SKKN: Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật
lượt xem 9
download
Mục tiêu của đề tài nhằm tìm ra các giải pháp chủ yếu để phát huy hơn nữa vai trò trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm nhằm làm tốt hơn công tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, góp phần phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: SKKN: Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật GIÚP GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LÀM TỐT CÔNG TÁC GIÁO DỤC HÒA NHẬP CHO TRẺ KHUYẾT TẬT I. PHẦN MỞ ĐẦU I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Nhằm thực hiện hoàn thành mục tiêu giáo dục của Đảng, Nhà nước đặt ra trong thời kì đổi mới và hội nhập, trong đó có giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật trong các nhà trường hiện nay là một vấn đề rất quan trọng. Không ai khác ngoài lực lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên nói chung, trong đó giáo viên chủ nhiệm nói riêng là nòng cốt đã góp phần làm nên sự thành công trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Những việc làm cần thiết là tìm ra nhiều giải pháp, biện pháp tích cực nhằm hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Quá trình giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là việc làm vất vả mà người giáo viên chủ nhiệm phải hoàn thành. Khi nhà trường, giáo viên nói chung, giáo viên chủ nhiệm nói riêng sử dụng các giải pháp, biện pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật phù hợp sẽ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh khuyết tật. Tạo cơ hội cho các em học sinh khuyết tật giảm bớt thiệt thòi và có điều kiện học tập, vui chơi, hòa nhập với bạn bè cùng trang lứa. Trong những năm gần đây trường Tiểu học Trưng Vương có nhiều học sinh khuyết tật học hòa nhập tại trường. Cụ thể như năm học 2012 2013 có 8 học sinh khuyết tật học hòa nhập, năm học 2013 2014 có 6 học sinh khuyết tật học hòa nhập, năm học 2014 2015 có 6 học sinh khuyết tật học hòa nhập, trong đó có nhiều dạng khuyết tật khác nhau nhưng đại đa số các em thiểu năng trí tuệ. Hiện nay công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật vẫn còn xem nhẹ, chưa thực sự được các thầy cô giáo nói chung và giáo viên chủ nhiệm nói riêng đặc biệt quan tâm một cách đúng mức bởi do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, cụ thể: Về phía Đảng, Nhà nước, cơ quan chủ quản chưa có chính sách ưu đãi đối với giáo viên chủ nhiệm có trẻ khuyết tật học hoà nhập, đổi mới cách đánh giá học sinh tiểu học theo TT 30, có nhiều thay đổi trong việc điều động cán bộ giáo viên hàng năm. Giáo viên chủ nhiệm quá nhiều áp lực, nhiều việc phải hoàn thành, phải bắt nhịp với sự đổi mới, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, đại đa số chú trọng chất lượng đại trà, chất lượng mũi nhọn, các phong trào, dường như họ ít chú trọng, còn xem nhẹ đến công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 1
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tật, thậm chí có giáo viên chủ nhiệm suy nghĩ chưa đúng đắn: “Trong lớp có học sinh khuyết tật học hoà nhập như có thêm gánh nặng”, khi phân công chuyên môn giáo viên chủ nhiệm không muốn nhận lớp có trẻ khuyết tật học hoà nhập, … Song song với nhiều yếu tố nhận thức, tâm lý, tinh thần trách nhiệm,…thì giáo viên chủ nhiệm họ chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và kĩ năng về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật một cách bền vững nên công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật còn nhiều hạn chế, chất lượng chưa cao. Bên cạnh đó năng lực của cán bộ quản lý còn hạn chế trong các khâu điều hành, tổ chức thực hiện giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật, cơ sở vật chất phục vụ cho việc giáo dục trẻ hòa nhập còn thiếu thốn, nhận thức của cha mẹ học sinh về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật chưa cao, phó mặc cho nhà trường. Công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật gặp nhiều khó khăn cần được sớm tháo gỡ. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân trên, chúng tôi trăn trở và chọn đề tài “Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật”, nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu mục tiêu giáo dục mà Đảng, Nhà nước và nhiệm vụ chính trị nhà trường đặt ra trong thời kỳ đổi mới giáo dục hiện nay. Chúng tôi hy vọng sau khi thực hiện đề tài này sẽ có hiệu quả thiết thực, giáo viên chủ nhiệm biết vận dụng linh hoạt sẽ góp phần làm tốt công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật hàng năm của nhà trường. I.2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI a. Mục tiêu Mục tiêu của đề tài nhằm tìm ra các giải pháp chủ yếu để phát huy hơn nữa vai trò trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm nhằm làm tốt hơn công tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, góp phần phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. Giảm thiểu chất lượng giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật hiệu quả chưa cao, thực hiện các mục tiêu giáo dục trong năm học đề ra,…Giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt các chủ trương về phát triển giáo dục của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay trong đó có giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật. Đây là một trong các nhiệm vụ trọng tâm, đồng thời thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của nhà trường đặt ra trong năm học. b. Nhiệm vụ Nhiệm vụ của đề tài là vận dụng các cơ sở lý luận về giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật, kinh nghiệm của bản thân trong quá trình làm công tác quản lí giáo dục, tìm hiểu những nguyên nhângiáo viên làm công tác chủ nhiệm có trẻ học hoà nhập khuyết tật chưa tốt, để phân tích lý giải những vấn đề cần khắc Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 2
