SKKN: Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 5 dân tộc thiểu số qua Tiết đọc thư viện

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> I. Đặt vấn đề gì<br />         Điều 4 chương I – Luật phổ  cập Giáo dục Tiểu học quy định: “Giáo  <br /> dục tiểu học được thực hiện bằng Tiếng Việt”. Tiếng Việt còn là ngôn ngữ <br /> phổ thông sử dụng trong giao tiếp. Môn Tiếng Việt là môn học có vai trò quan <br /> trọng đối với học sinh Tiểu học nói chung và học sinh dân tộc thiểu số  nói <br /> riêng. Chính vì vậy, mọi trẻ em bước vào bậc tiểu học cần phải có được một  <br /> vốn kiến thức cơ bản, cần thiết với những kĩ năng quan trọng như nghe – nói <br /> – đọc – viết tiếng Việt để  tham gia hiệu quả  vào quá trình học tập và các <br /> hoạt động ngoài giờ lên lớp. Việc nghe – nói – đọc – viết đúng tiếng Việt của <br /> học sinh dân tộc thiểu số là vấn đề mỗi giáo viên cần phải quan tâm, điều đó <br /> không chỉ khẳng định chất lượng dạy học của nhà trường, năng lực của giáo  <br /> viên mà còn khẳng định khả năng nhận thức của học sinh dân tộc thiểu số khi <br /> học ngôn ngữ không phải là tiếng mẹ đẻ.<br /> Văn chương hướng con người tới chân, thiện, mỹ, giúp con người hoàn <br /> thiện nhân cách để  trở  nên hữu ích cho xã hội. Nhiều nghiên cứu cũng cho <br /> thấy, sự  tác động của văn hóa đọc với sự  hình thành cá tính và nhân cách <br /> ở lứa tuổi thiếu nhi (từ 5 ­ 14 tuổi) đặc biệt là lứa tuổi học sinh tiểu học (7 ­  <br /> 11 tuổi) là rất mạnh mẽ. Do  ở  lứa tuổi đó, các em còn chưa tự  định hướng <br /> trong tiếp nhận thông tin nên việc sử dụng và biến sách báo tài liệu trở thành  <br /> công cụ và phương tiện để giáo dục là việc làm hữu ích và đem lại hiệu quả <br /> to lớn. Chúng ta cần thúc đẩy nhu cầu và hứng thú đọc sách cho các em lứa <br /> tuổi tiểu học là tạo ra môi trường đọc sách hiện đại, thân thiện, biến những <br /> cuốn sách và thư  viện trở thành thú vị, dần dần xây dựng xã hội đọc sách và  <br /> cao hơn là xã hội học tập.<br /> Để  đáp  ứng nhu cầu đọc sách của học sinh, thư  viện thân thiện đã ra <br /> đời. Đây là một mô hình thư  viện của nước ngoài được đưa vào các trường <br /> học, được cụ thể hóa trong một tiết học “Tiết đọc thư viện”. Trong Tiết đọc <br /> thư  viện có các hoạt động đọc chính giúp phát triển thói quen đọc sách của <br /> học sinh. Những hoạt động đọc không tập trung vào dạy kỹ năng đọc mà mục  <br /> đích chính của tiết đọc thư viện là hình thành và phát triển thói quen đọc sách  <br /> của học sinh. Tuy nhiên, khi các em đã có thói quen đọc sách thì kỹ năng đọc <br /> sách sẽ  phát triển và đồng thời sẽ  phát triển về  tư  duy ngôn ngữ  cũng như <br /> học tập được nhiều điều bổ ích.<br /> Trên địa bàn xã Ea Bông, dân tộc Ê – đê chiếm phần lớn dân số của xã. <br /> Đặc biệt trường Tiểu học Ea Bông là trường đặc thù có học sinh dân tộc Ê –  <br /> đê chiếm 71% số  học sinh toàn trường và đều là con em của hai buôn vùng <br /> đặc biệt khó khăn: Buôn Knul và Buôn Riăng. Một số em nói, đọc chưa đúng <br /> một số hoặc nhiều tiếng, từ ngữ tiếng Việt và đặc biệt là sai hoặc thiếu dấu <br /> thanh. Kĩ năng giao tiếp, diễn đạt bằng tiếng Việt còn rất hạn chế, các em  <br /> 1<br /> giao tiếp với nhau chủ yếu bằng tiếng mẹ đẻ và chỉ dùng tiếng Việt trong các <br /> tiết học hoặc khi giao tiếp với thầy cô giáo.<br /> Do đó, việc dạy và học Tiếng Việt để đạt được kiến thức và kĩ năng là <br /> một điều hết sức khó khăn cho trường cũng như các trường trong địa bàn. V ì <br /> đây là ngôn ngữ thứ hai của các em, khả năng tiếp thu của các em chậm, mất <br /> nhiều thời gian,  ảnh hưởng đến thời lượng và các hoạt động trong một tiết  <br /> dạy. Vì vậy, cần có một bộ môn, một tiết học phù hợp để rèn luyện, hướng  <br /> dẫn sửa sai cho học sinh đọc, nói đúng tiếng Việt.<br />         Xuất phát từ thực tế đang giảng dạy, tôi nghiên cứu: Học sinh dân tộc  <br /> thiểu số lớp 5C, trường Tiểu học Ea Bông còn yếu về kĩ năng nghe, nói, đọc, <br /> viết tiếng Việt.<br />        ­ Phạm vi nghiên cứu: Thực nghiệm biện pháp, hình thức tổ  chức tăng <br /> cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số tại lớp 5C, trường Tiểu học  <br /> Ea Bông,  xã Ea Bông, huyện Krông Ana, tỉnh  Đăk Lăk. Phương pháp rèn <br /> luyện nghe, nói, đọc, viết tiếng Việt cho học sinh trong Tiết đọc thư viện.<br />         ­ Thời gian nghiên cứu bắt đầu từ ngày Tiết đọc thư viện được đưa vào <br /> chương trình giảng dạy 10/9/2018 đến nay.<br />          Đây là tiết học mới nhưng Tiết đọc thư  viện này giống như  một buổi <br /> vào thư viện đọc sách ở cấp học phổ thông trước đây; điểm khác biệt là học  <br /> sinh vào thư  viện dưới sự  hướng dẫn của giáo viên chủ  nhiệm, được giáo <br /> viên đưa vào kế  hoạch dạy học, thiết kế với các tiến trình hoạt động phong <br /> phú, đa dạng để thu hút học sinh. Trong Tiết đọc thư viện học sinh đều được  <br /> đọc và nói, đây là thời gian thích hợp để sửa lỗi đọc, nói, viết đúng tiếng Việt <br /> cho học sinh. Bên cạnh việc rèn kĩ năng sử  dụng tiếng Việt, Tiết đọc thư <br /> viện còn rèn cho học sinh thói quen đọc sách, việc này sẽ mang lại những lợi  <br /> ích vô cùng to lớn vì sách chứa đựng rất nhiều kiến thức trong cuộc sống và <br /> học tập, giúp chúng ta tư  duy, nhận thức sâu sắc hơn, trưởng thành hơn và  <br /> tích lũy được vốn từ ngữ phong phú, hình thành văn hóa đọc.