Báo cáo sáng kiến: Một số giải pháp kèm học sinh đọc yếu phân môn tập đọc lớp 2

CỘNG HÒA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM<br /> Độc lập – Tự do – Hạnh phúc.<br /> <br /> BÁO CÁO SÁNG KIẾN<br /> “Một số giải pháp kèm học sinh đọc yếu phân môn tập đọc lớp 2”<br /> <br /> I. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN <br /> Họ và tên: HOÀNG THÙY THANG<br /> Chức vụ: Giáo viên<br /> Đơn vị: Trường Tiểu học Ngọc Xuân, Thành phố Cao Bằng.<br /> II. LĨNH VỰC ÁP DỤNG<br />           Áp dụng trong lĩnh vực giảng dạy phân môn Tập đọc lớp 2 trong trường Tiểu  <br /> học.<br /> III. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN<br /> Trong thực tế  hiện nay số  học sinh yêu thích học môn Tiếng Việt ít  <br /> hơn môn Toán, nên vẫn còn một số học sinh đọc yếu, phát âm chưa chuẩn do <br /> đó khó mà hiểu được nội dung giá trị của một bài văn và khó có thể diễn đạt <br /> được sự hiểu biết của mình qua bài văn đó. <br /> Trong năm học 2015 ­ 2016, tôi được phân công giảng dạy lớp 2C. <br /> Ngay từ  đầu năm nhận lớp và trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy vốn  <br /> Tiếng Việt của các em còn nhiều hạn chế  nên việc đọc của các em gặp khó <br /> khăn như sau:<br /> ­ Học sinh đọc chưa lưu loát, phát âm chưa chuẩn giữa dấu sắc với dấu  <br /> ngã, vần uên với vần uyên, ch với tr, s với x... Học sinh đọc còn quá nhỏ, ngắt <br /> nghỉ chưa đúng chỗ, nhất là khi đọc những câu văn dài không có dấu câu.<br /> ­ Đọc chưa biểu lộ được sắc thái, nhịp độ đọc.<br /> ­ Học sinh đọc yếu sẽ  dẫn đến ngại đọc, sợ  đọc nên không khám phá <br /> được cái hay, cái đẹp trong bài văn, bài thơ.<br /> Kết quả khảo sát phân môn Tập đọc lớp 2C đầu năm 2015 ­ 2016 cụ thể như <br /> sau: <br /> Tổng số học sinh: 28 em<br /> <br /> HS đọc to, rõ ràng HS đọc đúng sắc  HS đọc chưa lưu loát,  HS phát âm chưa <br /> thái, nhịp độ đọc chưa ngắt nghỉ đúng chuẩn<br /> 10 em = 35,7 % 4 em = 14,3 % 6 em = 21,4 % 8 em = 28,6 %<br /> <br /> Với thực trạng trên tôi đã tìm ra một số giải pháp thiết thực cụ thể để kèm  <br /> học sinh đọc yếu phân môn tập đọc lớp 2.<br /> IV. MÔ TẢ BẢN CHẤT SÁNG KIẾN<br /> 1. Tính mới, tính sáng tạo, tính khoa học<br /> <br /> 1<br />  a, Tính mới: Sáng kiến này có tính mới được áp dụng lần đầu, không <br /> trùng với sáng kiến đã được công nhận trước đó. <br /> b, Tính sáng tạo, tính khoa học được thể  hiện qua các giải pháp đã <br /> thực hiện trong việc kèm học sinh đọc yếu cụ thể như sau:<br /> * Giải pháp 1: Khảo sát phân loại học sinh<br /> ­ Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành kiểm tra thường xuyên, theo dõi <br /> thái độ học tập hàng ngày của các em sau hai tuần học kết hợp với bài khảo sát  <br /> đầu năm, sau đó phân loại học sinh theo từng đối tượng, phân loại lỗi mà học  <br /> sinh đọc thường hay mắc phải để có kế hoạch kèm cặp uốn nắn cho từng em,  <br /> từng nhóm. Đặc biệt dành sự  quan tâm nhiều hơn đối với những em đọc yếu, <br /> sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh đọc khá, đọc tốt ngồi cạnh các em đọc yếu để <br /> hướng dẫn hỗ trợ các em luyện đọc trong 15 phút đầu giờ, giờ ra chơi...