Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thực trạng và một số giải pháp nhằm giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự ở học sinh tại trường THPT Tân Kỳ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm được sử dụng làm tư liệu tham khảo quý cho cán bộ quản lý trong trường THPT, đặc biệt với lĩnh vực quản lý an ninh trường học, từ khâu xây dựng kế hoạch, chỉ đạo triển khai cho đến việc đánh giá kết quả thực hiện

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thực trạng và một số giải pháp nhằm giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự ở học sinh tại trường THPT Tân Kỳ

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Lý do chọn đề tài 1.1.1 Trong những năm gần đây, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) diễn ra ngày càng mạnh mẽ tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Sự phát triển của khoa học công nghệ đã có những tác động lớn đến giáo dục đào tạo, đặc biệt là môi trường giáo dục trong nhà trường. Song, mặt trái đi kèm đó là việc thanh niên sống thiếu lý tưởng, thiếu bản lĩnh đã tạo nên những trào lưu vi phạm và cổ xúy cho việc vi phạm pháp luật, an ninh trật tự ở học sinh phổ thông, nhất là cấp THPT ngày càng gia tăng. 1.1.2. Hoạt động giáo dục học sinh trên tất cả các lĩnh vực được cụ thể hóa thành các chủ trương, đường lối của Đảng và các văn bản của các cấp quản lý từ bộ, sở đến từng đơn vị. Đặc biệt, ngày 4 tháng 11 năm 2013, Ban Chấp Hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết 29-NQ/TW về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế". Nghị quyết cũng đã nêu ra tình hình giáo dục hiện tại còn nhiều tồn tại. Trong đó, việc chưa chú trọng đúng mức giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm việc là một trong những hạn chế phổ biến ở nhà trường phổ thông. Cơ sở quan điểm chỉ đạo chung đó là: coi Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện. Từ đó đến nay, giáo dục phổ thông có sự thay đổi lớn trong tư duy giáo dục, chương trình giáo dục, phương pháp giáo dục và cả môi trường giáo dục với những yêu câu đặt ra ngày càng cao. 1.1.3. Trên thực tế, tình hình vi phạm an ninh trật tự, an toàn trường học trong những năm qua tại trường THPT ngày càng gia tăng và có chiều hướng diễn biến phức tạp với nhiều hình thức, nhiều mức độ, ở nhiều đối tượng học sinh khác nhau. Sự gia tăng số lượng vụ việc vi phạm an ninh trật tự trong trường học đã buộc các nhà quản lý, các cấp quản lý quan tâm và có nhiều văn bản chỉ đạo khác nhau. Tuy nhiên, tính hiệu quả của những chỉ đạo phụ thuộc nhiều vào việc triển khai thực hiện cụ thể tại các cơ sở giáo dục. 1.1.4. Trong những năm gần đây, trường THPT Tân Kỳ đã triển khai các biện pháp, giải pháp nhằm cố gắng giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự trường học. Tuy nhiên, tính hiệu quả của các giải pháp chưa rõ nét, ở một số thời điểm các vụ vi phạm an ninh trật tự vẫn xảy ra và đôi khi có xu hướng tăng lên. Từ cuối năm học 2021-2022 và đầu năm học 2022-2023, trường THPT Tân Kỳ triển khai đồng bộ các giải pháp được nghiên cứu đề xuất trong sáng kiến kinh 1
nghiệm này và đã thu được kết quả là sự chuyển biến rõ rệt về tình hình vi phạm an ninh trật tự. Từ kết quả thực tiễn thu được, chúng tôi xin trình bày sáng kiến kinh nghiệm: “Thực trạng và một số giải pháp nhằm giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự ở học sinh tại trường THPT Tân Kỳ”. 1.2. Mục đích nghiên cứu - Đối với HS: giáo dục HS có ý thức chấp hành an ninh trật tự trường HS, đảm bảo an toàn cho HS khi đến trường, giảm thiểu tình trạng vi phạm an ninh trật tự trường học, xây dựng trường học thân thiện. - Đối với cán bộ quản lý: Đề tài được sử dụng làm tư liệu tham khảo quý cho cán bộ quản lý trong trường THPT, đặc biệt với lĩnh vực quản lý an ninh trường học, từ khâu xây dựng kế hoạch, chỉ đạo triển khai cho đến việc đánh giá kết quả thực hiện 1.3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 1.3.1. Khách thể nghiên cứu Khách thể nghiên cứu: 166 HS khối 10,11,12, số liệu cụ thể như sau: Trường Nam Nữ Tổng THPT Tân Kỳ 97 69 166 1.3.2. Đối tượng nghiên cứu - Đề tài tập trung nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng vi phạm an ninh trường học từ đó đề ra những giải pháp bao gồm các nhóm giải pháp tuyên truyền, triển khai thực hiện, kiểm tra xử lý cho đến phối hợp với các đơn vị liên quan nhằm giảm thiểu tình trạng vi phạm an ninh trật tự tại trường THPT Tân Kỳ. 1.4. Giả thuyết khoa học Khi nghiên cứu các giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng vi phạm an ninh trật tự tại trường THPT Tân Kỳ, chúng tôi tìm ra bốn nhóm giải pháp. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ 4 nhóm giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khả thi này ở trường THPT Tân Kỳ thì có thể giảm thiểu tình trạng vi phạm an ninh trật tự trường học ở HS. 1.5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 1.5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu các nội dụng sau: - Nghiên cứu cơ sở lí luận về an ninh trật tự, an ninh trật tự trường học, những quy định, chỉ thị, thông tư, hướng dẫn, công văn liên quan đến vấn đề an ninh trật 2
