SKKN: Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5 tuổi lớp lá 4 trường mầm non Cư Pang

Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> <br /> I. Đặt vấn đề.<br /> Công tác giáo dục là một chủ trương lớn, quan trọng của ngành giáo dục nói  <br /> chung và bậc học mầm non nói riêng, là một ngành học cần thiết, một tác nhân  <br /> quan trọng tác động và hình thành nhân cách con người, hình thành ngôn ngữ Tiếng <br /> Việt.<br /> Người Việt Nam ta rất tự hào vì có vốn Tiếng Việt giàu và đẹp. Tiếng Việt  <br /> giàu đẹp vì nó là sự kết tinh của lịch sử đã bao đời nay cùa cha ông ta. Đó là lịch sử <br /> lao động sản xuất và chiến đấu để  tồn tại và phát triển, để  bảo vệ  và dựng xây <br /> đất nước. Tiếng Việt giàu đẹp bởi nó là tiếng nói của dân tộc Việt Nam. Từ  xưa  <br /> cho đến nay Tiếng Việt vẫn rất quan trọng đối với mọi người dân Việt Nam nói <br /> chung và trẻ  em lứa tuổi mầm non dân tộc thiểu số  nói riêng. Trong thực tế, trẻ <br /> vùng sâu, vùng xa vùng dân tộc thiểu số đa số trẻ giao tiếp chủ yếu bằng tiếng mẹ <br /> đẻ, trẻ đồng bào dân tộc thiểu số biết rất ít hoặc thậm chí không biết Tiếng Việt.  <br /> Nhiệm vụ giáo dục Mầm non là nền móng đầu tiên của  hệ thống giáo dục “ Mẫu <br /> giáo tốt mở đầu cho một nền giáo dục tốt”, với trách nhiệm và nhiệm vụ  vô cùng <br /> quan trong đó mỗi giáo viên phải cố  gắng nổ  lực hết mình làm sao để  các cháu <br /> Mầm non sau khi học xong chương trình mầm non trẻ  sẽ  tự  tin, mạnh dạn trong  <br /> giao tiếp cũng như có một tâm thế tốt để chuẩn bị bước vào lớp một.<br /> Qua thực tiễn lớp lá 4 năm học 2017 ­ 2018 trường Mầm non Cư Pang đơn vị <br /> mà tôi công tác  nằm trong vùng đặc biệt khó khăn, học sinh là người dân tộc thiểu  <br /> số chiếm hơn 95%. Để trẻ 5­6 tuổi vùng đồng bào dân tộc thiểu số được thuận lợi  <br /> trong việc giao tiếp và tham gia vào các hoạt động ở trường lớp nói chung và hoạt  <br /> động tăng cường Tiếng việt mọi lúc mọi nơi nói riêng, cô giáo cần khắc phục mọi <br /> khó khăn giúp trẻ tiếp thu được kiến thức mới, đồng thời tạo hứng thú cho trẻ đến  <br /> trường mạnh dạn, tự tin và tích cực hoạt động, nâng cao chất lượng giao tiếp với  <br /> cô và bạn bè . Qua mỗi lần lên lớp tiếp xúc, tôi nhận thấy trẻ  tiếp xúc với nhau <br /> 1<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br />  Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> hoàn toàn bằng tiếng mẹ  đẻ, nói câu cụt, không có dấu, không có ý nghĩa. Trong <br /> quá trình áp những biện pháp tăng cường Tiếng Việt nhằm giúp trẻ phát âm thành  <br /> thạo, tự  tin khi giao tiếp với cô và chuẩn bị  môi trường mới là bậc học Tiểu học  <br /> năm học 2017 – 2018 còn chưa cao. Trẻ còn thiếu tự tin để biểu đạt ý của mình. <br /> Việc tăng cường Tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số vừa là mục tiêu, vừa là  <br /> yêu cầu cấp thiết đặt cho giáo dục nhà trường nhằm đảm bảo nâng cáo chất lượng <br /> giáo dục toàn diện. Tôi nhận thấy cần có những biện pháp bổ  sung tăng cường  <br /> Tiếng Việt cho trẻ. Vì vậy năm học 2018 – 2019 tôi tiếp tục thực hiện  chọn đề tài: <br /> “Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS 5 tuổi tại lớp lá 4 trường <br /> Mầm non Cư Pang” trẻ 5 tuổi lớp lá 4 với tổng số 20 trẻ đồng bào dân tộc thiểu số <br /> .<br /> <br /> II. Mục đích nghiên cứu:<br />          Qua một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5 tuổi  <br /> lớp lá 4 ta thấy được hiệu quả của phương pháp này qua các hoạt động học và vui <br /> chơi của trẻ, cũng như giao tiếp tự tin trong cuộc sống và sau khi học xong chương  <br /> trình mầm non trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp cũng như có một tâm thế tốt  <br /> để chuẩn bị bước vào lớp một.<br />           Tạo điều kiện giúp trẻ  nghe và hiểu được lời hướng dẫn các hoạt động  <br /> của giáo viên, thông qua việc tăng cường tiếng Việt dân tộc thiểu số.  Phát triển <br /> khả năng giao tiếp hàng ngày giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và trẻ với mọi người  <br /> xung quanh.  <br />         Giúp cho trẻ hình thành và phát triển nhân cách, đồng thời trẻ mạnh dạn hơn,  <br /> tự tin hơn, có lối ứng xử văn minh trong cuộc sống hàng ngày.<br /> Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề<br /> Thực  hiện   quyết   định   số   1008/QĐ­TTG   về   việc   phê   duyệt  đề   án   “Tăng <br /> cường Tiếng Việt cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số  giai  <br /> đoạn 2016­ 2020, định hướng 2025 với mục tiêu: Tập trung tăng cường Tiếng Việt <br /> cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học người dân tộc thiểu số, bảo đảm các em có <br /> kỹ  năng cơ  bản trong việc sử  dụng  Tiếng Việt để  hoàn thành chương trình giáo <br /> 2<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> dục mầm non và chương trình giáo dục tiểu học; tạo tiền đề  để  học tập, lĩnh hội  <br /> tri thức của các cấp học tiếp theo; góp phần nâng cao chất  lượng cuộc sống và phát <br /> triển bền vững các dân tộc thiểu số, đóng góp vào sự  tiến bộ, phát triển của đất <br /> nước.