<br />         Tôi thấy rằng việc giúp học sinh dân tộc thiểu số phát âm đúng, chuẩn <br /> tiếng Việt là việc làm quan trọng, cần thiết, nó là nhân tố bổ trợ cho học sinh  <br /> học tốt môn Tiếng Việt nói riêng và nâng cao chất lượng giáo dục nói chung. <br /> Xuất phát từ  lí do nêu trên tôi đã lựa chọn đề  tài: “Tăng cường Tiếng Việt  <br /> cho học sinh lớp 5 dân tộc thiểu số qua Tiết đọc thư viện”. <br />        II. Mục tiêu của nghiên cứu<br />         Qua tiết đọc thư viện, tạo môi trường giao tiếp tiếng Việt tích cực để <br /> học sinh được sử dụng tiếng Việt và có điều kiện sửa sai, rèn luyện tiến tới <br /> nói, đọc, viết đúng, chuẩn tiếng Việt. Nâng cao ý thức sử  dụng tiếng Việt  <br /> ngoài thời gian trên lớp của các em. Qua mỗi câu chuyện, học sinh biết điều  <br /> chỉnh giọng phù hợp với ngữ cảnh, lời của người kể chuyện hay lời của nhân <br /> 2<br /> vật. Học sinh thể hiện được hành vi văn minh trong giao tiếp như chú ý lắng <br /> nghe người khác nói, biết giơ  tay khi muốn nói và biết chờ  đến lượt mình. <br /> Ngoài ra còn hình thành thói quen và khơi dậy niềm đam mê đọc sách, tìm tòi <br /> để trau dồi vốn tiếng Việt, rèn luyện kĩ năng đọc sách có hiệu quả, mỗi giờ <br /> đến tiết đọc thư viện là một niềm vui, đúng như câu khẩu hiệu : “Mỗi ngày  <br /> đến trường là một niềm vui”.<br /> Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề<br /> 1. Các định nghĩa, khái niệm<br /> 1.1. Tăng cường Tiếng Việt là gì?<br /> Tăng cường Tiếng Việt là các biện pháp giúp học sinh học Tiếng Việt  <br /> có hiệu quả.<br /> 1.2. Khái niệm về Thư viện<br /> ­  Theo ý nghĩa truyền thống,  thư  viện là kho sưu tập sách, báo và tạp <br /> chí.<br /> ­  Định nghĩa mới nhất của UNESCO: Thư  viện  không phụ  thuộc vào <br /> tên gọi, là bất kì bộ  sưu tập có tổ  chức của  sách, báo, tài liệu các loại,  ấn <br /> phẩm định kì... Nhân viên thư  viện có trách nhiệm tổ  chức cho bạn đọc sử <br /> dụng tài liệu để tra cứu thông tin, giáo dục và giải trí.<br /> 1.3. Thư viện thân thiện là gì?<br /> Thư  viện thân thiện là nơi học sinh được khuyến khích và hỗ  trợ  cho <br /> việc đọc một cách tích cực trong một môi trường thân thiện và an toàn.<br /> 1.4. Khái niệm Tiết đọc thư viện<br /> ­ Tiết đọc thư viện được đưa vào thời khóa biểu của trường, thời gian  <br /> dành cho một tiết đọc thư viện tương đương với thời gian dành cho một tiết  <br /> của các môn học khác. <br /> ­ Tiết đọc thư viện được giáo viên đã tham gia tập huấn thực hiện.<br /> ­ Tiết đọc thư viện nên tổ chức ở thư viện. Nếu trường có số lớp đông <br /> và không thể tổ chức toàn bộ tiết đọc trong thư viện thì Tiết đọc thư viện có <br /> thể diễn ra ở lớp học.<br /> ­ Trong tiết đọc thư  viện có các hoạt động đọc chính giúp phát triển  <br /> thói quen đọc sách của học sinh. Những hoạt động đọc không tập trung vào <br /> dạy kỹ  năng đọc mà mục đích chính của tiết đọc thư  viện là hình thành và <br /> phát triển thói quen đọc sách.<br /> 2. Các quan điểm khoa học <br /> Tiếng Việt là một trong những môn học quan trọng và cần thiết nhất  <br /> ở bậc tiểu học.  Bên cạnh việc học toán để  phát triển tư  duy logic cho học <br /> 3<br /> sinh, việc học Tiếng Việt sẽ giúp các học sinh hình thành và phát triển tư duy  <br /> ngôn ngữ. Thông qua môn Tiếng Việt, các em sẽ  được học cách giao tiếp, <br /> truyền đạt tư tưởng, cảm xúc của mình một cách chính xác và biểu cảm.<br /> Tiếng Việt vừa là môn học cơ  bản, vừa là môn học công cụ  để  học  <br /> sinh tiếp thu tri thức, kỹ  năng của các bộ  môn khác trong chương trình giáo <br /> dục và hướng đến việc hình thành kỹ năng sống cần thiết cho học sinh.<br /> Thư viện trường học là một bộ phận cơ sở trọng yếu, là trung tâm sinh <br /> hoạt văn hóa, khoa học của nhà trường. Thư viện trường học góp phần nâng  <br /> cao chất lượng giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh, xây dựng thói <br /> quen tự học cho học sinh. Mặt khác, thư viện trường học còn tạo cơ sở từng <br /> bước thay đổi phương pháp dạy và học, xây dựng nếp sống văn hóa cho các <br /> thành viên trong nhà trường.<br /> Thư viện trường học giúp học sinh tự bổ sung kiến thức. Cũng chính ở <br /> thư viện trường học, các em tự rèn luyện tính độc lập, tư duy và thói quen tự <br /> học. Qua các tác phẩm mà các em đã đọc, sẽ hình thành cho các em tình cảm <br /> đúng đắn, giúp các em hiểu thêm về con người, về đất nước và cuộc sống.<br /> Theo Tạp chí Bộ  Giáo dục và Đào tạo: Hiện nay tại các trường Tiểu  <br /> học ở Việt Nam tồn tại 2 kiểu thư viện: Thứ nhất, thư viện không được đầu <br /> tư cả cơ sở vật chất và sách phục vụ học sinh. Mặc dù được gọi là thư viện,  <br /> nhưng thực sự  là nhà kho của trường. Thứ  hai, thư viện được đầu tư  tốt về <br /> cơ  sở  vật chất, nhưng vẫn thiếu sách phục vụ  học sinh. Sách trong thư  viện <br /> này phần lớn là sách phục vụ  giáo viên. Sách phục vụ  học sinh được khóa <br /> trong tủ  và học sinh tìm sách qua danh mục sách. Điều này cản trở  học sinh <br /> tiếp cận với sách và lựa chọn cho mình quyển sách phù hợp. Ngoài ra, một <br /> không gian thư viện phục vụ chung cả giáo viên và học sinh cũng khiến học  <br /> sinh không cảm thấy thoải mái khi đến thư viện.<br /> Như  vậy, có thể  nói rằng mô hình thư  viện hiện nay chưa đáp  ứng <br /> được yêu cầu đọc sách và xây dựng thói quen đọc sách cho học sinh. Việc có <br /> một mô hình thư viện thân thiện để khuyến khích học sinh đến thư viện đọc  <br /> sách, hình thành và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh là rất cần thiết.<br /> Thời gian qua, chương trình Thư  viện thân thiện Trường Tiểu học do  <br /> Bộ  Giáo dục và Đào tạo phối hợp với tổ  chức Room to Read đã được triển <br /> khai  ở  nhiều địa phương trong cả  nước. Chương trình nhằm xây dựng thói <br /> quen đọc sách cho học sinh tiểu học, hướng đến mục tiêu giúp các em trở <br /> thành người đọc độc lập trong tương lai, là người có kỹ năng đọc và thói quen  <br /> đọc.