tự xã hội nói chung và an ninh trật tự trường học nói riêng. - Nghiên cứu cơ sở thực tiễn về tình trạng vi phạm an ninh trật tự ở trường THPT Tân Kỳ. - Vận dụng các nhóm giải pháp tuyên truyền, triển khai thực hiện, kiểm tra xử lý và phối hợp với các đơn vị khác để giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự tại trường THPT Tân Kỳ. 1.5.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung Dựa trên nghiên cứu về lý luận và thực tiễn, đề tài tập trung vào các giải pháp: + Nhóm giải pháp tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật trong nhà trường: tăng cường các đợt tuyên truyền, giáo dục pháp luật, đa đạng hóa hình thức, đối tượng tuyên truyền. + Nhóm giải pháp tổ chức - triển khai thực hiện: Thành lập Ban An ninh thực hiện công tác an ninh trường học, xây dựng kế hoạch đảm bảo an ninh – an toàn trường học và chỉ đạo triển khai thực hiện, phát huy vai trò tổ tư vấn tâm lý, phát huy vai trò của tổ chức Đoàn trường, tăng cường cơ sở vật chất hỗ trợ công tác an ninh trật tự, xây dựng môi trường giáo dục trong sạch, lành mạnh, nhân ái. + Nhóm giải pháp kiểm tra, xử lý vi phạm: Kiểm tra thường xuyên, dự báo tình hình, kiểm tra đột xuất, kiểm tra khoanh vùng khi có dấu hiệu vi phạm, xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm an ninh trật tự. + Nhóm giải pháp phối hợp với các đơn vị liên quan: Phối hợp với các đơn vị truyền thông, tăng cường phối hợp giữa nhà trường với cha mẹ học sinh, phối hợp với cơ quan công an, phối hợp với các đơn vị giáo dục khác - Về thời gian TT Thời gian (tháng/năm) Nội dung thực hiện 9/ 2020 – 5/2021 Điều tra, khảo sát, thăm dò ý kiến học sinh, viết 1 đề cương, thử nghiệm đề tài, rút kinh nghiệm. 9/ 2021 – 5/2022 Ứng sáng kiến vào thực tiễn đơn vị, bổ sung, 2 chỉnh sửa các giải pháp đề ra. 3 9/ 2022 – 3/2023 Chỉnh sửa, hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm. 1.6. Phương pháp nghiên cứu - Thu thập, phân tích, tổng hợp số liệu trước và sau khi tác động đối tượng. - Nghiên cứu, tổng hợp tài liệu. 3
1.7. Những luận điểm cần bảo vệ của đề tài - Đánh giá về thực trạng vi phạm an ninh trật tự của HS trường THPT Tân Kỳ trước và sau khi áp dụng giải pháp. - Những nguyên nhân dẫn đến những vi phạm an ninh trật tự tăng lên ở HS trường THPT Tân Kỳ khi chưa áp dụng những giải pháp. - Tính thực tế và hiệu quả của 4 nhóm giải pháp đã đề xuất. 1.8. Những điểm mới và đóng góp mới của đề tài Thông qua những hiện tượng về vấn đề an ninh trật tự xảy ra ở trong trường học, chúng tôi đã phân tích, nghiên cứu nguyên nhân và từ đó đề xuất và thực nghiệm những giải pháp và đã giảm thiểu đáng kể những vi phạm về an ninh trật tự ở học sinh tại trường THPT Tân Kỳ. Đề tài được sử dụng làm tư liệu tham khảo cho cán bộ quản lý trong trường THPT, đặc biệt với lĩnh vực quản lý an ninh trường học, từ khâu xây dựng kế hoạch, chỉ đạo triển khai cho đến việc đánh giá kết quả thực hiện. Đề tài là tổng hợp các kinh nghiệm quản lý trên lĩnh vực an ninh trật tự và an toàn trường học với những giải pháp có tính hệ thống, bao trùm đồng thời được cụ thể hóa thành những biện pháp chi tiết, có tính thực tiễn cao. Điểm mới của đề tài là nêu lên các giải pháp, những cách làm cụ thể, đã thực nghiệm và thu được kết quả khả quan. Các giải pháp được phân loại thành các nhóm. Mỗi nhóm giải pháp có cách thức thực hiện được hướng dẫn cụ thể. Đặc biệt, sự phối kết hợp giữa các nhóm giải pháp tuyên truyền tác động về mặt nhận thức, hành vi cho đến nhóm giải pháp triển khai thực hiện trong trường học, vừa phối kết hợp với các tổ chức, lực lượng xã hội có liên quan. Điều đó góp phần mang lại hiệu quả cao trong công tác quản lý an ninh trật tự trong trường học. Đề tài làm rõ khái niệm, mục đích, nội dung của công tác đảm bảo an toàn về an ninh trật tự trường học, các văn bản quy phạm pháp luật về công tác này, đối chiếu với thực tế để đề ra những giải pháp thích hợp, nâng cao hiệu quả công tác đảm bảo an toàn trong trường học. 4
