SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen văn học tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang

Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> <br /> I. Phần mở đầu<br /> 1. Lý do chọn đề tài.<br /> Trẻ em là thế hệ tương lai của đất nước. Vì vậy, phát triển toàn diện cho <br /> trẻ  là vấn đề  mà những nhà giáo dục cần phải quan tâm. Trẻ  mầm non là lứa <br /> tuổi đang “học ăn, học nói”, vậy nên việc giúp trẻ  hoạt động tích cực trong  <br /> môn làm quen với tác phẩm văn học đóng vai trò quan trọng trong việc phát <br /> triển ngôn ngữ  đồng thời góp phần quan trọng trong việc giáo dục toàn diện  <br /> của trẻ. Đọc thơ, đồng dao, ca dao, kể  chuyện đó là hoạt động chủ  yếu trong  <br /> chương trình làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ em lứa tuổi mầm non. Quá <br /> trình trẻ  tiếp xúc và hoạt động với các tác phẩm văn học thiếu nhi như  kể <br /> chuyện, nghe kể chuyện, đóng kịch, nghe đọc thơ, đọc thơ, đồng dao, ca dao... <br /> có một vai trò vô cùng to lớn trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ em cả <br /> về đạo đức, trí tuệ và thẩm mĩ. <br /> Trẻ em ở độ tuổi mầm non rất hồn nhiên, ngây thơ và nhạy cảm, vì vậy <br /> chúng ta không thể giáo dục trẻ bằng những lời thuyết giáo khô khan mà phải <br /> bằng những hình tượng nghệ thuật, bằng ngôn ngữ giản dị, trong sáng để khơi  <br /> gợi, dẫn dắt các em tìm hiểu và khám phá thế giới. Các em phải biết phân biệt  <br /> cái hay, cái dở; cái cao quý, cái thấp hèn trong cuộc sống thông qua các tác <br /> phẩm văn học thiếu nhi. Ngôn ngữ nghệ thuật có ảnh hưởng không nhỏ đến sự <br /> phát triển tâm hồn, tình cảm, trí tuệ  của trẻ, đặc biệt sự  nhạy cảm thẩm mĩ, <br /> thái độ  sáng tạo ngôn ngữ  và hội họa. Giáo viên giúp trẻ  tích cực hoạt động <br /> thông qua làm quen với tác phẩm văn học là để trẻ tập trung nhận rõ rệt sự độc <br /> đáo của phong cách nghệ  thuật và vẽ  đẹp riêng của nội dung, hình thức văn <br /> chương. Đây là thế  giới mới của cuộc sống thực tại, bao gồm thiên nhiên, xã  <br /> hội con người được diễn tả, biểu đạt, truyền đạt trong các hình thức đa dạng, <br /> độc đáo. Văn học còn giúp cho trẻ  có những hiểu biết về thế  giới loài vật cỏ <br /> cây hoa lá, mọi hiện tượng thiên nhiên vũ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng như <br /> những gì gần gũi trong môi trường sống của trẻ  như  làng quê, lớp học, phiên <br /> chợ, tình làng nghĩa xóm, tình bạn, tình cảm gia đình. Từ  đó hình thành  ở  trẻ <br /> những tình cảm đạo đức tốt đẹp, lòng yêu thiên nhiên, quê hương đất nước, <br /> con người...<br /> Ở trường mầm non, môn làm quen văn học là một trong những hoạt động <br /> giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi phát triển ngôn ngữ. Nhưng trong quá trình tổ chức hoạt động <br /> tôi nhận thấy trẻ  rất ít hứng thú với hoạt động này, trẻ  thường hay làm việc <br /> riêng khi cô đang kể  chuyện, không nghe hết câu chuyện, không đọc thơ  cùng <br /> bạn và cô. Bên cạnh đó, trẻ trong lớp đa số là đồng bào dân tộc thiểu số sống ở <br /> vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, nên vốn từ Tiếng Việt và khả năng phát <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 1<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> âm của trẻ  cũng còn một số  hạn chế, vì vậy giáo viên cần tìm ra những giải <br /> pháp, biện pháp để  giúp trẻ  tích cực hoạt động thông qua môn làm quen văn <br /> học, nhằm tăng thêm vốn từ Tiếng việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số, giúp <br /> trẻ  phát triển ngôn ngữ  mạch lạc... Chính vì vậy, giúp trẻ  tích cực hoạt động <br /> trong môn làm quen văn học là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong quá trình <br /> phát triển ngôn ngữ và hình thành phát triển nhân cách toàn diện của trẻ.  Chính <br /> vì những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích  <br /> cực hoạt động thông qua môn làm quen văn học tại trường Mầm non Hoa Pơ  <br /> Lang”.<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.<br /> ­ Mục tiêu của đề  tài là: Một số  biện pháp hiệu quả nhất giúp trẻ  5 ­ 6 <br /> tuổi tham gia tích cực hoạt động thông qua môn làm quen văn học tại trường <br /> Mầm non Hoa Pơ Lang.<br /> ­ Nhiệm vụ của đề tài:<br />  + Tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng, đưa ra các biện pháp sư  phạm để <br /> cải thiện thực trạng.<br /> + Áp dụng một số biện pháp sư phạm trong hoạt động làm quen văn học.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu.<br /> Giúp trẻ 5­ 6 tuổi tích cực tham gia trong hoạt động làm quen văn học.<br /> 4. Giới hạn của đề tài.<br /> Nội dung nghiên cứu: Một số  biện pháp giúp trẻ tham gia  tích cực trong <br /> hoạt động làm quen văn học.<br /> Đối tượng khảo sát: Học sinh  5­  6  tuổi, lớp  lá  phân hiệu buôn Dur 1, <br /> trường Mầm non Hoa Pơ Lang xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.<br /> Thời gian: Từ tháng 9/2017 đến tháng 2/2018.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu.<br /> a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br /> ­ Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu;<br /> ­ Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.<br /> b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> ­ Phương pháp điều tra;<br /> ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;<br /> ­ Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.<br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 2<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> c) Phương pháp thống kê toán học<br /> II. Phần nội dung <br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> Làm quen văn học là một hoạt động trong lĩnh vực giáo dục phát triển <br /> ngôn ngữ cho trẻ, hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát  <br /> triển các năng lực ngôn ngữ  như  nghe, nói, tiền đọc và tiền viết, mà còn giúp  <br /> trẻ phát triển khả năng tư duy, mở rộng và nâng cao nhận thức, tình cảm, giáo <br /> dục lòng nhân ái cho trẻ thơ... Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ  bước vào thế  giới  <br /> lung linh, huyền  ảo, rực rỡ sắc màu của xã hội loài người, hướng tới sự  phát <br /> triển toàn diện cho trẻ  mầm non, góp phần hình thành những yếu tố  đầu tiên <br /> của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. <br /> Tác phẩm văn học thiếu nhi là một nội dung, một phương tiện vô cùng <br /> quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ. Là loại hình nghệ  thuật ngôn từ, <br /> văn học có khả  năng đi vào lòng người một cách tự  nhiên và sâu sắc. Có thể <br /> nói, cho trẻ  làm quen với tác phẩm văn học là một trong những phương tiện  <br /> hữu hiệu nhất để  hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ  em một cách toàn <br /> diện; các tác phẩm văn học đem lại cho trẻ  thơ  cái đẹp, cái cao quý, cái chân, <br /> cái thiện. Tuy nhiên, không phải sau khi đọc xong, nghe xong một tác phẩm là <br /> ngay lập tức các em có thể trở thành người tốt được mà những ảnh hưởng của  <br /> văn học tới các em là một quá trình lâu dài và bền bỉ. Nó tác động một cách từ <br /> từ, nhưng giá trị nhân văn của nó thì có thể tạo nên sức mạnh, ảnh hưởng sâu <br /> sắc tới sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em.<br /> Trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm văn học là các em được tiếp xúc với  <br /> cả  một thế  giới bao la đầy âm thanh và màu sắc với những hình  ảnh đẹp đẽ,  <br /> sinh động, muôn màu muôn vẻ của thiên nhiên cuộc sống. Từ đó gợi mở trong  <br /> tâm hồn trẻ  những cảm xúc thẩm mĩ và hình thành thị  hiếu thẩm mĩ, văn học  <br /> còn giúp trẻ phát huy trí tưởng tượng phong phú, bay bổng để tự tạo ra cái đẹp <br /> hoặc tìm đến và thưởng thức cái đẹp, giáo dục trẻ  có lòng nhân ái trong tình  <br /> yêu thương giữa con người với con người. Văn học còn giúp cho trẻ  mở  rộng <br /> và nâng cao nhận thức về  thế  giới xung quanh. Những bài thơ, những câu <br /> chuyện đã giúp các em mở rộng tầm nhìn và sự hiểu biết về thế giới tự nhiên, <br /> thế giới loài vật, thế giới đồ  vật..., giúp trẻ biết được tên gọi, những đặc tính, <br /> những quan hệ và ý nghĩa của chúng đối với con người. Các tác phẩm văn học <br /> còn giúp trẻ mở rộng vốn từ, đặc biệt là từ ngữ nghệ thuật; giúp trẻ phát triển <br /> lời nói mạch lạc, nâng cao khả  năng biểu đạt, từ  đó giúp trẻ  phát triển ngôn  <br /> ngữ.<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 3<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Vì vậy, hoạt động làm quen với tác phẩm văn học đối với trẻ  mầm non <br /> là vô cùng cần thiết, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ  chuyên môn, <br /> thường xuyên phải trau dồi những kiến thức cơ bản để cảm thụ thật tốt các tác <br /> phẩm văn học thì mới có thể  truyền dạy cho trẻ  được hết những cái hay, cái <br /> đẹp của tác phẩm. Cùng với tầm quan trọng của hoạt động làm quen văn học <br /> đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, thì hình thức tổ chức làm quen văn học  <br /> như  thế  nào để  phát huy được hết tất cả  tính tích cực của trẻ  là nội dung mà <br /> những nhà giáo dục cần quan tâm. <br /> Đối với trẻ  mầm non nói chung, trẻ  5­6 tuổi nói riêng, văn học là một <br /> loại hình nghệ  thuật giúp trẻ  phát triển nhân cách toàn diện. Vì vậy, để  mục <br /> tiêu cho trẻ  làm quen văn học đạt hiệu quả  cao, người giáo viên cần áp dụng <br /> các biện pháp tổ chức hoạt động làm quen văn học một cách linh hoạt, sáng tạo <br /> theo quan điểm giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm. Từ  đó phát huy tính tích cực, <br /> chủ động, sáng tạo của trẻ. <br /> Căn cứ  thông tư  số  28/2016/T­BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của <br /> Bộ  trưởng Bộ  Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ  sung một số  nội dung của <br /> Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư  số  17/2009/TT­<br /> BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. <br /> Căn   cứ   vào   thông   tư   36/2011/TT­BGDĐT   ban   hành   chương   trình   bồi <br /> dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non. <br /> Căn cứ  vào nhiệm vụ  trọng tâm trong năm học 201 7­2018  của trường <br /> Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung hoạt động <br /> làm quen văn học cho trẻ  5­6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1 trường Mầm <br /> non Hoa Pơ Lang bao gồm: <br /> + Nghe kể chuyện, đọc thơ, ca dao, đồng dao phù hợp với độ tuổi.<br /> + Đọc thơ, ca dao, đồng dao và kể chuyện.  <br /> + Làm quen với cách sử dụng sách.<br /> + Làm quen với việc đọc sách.<br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br /> Trước khi thực hiện đề tài, trong quá trình giảng dạy nhà trường luôn tạo <br /> điều kiện giúp đỡ  về  một số  trang thiết bị  dạy hoạt động làm quen văn học <br /> như: ti vi... Trẻ ngoan ngoãn, thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ <br /> chức.<br /> Tổng số học sinh của lớp trong năm học 2017 ­ 2018 là: 32 trẻ<br /> Trong đó: Nữ là 14 cháu<br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 4<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Dân tộc là 23 cháu<br /> Nữ dân tộc là 10 cháu<br /> Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên. <br /> Trình độ  chuyên môn giáo viên: Đạt chuẩn. Trong đó, bản thân tôi có  <br /> trình độ trên chuẩn.