<br />        Mô hình thư viện thân thiện trường Tiểu học được các Sở Giáo dục và  <br /> Đào tạo đánh giá cao và chỉ đạo nhân rộng đến các trường ngoài chương trình. <br /> Việc phát triển thói quen đọc sách cho học sinh tiểu học với mục đích giúp  <br /> <br /> 4<br /> học sinh trở thành người đọc độc lập sẽ góp phần thực hiện thành công việc  <br /> nâng cao năng lực ngôn ngữ, khả năng giao tiếp cho học sinh Tiểu học.<br /> Vào tháng 6 năm 2018, Room to Read đã phối hợp cùng Bộ Giáo dục và <br /> Đào tạo tổ  chức hội thảo “Xây dựng văn hóa đọc và phát triển mô hình thư <br /> viện thân thiện trường Tiểu học”. Đây được xem là bước quan trọng để  cụ <br /> thể  hóa thực hiện Nghị  quyết số  29­NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp  <br /> hành Trung  ương về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục đào tạo và Quyết  <br /> định 329/QĐ­TTg ngày 15/03/2017 của Chính phủ  về  phát triển văn hóa đọc <br /> đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, cũng như biên bản ghi nhớ thực <br /> hiện Chương trình “Thư  viện thân thiện trường Tiểu học” giai đoạn 2016 – <br /> 2020, ký giữa Bộ Giáo dục Đào tạo và tổ chức Room to Read.  <br /> Theo công văn 1108/SGDĐT­GDTH, ngày 10 tháng 8 năm 2018 của Sở <br /> Giáo dục và Đào tạo Đăk Lăk về việc triển khai Chương trình “Thư viện thân <br /> thiện trường Tiểu học” năm học 2018 – 2019 và bắt đầu thực hiện từ  ngày <br /> 10/9/2018. Tiết đọc thư  viện được bố  trí trong chương trình, kế  hoạch dạy  <br /> học của nhà trường. Tiết đọc thư viện được đưa vào thời khóa biểu của mỗi  <br /> khối lớp, mỗi tuần có một tiết đọc thư viện. <br />         Đến với Tiết đọc thư viện, các em sẽ có 2 tiết để làm quen với nội quy  <br /> thư viện, bảng mã màu, cách chọn sách, mượn trả và bảo quản sách. Các em <br /> sẽ  được hướng dẫn sử  dụng quy tắc 5 ngón tay để  chọn sách: Em tự  chọn <br /> một cuốn sách bất kỳ và đọc 5 câu liên tục. Nếu không mắc lỗi hoặc chỉ 1 lỗi <br /> thì em nên chọn 1 cuốn sách ở mã màu cao hơn; nếu em mắc 2 ­ 4 lỗi trong 5  <br /> câu đó thì quyển sách em chọn đã phù hợp với trình độ đọc của mình; còn nếu  <br /> nhiều lỗi hơn, em cần chọn mã màu thấp hơn.<br />         Các tiết tiếp theo, các em sẽ  được tiếp cận với các kiểu hoạt động: <br /> Đọc to nghe chung; Cùng đọc; Đọc cặp đôi; Đọc cá nhân. Tùy thuộc vào trình <br /> độ đọc của từng khối lớp mà giáo viên lựa chọn tỷ lệ các kiểu hoạt động phù <br /> hợp. Chẳng hạn, đối với khối lớp 1, 2 có thể lựa chọn các hoạt động học như <br /> sau: Đọc to nghe chung 40% số tiết; cùng đọc 30% số  tiết; đọc cặp đôi 20% <br /> số  tiết và đọc cá nhân 10% số  tiết/năm học. Đối với khối 4, 5 thì lại có lựa <br /> chọn khác: Đọc to nghe chung 10% số  tiết; Cùng đọc 20% số  tiết; Đọc cặp <br /> đôi 30 % số tiết và đọc cá nhân chiếm 40% số tiết/năm học.<br />         Trong mỗi tiết, ngoài hoạt động đọc, các em được tham gia các trò chơi  <br /> nhẹ  nhàng; viết hoặc vẽ những gì mình thích trong câu chuyện; trao đổi cho  <br /> nhau nghe về  suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về  nhân vật, về  câu chuyện  <br /> đó. Giáo viên có thể trao đổi với các em bằng một số câu hỏi giản đơn có liên  <br /> quan đến nhân vật cũng như  nội dung câu chuyện, nhằm hướng tới nhu cầu  <br /> đọc sách tích cực cho học sinh. Tất nhiên, không biến các câu hỏi thành khai  <br /> thác sâu nội dung câu chuyện.<br /> <br /> <br /> 5<br />  Như vậy, trong Tiết đọc thư viện nếu kết hợp được Tăng cường tiếng <br /> Việt vào thì sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho học sinh. <br />         II. Thực trạng vấn đề <br /> 1. Đặc điểm tình hình  <br /> ­ Tổng số học sinh toàn trường là 282 em. Trong đó học sinh dân tộc Ê  <br /> – đê là 204 em, nữ dân tộc là 108 em. Số dân tộc thiểu số chiếm 71% số học  <br /> sinh toàn trường.<br /> ­ Khối lớp 5 có 3 lớp với tổng số học sinh 48 em, dân tộc Ê – đê là 39  <br /> em, nữ dân tộc là 26 em.<br /> ­ Lớp 5C tổng số học sinh là 17 em, dân tộc Ê – đê là 17 em, nữ dân tộc <br /> là 11 em.<br /> Ở giai đoạn này, hoạt động chủ đạo là hoạt động học tập, hầu hết các <br /> em đã biết đọc, biết viết. Về tâm sinh lí, các em đang bước vào giai đoạn đầu <br /> của tuổi dậy thì, các em đã biết ngại ngùng, rụt rè, xấu hổ, chưa mạnh dạn <br /> trong giao tiếp. <br /> Về  phía gia đình, trình độ  dân trí còn thấp, cuộc sống của người dân <br /> còn gặp nhiều khó khăn. Bố  mẹ không có nghề nghiệp ổn định, mải lo việc  <br /> mưu sinh, một số  cha mẹ  phải đi làm xa, các em phải  ở  với ông bà, các em <br /> thiếu thốn tình cảm, sự quan tâm chăm sóc nhất là việc giáo dục kĩ năng sống  <br /> cho các em. Một số  bố  mẹ  không biết tiếng Việt, họ  ngại sử  dụng Tiếng  <br /> Việt vì vốn kiến thức về  Tiếng Việt  ở  họ quá ít  ỏi, cũng có lẽ  vì bản năng <br /> ngôn ngữ  mẹ  đẻ  luôn tồn tại trong tâm thức họ. Các em lại sống trong môi  <br /> trường thuần tiếng dân tộc, môi trường giao tiếp bằng Tiếng Việt hạn hẹp,  <br /> nên vốn Tiếng Việt các em nhìn chung là hạn chế, không đồng đều, chưa đủ <br /> tự tin khi giao tiếp.<br /> Năng lực, trình độ  đội ngũ giáo viên trong trường chưa đồng đều, số <br /> giáo viên người dân tộc thiểu số  chiếm 27%, kinh nghiệm giảng dạy, tăng <br /> cường Tiếng Việt còn hạn chế, chưa phát huy hết kĩ năng Sư  phạm, chưa <br /> biết tổ chức hướng dẫn các hoạt động học tập có hiệu quả  để  phát huy tính <br /> tích cực của học sinh. Tỉ lệ học sinh nói thông viết thạo tiếng Việt thấp nên <br /> việc tiếp thu kiến thức các môn học còn chậm dẫn đến chất lượng giáo dục  <br /> hàng năm chưa cao.<br /> Đa số  học sinh có kết quả  học tập chưa cao là học sinh đi học chưa <br /> chuyên cần, cần có động cơ  học tập và rèn luyện đúng đắn. Các em thiếu  <br /> điều kiện học tập như: dụng cụ học tập, không có góc học tập ở nhà. Các em  <br /> chưa có phương pháp tự học và chưa biết dành thời gian cho việc học  ở nhà. <br /> Các em vẫn còn ham chơi, thích đi theo bố mẹ ra rẫy đi làm, đi bốc gạch, chơi <br /> game, xem những thứ vô bổ  trên điện thoại,… đã trực tiếp tác động làm ảnh  <br /> hưởng không ít đến việc học tập của các em.