<br /> Thực hiện chương trình hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm lấy trẻ làm <br /> trung tâm trong trường mầm non xuất bản tháng 3 năm 2017 của Nhà xuất bản giáo  <br /> dục Việt Nam: Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện trong tất  <br /> cả các yếu tố của quá trình giáo dục. Từ xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp <br /> giáo dục cho đến hoạt động cụ  thể  của người giáo viên như  lập kế  hoạch, xây <br /> dựng môi trường giáo dục,…mọi hoạt động phải hướng tới từng trẻ cũng như từng <br /> nhóm trẻ nhỏ và nhóm trẻ lớn để tạo cơ hội cho trẻ được học tập trong điều kiện <br /> cụ  thể nhằm hỗ trợ trẻ phát triển tở  tất cả các lĩnh vực. Vì vậy tôi xây dựng  các <br /> giải pháp, biện pháp bám sát vào các chỉ số trong từng tiêu chí để đạt hiệu quả cao.  <br /> Như tiêu chí 7: Kế hoạch giáo dục tuần/ chủ đề nhánh thể hiện được các mục tiêu <br /> phù hợp với sự phát triển của trẻ. Tiêu chí 7: chuẩn bị, tổ chức sử dụng môi trường <br /> giáo dục đạt hiệu quả nhất. Tiêu chí 8: Hoạt động hỗ trợ trẻ dân tộc thiểu số.<br /> Thực hiện công văn số  56/ KH­ BGDĐT về việc triển khai chuyên đề  “Xây <br /> dựng trường mầm non lấy trẻ  làm trung tâm” giai đoạn 2016­ 2020 với mục tiêu:  <br /> Xây dựng trường mầm non đảm bảo yêu cầu về môi trường giáo dục (GD), công  <br /> tác quản lí, chỉ đạo, hoạt động chăm sóc, giáo dục (CSGD) theo quan điểm giáo dục <br /> lấy trẻ làm trung tâm.<br /> Mô đum 3 với nội dụng :  Đặc điểm phát triển ngôn ngữ, những mục tiêu và <br /> kết quả mong đợi ở trẻ mầm non về ngôn ngữ. Module 7: Môi trường giáo dục cho <br /> trẻ Mầm non. Đặt ra nhiệm vụ cấp thiết cho bậc học mầm non cho trẻ tắm trong  <br /> môi trường Tiếng Việt.<br />    Về mặt cơ bản đối với trẻ mẫu giáo dân tộc thiểu số  Tiếng Việt là ngôn <br /> ngữ  thứ  hai. Việc học Tiếng Việt của trẻ  mẫu giáo dân tộc thiểu số  chịu  ảnh  <br /> hưởng của ngôn ngữ  thứ  nhất và sự  giao thoa giữa ngôn ngữ  mẹ  đẻ  với Tiếng  <br /> Việt. Theo sách “Hướng dẫn tổ chức hoạt động giáo dục chuẩn bị Tiếng Việt cho  <br /> trẻ  mẫu giáo vùng dân tộc thiểu số” trong thực hiện chương trình giáo dục mầm  <br /> <br /> 3<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> non (mẫu giáo 5­6 tuổi) nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.  Về mặt cơ bản đối với <br /> trẻ  mẫu giáo dân tộc thiểu số  Tiếng Việt là ngôn ngữ  thứ  hai. Trẻ  mẫu giáo dân <br /> tộc thiểu số  khi học Tiếng Việt có một số  đặc điểm sau: Trẻ  mẫu giáo dân tộc <br /> thiểu số bắt đầu học Tiếng Việt trên cơ sở kinh nghiệm tiếng mẹ đẻ. Môi trường  <br /> giao tiếp Tiếng Việt của trẻ mẫu giáo dân tộc thiểu số  thu hẹp cả về mặt không <br /> gian lẫn thời gian (trong phạm vi trường mầm non). Việc cho tr ẻ m ẫu giáo làm <br /> quen Tiếng Việt, phần lớn trẻ  chịu  ảnh hưởng của ngôn ngữ  mẹ  đẻ  và sự  giao <br /> thoa giữa ngôn ngữ mẹ đẻ  với Tiếng Việt. Sự khác biệt văn hóa giữa các dân tộc. <br /> Sự  khác biệt về  điều kiện sống của các nhóm dân tộc thiểu số  có tác động nhất  <br /> định với việc làm quen Tiếng Việt của trẻ mẫu giáo dân tộc thiểu số, làm cho trẻ <br /> gặp phải những trở ngại khi tiếp thu ngôn ngữ Tiếng Việt . Do đó xuất phát từ lòng <br /> yêu nghề  mến trẻ  là một giáo viên mầm non từ  những hạn chế  trên mà tôi gặp  <br /> phải trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ tôi luôn suy nghĩ xem mình phải làm <br /> gì và làm như thế nào để nâng cao chất lượng phát triển Tiếng Việt cho trẻ dân tộc <br /> thiểu số ở lớp lá 4 của mình.<br /> II. Thực trạng vấn đề:<br /> <br /> Lớp lá 4 trường Mầm non Cư  pang nằm trên địa bàn buôn Hma thuộc xã  <br /> EaBông, là xã nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn, trường còn có các điểm lẻ <br /> nằm  ở  địa bàn buôn Knul, thôn 10­3. Hơn 95% trẻ  là người dân tộc thiểu số, hơn <br /> 40% trẻ  thuộc hộ  nghèo. Riêng lớp lá 4 tôi chủ  nhiệm 100% trẻ là người dân tộc <br /> thiểu số, đa số  trẻ  mới ra lớp, chưa học qua chương trình lớp chồi. Một số  cháu <br /> chưa nói rõ Tiếng Việt, trẻ giao tiếp chủ yếu sử dụng tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ giao <br /> tiếp Tiếng Việt còn hạn chế.<br /> Phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc trẻ đến trường đúng độ <br /> tuổi, chưa có kiến thức và kĩ năng về chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là về mặt phát <br /> triển ngôn ngữ cho trẻ ở nhà không giao tiếp với trẻ bằng Tiếng Việt mà giao tiếp  <br /> bằng ngôn ngữ mẹ đẻ. Đời sống kinh tế, điều kiện sống và môi trường sinh hoạt <br /> <br /> 4<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> của các cháu hết sức khó khăn, bố  mẹ  thường xuyên đi làm nương rẫy  ở  xa bỏ <br /> mặc con cái ở nhà hoặc dẫn đi theo.<br /> Vào cuối năm học 2017 ­ 2018, tôi đã kiểm tra, khảo sát, thống kê trẻ ở lớp lá  <br /> 4 với tổng số là 20 trẻ đồng bào dân tộc thiểu số, kết quả như sau:<br /> Số trẻ  Trẻ chưa <br /> Nội dung  Tỉ lệ (%) Tỉ lệ (%)<br /> đạt đạt<br /> Trẻ sử dụng câu đầy đủ 5/20 25 15/20 75<br /> Trẻ nói câu mất dấu 7/20 35 13/20 65<br /> Trẻ  dùng từ không đúng  6/20 30 70<br /> 14/20<br /> về ý nghĩa của câu <br /> Trẻ nói câu có nghĩa 5/20 25 15/20 75<br /> ­ Thuận lợi : <br />      Lớp luôn được sự  quan tâm của Nhà trường, hội cha mẹ học sinh về tinh thần <br /> cũng như vật chất.<br /> <br /> Cơ sở vật chất có sân chơi sạch sẽ, an toàn, phòng học rộng rãi, thoáng mát, <br /> đồ dùng đồ chơi cho trẻ học tập và vui chơi tương đối đầy đủ, đồ  dùng , đồ  chơi  <br /> tự  tạo từ  những nguyên vật liệu mở: Như  lốp xe, vỏ  chai, thùng sơn, tre, nứa…  <br /> sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực các hoạt động trong ngày.