<br /> Khảo sát đầu năm:<br /> <br /> TT Nội dung đánh giá Đạt Chưa đạt<br /> <br /> Tổng  Tỷ lệ Tổn Tỷ lệ<br /> số (%) g số (%)<br /> <br /> 1 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia giờ học 14/32 43,8 16/3 56,2<br /> 2<br /> <br /> 2 Trẻ kể lại được câu chuyện 11/32 34,4 21/3 65,6<br /> 2<br /> <br /> 3 Trẻ học thuộc thơ và đọc diễn cảm 20/32 62,5 12/3 37,5<br /> 2<br /> <br /> 4 Trẻ đóng vai theo cốt truyện  10/32 31,3 22/3 68,7<br /> 2<br /> <br /> 5 Trẻ   biết   cách   sử   dụng   sách   và   “đọc”  13/32 40,6 19/3 59,4<br /> sách 2<br /> <br />   Qua bảng khảo sát trên, trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy trẻ biết <br /> tham gia các hoạt động theo hướng dẫn của cô, tuy nhiên trẻ còn thụ động chưa <br /> tích cực, chưa hứng thú học thuộc thơ và khi tham gia hoạt động, trẻ chưa hứng <br /> thú kể  chuyện và đóng kịch, chưa biết cách sử  dụng sách đúng quy cách và  <br /> chưa biết chọn sách để “đọc”. <br /> * Ưu điểm:<br /> Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ một số trang thiết bị phục vụ hoạt <br /> động làm quen văn học.<br /> Trẻ ngoan ngoãn, nhiều trẻ thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên <br /> tổ chức.<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 5<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Lớp có 2 giáo viên đạt trình độ  chuẩn, trong đó bản thân tôi là một giáo  <br /> viên có trình độ trên chuẩn, được đào tạo bài bản. Bản thân tôi luôn có tâm huyết  <br /> tận tụy với nghề, luôn có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, yêu nghề  mến trẻ, <br /> quan sát nắm bắt đặc điểm phát triển ngôn ngữ, đặc điểm tâm sinh lý, thói quen <br /> của   từng   trẻ   trong   lớp.   Giáo   viên   biết   khắc   phục   những   khó   khăn   của   nhà <br /> trường, nghiên cứu kỹ chương trình và xây dựng nội dung, phương pháp tổ chức <br /> giáo dục phù hợp với lứa tuổi của trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung  <br /> tâm hiện hành.<br /> * Tồn tại: <br /> Đa số  trẻ  còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự  tin, chỉ  biết làm theo hướng <br /> dẫn của cô, chưa tích cực hoạt động. Trẻ  còn thụ  động khi tiếp thu kiến thức, <br /> không tự  tin trong  khi thực hiện các hoạt  động  làm quen văn học, nhiều trang <br /> thiết bị, đồ dùng làm quen văn học còn thiếu thốn.<br /> Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy.<br /> Nhiều phụ  huynh chưa quan tâm và chưa dành thời gian để  phối hợp với <br /> giáo viên trong việc cho trẻ làm quen văn học. Một số phụ huynh không biết chữ <br /> nên nhận thức chưa sâu, không quan tâm đến việc học tập của trẻ. <br /> * Nguyên nhân chủ quan: <br /> Một số phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa thật sự hấp dẫn, chưa  <br /> lôi cuốn thu hút trẻ. Giáo viên chưa nắm bắt kịp thời những đặc điểm phát triển <br /> tâm sinh lý của trẻ. Do đặc thù của trường là bán trú nên thời gian để  giáo viên <br /> làm đồ  dùng, đồ  chơi còn hạn chế, đồ  dùng dạy học trong hoạt động làm quen <br /> văn học chưa phong phú.<br /> * Nguyên nhân khách quan: <br /> Tuy  ở  cùng độ  tuổi nhưng khả  năng nhận thức của trẻ  không đồng đều.  <br /> Đối tượng học sinh có tới  71,9% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, sống <br /> trong vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, trẻ không được va chạm nhiều với <br /> làng xóm, thế giới xung quanh vì vậy đa phần trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn  <br /> tự tin, trẻ  còn thụ động trong các hoạt động. Nhiều trẻ  vốn từ  Tiếng Việt chưa <br /> phong phú, chưa tự tin trong giao tiếp.<br /> Lớp học có ti vi, tranh ảnh về một số bài thơ, câu chuyện và có kệ để đồ <br /> dùng, tuy nhiên cơ sở vật chất nhà trường còn thiếu thốn như: máy tính, các con <br /> rối, trang phục đóng kịch, mô hình các câu chuyện, bài thơ... phục vụ cho môn <br /> học. Diện tích lớp học chật hẹp, chưa đúng quy định tại Điều lệ trường Mầm <br /> non.<br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 6<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> 100% phụ huynh học sinh làm nghề nông, trình độ học vấn  còn thấp, một <br /> số  phụ  huynh không biết chữ, kinh tế  còn nhiều khó khăn nên phụ  huynh cũng <br /> không quan tâm đến việc giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ. <br /> Chính vì những bất cập khi tổ  chức các hoạt động làm quen văn học, tôi <br /> luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi để tìm ra những biện pháp giúp trẻ tích <br /> cực tham gia hoạt động làm quen văn học và tôi đã tìm ra một số  giải pháp như <br /> sau.<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: <br /> a. Mục tiêu của giải pháp<br /> Xây dựng môi trường thân thiện, đầy đủ  về  đồ  dùng, dụng cụ  và một số <br /> thiết bị phục vụ hoạt động làm quen văn học. Góp phần giúp trẻ phát triển toàn <br /> diện về mặt thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm­ xã hội, thẩm mĩ.<br /> Làm cho giờ  học sinh động, lôi cuốn thu hút trẻ,  giúp trẻ  hứng thú, tích <br /> cực, chủ động, sáng tạo khi tham gia hoạt động. Giúp trẻ phát triển tốt ngôn ngữ <br /> mạch lạc.<br /> Trẻ  được hoạt động tích cực, biết đọc, kể  diễn cảm, biết thể  hiện tình <br /> cảm khi đọc, kể, cũng như  giúp trẻ  mạnh dạn tự  tin, giao tiếp  ứng xử lưu loát <br /> hơn. Trẻ biết sáng tạo trong khi kể chuyện như thay đổi tên nhân vật, thay đổi <br /> kết thúc, thêm bớt sự kiện... trong một nội dung truyện. Đóng được vai của nhân <br /> vật trong câu chuyện.<br /> Giúp cho phụ  huynh nhận thức được  tầm quan trọng,  sự  cần thiết phải <br /> quan tâm đến hoạt động giáo dục làm quen văn học cho trẻ.<br /> Giáo viên có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, nâng cao trình độ chuyên môn <br /> nghiệp vụ trong hoạt động làm quen văn học. Lời nói, cử chỉ của giáo viên đúng <br /> chuẩn mực hơn.