<br /> 6<br />  Bởi vậy đối với học sinh dân tộc thiểu số tập trung Tăng cường  tiếng <br /> Việt là cần thiết và hợp lí, đóng vai trò trọng tâm, then chốt cho chất lượng  <br /> giáo dục vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.<br /> 2. Thực trạng tăng cường Tiếng Việt tại trường Tiểu học Ea Bông<br /> 2.1. Các giải pháp đã tiến hành để  tăng cường Tiếng Việt cho học  <br /> sinh tại trường Tiểu học Ea Bông ở những năm trước<br /> Trường Tiểu học Ea Bông đã tổ  chức dạy học Tăng cường Tiếng Việt <br /> cho học sinh bằng các bài tập bổ trợ Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số <br /> lớp 1, 2, 3 và Tăng cường Tiếng Việt lồng ghép, tích hợp  ở  lớp 4, 5. Thực  <br /> hiện theo Quyết định 920/QĐ­UBND của  Ủy ban Nhân dân tỉnh Đăk Lăk, <br /> ngày 14/4/2017 về  việc ban hành Kế  hoạch thực hiện Đề  án “Tăng cường <br /> Tiếng Việt cho trẻ  Mầm non, học sinh Tiểu học vùng dân tộc thiểu số  giai  <br /> đoạn 2016 ­ 2020, định hướng 2025” trên địa bàn Đăk Lăk, nhà trường đã tổ <br /> chức các buổi chuyên đề Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu  <br /> số. Giáo viên đã vận dụng soạn – giảng Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh  <br /> bằng nhiều phương pháp, cách thức tổ  chức linh hoạt, khéo léo, phù hợp để <br /> lồng ghép, tích hợp  ở  tất cả  bài học của các môn học, tăng cường mọi lúc,  <br /> mọi nơi để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và bồi dưỡng kiến thức <br /> tiếng Việt, hình thành thói quen sử  dụng tiếng Việt của học sinh dân tộc  <br /> thiểu số nói riêng.<br />         Để  tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số, hầu hết các <br /> giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn đã áp dụng một số biện pháp sau:<br />         ­ Chú trọng sửa lỗi phát âm sai về tiếng, từ, câu, dấu thanh.<br />         ­ Tăng cường cho các em luyện đọc trên lớp.<br />         ­ Nhắc nhở các em về nhà thường xuyên đọc lại bài.<br />         ­ Tổ chức hoạt động nhóm để các em tham gia, trao đổi.<br />         ­ Áp dụng Thông tư  22/2016 khuyến khích học sinh nhận xét bạn, để <br /> học sinh có cơ hội được nói nhiều hơn.<br /> ­ Tại lớp học tôi đang trực tiếp giảng dạy, phần tăng cường Tiếng Việt <br /> được lồng ghép vào tất cả các môn học ở các nội dung phù hợp với các mức  <br /> độ  khác nhau. Đặc biệt từ  khi Tiết đọc thư  viện được đưa vào thực hiện <br /> trong trường tăng cường tiếng Việt được tôi thực hiện thường xuyên  ở  tiết <br /> học này. <br /> 2.2. Những tồn tại – hạn chế  trong việc sử  dụng tiếng Vi ệt c ủa  <br /> học sinh dân tộc thiểu số tại trường và tại lớp 5C<br />         ­ Vẫn còn một số học sinh đọc, nói chưa đúng tiếng Việt. Phần lớn do <br /> các em chưa chú tâm rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng Việt của mình. Các em  <br /> <br /> 7<br /> chưa hiểu vai trò và tầm quan trọng của tiếng Việt trong học tập, giao tiếp  <br /> hiện tại và tương lai sau này.<br /> Ví dụ: Y Tô Ni (sinh năm 2007), đọc sai nhiều về  tiếng từ  và cả  dấu  <br /> thanh. Em ngại khi đọc bài, còn đọc rất nhỏ, em hay xấu hổ  không dám đọc <br /> trước lớp vì bị  các bạn chế  diễu, cười cợt với kiểu đọc sai đó. Vì đọc yếu <br /> các em không hiểu được yêu cầu và nội dung bài, không thể  tham gia thảo  <br /> luận xây dựng bài cùng các bạn được. Tất cả  điều đó làm các em chán nản <br /> khi đến lớp, dần dần không thích đến lớp. Nghỉ  học nhiều, các em sẽ  không <br /> có cơ  hội, thời gian để  giáo viên rèn luyện, sửa lỗi. Các em tự  đánh mất đi <br /> quyền lợi của mình.<br />         ­ Sự  khác biệt về  ngôn ngữ, phong tục tập quán: phần lớn các em chỉ <br /> chơi với bạn bè cùng là dân tộc mình, địa bàn các em sinh sống không có <br /> người Kinh, chỉ  có vài người đi buôn bán dạo hằng ngày; Tại phân hiệu 1 <br /> (Buôn Knul) của trường Tiểu học Ea Bông từ lớp 1 đến lớp 5 đều là học sinh  <br /> dân tộc Ê – đê; nên giờ ra chơi cũng như lúc ở nhà các em vẫn sử dụng tiếng  <br /> mẹ đẻ để giao tiếp với nhau nên ảnh hưởng rất nhiều đến việc tiếp thu kiến  <br /> thức bằng tiếng Việt.       <br />         ­ Việc phát âm sai còn phụ thuộc rất nhiều vào tâm lí của học sinh. Các <br /> em ngại tham gia các hoạt động tập thể  do trường, lớp tổ  chức. Một số  em  <br /> luôn mặc cảm, tự ti, ngại giao tiếp bằng tiếng Vi ệt, lo s ợ b ị th ầy cô giáo gọi  <br /> phát biểu, sợ câu trả lời của mình bị sai,…<br /> Ở lớp 5C, đa số các em đều học đúng độ tuổi (2008), còn 3 học sinh có <br /> độ  tuổi lớn hơn, do các em tiếp thu bài chậm nên bị  lưu ban. Em H Dưng  <br /> Hđơk (sinh năm 2006), trao đổi với giáo viên chủ nhiệm lớp trước, em là học <br /> sinh được quan tâm đặc biệt, vì ở lớp dưới em đã thường xuyên nghỉ học, hay  <br /> mặc cảm, tự ti khi phải học chung với học sinh lớp dưới. Cơ th ể các em phát <br /> triển trội hẳn so với học sinh khác trong lớp nên tâm sinh lí cũng khác hơn, em  <br /> đã biết ngại, xấu hổ, có những suy nghĩ phức tạp hơn và không hòa đồng với  <br /> học sinh khác.<br /> Những lỗi cơ bản mà học sinh của lớp tôi thường mắc phải khi đọc:<br />        + Phát âm sai hoặc thiếu dấu thanh:<br />        Ví dụ: Chậm chạp             Châm cháp<br />                        Vạn vật                  Van vất<br />                       Thích nghi              Thích nghì<br />        + Ngắt nghỉ bất kì lúc nào giữa câu hoặc không ngắt nghỉ  sau mỗi dấu  <br /> câu: do các em hụt hơi hoặc từ tiếp theo là từ  khó đọc các em phải dừng lại  <br /> để đánh vần nhẫm trong đầu rồi mới phát âm ra thành tiếng.