Báo cáo sáng kiến: Sử dụng phần mềm Geometer’s Sketchpad trong dạy học hình học bằng phương pháp trực quan cấp THCS tại Trường PTDTBT THCS Trà Tập

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong bối cảnh hiện đại, việc áp dụng công nghệ vào giảng dạy đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả học tập của học sinh. Sáng kiến “Sử dụng phần mềm Geometer’s Sketchpad trong dạy học hình học bằng phương pháp trực quan cấp THCS tại Trường PTDTBT THCS Trà Tập” được đề xuất nhằm giúp học sinh tiếp thu kiến thức hình học một cách dễ dàng và sinh động hơn. Phần mềm này không chỉ hỗ trợ việc giảng dạy mà còn kích thích sự sáng tạo và niềm đam mê học tập của học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo sáng kiến: Sử dụng phần mềm Geometer’s Sketchpad trong dạy học hình học bằng phương pháp trực quan cấp THCS tại Trường PTDTBT THCS Trà Tập

1 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BÁO CÁO SÁNG KIẾN SỬ DỤNG PHẦN MỀM GEOMETER’S SKETCHPAD TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC BẰNG PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN CẤP THCS TẠI TRƯỜNG PTDTBT THCS TRÀ TẬP 1. Mô tả bản chất của sáng kiến: Sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo nước ta là đào tạo và bồi dưỡng công dân Việt Nam có đủ phẩm chất, nhân cách và năng lực để đáp ứng được những đòi hỏi của sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Toán học đóng vai trò to lớn trong việc rèn học sinh tư duy logic, rành mạch, điều này sẽ giúp cho việc tiếp cận với các lĩnh vực, các tình huống trong thực tế trở nên dễ dàng hơn. Một trong các phân môn Toán học cung cấp cho học sinh nhiều kĩ năng, đức tính, phẩm chất của người lao động mới là phân môn hình học. Hình học cấp THCS là phân môn có cấu trúc chặt chẽ, nội dung phong phú, là môn học giúp học sinh phát triển trí tưởng tượng, phát triển tư duy logic – khoa học. Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy nhiều học sinh chưa có hứng thú và gặp khó khăn trong việc tiếp thu các kiến thức về hình học, kết quả học tập của môn học chưa cao. Vì vậy để tạo được hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh thì việc đổi mới phương pháp dạy học và tăng cường sử dụng các phương pháp dạy học tích cực phù hợp với từng nội dung bài học là một trong những nhân tố đóng vai trò quan trọng. Là một giáo viên dạy Toán trường THCS, bản thân tôi nhận thấy một trong những nhiệm vụ của người giáo viên là tìm ra phương pháp truyền đạt phù hợp với năng lực của học sinh để học sinh biết vận dụng, khai thác các kiến thức mới được lĩnh hội, rèn luyện năng lực tư duy, sáng tạo cho học sinh. Vì vậy, tôi đã chọn phần mềm Geometer's Sketchpad đưa vào dạy học phân môn Hình học để tăng tính trực quan và nâng cao chất lượng giảng dạy của môn học. 1.1 . Các giải pháp thực hiện, các bước và cách thức thực hiện The Geometer's Sketchpad (thường được gọi tắt là Sketchpad hay GSP) là một phần mềm với mục đích khám phá Hình học, Đại số và các ngành khác của