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật phục về một số biện pháp giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, giúp giáo viên chủ nhiệm nhận thức sâu sắc và nêu cao tinh thần hơn nữa để góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh, tạo niềm tin yêu trong phụ huynh, toàn xã hội. Hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị của nhà trường đề ra trong năm học. Nghiên cứu thực trạng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật ở các giáo viên chủ nhiệm trường Tiểu học Trưng Vương hiện nay. Đề ra những giải pháp hữu hiệu giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt hơn công tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, để đạt được kết quả cao hơn như mong muốn của các em, phụ huynh học sinh, nhà trường và của toàn xã hội. Từ đó giúp nhà trường định hướng, có kế hoạch, phương pháp, hình thức tổ chức thực hiện những biện pháp giải pháp hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ học hoà nhập khuyết tật tại trường Tiểu học Trưng Vương xã Bình Hòa, Krông Ana. I.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hoà nhập lớp 1B, 2A, 2B, 2C, 4B tại trường Tiểu học Trưng Vương. Học sinh khuyết tật đang học hòa nhập tại lớp 1B, 2A, 2B, 2C, 4B trường Tiểu học Trưng Vương. Một số cha mẹ có con em khuyết tật học hoà nhập tại trường. Cán bộ quản lý nhà trường. Một số thầy cô giáo trong nhà trường không làm công tác chủ nhiệm. I.4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU Nghiên cứu lĩnh vực Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật trong trường Tiểu học Trưng Vương từ năm học 2012 2013; 2013 20145 và năm học 2014 2015. I.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phân tích tổng hợp Khảo sát Điều tra Tìm hiểu Nghiên cứu các nguồn tài liệu Quan sát, thống kê,… Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 3
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật II. PHẦN NỘI DUNG II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Việc giáo dục trẻ khuyết tật học hòa nhập là một chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước Việt Nam ta, thể hiện sự quan tâm đúng mức đến Quyền trẻ em, thể hiện giàu tính nhân văn và thực sự có ý nghĩa đối với trẻ khuyết tật trong toàn xã hội. Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật ngày càng được Đảng, Nhà nước quan tâm sâu sắc, coi đây như một nhiệm vụ chính trị phải hoàn thành trong thời kì đổi mới và hội nhập. Được xác định là một trong những mục tiêu quan trọng của nền giáo dục nước ta hiện nay. Mỗi năm học đều có các văn bản chỉ đạo cụ thể của Phòng Giáo dục: Công văn số 891/PGDĐTGDTH V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 20132014 cấp tiểu học; Công văn số 1012/PGDĐTGDTH V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 20142015 cấp tiểu học; , hướng dẫn thực hiện của các ban ngành về công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật: Công văn số ……... Phối hợp với Trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật của tỉnh tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ, giáo viên cốt cán của các nhà trường dịp đầu năm học, để góp phần giúp các nhà trường và giáo viên làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. hình thức giáo dục cơ bản đáp ứng với nhu cầu giáo dục của trẻ khuyết tật ở nước ta. Căn cứ TT số 39/2009/TTBGDĐT ngày 29/12/2009 của bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định giáo dục hòa nhập cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; Quyết định số 32/2006/TTBGDĐT Quy định giáo dục cho người tàn tật, khuyết tật (Điều 10); Quyết định số 23/2006/QĐ BGDĐT Quy định về giáo dục hòa nhập cho người tàn tật, khuyết tật khuyết tật học hòa nhập (Điều 15); Thông tư Liên tịch số 42/2013/TTLTBGDĐTBLĐTBXHBTC Quy định về chính sách giáo dục đối với người khuyết tật cho người khuyết tật; Luật người khuyết tật; Công văn số 55 của Sở GD&ĐT Đăl Lăk; Kế hoạch số 38 của Sở GD&ĐT Đăl Lăk; Nghị định số 28 ngày 10/4/2012 Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật người khuyết tật; một số điều về chính sách người khuyết tật. Công văn Số 9890/ BGD&ĐT ngày 17 tháng 9 năm 2007 V/v hướng dẫn nội dung, phương pháp giáo dục học sinh có hoàn cảnh khó khăn. TT 30 Quy định Đánh giá học sinh tiểu học,… II.2. THỰC TRẠNG a. Thuận lợi Khó khăn * Thuận lợi Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ngành, hàng năm đã tổ chức các đợt tập huấn, chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn về lĩnh vực giáo dục Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 4
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật hòa nhập cho trẻ khuyết tật cho đội ngũ cán bộ, giáo viên cốt cán, có nhiều bài viết, tài liệu đã được đăng tải trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng cho giáo viên chủ nhiệm tham khảo, vận dụng. Đảng và Nhà nước rất quan tâm chế độ, chính sách trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Ban giám hiệu nhà trường có kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Công tác tuyên truyền, động viên của Ban Giám hiệu, các tổ chức đoàn thể ngày càng quan tâm hơn đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập, chỉ đạo sâu sát trong các buổi sinh hoạt chuyên môn về các giải pháp hữu hiệu nhằm hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm có thêm kinh nghiệm. Được sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của đồng nghiệp, cha mẹ học sinh và có nhiều tài liệu để tìm hiểu, tham khảo, tra cứu. Một số giáo viên chủ nhiệm ngày càng thể hiện vai trò trách nhiệm cao hơn, tận tụy, yêu thương học sinh khuyết tật, tâm huyết với công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Thường xuyên tự học tự rèn và sáng tạo góp phần nâng cao chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của nhà trường hàng năm. Các tổ chức chính quyền quan tâm: Tặng danh hiệu thi đua cho giáo viên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong năm học. Tuyển sinh đối tượng học sinh khuyết tật nặng có nhu cầu học tập tại trung tâm trẻ khuyết tật. Trường TH Trưng Vương đã góp phần hoàn thành công tác phổ cập PCGDTHMĐ2 của huyện nhà. Một số phụ huynh thể hiện sự quan tâm con em khuyết tật học hòa nhập. * Khó khăn: Trường Tiểu học Trưng Vương là một trong những trường hàng năm có tỉ lệ học sinh khuyết tật học hòa nhập nhiều nhất so với các trường tiểu học trong huyện. Năm học 2012 2013 có 270 học sinh trong đó có 08 học sinh khuyết tật học hòa nhập chiếm tỉ lệ 3,0 % học sinh toàn trường. Năm học 2013 2014 có 268 học sinh trong đó có 06 học sinh khuyết tật học hòa nhập chiếm tỉ lệ 2,3 % học sinh toàn trường. Năm học 2014 2015 có 267 học sinh trong đó có 06 học sinh khuyết tật học hòa nhập chiếm tỉ lệ 2,3 % học sinh toàn trường, đây là một con số tương đối cao. Đời sống nhân dân ở đây phần lớn gặp rất nhiều khó khăn về mọi mặt: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nói chung, đại đa số họ sống chủ Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 5