<br /> <br /> <br /> 8<br />         Ví dụ: Thỏ  nghĩ bụng chắc còn lâu Rùa mới lết tới nơi nên nằm phịch  <br /> xuống vệ đường, đánh một giấc ngon lành.<br />                  Thỏ nghĩ bụng chắc còn lâu Rùa mới lết tới nơi nên nằm (,) phịch  <br /> xuống vệ đường đánh (,) một giấc (,) ngon lành.<br /> + Viết là hoạt động khó khăn nhất đối với học sinh dân tộc, các em thiếu  <br /> vốn từ tiếng Việt, không biết dùng từ  chính xác với ngữ  cảnh, khó khăn khi  <br /> diễn đạt suy nghĩ của mình ra thành lời, không biết sắp xếp từ  ngữ  cho phù <br /> hợp. Vì đọc, nói sai dấu thanh nên khi nghe – viết các em cũng viết sai hoặc  <br /> thiếu dấu thanh nhiều.<br /> Như vậy, để sửa lỗi và rèn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết cho học sinh dân <br /> tộc thiểu số ngoài việc nắm được các lỗi các em thường mắc phải dẫn đến <br /> việc nói, đọc, viết chưa đúng cho nên cần phải nắm được bản chất, nguyên <br /> nhân mắc lỗi phát âm và nắm được đặc điểm tâm sinh lí của học sinh để đưa  <br /> ra các giải pháp khắc phục.<br /> 2.3. Những khó khăn khi thực hiện Tiết đọc thư  viện tại trường  <br /> Tiểu học Ea Bông.<br /> Vì đây là năm đầu tiên đưa vào giảng dạy nên việc thực hiện Tiết đọc  <br /> thư viện còn gặp nhiều khó khăn:<br /> ­ Về phía nhà trường: Nhà trường chưa có đủ cơ sở vật chất trang thiết  <br /> bị, đầu sách phục vụ cho việc dạy và học Tiết đọc thư viện tại thư viện.<br /> ­ Về  giáo viên: Còn bỡ  gỡ  khi thực hiện Tiết đọc thư  viện, chưa am  <br /> hiểu nhiều về công tác thư viện, chưa qua đào tạo công tác thư viện.<br /> ­ Về  học sinh: Vốn từ  ngữ, vốn kiến thức về tiếng Việt của các em <br /> còn hạn chế, chưa cảm thụ hết được giá trị kiến thức các em đã đọc.<br /> ­ Về  phụ  huynh: Vốn tiếng Việt còn hạn chế, không có điều kiện để <br /> đọc cùng con, chưa mạnh dạn cùng con trao đổi về nội dung sách.<br /> Để đạt được mục tiêu của Tiết đọc thư  viện, khắc phục các khó khăn <br /> trên tôi đưa ra một số  giải pháp như: Vận động, tuyên truyền phụ huynh học <br /> sinh, nhà trường tạo môi trường giao tiếp thuận lợi. Tạo điều kiện để các em  <br /> được hoạt động nhiều hơn. Lập kế  hoạch dạy học cho từng tiết học thư <br /> viện.<br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br />         Từ thực trạng và những vấn đề nêu trên, cùng với thực tiễn giảng dạy,  <br /> bản thân xin trình bày một số giải pháp để thực hiện nhiệm vụ của đề tài.<br />         Việc sử dụng song song nhiều biện pháp tăng cường Tiếng Việt. Đặc <br /> biệt khi tiết đọc thư viện được đưa vào giảng dạy việc vận dụng những  ưu  <br /> điểm của phương pháp, hình thức dạy học đã sử  dụng để  hỗ  trợ  các biện <br /> pháp mới, sẽ  mang lại hiệu quả tích cực trong việc rèn cho học sinh dân tộc <br /> thiểu số nghe, nói, đọc, viết tốt tiếng Việt.<br /> 9<br />  1. Vận động, tuyên truyền phụ  huynh học sinh, nhà trường tạo <br /> môi trường giao tiếp thuận lợi<br /> ­ Phối hợp với gia đình, nhắc nhở  cha mẹ  các em, quan tâm, đôn đốc  <br /> việc học tập của con em mình khi  ở  nhà. Khuyến khích các em đọc truyện  <br /> cho cả nhà nghe với những quyển truyện mà các em đã mượn từ thư viện và  <br /> cha mẹ có thể mua tặng các cháu để động viên khích lệ, hình thành thói quen <br /> đọc sách mỗi ngày. Cha mẹ thường xuyên dùng tiếng Việt để trò chuyện, trao <br /> đổi, để các em có thể sử dụng tiếng Việt mọi nơi, mọi lúc.<br /> Ví dụ: vào đầu năm học, trong cuộc họp Cha mẹ  học sinh, giáo viên  <br /> trao đổi chân tình những khó khăn của lớp. Nêu ra các biện pháp rèn luyện cho  <br /> học sinh ở lớp cũng như ở nhà. Vận động cha mẹ học sinh phối kết hợp với  <br /> giáo viên chủ  nhiệm đôn đốc, kiểm tra việc rèn luyện  ở  nhà của các em, <br /> khuyến khích cha mẹ  học – đọc cùng con. Với thời buổi thông tin liên lạc <br /> phát triển, giáo viên dễ dàng trao đổi với cha mẹ  qua điện thoại, vừa có thể <br /> tiết kiệm được thời gian của cha mẹ và của giáo viên đồng thời cha mẹ cũng <br /> nắm được tình hình học tập của con thường xuyên hơn mà giáo viên cũng <br /> biết được tình hình học tập của học sinh ở nhà.<br /> ­ Để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng môn Tiếng <br /> Việt nói riêng yếu tố đầu tiên đó là chất lượng của đội ngũ giáo viên có phẩm  <br /> chất, năng lực có uy tín và tín nhiệm cao, có nhiều kinh nghiệm, nhiệt tình,  <br /> gần gũi, thân thiện với học sinh .  Mỗi giáo viên phải là người tuyên truyền <br /> viên tích cực, là nhân tố đi đầu trong phong trào vận động phụ huynh học sinh  <br /> tham gia vào việc đọc, việc học của các em nhất là việc đọc  ở  nhà, thường  <br /> xuyên nhắc nhở khích lệ, tạo điều kiện để các em được đọc, được khám thế <br /> giới qua các quyển sách. Hướng dẫn các em biết cách đọc, biết tìm hiểu qua <br /> sách. Các em biết thêm các kĩ năng khác nhau qua các quyển sách khác nhau:  <br /> Như  sách dạy nấu ăn, sách thiếu nhi khám phá sự  đa dạng của thiên nhiên, <br /> Em tìm hiểu khoa học …. <br /> ­ Nhà trường có đầy đủ  cơ  sở  vật chất, tạo môi trường thân thiện, để <br /> các em hứng thú, hăng say đến trường. Xã hội hoá giáo dục là yếu tố vô cùng <br /> quan trọng, vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt vừa mang tính chiến lược lâu dài <br /> trong sự  phát triển giáo dục bền vững. Điều 12 Luật Giáo dục năm 2005 đã <br /> qui định rõ về xã hội hoá sự nghiệp giáo dục: “Mọi tổ chức, gia đình và công  <br /> dân có trách nhiệm chăm lo sự nghiệp giáo dục, phối hợp với nhà trường thực <br /> hiện mục tiêu giáo dục, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh và an toàn”. <br /> Nhà trường huy động phụ  huynh chung tay xây dựng thư  viện thân thiện, tổ <br /> chức cho các cha mẹ  học sinh có tâm huyết tham gia trang trí, sắp xếp thư <br /> viện hợp lí, thân thiện cho học sinh dễ  đọc; mua thêm sách, đồ  dùng, … để <br /> các em thích đến thư  viện, yêu thư  viện, cùng nhau chăm sóc, xây dựng thư <br /> viện của mình. Tổ chức hoạt động ngoại khóa, các hội thi để tất cả học sinh  <br /> đều có điều kiện tham gia, học sinh thể  hiện năng khiếu của mình nhất là <br /> 10<br /> năng khiếu nói và viết như qua hội thi: “Giao lưu Tiếng Việt của chúng em”. <br /> Trong năm học 2018 – 2019, lớp 5C có em H Bic Hđơk đã đạt giải Ba cấp <br /> huyện trong hội thi: “Giao lưu Tiếng Việt của chúng em”.