SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số

     Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> Trang<br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU 2<br /> <br /> 1. Lí do chọn đề tài 2<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 2<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu 3<br /> <br /> 4. Giới hạn của đề tài 3<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu 3<br /> <br /> II. PHẦN NỘI DUNG 4<br /> <br /> 1. Cơ sở lí luận để thực hiện đề tài 4<br /> <br /> 2. Thực trạng 4<br /> <br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp 6<br /> <br /> a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 6<br /> <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 6<br /> <br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 17<br /> <br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 17<br /> <br /> III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 18<br /> <br /> 1. Kết luận 18<br /> <br /> 2. Kiến nghị 19<br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> <br /> <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 1<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> Mỗi môn học  ở  tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển <br /> những cơ sở ban đầu, rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam. Trong các <br /> môn học ở tiểu học, môn Toán có vị trí quan trọng. <br /> <br /> Môn toán không chỉ giúp học sinh lĩnh hội các kiến thức, rèn các kĩ năng tính <br /> toán mà còn giúp học sinh phát triển năng lực tư duy, tưởng tượng, óc sáng tạo, thói <br /> quen làm việc khoa học, phát triển ngôn ngữ, tư duy lôgíc, góp phần hình thành các <br /> phẩm chất, nhân cách của người lao động. Các kiến thức và kĩ năng trong môn <br /> Toán rất cần thiết trong đời sống hàng ngày, là công cụ  giúp học sinh học tốt các  <br /> môn học khác và để tiếp tục học lên các lớp trên.<br /> <br /> Tuy nhiên, trong thực tế  giảng dạy, tôi nhận thấy việc thực hiện phép tính  <br /> chia cho số có hai, ba chữ số là một vấn đề mà học sinh đang gặp nhiều khó khăn <br /> nhất. Khi thực hiện phép chia, học sinh còn lúng túng trong việc tìm thương. Mặt  <br /> khác, việc hướng dẫn học sinh biết cách thực hiện phép chia cho số  có nhiều chữ <br /> số cũng là một vấn đề mà nhiều giáo viên đang quan tâm, trăn trở. Vậy làm thế nào <br /> để hướng dẫn các em hiểu và biết cách thực hiện phép chia một cách nhanh nhất,  <br /> thành thạo nhất. Đó chính là điều mà tôi thường trăn trở, suy nghĩ. Vì vậy, tôi  <br /> quyết định chọn đề  tài “Một số  biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép  <br /> chia cho số có nhiều chữ số”.<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> <br /> Mục tiêu:<br /> <br /> ­ Trang bị cho các em những kiến thức cơ sở ban đầu về kĩ năng chia. <br /> <br /> ­ Hình thành và rèn luyện kĩ năng thực hành tính như:  nắm được kĩ năng đặt <br /> tính, biết làm các bước tính, ứng dụng thiết thực được trong đời sống.<br /> <br /> ­ Giáo dục học sinh ý thức, thái độ học tập đúng đắn.<br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 2<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> Nhiệm vụ cụ thể:<br /> <br /> ­   Tìm   hiểu   nguyên   nhân   học   sinh   không   thực   hiện   được   phép   chia,   chia  <br /> chậm. <br /> <br />          ­ Ôn tập, củng cố, khắc sâu kiến kiến thức cơ bản về phép nhân, chia. Rèn  <br /> luyện các kĩ năng thực hành tính nhẩm, tính viết về phép chia.