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật yếu là nghề làm nông, một số hộ dân là người các dân tộc thiểu số, hộ nghèo trình độ học vấn, nhận thức còn hạn chế, nhiều gia đình có con em diện khuyết tật nhưng cha mẹ vẫn phải đi làm ăn xa, gửi con cho người thân,... Vì thế việc quan tâm của một số cha mẹ học sinh có con em khuyết tật còn hạn chế, thậm chí có phụ huynh dường như bỏ mặc, phó thác con cho người thân, cho nhà trường, không một lần thăm hỏi kể cả dịp tết lễ. Một số học sinh khuyết tật trí não nặng, lên cơn, đi học không chuyên cần, không đáp ứng được các lĩnh vực: Môn học và hoạt động giáo dục, Năng lực, Phẩm chất, đặc biệt có em không kiểm soát hành vi sinh hoạt cá nhân nên giáo viên chủ nhiệm rất vất vả, chất lượng học tập của các em rất thấp còn rất thấp, 100% học sinh không đánh giá,… Một số giáo viên chủ nhiệm chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, khi nhận công tác chủ nhiệm có học sinh khuyết tật chưa thực sự vui vẻ, hào hứng, ngại nhận nhiệm vụ, xem như có thêm gánh nặng. Hiệu quả công tác giáo hòa nhập cho trẻ khuyết tật ở một số giáo viên chưa cao, công tác phối kết hợp với các tổ chức trong và ngoài nhà trường chưa chặt chẽ, chưa năng động. Một vài giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm của mình, xem nhẹ công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chưa nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ chính trị phải hoàn thành. Qua điều tra, khảo sát giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập một số giáo viên chưa quan tâm nhiều đến học sinh khuyết tật, chưa tận tụy và thực sự thương các em, xem đây là khó khăn là gánh nặng. Chưa có những giải pháp tối ưu trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Cha mẹ các em chủ yếu lo công việc đồng án, tâm lý chung phó mặc cho số phận, cho nhà trường và có suy nghĩ con học đến đâu thì hay đến đó. Giáo viên chủ nhiệm có học sinh học hòa nhập chưa thực sự mạnh dạn chia sẻ một số vấn đề liên quan đến tâm lý của trẻ khuyết tật. Đảng và Nhà nước, các cấp ngành chưa có chính sách ưu đãi nào cụ thể cho giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập. Trong ban giám hiệu vẫn còn non trẻ về công tác quản lí, kinh nghiệm chỉ đạo công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật chưa nhiều,… b. Thành công hạn chế Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 6
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật * Thành công Chúng tôi thấy hiệu quả thiết thực khi vận dụng đề tài này đã Giúp được đội ngũ giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tại trường Tiểu học Trưng Vương trong những năm học gần đây. Giáo viên chủ nhiệm nêu cao tinh thần hơn, nhận thức được sâu sắc hơn về vai trò trách nhiệm của mình, khắc phục khó khăn làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước giao phó, tích cực học hỏi kinh nghiệm, tự học tự rèn, vui vẻ phấn khởi, sẵn sàng nhận nhiệm vụ khi được lãnh đạo nhà trường giao phó mặc dù lớp có học sinh khuyết tật học hòa nhập. Ban giám hiệu nhà trường góp phần thành công trong công tác tổ chức thực hiện quản lý chuyên môn về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật . Giúp giáo viên chủ nhiệm phần nào giải phóng tư tưởng ngại làm công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật, có thêm kinh nghiệm, phương pháp giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh khuyết tật ngày càng được nâng lên, tạo được niềm tin yêu trong lòng các em, phụ huynh và các tầng lớp xã hội trong địa bàn xã. Số lượng giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật cuối năm đạt 100%. Sự gắn kết giữa gia đình nhà trường và xã hội ngày càng chặt chẽ, thể hiện trách nhiệm cao hơn. Các em hứng thú đến trường học tập, nhiều học sinh có tiến bộ rõ rệt. Năm học 2013 2014 chất lượng các môn học đánh giá bằng nhận xét và điểm số của các em học sinh khuyết tật là 61,5%, đặc biệt có em Võ Thị Hải Yến tham gia cuộc thi vẽ tranh cấp tỉnh đạt giải Khuyến khích, em Nguyễn Thị Minh hoàn thành chương trình tiểu học. Năm học 20142015 trong học kì I có 3/6 em đó là Nguyễn Văn Quốc, em Trần Văn Nguyên, Đỗ Văn Thắng được đánh giá như học sinh bình thường (Môn học và hoạt động giáo dục được được đánh giá Hoàn thành, Năng lực và phẩm chất được đánh giá Đạt). Hạn chế được việc học sinh đi học không chuyên cần. Các em vui tươi phấn khởi khi đến trường, tham gia các hoạt động giáo dục, nói lên ước mơ, mong muốn của mình “Thích đi học, thích làm cô giáo,…” Góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ năm học nhà trường đề ra hàng năm. *Hạn chế Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 7
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật Một số giải pháp mà đề tài nêu còn hạn chế về nhiều mặt, chưa hoàn toàn phát huy hết vai trò, trách nhiệm, nhận thức sâu sắc của người giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Vẫn còn tình trạng giáo viên chủ nhiệm than phiền, kêu ca với ban giám hiệu những khó khăn, ngại làm công tác chủ nhiệm khi lớp có học sinh khuyết tật trí não nặng, có nhiều sự tác động xung quanh của đồng nghiệp, dạng khuyết tật, áp lực từ cấp trên và tình hình xã hội (Hoàn cảnh gia đình, sức khỏe, kinh nghiệm,…) dẫn đến một vài giáo viên chủ nhiệm chưa thực sự nhiệt huyết với công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Chưa tìm hiểu hết các cơ sở lí luận, thực trạng, nguyên nhân, giải pháp. Chưa có nhiều lí luận trong việc viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật chưa có nhiều tiến bộ. Chưa vận dụng linh hoạt hết các giải pháp có tính thuyết phục cao để giáo viên chủ nhiệm hứng thú làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. c. Mặt mạnh mặt yếu * Mặt mạnh Đề tài được xây dựng trên cơ sở thực tiễn tại đơn vị trường tiểu học Trưng Vương nên thuận lợi trong việc thu thập minh chứng, thông tin về công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Được tổ tư vấn góp ý, giúp đỡ, hỗ trợ kịp thời về mọi mặt và đánh giá cao về tính hiệu quả. Nội dung đề tài thông qua hội đồng sư phạm, được các đồng chí giáo viên chủ nhiệm đón nhận, đóng góp thêm các giải pháp và vận dụng để làm tốt công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Nội dung đề tài được triển khai, khi vận dụng vào thực tế đã tăng số lượng giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh hàng năm. Giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là là cơ sở, là tiêu chí cho việc xếp loại thi đua cuối năm học. Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 8