<br /> 2. Tạo điều kiện để các em được hoạt động nhiều hơn <br /> ­ Tiết đọc thư  viện là một bộ  môn đáp ứng được nhu cầu đó của học <br /> sinh, với nhiều hình thức đọc khác nhau: Cùng đọc, Đọc cá nhân, Đọc nhóm <br /> đôi…. Giáo viên có thể sửa lỗi trực tiếp cho từng học sinh, đặc biệt quan tâm <br /> đến học sinh khó khăn về đọc. <br /> Ví dụ: Để  sửa lỗi cho học sinh , giáo viên sử  dụng quy tắc 5 ngón tay  <br /> để theo dõi học sinh đọc và có biện pháp giúp đỡ:<br /> + Trong tiết đọc “Đọc cá nhân” học sinh tự tìm một quyển sách và chọn <br /> cho mình chỗ ngồi phù hợp để  đọc. Giáo viên quan sát theo dõi học sinh,  khi <br /> học sinh đọc sai ở đâu, giáo viên sửa ngay ở đó, bằng cách gợi ý cho học sinh <br /> đọc ngay tiếng, từ, câu vừa đọc sai và yêu cầu học sinh phải đọc lại cho đúng <br /> hoặc nhắc lại theo giáo viên, để  cho học sinh khác cũng ghi nhớ  cách đọc <br /> đúng. Tuyên dương khi học sinh đọc xong sách của mình mặc dù đọc chưa  <br /> đúng hết nhưng vẫn kèm theo lời động viên cố  gắng đọc đúng, đọc hay hơn <br /> lần sau.<br /> + Ở hoạt động “Trong khi đọc” trong tiết Cùng đọc và Đọc nhóm đôi: <br /> Học sinh làm việc theo cặp. Giáo viên khuyến khích các em khá giỏi ngồi gần <br /> các bạn chưa có kĩ năng đọc tốt, những em còn đọc chưa chuẩn, phát âm sai,<br /> … để nghe và sửa lỗi, kèm cặp, hỗ trợ nhau cùng đọc.<br /> Ví dụ: Em H Bic Hđơk (chức vụ trong lớp là lớp phó học tập), rất nhiệt <br /> tình trong mọi công việc được giao; chọn bạn H Koer (sinh năm 2007) làm <br /> bạn cùng nhóm để  giúp đỡ  bạn, H Koer đọc yếu, đọc nhỏ, tính nhút nhát.  <br /> Ngay từ  những buổi đầu, bạn lớp phó đã phát huy hết khả  năng của mình, <br /> gương mẫu để các nhóm làm theo. Sau một thời gian, H Koer đọc to, lưu loát <br /> các bài đọc hơn. Tự  tin đọc một mình trước lớp, mặc dù vẫn còn đọc sai ít <br /> dấu thanh nhưng mỗi lần nhắc em cũng đã tự  biết sửa lỗi. Ngoài ra, còn các <br /> nhóm bạn cũng có nhiều tiến bộ như: H Ri Na và H Dưng, H Yun và H Noel.<br /> + Khi học sinh đọc “Đoạn trong câu chuyện làm em thích nhất? Vì <br /> sao?” giáo viên có thể  hướng dẫn học sinh ngắt nghỉ đúng và đọc diễn cảm  <br /> đoạn học sinh thích và chọn đọc lại. Em H’ Noel trước khi có Tiết đọc thư <br /> viện, em đọc thiếu dấu thanh nhiều và chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu câu. Sau <br /> vài Tiết đọc thu viện, được cô và bạn cùng đọc giúp sửa lỗi, em đã đọc đúng  <br /> dấu thanh và còn thể  hiện được giọng đọc diễn cảm, phù hợp với từng câu  <br /> chuyện. Em hứng thú tìm đọc những câu chuyện mới và thích chia sẻ lại câu  <br /> chuyện mình đã đọc cho các bạn cùng nghe. <br /> <br /> <br /> 11<br />         + Ở hoạt động “Sau khi đọc”: Rèn kĩ năng nói cho học sinh bằng cách <br /> trả  lời câu hỏi của giáo viên có liên quan đến câu chuyện. Ví dụ: Các em có <br /> thích câu chuyện vừa đọc không? Tại sao? Các em thích nhân vật nào trong <br /> câu chuyện vừa đọc? Tại sao? Đoạn nào trong câu chuyện làm em thích nhất? <br /> Tại sao? Giáo viên có thể  uốn nắn cho học sinh nói câu đủ  thành phần chủ <br /> ngữ, vị ngữ. Rèn kĩ năng biết lắng nghe, tập trung chú ý khi bạn nói. <br /> Ví dụ: Khi học sinh nói chưa tròn câu, giáo viên gợi ý lại các thành  <br /> phần trong câu (Ai? / Làm gì? Như thế nào? Hoặc Cái gì?/ Như thế nào?...)<br /> +  Ở  “Hoạt động mở  rộng”: Rèn kĩ năng viết cho học sinh, khuyến <br /> khích học sinh tự  viết một  đoạn văn nói lên cảm nhận của mình về  câu <br /> chuyện đã đọc. Giáo viên gợi ý và sửa lỗi cho học sinh về dấu thanh, dấu câu <br /> và cách dùng từ, đặt câu,… trực tiếp trong quá trình học sinh viết, để học sinh  <br /> hoàn thiện tốt nhất sản phẩm của mình. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ­ Tổ chức cho các em thi kể chuyện, đọc diễn cảm, diễn kịch,… khích <br /> lệ tinh thần kịp thời để các em hứng thú và ý thức tự rèn luyện cao hơn khi ở <br /> lớp cũng như  ở nhà. Các hoạt động này còn rèn luyện cho các em tính mạnh  <br /> dạn nói trước đám đông. Ví dụ: trong quá trình đọc, các em tìm được câu <br /> chuyện hay, ý nghĩa giáo dục đạo đức bao quát, thể hiện được nhiều kĩ năng  <br /> sống,… Giáo viên cùng học sinh chọn để  thi kể chuyện, đọc diễn cảm, diễn  <br /> kịch,… Vừa củng cố  được phần tăng cường Tiếng Việt vừa khắc sâu được  <br /> nội dung, ý nghĩa bài học qua các câu chuyện đó.<br /> <br /> 12<br />  ­ Thành lập nhóm “Đôi bạn cùng tiến” để  các em quan tâm và giúp đỡ <br /> nhau cùng rèn luyện. Hoạt động này phù hợp cho các tiết học: Cùng đọc, Đọc <br /> nhóm đôi. Khuyến khích các em khá giỏi hỗ trợ các bạn đọc chưa tốt, nghe và <br /> sửa lỗi giúp bạn. Giao cho các em đã có kĩ năng đọc kèm cặp các em chưa có <br /> kĩ năng đọc tốt, những em còn đọc chưa chuẩn, phát âm sai….Phân theo nhóm <br /> các lỗi sai để kèm, hỗ trợ nhau và tăng thời lượng các em được trò chuyện với <br /> nhau bằng tiếng Việt. Ví dụ  Em Y Tô Ni là học sinh đọc yếu nhất lớp, sau  <br /> một thời gian cùng bạn lớp trưởng Y Khoan đọc những câu chuyện trong tiết <br /> đọc thư  viện, em đã đọc trôi chảy và lưu loát hơn. Trong các môn học khác <br /> em đã mạnh dạn, tự tin xung phong đọc bài trước lớp.