<br /> ­ Sử dụng sổ cá nhân theo dõi sự tiến bộ và tồn tại về việc đọc của học  <br /> sinh qua từng tuần, từng tháng để có biện pháp kịp thời  phù hợp với từng đối <br /> tượng.<br /> * Giải pháp 2: Luyện phát âm đúng<br /> Muốn học sinh đọc tốt, trước hết cần rèn cho học sinh phát âm đúng, rõ <br /> ràng. Tôi thấy học sinh phát âm sai chủ  yếu là phụ  âm đầu s/x; tr/ch; vần  <br /> uên/uyên nguyên nhân là do học sinh chưa phân biệt được cách phát âm và phát  <br /> âm sai theo phương ngữ địa phương. Vậy khi hướng dẫn phát âm, cần phân tích <br /> cho học sinh thấy được sự  khác biệt của phát âm đúng với phát âm sai mà các <br /> em mắc phải, giáo viên có thể làm mẫu hay viết lên bảng minh họa để các em  <br /> thấy được hệ  thống môi, răng, lưỡi khi phát âm, cho học sinh luyện đọc lại <br /> nhiều lần ngay lúc đó. <br /> VD: ­ Khi phát âm s (sờ) phải uốn lưỡi, hơi thoát ra chân răng đầu lưỡi.<br />         ­ Khi phát âm x (xờ) hơi ra ở mặt lưỡi chân răng.<br />                    ­ Khi phát âm tr (trờ) hơi ra qua động tác bật lưỡi với chân răng.<br />   Giáo viên cần sửa sai qua việc giải nghĩa từ, từ chỗ học sinh đọc âm đúng, <br /> đúng thanh tiến tới cho học sinh đọc được mức độ cao hơn: Đọc rành mạch, lưu  <br /> loát.<br /> ­ Đối với học sinh đọc yếu giáo viên cần cho học sinh đọc nhiều lần, <br /> đầu tiên cho các em luyện đọc từ, rồi đọc câu, cuối cùng là đọc đoạn, có thể <br /> đọc cả  bài nếu em đó có tiến bộ. Còn đối với học sinh phát âm chưa chuẩn  <br /> hay bị  nhầm giữa dấu thanh và phụ  âm, cần hướng dẫn học sinh đánh vần  <br /> bằng mắt sau đó nghe cách đọc mẫu của giáo viên.<br /> ­ Kết hợp với việc rèn phát âm đúng, rõ ràng, cần rèn luyện cho học <br /> sinh đọc đúng và trôi chảy. Khi tập đọc lưu ý những dấu thanh mà các em hay  <br /> bỏ  quên hoặc đọc sai. Đọc rõ từng tiếng, không được kéo dài liền tiếng này <br /> sang tiếng khác (đọc ê a). Rèn cho học sinh ngắt nghỉ đúng chỗ, biết phân biệt  <br /> câu thơ, dòng thơ. Đối với câu văn dài, hướng dẫn học sinh biết đọc thành  <br /> cụm từ, biết giữ hơi để khỏi phải bị ngắt quãng giữa các âm tiết.  <br /> <br /> <br /> 2<br />  ­ Cho các em đọc theo vai, luyện đọc trong nhóm bổ sung cho nhau những  <br /> em đọc khá, đọc tốt hướng dẫn những em đọc yếu hoặc phát âm chưa chuẩn.<br /> ­ Cung cấp cho các em những quy tắc và rèn luyện để có kĩ năng nói và thói <br /> quen phát âm đúng.<br /> ­ Phối kết hợp với phụ huynh học sinh luyện cho các em phát âm đúng ở <br /> mọi lúc, mọi nơi, ở trường cũng như ở nhà. Đặc biệt là đối với những học sinh <br /> đọc yếu giáo viên luôn động viên, khuyến khích các em thường xuyên mỗi ngày <br /> đọc khoảng 2 đến 3 bài tập đọc trong sách giáo khoa, phối kết hợp với gia đình  <br /> kiểm tra đôn đốc, kèm cặp, giúp đỡ các em khi học ở nhà.<br /> ­ Trong giờ ra chơi, những lúc nghỉ ngơi tôi thường tâm sự và nói chuyện <br /> cùng các em, trong các câu hỏi đều gợi câu trả lời của các em có dấu ngã, dấu <br /> sắc hoặc tiếng có vần uên, uyên để rèn cách phát âm cho các em.