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật Nhận thức sâu sắc hơn về vai trò trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm, không còn e ngại, phản ứng khi nhận nhiệm vụ. Giúp cho giáo viên chủ nhiệm có thêm một số kĩ năng trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị, kế hoạch năm học của nhà trường đề ra, đảm bảo tình hình chính trị ở địa phương, sự liên kết, phối hợp giữa các lực lượng giữa nhà trường gia đình và xã hội ngày càng hiệu quả hơn, đảm bảo mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, duy trì thành tựu Phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, hoàn thành PCGDMĐ II. * Mặt yếu Khi tìm hiểu, thu thập thông tin từ giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập họ chưa tích cực hợp tác. Một số giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, khi tìm hiểu nguyên nhân họ đưa ra nhiều lí do khó khăn khách quan với cấp quản lý, thường có câu trả lời “Như thế là cố gắng lắm rồi, học sinh khuyết tật mà,…”, làm cho việc nghiên cứu đề tài có phần gặp khó khăn. Nội dung đề tài chưa mạnh dạn nhân rộng phạm vi áp dụng. Các giải pháp chưa có nhiều luận chứng khoa học thuyết phục. d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động đến giáo viên chủ nhiệm, ảnh hưởng đến công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. * Các nguyên nhân Để tìm hiểu nguyên nhân giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chúng tôi đã tiến hành trao đổi, khảo sát, thống kê,… đối với các đồng chí là giáo viên đã và đang làm công tác chủ nhiệm, các em học sinh khuyết tật, một số phụ huynh học sinh có con em khuyết tật, chúng tôi đã xác định được các nguyên nhân như sau: * Về giáo viên chủ nhiệm 1. Do chưa chưa nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ chính trị, chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chưa thể hiện hết sự tận tụy, thương yêu các em: 45 % ; 2. Thiếu kinh nghiệm, chưa tích cực tự học tự rèn trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật: 15 % ; Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 9
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật 3. Do áp lực công việc công việc phải hoàn thành trong nhà trường: hoạt động chuyên môn; đoàn thể, công tác khác: 15% ; 4. Do hoàn cảnh gia đình: 10% ; 5. Các yếu tố khác: tâm lý ngại giáo dục đối tượng học sinh khuyết tật học hòa nhập, muốn công tác chủ nhiệm nhẹ nhàng, còn nặng về gia đình, không được hưởng chính sách ưu đãi nào, … : 35 % . * Về học sinh 1. Có nhiều dạng khuyết tật khác nhau, đại đa số các em trí não phát triển chậm, một số hệ thần khinh bị tổn thương nặng, đến trường học để hòa nập chứ không theo kịp các lĩnh vực giáo dục đặt ra, không kiểm soát được các hành vi : 70% 2. Hoàn cảnh gia đình khó khăn : 10% 3. Do bệnh tái phát : 10% 4. Gia đình ít quan tâm, tâm lí phó thác việc giáo dục cho giáo viên, nhà trường : 10% * Các yếu tố Giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật một phần do yếu tố chủ về quan tâm lí cá nhân ngại giáo dục trẻ khuyết tật học hòa nhập, một phần do tác động bởi các ý kiến khách quan từ những giáo viên chủ nhiệm không có học sinh khuyết tật học hòa nhập, không có chế độ ưu đãi cụ thể cho giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập, phụ huynh có con em khuyết tật học hòa nhập thường phó thác cho số phận, ít quan tâm đến việc giáo dục,... e. Phân tích, đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra Như trên đã nêu, nếu giáo viên chủ nhiệm chưa nhận thức sâu sắc về quan điểm, mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của Đảng, Nhà nước ta, chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm của mình, chưa thực sự tâm huyết với công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,… sẽ ảnh hưởng đến nhiều thành phần: gia đình, nhà trường, xã hội, đặc biệt bản thân các em là người phải gánh chịu nhiều thiệt thòi. Nghiêm trọng hơn chưa hoàn thành mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật mà Đảng, Nhà nước, Ngành, trường đề ra trong từng năm học. Những nguyên nhân sâu xa, những yếu tố tác động đến giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật đó là: Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 10
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật e.1. Nguyên nhân từ phía Ban giám hiệu nhà trường Ban giám hiệu chưa thường xuyên có kế hoạch, tổ chức chuyên đề công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật để giúp đỡ giáo viên chủ nhiệm trao đổi và có thêm kinh nghiệm. Chưa tổ chức tập huấn tâm lý cho giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập, chưa làm tốt công tác tâm lí với phụ huynh, chưa tích cực tham mưu với các cấp có thẩm quyền có chính sách ưu đãi đối với giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Chưa chỉ đạo các đoàn thể quan tâm, tổ chức nhiều hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung, để thu hút học sinh khuyết tật đến trường học hòa nhập. Phân công chuyên môn hàng năm thường thay đổi giáo viên chủ nhiệm. Chưa tổ chức khen thưởng, động viên kịp thời những giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,... e.2. Nguyên nhân từ phía giáo viên * Giáo viên chủ nhiệm Chưa nhận thức sâu sắc quan điểm giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm, sự nhiệt tình, tâm huyết, tâm lí ngại chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập sẽ thêm gánh nặng. Chưa chú trọng đầu tư nhiều thời gian, công sức, chưa thường xuyên học hỏi kinh nghiệm, công tác tự học tự rèn chưa cao. Xác định mục tiêu mttj số môn học chưa đầy đủ, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học chưa đổi mới, trong giờ dạy ít quan tâm đến đối tượng học sinh khuyết tật học hòa nhập. Chưa chú trọng nhiều về các lĩnh vực giáo dục, nội dung sinh hoạt lớp, sinh hoạt ngoài giờ lên lớp chưa phong phú, chưa đi sâu về công tác giáo dục chất lượng, chưa nắm rõ tâm lý, bệnh lí của đối tượng học sinh. Chưa tham mưu, phối kết hợp chặt chẽ với các tổ chức trong và ngoài nhà trường: Ban giám hiệu, Đoàn, Đội, giáo viên bộ môn và Ban Đại diện cha mẹ học sinh, phụ huynh. Việc đi thực tế thăm các gia đình có học sinh khuyết tật học hòa nhập còn ít. Chưa nắm bắt tâm lý, tâm tư nguyện vọng, tình hình điều kiện hoàn cảnh của học sinh khuyết tật học hòa nhập. Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 11