<br />        ­ Tạo điều kiện cho các em có chỗ  ngồi thoáng mát, sạch sẽ, đủ  ánh  <br /> sáng để  các em đọc thoái mái nhất. Môi trường thân thiện kết hợp cây xanh <br /> trong phòng thư viện tạo nên không khí trong lành, cảm giác được thư giãn và <br /> gần gũi với thiên nhiên hơn. Có thể  đặt những chậu hoa nhỏ  bên cạnh kệ <br /> sách, một cây xanh trên bàn đọc và ở góc trưng bày sản phẩm, những cây hoa <br /> dây leo ở các khung cửa sổ và một số loại cây khác có thể đặt ở các vị trí phù <br /> hợp trong thư viện. Môi trường đọc sách rất quan trọng, nó chi phối rất nhiều  <br /> đến hứng thú, tác động đến sự cảm nhận, cảm thụ tác phẩm của người đọc  <br /> và có thể lĩnh hội được nhiều nhất nội dung kiến thức mình đang đọc.<br />        ­ Hỗ  trợ  tranh  ảnh cho các câu chuyện, để  giải nghĩa từ  mới, từ  trừu <br /> tượng. Vì đối tượng học sinh dân tộc thiểu số có vốn từ tiếng Viết hạn chế, <br /> đôi khi không diễn đạt được bằng các từ  ngữ  cụ  thể, hình ảnh là cách gợi ý  <br /> trực quan và thực tế  nhất để  học sinh hiểu được từ  ngữ  bằng tiếng Việt, <br /> cung cấp thêm vốn từ tiếng Việt cho các em.<br /> 3. Lập kế hoạch dạy học cho từng Tiết đọc thư viện<br /> Giáo viên xác định được mục tiêu cần đạt được  ở  từng Tiết đọc thư <br /> viện: Kiến thức kĩ năng cơ bản cần hình thành, rèn luyện cho học sinh; Tăng  <br /> cường Tiếng Việt: đọc đúng dấu thanh, tiếng, từ, câu, đoạn văn; trả  lời câu <br /> hỏi đủ ý, tròn câu. Sử dụng hợp lí các hình thức tổ chức học tập, thay đổi linh <br /> hoạt giữa tiết đọc thư viện trước và sau tránh lặp lại, gây sự  nhàm chán cho <br /> học sinh, những vấn đề cần hỗ trợ học sinh…<br />         Ví dụ: <br /> ­ Tiết 1 – 2: Làm quen với nội quy thư viện, bảng mã màu, cách chọn  <br /> sách, mượn trả và bảo quản sách.<br /> ­ Tiết 3: Cùng đọc<br /> ­ Tiết 4: Đọc cá nhân<br /> ­ Tiết 5: Đọc nhóm đôi<br /> ­ Tiết 6, 7,… đảo lại các tiết tránh 2 tiết liền kề giống nhau.<br /> <br /> <br /> 13<br />  Linh hoạt điều chỉnh thời lượng tiết học và hỗ  trợ cho từng hoạt động <br /> của từng đối tượng học sinh,  ưu tiên hỗ  trợ  học sinh khó khăn về  học, để <br /> không kéo dài tiết học và giúp học sinh học tập theo khả năng của bản thân.<br />           Việc học tiết đọc thư viện cho học sinh dân tộc thiểu số vừa phải thực  <br /> hiện mục tiêu của môn học vừa hỗ trợ về tiếng Việt để  học sinh hiểu đúng  <br /> nội dung câu chuyện. Việc hỗ  trợ  tiếng Việt để  học sinh dân tộc thiểu số <br /> trong tiết đọc thư viện không phải là dạy thêm kiến thức tiếng Việt ở ngoài  <br /> mà chính là nội dung bài học trong Tiết đọc thư  viên: Tăng cường việc đọc  <br /> đúng dấu thanh, ngắt nghỉ đúng dấu câu, nói, trả lời câu đủ ý,…<br />         Cụ thể:<br /> a) Khi lập kế hoạch dạy học giáo viên cần phải:<br /> ­ Xác định mục tiêu tăng cường Tiếng Việt thật rõ ràng, ngắn gọn rồi <br /> viết thành một bộ phận trong mục tiêu bài học.<br /> ­ Dự kiến chọn hình thức, phương pháp dạy học.<br /> ­ Chuẩn bị  đồ  dùng dạy học phù hợp với hình thức, phương pháp dạy <br /> học đã chọn (Nếu cần)<br /> ­ Dự kiến thời lượng và thời điểm dạy học tăng cường Tiếng Việt.<br /> b) Khi tổ  chức, hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động học tập <br /> theo kế hoạch bài học, giáo viên nên:<br /> ­ Dạy tăng cường Tiếng Việt đúng chỗ, đúng lúc, đúng mức, phù hợp với <br /> thời lượng dự  kiến, không biến tiết đọc thư  viện thành tiết luyện đọc của  <br /> phân môn Tập đọc.<br /> ­ Tăng cường cho học sinh thực hành đọc, nói, viết để củng cố nội dung <br /> tăng cường Tiếng Việt.<br /> ­ Thiết lập mối quan hệ  giữa phân môn Kể  chuyện, Tập đọc và phần  <br /> tăng cường Tiếng Việt để tạo ra sự phối hợp và bổ trợ lẫn nhau.<br /> c) Sau mỗi câu chuyện, giáo viên cần: <br /> ­ Rút ra các từ  mới, từ  khó hiểu, từ  trừu tượng,… cho học sinh giải <br /> thích nghĩa của từ (nếu học sinh không giải thích được giáo viên phải hỗ  trợ <br /> gợi ý và giải thích cho học sinh). Cho học sinh nhắc lại các từ  mới, từ  khó <br /> hiểu,… để cung cấp vốn từ cho học sinh.<br /> ­ Tổ chức viết hoặc nói về cảm nhận của mình về câu chuyện đã đọc. <br /> Để tạo môi trường sử dụng tiếng Việt trong học sinh dân tộc thiểu số  đồng  <br /> thời ôn luyện nội dung tăng cường Tiếng Việt trong Tiết đọc thư viện.<br />        Qua mỗi hoạt động trong Tiết đọc thư viện, đều có thể rèn cho các em <br /> một số kĩ năng:<br /> <br /> 14<br />         + Rèn luyện cho các em ý thức và thói quen làm việc đúng quy tắc, đúng  <br /> quy định: Việc các em thuộc và thực hiện đúng nội quy trong thư viện sẽ hình <br /> thành cho các em ý thức và thói quen làm việc đúng quy tắc, đúng quy định.<br /> Ví dụ Nội quy thư viện: Bạn đọc cần thực hiện đúng các quy định sau:<br /> 1. Vào thư viện phải giữ gìn trật tự và giữ vệ sinh chung.<br /> 2. Phải có thẻ thư viện mới được mượn sách, mỗi lần mượn không quá <br /> 2 bản. Thời hạn 3 ngày, nếu đọc chưa xong bạn đọc phải đến thư  viện xin <br /> gia hạn, chưa trả sách không được mượn tiếp.<br /> 3. Báo chí, từ điển, sách quý hiếm chỉ được sử dụng tại chỗ.<br /> 4. Bạn đọc cần giữ  gìn sách báo cản thận, không được làm rách, làm <br /> bẩn, không vẽ, viết vào sách báo, cần tham gia bao bọc và tu sửa thường  <br /> xuyên sách.<br /> 5.  Bạn   đọc  làm   mất   sách  phải   đền  sách  mới  hoặc   đền  tiền  tương  <br /> đương với giá trị  thực tế. Nếu làm hư  hỏng, tùy mức độ  phải bồi thường  <br /> thỏa đáng.<br /> 6. Mỗi học kì nhà trường xét khen thưởng các bạn đọc sử dụng thường  <br /> xuyên và có nhiều đóng góp cho thư viện.