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở khoa học đề tài nghiên cứu 2.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu An ninh trật tự là cụm từ viết gọn của An ninh Quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Đảm bảo an ninh trật tự trong trường học có vai trò quan trọng cũng như đảm bảo sự thắng lợi của các nhiệm vụ khác trong mỗi năm học của mỗi cơ sở GD&ĐT. Hiện nay, cơ sở pháp lý công tác an ninh trật tự trường học hiện hành thông qua một số văn bản dưới đây: - Quy định về công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân được ban hành kèm theo Quyết định số 46/2007/QĐ-BGDĐT ngày 20 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Quy định về khu dân cư, xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, nhà trường đạt tiêu chuẩn “An toàn về an ninh, trật tự” được ban hành kèm theo thông tư số 23/2012/ TT-BCA ngày 27 tháng 4 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Công an, quyết định số 79/2012/QĐ-UBND ngày 02 tháng 11 năm 2012 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An. - Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 và kế hoạch số 307/KH- BGDĐT của bộ giáo dục và đào tạo về việc triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” giai đoạn 2008-2013. - Thông tư liên tịch số 34/TTLT-BGDĐT-BCA ngày 20/11/2009 về việc Hướng dẫn phối hợp thực hiện công tác bảo đảm an ninh, trật tự tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. - Hướng dẫn phối hợp thực hiện công tác bảo đảm an ninh, trật tự tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân theo thông tư liên tịch số 06/2015/TTLT-BGDĐT-BCA ngày 28 tháng 08 năm 2015 của liên Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Công an. - Công văn số 3678/BGDĐT- GDCTHSSV ngày 27/8/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật bảo đảm an toàn giao thông năm học 2021-2022. - Công văn 5069/BGDĐT-GDTC 2021 ngày 04/11/2021 của Bộ Giáo dục và đào tạo về việc tăng cường công tác bảo đảm an toàn trường học. Công tác đảm bảo về an ninh, trật tự trong các trường học luôn được các cấp từ Bộ đến sở GD&ĐT quan tâm. Tại Hội thảo công tác đảm bảo an ninh, trật tự trường học do Bộ GD&ĐT tổ chức vào ngày 08 tháng 12 năm 2017 đã nêu ra một 5
số nội dung cần chú ý cho công tác đảm bảo an ninh, trật tự trường học trong các năm học mới cần tiếp tục tổ chức quán triệt tinh thần chỉ đạo của cấp trên về công tác đảm bảo an ninh, trật tự trường học và việc nắm bắt, định hướng tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của HSSV đến từng tổ chức, cá nhân liên quan. Nhiệm vụ này cần đặt dưới sự chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, lãnh đạo nhà trường; sự chủ động, phối hợp tích cực của tổ chức Đoàn, Hội trong trường học và sự tham gia tích cực của người học trong việc đảm bảo an ninh, trật tự trường học; nâng cao hiệu quả việc nắm tình hình, diễn biến tư tưởng của học sinh, sinh viên thông qua môi trường mạng, phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh địa phương chỉ đạo tổ chức Đoàn và Hội sinh viên nhà trường kiện toàn, duy trì hoạt động hiệu quả của “Tổ thăm dò dư luận học sinh, sinh viên”. Tăng cường đối thoại, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của học sinh, sinh viên thông qua các trang web, diễn đàn trên mạng internet... nhằm phát hiện và phối hợp xử lý kịp thời những vấn đề phức tạp nảy sinh trong HS. Năm học 2022-2023, ngành Giáo dục xác định chủ đề năm học là “Ðoàn kết, sáng tạo, ra sức phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ và mục tiêu đổi mới, củng cố, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo”. Trong đó, chú trọng các giải pháp giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống và bảo đảm an ninh trật tự tại các cơ sở giáo dục. Đối với Sở GD&ĐT Nghệ An vấn đề tăng cường công tác an ninh trật tự, an toàn xã hội ở các cơ sở giáo dục trong toàn tỉnh luôn duy trì và chỉ đạo quyết liệt, kịp thời. Ông Thái Huy Vinh, nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT từng phát biểu: “ANTT trong trường học là nhiệm vụ quan tâm hàng đầu của lãnh đạo Sở. Bởi, “tiên học lễ, hậu học văn”, kỷ cương, nề nếp trường học được đảm bảo thì học sinh mới yên tâm học tập; môi trường giáo dục lành mạnh thì chất lượng dạy và học mới được nâng cao. Sở cũng chỉ đạo phòng Giáo dục các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh phòng chống tệ nạn xã hội, phát động tháng ATGT nhằm đảm bảo ANTT trường học. Sở cũng xác định, đây là một trong những hoạt động quan trọng của ngành Giáo dục và ra sức thực hiện trong suốt các năm học”. Bước vào các năm học mới, cùng với các hoạt động chuyên môn, các chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật, ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật của học sinh đã được Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nghệ An phối hợp với lực lượng Công an triển khai đến các trường học trên toàn tỉnh nhằm thực hiện mục tiêu không có bạo lực học đường, học sinh vi phạm pháp luật... 6