<br /> * Giải pháp 3: Động viên các em đọc từ nhiều nguồn nội dung<br /> Ngoài những bài đọc trong sách giáo khoa, giáo viên động viên   khuyến  <br /> khích các em đọc thêm sách báo, truyện thiếu nhi ở thư viện, ở nhà, tìm đọc thêm <br /> các nội dung khác ở  tất cả các môn học... Đây là một biện pháp rất tốt để  rèn  <br /> luyện kĩ năng đọc cho các em cũng như mở mang thêm các kiến thức xã hội khác.<br /> *   Giải   pháp   4:   Giáo   viên   thường   xuyên   động   viên,   khuyến   khích,   khen <br /> thưởng<br /> Quan tâm động viên khi học sinh gặp khó khăn, khen ngợi tuyên dương <br /> trước lớp khi học sinh có tiến bộ dù là nhỏ nhất ví dụ như: các em trước đây chưa <br /> mạnh dạn hoặc phát âm chưa chuẩn, chưa bao giờ dám xung phong đọc bài nay  <br /> các em đã mạnh dạn trong việc đọc, xây dựng bài. Trong quá trình giảng dạy tôi  <br /> luôn động viên các em phát biểu, nếu sai cũng lưu ý lớp không được gây cười để <br /> các em đỡ ngại ngùng trước bạn bè. Còn nếu đúng thì động viên kịp thời để các <br /> em phát huy trong những giờ học sau. Điều này rất quan trọng giúp học sinh tự <br /> tin, cố gắng, phấn khởi và phấn đấu hơn nữa.<br /> * Giải pháp 5: Luyện đọc bằng phương pháp tổ chức trò chơi<br /> Để hỗ  trợ cho việc rèn đọc tôi còn sử  dụng phương pháp trò chơi luyện <br /> đọc. Tổ chức các trò chơi đơn giản, không mất nhiều thời gian, không cần chuẩn <br /> bị công phu. Trò chơi luyện đọc tạo không khí vui tươi, hồn nhiên, tiết học nhẹ <br /> nhàng. Các em tham gia trò chơi sẽ phát triển trí thông minh, khả năng sáng tạo để <br /> đáp ứng yêu cầu giao tiếp hàng ngày và phục vụ  cho việc học tập tốt. Các em  <br /> tham gia trò chơi còn rèn tính tập thể và sự  hỗ trợ lẫn nhau trong học tập. Nên  <br /> giáo viên có thể lồng ghép hoạt động trò chơi vào trong các tiết học bằng nhiều  <br /> hình thức: Thi đọc to, đọc rõ ràng hay thi đọc nhanh, thi đọc tiếp sức, đọc thơ <br /> truyền điện, ... Giáo viên có thể lựa chọn loại trò chơi sao cho phù hợp với nội <br /> dung yêu cầu từng bài học và thời gian của tiết dạy.  <br /> 2. Hiệu quả<br /> Qua vận dụng phương pháp dạy học môn Tập đọc như  đã nêu trên tôi <br /> nhận thấy học sinh lớp 2C tôi chủ nhiệm trong năm học 2015 ­ 2016 có sự tiến  <br /> bộ rõ rệt, các em đó đã đọc bài trôi chảy, rõ ràng và nhiều em đã biết đọc diễn  <br /> <br /> 3<br /> cảm bài văn, bài thơ, biết cách ngắt nghỉ đúng giữa câu văn dài và các em không <br /> còn e ngại trong giờ Tập đọc nữa. Với bộ môn khác nhau các em đã biết trình <br /> bày chọn lọc, đủ, lưu loát, đúng nội dung yêu cầu, kiến thức bộ môn.  Tôi thấy <br /> học sinh tiến bộ rất nhiều và đã thu được kết quả cụ thể như sau:<br /> HS đọc to, rõ ràng HS đọc đúng sắc  HS đọc chưa lưu loát,  HS phát âm chưa <br /> thái, nhịp độ đọc chưa ngắt nghỉ đúng chuẩn<br /> 15 em =  53,5% 11 em = 39,3% 1 em = 3,6 % 1 em= 3,6 %<br /> <br /> 3. Khả năng và điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến<br /> Sáng kiến này có khả năng áp dụng trong phạm vi trường học. <br /> Để  dạy phân môn Tập đọc đạt hiệu quả, người giáo viên cần biết <br /> được vị trí, nhiệm vụ của việc dạy Tập đọc ở tiểu học. Để đạt được kết quả đó <br /> đòi hỏi người giáo viên cần:<br /> ­ Có lòng yêu nghề, mến trẻ. Nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ <br /> để tìm ra phương pháp tối ưu dạy trẻ.