<br />         + Rèn luyện thói quen đọc sách hằng ngày: Sau mỗi tiết đọc trên thư <br /> viện, khuyến khích học sinh mượn sách về  cùng đọc với anh chị  em, ông bà, <br /> bố mẹ nghe theo đúng quy định là mỗi học sinh không được mượn không quá <br /> 3 quyển và giữ tối đa 3 ngày sẽ hình thành thói quen đọc sách hàng ngày, có ý <br /> thức tự giác tìm và đọc sách.<br /> Ví dụ: Học sinh mượn sách đưa về nhà, giáo viên có thể phát kèm theo  <br /> phiếu để  cho phụ  huynh đánh giá mức độ  đọc thường xuyên và ghi ý kiến <br /> riêng.<br /> Mẫu phiếu gợi ý:<br /> Tên học sinh:……………………………………<br /> Tên sách em mượn:<br /> …………………………………………………………….<br /> ………………………………………………………………………………<br /> …<br /> PHIẾU ĐÁNH GIÁ<br /> (Mức độ đọc thường xuyên của học sinh lúc ở nhà. Phụ huynh đánh dấu <br /> “X” vào ô tương ứng với mức độ từng hoạt động học sinh đã thực hiện)<br /> Hoạt động Thường xuyên Ít khi Không bao giờ<br /> Đọc cá nhân<br /> Đọc cùng cha mẹ<br /> Trao đổi nội dung<br />    Ý Kiến riêng:……………………………………………………………..<br /> ………………………………………………………………………………<br /> 15<br /> ……………………………………………………………………………….<br />                                                                                     Phụ huynh<br />                                                                                       (Ký tên)<br />  + Biết bảo quản và giữ gìn tài sản chung: Nhắc nhở học sinh phải giữ <br /> sách cẩn thận, việc làm hằng ngày đó của học sinh sẽ  rèn cho học sinh có ý  <br /> thức trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn tài sản chung.<br /> Ví dụ: Trước tiết học, các em sắp xếp bàn cho phù hợp với tiết học. <br /> Lấy sách cẩn thận không làm đỗ giá sách, không được tự ý di chuyển các vận  <br /> dụng khác trong thư viện khi không được phép. Sau tiết học, các em trả sách  <br /> đúng vị trí đã lấy, sếp lại bàn gọn gàng và dọn vệ sinh thư viện sạch sẽ. Lúc  <br /> các em mượn sách về, giáo viên luôn nhắc nhở  học sinh phải giữ  sách cẩn <br /> thận, không làm hư hỏng và mất sách.<br />        + Rèn kĩ năng sống cho các em: Qua mỗi câu chuyện của em đã được <br /> đọc, các em rút ra được bài học cho bản thân, cung cấp thêm cho các em  <br /> những kĩ năng sống, những hành vi  ứng xử  phù hợp với các chuẩn mực đạo  <br /> đức xã hội và quyền trẻ  em trong các tình huống đơn giản cụ  thể  của cuộc <br /> sống hằng ngày. <br /> Ví dụ: Qua câu chuyện Ngụ ngôn “Thỏ  và Rùa” của tác giả La­phong­<br /> ten, em H Ri Na đã mạnh dạn rút ra bài học cho bản thân: phải chăm chỉ như <br /> nhân vật Rùa, biết vượt qua mọi khó khăn và sự  hạn chế  của bản thân để <br /> chiến thắng. Không được chủ  quan, xem thường người khác như  nhân vật <br /> Thỏ.<br /> Qua một số giải pháp tôi đã vận dụng Tăng cường Tiếng Việt qua Tiết <br /> đọc thư viện vào trong đề tài nghiên cứu, tôi đã thấy được một số điểm mới, <br /> có hiệu quả.<br />         IV. Tính mới của giải pháp<br />         Tăng cường Tiếng Việt thông qua Tiết đọc thư  viện, học sinh có một <br /> không gian học tập thoải mái và không bị áp lực khi đọc. Vì vậy, việc sửa lỗi <br /> sẽ nhẹ nhàng hơn cho học sinh và cho cả giáo viên. Cách thức đưa phần Tăng <br /> cường Tiếng Việt vào Tiết đọc thư viện gần như hòa lẫn vào nhau, phải cho  <br /> học sinh cảm nhận là mình đang đọc nên giáo viên phải thật khéo léo chỉnh <br /> sửa cho học sinh để không làm mất hứng thú và sự tập trung đọc của học sinh  <br /> cũng như đi đúng với mục tiêu của Tiết đọc thư viện.<br />         Học sinh được lựa chọn sách và đọc theo ý thích của mình, trả  lời câu <br /> hỏi theo suy nghĩ, cảm nhận, không có một đáp án chung nào cho từng câu hỏi  <br /> như  các môn học khác nên học sinh thoải mái, nói tự  nhiên theo cảm nhận  <br /> riêng. Các em sẽ có phương pháp tự học tích cực, ý thức tự giác trong học tập <br /> <br /> <br /> 16<br /> cao hơn và biết chọn lọc hình thức giải trí mang lại nhiều lợi ích nhất cho  <br /> bản thân.<br /> Giáo viên chủ  nhiệm làm tốt hơn công tác chủ  nhiệm của mình thông <br /> qua Tiết đọc thư  viện: Giáo dục được đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh; <br /> Rèn học sinh tính kỉ luật, làm việc khoa học; Củng cố mối quan hệ đoàn kết  <br /> tốt đẹp, biết giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên trong lớp. Giáo viên và học <br /> sinh gần gũi, thân thiện với nhau hơn, học sinh có thể mạnh dạn chia sẻ, trao <br /> đổi cùng giáo viên về vấn đề học tập cũng như  kĩ năng các em cần có trong <br /> cuộc sống. Giáo viên chủ nhiệm sẵn sàng là nhà tư vấn về tâm sinh lí cho các  <br /> em có được những suy nghĩ và hành động đúng đắn nhất ở lứa tuổi này. <br />          Nhà trường huy động phụ huynh đóng góp xây dưng thư viên thân thiện,  <br /> tổ chức cho phụ huynh có tâm huyết tham gia trang trí, sắp xếp thư viên hợp  <br /> lí, thân thiện để phục vụ các em đọc. Mua thêm nhiều sách để làm phong phú, <br /> đa dạng nội dung các loại sách, đồ dùng thư viện,… để các em thích đến thư <br /> viên, yêu thư viện của mình hơn. <br /> Giáo viên phải là một tấm gương đọc sách, những người truyền cảm <br /> hứng đọc cho các em học sinh . Vận động cha mẹ học sinh tham gia đọc cùng <br /> con khi  ở  nhà. Thường xuyên nhắc nhở  khích lệ, tạo điều kiện để  các em <br /> được đọc, được khám thế giới qua các quyển sách. <br />         V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm<br />         Trong quá trình thực hiện đề tài: “Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh  <br /> lớp 5 dân tộc thiểu số  qua Tiết đọc thư  viện”, tôi đã bắt đầu thấy được sự <br /> thay đổi ở các học sinh của mình:<br />         ­ Các em rất hứng thú mỗi khi đến Tiết đọc thư  viện. Ngoài tiết học  <br /> tập chính, đến giờ  ra chơi, các em mạnh dạn xin phép nhân viên thư  viện để <br /> được vào thư viện tìm đọc sách. Như  vậy, thói quen đọ