2 Toán học. Với sự triển khai xây dựng ý tưởng, khai thác ứng dụng phần mềm Geometer’s Sketchpad vào dạy học hình học, thay cho lời diễn giảng khô khan, học sinh được quan sát hình ảnh trực quan sinh động, nhận thấy được một yếu tố của đối tượng hình học nào đó thay đổi (trên nền tảng bất biến hình học) đến một giới hạn nào đó, hình ban đầu sẽ chuyển đổi thành hình mới với những đặc tính mới xuất hiện, cho học sinh thảo luận dự đoán. Qua đó, đã hình thành cho học sinh khả năng phán đoán, năng lực tư duy biện chứng, tăng cường khả năng làm việc độc lập, những hoạt động này giúp cho học sinh tiếp thu bài một cách tích cực chủ động, tạo ra sự hứng thú, niềm đam mê, yêu thích hình học ở học sinh. Điều này sẽ được thể hiện rõ hơn qua các giải pháp sau: 1.1.1. Thiết kế tình huống dạy học có vấn đề a. Giới thiệu định nghĩa, khái niệm, tìm ra đặc điểm, rút ra được nhận xét của một hình Để học sinh tiếp nhận kiến thức bài học một cách tự nhiên đặc biệt là các nhận xét, định nghĩa, khái niệm,… trước hết làm sao để các em tìm tòi, tự phát hiện kiến thức và cảm thấy kiến thức được nêu ra thật sự gần gũi, hiển nhiên, không có gì là xa lạ. Điều này là không dễ thực hiện nếu không có sự hỗ trợ của phương tiện trực quan, càng không dễ thực hiện nếu chỉ dùng những công cụ thông thường như: phấn màu, bảng phụ. Dùng phần mềm Geometer’s Sketchpad để xây dựng những hình động phục vụ cho yêu cầu trên là hết sức thuận lợi, nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, hỗ trợ cho học sinh học tập rất tốt. Sau đây tôi nêu ra ra một số ví dụ như sau: Ví dụ 1: Hình lục giác đều (Sách KNTTVCS/80/ Toán 6 tập 1): Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bước 1: GV tạo và trình chiếu 6 tam giác đều bằng nhau. - HS quan sát - HS sẽ quan sát, thực hiện việc ghép hình như yêu cầu của GV từ đó HS nhận biết được hình lục giác đều được tạo ra như thế nào. Bước 2: Tạo câu lệnh “Ghép hình”: Cho 6 tam giác đều di chuyển ghép lại tạo ra một hình mới, đồng thời GV sẽ giới thiệu hình mới tạo thành là hình Lục giác đều.
3 - HS quan sát rút ra được các nhận xét về hình, cạch, đường chéo của hình lục giác đều Bước 3: GV giới thiệu các đỉnh, cạnh, góc của hình lục giác đều. Ví dụ 2: Hình có trục đối xứng (Sách KNTTVCS/98/tập 1): Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bước 1: Tạo ra, trình chiếu hình ảnh con bướm. - HS quan sát - HS sẽ quan sát và nhận thấy được rằng: Khi hai cách bướm này gấp thì thì sẽ chồng khít lên nhau. - HS quan sát rút ra được kiến thức: Bước 2: Tạo câu lệnh gấp hai cánh bướm, đặt câu hỏi như SGK. Hình có trục đối xứng. Bước 3: GV giới thiệu “Nếu coi nếp gấp là đường thẳng d thì d là trục đối xứng của hình con bướm”. Đồng thời GV đặt câu hỏi “Vậy hình có trục đối xứng là hình như thế nào?” Ví dụ 3: Tổng ba góc của một tam giác (?2/SGK Toán 7 tập 1/106): Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
4 Bước 1: Tạo ra tấm bìa hình tam giác ABC. - HS quan sát - HS sẽ quan sát và thực hiện cắt ghép như quá trình mô phỏng của giáo viên Bước 2:Tạo câu lệnh: Cắt rời góc B ra rồi đặt nó kề với góc A, cắt rời góc C ra rồi đặt nó kề với góc A - HS thực hiện dự đoán kết quả về tổng các góc A, B, C. Rút ra định lí: Tổng ba góc của một tam giác bằng 1800 Bước 3: GV yêu cầu học sinh nêu dự đoán về tổng các góc A, B, C của tam giác ABC và từ đó rút ra định lí về tổng ba góc của một tam giác. b. Xác định và tìm ra công thức tính diện tích, thể tích của một số hình đã học Khi dạy các quy tắc, công thức tính diện tích, thể tích các hình giáo viên tổ chức cho học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức qua các thao tác quan sát, cắt, tách, ghép, … tạo ra các hình ảnh động mô phỏng quá trình triển khai một hình giúp học sinh phát hiện và tìm ra công thức tính diện tích, thể tích một hình một cách tự nhiên như vậy thì tiết dạy sẽ sinh động hơn, việc tiếp thu bài sẽ tốt hơn cụ thể bằng phần mềm Geometer's Sketchpad tôi có thể tổ chức các hoạt động học tập của học sinh theo các bước như sau:
