ Êp óng khi nãi víi chÞ Bl¨ng sèt? - B¸c lµ ng­êi ®µn «ng ®øng ®¾n biÕt tù träng vµ t«n träng ng­êi kh¸c, lóc ®Çu cã ý ®Þnh ®ïa cît-> nÓ träng-> lêi lÏ trë nªn trang träng. ? T¹i sao b¸c nhanh chãng nhËn lêi lµm bè cña Xi- M«ng? - Th­¬ng c¶m, yªu quý Xi- M«ng - C¶m mÕn chÞ Bl¨ng sèt - Muèn bï ®¾p sù mÊt m¸t cho Xi- M«ng ? Chi tiÕt “B¸c nhÊc bæng Xi- M«ng lªn h«n em nãi lªn t©m tr¹ng cña B¸c lóc ®ã nh­ thÕ nµo? - Sù xóc ®éng ®ét ngét cña b¸c vÒ quyÕt ®Þnh cña chÝnh m×nh cã phÇn ng­îng ngïng xÊu hæ. ? Qua nh÷ng viÖc mµ b¸c ®· lµm cho Xi- M«ng chøng tá b¸c lµ con ng­êi nh­ thÕ nµo? - Mét ng­êi lao ®éng kháe - Nh©n hËu giµu t×nh yªu th­¬ng con ng­êi m¹nh l­¬ng thiÖn cã tr¸i tim ? Qua v¨n b¶n t¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ ta ®iÒu nh©n hËu. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 19
  20. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” g×? (lßng c¶m th­¬ng vµ t×nh yªu con ng­êi, bÌ b¹n nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng ng­êi nghÌo III. Tæng kÕt: khæ, bÊt h¹nh). 1. Néi dung: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ - TruyÖn nh¾c nhë chóng ta vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt? (3 nh©n lßng yªu th­¬ng con ng­êi, vËt). th«ng c¶m víi nçi ®au cña ng­êi (ThÓ hiÖn t©m tr¹ng, phÈm chÊt nh©n vËt qua kh¸c. t¶ ngo¹i h×nh cö chØ, lêi nãi phï hîp løa tuæi 2. NghÖ ThuËt: Miªu t¶ t©m hoµn c¶nh). tr¹ng nh©n vËt - Mét em ®äc ghi nhí- SGK 144 3. Ghi nhí: SGK- T144 IV. Cñng cè: - Mét em ®äc l¹i v¨n b¶n V. H­íng dÉn vÒ nhµ: - TËp ph©n tÝch 3 nh©n vËt - ¤n tËp l¹i toµn bé truyÖn E. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................. --------------------------------------------------------- Hay t«i lÊy vÝ dô kh¸c: Sau khi h­íng dÉn c¸c em ®äc thªm v¨n b¶n “Con Cß- Ng÷ V¨n 9- tËp II”, t«i cã cho mét bµi tËp vÒ nhµ víi yªu cÇu nh­ sau: “ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ hai c©u th¬ ®­îc ®óc rót nh­ mét quy luËt: Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ §i hÕt ®êi lßng mÑ vÉn theo con”. Em Thu H»ng häc sinh líp 9B ®· c¶m nhËn nh­ sau: Mçi ®øa trÎ dï ®· kh«n lín tr­ëng thµnh, v÷ng vµng trong cuéc sèng vÉn lu«n lµ ®øa con bÐ báng cÇn sù «m Êp che chë tõ t×nh yªu th­¬ng Êm ¸p cña ng­êi mÑ. §Ó trªn mçi b­íc ®­êng ®êi khi vÊp ng· hä cã thÓ trë Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr­êng THCS Trµng An 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2