<br /> <br /> ­ Hình thành tác phong học tập và làm việc có suy nghĩ, có kế  hoạch, có <br /> kiểm tra có tinh thần hợp tác, độc lập và sáng tạo có ý thức vượt khó khăn, cẩn  <br /> thận, kiên trì, tự tin.<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Biện pháp thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số.<br /> <br /> 4. Giới hạn của đề tài<br /> <br /> Một số  biện pháp giúp học sinh lớp 4A thực hiện tốt phép chia cho số  có <br /> nhiều chữ số, trường Tiểu học Trần Quốc Toản, năm học 2015 – 2016.<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu:<br /> <br /> ­ Phương pháp khảo sát, điều tra.<br /> <br /> ­ Phương pháp giảng giải.<br /> <br /> ­ Phương pháp gợi mở.<br /> <br /> ­ Phương pháp luyện tập, thực hành<br /> <br /> ­ Phương pháp trò chơi<br /> <br /> ­ Phương pháp kiểm tra, đánh giá.<br /> <br /> ­ Phương pháp xử lí số liệu.<br /> <br /> <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 3<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> II. PHẦN NỘI DUNG<br /> <br /> 1. Cơ sở lí luận để thực hiện đề tài<br /> <br /> Trong các môn học ở Tiểu học, môn Toán là một môn học khó và mang nặng  <br /> tính tư  duy, trừu tượng. Việc dạy môn Toán  ở  Tiểu học nhằm giúp cho học sinh  <br /> biết vận dụng những kiến thức về  Toán, được rèn luyện kĩ năng thực hành với  <br /> những yêu cầu cần được thể hiện một cách phong phú. Nhờ vào việc học Toán mà <br /> học sinh có điều kiện phát triển năng lực tư  duy, tính tích cực, rèn luyện phương  <br /> pháp luận và hình thành những phẩm chất cần thiết của người lao động. Học tốt <br /> môn Toán, học sinh sẽ có một nền tảng vững chắc để học các môn khác và học lên <br /> các bậc học trên. Ngoài ra, học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học vào <br /> giải quyết các tình huống, các vấn đề trong cuộc sống.<br /> <br /> Dựa trên cơ  sở  nghiên cứu các tài liệu về  các phương pháp dạy học toán ở <br /> tiểu học. Chuẩn kiến thức kỹ  năng mà học sinh cần đạt được sau giờ  học toán, <br /> những kiến thức có trong bài học, tham khảo sách hướng dẫn và một số  tài liệu <br /> bồi dưỡng trong chương trình toán ở tiểu học. Thông tư 30/2014 của BGD. Quyết <br /> định 16/2006 của BGD­ĐT. Bên cạnh đó còn có sự  đúc kết kinh nghiệm của bản <br /> thân qua thực tế giảng dạy trong thời gian qua.<br /> <br /> 2. Thực trạng<br /> <br /> Ở  những năm học lớp 2, lớp 3, học sinh đã được học và hình thành bảng <br /> nhân, chia từ 2 đến 9. Học sinh đã được học và vận dụng thực hành phép chia cho <br /> số  có một chữ  số, nắm được các bước tính. Giáo viên cũng rất nhiệt tình trong <br /> việc hướng dẫn các em thực hiện phép chia. Đến đầu năm lớp 4, các em cũng <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 4<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> được ôn lại phép chia cho số  có một chữ  số. Nhưng thực tế  cho thấy, học sinh  <br /> thực hiện phép chia rất khó khăn. Nhiều em không thực hiện được phép chia hoặc  <br /> chia được nhưng rất chậm chiếm rất nhiều thời gian mới chia được. <br /> <br /> Qua kiểm tra khảo sát, phân loại đầu năm, kết quả như sau:<br /> <br /> Khảo sát TSHS Chia được Chia chậm Không chia được<br /> <br /> Đầu năm 25 10 10 5<br /> <br /> <br /> <br /> Vậy những nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là do:<br /> <br /> Về phía học sinh: <br /> <br /> ­ Phương pháp học tập chưa tốt: Một số  em không thuộc được bảng nhân, <br /> bảng chia, chưa nắm được các thành phần của phép chia; không hiểu được mối  <br /> quan hệ giữa phép nhân và phép chia. Nhiều em khi thực hiện phép chia mà số  dư <br /> lớn hơn số chia cũng không biết.