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật Bị chi phối bởi nhiều nguyên nhân khác. * Giáo viên bộ môn Phần lớn chủ yếu lo chất lượng bộ môn, ít quan tâm đến việc giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, coi việc giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là của giáo viên chủ nhiệm. Chưa nêu cao vai trò trách nhiệm chung của người giáo viên, thường ỷ lại mọi việc cho giáo viên chủ nhiệm, dạy hết tiết là xong, có khi học sinh khuyết tật không kiểm soát được hành vi trong giờ học thì gọi giáo viên chủ nhiệm đến xử lý, có trường hợp xử lý tình huống chưa tế nhị đã vô tình làm cho học sinh tổn thương nhiều hơn về mặt tinh thần, không muốn đi học, không thích cô giáo thầy giáo bộ môn đó,… kéo theo hệ lụy có học sinh lên cơn trong giờ học, phát bệnh, nghỉ học nhiều ngày, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. e.3. Nguyên nhân chủ quan từ phía học sinh Do bị ảnh hưởng thần kinh, bệnh tái phát, sức khỏe thất thường, thích thì đi học, không thích thì ở nhà, không xác định được động cơ học tập. Một số học sinh bị bố mẹ bỏ rơi, gửi người thân nuôi dưỡng, thiếu tình cảm, vật chất, mắc nhiều bệnh lý khác nhau, tiếp thu kiến thức chậm, có em không lĩnh hội được kiến thức nên ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật (đây là nguyên nhân chính). Một số trường hợp theo gia đình đi làm ăn xa, bố mẹ về thì con đi học, bố mẹ đi làm thì đi theo nên phải nghỉ học nhiều ngày không theo kịp kiến thức dẫn đến ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật (đây cũng là nguyên nhân chính thứ hai). e.4. Nguyên nhân từ phía gia đình Một số gia đình sinh có con em khuyết tật học hòa nhập tâm lý phó thác cho số phận, có cách nhìn phiến diện (Con bị khuyết tật thì làm được gì? ), lo việc mưu sinh, ít quan tâm đến việc giáo dục như: chăm sóc động viên, đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra,…Khoán trắng chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật cho giáo viên chủ nhiệm, cho nhà trường. Họ nghĩ rằng việc giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật không phải của phụ huynh. Các con học tập như thế nào cũng được. Chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật không quan tâm. Một số gia đình kinh tế khó khăn, đi làm ăn xa, . Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 12
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật Bố mẹ ly hôn, gửi con cho người thân luôn, bỏ mặc không quan tâm. Một số cha mẹ học sinh nhận thức chưa sâu sắc giá trị của giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, cho con ở nhà chơi cho thoải mái,.... e.5. Nguyên nhân từ xã hội, cộng đồng Nặng về nhận thức rằng: học sinh khuyết tật thì làm gì được mà đi học cho mất công đưa đón, biết gì mà học, ở nhà cho đỡ mất thời gian của bố mẹ. Một số cộng đồng dân cư nơi các em ở còn phân biệt, kỳ kị. Các tổ chức xã hội chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm, chưa quan tâm nhiều đến công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của nhà trường. Lồng ghép quá nhiều nội dung chương trình giáo dục vào trong trường học, tạo điều kiện cho nhiều tổ chức, cá nhân vào nhà trường làm từ thiện, kinh doanh. Chưa quan tâm đến chính sách ưu đãi cho giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Nhiều ảnh hưởng của xã hội; thiếu sự quản lý của các ban ngành chức năng. Do điều kiện tự nhiên, điều kiện của gia đình: bố, mẹ bị ảnh hưởng chiến tranh, yếu tố di truyền, đột biến gen,… số lượng học sinh khuyết tật khá nhiều so với các địa phương khác. Sự quan tâm, hỗ trợ chưa thật kịp thời, sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các tổ chức trong cộng đồng và xã hội. II.3. GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Giúp giáo viên chủ nhiệm có thêm kinh nghiệm để làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật trong nhà trường. Góp phần nâng cao chất lượng giáo giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, đạt được mục tiêu giáo dục và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị nhà trường đặt ra trong năm học. Giúp học sinh khuyết tật học hòa nhập có thêm niềm vui, phần nào giảm bớt thiệt thòi mà các em đang phải gánh chịu. Góp phần tác động đến đến các tổ chức, cá nhân, cộng đồng và xã hội có sự quan tâm hơn nữa trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,... Từ mục tiêu trên chúng tôi nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật qua những giải pháp, biện pháp cụ thể sau đây: b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 13