<br /> <br /> Tổ   chuyên  môn luôn  tạo  mọi  điều kiện  cho  giáo viên  tham dự   các  buổi  <br /> chuyên đề  do cụm chuyên môn tổ  chức, thường xuyên  tổ  chức các tiết dạy mẫu  <br /> tại trường để   phổ biến những phương pháp hình thức đổi mới trong  chương trình <br /> mầm non lấy trẻ làm trung tâm.<br /> <br /> ­ Khó khăn : <br /> <br /> Đời sống kinh tế của một số phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn đa số là làm  <br /> nông trên 40% là hộ  nghèo nên sự  quan tâm về  chăm sóc giáo dục  trẻ  chưa cao.  <br /> Phụ huynh học sinh chưa thực sự hiểu được tầm quan trọng của việc đưa con em <br /> mình đến trường đúng độ tuổi.<br /> <br /> 5<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> Trẻ  đồng bào dân tộc thiểu số  sống tập trung trong buôn và giao tiếp với <br /> nhau bằng tiếng mẹ  đẻ, vì vậy trẻ  dân tộc thiểu số  còn hạn chế  về  ngôn ngữ <br /> Tiếng Việt.Khả  năng chuyển thể  từ  các tiết dạy, lồng ghép Tiếng Việt mọi lúc <br /> mọi nơi của cô chưa tạo ra được tính kịch, sự kiện…các câu hỏi, lời thoại còn dài <br /> dòng, kém hấp dẫn, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, sử dụng đồ  dùng dạy học  <br /> chưa khoa học…dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa  <br /> cao.<br /> Để  khắc phục những khó khăn trên tôi đã thực hiện những giải pháp tuyên <br /> truyền trẻ  đi học chuyên cần, vận động cha mẹ trẻ  hỗ  trợ  nguyên liệu để  làm đồ <br /> dùng, đồ  chơi tự  tạo,  tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí, ngôn ngữ  của trẻ,  lập kế <br /> hoạch chuẩn  bị  môi trường cho trẻ  hoạt  động,  tăng cường Tiếng Việt cho trẻ <br /> thông qua các hoạt động.Trong tất cả các giờ học tôi đều trò chuyện và đặt câu hỏi <br /> tôi luôn khuyến khích trẻ  nói và trả  lời cô bằng tiếng Việt, cung cấp vốn tiếng  <br /> Việt cho trẻ mọi lúc mọi nơi.<br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: <br /> <br /> * Giải pháp 1. Tuyên truyền trẻ đi học chuyên cần, vận động cha mẹ trẻ hỗ <br /> trợ nguyên liệu để làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo.<br /> + Tuyên truyền trẻ đi học chuyên cần:<br />  ­ Môi trường tiếp xúc của trẻ mầm non chủ yếu là gia đình và tiếp theo mới <br /> đến nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong quá <br /> trình chăm sóc và giáo dục trẻ là một vấn đề quan trọng. Để tuyên truyền với phụ <br /> huynh đạt hiệu quả tốt, tôi đã tiến hành các bước như sau:<br /> Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm giới thiệu các loại sách phù hợp với trẻ 5 <br /> ­ 6 tuổi tới phụ huynh để phụ huynh có thể dễ dàng tìm mua. Giờ đón trẻ và trả trẻ <br /> trao đổi một số  tồn tại của trẻ: cách phát âm, kỹ  năng giao tiếp… để  phụ  huynh  <br /> nắm được. Từ đó phụ huynh kết hợp với giáo viên để hướng dẫn, giúp đỡ trẻ.<br /> Tuyên truyền với phụ huynh khi  ở nhà thì thường xuyên trao đổi thông tin và <br /> giao tiếp với trẻ bằng Tiếng Việt. Và giải thích cho trẻ từ này tiếng ê đê là nói như <br /> thế  này nhưng Tiếng Việt là nói một cách khác. Như  vậy trẻ  sẽ  học Tiếng Việt <br /> qua từng ngày. Trẻ sẽ tiếp thu nhanh nếu phụ huynh có thể phiên âm những từ mà  <br /> trẻ hỏi ra Tiếng Việt cho trẻ đọc.<br /> 6<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> Tôi thường xuyên, trao đổi với phụ  huynh về  kết quả  học tập và tình hình <br /> học tập, các hoạt động   của trẻ  trên lớp để  về  nhà phụ  huynh cho trẻ  ôn luyện  <br /> thêm bằng cách hỏi trẻ như: Hôm nay trên lớp cô cho con học từ gì? Con đọc như <br /> thế  nào? Chơi trò chơi gì?.. và cho con em mình kể  lại những hoạt động trẻ  làm <br /> trên lớp, và ôn luyện lại bài cũ.<br />           Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với từ mới “ Góc địa phương” ở lớp, thì tôi trao  <br /> đổi với phụ  huynh là hôm nay trên lớp bé được học các từ  chỉ  đồ  dùng  ở  góc địa  <br /> phương như  cồng chiêng, cái rổ, cái đó.... và gợi ý cho phụ  huynh cho trẻ  về  nhà  <br /> đọc lại cho cả nhà nghe.<br /> Trên lớp có một bảng tuyên truyền treo ở nơi dễ thấy nhất thường thường là <br /> cửa ra vào lớp. Bảng tuyên truyền ghi đầy đủ nội dung học trong tuần, theo dõi sức  <br /> khỏe từng giai đoạn. Ở góc tuyên truyền phụ huynh theo dõi các hoạt động trên lớp  <br /> để có thể ôn luyện thêm cho trẻ ở nhà .<br />  Mời phụ  huynh tham dự một số tiết dạy mẫu, chuyên đề  và có sự  giúp đỡ <br /> hỗ trợ  phụ huynh. Tổ chức các hội thi có sự  tham dự  của các bậc phụ huynh như: <br /> Bé yêu thơ, Đô rê mi....do lớp tổ  chức. Từ  đó phụ  huynh sẽ  có những hiểu biết, <br /> khái niệm sơ  đẳng về  hoạt động mà con em mình được học tập trên lớp. Và họ <br /> cũng thấy vui vẻ và phấn khỏi khi con em mình được tham gia các hoạt động thú vị <br /> trên lớp. <br /> Sự quan tâm của cô giáo đối với học trò và kết hợp chặt chẽ nhà trường, giáo <br /> viên với phụ huynh từ đó họ nhận thấy tầm quan trọng của Tiếng Việt. Đó cũng là  <br /> đóng góp một phần không nhỏ từ phía gia đình đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ.<br /> + Vận động cha mẹ trẻ hỗ trợ nguyên liệu để làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo.<br /> Phụ huynh đã có cái nhìn mới hơn về việc cho trẻ đến trường đúng độ  tuổi.  <br /> Phụ  huynh đã tin tưởng gửi gắm con em mình đến trường và đồng cảm, chia sẻ <br /> những khó khăn cùng, cô giáo hay gần gũi giao tiếp với phụ  huynh để  hiểu được <br /> các hoạt động của chương trình, vận động họ  sẵn sàng cung cấp nguyên vật liệu  <br /> <br /> 7<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> có sẵn ở nhà để cô và trẻ làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ phục vụ cho các hoạt động,  <br /> phụ  huynh cũng đã ủng hộ  ngày công dọn vệ sinh và tham gia các hoạt động khác  <br /> do trường tổ chức. <br />       Qua việc áp dụng một số biện pháp trên tôi thấy phụ huynh đã cố gắng đưa con <br /> em tới lớp chuyên cần hơn, quan tâm đến con em mình hơn, đưa đón đúng giờ  và  <br /> đồng cảm với giáo viên hơn. Và qua việc cho trẻ sử dụng các đồ dùng, đồ chơi tự <br /> tạo một cách trực tiếp trong hoạt động và nhất là với những đồ dùng, đồ chơi cô và <br /> trò tự tay làm ra tôi nhận thấy trẻ tập trung chú ý hứng thú hơn, trẻ hoạt động với <br /> đồ dùng tích cực hơn, giúp quá trình tăng cường Tiếng Việt của trẻ tốt hơn và đạt <br /> hiệu quả cao hơn.<br /> *  Giải  pháp 2:  Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí, ngôn ngữ  của trẻ.  Lập kế <br /> hoạch chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt động.<br />         + Nghiên cứu các tài liệu và quan sát về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5­6 tuổi:<br /> <br />  Để  giáo dục trẻ  được tốt thì bản thân giáo viên phải hiểu được đặc điểm <br /> tâm sinh lý của trẻ để biết được khả  năng của trẻ, trẻ  cần gì và muốn gì. Vì vậy  <br /> trong quá trình đi phổ  cập, được trực tiếp trao đổi phụ  huynh, là cơ  hội để  giáo  <br /> viên tìm hiểu về môi trường sống, tính cách của trẻ. Trẻ nhút nhát, rụt rè, phát âm  <br /> sai, phát âm hay bị mất dấu, nói câu không có nghĩa, ngại giao tiếp với cô giáo khi  <br /> cô giáo hỏi chỉ cười, không hiểu Tiếng Việt, vốn từ còn hạn chế. <br /> ­ Áp dụng tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ năng phối hợp với gia đình và cộng  <br /> đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ  dân tộc thiểu số  và trẻ  có hoàn cảnh khó  <br /> khăn. Chỉ số 21: Phối hợp với gia đình trẻ dân tộc thiểu số. Tôi tiến hành  tìm hiểu <br /> về hoàn cảnh gia đình nơi trẻ đang sống những thuận lợi khó khăn của từng trẻ để <br /> tìm ra biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Ngay từ đầu năm học <br /> được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp mầm 3, học sinh đa số  con em đân tộc <br /> thiểu số nằm trong buôn đặc biệt khó khăn trình độ  nhận thức về việc cho con đi  <br /> học còn hạn chế. Nên tôi dành thời gian ngoài giờ lên lớp đến nhà từng trẻ để nắm  <br /> được cuộc sống của trẻ   ở  gia đình như  thế  nào? Trao đổi, nói chuyện với phụ <br /> huynh về tình hình học tập trên lớp và hỏi phụ huynh về những sở thích, tính cách  <br /> 8<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> của trẻ để có biện pháp phù hợp trong thời gian tới. Quan sát về hoàn cảnh gia đình <br /> trẻ, môi trường xung quanh trẻ để có kế hoạch, biệp pháp chăm sóc, giáo dục trẻ.<br /> Ví dụ: Tiếp xúc với trẻ, khi trẻ   thiếu tự  tin khi giáo tiếp với cô, nhút nhát  <br /> không chơi cùng các bạn.Tôi đến gần trẻ tìm hiểu trẻ xem nguyên nhân vì sao? trẻ <br /> có đau ốm hay gia đình trẻ có chuyện gì buồn, thông qua hoạt động trò chuyện cùng  <br /> trẻ  tìm hiểu tâm lý trẻ, hay trao đổi cùng phụ  huynh khi trả trẻ  xem tình hình trẻ <br /> ngày hôm đó như thế nào, và thông qua giao tiếp bạn bè trẻ xem trẻ nguyên nhân gì  <br /> trẻ có biểu hiện như vậy.<br /> + Quan sát đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ.<br /> <br /> Qua quá trình quan sát trẻ  học tập và vui chơi  ở  trên lớp tôi nhận thấy đặc  <br /> điểm phát triển ngôn ngữ  của trẻ: nhút nhát, rụt rè, nói thiếu chủ  ngữ  vị  ngữ, nói <br /> đớt, thiếu dấu câu....Thấy rõ được những hạn chế của trẻ với trình độ chuyên môn <br /> và kinh nghiệm của bản thân tôi tiến hành khảo sát kĩ năng giao tiếp Tiếng Việt <br /> của trẻ.<br /> <br /> Đầu năm học, tôi tiến làm một bài tập khảo sát kỹ năng nghe, nói của trẻ ở <br /> mức độ  đạt, chưa đạt, phân loại trẻ  để  có kế  hoạch bổ  sung, rèn luyện cho trẻ <br /> thường xuyên trong ngày, trong các hoạt động. Ở những trẻ ở mức độ chưa đạt thì <br /> tôi sẽ đưa ra những câu nói ngắn, câu ít và cho trẻ tập luyện nhiều hơn. Với những  <br /> trẻ ở mức độ đạt tốt, khá tôi đưa ra những giao tiếp, bài học phức tạp hơn tùy vào <br /> năng lực của từng trẻ. Mỗi ngày tôi sẽ đánh giá theo mức độ đạt, chưa đạt ghi vào <br /> nhật kí giáo viên và tổng hợp cuối chủ đề.<br /> <br /> + Lập kế hoạch chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt động:<br /> <br />       Sau khi nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ  tôi đầu năm học tôi khảo sát  <br /> trẻ để năm bắt sự phát triển của từng trẻ, sau đó dựa vào các tiêu chí thực hành áp <br /> dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tôi lên kế hoạch cụ thể cho chủ đề, <br /> chủ  đề  nhánh. Trong kế  hoạch giáo dục năm học tôi bám vào các tiêu chí lấy trẻ <br /> làm trung tâm gồm 13 tiêu chi và 34 chỉ số. Tôi sử dụng tiêu chí 2 với chỉ số 3, 4 về <br /> thực hiện các nội dung giáo dục theo chương trình Giáo dục mầm non và thực hiện  <br /> <br /> 9<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> các nội dung giáo dục gần gũi, phù hợp với trẻ, phù hợp với điều kiện thực tế của <br /> địa phương. Căn cứ  vào Chỉ  số  3: Thực hiện các nội dung giáo dục theo Chương  <br /> trình giáo dục mầm non, tôi chủ động xây dựng kế hoạch tuần và đưa ra đề tài phù  <br /> hợp và đúng với chương trình giáo dục mầm non, dựa vào hướng xây dựng môi  <br /> trường lấy trẻ  làm trung tâm, cô giáo là người gợi mở  sao cho phù hợp hiệu quả, <br /> phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Và đánh giá trẻ hằng ngày <br /> và cuối chủ đề.