5 - Giáo viên cần gợi mở, nêu vấn đề để thu hút sự chú ý của học sinh và hướng học sinh tới đích phải đi tìm. - Tổ chức cho học sinh thao tác trên các mô hình hình học để giải quyết các vấn đề đặt ra. - Phát hiện mối quan hệ giữa các kiến thức đã học và kiến thức mới. - Hình thành quy tắc, công thức trên cơ sở thao tác, kiến thức đã được học. Ví dụ 1: Hình thành công thức tính diện tích hình hình bành (Sách KNTTVCS/92/Toán 6 tập 1): Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bước 1: Giới thiệu tấm bìa hình bình hành có độ dài một cạnh bằng a. - HS quan sát suy nghĩ và thực hiện việc cắt và ghép hình theo suy luận cá nhân - HS quan sát đối chiếu cách thực hiện. Đồng thời nhận biết chiều cao hình bình hành là chiều rộng của hình chữ nhật, - Đặt vấn đề cắt, tách, hình bình hành thành một hình chữ nhật. Gợi ý cạnh đáy chính là chiều dài của hình chữ kẻ đường cao của hình và cắt theo đường cao đã kẻ nhật. Bước 2: GV tạo câu lệnh kẻ đường cao với độ dài h, cắt và ghép hình. Dựa vào kiến thức đã học. - HS nêu lên công thức diện tích hình chữ nhật. - HS rút diện tích hình bình hành từ những hoạt động trên. GV: Hình chữ nhật mới được tạo thành có công thức diện tích là gì? Bước 3: GV yêu cầu học sinh dựa vào quy tắc và công thức tính diện tích hình chữ nhật để hình thành quy tắc, công thức tính diện tích hình bình hành.
6 * Dạy bài “Hình thành công thức tính diện tích hình thoi” trên cơ sở của công thức tính diện tích hình chữ nhật với cách tổ chức tương tự. Ví dụ 2: Xây dựng công thức tính diện tích xung quanh hình trụ (SGK/107/ Toán 9 tập 2): Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bước 1: Tạo và trình chiếu hình trụ. - HS quan sát và nhận thấy khi bề mặt xung quanh của hình trụ khi mở ra là hình chữ nhật. Rút ra được nhận xét: Diện tích xung quanh của hình trụ là chính là diện tích hình chữ nhật vừa tạo thành - Thực hiện câu lệnh cắt và mở hình trụ=> Rút ra nhận xét. - HS xác định chiều dài, chiều rộng. - HS quan sát phát hiện các yếu tố theo yêu cầu. Bước 2:Yêu cầu HS xác định chiều dài và chiều rộng - HS rút diện tích hình bình hành từ những hoạt động trên. - GV tạo mô phỏng đóng hình chữ nhật giúp HS phát hiện chiều dài hình chữ nhật là chu vi của mặt đáy và chiều rộng của hình chữ nhật
7 chính là chiều cao của hình trụ Bước 3: GV yêu cầu học sinh dựa vào quy tắc và công thức tính diện tích hình chữ nhật, chu vi hình tròn để rút ra diện tích xung quanh hình trụ Ví dụ 3: Xây dựng công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật (SGK/101/Toán 8 tập 2): Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bước 1: Trình chiếu giới thiệu hình hộp chữ nhật có độ dài - HS quan sát chiều cao, chiều rộng, chiều dài lần lượt là 5cm, 4cm, 8cm.. - HS quan sát - Trình chiếu giới thiệu hình lập phương đơn vị có độ dài cạnh là 1cm và thế tích là 1cm3. - HS quan sát phát hiện: Để lấp đầy chiều dài hình hộp chữ nhật cần có 8 hình lập phương đơn vị - HS quan sát phát hiện: Để lấp đầy chiều rộng hình hộp chữ nhật cần có 4 hình lập phương đơn vị, lấp đầy chiều cao hình hộp chữ nhật cần có 5 hình lập Bước 2:Tạo mô phỏng thả hình lập phương đơn vị vào hình hộp chữ phương đơn vị.