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật b.1. Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tổ chức, hướng dẫn trò chơi cho học sinh khuyết tật luyện tập giao tiếp trong các hoạt động giáo dục. + Thông qua các trò chơi, hướng dẫn các em nói theo, làm theo các động tác theo cô, việc đóng các vai khác nhau, học sinh khuyết tật sẽ được luyện tập giao tiếp trong các tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Quá trình nhập vai sẽ tạo ra những cảm xúc tốt cho các em, với các học sinh khác trong lớp. + Hướng dẫn các trò chơi đóng vai có chủ đề là giúp trẻ mô tả lại một mảnh ghép trong cuộc sống của con người, hoạt động này có ý nghĩa to lớn đối với giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật về hành vi, về vận động trí tuệ, vận động cơ thể bởi vì: Tất cả những hiểu biết về hành vi, hoạt động và mối quan hệ của con người được giáo viên chủ nhiệm giúp các em phần nào hiểu được giá trị của cuộc sống. Từ đó tự miêu tả lại bằng sự hiểu biết thông qua ngôn ngữ, bằng cảm nhận, bằng hoạt động, cử chỉ, điệu bộ của chính bản thân các em. Ở các vai khác nhau trong mỗi trò chơi giáo viên chủ nhiệm đều kết hợp giáo dục các em những kỉ năng sống cơ bản cần thiết nhất để các em biết vận dụng vào cuộc sống hàng ngày. + Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tổ chức, hướng dẫn trò chơi nhằm kích thích các hoạt động trí não, hoạt động các hệ thần kinh của cơ thể, giúp các em nhanh nhẹn hơn, khi tham gia nhiều hoạt động trò chơi sẽ phản ánh rõ tính chất phát triển của các hệ thần kinh, hệ vận động, nổi bật nhất là biểu hiện hệ thần kinh. Khi trẻ khuyết tật thực hiện được những yêu cầu trò chơi, hoạt động đề ra là giáo viên chủ nhiệm đã góp phần thành công trong việc giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Trong các trò chơi một số tình huống có thể xảy ra mà trẻ có thể giải quyết được là giáo viên đã thành công. Do vậy giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tổ chức, hướng dẫn trò chơi cho học sinh khuyết tật luyện tập giao tiếp trong các hoạt động giáo dục là rất quan trọng, giúp trẻ phần nào cải thiện được các hệ thần kinh, các em thích học hòa nhập và đạt được một số tiêu chuẩn hành vi con người cần có trong cuộc sống. + Giúp học sinh biết giao tiếp trong các trò chơi là việc làm cần thiết, thông qua giao tiếp, lời nói thể hiện được tâm tư nguyện vọng, thỏa mãn, nhu cầu đạt được hay chưa. Giao tiếp đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống hàng ngày, thông qua giao tiếp để con người hiểu được nhau, biết thông cảm và chia sẻ với những người có hoàn cảnh không may mắn. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần giúp đỡ học sinh khuyết tật học hòa nhập phát huy ngôn ngữ nói trong giao tiếp, trong mọi hoạt động giáo dục. + Giáo viên chủ nhiệm luôn chủ động, linh hoạt trong mọi tình huống khi học sinh vui chơi, học tập. Vận dụng phù hợp những hoạt động khi tổ chức trò chơi Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 14
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật nhằm luyện tập kĩ năng nói, giao tiếp cho các em. Sử dụng các giải pháp, biện pháp một cách linh hoạt, phù hợp sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Giúp trẻ tiến bộ dần những tiêu chuẩn trong mọi lĩnh vực: Môn học và hoạt động giáo dục, năng lực và phẩm chất. b.2. Tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. + Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật là một quá trình đòi hỏi cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong đó nhà trường đóng vai trò quan trọng nhất, phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và xã hội thì giáo dục trẻ hòa nhập sẽ tạo nên kết quả như mong muốn. Chính vì thế mà giáo viên chủ nhiệm cần phải tăng cường hơn nữa sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, cụ thể: thường xuyên trao đổi, cập nhật, nắm bắt các kênh thông tin đa chiều để có những điều chỉnh kịp thời, phù hợp về phương pháp giảng dạy, hình thức tổ chức dạy học, các hoạt động vui chơi, chăm sóc sức khỏe. Thường xuyên theo dõi sự diễn biến sức khỏe bệnh lý, sự tiến bộ của các em dù là rất nhỏ để trao đỗi với phụ huynh để cùng phối hợp với giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, thường xuyên trao đổi thông tin về các lĩnh vực giáo dục môn học và hoạt động giáo dục, năng lực, phẩm chất của các em với ban giám hiệu nhà trường để có sự giúp đỡ trong việc đánh giá hay không đánh giá các em. Tích cực trong công tác dân vận, tham mưu với các tổ chức đoàn thể nơi cư trú: Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội khuyến học, Trung tâm Y tế, chính quyền địa phương quan tâm giúp đỡ kịp thời về quyền lợi, chính sách như tặng quà nhân các dịp lễ, tết, khám sức khỏe định kỳ cho các em, tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ khuyết tật đên trường học hòa nhập. + Để có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường gia đình và xã hội trong công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật hiệu quả người giáo viên chủ nhiệm phải làm tốt công tác dân vận, biết lựa chọn thời điểm thích hợp, tạo mối quan hệ thân thiện, thể hiện sự nhiệt tình trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. + Sắp xếp thời gian hợp lý để thường xuyên đến thăm gia đình tư vấn tâm lý cho phụ huynh và động viên các em, nêu gương điển hình một số người khuyết tật có nghị lực, vượt lên chính mình, thành đạt trong cuộc sống, từ đó giúp phụ huynh và học sinh có thêm động cơ vượt lên số phận. + Tích cực, chủ động tham mưu với Ban giám hiệu, các đoàn thể trong nhà trường để phối hợp làm tốt phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, đây là điều kiện thuận lợi để giáo viên chủ nhiệm làm tốt công Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 15
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Học sinh khuyết tật của trường đại đa số bị thiểu năng trí tuệ, thích tri giác sự vật bằng mắt và thích hoạt động vui chơi, văn nghệ, thể thao, chính vì vậy mà giáo viên chủ nhiệm cần tăng cường phối hợp với tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên, tổng phụ trách đội, các giáo viên bộ môn năng khiếu tích cực, sáng tạo trong việc tạo cảnh quan, trang trí trong lớp học, tổ chức sinh hoạt ngoài giờ lên lớp. Giáo viên chủ nhiệm cùng với các đoàn thể kết hợp giao lưu, tặng quà cho các em học hòa nhập nhân các dịp lễ tết, đi thực tế gia đình thăm hỏi động viên kịp thời khi cần thiết. Như thế là đã góp phần thành công trong quá trình giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật. + Phối hợp với nhà trường lập kế hoạch tuyên truyền phổ biến các nội dung giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật cũng như những khó khăn của học sinh khuyết tật để tạo cho gia đình có học sinh khuyết tật,cộng đồng biết cùng chung tay giáo dục trẻ đem lại hiệu quả giáo dục cao nhất và tạo cơ hội phát triển cho học sinh khuyết tật. + Giáo viên chủ nhiệm phải linh hoạt, sáng tạo trong việc phối hợp với nhà