Lực lượng Công an ký kết quy chế phối hợp với nhà trường trong việc đảm bảo ANTT trong trường học 2.1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài nghiên cứu Trong những năm gần đây, tại các trường THPT nói chung, trường THPT Tân Kỳ nói riêng đều đã triển khai các biện pháp, giải pháp nhằm cố gắng giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự trường học. Tuy nhiên, tình hình vi phạm an ninh trật tự, an toàn trường học trong những năm qua tại các trường THPT ngày càng gia tăng và có chiều hướng diễn biến phức tạp với nhiều hình thức, nhiều mức độ, ở nhiều đối tượng học sinh khác nhau. Ở nơi này nơi khác vẫn còn tồn tại một số vấn đề bất cập như sau: Chưa triển khai, quán triệt đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, của liên Bộ, liên ngành và của địa phương về công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội đến từng cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Chưa giáo dục, định hướng về tư tưởng, chính trị nhằm nâng cao ý thức cảnh giác của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phương thức, thủ đoạn của tội phạm. Chưa chú trọng thực hiện chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội cho học sinh thông qua một số môn học chính khoá và các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Chưa tham gia, phối hợp với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể tổ chức các hoạt động văn hoá, thể thao, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội cho người học. 7
Vẫn còn tình trạng một bộ phận học sinh chưa chấp hành tốt pháp luật, còn gây gỗ đánh nhau trong và ngoài nhà trường, gây thương tích thậm chí chết người. Một số học sinh tổ chức đánh nhau quay video tung lên mạng gây bức xúc dư luận xã hội. Em Tài học sinh THPT Lê Lợi ( Tân Kỳ) bị một nhóm đối tượng đi xe máy đánh. Tư liệu (nguồn: báo Nghệ An đưa tin ngày 05 tháng 12 năm 2017) Tệ nạn ma túy có nguy cơ xâm nhập vào trường học, một vài trường trong tỉnh đã phát hiện một số học sinh có dấu hiệu nghiện ngập, ảnh hưởng lớn lớn đến tâm lý, quá trình học tập và hình thành nhân cách học sinh. Một số bảo vệ ở các trường chưa qua đào tạo, bồi dưỡng, thiếu kỹ năng xử lý tình huống mỗi khi có sự việc xảy ra. Một số trường còn xem nhẹ công tác phòng chống cháy nổ, cứu nạn cứu hộ, đảm bảo an toàn cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Chưa có sự phối hợp chặt chẽ với địa phương, các tổ chức đoàn thể và gia đình học sinh trong việc quản lý học sinh, trong công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực xung quanh trường học và khu vực có học sinh. Chưa chủ trì tổ chức họp giao ban với công an địa phương và các cơ quan có liên quan để nắm tình hình và bàn biện pháp phối hợp quản lý người học. Chưa xây dựng được cơ chế phối hợp với các cơ quan chức năng ở địa phương và phương án phối hợp xử lý khi có sự việc xảy ra về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong trường học. 8
Học sinh vi phạm luật ATGT tại các cơ sở giáo dục Thiết nghĩ, trên cơ sở lý luận và tình hình thực tế cụ thể của đơn vị trong những năm qua, chúng tôi là người quản lí của đơn vị, tổ chức Đoàn, Hội luôn trăn trở tìm ra giải pháp để nhằm giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự của học sinh trong trường THPT. Đấy cũng là nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý cũng là lý do chúng tôi thực hiện đề tài này. 2.2. Thực trạng tình hình vi phạm an ninh trật tự của học sinh THPT tại trường THPT Tân Kỳ 2.2.1. Những thuận lợi, khó khăn a) Thuận lợi Trường THPT Tân Kỳ nằm trên địa bàn trung tâm của Thị trấn Tân Kỳ, đây vừa là trung tâm thương mại, hành chính của huyện vừa là địa bàn có nhiều cơ quan, trường học, doanh nghiệp, tổ chức làm việc, hoạt động. Vì vậy, nhà trường có nhiều thuận lợi lớn so với các trường THPT trên địa bàn trong công tác phối hợp giáo dục với các tổ chức, đoàn thể ở địa phương. Mặt khác, mặc dù đóng trên địa bàn của một huyện miền núi nhưng là trường 1 của huyện, nằm ở trung tâm văn hoá, kinh tế, chính trị của huyện nên chất lượng văn hóa của học sinh tương đối cao so với các trường bạn trong huyện. Đội ngũ CB, GV trong nhà trường đều vững về chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm, có nhiều năm trong nghề, trong đó có những giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp tỉnh, cho nên việc giáo dục học sinh và cũng như phối hợp với các tổ chức trong việc giáo dục đạo đức, đảm bảo trật tự an ninh trường học có nhiều kinh nghiệm, sáng kiến. 9