<br /> <br /> ­ Sự chú ý, óc quan sát, trí tưởng tượng đều phát triển chậm.<br /> <br />       ­ Khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ khó khăn, sử dụng ngôn ngữ, thuật ngữ <br /> toán học lúng túng, nhiều chỗ lẫn lộn.<br /> <br /> Học sinh chưa chăm học: Qua quá trình giảng dạy, bản thân nhận thấy rằng  <br /> các em không thực hiện được phép chia là những em không chú ý chuyên tâm vào <br /> việc học, không xác định được mục đích của việc học. <br /> <br /> Khả năng tư duy của các em còn hạn chế: Một số học sinh thuộc bảng nhân <br /> nhưng các em thuộc kiểu học vẹt, các em không hiểu gì cả, không hiểu được mối <br /> quan hệ giữa phép nhân và phép chia dẫn đến không ước lượng được thương, thực <br /> hiện phép chia khó khăn.<br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 5<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> Về phía giáo viên: <br /> <br />   Trong   quá   trình   dạy   học,   việc   hướng   dẫn   học   sinh   tìm   cách   ước   lượng <br /> thương trong phép chia đôi khi không được chú ý một cách tỉ  mỉ, chưa linh hoạt <br /> trong việc vận dụng các phương pháp dạy học phù hợp. <br /> <br /> <br /> <br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> <br />   a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Xây dựng cho học sinh những kiến thức cơ bản về kĩ năng chia, hình thành  <br /> và rèn luyện kĩ năng thực hành tính như: nắm được kĩ năng đặt tính, biết thực hiện  <br /> các bước tính,  ước lượng thương nhanh. Giúp học sinh thực hiện phép chia một  <br /> cách thành thạo, nhanh, để các em nắm kiến thức ngày càng vững vàng hơn, hăng <br /> say trong giờ học toán nâng cao chất lượng giảng dạy và làm nền tảng vững chắc  <br /> cho các lớp trên.<br /> <br />   b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Biện pháp 1: Tìm hiểu nguyên nhân học sinh không thực hiện được <br /> phép chia<br /> <br /> Trước hết, giáo viên phải kiểm tra, phân loại học sinh. Giáo viên cần nắm  <br /> được:<br /> <br /> ­ Bao nhiêu em đã thực hiện tốt phép chia cho số có một chữ số?<br /> <br /> ­ Bao nhiêu em đã thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số?<br /> <br /> ­ Bao nhiêu em chưa thực hiện được phép chia? Vì sao?<br /> <br /> ­ Bao nhiêu em thực hiện phép chia còn chậm? Nguyên nhân?<br /> <br /> Biện pháp 2: Kiểm tra bảng nhân, bảng chia <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 6<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> Đối với những học sinh không thực hiện được phép chia từ  nguyên nhân <br /> không thuộc bảng nhân, bảng chia thì giáo viên phải kiểm tra. Việc học sinh thuộc  <br /> được bảng nhân, bảng chia xem như  giáo viên đã thành công một bước trong quá <br /> trình hướng dẫn học sinh thực hiện phép chia. Vì vậy, trong mỗi tiết học toán giáo <br /> viên phải thường xuyên kiểm tra bảng nhân, bảng chia. Ngoài ra, vào đầu giờ học  <br /> giáo viên dành 15 phút để  các em tự  kiểm tra lẫn nhau, tạo điều kiện để  các em <br /> học thuộc bảng nhân, bảng chia. Để  các em  ứng xử  nhanh, giáo viên tổ  chức cho <br /> các em chơi trò chơi “xì điện” trả  lời nhanh, đúng kết quả  để  các em có kĩ năng  <br /> nhớ lâu, nhẩm nhanh khi thực hiện tính.<br /> <br /> Biện pháp 3 : Ôn lại phép chia cho số có một chữ số<br /> <br />           Bất kỳ một dạng toán nào học sinh cũng được đi từ bài dễ đến bài khó. Để <br /> thực hiện được phép chia cho số có một chữ  số, việc đầu tiên học sinh phải nắm  <br /> được các kiến thức cơ bản sau:<br /> <br /> ­ Đặt tính<br /> <br /> ­ Thực hiện tính từ trái sang phải.