<br /> Ví dụ : Áp dụng tiêu chí 2 với chỉ số 3. Tôi lập mạng chủ đề cả năm gồm 9  <br /> chủ  đề,  ở  mỗi chủ  đề  phân ra các chủ  đề  nhánh. Thường một chủ  đề  có 2 đến 3  <br /> chủ đề nhánh, đối với chủ đề ghép tôi thực hiện 5 chủ đề nhánh như chủ đề “Thế <br /> giới thực vật­ tết và mùa xuân”.  Chủ đề  “Trường mầm non” với 3 chủ đề nhánh <br /> “Trường mầm non của bé” “Lớp bé yêu thương” “Những hoạt động thú vị”. Tuần <br /> đầu của chủ đề  tôi chọn những từ tăng cường Tiếng Việt vào thứ hai, thứ ba, thứ <br /> tư, thứ năm những từ : Lớp lá 4, chào cô con vào lớp, xích đu... và tăng cường mọi  <br /> lúc mọi nơi. Vì mới bước vào năm học nên tôi chọn những từ  Tiếng Việt ngắn  <br /> gọn, dễ hiểu. Thứ sáu cho trẻ ôn các từ trong học tuần dưới hình thức trò chơi.Cứ <br /> như vậy dựa vào các tiêu chí lấy trẻ làm trung tâm đến tuần hai, tuần ba rồi tới chủ <br /> đề Bản thân và đến hết năm tôi và xây dựng môi trường Tiếng Việt cho trẻ .<br /> Để xây dựng kế hoạch tôi tiến hành cùng trẻ xây dựng môi trường Tiếng Việt  <br /> trong và ngoài lớp học theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ  làm trung  <br /> tâm căn cứ vào tiêu chí xây dựng môi trường tăng cường Tiếng Việt cho trẻ em người  <br /> dân tộc thiểu số để xây dựng môi trường trong lớp và ngoài lớp học:  <br /> ­ Môi trường trong lớp học: Các góc, khu vực hoạt động, thiết bị, đồ dùng đồ  chơi  <br /> được dán nhãn bằng Tiếng Việt(theo mẫu chữ  in thường).Tôi chú trọng trang trí <br /> theo hình thức động nhiều hơn tĩnh trẻ tự  thao tác ngay trên các góc và tự  trang trí  <br /> những sản phẩm mà cô và trẻ thực hiện trên lớp. Tranh ở các góc này trẻ đều có từ <br /> Tiếng Việt gắn dưới tranh hoặc trong bức tranh cho trẻ phát âm.<br /> <br /> 10<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> Ví dụ: Góc chủ  đề  Những người thân trong gia đình. Cô trang trí tranh người thân  <br /> của bé như bố, mẹ, ông, bà, bé...trong hình ảnh bố có từ ô, mẹ có từ m... cô cho trẻ <br /> trò truyện và phát âm.     <br /> Ở  góc vườn cổ  tích tôi thay đổi câu chuyện phù hợp với từng chủ  đề  bằng <br /> các hình  ảnh tái hiện lại nội dung câu chuyện, và cho trẻ  kể  lại câu chuyện hoặc  <br /> cho trẻ trao đổi với nhau ở mọi lúc, mọi nơi.<br /> Để phục vụ cho công tác chăm sóc và giáo dục trẻ tôi và giáo viên cùng lớp còn tận <br /> dụng các vật liệu sẵn có, dễ tìm mang tính tái tạo cao đảm bảo tính an toàn và tính <br /> thẫm mĩ để làm đồ  dùng đồ  chơi tự  tạo cho trẻ  sử  dụng trong các hoạt động học <br /> và vui chơi của trẻ.<br /> ­ Môi trường ngoài lớp học: Ngoài đồ  dùng đồ  chơi sẵn như  cầu trượt, xích đu, <br /> bập bênh...tập thể giáo viên chúng tôi phối hợp còn tập trung làm một số  đồ  dùng  <br /> tự  tạo từ  những vật liệu sẵn có của địa phương như: lốp xe làm cổng chui, chai  <br /> nhựa để trồng cây, tre nứa để làm gian hành trưng bày của bé...Ở mỗi đồ dùng đều  <br /> có chữ viết, ký hiệu : có hệ thống chữ viết, ký hiệu phù hợp ở mọi nơi(tường bao,  <br /> vườn tường, các góc chơi ngoài trời, nhà vệ  sinh...). Và  ở  các mảng tường ngoài <br /> lớp học thì vẽ  các nhân vật tái hiện lại các câu chuyện như: Nàng bạch tuyết và <br /> bảy chú lùn, Sự  tích quả  dưa hấu, tấm cám...Những câu chuyện không những tạo <br /> ra mĩ quan đẹp mắt mà  ở  đó trẻ  sẽ  cùng phát âm những từ  Tiếng Việt phong phú  <br /> hơn.<br /> * Giải pháp 3: Tăng cường Tiếng Việt cho trẻ thông qua các hoạt động.<br />           Trong tất cả các giờ  học tôi đều trò chuyện và đặt câu hỏi tôi luôn khuyến  <br /> khích trẻ nói và trả lời cô bằng tiếng Việt.<br /> + Cung cấp vốn Tiếng Việt cho trẻ qua hoạt động khám phá khoa học:<br /> ­ Môn Khám phá khoa học là một trong những môn học giúp trẻ  phát triển nhận <br /> thức và ngôn ngữ tích cực nhất, vì vậy cần phát huy hết tác dụng của môn học này <br /> để dạy trẻ, thông qua đó giáo viên có thể kết hợp lồng ghép tác phẩm văn học để <br /> <br /> 11<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> hỗ trợ có hiệu quả cho hoạt động chủ đích. Tôi sẽ lồng ghép Tiếng Việt trong lúc  <br /> giờ lên lớp thông qua những chủ đề mà mình đã lên kế hoạch.<br /> <br /> Ví dụ: Chủ đề Gia đình của bé.<br /> Đề tài: Những người thân trong gia đình bé.<br /> ­ Khi cho trẻ quan sát tranh gia đình cô sẽ đặt câu hỏi : “ Con gọi bố mẹ như <br /> thế nào” Thì trẻ trả lời “ma, mí” (Tiếng Việt có nghĩa là bố mẹ) .Trước tình huống <br /> đó tôi nói với các cháu: “Cô và các con cùng thi xem ai nói giỏi nhé cô sẽ nói tiếng <br /> của các con và các con nói tiếng của cô các con có đồng ý không?” và tiết học của  <br /> chúng tôi đã trở  thành một “Cuộc thi tài” trẻ  nào cũng muốn mình là người chiến  <br /> thắng, và tình huống trên đã được thay đổi các cháu đã cố  gắng nói bằng Tiếng  <br /> Việt mỗi khi cô đưa tranh ra.<br /> ­ Một hạn chế  mà trẻ  người đồng bào thường mắc phải, đó là nói thiếu dấu. <br /> Với hình thức “Thi tài” hay “Đố  vui có thưởng”… giữa cô và trẻ  thì trẻ  đã có thể <br /> nghe và hiểu được câu hỏi của cô.<br /> ­ Ví dụ  : Chương trình “Đố  vui có thưởng” cô bốc thăm và đọc câu hỏi: <br /> Người sinh ra mẹ các con gọi là gì? Trẻ nào biết thì lắc xắc xô và được quyền trả <br /> lời: Thưa cô là bà ngoại....