Nhà trường nói riêng, các trường THPT trên địa bàn nói chung luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của lãnh đạo ngành, các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương thị trấn, các xã trường tuyển sinh, các cơ quan, tổ chức, đơn vị đóng trên địa bàn. b) Khó khăn, hạn chế Tân Kỳ là một huyện miền núi phía Tây của Nghệ An, nhìn chung, đời sống của nhân dân Tân Kỳ đa phần còn gặp nhiều khó khăn, vất vả. Với địa bàn miền núi hiểm trở, nhiều em học sinh của các trường THPT trên địa bàn đi học xa nhà nên phải ở trọ. Vì thế, công tác liên kết, phối hợp với các tổ chức, đoàn thể tại địa phương để góp phần quản lý, giáo dục học sinh gặp không ít khó khăn, phức tạp. Các em đang ở lứa tuổi có nhiều biến động về tâm sinh lý, khó kiểm soát cảm xúc, hành vi, rất cần sự quản lý, giám sát, điều hướng từ cha mẹ, thì các em lại ở trọ tự quản bản thân trong hầu như mọi vấn đề học tập, trường lớp của mình. Thế nên, các em rất dễ buông thả rơi vào cám dỗ, tệ nạn xã hội, ứng xử cảm tính dẫn đến những mâu thuẫn trong bạn bè, gây nên bạo lực học đường. Nhận thức của một bộ phận nhân dân, phụ huynh chưa cao, chưa có nhiều sự đồng tình, ủng hộ các chủ trương, kế hoạch phối hợp của nhà trường với các tổ chức, đoàn thể tại địa phương để phát triển nhà trường và nâng cao chất lượng giáo dục. Do phần đông cha mẹ học sinh là nông dân, sinh sống ở địa bàn vùng nông thôn còn nhiều khó khăn về kinh tế, nên thiếu sự quan tâm chăm sóc, giáo dục con cái. Một bộ phận CMHS chưa có phương pháp quản lý, giáo dục tốt con em trong việc thực hiện đúng nội quy trường lớp, thực hiện nghĩa vụ học sinh. Một số thành viên của Ban đại diện CMHS chưa theo dõi cập nhật kịp thời các hoạt động trong kế hoạch đã đề ra. 2.2.2. Đánh giá về thực trạng tình hình vi phạm an ninh trật tự của học sinh trường THPT Tân Kỳ a) Đánh giá về định tính Những năm qua, bên cạnh việc đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng dạy và học, trường THPT Tân Kỳ luôn chú trọng công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học, tạo môi trường sư phạm lành mạnh, an toàn, giúp học sinh, giáo viên an tâm học tập, giảng dạy. Để bảo đảm an ninh trật tự trong trường học, nhà trường thường xuyên đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ với sự vào cuộc của nhiều tổ chức trong nhà trường, công tác an ninh trật tự trong cơ quan về cơ bản được đảm bảo. Tuy nhiên, hiện nay vấn đề an ninh trật tự, an toàn trường học vẫn còn nhiều bất cập nảy sinh, xu hướng ngày càng gia tăng và có chiều hướng diễn biến phức tạp với nhiều hình thức, nhiều mức độ, ở nhiều đối tượng học sinh khác nhau đang là mối lo ngại cho nhiều người. Một trong những nỗi lo hàng đầu khiến dư luận 10
đặc biệt quan tâm là tình trạng bạo lực học đường. Câu chuyện này không mới nhưng luôn là vấn đề nóng, khi mà thực tế cho thấy các vụ việc diễn ra trong thời gian gần đây có mức độ ngày càng nghiêm trọng. Tiếp đến là công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình với các ban, ngành liên quan ở địa phương chưa được thường xuyên và kịp thời. Không ít phụ huynh giao phó trách nhiệm cho thầy, cô giáo trong khi giáo viên chỉ quan tâm trang bị kiến thức mà chưa quan tâm đến diễn biến tư tưởng của học sinh để kịp thời động viên, uốn nắn, còn chính quyền địa phương thì chỉ vào cuộc khi sự việc đã ở mức độ nghiêm trọng. Vì vậy, sợi dây phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trở nên lỏng lẻo, các em có biểu hiện thờ ơ, vô cảm trước những hành động bạo lực học đường hoặc không có sự trang bị đầy đủ để bảo vệ bản thân trước những hành vi vi phạm pháp luật. Thêm một thực tế dễ nhận thấy là mặc dù trường nào cũng có ít nhất một bảo vệ, nhưng đội ngũ này lại hoàn toàn không bảo đảm các yếu tố cần thiết về sức khỏe, kỹ năng để kịp thời ngăn chặn các vụ việc liên quan đến an ninh trật tự khi có tình huống bất ngờ xảy ra. Năm học 2021- 2022 là một năm học diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh côvit 19 diễn ra khá phức tạp. Cán bộ, giáo viên và học sinh của trường hầu như bị nhiễm covít, có những trường hợp tái nhiễm. Vì vậy, việc dạy và học bị ảnh hưởng, thay đổi hình thức dạy và học vừa kết hợp với trực tiếp vừa trực tuyến, học sinh nghỉ học nhiều. Dịch bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến sức khoẻ, an toàn của cán bộ, giáo viên và học sinh trong môi trường học đường. Để giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự và đảm bảo an toàn cho học sinh trong trường THPT, các cấp, ban, ngành, các nhà trường, phụ huynh học sinh cần vào cuộc đồng bộ nhằm đưa ra giải pháp khắc phục những bất cập hiện nay. Sự chủ động, tích cực từ mỗi đơn vị trường, cấp ủy, chính quyền địa phương trong xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn sẽ là tiền đề quan trọng góp phần phát triển toàn diện học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục. b) Đánh giá về định lượng Để đánh giá tình hình thực tế về tình hình vi phạm An ninh, trật tự trong nhà trường trong những năm gân đây. Chúng tôi đã điều tra khảo sát thông qua thăm dò và sử dụng số liệu tổng hợp hàng năm tại đơn vị như sau: - Điều tra khảo sát thông qua thăm dò: Thông qua phương pháp điều tra số liệu bằng các phiếu điều tra (phụ lục 1) hơn 166 em học sinh đều cả 3 khối, đảm bảo tương đương về giới tính, trình độ học vấn tại trường THPT nơi tác giả đang công tác, sau khi tập hợp thống kê kết quả số liệu điều tra chúng tôi thu được kết quả dưới đây. 11