<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.<br /> Để giúp trẻ tích cực hứng thú trong thực hiện nội dung  làm quen văn học, <br /> tôi đã thực hiện một số giải pháp, biện pháp cụ thể:<br /> * Giải  pháp 1: Xây dựng môi trường giúp trẻ  hoạt động tích cực thông  <br /> qua môn làm quen văn học<br /> Trẻ mầm non được tiếp xúc với các tác phẩm văn học thông qua môn làm <br /> quen văn học, mọi lúc mọi nơi, giờ  hoạt động góc, các giờ  học khác, qua hoạt  <br /> động chiều. Vì thế, giáo viên cần tạo môi trường thân thiện gần gũi với trẻ, tạo <br /> không khí vui tươi giúp cho trẻ  hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen <br /> văn học; giúp trẻ có được nhiều cảm xúc và rèn luyện những kĩ năng xã hội cho <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 7<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> trẻ. Giáo viên luôn tạo điều kiện cho trẻ  thường xuyên được giao tiếp với bạn <br /> bè, cô giáo và mọi người xung quanh, thể hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ <br /> với những người thân. Khuyến khích trẻ  tích cực tham gia vào các hoạt động <br /> cùng cô giáo và các bạn.<br /> Trường lớp đảm an toàn, gần gũi với trẻ. Trang trí, sắp xếp lớp học các <br /> góc chơi đảm bảo thẩm mĩ, thân thiện, phù hợp với chủ  đề  giúp trẻ  hứng thú <br /> tham gia hoạt động. Giáo viên luôn chú ý đến những hành vi, cử chỉ, lời nói, thái <br /> độ  đối với trẻ, thân thiện, gần gũi với trẻ, chuẩn mực đạo đức đúng tác phong <br /> sư phạm để trẻ học tập.<br /> Giáo viên chuẩn bị cho trẻ nhiều đồ  dùng trực quan mô phỏng lại các tác <br /> phẩm văn học như tranh vẽ, con rối, mô hình, hình  ảnh... Sử  dụng các đồ  dùng  <br /> đồ  chơi, nguyên vật liệu sẵn có, đa dạng, phong phú, hấp dẫn, gần gũi với trẻ <br /> như tre, nứa, lá cây, hộp nhựa, sắt tây, vải vụn, muỗng gỗ, ly nhựa, lõi giấy vệ <br /> sinh, len, dây dù, vỏ cây, lá khô… để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học  <br /> sẽ  tạo cho trẻ  thêm phần hứng thú tham gia hoạt động, tích cực tương tác và  <br /> phát triển các kỹ năng.<br /> Ví dụ: Kể chuyện “Hai anh em”, giáo viên sử  dụng cây tre cắt thành từng <br /> đoạn ngắn để  làm thành các bộ  phận con người, dùng dây dù để  kết nối các <br /> đoạn tre, dùng len làm tóc, dùng màu nước sơn các đoạn để  trang trí trang phục <br /> tạo thành con rối tre… Dùng lá cây,  ống hút, xốp tạo thành ngôi nhà, cây cối...  <br /> trang trí xây dựng mô hình cho câu chuyện.<br /> Làm đồ dùng phục vụ hoạt động kể chuyện “Cây tre trăm đốt” như: dùng  <br /> vỏ  hộp sữa su su cắt đôi thành các đốt tre và ghép lại thành cây tre, lá tre nhựa <br /> cắm vào  ống mút và dán vào các đốt tre. Sau đó ghép các đốt tre vào với nhau  <br /> thành cây tre. Dùng xốp cắt thành hình anh nông dân, ông bụt, lão nhà giàu, cô <br /> gái... rồi gắn vào xiên cắm vào mô hình. Dùng vải vụn may thành một số  trang  <br /> phục để cho trẻ tham gia đóng kịch như áo, khăn, quần, mũ...<br /> Dùng các vật thật như  hoa quả, lá cây... cho trẻ  quan sát, sờ  nắn, ngửi <br /> nếm... khi cho trẻ đọc thơ, kể chuyện. Ví dụ: Khi dạy trẻ đọc bài thơ “Rau ngót, <br /> rau đay”, giáo viên mang đến lớp bó rau ngót, rau đay cho các cháu trực tiếp quan <br /> sát, và mang theo bát canh rau ngót, rau đay nấu với cá tôm cho trẻ nếm thử, để <br /> các cháu có thể dễ dàng hình dung: Nấu canh ăn mát<br /> Là nắm rau đay<br /> Mát ruột mới hay<br /> Là mớ rau ngót<br /> Muốn có vị ngọt<br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 8<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Nấu với cá tôm...<br /> Sử dụng các phương tiện nghe nhìn hiện đại như đĩa hình, máy tính, ti vi...  <br /> thiết kế  bài giảng giáo án điện tử  tùy vào từng nội dung bài học nhằm tạo sự <br /> mới lạ, phong phú trong sự  chuẩn bị  đồ  dùng dạy học. Tuy nhiên cũng không  <br /> được quá lạm dụng vào công nghệ  thông tin trong soạn giảng, nhằm tránh sự <br /> nhàm chán.<br /> Trong quá trình kể chuyện, đọc thơ cho trẻ nghe thì ngôn ngữ, nét mặt, và <br /> cử  chỉ, điệu bộ  của giáo viên là loại hình “trực quan” sống động nhất, gần gũi <br /> nhất đối với trẻ. Khả  năng rung cảm, sự  hiểu biết tác phẩm của giáo viên sẽ <br /> được bộc lộ qua ngôn ngữ, ánh mắt, nét mặt, điệu bộ... và qua đó, giáo viên sẽ là  <br /> người làm sống dậy các hình tượng trong tác phẩm, thu hút sự chú ý và giúp cho  <br /> trẻ cảm nhận tác phẩm một cách sâu sắc nhất.<br /> Xây dựng góc thư viện có nhiều thể loại sách để giúp trẻ phát triển ngôn <br /> ngữ  một cách hiệu quả  nhất. Bố  trí sắp xếp góc chơi thân thiện, gần gũi như <br /> dùng can nhựa cắt ra làm hộp đựng sách, cắt dán vải nỉ, xốp thành hình dáng con  <br /> vật và trang trí lên hộp đựng sách. Ngoài ra cô có thể sưu tầm những mẫu truyện <br /> thiếu nhi có ngoài chương trình cho trẻ đọc và xem.<br /> Ở góc học tập, giáo viên cho trẻ cùng bạn làm album tranh truyện. Cho trẻ <br /> chỉ vào các bức tranh và kể cho các bạn nghe hoặc cho trẻ sắp xếp những tranh  <br /> rời và tự kể sáng tạo theo ý tưởng của mình.<br /> Ở  góc nghệ  thuật, giáo viên cho trẻ  chơi đóng kịch, làm mũ hình các con <br /> vật, nhân vật trong truyện, làm một số  trang phục, đồ  dùng đồ  chơi, các nhân  <br /> vật, con vật trong các câu chuyện từ các nguyên vật liệu như: ống chỉ, vải vụn,  <br /> len, quả cầu lông, lõi giấy vệ sinh, xốp pitit... <br /> * Giải pháp 2: Giúp trẻ hứng thú, tích cực trong hoạt động làm quen văn  <br /> học thông qua giờ học văn học, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học  <br /> khác.<br /> * Tạo cho trẻ hứng thú, tích cực trong việc hướng dẫn làm quen văn học  <br /> thông qua hoạt động có chủ đích.<br /> Một giờ dạy môn văn học giáo viên xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi <br /> giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động. Trước mỗi tiết  <br /> dạy giáo viên phải xác định tác phẩm đó cung cấp kiến thức gì cho trẻ, cần <br /> chuẩn bị đồ dùng gì, dẫn dắt giới thiệu bài như thế nào để lôi cuốn hấp dẫn thu  <br /> hút trẻ tham gia vào hoạt động. Để tạo cho trẻ sự tò mò, thu hút trẻ tham gia vào  <br /> hoạt động giáo viên dẫn dắt bằng cách tổ chức một trò chơi nhỏ, hoặc sử dụng  <br /> bài hát, câu đố, tình huống... <br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 9<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Ví dụ: Dạy kể  chuyện “Cáo, thỏ  và gà trống”, giáo viên tạo tình huống  <br /> cho trẻ nghe tiếng khóc bằng cách sử dụng hiệu ứng trên powerpoint rồi cho trẻ <br /> đoán xem đó là tiếng khóc của ai, sau đó cho trẻ  xem hình  ảnh chú Thỏ  đang  <br /> ngồi khóc. Để biết được vì sao Thỏ  lại khóc thì hôm nay cô và các con cùng đi  <br /> tìm hiểu nội dung câu chuyện “Cáo, thỏ và gà trống” nhé! <br /> Giáo viên lựa chọn các tác phẩm văn học cho trẻ nghe trong một năm học  <br /> phải khác nhau về  nội dung, hình thức và thể  loại. Cần tuyển chọn tác phẩm <br /> chứa đựng tính nhân đạo, đi sâu vào thế giới tình cảm của trẻ, có hình ảnh vừa  <br /> sức (phù hợp) với trẻ em. Các tác phẩm nghe kể phải phong phú, không bó hẹp  <br /> trong chương trình quy định. Giáo viên nên lựa chọn những tác phẩm văn học <br /> mới, trẻ chưa hề được nghe thì trẻ sẽ có sự hứng thú, tò mò và muốn khám phá. <br /> Với các bài thơ, câu chuyện quen thuộc thì trẻ  có thể  hòa nhập với bài ngay  <br /> bằng cách đọc theo, làm điệu bộ  theo, nhưng nó rất dễ  gây cho trẻ  sự  nhàm <br /> chán, mất tập trung. <br /> Trong chương trình giáo dục hiện nay trẻ được đọc thơ  dưới nhiều hình <br /> thức: đọc luân phiên theo tổ, nhóm, đọc tiếp sức theo hướng tay chỉ của cô, đọc <br /> đối đáp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với nhau, đọc to ­ nhỏ... Bên cạnh đó để thu hút <br /> được trẻ có hứng thú, tích cực giáo viên phải đọc thơ  diễn cảm, đọc theo tranh  <br /> minh họa, đọc theo mô hình. Khi cho trẻ  đọc, giáo viên hướng trẻ  đọc đúng, <br /> không ngọng, đọc diễn cảm, thể hiện rõ ngữ điệu, nhịp điệu của bài thơ. <br /> Ví dụ: Dạy trẻ đọc thuộc bài thơ “Đàn gà con” của Phạm Hổ. <br /> Cô giáo chuẩn bị: Tranh vẽ gà mẹ đang  ấp trứng, có những quả  trứng đã  <br /> nở, chú gà con thò đầu ra khỏi chỗ vỏ trứng bị vỡ.<br /> Tranh đàn gà con lông vàng đứng xúm quanh gà mẹ.<br /> Cô cho trẻ xem tranh, giới thiệu cho trẻ biết gà mẹ  đang ấp trứng để  trẻ <br /> hiểu từ  “ấp  ủ”. Cô đọc bài thơ  với giọng điệu dịu dàng, tha thiết, thể  hiện vẻ <br /> đẹp và tình yêu của gà mẹ  đối với gà con. Để  góp phần thành công trong việc  <br /> dạy trẻ học thuộc thơ giáo viên cũng cần lựa chọn các tác phẩm ngắn, thể thơ 4  <br /> chữ, 5 chữ hoặc thơ lục bát phù hợp với chủ đề và lứa tuổi; những tác phẩm có <br /> nhạc tính, có hình tượng đẹp, có nội dung giáo dục tốt, rõ ràng, những tác phẩm <br /> đem đến cho trẻ niềm vui thẩm mĩ, niềm vui được sống lại những tình cảm mà <br /> tác phẩm gợi ra cho trẻ. Ngoài ra, thay vì cho trẻ đọc thơ cùng cô giáo, giáo viên  <br /> có thể  cho trẻ nghe và đọc thơ  qua băng, đĩa, cần kết hợp cho trẻ làm động tác  <br /> minh họa theo nội dung bài thơ. Từ đó, giúp trẻ  hứng thú, tích cực khi tham gia  <br /> hoạt động và giúp trẻ phát triển thêm về mặt thể chất.<br /> Để  kể  một câu chuyện cho trẻ  nghe được hấp dẫn, trước hết giáo viên <br /> phải cảm nhận được câu chuyện, hiểu nội dung truyện, nhớ  được lời thoại. <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 10<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Dùng cử chỉ, điệu bộ, giọng điệu để đóng vai các nhân vật trong truyện thật hấp  <br /> dẫn lôi cuốn trẻ  chú ý lắng nghe. Khi câu chuyện đến đoạn cao trào, cô đặt ra  <br /> tình huống gây hứng thú, khơi gợi trí tưởng tượng của trẻ  để  đoán câu chuyện <br /> sẽ tiếp diễn như thế nào. <br /> Ví dụ: Với truyện “Chú dê đen”, giáo viên tạo tình huống cho trẻ nhập vai  <br /> các nhân vật: Dê đen, chó Sói để  trẻ  trả  lời các câu hỏi đàm thoại của cô như:  <br /> Chú Dê trắng đang ăn cỏ non thì ai đi tới?...<br /> Khi tập cho trẻ kể lại chuyện để trẻ tích cực hứng thú thì cần cho trẻ kể <br /> chuyện theo đồ chơi, rối, mô hình hoặc kể chuyện theo tranh ảnh. <br /> Ví dụ cho trẻ kể chuyện về một đồ chơi: Búp Bê<br /> Ngày xửa ngày xưa, có một em búp bê đi vào rừng hái bông hoa cho mẹ.  <br /> Em mải hái bông hoa, trời tối rồi mà em không biết, Búp Bê bị lạc không về nhà <br /> được. Em sợ quá ngồi khóc hu hu... Bỗng nhiên có bà Tiên đến hỏi: Làm sao Búp <br /> Bê khóc? Búp Bê bảo búp bê sợ  quá nên khóc. Bà tiên đưa em về  nhà. Búp Bê <br /> cảm ơn bà Tiên rồi chạy về với mẹ. <br /> Cho trẻ  kể  chuyện theo tranh vẽ, giáo viên chọn những bức tranh đẹp, <br /> màu sắc hài hòa, tươi sáng và rõ ràng, nhằm gây ấn tượng, tác động trực tiếp vào <br /> óc thẩm mĩ và năng lực cảm thụ  cái đẹp của trẻ. Trước khi cho trẻ kể chuyện  <br /> theo tranh, cô cần giới thiệu để  trẻ  hiểu nội dung chung của bức tranh, nắm  <br /> được sự tương quan giữa các nhân vật, các sự  kiện trong tranh, tập cho trẻ nhớ <br /> tên nhân vật, tập cho trẻ diễn đạt theo đúng giọng nói nhân vật đó, sau đó cô mới <br /> hướng dẫn trẻ tập kể chuyện. Để  lôi cuốn trẻ  hứng thú lắng nghe cô đọc thơ,  <br /> kể mẫu câu chuyện thì giáo viên cần sử  dụng biện pháp trực quan truyền cảm,  <br /> cô đọc, kể trọn vẹn và đúng; đọc, kể hay, rõ lời, đúng với nhịp điệu của bài thơ,  <br /> giọng điệu, cử  chỉ  của các nhân vật. Tạo không khí phấn khởi, vui tươi, hào <br /> hứng cho trẻ  thì lớp học cần được trang trí một vài thứ  khác với mọi ngày, có <br /> một vài đồ dùng, vật dụng, tranh ảnh phát họa nội dung tác phẩm văn học, trang <br /> phục đóng kịch, rối... phù hợp với tác phẩm. Chuẩn bị  các thiết bị  hỗ  trợ  như <br /> loa, ti vi, máy tính…<br /> Ví dụ: Dạy kể  chuyện “Ba cô gái”, giáo viên cho trẻ  cùng với cô giáo và  <br /> bạn cùng làm đồ  chơi tự  tạo như  dùng lõi giấy, len, màu nước vẽ  thêm mắt,  <br /> mũi, gắn tóc, vẽ áo quần để tạo thành một số nhân vật sau đó lồng vào các ngón  <br /> tay và cho trẻ đóng vai nhân vật đó.