8 nhật => Để lấp đầy chiều dài hình chữ nhật cần bao nhiêu hình lập phương đơn vị? - Để lấp đầy hết hình hộp chữ nhật cần có 5.4.8 hình lập phương đơn vị. - Thể tích hình hộp chữ nhật là: 5.4.8 (cm3) - HS rút ra được công thức Thể tích hình hộp chữ nhật: V = a.b.c (đvtt) - Tương tự: Để lấp đầy chiều rộng và chiều cao của hình hộp chữ nhật cần bao nhiêu hình lập phương đơn vị? - Để lấp đầy hết hình hộp chữ nhật cần bao nhiêu hình lập phương đơn vị? - Mỗi hình lập phương đơn vị có thể tích là 1cm 3, vậy thể tích của hình hộp chữ nhật này là bao nhiêu? Bước 3: Thiết lập công thức - Nếu thay đổi độ dài hình hộp chữ nhật này lần lượt là a, b, c thì thể tích hình hộp chữ nhật này có công thức như thế nào?
9 1.1.2. Hỗ trợ học sinh giải bài tập hình học THCS Giải một bài toán là một nghệ thuật do thực hành mà có, ngay cả khi bài toán đang giải có thể là bình thường nhưng nếu nó khêu gợi được trí tò mò và buộc chúng ta phải sáng tạo, đặc biệt nếu tự giải lấy bài toán đó thì chúng ta có thể biết được cái quyến rũ của sự sáng tạo cùng niềm vui thắng lợi. Đối với học sinh, sau cái mong muốn giải một bài toán cụ thể còn có một sự tò mò sâu sắc hơn, một sự mong muốn được biết đường lối, phương tiện, lập luận và quá trình dẫn tới cách giải. Để giải bài tập hình học trước hết là vẽ hình, bằng phần mềm Geometer’s Sketchpad, chúng ta có thể vẽ và dựng hình một cách rõ ràng, chính xác, sinh động, tính năng hoạt hình trong phần mềm làm cho phần mềm trở nên trực quan, hiệu quả. Đồng thời phần mềm Geometer’s Sketchpad có thể tạo đoạn chương trình (Script: kịch bản) lưu trữ các bước liên tiếp của một phép dựng hình, để có thể thực hiện phép dựng hình đó nhiều lần và phần mềm Geometer’s Sketchpad có khả năng đo rất nhiều các đại lượng khác nhau (độ dài đoạn thẳng, độ dài cung, chu vi của một đường, diện tích của một hình kín,.…) các số đo này thay đổi cho phù hợp khi người sử dụng kéo đối tượng. Đối với các bài toán chứng minh hay những bài toán quỹ tích phần mềm Geometer’s Sketchpad có thể di động hình để tìm ra tính chất hình học cần làm sáng tỏ, bởi trong Geometer’s Sketchpad khi hình vẽ “Cha” di động thì các hình vẽ “Con” trên nó di động theo nhưng vẫn giữ nguyên tính chất. Đặc biệt có thể tạo vết cho điểm hoặc cho đối tượng hình học cần phải chứng minh, bằng hình ảnh trực quan như vậy giúp học sinh phát hiện nhanh chóng kết quả, để có thể từ đó hình thành các bước lập luận để chứng minh. Có một điều cần lưu ý rằng: Đối với những bài tập có liên quan đến việc tính toán, thì menu phép đo chỉ là để học sinh kiểm nghiệm kết quả mà thôi. Phải cho học sinh thấy đó chỉ là đáp số đúng giúp chúng ta kiểm tra bài giải của mình có đúng hay không, chứ đó không phải là lời giải học sinh cần làm.
10 Đối với các bài tập chứng minh cũng vậy, Geometer’s Sketchpad chỉ là giúp học sinh phát hiện nhanh chóng tính chất của đối tượng hình học cần phải chứng minh, chứ đó không phải là lời giải của bài toán. Ví dụ 1: Bài tập 1/ trang 66/( sgk hình học lớp 8): Đây là một bài tập yêu cầu tính số đo góc của tứ giác, nhằm để củng cố luyện tập về định lý: Tổng các góc của một tứ giác bằng 360 0. Giáo viên chuẩn bị vẽ hình chính xác để khi trình chiếu học sinh kiểm tra số đo góc bằng menu phép đo, để khẳng định cho sự tính toán của bản thân. Qua đây mà các em xây dựng thêm được lòng tự tin, tự chủ trong học tập. Đặc biệt ở câu d) có góc K và góc M hình vẽ có số đo các góc ngoài, giáo viên dùng menu phép đo để cho HS thấy tổng góc ngoài và góc trong ở tại một đỉnh luôn bằng 1800. Ví dụ 2: Tính diện tích đa giác: Đây là một bài tập để học sinh củng cố kiến thức về diện tích đa giác khi học xong chương Diện tích đa giác ở lớp 8 hoặc chương Hình học trực quan trong chương trình SGK lớp 6 mới. Bằng những hình ảnh cụ thể, trực quan, học sinh thực hiện các bài tập một cách dễ dàng.