Bảng 2.1. Kết quả phiếu thăm do mức độ xuất hiện vi phạm an ninh trật tự trong trường học: TT Các hình thức vi phạm Số ý kiến (tỷ lệ) mức độ xuất hiện của học sinh Ít gặp Đôi khi Thường xuyên Đánh nhau, gây rối trật 1 93 (56,07%) 58 (34,9%) 15 (9,03%) tự , hút thuốc lá 2 Trộm cắp tài sản 76 (45,7%) 72 (43,5%) 18 (10,8%) Tàng trữ vũ khí, hung 3 88 (53,1%) 60 (36,1)% 18 (10,8%) khí, chất cháy nổ 4 Vi phạm luật ATGT 74 (44,6%) 62 (37,3%) 30 (18,08%) 5 Vi phạm an ninh mạng 77 (45,7%) 75 (43,5%) 14 (8,62%) Tỷ lệ trung bình chung 81,5 (49,13 %) 65,4 (39,42%) 19 (11,45%) Từ bảng số liệu chúng tôi xây dựng biểu đồ về ba mức độ xuất hiện các hình thức vi phạm như sau: Biểu đồ 2.1. Tỷ lệ trung bình về các mức độ vi phạm an ninh, trật tự trong trường học Thông qua kết quả điều tra đã phản ánh được tình trạng chấp hành nội quy, quy định pháp luật là rất phức tạp, tương ứng với mức độ thường xuyên gặp từ 9,03% đến 18,08 %, đôi khi xảy ra từ 34,9% đến 43,5 %. Điều này chứng tỏ thái độ đánh giá trong công tác đảm bảo an ninh, trật tự trong nhà trường khá thấp, cần phải có giải pháp giảm thiểu vi phạm an ninh, trật tự trong nhà trường hiện nay. - Điều tra thông qua số liệu từ các vụ việc học sinh bị xử lý, kỷ luật hằng năm tại đơn vị (số liệu lưu tại ban an ninh nhà trường). 12
Bảng 2.2. Thống kê các vụ việc học sinh vi phạm an ninh trật tự và bị kỷ luật các năm khi chưa áp dụng đề tài: Hình thức kỷ luật Số học (theo Thông tư 32/2020/TT BGDĐT) Số học Năm sinh Lý do vi Tạm dừng sinh vi học toàn phạm Nhắc Khiển học ở trường phạm trường nhở… trách,… có thời hạn,… Gây gỗ đánh nhau, vi 2020- 41 phạm 10 05 02 1523 2021 (2,69%) ATGT, trộm (0,66%) (0,33%) (0,13%) cắp tài sản… Gây gỗ đánh nhau, vi 2021- 36 phạm 9 04 01 1483 2022 (2,42%) ATGT, trộm (0,61%) (0,26%) (0,07%) cắp tài sản… Qua số liệu và từ các vụ việc học sinh bị xử lý, kỷ luật hằng năm tại đơn vị trước khi áp dụng đề tài, cho thấy tình trạng học sinh vi phạm an ninh, trật tự trong nhà trường diễn ra phức tạp, xảy ra ở nhiều loại hình vi phạm khác nhau. 2.2.3. Những nguyên nhân dẫn đến vi phạm an ninh trật tự của học sinh trường THPT Thực tế những năm qua và đặc biệt là thời gian gần đây, tình hình vi phạm an ninh trật tự, an toàn trường học tại các trường THPT ngày càng gia tăng và có chiều hướng diễn biến phức tạp với nhiều hình thức, nhiều mức độ, ở nhiều đối tượng học sinh khác nhau, theo chúng tôi nguyên nhân bắt nguồn từ: Nhận thức của một số cán bộ, giáo viên, sinh viên, học sinh cũng như của hội phụ huynh học sinh về công tác đảm bảo an ninh trật tự đối với các hoạt động giáo dục và đào tạo chưa được đồng bộ, sâu sắc. Nhiều trường hợp vẫn cho rằng đó là trách nhiệm của các cơ quan chức năng như chính quyền địa phương, của lực lượng Công an, của các nhà trường… chứ không phải là của cả hệ thống chính trị, do đó nhiều khi còn bỏ mặc, giao phó cho một số bộ phận, cán bộ liên quan, nên hiệu quả mang lại chưa cao. Công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong các nhà trường mặc dù đã được triển khai nhưng vẫn chưa được thường xuyên, liên tục; nội dung tuyên truyền vẫn còn quá cao và chưa phù hợp với trình độ, lứa tuổi và khả năng nhận thức, hiểu biết của đại đa số đối tượng được tuyên truyền là học sinh, sinh viên nên kết quả mang lại vẫn chưa cao. 13
Công tác đảm bảo an ninh trật tự tại một số trường học trên địa bàn vẫn chưa được chú trọng, công tác bảo vệ trường học nhiều khi chưa được tiến hành thường xuyên; do đó đã xảy ra nhiều vụ việc liên quan ANTT tại các trường học như: đã xảy ra nhiều vụ kẻ gian đột nhập vào các trường để lấy cắp tài sản như tiền, máy vi tính, tình trạng học sinh đánh nhau, tình trạng học sinh đốt pháo, học sinh đi xe máy đến trường khi chưa đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật… đã ảnh hưởng đến hình ảnh nhà trường – học sinh đối với xã hội và phụ huynh học sinh. Sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng liên quan trong công tác đảm bảo an ninh trật tự trong các hoạt động giáo dục, đào tạo nhiều khi vẫn còn thiếu thường xuyên, thụ động. Sự phối hợp giữa nhà trường với địa phương, các tổ chức đoàn thể và gia đình trong việc quản lý các hoạt động liên quan đến giáo dục, đào tạo nhiều khi vẫn chưa được thống nhất, đồng bộ, do đó vẫn còn xảy ra tình trạng thu không đúng các khoản đóng góp gây dư luận không tốt trong phụ huynh học sinh…. Nguyên nhân chính của việc học sinh vi phạm trật tự ATGT là do nhu cầu sử dụng xe máy điện, xe đạp điện tăng cao. Ngoài ra, sự phát triển của mạng internet kéo theo một số bộ phận học sinh có lối sống buông thả, sống ảo nên bạo lực học đường có xu hướng gia tăng. Ngoài ra, có thể kể đến những hạn chế, tác động tiêu cực từ môi trường trong thời kỳ “mở cửa, hội nhập”, mặt trái của kinh tế thị trường đã làm thay đổi những giá trị truyền thống, văn hóa, đạo đức xã hội. Những tư tưởng, lối sống thiếu lành mạnh đã ảnh hưởng, tác động không nhỏ đến học sinh, sinh viên, làm cho các em có nhận thức, định hướng sai lệch về cách sống. Một số gia đình, cha mẹ ứng xử chưa chuẩn mực; phương pháp giáo dục con không đúng, quá nuông chiều hoặc ngược đãi đã ảnh hưởng, tác động tiêu cực đến quá trình hình thành nhân cách của học sinh, làm cho các em có những suy nghĩ, hành vi tiêu cực, lệch chuẩn dễ vi phạm pháp luật. Cá biệt, có gia đình còn phó mặc, khoán trắng việc quản lý, giáo dục con em cho nhà trường, thiếu sự phối hợp với nhà trường trong việc quan tâm, theo dõi, chăm sóc và giáo dục học sinh. 2.3. Các giải pháp trong công tác quản lý trường học nhằm giảm thiểu vi phạm an ninh trật tự của học sinh tại trường THPT Tân Kỳ 2.3.1. Nhóm giải pháp tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật trong nhà trường a) Tăng cường các đợt tuyên truyền, giáo dục pháp luật Trên cơ sở các hướng dẫn của Bộ và Sở, nhà trường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục và phổ biến pháp luật: - Hiệu trưởng nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục và phổ biến pháp luật tổng thể trong nhà trường trong năm học, chi tiết cụ thể cho từng tháng. Giao 14
nhiệm vụ cho từng đối tượng liên quan chịu trách nhiệm phổ biến thường xuyên theo đúng kế hoạch đã phân công. Hoạt động tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật tại đơn vị - Chỉ đạo Đoàn trường, nhóm giáo viên Giáo dục Công dân, bộ môn Giáo dục kinh tế pháp luật xây dựng PPCT nhà trường một cách khoa học, sát thực với điều kiện của nhà trường và tổ chức triển khai dạy học một các hiệu quả thông qua sinh hoạt chuyên môn và kiểm tra dạy học trên lớp. Đặc biệt lưu ý kiểm tra chặt chẽ các chương trình dạy học lồng ghép được các cấp quy định bắt buộc dạy trong chương trình. Chỉ đạo thực hiện chương trình giáo dục công dân lồng ghép dạy kỹ năng sống, đặc biệt là các kỹ năng ứng xử tình huống nhằm định hướng cho học sinh cách giải quyết các vấn đề bức xúc trong cuộc sống thường ngày. Từ đó tạo được quan điểm sống đúng, sống khỏe, lành mạnh, kiểm soát tốt cảm xúc và không vi phạm pháp luật. - Đẩy mạnh các cuộc thi tìm hiểu pháp luật: Tuyên truyền, tổ chức HS tham gia các cuộc thi trực tuyến, trực tiếp do Bộ giáo dục và đào tạo, Sở giáo dục và đào tạo Nghệ An tổ chức. Giải pháp này giúp HS nắm rõ các điều luật về an ninh trật tự trường học vừa giúp các em trình bày được những giải pháp thiết thực nhằm giảm thiểu tình trạng vi phạm an ninh trật tự trường học hiện nay. HS tham gia 100% các cuộc thi trực tuyến, trực tuyến và có những học sinh đạt giải cấp quốc gia các cuộc thi. Ví như, cuộc thi An toàn giao thông vì nụ cười ngày mai, trường THPT Tân Kỳ vinh dự có 3 HS đạt giải cấp quốc gia: Nghiêm Ngọc Hà đạt giải ba, Vương Thị Thuỳ và Hà Quỳnh Như đạt giải khuyến khích. Vì thế, những bài thi, những hiểu biết các em có được góp phần thay đổi nhận thức, hành động của HS theo chiều hướng tích cực. 15
Đẩy mạnh các cuộc thi tìm hiểu pháp luật trong đoàn viên, thanh niên - Đầu năm học, nhà trường phối hợp với công an huyện tổ chức tuyên truyền cho học sinh về an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội. Việc phối hợp với công an tuyên truyền rất có hiệu quả vì công an có nhiều hình ảnh, clip, dụng cụ trực quan để các em nhận biết, hiểu và làm đúng, không vi phạm. Hơn nữa, các em tỏ ra hào hứng khi được học với những người có chuyên môn, nghiệp vụ trong công tác an ninh trật tự, các bài giảng sinh động, tính tương tác với HS rất cao. Điều đó tạo nên không khí các buổi học, tuyên truyền rất sôi nổi và có tác động tích cực đến HS, nâng cao ý thức, thúc đẩy hành động trong việc đảm bảo an ninh trật tự tại trường THPT Tân Kỳ. Trường THPT Tân Kỳ phối hợp với công an huyện, tổ chức chính trị tổ chức Tuyên truyền GDPL năm học 2021-2022, 2022-2023. 16