<br /> Giáo viên giới thiệu nội dung bài thơ, câu chuyện bằng từ  ngữ, hình ảnh <br /> gần gũi với trẻ  để  giúp trẻ  hiểu rõ và ghi nhớ  tốt hơn, hứng thú lắng nghe cô <br /> giới thiệu nội dung tác phẩm.<br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 11<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Ví dụ: dạy câu chuyện “Chú dê đen” cho trẻ  xem clip về  các con vật <br /> tương ứng với mỗi đoạn truyện, kết hợp với ngôn ngữ  đối thoại và giọng điệu <br /> của nhân vật đó… <br /> Trong quá trình dạy trẻ  đọc thơ, giáo viên cho trẻ  nghe và đọc nhiều lần  <br /> theo cô, đọc đúng nhịp điệu của bài thơ, và kết hợp thể  hiện cử  chỉ  điệu bộ <br /> hoặc đọc theo tranh vẽ, theo mô hình... nhằm giúp trẻ hứng thú, tích cực đọc thơ <br /> cùng cô và bạn. Trong quá trình cho trẻ  đọc thơ, giáo viên lắng nghe để  phát <br /> hiện trẻ đọc sai, phát âm sai thì sau khi đọc hết bài, giáo viên động viên khuyến  <br /> khích trẻ  đọc lại, phát âm lại chỗ  đó vài lần (giáo viên chú ý không chê bai khi  <br /> trẻ đọc, phát âm sai), trong giờ học, giáo viên chú ý khen những trẻ đọc thơ diễn  <br /> cảm và hay, làm cử chỉ điệu bộ sáng tạo và phù hợp nhằm khuyến khích trẻ học  <br /> tốt hơn, tích cực hơn trong học tập. Sau khi được nghe kể  chuyện và được cô <br /> dạy kể lại chuyện, những trẻ khá có thể  kể lại những câu chuyện mà chúng đã <br /> được nghe một cách đầy đủ. Và trong khi kể  đã có thể  tự  sáng tạo về  từ  ngữ,  <br /> chi tiết và thể  hiện sắc thái tình cảm thông qua đối thoại của các nhân vật, vì <br /> vậy giáo viên phải biết  động viên khuyến khích trẻ  sáng tạo và hướng dẫn  <br /> tưởng tượng sáng tạo của trẻ đi đúng hướng.<br /> Trong quá trình cho trẻ tìm hiểu nội dung tác phẩm, giáo viên đặt các câu  <br /> hỏi cần ngắn gọn, dễ hiểu, giúp trẻ  diễn đạt ý tưởng của mình. Các câu hỏi đi <br /> từ  dễ  đến khó theo hệ  thống của bài. Không nên đưa ra những câu hỏi có sẵn <br /> câu trả lời nhưng cũng không nên hỏi những câu quá khó làm cho trẻ bế tắc dẫn  <br /> đến mất hứng thú. Có cả những câu hỏi về giá trị nội dung và những câu hỏi về <br /> giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Ví dụ có thể hỏi trẻ: <br /> Cháu thấy nhân vật này như thế nào? <br /> Nếu cháu là nhân vật  ấy, cháu có hành động như  vậy không? Tại sao? <br /> Cháu sẽ làm như thế nào? ...<br /> Hình ảnh con Chó sói được miêu tả như thế nào? ...<br /> Khi trẻ  trả lời câu hỏi, cô không gò bó trẻ  trả  lời rập khuôn mà khơi gợi <br /> để  trẻ  tự  nói lên ý kiến của mình. Đối với những trẻ  nhút nhát, thụ  động, cô <br /> thường xuyên gọi trẻ  phát biểu hoặc cho trẻ  nhắc lại câu trả  lời của bạn để <br /> giúp trẻ  mạnh dạn và tự  tin hơn. Trong quá trình trả  lời câu hỏi của giáo viên <br /> nếu trẻ  trả  lời đúng thì cô giáo và cả  lớp tuyên dương, nếu trả  lời không đúng  <br /> thì giáo viên gợi ý cho trẻ  trả  lời lại, không chê bai trẻ. Câu hỏi của giáo viên  <br /> đưa ra phải sát với nội dung của tác phẩm, phù hợp với trẻ, không đặt câu hỏi <br /> khó quá đối với trẻ. Bên cạnh đó giáo viên phải luôn chú ý hướng dẫn trẻ diễn <br /> đạt đủ câu, đủ ý, mạch lạc, rõ ràng. Đối với một số trẻ nói ngọng hoặc phát âm <br /> không chính xác, giáo viên trao đổi với phụ huynh rèn thêm cho trẻ khi ở nhà.<br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 12<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Do trẻ  học thông qua bắt chước nên giáo viên phải làm mẫu nhiều lần. <br /> Giọng đọc, kể  cần rõ ràng, biểu cảm phù hợp với đoạn thơ, lời đối thoại của  <br /> nhân vật. Căn cứ  vào nội dung của tác phẩm, giáo viên giáo dục trẻ  phù hợp,  <br /> hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, con người, giúp trẻ được phát triển trí tuệ,  <br /> tình cảm và ngôn ngữ.<br /> Có nhiều cách tổ chức trò chơi để ôn lại nội dung tác phẩm văn học. Khi  <br /> tổ chức chơi, giáo viên giới thiệu tên trò chơi, phổ biến cách chơi một cách ngắn  <br /> gọn, rõ ràng và chơi mẫu cho trẻ xem trước. Trong khi tổ chức cho trẻ chơi, cần  <br /> khuyến khích, động viên các trẻ tham gia, cổ vũ, nâng cao dần yêu cầu chơi. Đặc <br /> biệt khi lựa chọn tác phẩm văn học cho trẻ chơi đóng kịch, không phải tác phẩm <br /> văn học nào cũng dễ  dàng chuyển thể  thành kịch bản để  cho các cháu tham gia  <br /> đóng kịch. Nên khi lựa chọn tác phẩm cho trẻ  đóng kịch cần lựa chọn các tác <br /> phẩm có cốt truyện mạch lạc, các tình tiết hấp dẫn mang kịch tính, thu hút được  <br /> sự  chú ý của trẻ  thơ. Những tác phẩm được lựa chọn phải chứa nhiều mâu  <br /> thuẫn. Những mâu thuẫn, những xung đột của truyện phải được tập trung giải <br /> quyết. Không nên chọn những tác phẩm ít kịch tính, những mâu thuẫn xung đột <br /> rời rạc, không tập trung. Những tác phẩm lựa chọn phải có các tuyến nhân vật  <br /> rõ ràng. Các tác phẩm được lựa chọn phải có hệ  thống ngôn ngữ  giản dị, dễ <br /> hiểu, phù hợp với trẻ thơ. Ví dụ các câu chuyện: Chú dê đen; Bác gấu đen và hai <br /> chú thỏ; Ai đáng khen nhiều hơn; Mèo đi câu cá...<br /> * Tạo cho trẻ  hứng thú, hoạt động tích cực thông qua môn làm quen văn <br /> học ở mọi lúc, mọi nơi.