<br /> + Cung cấp vốn Tiếng Việt cho trẻ qua hoạt động làm quen với toán .<br /> ­ Như ta đã biết, môn làm quen với toán là môn học cần suy tư lôgic cao. Để  lồng  <br /> ghép Tiếng Việt cho bộ  môn này, tôi luôn chuẩn bị  đầy đủ  đồ  dùng dạy học phù <br /> hợp với chủ đề  với đề tài. Điều này theo tôi nghĩ là rất cần thiết vì nó tạo cho trẻ <br /> sự hứng thú hơn khi được nhìn ngắm những đồ dùng đẹp, mới lạ đối với các cháu.  <br /> Cô chuẩn bị  nhiều đồ  dùng, trước kia còn tổ  chức trong lớp học và sử  dụng đồ <br /> dùng có sẵn như  lô tô ....nhưng hiện nay tôi tổ  chứctrước khi vào hoạt động trẻ <br /> xem trong rổ có gì, cho trẻ gọi tên đồ dùng trẻ có, khuyến khích trẻ gọi đúng, đếm  <br /> và nhận biết, cho trẻ phát âm lại nhiều lần.<br />               Ví dụ: Chủ đề Hiện tượng tự nhiên.<br />            Đề  tài: Chủ  đề  Thế  giới động vật, đề  tài: Chia nhóm có 8 đối tượng  <br /> thành 2 phần.  Với đề tài này tôi chuẩn bị rất nhiều đồ dùng như hình ảnh, thẻ gắn <br /> các hiện tượng mưa, mặt trời, mây, tia sét....và số  lượng tương  ứng , tôi cho các  <br /> cháu tách nhóm gọi tên và gắn số  lượng tương  ứng. Mặc dù bên cạnh đó vẫn còn  <br /> 12<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> một số  cháu dùng tiếng mẹ  đẻ  để  đếm đồ  dùng đó và với tình huống đó tôi đã  <br /> khuyến khích các cháu bằng cách: Ai gọi đúng tên hiện tượng và số lượng thì được <br /> tham gia trò chơi cùng với cô và trẻ nào cũng muốn mình được tham gia cuộc chơi,  <br /> trẻ  đã cố  gắng gọi tên hiện tượng và đếm bằng Tiếng Việt, và khi các cháu phát  <br /> âm được các cháu rất vui.<br /> +  Cung cấp vốn Tiếng Việt cho trẻ qua hoạt động làm quen văn học:<br />          ­ Trước khi vào dạy học thơ hay kể một câu chuyện nào đó, điều đầu tiên tôi  <br /> chú ý là lựa chọn bài thơ, câu chuyện không quá dài, có nội dung hấp dẫn trẻ  để <br /> cung cấp, vì trẻ  dân tộc thiểu số  rất hiếu động thời gian tập trung chú ý nghe cô <br /> giảng rất ngắn, nắm được điểm yếu này của lớp tôi luôn tạo ra tình huống vui <br /> nhộn để lôi cuốn trẻ vào giờ học bằng một giọng nói lúc trầm lúc bổng để  gây sự <br /> chú ý, khơi gợi tính tò mò của trẻ, đã tạo được tâm thế  cho trẻ trước khi vào học  <br /> tôi tiến hành đi vào giờ  học chính bằng ngôn ngữ  giới thiệu hấp dẫn từ  ngữ  thật  <br /> gần, thật dễ  hiểu đối với trẻ, tôi đọc thơ  hay kể  chuyện với giọng thật truyền  <br /> cảm, phối hợp các động tác minh học phù hợp, để lôi cuốn trẻ chăm chú lắng nghe, <br /> để lĩnh hội từng câu, từng lời của cô, tiếp đến tôi giảng nội dung câu chuyện, bài  <br /> thơ  một cách ngắn gọn để  giúp trẻ  dễ hiểu, tôi tiến hành cho trẻ  đọc thơ  theo tôi  <br /> từng câu, tôi luôn đổi cách cho trẻ  đọc thơ  theo tổ, nhóm, lớp , cá nhân, hay bạn <br /> nam và bạn nữ thi đua nhằm tạo khí thế cho trẻ trong học thơ, còn đối với chuyện <br /> thì tôi kể  nhiều lần và đàm thoại theo trình tự  nội dung câu chuyện, và thể  hiện <br /> giọng điệu, tính cách của từng nhân vật trong chuyện một cách phù hợp nhằm giúp <br /> trẻ  khắc sâu hơn nội dung cũng như  tính cách của các nhân vật trong chuyện, sau  <br /> đó tôi tiến hành mời cháu khá lên kể  lại chuyện cho cả  lớp nghe, tôi không quên <br /> khuyến khích trẻ bằng một món quà hay thưởng bằng một phiếu bé ngoan, còn trẻ <br /> nào chưa trả  lời được tôi cho trẻ  nhắc lại nhiều lần. Chính nhờ  như  vậy lớp tôi  <br /> ngày càng ham thích học thơ, kể chuyện, nhiều cháu thuộc thơ, kể lại câu chuyện  <br /> một cách hoàn chỉnh, như vậy việc cung cấp vốn Tiếng Việt cho tr ẻ dân tộc thiểu <br /> <br /> 13<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> số  của tôi gặt hái được nhiều thành công hơn so với trước, tôi vô cùng phấn khởi  <br /> và tiếp tục áp dụng một số biện pháp khác để ngày nâng cao hiệu quả hơn.<br />     Ví dụ : Làm quen văn học. Đề tài : Thơ : Ảnh Bác.<br />            Trong quá trình trẻ tham gia hoạt động làm quen tác phẩm văn học cô chú ý  <br /> đến khả năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sữa sai kịp thời, tích cực phát <br /> huy tính sáng tạo của trẻ trong khi dạy trẻ đọc thơ, kể truyện. Cô nêu câu hỏi đơn <br /> giản, ngắn gọn theo nội dung bài thơ giúp trẻ dễ trả lời như :  Bài thơ có tựa đề là <br /> gì ? . Bài thơ do ai sáng tác?. Bác Hồ với các cháu như thế nào?.... Theo đó cho trẻ <br /> trả  lời, khuyến khích trẻ  và cho các trẻ  khác nhắc lại nhằm tăng cường Tiếng  <br /> Việt.<br /> +  Cung cấp vốn Tiếng Việt cho trẻ qua hoạt động âm nhạc:<br /> ­ Các cháu dân tộc thiểu số rất thích hát, múa, tận dụng được ưu điểm đó mà <br /> trong giờ hoạt động âm nhạc tôi đã đưa môn tiếng việt vào cung cấp cho các cháu <br /> một cách triệt để, các cháu tham gia một cách rất say mê, tôi dạy cho các cháu hát <br /> những bài hát theo chủ điểm cũng như  những bài hát trong chương trình mầm non  <br /> …Tổ chức cho các cháu cuộc thi “ Đồ Rê Mí”, tập cho các cháu đóng vai làm ca sĩ  <br /> lên giới thiệu tên mình và  biểu diễn cho các bạn xem cứ  lần lượt như vậy và tất  <br /> cả các cháu đều được lên hát, bước đầu các cháu chỉ thuộc lời của bài hát và càng  <br /> sôi động hơn khi được nghe nhạc không lời và các cháu là những ca sĩ thể hiện bài <br /> hát, thông qua đó các cháu còn được tăng cường Tiếng Việt qua cách giới thiệu về <br /> mình, cũng qua đó cho tôi thấy các cháu có khả năng nghe và hiểu Tiếng Việt và tôi  <br /> đã khuyến khích đồng thời tích hợp môn âm nhạc vào mọi hoạt động nhằm giúp <br /> các cháu phát triển vốn Tiếng Việt tốt hơn nữa.