11 Ngoài ra giáo viên còn có thể tùy chọn thay đổi độ dài các cạnh của các đa giác nói trên nhằm tạo ra bài toán tương tự để các em học sinh yếu, kém cũng có thể tham gia vào quá trình thực hiện bài tập. Ví dụ 3: Cho một góc vuông xOy và một điểm A cố định nằm trong góc đó. Một góc vuông tAz, đỉnh A, quay xung quanh đỉnh A; cạnh At cắt Ox ở B và Az cắt Oy ở C. Tìm quỹ tích trung điểm M của đoạn thẳng BC? Ở bài toán này, cần dựng góc vuông xOy, lấy điểm A cố định nằm trong góc đó; vẽ tia Az và tia At sao cho góc tAz = 90 0, cạnh At cắt Ox ở B và Az cắt Oy ở C, tất cả thao tác này phải được tiến hành bằng công cụ dựng hình, không vẽ theo cảm giác. Góc vuông tAz quay quanh đỉnh A. Muốn thấy quỹ đạo chuyển động của điểm M, ta đánh dấu M và chọn vết trung điểm. Hướng dẫn học sinh giải bài tập này, cần lưu ý tiến hành cho học sinh dự đoán theo các bước: Bước 1: Chưa để góc vuông tAz quay quanh đỉnh A, giáo viên hỏi góc vuông tAz quay quanh đỉnh A thì M di chuyển trên đường nào? (HS: Dự đoán trả lời đúng hoặc sai). Bước 2: Cho B di chuyển đến O, yêu cầu học sinh dự đoán điểm C và M sẽ dần đến vị trí nào? (HS quan sát trả lời: Khi B di chuyển đến O thì điểm C sẽ dần đến vị trí điểm C1 thuộc Oy và điểm M đến vị trí M1 sao cho M1O=M1C1=M1A =>M1 nằm trên đường trung trực của OA
12 Bước 3: Cho C di chuyển đến O, yêu cầu học sinh dự đoán điểm B và M sẽ dần đến vị trí nào? (HS quan sát trả lời: Khi C di chuyển đến O thì điểm B sẽ dần đến vị trí điểm B1 thuộc Ox và điểm M đến vị trí M2 sao cho M2O=M2B1=M2A =>M2 nằm trên đường trung trực của OA Bước 4: Từ các hoạt động trên yêu cầu học sinh dự đoán quỹ tích (HS trả lời: Quỹ tích là đoạn M1M2 thuộc đường trung trực của đoạn thẳng OA, phần nằm trong góc xOy. 1.1.3. Xây dựng sơ đồ tư duy để củng cố kiến thức cho học sinh Củng cố kiến thức là một khâu quan trọng giúp học sinh nhớ lại và khắc sâu những gì đã học được sau mỗi bài, mỗi chương. Vì thế, học sinh ngoài việc xác định được kiến thức trọng tâm còn có thể tự đánh giá kết quả học tập của mình. Từ đó các em có thể điều chỉnh phương pháp học sao cho phù hợp. Và tôi đã sử dụng sơ đồ tư duy để củng cố kiến thức cho học sinh. Tôi nhận thấy phần mềm Geometer’s Sketchpad có thể xây dựng sơ đồ tư duy và có thể tạo ra mẫu sơ đồ theo ý mình, không buộc phải theo một số khuôn mẫu có sẵn như các phần mềm khác. Các bước thực hiện cụ thể như sau: Bước 1: Vẽ các ô, hình ảnh có liên quan đến nội dung kiến thức, mũi tên, đường dẫn… theo ý mình trên giao diện của Geometer’s Sketchpad.