<br /> Khả năng cảm thụ các tác phẩm văn học của trẻ không thể tự phát triển,  <br /> vì vậy giáo viên cần cho trẻ làm quen với văn học ở mọi lúc, mọi nơi như: Trong  <br /> giờ đón trẻ, trả trẻ, giờ hoạt động ngoài trời, giờ hoạt động chiều…<br /> Ví dụ: Vào giờ  đón trẻ, cô mở  máy tính cho trẻ  nghe đọc những bài thơ,  <br /> kể  những câu chuyện có trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi trẻ <br /> mầm non. Cho trẻ làm quen nội dung bài thơ, câu chuyện thông qua việc chơi tự <br /> do ở các góc...<br /> Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học; lựa <br /> chọn các tác phẩm văn học nội dung gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với phong cảnh <br /> thiên nhiên, sự vật hay hiện tượng trẻ đang tiếp xúc. Cho trẻ đọc thơ, kể chuyện  <br /> những bài có nội dung theo chủ đề, qua đó giáo dục cho trẻ thông qua nội dung  <br /> của tác phẩm văn học đó. Khi trẻ cùng chơi trong hoạt động ngoài trời, giáo viên <br /> cho trẻ nghe kể chuyện “Đôi bạn tốt”, “Hoa mào gà”... qua đó giúp trẻ biết đoàn <br /> kết giúp đỡ  bạn trong khi chơi, chăm sóc vườn hoa, hình thành  ở  trẻ  tình yêu <br /> thiên nhiên, môi trường xung quanh, biết vâng lời cô giáo, yêu trường mến lớp.  <br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 13<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Ngoài ra, giáo viên có thể  cho trẻ  tự  kể  chuyện sáng tạo qua các sự  vật, hiện <br /> tượng thiên nhiên mà trẻ vừa được quan sát, hay cho trẻ vẽ lại nhân vật trẻ thích  <br /> trong truyện đã học bằng phấn theo sáng tạo của trẻ, làm đồ  chơi, các nhân vật  <br /> bằng lá cây. Khi đi dạo chơi cho trẻ đọc các bài đồng dao, ca dao dành cho trẻ <br /> mầm non. Cụ thể các bài đồng dao như: Tay đẹp, Con công hay múa, Rềnh rềnh  <br /> ràng ràng, Vuốt hột nổ... <br /> Các bài ca dao như: “Anh em nào phải người xa<br />                        Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân<br />                                    Yêu nhau như thể tay chân<br />                         Anh em hòa thuận hai thân vui vầy” ...<br /> Trước giờ  đi ngủ  là thời điểm thích hợp cho trẻ  nghe những câu chuyện <br /> giúp trẻ  dễ  đi vào giấc ngủ, không những vậy việc cho trẻ  nghe kể  chuyện  <br /> trước khi đi ngủ  còn tạo cho trẻ  những thói quen tốt, tạo sự  gắn kết tình cảm <br /> giữa giáo viên và trẻ, giúp trẻ phát triển các kĩ năng: nghe ­ nói ­ đọc, giúp trẻ rèn <br /> luyện khả  năng logic, rèn luyện kỹ  năng giao tiếp cho trẻ, giúp trẻ  nhận thức  <br /> được các bài học bổ ích, giúp trẻ ngủ ngon.<br /> Trong giờ  hoạt động chiều, bên cạnh việc cho trẻ  làm quen bài thơ, câu  <br /> chuyện mới sẽ  học, giáo viên có thể  cho trẻ  ôn lại bài thơ, câu chuyện đã học  <br /> dưới hình thức tổ chức trò chơi, hình thức đóng kịch, cho trẻ đọc thơ, kể chuyện <br /> sáng tạo, giáo viên động viên khuyến khích tất cả trẻ trong lớp cùng tham gia để <br /> trẻ có cơ hội học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và tích cực hoạt động.<br /> Trong giờ  chơi tự  do và chờ  bố  mẹ  đến đón về, giáo viên cho trẻ  nghe <br /> những bài thơ, câu chuyện mà trẻ ưa thích, nội dung bài lành mạnh như: ca dao,  <br /> đồng dao, hoặc nghe củng cố bài đã học, sắp học.<br /> Trẻ  được nghe đọc thơ, kể  chuyện nhiều lần sẽ  cảm nhận được giọng  <br /> điệu của tác phẩm văn học, thích nghe đọc thơ, kể chuyện, muốn được đọc thơ, <br /> kể chuyện được như bạn, cô giáo…<br /> Như  vậy,  ở  trường mầm non từ  lúc trẻ  đến trường cho đến khi bố  mẹ <br /> đón về, môn làm quen văn học luôn luôn xuất hiện bên trẻ  tạo không khí gần  <br /> gũi, thân thiện, giúp trẻ phát triển toàn diện. Văn học là nghệ thuật ngôn từ giúp <br /> trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc. <br /> * Giúp trẻ  tích cực hoạt động trong môn làm quen văn học thông qua các <br /> giờ học khác.<br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 14<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> Trong mọi hoạt động, văn học là một trong các nội dung bổ trợ nhằm gây  <br /> hứng thú cho trẻ  vào học nội dung mới, giáo viên có thể  tích hợp với làm quen <br /> văn học theo từng bài học phù hợp với chủ đề. <br /> Ví dụ: Giờ hoạt động làm quen âm nhạc. Đề  tài: dạy hát “Ai thương con  <br /> nhiều hơn”, giáo viên cho trẻ đọc thơ  “Mẹ của em” khi trò chuyện dẫn dắt vào <br /> bài, hoặc khi chuyển hoạt động, khi tổ chức trò chơi… qua đó giúp trẻ làm quen  <br /> một số  bài thơ  mới hoặc củng cố  những bài thơ  đã học, không những giúp trẻ <br /> làm quen văn học mà còn làm cho trẻ hứng thú học tập, tránh sự nhàm chán trong  <br /> giờ học.<br /> Giờ  tổ  chức hoạt động khám phá khoa học. Đề  tài: “Trò chuyện về  một  <br /> số con vật sống trong rừng”. Giáo viên cho trẻ đọc đồng dao “Con vỏi con voi”<br /> Mọi tiết học đều có thể  tích hợp làm quen văn học, ngoài việc ôn lại các <br /> bài thơ, câu chuyện đã học, làm quen các bài thơ, câu chuyện mới, việc tích hợp <br /> môn văn học còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, lôi cuốn, hấp dẫn, giúp trẻ  thoải <br /> mái, ham thích học tập.<br /> * Giúp trẻ  tích cực hoạt động trong môn làm quen văn học thông qua giờ <br /> hoạt động góc.<br /> Trong một giờ  hoạt động chung, tất cả  trẻ  không thể  đọc thuộc thơ, kể <br /> được đoạn truyện đã học vì lứa tuổi này trẻ  rất dễ  nhớ  nhưng mau quên. Vì <br /> vậy, cần cho trẻ làm quen văn học  ở  mọi lúc, mọi nơi đặc biệt là hoạt động ở <br /> góc như: góc thư viện, góc học tập, góc nghệ thuật...  Ở góc thư  viện giáo viên  <br /> hướng dẫn trẻ  cách sử  dụng sách như  thế  nào để  không bị  hư  hỏng sách, biết <br /> cách xem sách truyện, thơ, biết lật từng trang sách để xem và làm quen với việc  <br /> đọc sách...