<br /> + Cung cấp vốn tiếng Việt qua hoạt động làm quen chữ cái:<br /> ­ Nội dung của hoạt động làm quen chữ cái là giúp trẻ nhận biết và phát âm  <br /> đúng 29 chữ cái, bên cạnh đó còn giúp trẻ đọc đúng các từ, hiểu được nội dung các <br /> từ, từ đó giúp trẻ sử dụng từ đã biết để diễn đạt ý mình muốn nói…<br /> <br /> 14<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> ­ Để  việc rèn kỹ  năng phát âm cho trẻ  dân tộc thiểu số  đạt hiệu quả, trước  <br /> hết giáo viên phải chuẩn về  phát âm tiếng Việt, nếu giáo viên phát âm không <br /> chuẩn thì sẽ làm các em phát âm sai.<br /> ­ Trong lớp tôi cũng có một số cháu nói được tiếng phổ  thông nhưng không  <br /> nhớ  mặt chữ  cái hay từ  ngữ  của tiếng Việt, các cháu thể  hiện theo bản năng bắt  <br /> chước…chính vì vậy mà việc dạy trẻ  làm quen với chữ  cái sẽ  giúp trẻ  nhận biết  <br /> được chính xác cấu tạo của các chữ cái cũng như cách phát âm, để từ đó trẻ có thể <br /> nghe, cảm nhận, phát âm và tìm được chữ cái tương ứng trong từ…<br /> Ví dụ:  Chủ đề Gia đình của bé. <br />             Đề tài:Làm quen chữ cái u, ư.<br />       Trong giờ làm quen chữ cái U, Ư. Tôi tổ  chức dạy theo giáo án điện tử  và đồ <br /> dùng bắt mắt nhằm thu hút trẻ. Để  chuẩn bị cho tiết dạy tôi chuẩn bị tranh người  <br /> thân trong gia đình, dưới tranh có từ “ Gia đình yêu thương”, cho trẻ lên bấm chọn  <br /> chưc xái đã học và còn chữ u, ư cô sẽ giới thiệu cho các bạn hôm nay, cho trẻ nhắc  <br /> lại chữ u, ư theo hình thức lớp, tổ, nhóm, cá nhân…khi luyện tập cá nhân và cả lớp  <br /> tôi dùng đồ chơi tự tạo thông qua trò chơi “ Vòng quay kì diệu” và “ Xúc sắc”, hình <br /> thức chơi trẻ sẽ quay vòng quay trúng chữ cái nào trẻ phải đọc to và cả lớp sẽ tìm  <br /> chữ trẻ đã quay, tương tự với trò chơi Xúc sắc cũng vậy. Tôi còn cho trẻ nhận biết  <br /> và phát âm chữ  cái qua nhiều trò chơi khác như  " Nối chữ  cái với từ  có chứa chữ <br /> cái đó". " Đưa chữ cái theo yêu cầu của cô" gắn trên đồ  dùng, đồ  chơi, " Xếp chữ <br /> cái bằng hột hạt". " Xếp các nét cơ bản  tạo thành chữ cái"... <br /> + Cung cấp vốn tiếng việt qua giờ hoạt động góc.<br /> ­ Sau giờ hoạt động chung trẻ được tham gia hoạt động góc. Tất cả các góc <br /> chơi trong lớp tôi đều cho những ký hiệu riêng, khi trẻ chơi trẻ nhận biết đó là góc <br /> gì…<br /> ­ Giờ hoạt động góc tôi chuẩn bị sẵn các thẻ đeo cho trẻ (Vd: Trẻ chơi ở góc  <br /> xây dựng thì đeo thẻ có hình chiếc bay của thợ xây, góc nghệ thuật thì thẻ có hình <br /> <br /> 15<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> chiếc đàn…) nhằm lôi cuốn trẻ vào hoạt động hứng thú hơn, trẻ tham gia chơi một  <br /> cách tự nhiên và sáng tạo, các cháu chơi với nhau, trò chuyện với nhau bằng tiếng  <br /> mẹ đẻ, những lúc đó tôi đến bên các cháu trò chuyện trao đổi, nhập vai và đặt câu <br /> hỏi để các cháu trả lời.<br /> Ví dụ: Chủ đề Ngành nghề.<br />                       Góc phân vai:Góc chợ quê bé.<br /> ­ Trẻ sẽ được làm hướng dân viên du lịch để dân các du khách lớp lá 4 tham gia chợ <br /> quê. Trẻ sẽ được tham quan góc chợ quê bán những cồng chiêng, rổ rá…trên tất cả <br /> các mặt hàng sẽ được gắn chữ, hướng dẫn viên sẽ giới thiệu mặt hàng và các bạn  <br /> đọc lại dưới sự hướng dẫn của cô, ví dụ như :  Đây là cồng chiêng của người Êdê , <br /> các bạn đọc : Cồng chiêng. Trẻ phát âm và cô khuyến khích, sửa sai trẻ còn phát âm <br /> chưa đúng.<br />                 Điều đó đã làm cho các cháu thực sự rất thích thú. Tôi nhận thấy qua giờ <br /> hoạt động góc trẻ  rất hiếu động, mạnh dạn, tự  tin và đăc biệt các cháu rất thích <br /> được trò chuyện với cô. Từ  đó tôi luôn khuyến khích cũng như  tạo cho trẻ  những  <br /> cuộc trò chuyện, đối thọai với nhau bằng Tiếng Việt giữa cô với trẻ  và giữa trẻ <br /> với trẻ để giúp các cháu phát triển ngôn ngữ đồng thời có thêm nhiều vốn từ Tiếng  <br /> Việt hơn nữa. và để  hoạt động góc luôn hấp dẫn trẻ  tôi đã sưu tầm và chuẩn bị <br /> nhiều đồ  chơi, nguyên vật liệu mới lạ  …để  lôi cuốn trẻ  vào hoạt động, và trẻ <br /> hứng thú hơn khi chơi, cô bao quát trẻ trong lúc trẻ chơi, để ý và động viên hướng <br /> dẫn kịp thời những trẻ  nhút nhát, chưa tự  tin trong hoạt động, hoặc chưa thành  <br /> thạo trong giao tiếp bằng Tiếng Việt từ đó giúp trẻ tăng vốn từ Tiếng Việt hơn<br /> Qua trò chuyện với trẻ  tôi nắm được khả  năng nhận thức và phát âm của  <br /> mỗi trẻ, trẻ  nào còn sử  dụng câu cụt, trẻ  nào còn nhút nhát để  từ  đó tôi có những  <br /> biện pháp phù hợp cũng như dành nhiều thời gian cho những trẻ đó hơn.<br /> * Giải pháp 4: Cung cấp vốn tiếng Việt cho trẻ mọi lúc mọi nơi.<br /> <br /> <br /> <br /> 16<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> Trong Chương trình Giáo dục mầm non, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc <br /> thiểu số hoạt động tăng cường Tiếng Việt được thực hiện mọi lúc mọi nơi dưới  <br /> nhiều hình thức phát triển ngôn ngữ qua trò chuyện, đàm thoại, kể chuyện, đọc cho  <br /> trẻ nghe, cho trẻ làm quen với chữ cái và thông qua các môn học khác, hoặc ở mọi <br /> lúc mọi nơi có  ưu thế  nhiều hơn trong việc giáo dục phát triển ngôn ngữ  cho trẻ <br /> mầm non.