<br /> <br /> ­ Mỗi lần chia đều tính theo ba bước: Chia, nhân, trừ nhẩm.<br /> <br /> ­ Số dư bao giờ cũng nhỏ hơn số chia.<br /> <br /> Ví dụ: 12847 : 6 = ?<br /> <br /> Lần 1: 12 chia 6 được 2, viết 2      1284   6   <br /> <br />            2 nhân 6 bằng 12        0      2<br /> <br />            12 trừ 12 bằng 0.        <br /> <br /> Lần 2: Hạ 8; 8 chia 6 được 1, viết 1     1284   6   <br /> <br />            1 nhân 6 bằng 6       08     21<br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 7<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> <br />            8 trừ 6 bằng 2, viết 2.         2<br /> <br /> Lần 3: Hạ 4; được 24; 4 chia 6 được 4, viết       1284   6   <br /> 4       08     214<br />            4 nhân 6 bằng 24         24<br />            24 trừ 24 bằng 0, viết 0.           0<br /> <br /> Ngoài ra, trong thực tế giảng dạy, khi giáo viên hỏi về phép chia trong bảng  <br /> thì học sinh nêu kết quả rất nhanh.<br /> <br /> Ví dụ:  15 : 3 = 5 27 : 9 = 3 56 : 7 = 8 64 : 8 = 8 ….<br /> <br /> Nhưng khi giáo viên hỏi về  phép chia có dư  thì có em lúng túng không biết  <br /> kết quả bằng bao nhiêu.<br /> <br /> Ví dụ: 17 : 4 37: 5 41 : 7<br /> <br /> Giáo viên lưu ý với các trường hợp:<br /> <br /> * 15 chia 5 bằng 3. Vậy các số từ 16 đến 19 chia 5 cũng được 3 nhưng sẽ có  <br /> dư( số dư bằng 1;2;3;4), 20 chia cho 5 mới được 4.<br /> <br />              16 : 5 = 3 ( dư 1)<br /> <br />              17 : 5 = 3 ( dư 2)<br /> <br />              18 : 5 = 3 ( dư 3)<br /> <br />              19: 5 = 3 ( dư 4)<br /> <br /> * 42 chia 7 bằng 6; 35 chia 7 bằng 5. Vậy các số từ 36 đến 41 chia cho 7 đều  <br /> bằng 5 và có dư.<br /> <br />              40 : 7 = 5 ( dư 5) 39 : 7 = 5 ( dư 4) 36 : 7 = 5 ( dư 1)<br /> <br /> <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 8<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> Khi học sinh đã làm thành thạo các bài tập dạng trên, nắm vững các thao tác <br /> thực hiện phép chia. Giáo viên cho học sinh vận dụng với các bài tập có số bị chia  <br /> lớn hơn.<br /> <br />    Gợi ý: Phép tính này có mấy lượt chia?<br /> <br />           Mỗi lượt chia thực hiện mấy bước tính?( 3 bước: Chia­ nhân­ trừ).<br /> <br />           Bắt đầu chia từ số nào?<br /> <br /> Cho học sinh vận dụng các bài cùng dạng:                           <br /> <br />                    55    5                    46     2                                     <br /> <br />                    05    11                  06    23                                                  <br /> <br />                      0                           0 <br /> <br />    57    5                  968    2                  8845     4               <br /> <br />    07   11(dư 2)       16      434              08        2211(dư 1)                           <br /> <br />      2                          08                           04<br /> <br />                                    0                             05<br /> <br />                                                                        1<br /> <br />    Với dạng bài tập thương có chữ  0, giáo viên cũng đi từ phép chia đơn giản,  <br /> từ số bị chia có 2 chữ số đến số bị chia có 3, 4, 5 chữ số.<br /> <br />    Cho học sinh nhắc lại:  0 chia cho số nào cũng bằng 0.<br /> <br />                                               0 nhân số nào cũng bằng 0.<br /> <br /> Ví dụ:  <br /> <br />    0 : 9 = 0<br /> <br /> 1 : 9 = 0 ( dư 1).