intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Toán kinh tế: Phần 2 - Nguyễn Ngọc Lam

Chia sẻ: Vdgv Vdgv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:32

120
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Toán kinh tế: Phần 2 Đạo hàm, vi phần nằm trong bài giảng toán kinh tế nhằm trình bày về các nội dung chính như sau: khái niệm về hàm số một biến, định nghĩa ánh xạ, định nghĩa hàm số, định nghĩa phép toán, hàm số hợp.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Toán kinh tế: Phần 2 - Nguyễn Ngọc Lam

  1. PHẦN II. ĐẠO HÀM, VI PHÂN Chương 3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Chương 4. ĐẠO HÀM VÀ VI PHÂN chương 5. HÀM NHIỀU BIẾN chương 6. TÍCH PHÂN chương 7. PHƯƠNG TRÌNH VI PHÂN 55
  2. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ MỘT BIẾN Định nghĩa ánh xạ: Cho X, Y là hai tập bất kỳ. Nếu x  X, cho tương ứng duy nhất một y = f(x)  Y theo qui tắc f, thì f gọi là một ánh xạ từ X vào Y. Ký hiệu: f : X  Y x  f (x ) x  y  f (x ) • Đơn ánh: x1, x2  X, x1 ≠ x2 => f(x1) ≠ f(x2) • Toàn ánh: Với mỗi y  Y, x  X: y = f(x) • Song ánh: Nếu f vừa là đơn ánh và toàn ánh • Nếu f: XY là song ánh thì f-1: YX là ánh xạ ngược của f 56
  3. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Định nghĩa hàm số: Với X,Y  R, ta gọi ánh xạ f:XY là một hàm số một biến. Ký hiệu là y = f(x). x: biến độc lập y: biến phụ thuộc. Tập X: miền xác định Tập f(X) = {f(x): x  X}: miền giá trị của f 57
  4. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Định nghĩa phép toán: Cho f, g cùng mxđ X: • f = g: f(x) = g(x),  x  X • f  g = f(x)  g(x), xX • fg = f(x)g(x), xX • af = af(x), xX • f/g = f(x)/g(x), xX, g(x)0 58
  5. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Hàm số hợp: Giả sử y = f(u) đồng thời u = g(x). Khi đó f = f[g(x)] là hàm số hợp của biến độc lập x thông qua biến trung gian u. Ký hiệu fog. Ví dụ: Tìm gof, goh, fog, hog với g = lg2x, f = sinx, h=ex Hàm số ngược: Cho hàm số f có miền xác định X. Nếu f: XY là một song ánh thì f-1: YX được gọi là hàm số ngược của f. • Đồ thị của f, f-1 đối xứng nhau qua đường y = x. 59
  6. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Hàm số đơn điệu: • f gọi là tăng (giảm) trên (a,b) nếu: x1,x2  (a,b): x1 < x2 => f(x1)  f(x2) (f(x1)  f(x2)) • f gọi là tăng (giảm) nghiêm ngặt trên (a,b) nếu: x1,x2  (a,b): x1 < x2 => f(x1) < f(x2) (f(x1) > f(x2)) • Hàm số tăng hoặc giảm trên (a,b) được gọi đơn điệu. Hàm số bị chặn: • f gọi bị chặn nếu M: |f(x)|  M, x • f gọi bị chặn trên nếu M: f(x)  M, x • f gọi bị chặn dưới nếu m: f(x)  m, x 60
  7. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Hàm số tuần hoàn: Cho hàm số f có miền xác định X. Hàm số được gọi là tuần hoàn nếu: T ≠ 0: f(x+T) = f(x),  x  X Số T 0 > 0 nhỏ nhất (nếu có) của T được gọi là chu kỳ cơ sở của hàm số f. Ví dụ: • Hàm số y= sinx, y = cos(x) với chu kỳ cơ sở là T 0 = 2. • Hàm số y = tg(x), y = cotgx với chu kỳ cơ sở là T 0 = . 61
  8. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Hàm số chẵn, lẻ: f có miền xác định X, với x, -x  X. • f được gọi là hàm số chẵn nếu: f(-x) = f(x),  x  X • f được gọi là hàm số lẻ nếu: f(-x) = -f(x),  x  X Ví dụ: f(x) = cosx + x- x2 Hàm số chẵn g ( x )  log( x  x 2  1) Hàm số lẻ Ghi chú: • Hàm số chẵn đối xứng qua Oy • Hàm số lẻ đối xứng qua gốc toạ độ 62
  9. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 2. PHÂN LOẠI HÀM SỐ 1. Hàm số luỹ thừa: y = x , với   R •   N: mxđ R •  nguyên âm: mxđ x ≠ 0. •  có dạng 1/p, p  Z: mxđ phụ thuộc vào p chẵn, lẻ •  là số vô tỉ: qui ước chỉ xét y = x tại mọi x  0,  > 0 và tại mọi x > 0 nếu  < 0. Đồ thị của y = x luôn qua điểm (1,1) và đi qua góc toạ độ (0,0) nếu  > 0, không đi qua góc toạ độ nếu  < 0. 63