trường gia đình và các tổ chức xã hội sẽ làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. b.3. Bồi dưỡng kỹ năng cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. + Ngay từ đầu năm học Ban giám hiệu trang bị kiến thức cơ bản và nâng cao nghiệp vụ về giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật thông qua việc cấp phát các văn bản hướng dẫn về giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của các cấp ngành để giáo viên chủ nhiệm nghiên cứu và thực hiện, lựa chọn giáo viên chủ nhiệm có kinh nghiệm tham gia tập huấn do các Trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật tổ chức, tổ chức các buổi chuyên đề về giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật: hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch dạy học, xác định mục tiêu trong soạn giảng, cách lập hồ sơ giáo dục học sinh, phương pháp giảng dạy, hình thức tổ chức dạy học, nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp, tâm lý của trẻ, nhân điển hình kinh nghiệm giáo dục hoà nhập thành công cho trẻ khuyết tật của một số giáo viên chủ nhiệm năm học trước. + Tìm hiểu tâm lý, bệnh lý của học sinh khuyết tật + Lập kế hoạch giáo dục cá nhân + Huy động sự quan tâm giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng của nhà trường gia đình và xã hội. + Giáo dục học sinh bình thường phải thân thiện, sẵn sàng giúp đỡ các bạn khuyết tật học hòa nhập, không phân biệt, kỳ thị, chọc ghẹo,… các bạn khuyết tật học hòa nhập trong lớp cũng như trong trường. Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 16
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật + Thường xuyên tổ chức chuyên đề trao đổi kinh nghiệm: sử dụng phương pháp dạy học, các hình thức tổ chức dạy học phù hợp, hiệu quả và kỹ năng sư phạm giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, đặc biệt kỹ năng giáo dục học sinh khuyết tật dạng thiểu năng trí tuệ. + Ban giám hiệu tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm nắm rõ khái niệm, đối tượng, các nguyên nhân, dấu hiệu để nhận biết, phân loại các dạng khuyết tật: trí tuệ, hệ vận động, khiếm thị, khiếm thính, khó khăn về ngôn ngữ,… + Tư vấn cho giáo viên chủ nhiệm nhận biết những khó khăn về thể chất và tinh thần thường đi kèm với trẻ khuyết tật: Ví dụ: Học sinh A bị bại não có thể chậm phát triển về cơ thể và chậm phát triển trí tuệ, hoặc một học sinh B bị khó khăn về ngôn ngữ (không nói được) có thể khó khăn về thính giác (không nghe được) nhưng cơ thể có thể phát triển bình thường,... + Tùy theo đối tượng học sinh khuyết tật học hòa nhập, tùy theo sự tiến bộ của các em, giáo viên chủ nhiệm nghiên cứu, thường xuyên thay đổi phương pháp dạy học phù hợp, chú trọng phương pháp trực quan, minh họa, động tác, cử chỉ, làm mẫu,…cho học sinh dễ tri giác. + Theo dõi sát sao sự tiến bộ của các em trong các lĩnh vực giáo dục dù là rất nhỏ để thực hiện đánh giá hoặc không đánh giá chính xác. Tuyệt đối tránh cảm tính, qua loa trong đánh giá học sinh khuyết tật học hoà nhập (đã là học sinh khuyết tật thì không đánh giá, hoặc học sinh khuyết tật không theo kịp nhưng cũng đánh giá để khỏi phải làm hồ sơ,...). b.4. Sử dụng đồ dùng dạy học thường xuyên góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. + Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên làm và sử dụng đồ dùng trực quan trong các tiết dạy sẽ giúp học sinh khuyết tật dễ tri giác, phần nào tiếp thu và hiểu được nội dung, đạt được mục tiêu bài học đề ra. Đồ dùng dạy học phải phong phú, đa dạng, có màu sắc thu hút tạo hứng thú và sự chú ý cho các em trong giờ học. + Nhà trường lập kế hoạch, tổ chức thi tự làm đồ dùng dạy học cho lớp có học sinh khuyết tật học hòa nhập. Để giúp các giáo viên chủ nhiệm có thêm phương tiện hỗ trợ các em học tập đạt hiệu quả. + Cần chú ý đến việc sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học hợp lý sẽ có nhiều tác dụng: giúp các em nắm được kiến thức thông qua việc thực hành, có nhiều phương tiện để khám phá học mà chơi, chơi mà học, từ đó đạt được mục tiêu của môn học. Sử dụng đồ dùng dạy học thường xuyên, hiệu quả sẽ góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Giúp các em phần nào cải thiện trí tuệ để hỗ trợ cuộc sống sau này đỡ thiệt thòi. Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 17
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật + Ngoài thiết bị, đồ dùng dạy học, tranh ảnh, sách giáo khoa,… giáo viên chủ nhiệm nên chủ động sáng tạo thêm những bộ đồ chơi dễ làm, đơn giản, gần gũi với kiến thức môn học, đời sống hàng ngày: Ngôi nhà, cây cối, con vật, đồ vật, phương tiện đi lại, các loại rau củ quả, … để các em khuyết tật học hòa nhập tiếp thu được nội dung bài, đạt được mục tiêu môn học. b.5. Linh hoạt tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm nhiều hoạt động bổ ích và thiết thực, việc học văn hóa đối với các em gặp rất nhiều khó khăn bởi vì các em khuyết tật đa số bị ảnh hưởng đến trí não dẫn đến thiểu năng trí tuệ. Việc tiếp thu và lĩnh hội kiến thức bài học là rất hạn chế, các em được học hòa nhập là vừa tham gia học vừa tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như: tham gia các trò chơi bổ ích, văn nghệ, thể dục thể thao, lao động, sinh hoạt Đội, sao nhi, đố vui học tập, vẽ tranh và thực hiện một số nội dung trong phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực. Thông qua những hoạt động đã tác động rất lớn đến sự hình thành và tiến bộ dần nhân cách của các em cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhờ giáo viên chủ nhiệm linh hoạt tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mà các em năng động hơn trong mọi sinh hoạt, tiến bộ hơn trong học tập, đặc biệt có em đạt được thành tích cao trong học tập dự thi vẽ tranh cấp tỉnh đạt giải Ba, có những em đầu năm không đánh giá đã tiến bộ dần và cuối học kì I được đánh giá, quan trong hơn là tạo sân chơi lành mạnh bổ ích và thân thiện cho các em, tránh được sự tự ti, mặc cảm, sợ đến trường học hòa nhập. Các em mạnh dạn vui chơi, mạnh dạn trong giao tiếp và tự tin hơn rất nhiều, chủ động hòa nhập với các bạn học sinh bình thường, bạn bè vui vẻ, đoàn kết, thích gần gũi với cô giáo chủ nhiệm để chia sẻ, nói lên những ước mơ, mong muốn trong tương lai,... Giúp các em tiến bộ là giúp các em giảm bớt thiệt thòi đó chính là sự thành công lớn của người giáo viên chủ nhiệm, không những làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật mà còn góp phần hoàn thành thắng lợi mục tiêu giáo dục của Đảng, Nhà nước và nhiệm vụ chính trị năm học nhà trường đề ra. c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp Để thực hiện được giải pháp, biện pháp đòi hỏi cán bộ quản lí phải có kinh nghiệm, nhiệt huyết, tinh thần trách nhiệm cao, có kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, tìm hiểu kĩ và nắm rõ các nguyên nhân, thực trạng, mặt mạnh, mặt yếu của vấn đề nghiên cứu, nắm kĩ các văn bản chỉ đạo của các cấp ngành, luôn tự học tự rèn, học hỏi đồng nghiệp, nắm bắt điều kiện thực tế,… để từ đó vận dụng đưa ra các biện pháp, giải pháp Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 18