<br /> Như chúng ta đã biết trẻ dân tộc thiểu số vốn từ tiếng Việt rất hạn chế. Khả <br /> năng nhận thức và tiếp thu chậm, vì vậy trong quá trình cho trẻ làm quen với Tiếng  <br /> Việt ta cần phải có sự  kiên nhẫn, nhẹ  nhàng, tạo cho trẻ  tâm thế  thoải mái trong  <br /> mọi hoạt động.  Vậy nên tôi áp dụng trong giờ đón trẻ.<br /> Ví dụ :  Giờ đón trẻ cô luôn vui vẻ, tạo sự gần gũi, yêu thương trẻ, một cô <br /> đón trẻ còn một cô sẽ cho trẻ về các góc chơi có gắn từ Tiếng Việt như góc phân <br /> vai có chữ G gắn ở cái ghế, hình bác sỹ có chữ Y. Cô đón trẻ sẽ hỏi trẻ những câu  <br /> ngắn gọn, gần gũi : Con chào cô vào lớp nào. Con chào mẹ chưa….<br />        + Cung cấp vốn tiếng Việt cho trẻ qua hoạt động đầu giờ: <br /> Trong giờ hoạt động ngoài trời tôi thường tổ chức cho các cháu đi dạo trong  <br /> sân trường, khi thì tôi cho trẻ tưởng tưởng mình đang được đi du lịch, hay như đang  <br /> được đi tham quan … trẻ rất vui và rất thích. Mỗi ngày khi đi dạo trong sân trường <br /> tôi thường đặt câu hỏi theo chủ đề đang thực hiện để trẻ trả lời.<br /> Ví dụ : Chủ đề Trường mầm non. <br />            Tôi tổ chức cho trẻ tham quan “Khu vui chơi của bé”, tôi sử dụng những câu  <br /> hỏi như  : Hôm nay các con thấy thời tiết thế  nào? Đây là những đồ  dùng gì? Các <br /> con cảm nhận như thế nào khi đên trên cát, đá, cỏ..?.Khi trời nắng các con phải làm <br /> gì?. Đa số trẻ đều dùng tiếng mẹ đẻ trả lời, trước tình huống đó tôi cho cháu phát  <br /> âm lại bằng Tiếng Việt đồng thời khuyến khích các cháu gọi tên đồ  vật nói bằng  <br /> Tiếng Việt nhiều hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> 17<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> ­ Những lúc quan sát và chơi cùng các cháu  tôi thường đặt những câu hỏi để <br /> các cháu trả lời: Con đang chơi gì đấy? Con thích chơi trò chơi nào nhất? Con thích  <br /> đi học để  chơi đồ  chơi đẹp không?.. qua những lúc trò chuyện với các cháu như <br /> vậy đã giúp tôi biết được cháu nào còn rụt rè nhút nhát, cháu nào còn sử  dụng câu <br /> cụt hay cháu nào chưa phát âm rõ… từ  đó tôi dành nhiều thời gian gần gũi trò  <br /> chuyện và tập cho cháu phát âm nhiều hơn, đồng thời giúp các cháu mạnh dạn hơn.<br /> ­ Có thể nói thời gian của trẻ  ở trường với cô giáo không nhiều, nhưng nếu <br /> chúng ta biết lên kế hoạch và thực hiện tăng cường Tiếng Việt các cháu trong lúc <br /> cháu ăn trưa, ngủ, nghỉ thì tôi nghĩ chắc chắn sẽ đạt kết quả tốt hơn. <br /> Ví dụ: Trong giờ ăn, tôi nói về tên món ăn, dinh dưỡng trong món ăn, cho trẻ <br /> đọc tên các món ăn. Trước khi cho trẻ ăn tôi sẽ  đọc câu đố  về  rau củ  quả  đố  trẻ <br /> như  “ Củ gì nho nhỏ. Con thỏ thích ăn?” Cho trẻ trả lời và nói về tác dụng khi ăn <br /> củ  cà rốt. Giờ  ngủ, trước khi trẻ ngủ tôi có thể  kể  chuyện cho trẻ  nghe hoặc hát <br /> những bài hát ru mang âm hưởng nhẹ  nhàng đưa trẻ  vào giấc ngủ.Cháu nghe và <br /> hiểu được tiếng Việt thì khi vào lớp một cháu sẽ  tiếp thu bài một cách tốt hơn mà <br /> tiếp thu bài tốt thì cháu sẽ học giỏi hơn. <br /> Ở  lớp lá 4 tôi tăng cường tiếng Việt cho trẻ  vào buổi chiều với hình thức <br /> học bằng chơi chơi mà học qua các trò chơi như: Ô cửa bí mật, chiếc túi kỳ  lại, <br /> chiếc nón kỳ diệu... Giờ hoạt động chiều tôi chuẩn bị sẵn các đồ  dùng đồ  chơi tự <br /> tạo, Các trò chơi hấp dẫn cho trẻ, nhằm lôi cuốn trẻ  vào hoạt động “Tăng cường  <br /> Tiếng Việt” hứng thú hơn, trẻ  tham gia chơi một cách tự  nhiên và sáng tạo, các  <br /> cháu chơi với nhau để phát âm chuẩn Tiếng Việt.<br /> Giờ  trả trẻ cũng như  giờ  chơi tự do tôi tạo mọi tình huống cho trẻ  tiếp xúc <br /> với Tiếng Việt. <br /> Mọi hoạt động trong ngày của trẻ  đều được lồng ghép tăng cường Tiếng  <br /> Việt mọi lúc mọi nơi, trẻ  dân tộc thiểu số  đều được thể  hiện bằng ngôn ngữ <br /> <br /> <br /> <br /> 18<br /> <br />     Người thực hiện: Đỗ Ngọc Hiếu.       Đơn vị: Trường Mầm non Cư Pang<br /> Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ DTTS  5 tuổi lớp lá 4 trường Mn Cư Pang<br /> Tiếng Việt sẽ  giúp vốn từ  trẻ  càng được mở  rộng và phong phú hơn, trẻ  dần hòa <br /> nhập mình vào ngôn ngữ Tiếng Việt. <br /> Qua việc áp dụng một số biện pháp trên tôi thấy chất lượng Tiếng Việt của  <br /> trẻ trong lớp tăng lên khá rõ, các cháu rất thích đến trường, cháu đã mạnh dạn hơn  <br /> khi giao tiếp, thích trò chuyện cùng người lớn và đặc biệt rất thích tham gia vào  <br /> hoạt động nói chung và hoạt động tăng cường Tiếng Việt nói riêng.<br /> <br /> Sự quan tâm của cô giáo đối với học trò và kết hợp chặt chẽ nhà trường, giáo <br /> viên với phụ huynh từ đó họ nhận thấy tầm quan trọng của tiếng Việt. Đó cũng là <br /> đóng góp một phần không nhỏ từ phía gia đình đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ<br /> Qua việc áp dụng một số biện pháp trên tôi thấy chất lượng môn làm quen Văn học <br /> của trẻ trong lớp tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học bộ môn này, cháu đã mạnh  <br /> dạn hơn khi giao tiếp, thích trò chuyện cùng người lớn và đặc biệt rất thích tham <br /> gia vào hoạt động nói chung và hoạt động làm quen văn học nói riêng.<br /> IV. Tính mới của giải pháp<br /> <br /> Đây là sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện và áp dụng tại lớp lá 4, đã có  <br /> kết quả cùng với sự đúc kết kinh nghiệm, giúp đỡ của các đồng nghiệp, sự kết hợp  <br /> với phụ  huynh và ban giám hiệu nhà trường đã xây dựng thêm những cách mới <br /> trong các giải pháp nhằm đạt kết quả cao như sau:<br /> <br />