<br /> ­ Phải có các hình thức khen thưởng khơi dậy tinh thần học tâp sôi nổi  <br /> ở các em, kết hợp giáo dục học sinh từ nhiều phía: Nhà trường ­ gia đình ­ xã <br /> hội.<br /> ­ Đọc thêm các tài liệu hướng dẫn dạy phân môn Tập đọc để  không <br /> ngừng nâng cao kiến thức mà còn hiểu thêm các phương pháp dạy học tích cực <br /> cho từng đối tượng học sinh.<br /> ­ Về  phía học sinh các em tự  rèn cho mình có một kĩ năng luyện đọc  <br /> thường xuyên.<br /> 4. Thời gian và những người cùng tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến<br /> Sáng kiến này áp dụng tại lớp 2C trường Tiểu học Ngọc Xuân trong <br /> năm học 2015 ­ 2016.<br /> V. KẾT LUẬN<br /> Với   việc   áp   dụng   những   giải   pháp   vừa   nêu   chắc   chắn   sẽ   đem   lại  <br /> những kết quả thật khả quan. Bởi vì nếu được luyện đọc thường xuyên, hàng <br /> ngày trên lớp và  ở  nhà thì tình trạng học sinh đọc yếu ngày càng được cải  <br /> thiện, học sinh ngày càng đọc đúng, nhanh và phát âm chuẩn hơn. <br /> Trên đây là bản báo cáo sáng kiến về  “Một số giải pháp kèm học sinh  <br /> đọc yếu phân môn tập đọc lớp 2”. Đây cũng chỉ là một phần kinh nghiệm rất <br /> nhỏ của bản thân tôi trong quá trình giảng dạy. Rất mong nhận được sự đóng  <br /> góp ý kiến của đồng nghiệp để tôi ngày càng hoàn thiện hơn.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn.<br /> <br /> <br /> Ngọc Xuân, ngày 6 tháng 4 năm 2017<br /> Người báo cáo<br /> <br /> <br /> <br /> 4<br />  Hoàng Thùy Thang<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong các môn học, phân môn tập đọc chiếm một vị  trí rất quan trọng <br /> trong môn Tiếng việt, nó mang tính tích hợp cao trong việc rèn luyện kĩ năng <br /> nghe, nói, đọc và viết cho học sinh. Đây là một phân môn đặc biệt quan trọng <br /> trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển kĩ năng đọc,  <br /> một kĩ năng quan trọng hàng đầu của bậc học  đầu tiên trong trường phổ <br /> thông. Học sinh đọc tốt, đọc một cách có ý thức sẽ  giúp các em hiểu biết  <br /> nhiều hơn, nếu không biết đọc con người sẽ không thể tiếp thu nền văn minh <br /> của loài người.<br /> <br /> <br /> <br /> Bản thân tôi đã nhận thức được vị  trí quan trọng của phân môn Tập đọc <br /> trong môn Tiếng việt của Tiểu học, với trách nhiệm của một giáo viên tôi luôn <br /> suy nghĩ tìm tòi phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh và  <br /> chú trọng tới học sinh yếu để kèm cặp, giúp đỡ các em theo trình độ chung của <br /> lớp.<br /> Trong phân môn Tập đọc, muốn cho học sinh có kĩ năng đọc tốt, đọc <br /> lưu loát, diễn cảm thì người giáo viên phải đọc đúng phần mẫu. Để tiết học  <br /> đạt hiệu quả, giáo viên và học sinh cần phải đọc trước bài để biết cái hay, cái  <br /> 5<br /> đẹp của bài văn, bài thơ. Có thể khi đọc mới thể hiện được tình cảm, thái độ <br /> giọng đọc phù hợp với sự  việc, hình  ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong <br /> bài. Phân môn Tập đọc lớp 2 còn tiếp tục giúp các em rèn luyện kĩ năng đọc, <br /> hiểu cụ thể là:                     <br /> ­ Nhận biết đề tài hoặc chủ đề đơn giản của bài.<br /> ­ Nắm được nội dung và hiểu được ý nghĩa của bài.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6<br />