  10. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 2. Hàm số mũ: y = ax (a > 0, a ≠ 1) • Hàm số mũ xác định với mọi x. • Hàm số mũ tăng khi a > 1. • Hàm số mũ giảm khi a < 1. • Điểm (0,1) luôn nằm trên đồ thị của hàm số mũ. 64
  11. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 3. Hàm số logarit: y = logax, a > 0, a ≠ 1 • Hàm số logarit chỉ xác định với x > 0. • Hàm số logax tăng khi a > 1 • Hàm số logax giảm khi a < 1 • Điểm (1,0) luôn nằm trên đồ thị • Hàm số y = logax là hàm số ngược của số y = ax 65
  12. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ  Một số tính chất của logax: loga(x1x2) = loga(x1) + loga(x2) x1 loga ( )  loga (x1)  Loga (x 2 ) x2 logaxα = αlogax b  a log a b log c b log a b  log c a 66
  13. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 4. Hàm số lượng giác: • y = sinx, miền giá trị [-1,1], hàm lẻ, chu kỳ 2 • y = cosx, miền giá trị [-1,1], hàm chẵn, chu kỳ 2 • y = tgx, mxđ  x ≠ (2k+1)/2, hàm lẻ, chu kỳ  • y = cotgx, mxđ  x ≠ k, k  Z, hàm lẻ, chu kỳ  67
  14. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 5. Hàm số lượng giác ngược: • Hàm số y = arcsinx: Miền xác định [-1,1], miền giá trị [-/2,/2] và là hàm số tăng. • Hàm số y = arccosx: Miền xác định [-1,1] và miền giá trị [0,] là hàm số giảm • Hàm số y = arctgx: Miền xác định R và miền giá trị (-/2,/2) và là hàm số tăng. • Hàm số y = arccotgx: Miền xác định R và miền giá trị (0,) là hàm số giảm. 68
  15. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ • Định nghĩa: Các hàm số hằng số, luỹ thừa, mũ, logarit, lượng giác và các hàm số ngược được gọi là các hàm số sơ cấp cơ bản. • Định nghĩa: Các hàm số nhận được bằng cách thực hiện một số hữu hạn các phép toán tổng, hiệu, tích thương, phép lấy hàm hợp trên các hàm số sơ cấp cơ bản được gọi chung là hàm số sơ cấp. Ví dụ: f(x) là hàm số sơ cấp, g(x) không là hàm sơ cấp  2 sin( x 2 )  3  f ( x )  log 3     g( x )  x 2  x 2  69
  16. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 3. GIỚI HẠN HÀM SỐ Định nghĩa lân cận: • x thuộc lân cận của x0  >0 nhỏ bất kỳ: 0 x0  x0 < x < x0 +  • x thuộc lân cận trái của x0 và x < x0  x0 -  < x < x0 Lân cận ở vô cùng: • x thuộc lân cận của +  M>0 lớn bất kỳ: x > M • x thuộc lân cận của -  N
  17. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 1. Định nghĩa giới hạn hữu hạn: Cho hàm f(x) xác định trên một khoảng chứa x0 (riêng tại x0, f(x) có thể không tồn tại). Số L được gọi là giới hạn của hàm số f(x) khi x x0, nếu  > 0,  > 0: 0 < x – x0 <   f(x) – L < . Ký hiệu: lim f ( x )  L x x0 Ví dụ, Áp dụng định nghĩa chứng minh rằng lim (2 x  1)  7 x3 Định lý: Nếu f là hàm số sơ cấp xác định trong lân cận của điểm x0 thì: lim f ( x )  f ( x 0 ) x x0 71
  18. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Định nghĩa giới hạn một bên: • Bên phải:  > 0,  > 0: x0 < x < x0 +   f(x) – L <  lim f ( x )  L x x0  • Bên trái:  > 0,  > 0: x0 -  < x < x0  f(x) – L <  lim f (x )  L xx0  Định lý: lim f ( x )  L  lim f (x )  lim f (x )  L x x0 x x0  x  x0   x khi x  0 Ví dụ, Tìm giới hạn f(x) khi x0 f (x )   1 - x khi x  072
  19. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ Định nghĩa giới hạn lân cận : lim f ( x )  L x   nếu  > 0, N > 0 đủ lớn: x > N  f(x) - L <  . lim f ( x )  L x   nếu  > 0, N < 0 đủ nhỏ: x < N  f(x) - L <  1 Ví dụ, chứng minh rằng lim 0 x   x 73
  20. C3. HÀM SỐ - GIỚI HẠN HÀM SỐ 2. Giới hạn vô hạn của hàm số: lim f ( x )   x x0 M > 0 lớn tuỳ ý,  > 0: 0 < x – x0 <   f(x) > M lim f ( x )   x x0 N < 0 nhỏ tuỳ ý,  > 0: 0 < x – x0<   f(x) < N 1 Ví dụ: chứng minh lim 2   x  a (x  a ) 74
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0