<br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 9<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> 4 : 9 = 0 ( dư 4).<br /> <br /> 7 : 9 = 0 ( dư 7).<br /> <br /> 8 : 9 = 0 ( dư 8).<br /> <br /> 5 : 7 = 0 ( dư 5).<br /> <br /> 6 : 8 = 0 ( dư 6).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hướng dẫn học sinh vận dụng vào bài tập:<br /> <br />       62   : 3 =             816  : 4 =                            9182 : 9 =   <br /> <br />                    62    3                    816     4                          9182    9               <br /> <br />                    02   20(dư 2)         016     208                      018    1020 (dư 2) <br /> <br />                      0                              0                                     02<br /> <br />                      2                                                                       0<br /> <br /> Biện pháp 4: Hướng dẫn cách chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> Thưc hiện phép chia cho số có hai, ba chữ số là sự kế thừa của phép chia cho  <br /> số  có một chữ  số. Vì vậy, khi thực hiện phép chia cho số  có hai, ba chữ  số, giáo  <br /> viên cần hướng dẫn học sinh cách thực hiện chia như chia cho số có một chữ số.<br /> <br /> Ví dụ: 672 : 21 = ?<br /> <br />           ­ Đặt tính<br /> <br /> ­ Tính từ trái sang phải.<br /> <br /> Lần 1: 67 chia 21 được 3, viết 3        672  21   <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 10<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> <br />            3 nhân 1 bằng 3, viết 3        63    3<br /> <br />            3 nhân 2 bằng 6, viết 6          4<br /> <br />            67 trừ 63 bằng 4, viết 4.<br /> <br /> Lần 2: Hạ 2 được 42; 42 chia 21 được 2, viết          672  21<br /> 2.        63    32<br />            2 nhân 1 bằng 2, viết 2          42<br />            2 nhân 2 bằng 4, viết 4          42<br />            42 trừ 42 bằng 0, viết 0.            0<br /> <br /> Ở mỗi lần chia, giáo viên cần hướng dẫn học sinh ước lượng như sau:<br /> <br /> Lần 1: 67 : 21 được 3, hướng dẫn học sinh lấy chữ  số  hàng chục  ở  số  bị <br /> chia chia cho chữ số hàng chục ở số chia, lấy 6 : 3 được 3.<br /> <br /> Lần 2: 42 : 21 được 2, hướng dẫn học sinh lấy chữ  số  hàng chục  ở  số  bị <br /> chia chia cho chữ số hàng chục ở số chia, lấy 4 : 2 được 2.<br /> <br /> Hay nói cách khác, khi chia cho số  có hai chữ  số,  ở  mỗi lần chia, ta che đi <br /> một chữ ở tận cùng của số bị chia và số chia, rồi ước lượng thương như chia cho  <br /> số có một chữ số.<br /> <br /> Ví dụ: 8192 : 64 = ? <br /> <br /> + Để thực hiện được phép chia trên ta làm thế nào? (đặt tính)<br /> <br /> + Thực hiện tính từ đâu sang đâu? (từ trái sang phải)<br /> <br /> Lần 1: Lấy mấy chia mấy? ( Lấy 81 chia cho 64)      8192  64   <br /> <br /> Ta ước lượng thế nào? (Lấy 8 : 6)      64      1<br /> <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 11<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> <br /> Vây 81 chia 64 được mấy? (được 1)      17<br /> <br /> 1 nhân 4 bằng 4, viết 4<br /> <br /> 1 nhân 6 bằng 6, viết 6<br /> <br /> 81 trừ 64 bằng 17, viết 17<br /> <br /> Lần 2: Lấy mấy chia mấy? (179 chia 64)      8192  64   <br /> <br /> Ta ước lượng thế nào?( Lấy 17 : 6)      64      12<br /> <br /> Vậy 179 chia 64 được mấy? (được 2)      179<br /> <br /> 2 nhân 4 bằng 8, viết 8      128 <br /> <br /> 2 nhân 6 bằng 12 viết 12        51    <br /> <br /> 179 trừ 128 bằng 51, viết 51.