13 Bước 2: Lần lượt đánh dấu chọn từng thành phần của sơ đồ tư duy, chọn đến đâu tạo các hiệu ứng ẩn/hiện đến đó bằng các nút lệnh cụ thể (rõ hơn: chúng ta chọn đối tượng cần hiện/ẩnvào hiệu chỉnhnút hành độngẨn/hiện). Bước 3: Bằng nút lệnh đã được tạo, sắp xếp, đặt tên phù hợp với chức năng, đối tượng. Đối tượng nào cần hiện trước ta để nút điều khiển ở trên, hiện sau để dưới. Trong quá trình dạy học, ta đặt câu hỏi thảo luận, học sinh trả lời đến đâu, ta cho hiện kết quả đến đó. Ví dụ dưới đây là sơ đồ tư duy cho bài hai tam giác bằng nhau và hai tam giác đồng dạng, bằng cách làm tương tự tôi có thể tạo sơ đồ tư duy cho những bài khác để củng cố kiến thức: 1.2. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết (nếu là giải pháp cải tiến giải pháp đã biết trước đó tại cơ sở): Đối với nhiều giáo viên dạy Toán thì phần mềm Geometer’s Sketchpad là không mới, có nhiều thầy cô đã dùng phần mềm này để vẽ hình, vẽ đồ thị hàm số, copy sang trang word in giáo án. Điểm mới trong sáng kiến này không phải là phần mềm mà cách khai thác, sử dụng phần mềm, kỹ năng thiết kế để đưa phần mềm vào sát thực tế dạy học Toán hình ở THCS, ý tưởng mới áp dụng trong quá trình dạy học hình học sao cho hiệu quả.
14 1.3. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm hiện tại (nếu là giải pháp cải tiến giải pháp đã biết trước đó tại cơ sở): Trong đề tài này, tôi tập trung vào ứng dụng giảng dạy hình học THCS, xây dựng một cách có hệ thống, sâu sắc và cụ thể. Tôi xin phân tích những điểm mới như sau: - Bằng phần mềm Geometer’s Sketchpad với những công cụ có sẵn tôi biểu diễn hình động, đo đạc, dựng hình, soạn giảng trình chiếu, áp dụng trực tiếp vào các lớp mà tôi giảng dạy mà không cần sử dụng các ứng dụng khác. - Bằng phần mềm Geometer’s Sketchpad qua hoạt động trực quan, tạo tình huống có vấn đề, hình ảnh động diễn đạt mô tả cho một nội dung, một tính chất toán học nào đó để học sinh thảo luận, dự đoán nêu kết luận. Sau đó, tôi cho hiển thị kết quả dưới dạng sơ đồ, hình vẽ, số đo chuẩn,…. - Bằng phần mềm Geometer’s Sketchpad giúp học sinh thấy được mối quan hệ giữa một số đối tượng hình học thông qua biến hình. Học sinh nhận thức rằng: Sự biến đổi một yếu tố nào đó của hình đến một giới hạn nào đó sẽ hình thành nên hình mới kèm theo tính chất mới. Hoạt động này giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, không áp đặt. - Bằng phần mềm Geometer’s Sketchpad tôi còn khai thác chương trình Geometer’s Sketchpad để hướng dẫn học sinh giải bài tập, củng cố bài học. - Tạo hứng thú học tập cho học sinh thông qua củng cố kiến thức cho các em bằng Sơ đồ tư duy nhằm tăng tính trực quan khi dạy các tiết củng cố kiến thức. Vấn đề này đều được tôi xây dựng trên nền tảng của chương trình Geometer’s Sketchpad. 1.4. Khả năng áp dụng của sáng kiến: Qua khai thác sử dụng phần mềm Geometer’s Sketchpad theo hướng như trên, tôi nhận thấy có hiệu quả tích cực trong việc giảng dạy hình học như sau: Đối với giáo viên, việc khai thác phần mềm đã hỗ trợ để soạn giảng những bài hình sinh động, cung cấp phương pháp hay để giảng dạy những bài khó, những bài đòi hỏi yếu tố động, hàm chứa các phép biến hình. Đối với học sinh, tôi đã thiết kế những tình huống dạy học có vấn đề tạo điều kiện để học sinh dự đoán, trao đổi thảo luận,