- Xây dựng hộp thư tố giác tội phạm, mở đường dây nóng về an ninh trật tự. Kiểm tra hòm thư góp ý và tố giác tội phạm trong nhà trường Thông thường thì học sinh ít khi dám trực tiếp báo cáo sự việc vi phạm cho thầy cô vì sợ bị trả thù. Hộp thư giúp các em truyền tải thông tin một cách an toàn, hiệu quả. Hàng tuần, giao cho trợ lý thanh niên hoặc thầy cô làm công tác tư vấn mở ra xem, kịp thời báo cáo cho Ban giám hiệu khi có sự việc xảy ra để có cách xử lý nhanh chóng, hợp lý. Nhà trường cung cấp cho học sinh số điện thoại đường dây nóng để khi có sự việc xảy ra các em gọi. Học sinh có thể phản ánh về tình trạng mất trật tự, sắp có xảy ra đánh nhau, các biểu hiện tệ nạn xã hội như ma túy, cờ bạc.., về nguy cơ cháy nổ và nhiều vấn đề khác. Giáo viên làm công tác tư vấn trực tiếp phụ trách đường dây nóng, kịp thời xử lý những sự việc các em phản ánh. Nếu ngoài thẩm quyền xử lý, giáo viên tư vấn phải báo cáo ngay cho Ban giám hiệu. b) Đa đạng hóa hình thức, đối tượng tuyên truyền - Đối tượng tuyên truyền không chỉ là các thầy cô giáo trong trường mà còn mời công an huyện trực tiếp giảng dạy các em cách phòng chống tai nạn đuối nước, tuyên truyền pháp luật, an ninh trật tự xã hội. Bên cạnh đó, để nhiệm vụ tuyên truyền có tác động mạnh mẽ hơn, chúng tôi tổ chức cho học sinh sân khấu hoá các hiện tượng vi phạm an ninh trật tự, đưa ra những tình huống giả định để các em tìm cách giải quyết, từ đó nâng cao hơn nữa ý thức chấp hành nội quy trường lớp, pháp luật của nhà nước. Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức các trò chơi như là rung chuông vàng để giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. Việc đa dạng hoá các hình thức, đối tượng tuyên truyền đã góp phần không nhỏ trong việc đem đến một diện mạo tươi sáng cho vấn đề an ninh trật tự tại trường THPT Tân Kỳ trong hai năm qua. 17
Diễn đàn “ Xây dựng tình bạn đẹp – nói không với bạo lực học đường” Rung chuông vàng “chủ đề giáo đức, kỹ năng sống cho học sinh” - Sân khấu hóa các hoạt động tuyên truyền về an ninh trật tự và phòng chống bạo lực học đường trong trường học Hội thi “tuổi trẻ với văn hóa học đường”giáo dục Luật ATGT, ĐVTN 18
2.3.2. Nhóm giải pháp tổ chức - triển khai thực hiện a) Thành lập Ban An ninh thực hiện công tác an ninh trường học - Đầu năm học, trong quyết định phân công nhiệm vụ của tập thể lãnh đạo trường, Hiệu trưởng phải phân công cụ thể cho một Phó hiệu trưởng phụ trách công tác an ninh trường học, chịu trách nhiệm vừa tham mưu cho hiệu trưởng vừa chỉ đạo triển khai và cùng chịu trách nhiệm với hiệu trưởng về an ninh trật tự trong trường. - Trên cơ sở đề xuất tham mưu của Phó Hiệu trưởng phụ trách an ninh trường học, Hiệu trưởng ra quyết định thành lập Ban An ninh trường học gồm các đồng chí có kinh nghiệm về xử lý các vấn đề về an ninh trật tự. Ban An ninh trường học xây dựng kế hoạch, phân công lịch trực theo dõi và ghi chép hồ sơ cụ thể về tất cả những vấn đề liên quan đến an ninh trật tự trong nhà trường. Danh sách ban an ninh của trường THPT Tân Kỳ 19
b) Xây dựng kế hoạch đảm bảo an ninh – an toàn trường học và chỉ đạo triển khai thực hiện - Kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự trong nhà trường được xây dựng hằng năm dựa trên cơ sở thực tế của nhà trường và phải đánh giá được ưu điểm và nhược điểm, thuận lợi và khó khăn của nhà trường trong việc đảm bảo anh ninh trật tự trong năm học. - Dự thảo kế hoạch phải được tập thể lãnh đạo xây dựng sớm, gửi về cho các tổ nhóm chuyên môn. Thông qua sinh hoạt chuyên môn, các giáo viên chủ nhiệm có thể đề xuất thêm những giải pháp sát thực hơn. Các ý kiến góp ý được tập thể lãnh đạo tiếp thu và giải trình thông qua hội nghị duyệt kế hoạch. Kế hoạch được ban hành là kết quả kết tinh trí tuệ của tập thể nhà trường nên mỗi cá nhân cán bộ, giáo viên đều thấy rõ trách nhiệm của bản thân, trên cơ sở đó mà triển khai thực hiện một các có hiệu quả nhất. - Việc xây dựng các kế hoạch giáo dục khác lồng ghép việc triển khai an ninh trật tự trường học thường được quan tâm, tạo nên một định hướng chung của hoạt động nhà trường, coi vấn đề an ninh trường học là một vấn đề sống còn của thương hiệu nhà trường cũng như kết quả thực hiện nhiệm vụ của năm học. Trong năm học này, khi định hướng nghiên cứu khoa học kỹ thuật trong học sinh, nhà trường đã định hướng các em nghiên cứu nhiều hơn ở khoa học xã hội hành vi mà tập trung là các vấn đề của an ninh trật tự trường học và bạo lực học đường cũng như ứng xử trên mạng xã hội. Bảng 2.3. Tên đề tài nghiên cứu khoa học của HS STT Tên đề tài HS thực hiện GV hướng dẫn Giải - Giải nhì Nguyễn Văn KHKT Kính hỗ trợ người Toản 12c1 Đậu Thị Kim 1 - Giải 3 thanh khiếm thị Nguyễn Văn Oanh thiếu niên nhi Thành 12cc2 đồng cấp tỉnh Phát triển kỹ năng kiểm soát cảm xúc Vương Ngọc tiêu cực nhằm ngăn Linh—10A1 - Giải khuyến 2 Trần Thị Chung chặn xung đột trong Đặng Quang khích KHKT học đường cho HS Sáng -10B1 trường THPT Tân Kỳ c) Phát huy vai trò tổ tư vấn tâm lý - Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ giáo dục và Đào tạo tại Thông tư số 31/2017/TT-BGDĐT ngày 18/12/2017 về việc hướng dẫn thực hiện công tác tư 20