<br /> Trong giờ hoạt động góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích đọc thơ, <br /> kể chuyện về những bài mà trẻ đã được học và thích phản ảnh lại những việc  <br /> làm của người lớn. Hoạt động góc giúp trẻ ôn luyện, củng cố, vận dụng kĩ năng <br /> vào các trò chơi, hoạt động sáng tạo. Giáo viên giúp trẻ thực hiện các hoạt động  <br /> nghệ  thuật: đóng kịch, kể  chuyện sáng tạo, kể  chuyện theo nội dung bài thơ, <br /> đọc thơ diễn cảm...<br /> Ví dụ: Trong ngày thứ  5, sau giờ  học làm quen văn học, kể  chuyện bài <br /> “Chú dê đen”, thì khi đến giờ hoạt động góc, ở góc nghệ thuật giáo viên cho trẻ <br /> chơi trò chơi đóng kịch “Chú dê đen”; góc thư viện cho trẻ xem sách truyện “Chú <br /> dê đen”; góc học tập cho trẻ chơi vẽ nhân vật trẻ thích trong câu chuyện “Chú dê  <br /> đen” … Trẻ  rất thích thú khi được tự  do chơi cùng với các bạn, được thể  hiện <br /> sự  sáng tạo theo ý thích của mình qua các bài thơ, câu chuyện như  kể  chuyện  <br /> sáng tạo, chơi đóng kịch, đọc thơ thông qua hoạt động vui chơi.<br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 15<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> * Giải pháp 3: Tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh về công tác làm quen <br /> văn học cho trẻ tại gia đình. <br /> Ở lớp, một tiết hoạt động làm quen văn học ngắn ngủi không đủ thời gian  <br /> cho trẻ thể hiện hết khả năng, sự sáng tạo của trẻ, vì vậy việc phối kết hợp với  <br /> phụ huynh rất quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Bởi vì c ha mẹ trẻ là <br /> người hiểu rõ khả  năng của trẻ, hỗ  trợ   giáo viên trong việc thực hiện các yêu <br /> cầu  giáo dục làm quen văn học  của trường mầm non tại nhà. Cha mẹ  trẻ  là <br /> người xây dựng môi trường giáo dục làm quen văn học phù hợp, an toàn cho trẻ <br /> tại gia đình. Vì thế, thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ, ban đại diện hội cha mẹ học <br /> sinh của lớp, các cuộc họp cha mẹ học sinh để giáo viên tuyên truyền, trao đổi, <br /> phối hợp với cha mẹ  trẻ  giáo dục  làm quen văn học  cho trẻ  tại gia đình.  Lên <br /> bảng tin về chương trình dạy trẻ theo chủ đề, và thay bảng tin hàng tuần để phụ <br /> huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho trẻ khi ở nhà như: Dán <br /> nội dung các bài thơ, câu chuyện dự định kể  trong tuần  ở góc Tuyên truyền để <br /> phụ  huynh theo dõi và cho trẻ  làm quen dần khi  ở nhà. Trao đổi với phụ  huynh <br /> về  bài thơ, câu chuyện trẻ  vừa được học để  phụ  huynh về  nhà đọc thơ, kể <br /> chuyện cho trẻ nghe, hoặc mở máy tính cho trẻ xem và nghe...<br /> Tuyên   truyền,   trao   đổi   với   phụ   huynh   hướng   dẫn,   động   viên,   khuyến <br /> khích trẻ  thực hiện tích cực các nhiệm vụ  ôn luyện bài cũ, của trẻ  tại gia đình, <br /> nhằm củng cố  và phát triển kết quả   hoạt động giáo dục làm quen văn học mà <br /> giáo viên đã giảng dạy.<br /> Ví dụ: Phụ huynh có thể hỏi trẻ “Hôm nay đến lớp con được cô giáo dạy  <br /> bài gì?”, “Cô giáo dạy con đọc bài thơ  gì?”, “Con hãy đọc bài thơ  cho bố  mẹ <br /> cùng nghe nào”… <br /> Tùy vào quá trình học tập của trẻ, có thể  phụ  huynh hướng dẫn cho trẻ <br /> thêm hoặc cho trẻ nghe đọc thơ, nghe kể chuyện, xem video các câu chuyện lứa  <br /> tuổi mầm non qua thiết bị loa đài, máy tính, ti vi. Bên cạnh đó phụ huynh c ho trẻ <br /> cùng tham gia sinh hoạt trong các buổi lễ hội của buôn làng, tạo cơ  hội cho trẻ <br /> được giao tiếp với bạn bè, mọi người xung quanh, cho trẻ được tiếp xúc với các <br /> tác phẩm văn học dân gian nhằm giúp trẻ mở rộng kiến thức và phát triển ngôn <br /> ngữ, trí tuệ, tình cảm… <br /> Trẻ   ở  độ  tuổi mầm non tiếp thu kiến thức trong môi trường “Học mà <br /> chơi, chơi mà học”. Vì vậy, phụ  huynh có thể  sưu tầm, mua những đĩa truyện  <br /> dành cho trẻ em để cho trẻ nghe, xem tại nhà. Các bậc phụ huynh cũng có thể sử <br /> dụng câu chuyện cổ  tích, câu chuyện dân gian để  kể  cho trẻ  nghe trước khi đi <br /> ngủ nhằm tập cho trẻ có thói quen tốt, cũng giống như việc tập cho trẻ yêu đọc  <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào  <br /> 16<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen <br /> văn học tại trường MN Hoa Pơ Lang <br /> sách hay sau này. Trẻ  được tham gia với các hoạt động làm quen văn học còn  <br /> giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc và tăng chỉ số EQ ở trẻ. <br /> Vận động phụ  huynh hỗ  trợ  vật liệu mở  để  làm đồ  dùng dạy học làm <br /> quen văn học như: thùng giấy, lon sửa, chai nhựa, quần  áo cũ, dụng cụ  hóa  <br /> trang… Vận động phụ  huynh ủng hộ thêm tranh ảnh, sách, báo cũ, truyện tranh  <br /> thiếu nhi để  thực hiện góc “Thư  viện của bé”. Vì thế  giáo viên cần trao đổi, <br /> tuyên truyền với phụ  huynh tạo mọi điều kiện tốt nhất để  trẻ  được phát triển  <br /> ngôn ngữ. Sự phối kết hợp giữa môi trường giáo dục làm quen văn học ở trường  <br /> lớp, từ cô giáo và tại gia đình cùng phụ huynh sẽ tạo điều kiện cộng hưởng cho <br /> trẻ  tiếp thu tốt kiến thức, phát triển trí tuệ, tình cảm và tâm hồn của trẻ, đặc  <br /> biệt sự nhạy cảm thẩm mỹ, thái độ sáng tạo ngôn ngữ và hội họa. <br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp<br /> Giải pháp đầu là tiền đề; giải pháp thứ  hai là giải pháp giữ  vai trò quan  <br /> trọng, then chốt quyết định cho sự  thành công của đề  tài khi khảo nghiệm, thử <br /> nghiệm và áp dụng thực tiễn; giải pháp cuối cùng là giải pháp hỗ  trợ  cho giải  <br /> pháp hai đạt kết quả tốt nhất. Và giữa chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau , <br /> phối hợp đồng bộ và sát với tình hình thực tế nhằm mục đích là giúp trẻ tích cực <br /> hoạt động trong môn làm quen văn học.<br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi <br /> và hiệu quả ứng dụng. <br /> Khi vận dụng linh hoạt sáng tạo các