<br /> <br /> Lần 3: Lấy mấy chia mấy? (Lấy 512 chia 64)      8192  64   <br /> <br /> Ta ước lượng thế nào? (Lấy 51 : 6)      64      128<br /> <br /> Vậy 512 chia 64 được mấy? (được 8)      179<br /> <br /> 8 nhân 4 bằng 32, viết 2, nhớ 3      128 <br /> <br /> 8 nhân 6 bằng 48, thêm 3 bằng 51, viết 51        512<br /> <br /> 512 trừ 512 bằng 0, viết 0.        512<br /> <br />            0<br /> <br /> Ví dụ: 1944 : 162 = ?<br /> <br /> Lần 1: 194 chia 162 được 1, viết 1       1944 162   <br /> <br />            1 nhân 2 bằng 2, viết 2       162   1<br /> <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 12<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> <br />            1 nhân 6 bằng 6, viết 6         32<br /> <br />            1 nhân 1 bằng 1, viết 1<br /> <br />            194 trừ 162 bằng 32, viết 32.<br /> <br /> Lần 2: Hạ 4 được 324; 324 chia 162 được 2,        1944 162<br /> viết 2.       162   12<br />            2 nhân 2 bằng 4, viết 4         324<br />            2 nhân 6 bằng 12, viết 2, nhớ 1         324<br />            2 nhân 1 bằng 2, thêm 1 bằng 3, viết 3             0<br />            324 trừ 324 bằng 0, viết 0.<br /> <br /> Ở mỗi lần chia, giáo viên cần hướng dẫn học sinh ước lượng như sau:<br /> <br /> Lần 1: 194 : 162 được 1, hướng dẫn học sinh lấy chữ số hàng trăm ở số  bị <br /> chia chia cho chữ số hàng trăm ở số chia, lấy 1 : 1 được 1.<br /> <br /> Lần 2: 324 : 162 được 2, hướng dẫn học sinh lấy chữ số hàng trăm ở số  bị <br /> chia chia cho chữ số hàng trăm ở số chia, lấy 3 : 1 được 3. Nhưng vì 162 x 3 = 468,  <br /> mà 468>324 nên lấy 3 : 1 được 2.<br /> <br /> Hay nói cách khác, khi chia cho số có ba chữ số, ở mỗi lần chia, ta che đi hai <br /> chữ ở tận cùng của số bị chia và số chia, rồi ước lượng thương giống như chia cho  <br /> số có một chữ số.<br /> <br /> Đối với những học sinh chưa biết cách  ước lượng thương nhanh thì giáo  <br /> viên phải hướng dẫn một cách tỉ mỉ. Việc rèn kĩ năng ước lượng thương là cả một  <br /> quá trình. Thực tế  của vấn đề  này là tìm cách nhẩm nhanh thương của phép chia.  <br /> Để làm được việc này, ta thường cho học sinh làm tròn số bị chia và số chia để dự <br /> đoán chữ số   ấy. Sau đó nhân lại để  thử. Nếu tích vượt quá số  bị  chia thì phải rút  <br /> <br />                           Người thực hiện: Huỳnh Thị Tuyết Nhung – Trường TH Trần Quốc Toản 13<br />      Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số<br /> <br /> bớt chữ  số  đã dự  đoán  ở  thương, nếu tích còn kém số  bị  chia quá nhiều thì phải  <br /> tăng chữ số ấy lên. Như vây, muốn ước lượng cho tốt, học sinh không những thuộc <br /> bảng nhân, chia và biết nhân nhẩm, trừ nhẩm nhanh mà còn phải biết cách làm tròn <br /> số thông qua một số trường hợp sau:<br /> <br /> a) Trường hợp 1: Số chia tận cùng là 1,2 hoặc 3<br /> <br /> Ví dụ 1: 96 : 32<br /> <br /> Muốn ước lượng 96 : 32 = ? Ta làm tròn 96 thành 90; 32 thành 30, rồi nhẩm <br /> 90 chia 30 được 3, sau đó thử lại: 32  x 3 = 96 để có kết quả 96 : 32 = 3.<br /> <br /> Trên thực tế, việc làm tròn 96 thành 90; 32 thành 30 được tiến hành bằng  <br /> cách cùng che bớt chữ số 6 và 2 ở hàng đơn vị của số bị chia và số chia để có 9 chia <br /> 3 được 3.<br /> <br /> <br /> <br /> Ví dụ 2: Ước lượng thương 568 : 72 = ?<br /> <br /> Ta cùng che đi một chữ số tận cùng của số bị chia và số chia.<br /> <br /> Ở số bị chia ta che đi 8.<br /> <br /> Ở số chia ta che đi 2.<br /> <br /> Vì 56 : 7 được 8, nên ta ước thương là 8.<br /> <br /> Thử: 72 x 8 = 576 > 568. Vậy thương ước lượng 8 hơi thừa  ta giảm xuống 7  <br /> và thử lại: 72 x 7 = 504, 568 – 504 = 64