15 giải quyết vấn đề qua đó các em nắm chắc bài học hơn, tiếp thu bài một cách chủ động, tích cực. Geometer's Sketchpad cũng là một giải pháp cho dạy học trực tuyến hoặc tạo các video dạy học Online. Giúp học sinh có hứng thú trong việc tìm hiểu kiến thức, tự phát hiện vấn đề, tìm tòi, mở rộng kiến thức phù hợp với yêu cầu vận dụng công nghệ thông tin trong dạy học. 1.5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: - Để có thể thiết kế bài giảng trên phần mềm Geometer’s Sketchpad, ta cần đọc kỹ tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm này, cần nắm rõ những công cụ, những tính năng cơ bản, cần nghiên cứu kĩ mục tiêu, định hướng các bước tiến hành trên lớp, hình ảnh động phải dựng là hình gì? Đối tượng nào thay đổi và thay đổi trên phạm vi giới hạn nào? Vị trí điểm dừng, đối tượng nào cố định… Từ đó chúng ta có thể xây dựng những hình động theo đúng yêu cầu, thiết kế bài giảng theo đúng mục đích trọng tâm đã đặt ra. - Việc sử dụng phần mềm cần chú ý tạo những tình huống có vấn đề, tổ chức cho học sinh hoạt động, dự đoán, trao đổi, thảo luận, từ việc quan sát một hình ảnh động . - Vì Toán học nói chung và phân môn Hình học nói riêng là môn học đòi hỏi khả năng tư duy và kỹ năng thực hành nên song song với việc ứng dụng phần mềm, không thể thiếu hoạt động tăng cường giải bài tập của học sinh. 1.6. Hiệu quả sáng kiến mang lại: - Học sinh thích thú hơn trong các tiết học hình học. - Nội dung, hình thức tiết dạy phong phú, đưa được nhiều hình ảnh động, từ đó đã tạo được sự hứng thú, kích thích học tập của học sinh. - Do tính trực quan cao nên học sinh yếu, kém cũng đã tham gia phát biểu và tạo cảm hứng ham mê môn học. - Tiết kiệm thời gian ghi bảng và một số thao tác khác để dành thời gian rèn kĩ năng của học sinh, quản lý lớp học,... - Trong năm học, tôi được phân công giảng dạy lớp 6/1 và lớp 6/3, tôi đã áp dụng sáng kiến vào quá trình dạy học và thu được kết quả sau: + Kết quả khảo sát bài kiểm tra học sinh đầu năm học:
16 LỚP TSHS GIỎI KHÁ TB Dưới TB (CĐ) (TỐT (ĐẠT ) ) SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%) 0 0 5 14,71 12 35,29 17 50,00 6/1 34 6/3 34 0 0 7 20,59 11 32,35 16 47,06 Tổng 68 0 0 12 17,65 23 33,82 33 48,53 + Kết quả khảo sát bài kiểm tra học sinh giữa HKII có sử dụng hình ảnh trực quan từ phần mềm Geometer’s Sketchpad: LỚP TSHS GIỎI (TỐT) KHÁ TB (ĐẠT) Dưới TB (CĐ) SL TL(% SL TL(% SL TL(% SL TL(% 6/1 34 ) ) ) ) 4 11,76 10 29,42 16 47,06 4 11,76 6/3 34 5 14,71 12 35,29 14 41,18 3 8,82 Tổng 68 9 13,24 22 32,35 30 44,12 7 10,29 Tóm lại: - Qua kết quả đạt được, tôi thấy muốn nâng cao hiệu quả giảng dạy, tạo hứng thú cho học sinh trong môn Toán, giáo viên cần thực hiện và đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với đặc điểm của nhà trường - Khi tôi áp dụng biện pháp vào thực tế giảng dạy tại đơn vị, đã tạo nên sự thoải mái, môi trường thân thiện giữa thầy và trò. Từ đó gây được sự hứng thú cho các em, các em yêu thích bộ môn Toán, chính vì thế mà tiết học cũng sôi nổi, hiệu quả hơn. 2. Những thông tin cần được bảo mật: Không. 3. Danh sách những thành viên đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu: Không.