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật phù hợp giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật đạt hiệu quả cao hơn những năm học trước. Động viên giáo viên chủ nhiệm khắc phục khó khăn, luôn tự học tự rèn, tự nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp, tâm huyết với công việc, nêu cao tinh thần trách nhiệm hơn nữa để hòa thành nhiệm vụ được giao. Tích cực tham mưu với các cấp có thẩm quyền quan tâm tạo điều kiện, hỗ trợ về mọi mặt, đặc biệt phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường gia đình và các tổ chức đoàn thể trong xã hội, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục giáo dục. d. Mối quan hệ giữa các biện pháp, giải pháp Giữa các biện pháp, giải pháp đều có mối quan hệ biện chứng, có cơ sở lí luận khoa học gắn với thực tiễn, logic và chặt chẽ với nhau. Biện pháp, giải pháp này hỗ trợ cho biện pháp, giải pháp kia và ngược lại, chúng có mối tương quan hỗ trợ lẫn nhau, giữa các biện pháp, giải pháp phải phối kết hợp nhịp nhàng, khoa học, nhất quán cùng thực hiện đồng bộ. Mỗi biện pháp, giải pháp có một vai trò quan trọng, tác động qua lại hữu ích góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Muốn phát huy giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, thì nhà trường, cha mẹ học sinh và các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường phải tạo điều kiện về mọi mặt: quan tâm, giúp đỡ, động viên giáo viên kịp thời, bởi yếu tố quan trọng sử dụng các biện pháp, giải pháp và quyết định hiệu quả công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là người giáo viên chủ nhiệm. e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Dạng khuyết tật Chất lượng giáo dục Công tác HSKT thi Duy GDHNTKTc HT Hệ vận vẽ tranh ủa GVCN TSHS Bạ Tổn Câm Có CT Năm động & Không Lên trì Sĩ cấp tỉnh i thương điếc đánh TH Chưa học KT hệ thần đánh giá lớp số não não giá (đạt giải) Tốt tố t kinh 2012 8 2 3 1 2 0 7 6 1 7 0 2 6 2013 2013 6 2 3 0 1 0 6 5 1 6 2 3 3 2014 Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 19
- Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật 2014 6 2 2 1 1 2015 Qua số liệu trên cho thấy năm học 20122013 và 20132014 chất lượng hai mặt giáo dục, cũng như các kỹ năng khác của các em rất hạn chế, đa số ở mức độ thấp, không đánh giá, trong đó có một học sinh bỏ học (Do bệnh nặng). Số lượng giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật 6/8 Đ/c. Điều này nói lên vai trò, tinh thần trách nhiệm, kinh nghiệm, các biện pháp, giải pháp hữu hiệu của giáo viên chủ nhiệm còn hạn chế, dẫn đến chất lượng giáo dục hoà nhập của trẻ khuyết tật trong những năm học trước đạt ở mức độ thấp, tỉ lệ học sinh không đánh giá 100%. II.4. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC QUA KHẢO NGHIỆM, GIÁ TRỊ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Dạng khuyết tật Chất lượng giáo dục Công tác HSKT thi Duy GDHNTKTc HT Tổn Câm Hệ vận vẽ tranh ủa GVCN Năm TSHS Bạ Có CT trì Sĩ thương điếc động & Không Lên cấp tỉnh học i đánh TH số Chưa KT hệ thần đánh giá lớp não não giá (đạt giải) Tốt tố t kinh 2012 8 2 3 1 2 0 7 6 1 7/8 2 6 2013 2013 6 2 3 0 1 0 6 5 1 6/6 2 3 3 2014 2014 6 2 2 1 1 3 3 6 6/6 6 0 2015 Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy Trang 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
SKKN: Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp
10 p | 1735 | 254
-
SKKN: Kĩ năng tổ chức giờ sinh hoạt lớp
10 p | 1060 | 126
-
SKKN: Xây dựng nội quy lớp học góp phần nâng cao chất lượng quản lý và giáo dục học sinh của giáo viên chủ nhiệm
18 p | 957 | 96
-
SKKN: Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
19 p | 1220 | 82
-
SKKN: Giáo viên chủ nhiệm với công tác giáo dục đạo đức học sinh
10 p | 274 | 67
-
SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới và nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở Tổ chuyên môn khối 4+5 - Trường Tiểu học Phổng Lái
16 p | 254 | 67
-
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm về vai trò của giáo viên chủ nhiệm đối với sự phát triển, hoàn thiện nhân cách của học sinh
45 p | 216 | 57
-
SKKN: Một vài kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3
31 p | 92 | 14
-
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5
28 p | 41 | 10
-
SKKN: Chỉ đạo, hướng dẫn giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp nhằm giúp học sinh tiếu học tham gia tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp
17 p | 46 | 8
-
SKKN: Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm qua tiết sinh hoạt tập thể tại trường THCS Tô Hiệu
24 p | 78 | 8
-
SKKN: Một số giải pháp bồi dưỡng năng lực giáo viên chủ nhiệm giỏi tại trường TH Trưng Vương
30 p | 77 | 6
-
SKKN: Một số kinh nghiệm về việc phát huy tính tự quản của học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp
28 p | 103 | 5
-
SKKN: Một số giải pháp bồi dưỡng năng lực công tác chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên trường TH Trưng Vương
31 p | 73 | 4
-
SKKN: Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
17 p | 48 | 4
-
SKKN: Một số biện pháp giúp Giáo viên chủ nhiệm lớp đầu cấp Trung học cơ sở hoàn thành tốt nhiệm vụ
27 p | 49 | 4
-
SKKN: Một số biện pháp giúp cán bộ quản lý và giáo viên trong công tác chủ nhiệm lớp
21 p | 63 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn