zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Chuyên đề Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp về lao động: Đánh giá thực trạng áp dụng bộ tiêu chuẩn TNXH về lao động tại Công ty cổ phần Ngọc Trí

Chia sẻ: Nguyễn Ngoc Tuấn | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:22

Báo xấu

142
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuyên đề phục vụ cho việc học tập, làm báo cáo chuyên đề chuyên sâu cuối khóa; có thể làm tài liệu tham khảo cho bản thân khi làm việc trong các doanh nghiệp; áp dụng rộng rãi, làm tài liệu tham khảo cho một số doanh nghiệp muốn áp dụng bộ tiêu chuẩn này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyên đề Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp về lao động: Đánh giá thực trạng áp dụng bộ tiêu chuẩn TNXH về lao động tại Công ty cổ phần Ngọc Trí

BOÄ LAO ÑOÄNG THÖÔNG BINH & XAÕ HOÄI TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC LAO ÑOÄNG XAÕ HOÄI CƠ SỞ II  CHUYÊN ĐỀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP VỀ LAO ĐỘNG ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ÁP DỤNG BỘ TIÊU CHUẨN TNXH VỀ LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NGỌC TRÍ GVHD: NGUYỄN NGỌC TUẤN Sinh viên :Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên Mã SV: Lớp: Đại học liên thông Bạc Liêu Niên khoá:
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 2 ễn Ngọc Tuấn Long Điền, Tháng 04 năm 2012 PHẦN: MỞ ĐẦU I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Nền kinh tế việt nam ngày càng phát triển, hàng trăm công ty đua nhau mọc lên, không chỉ trong nước, các nhà đầu tư nước ngoài cũng góp phần xây dựng những khu công nghiệp, những công ty lớn, quy mô sản xuất rộng. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp nỗi lên, cũng đồng nghĩa với việc đất nước, con người việt nam chúng ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức, ví dụ như: nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, vấn đề môi trường ô nhiễm, nhà nước phải quản lý vấn đề thuê và sử dụng lao động của các doanh nghiệp ( lao động trẻ em, lao động cưỡng bức, an toàn lao động, giờ làm việc, thù lao, quản lý…), ngoài ra còn nhiều vấn đề mà nhà nước và xã hội hiện tại cần quan tâm. Qúa trình hội nhập kinh tế Quốc tế của nước ta đã mang lại những thành tựu đầy ấn tượng trong phát triển kinh tế xã hội nước ta; làm thay đổi căn bản hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế; là quá trình vừa hợp tác vừa cạnh tranh, có nhiều cơ hội nhưng không ít thách thức cùng với những “ luật chơi ” mới. Một trong những “ luật chơi ” đó là thực hiện “ Trách nhiệm xã hội(CSR) của doanh nghiệp”. Từ đó, Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) được hiểu là sự cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho việc phát triển kinh tế bền vững thông qua những việc làm nâng cao chất lượng đời sống của người lao động và các thành viên trong gia đình họ, theo cách đó có lợi cho doanh nghiệp, cũng như sự phát triển chung của xã hội. Các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững luôn phải tuân thủ những chuẩn mực về bảo vệ môi trường, bình đẳng giới, an toàn lao động, đào tạo và phát triển nhân viên, phát triển cộng đồng,… và thực hiện trách nhiệm xã hội của mình thông qua việc áp dụng các bộ Quy tắc ứng xử (CoC) và các tiêu chuẩn như SA8000, ISO 14000,… Điều quan trọng là ý thức về trách nhiệm xã hội phải là kim chỉ nam trong hoạt động kinh doanh của từng doanh nghiệp trong mọi lĩnh vực, bất kể họ tuân thủ bộ quy tắc ứng xử nào, hay thậm chí thực hiện trách nhiệm xã hội theo các quy tắc đạo đức mà họ cho là phù hợp với yêu cầu của xã hội và được xã hội chấp nhận. Đặc biệt sau hai vụ lớn gây xôn xao xã hội là công ty Vedan xả chất thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải và sữa nhiễm melamine của Trung Quốc. Hiện nay, vấn đề trách nhiệm xã hội đối với các doanh nghiệp Việt Nam không còn mới nhưng vẫn còn lạ. Từ năm 2005, nước ta đã có giải thưởng "CSR hướng tới sự phát triển bền vững" được tổ chức bởi Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Bộ Lao động Thương binh và SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 3 ễn Ngọc Tuấn Xã hội, Bộ Công Thương cùng các hiệp hội Da giày, Dệt may tổ chức, nhằm tôn vinh các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác CSR trong bối cảnh hội nhập. Năm 2006 đã có 50 doanh nghiệp ngành dệt may và da giày tham dự. Theo tiến sĩ Đoàn Gia Khương thì trong bối cảnh hội nhập như nước ta hiện nay, nếu các doanh nghiệp muốn đứng vững cần phải biết đến trách nhiệm xã hội và cần áp dụng trách nhiệm xã hội tốt. Trong trách nhiệm xã hội ( CSR) có một vấn đề cần quan tâm đó là trách nhiệm đối với người lao động. Bởi lẽ người lao động là một nhân tố quan trọng không thể thiếu trong bất cứ doanh nghiệp nào với bất cứ nghành nghề, lĩnh vực kinh doanh nào. Một nhà kinh doanh giỏi là nhà kinh doanh phải biết quan tâm đến người lao động của mình. II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI ÁP DỤNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu Bộ tiêu chuẩn SA 8000 Tài liệu, số liệu, bảng báo cáo về việc triển khai áp dụng, kiểm tra, giám sát SA 8000 tại Công ty cổ phần Ngọc Trí. Bảng nội quy lao động của Công ty. Thỏa ước lao động tập thể của Công ty. Bộ luật lao động của Việt Nam. Luật công đoàn ở Việt Nam 2. Phạm vi áp dụng Phục vụ cho việc học tập, làm báo cáo chuyên đề chuyên sâu cuối khóa. Có thể làm tài liệu tham khảo cho bản thân khi làm việc trong các doanh nghiệp. Áp dụng rộng rãi, làm tài liệu tham khảo cho một số doanh nghiệp muốn áp dụng bộ tiêu chuẩn này Làm tài liệu tham khảo cho sinh viên khóa sau. 3. Phương pháp nghiên cứu Thu thập thông tin, thao khảo tài liệu trên web, tạp chí, sách báo. Thu thập thông tin, số liệu liên quan đến trách nhiệm xã hội tại Công ty. Tham khảo ý kiến chuyên viên phòng quản lý, thực hiện, giám sát, kiểm tra  Sau khi thu thập số liệu, thông tin, tiến hành phân tích tổng hợp và đánh giá. PHẦN: NỘI DUNG CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN I.CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Khái niệm SA 8000: SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 4 ễn Ngọc Tuấn SA 8000 là một bộ tiêu chuẩn định ra các tiêu chí có thể kiểm định được và một quy trình đánh giá độc lập để bảo vệ quyền lợi người lao động và đảm bảo hàng hóa được sản xuất từ bất cứ công ty lớn hay nhỏ ở trên thế giới mà những công ty này được đánh giá là có đạo đức trong đối xử với người lao động. SA 8000 được phát triển và phát hành bởi tổ chức Trách nhiệm xã hội quốc tế (Social Accountability International SAI) đưa ra các yêu cầu đối với các điều kiện làm việc mà một tổ chức phải cung cấp cho các nhân viên của mình. SA 8000 được ban hành năm 1997, dựa trên 12 công ước của Tổ chức lao động quốc tế (ILO), công bố toàn cầu về nhân quyền, công ước của liên hiệp quốc về quyền trẻ em, công ước của liên hiệp quốc về việc loại trừ các hình thức phân biệt đối xử đối với phụ nữ. Tiêu chuẩn SA 8000 có thể được áp dụng cho các công ty có quy mô lớn, nhỏ ở cả các nước phát triển và các nước đang phát triển. Bộ tiêu chuẩn này được xây dựng để thức đẩy các doanh nghiệp phải có trách nhiệm với xã hội trong quá trình sản xuất kinh doanh Trước hết, SA 8000 là tiêu chuẩn so sánh và đánh giá trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Thứ đến, SA 8000 thúc đẩy việc đảm bảo quyền cơ bản của người lao động trong doanh nghiệp. SA 8000 đặc biệt yêu cầu sự công khai trong các hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, SA8000 còn có riêng một phần về hệ thống quản lý đòi hỏi những chính sách và quy trình, cũng như các hệ thống quản lý văn bản thể hiện quyết tâm áp dụng hệ thống tiêu chuẩn SA8000. Tổ chức lao động quốc tế và Liên Hiệp Quốc cũng như các tổ chức phi chính phủ khác đang ngày càng hoàn thiện các điều kiện lao động. Mặt khác, các công ty ngày càng chấp nhận hệ thống SA8000 và ý thức được lợi ích của hệ thống này, kể cả về phía công nhân và phía quản lý. Các công ty lớn ngày càng yêu cầu các nhà cung cấp và các công ty gia công thực hiện SA8000, cũng như áp dụng các quy định lao động. Các tổ chức công đoàn, các hội của người tiêu dùng và các nhà bảo vệ quyền lao động chọn lựa hệ thống tiêu chuẩn SA8000 như một công cụ có tính bao quát để cải thiện quyền lợi lao động. 2. Nội dung chính của bộ tiêu chuẩn SA 8000: Bộ tiêu chuẩn SA 8000 gồm 9 nội dung cơ bản. Hệ thống SA8000 được xây dựng dựa trên mô hình tiêu chuẩn như ISO 9000, ISO 9002 hiện đang được các công ty áp dụng. Dựa trên những nguyên tắc và chuẩn mực về quyền lao động thế giới, được quy ước trong các công ước của tổ chức lao động thế giới, các công ước của Liên Hiệp Quốc, SA8000 bao gồm 9 lĩnh vực chính: (1) lao động trẻ em, (2) lao động cưỡng bức, (3) sức khoẻ và an toàn lao động, (4) tự do đaon2 thể và quyền thương lượng tập thể, (5) phân biệt đối xử, (6) kỷ luật lao động (7) thời gian làm việc, (8) thù lao, (9) hệ thống quản lý 2.1. Lao động trẻ em và vị thành niên. Không có công nhân làm việc dưới 15 tuổi, tuối tối thiểu cho các nước đang thực hiện công ước 138 của ILO là 14 tuổi, ngoại trừ các nước đang phát SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 5 ễn Ngọc Tuấn triển; cần có hành động khắc phục khi phát hiện bất cứ trường hợp lao động trẻn em nào. Khi phát hiện lao động trẻ em trong công ty thì công ty này phải có trách nhiệm: hỗ trợ cho những lao động trẻ em này đến trường cho đến khi đủ 15 tuổi; trả lương cho thu nhập bị mất hoặc thuê người trong gia đình trẻ em đó làm cho công ty. Lao động vị thành niên là lao động lớn hơn lao động trẻ em nhưng nhỏ hơn 18 tuổi, công ty không nên sử dụng lao động vị thành niên trong giờ đến trường, thởi gian làm việc không lớn hơn 10 tiếng một ngày. Không được để lao động trẻ em và vị thành niên tiếp xúc với môi trường độc hại nguy hiểm. 2.2. Lao động cưỡng bức: Không có lao động cưỡng bức, bao gồm các hình thức lao động trả nợ hoặc lao động nhà tù, không được phép yêu cầu đặt cọc giấy tờ tuỳ thân hoặc bằng tiền khi được tuyển dụng vào. Không ủng hộ sử dụng lao động cưỡng bức. 2.3. Sức khỏe và an toàn: + Đảm bảo một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh và nên có hành động thích đáng để ngăn ngừ tai nạn trong khi làm việc. + Cử một đại diện có kinh nghiệm để chịu trách nhiệm cho sức khoẻ và an toàn cho tất cả công nhân. + Cung cấp những khoá dào tạo thường xuyên về sức khoẻ và an toàn cho công nhân nghĩa là ít nhất một lần trong năm. +Thành lập hệ thống để phát hiên lỗi, ngăn ngừa và phản ứng với những đe doạ tiền ẩn cho công nhân. + Cung cấp phương tiện vệ sinh sạch sẽ. 2.4. Tự do đoàn thể và quyền thương lượng tập thể: Người lao động có quyền thành lập và tham gia công đoàn và thương lượng tập thể theo sự lựa chọn của người lao động. 2.5. Phân biệt đối xử: Không được phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, đẳng cấp, tôn giáo, nguồn gốc xuất xứ, giới tính, tàn tật, thành viên công đoàn hoặc quan điểm chính trị. 2.6. Kỷ luật lao động: Không có hình phạt về thể xác, tinh thần và sỉ nhục bằng lời nói. Không được cắt lương vô cớ. 2.7. Thời gian làm việc: + Tuân thủ các quy định của luật hiện hành về giờ giấc làm việc. Thời gian làm việc bình thường không vượt quá 48 giờ/tuần và cứ bảy ngày làm việc thì phải sắp xếp ít nhất một ngày nghỉ cho nhân viên; phải đảm bảo rằng giờ làm thêm không được vượt quá 12 giờ/người/tuần, trừ những trường hợp ngoại lệ và những hoàn cảnh kinh doanh đặc biệt trong thời gian ngắn và công việc làm thêm giờ luôn nhận được mức thù lao đúng mức. Đồng thời việc làm ngoài giờ là hoàn toàn tự nguyện, không ép buộc. SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 6 ễn Ngọc Tuấn 2.8. Thù lao: Tiền lương trả cho thời gian làm việc một tuần phải đủ để đáp ứng được với nhu cầu cơ bản của người lao động và gia đình họ; không được áp dụng hình thức xử phạt bằng cách trừ lương. 2.9. Các Hệ thống quản lý: Các tổ chức muốn đạt và duy trì chứng chỉ cần xây dựng và kết hợp tiêu chuẩn này với các hệ thống quản lý và công việc thực tế hiện có tại tổ chức mình. 3. Các bước để lấy chứng nhận SA 8000 3.1. Tóm tắt các bước để lấy chứng chỉ SA 8000 Xem tài liệu và áp dụng Trước khi đánh giá Đánh giá nội bộ bởi đánh giá viên Đánh giá để lấy Đánh giá chứng nhận hàng năm Gia hạn chứng nhận 3.2.Các bước để đăng ký chứng nhận 3.2.1. Xem xét tài liệu: 3.2.2. Tham dự khóa đào tạo về SA 8000: có thể tham dự khóa đào tạo 4 ngày hoặc 2 ngày thường được cung cấp từ nhà chứng nhận SA 8000. 3.2.3. Liên hệ với các nhà đánh giá của tổ chức chứng nhận SA 8000: phải liên hệ để lấy một đơn xin được lấy chứng nhận SA 8000 và một hướng dẫn đầu tiên trong quy trình lấy SA 8000. 3.2.4. Đệ trình đơn xin chứng nhận: phải đệ đơn trình cho một nhà đánh giá và cam kết sẽ để các nhà đánh giá thực hiện đánh giá công ty trong vòng một năm. 3.3. Đánh giá nội bộ SA 8000 SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 7 ễn Ngọc Tuấn Sau khi đọc hướng dẫn SA 8000 và đệ trình đơn xin chứng nhận, công ty phải tự thực hiện đánh giá nội bộ hoặc là dưới sự giúp đỡ của một tổ chức tư vấn độc lập. Chi phí tư vấn được tính dựa trên số ngày làm việc của tư vấn viên và giai đoạn đánh giá của công ty tư vấn là từ 3 – 8 tháng. Trong giai đoạn này công ty tư vấn chỉ tham quan một số lần nhất định nào đó. Dưới đây là bảng báo giá của một trong những công ty tư vấn SA 8000. 3.4. Thăm dò trước khi đánh giá. Ngay khi đánh giá nội bộ hoàn thành và một số vấn đề đã được nêu ra công ty nên sắp xếp một sự đánh giá ban đầu từ một trong các nhà đánh giá. 3.5. Đánh giá chứng nhận. + Liên hệ với nhà đánh giá để đánh giá một cách hoàn chỉnh + Phân công đội đánh giá địa phương cho công ty. + Tiếp cận các tài liệu của công ty và phỏng vấn nhân viên công ty. + Cung cấp chứng nhận SA 8000. + Thời gian cần thiết cho giai đoạn đánh giá. + Chi phí cho việc đánh giá. 3.6. Duy trì chứng nhận. 3.6.1. Hiệu lực của chứng nhận : hiệu lực thường kéo dài 3 năm. 3.6.2. Đánh giá giữa năm: Đánh giá giữa năm sẽ được thực hiện dể đảm bảo sự tuân thủ liên tục đối với SA 8000, thời gian đánh giá thường mất khoảng 1/3 thời gian đánh giá ban đầu. Chi phí thường mất 20% 30% chi phí ban đầu. Thông thường các nhà đánh giá chỉ lựa chọn một số bộ phận để đánh giá. 3.6.3. Đánh giá để gia hạn: công ty phải gia hạn lại chứng nhận sau 3 năm. Đánh giá để gia hạn thường kỹ lưỡng hơn đánh giá giữa năm. Giai đoạn gia hạn thường chiếm khoảng 2/3 thời gian đánh giá ban đầu, tuy nhiên còn phụ thuộc tình trạng công ty trong giai đoạn đó. Tương tự cho những chi phí liên quan đến SA 8000, phí thường được tính dựa trên số ngày cần thiết do các nhà đánh giá yêu cầu. 4. Lợi ích của SA 8000. * Có đội ngũ cải thiện làm việc tích cực vì sự cải thiện điều kiện làm việc, có khả năng lôi cuốn thêm khách hàng vì công ty có những tiêu chuẩn về lao động cao hay là bộ tiêu chuẩn SA 8000,cam kết đạo đức của người lao động được tăng lên * Tiền đền bù cho người lao động do xẩy ra tai nạn ít hơn. * Có SA 8000 các doanh nghiệp sẽ tạo được môi trường làm việc tốt, đảm bảo an toàn cho người lao động thông qua hệ thống giám sát, phát hiện sớm để ngăn ngừa những nguy cơ tiềm ẩn đối với người lao động. * Các doanh nghiệp có danh tiếng hơn, cải thiện, duy trì hình ảnh tốt đẹp trong công chúng, cải thiện mối quan hệ với các bên đối tác, đáp ứng được yêu cầu của khách hàng và xã hội. *Nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm tỷ lệ sản phẩm hư hỏng. *Thúc đẩy tăng năng suất lao động. SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 8 ễn Ngọc Tuấn *Cải thiện mối quan hệ với tổ chức công đoàn và các cổ đông quan trọng *Công nhân sẽ trung thành hơn và gắn bó với công ty hơn, người lao động yên tâm và gắn bó với doanh nghiệp. II. CƠ SỞ THỰC TIỂN: 1. SA 8000 trên thế giới Công ty Avon Products’ Suffern đặt tại New York đã được cấp chứng chỉ SA8000 đầu tiên, mở màn cho hàng loạt các công ty khác trên thế giới, chủ yếu là các công ty sản xuất đồ chơi, các công ty may mặc, và các công ty giày da của Trung Quốc và các quốc gia đang phát triển khác. Vấn đề là khi một công ty đa quốc gia thực hiện SA8000, những nhà cung cấp và các nhà thầu phụ của công ty này cũng phải thực hiện SA8000 theo. Như trường hợp của cộng ty Mỹ phẩm Avon, khi Avon tuyên bố thực hiện SA8000, 19 nhà máy của Avon và các nhà cung cấp nguyên liệu và bán thành phẩm cho Avon cũng phải thực hiện SA8000. Công ty sản xuất đồ chơi Toys’R Us cũng có những đòi hỏi tương tự đối với các nhà cung cấp và các nhà thầu phụ của mình. Công ty đồ chơi này yêu cầu 5000 nhà cung cấp của mình, chủ yếu là ở Trung Quốc cũng phải có chứng chỉ SA8000. Tập đoàn Siêu thị Sainsbury’s ở châu Âu cũng đang tuân thủ nghiêm ngặt hệ thống tiêu chuẩn SA8000 đang chuẩn bị thực hiện yêu cầu này trên các chi nhánh toàn cầu. 2. SA 8000 ở Việt Nam. Theo quan điểm của nhiều chuyên gia kinh tế, việc thực hiện SA 8000 tại Việt Nam có rất nhiều thuận lợi bởi những tiêu chuẩn của SA 8000 có nhiều điểm tương đồng với các văn bản pháp luật và các chính sách liên quan đến bảo vệ quyền lợi của người lao động. Nếu doanh nghiệp thực hiện tốt Bộ luật Lao động cũng như quy định của Nhà nước thì đã đáp ứng gần như các tiêu chuẩn của SA 8000. Các doanh nghiệp được cấp chứng chỉ SA8000 tăng từ 1 doanh nghiệp vào 1999 lên đến 8 vào tháng 5/2002 và đến thời điểm hiện tại còn có nhiều công ty khác áp dụng SA 8000. Với việc áp dụng bộ tiêu chuẩn này, các doanh nghiệp Việt Nam có thêm một phương pháp khoa học để quản lý các vấn đề liên quan đến điều kiện lao động, quyền lợi của người lao động, phương pháp hoạch định để cải thiện điều kiện làm việc. Các doanh nghiệp Việt Nam đã áp dụng SA 8000 như: Công ty May 10, Công ty cổ phần may Hồ Gươm, công ty TNHH dệt may Thái Tuấn, công ty TNHH Thái Bình… Theo nghiên cứu và khảo sát được tiến hành trong năm 2000 về tình hình áp dụng tiêu chuẩn SA 8000 của Viện Kinh tế TP. Hồ Chí Minh thì việc áp dụng SA 8000 trong các doanh nghiệp Nhà nước có phần thuận lợi hơn so với các doanh nghiệp ngoài nhà nước. Vì các doanh nghiệp Nhà nước phải tuân thủ theo quy định của Luật lao động, vốn rất gần gũi với các quy định của Luật lao động quốc tế mà SA 8000 lấy đó làm nền tảng. Việc áp dụng SA8000 trong các doanh nghiệp Nhà nước giúp triển khai cụ thể và đi sâu vào khía cạnh hiệu quả của hoạt động quản lý lao động nên gặp rất nhiều thuận lợi và ủng hộ từ các cấp quản lý và ngay chính công nhân. SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 9 ễn Ngọc Tuấn Ngược lại với các doanh nghiệp Nhà nước, các doanh nghiệp ngoài nhà nước gặp nhiểu khó khăn hơn, đòi hỏi phải có sự cố gắng nỗ lực và cam kết của các nhà lãnh đạo, sức ép từ phía người mua hàng hay công ty mẹ chính là động cơ thúc đẩy chính để áp dụng SA 8000 trong các doanh nghiệp Ngoài quốc doanh. Hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn trên con đường hội nhập vào thị trường khu vực cũng như quốc tế. Sự cạnh tranh giữa các đối thủ rất gay gắt, do đó các doanh nghiệp luôn tìm các phương thức nhằm nâng cao tính cạnh tranh cho mình. Một trong những phương thức hữu hiệu luôn được các nhà sản xuất và người bán lẻ áp dụng và ghi nhớ là chú trọng bảo vệ uy tín và giá trị của các thương hiệu. Trên những thị trường lớn như Mỹ, EU người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến chất lượng mẫu mã sản phẩm mà họ còn quan tâm đến môi trường làm việc của những công nhân làm sản phẩm này có được đảm bảo không, họ quan tâm sản phẩm có sử dụng trẻ em làm không? Do đó, việc áp dụng tiêu chuẩn SA 8000 là một vấn đề cần thiết nhằm khẳng định giá trị đạo đức của sản phẩm mà doanh nghiệp Việt Nam nên có. Tuy nhiên, theo ông Ngô Văn Nhơn, phó Giám đốc CLB ISO Việt Nam, thì vấn đề lớn trong việc áp dụng tiêu chuẩn SA 8000 của các doanh nghiệp là vấn đề kinh phí, các khoản như chi phí tư vấn, đánh giá, thay đổi công ty… Hơn nữa, việc áp dụng tiêu chuẫn SA 8000 đòi hỏi doanh nghiệp phải công khai tài chính, đối với các DN nước ngoài đây là việc bình thường nhưng đối với doanh nghiệp Việt Nam điều này rất khó triển khai vì nhiều lý do như: nhận thức về SA 8000 của các doanh nghiệp còn chưa cao, chưa thấy hết lợi ích do SA 8000 đem lại. Bên cạnh đó, việc thực hiện đòi hỏi phải xây dựng một hệ thống đội ngũ giám sát đạt tiêu chuẩn, việc này tốn rất nhiều kinh phí. Chúng ta có thể thấy rõ một số khó khăn trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay như sau: * Không có khả năng chi trả tài chính cho việc áp dụng tiêu chuẩn SA 8000. * Khó khăn trong hệ thống giám sát. * Chênh lệch về nguồn lực giữa các công ty đa quốc gia và các doanh nghiệp vừa và nhỏ. * Nhận thức về lợi ích của SA 8000 chưa cao. * Cách biệt văn hóa giữa khách hàng và nhà cung cấp. *Không muốn tiết lộ ghi chép tài chính. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG BỘ TIÊU CHUẨN SA 8000 I. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA XÍ NGHIỆP. 1. Quá trình hình thành và phát triển của xí nghiệp Công ty cổ phần chế biến thực phẩm Ngọc trí, được thanh lâp vao thang ̀ ̣ ̀ ́ 8/2009. Địa chỉ: Ấp 3, xã Phong Thạnh Đông A, Huyện Giá Rai, Tỉnh Bạc Liêu Điện thoại: 07813.620779; Fax:07813.620778 Email: info@ngoctriseafood.com.vn SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 10 ễn Ngọc Tuấn Wesite:www.ngoctriseafood.com.vn Sau gần 3 năm hình thành, hiện tại quy mô của xí nghiệp là 5 chuyền sản xuất, năng lực sản xuất của xí nghiệp là 0,4 triệu sản phẩm/ năm. 2. Lĩnh vực kinh doanh: ̉ ́ ế biến các loại thủy hải sản chủ yếu la cac đ San xuât, ch ̀ ́ ơn hang.̀ 3. Phương hướng hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Năm 2011 ngành chế biến thuỷ sản vẫn gặp nhiều khó khăn như báo chí đã nêu nhưng Công Ty Ngọc Trí đã phần nào chủ động hơn trong hoạch định kế hoạch sản xuất kinh doanh của mình, với phương châm sau: ́ ̣ ̀ ực hiên đây đu bô tiêu chuân SA8000 đê h Tiêp tuc duy tri th ̣ ̀ ̉ ̣ ̉ ̉ ợp tac v ́ ơí khach hang. Công ty đã nh ́ ̀ ận thức được mặc dù tình hình kinh tế trong nước cũng như thế giới khó khăn nhưng việc duy trì áp dụng tốt tiêu chuẩn SA 8000 cũng là một lợi thế lớn nhằm duy trì hợp tác với khách hàng. Tiếp tục đẩy mạnh việc tiêu thụ hàng và thu hồi vốn tái sản xuất. Nghiên cứu các giải pháp về: Nâng cao năng suất lao động, tổ chức sản xuất khoa học hơn, đồng thời quan tâm đến công tác bảo hộ lao động, cải thiện môi trường và điều kiện lao động sản xuất, nâng cao tay nghề của công nhân, có kế họach đào tạo thợ lành nghề, thi đua đạt năng suất cao; tiết kiệm nguyên vật liệu, điện năng. Mục tiêu cuối cùng là làm giảm chi phí sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm và thông qua đó làm tăng doanh thu cải thiện đời sống cán bộ công nhân viên của công ty. Tóm lại, phương hướng hoạt động của Công ty hiện nay là vẫn cố gắng duy trì áp dụng tiêu chuẩn SA 8000 để tạo thế cạnh tranh, tìm biện pháp không tồn động hàng tồn kho nhằm giảm vốn mua nguyên liệu, Cải thiện điều kiện nơi làm việc, nâng cao tay nghề công nhân…và mục tiêu cuối cùng vẫn là giảm chi phí sản xuất nhưng vẫn có khả năng cạnh tranh. 4. Sơ đồ hệ thống tổ chức bộ máy của công ty chế biến Ngọc Trí; Giám đốc công ty Phó Giám đốc Phó Giám đốc tổ chức điều hành Tổ phục vụ Tổ thống kê Tổ KCS Tổ SX và Chế biến SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 11 ễn Ngọc Tuấn II. THỰC TRẠNG ÁP DỤNG BỘ TIÊU CHUẪN SA 8000 TẠI CÔNG TY TNHH NGỌC TRÍ: 1.Quá trình triển khai, áp dụng bộ tiêu chuẩn. 1.1 Tại sao Công ty TNHH Ngọc Trí muốn áp dụng SA 8000? Như chúng ta đã biết, Các doanh của Việt Nam phát triển khá mạnh, tuy nhiên trong điều kiện nền kinh tế hiện nay họ cũng đang đứng trước rất nhiều thách thức trong quá trình hội nhập khu vực và hội nhập toàn cầu. Chính vì thế buộc các doanh nghiệp phải có phương thức để tồn tại và phát triển trên nhiều thị trường đa dạng. SA 8000 là một trong những công cụ có thể giúp các doanh nghiệp tạo ra thương hiệu, tạo thế cạnh tranh cao. Công ty cũng không tránh khỏi những khó khăn về kinh tế và xã hội đã đề cập trên, do đó SA 8000 là một công cụ cần thiết nhằm giúp Công ty ngày càng phát triển bền vững, có thể sánh vai cùng các doanh nghiệp lớn mạnh, uy tín khác. Có rất nhiều nguyên nhân làm cho công ty TNHH Ngọc Trí cần phải áp dụng SA 8000, tuy nhiên chúng ta có thể tóm tắt một số vấn đề chính sau đây. * Các áp lực từ mặt thị trường: + Yêu cầu các khách hàng muốn những sản phẩm họ mua phải đảm bảo sạch sẽ, sản phẩm có đạo đức. + Yêu cầu nâng cao hiệu quả kinh tế của các hoạt động mang tính trách nhiệm xã hội nhằm tạo và duy trì lợi thế cạnh tranh. + Chuẩn bị cho xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. * Áp lực từ chủ sở hữu, cổ đông: + Muốn đảm bảo đầu tư của họ được duy trì “trong sạch” về mặt trách nhiệm xã hội. + Cải thiện hình ảnh của Công ty đối với khách hàng và các bên quan tâm. * Áp lực từ nhân viên: + Muốn có môi trường làm việc an toàn. + Muốn có tổ chức và thương thảo tập thể với chủ doanh nghiệp. * Doanh nghiệp nhận thực được tầm quan trọng của SA 8000 + Nâng cao uy tín, hình ảnh và năng lực của công ty đối với khách hàng. + Nâng cao tình thần trách nhiệm và hạn chế các tổn thất trong trường hợp tai nạn, khẩn cấp. +Quản lý rủi ro. 1.2. Bắt đầu nghiên cứu bộ tiêu chuẩn như thế nào ?khi nào? Công ty bắt đầu nghiên cứu và thực hiện tiêu chuẩn SA 8000 vào tháng 6 năm 2010, đến tháng 10 năm 2010 tổ chức đánh giá đến công ty đánh giá: giờ giấc làm việc, bảng lương, môi trường làm việc, nhà vệ sinh, nhà ăn, kho hàng, bảo hộ lao động... Việc bắt đầu nghiên cứu áp dụng tiêu chuẩn SA 8000 của Công ty Ngọc Trí không hoàn toàn giống với quy trình nghiên cứu áp dụng đưa ra ở trên. Không đến các tổ chức cấp chứng chỉ để đăng ký học về bộ tiêu chuẩn, cũng không thuê SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 12 ễn Ngọc Tuấn đơn vị tư vấn, mà chỉ tự nghiên cứu, tìm hiểu học hỏi kinh nghiệm qua các đơn vị đã thực hiện rồi từ đó tự áp dụng và đánh giá nội bộ. ̣ Công ty Lâp ra môt Ban Th ̣ ương tr ̀ ực thực hiên bô Tiêu chuân SA8000, ̣ ̣ ̉ trong ban thương tr ̀ ực se chia thanh nhiêu bô phân nho (Ví d ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ̉ ụ: bô phân th ̣ ̣ ực hiên ̣ ̉ ̣ ̣ công tac Bao hô lao đông, Phong chay ch ́ ̀ ́ ưa Chay, bô phân th ̃ ́ ̣ ̣ ực hiên Vê sinh An ̣ ̣ ̀ ực Phâm, Bô phân Y tê, Bô phân Lao đông Tiên l toan th ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ương va BHXH,…) phân ̀ công ro rang trach nhiêm cho t ̃ ̀ ́ ̣ ưng bô phân, sau đo c ̀ ̣ ̣ ́ ử đi đên cac đ ́ ́ ơn vi ban hoc̣ ̣ ̣ ̉ ́ hoi cach th ực hiên va vê triên khai th ̣ ̀ ̀ ̉ ực hiên tai Công ty. ̣ ̣ 1.3. Doanh nghiệp phải làm gì để được cấp giấy chứng nhận SA 8000. Cấp chứng chỉ thực hiện SA8000 có nghĩa là một nhà máy, xí nghiệp đã được kiểm tra và công nhận đã tuân thủ những quy trình kiểm tra của CEPAA The Council of Economic Priorities Accreditation Agency (Hội đồng các vấn đề ưu tiên kinh tế) và thực hiện nghiêm ngặt những chuẩn này. Bộ phận kiểm tra để cấp chứng chỉ tim ki ̀ ếm những bằng chứng chứng minh rằng hệ thống quản lý hoạt động hiệu quả, các quy trình và kết quả thực hiện chứng tỏ việc tuân thủ SA8000. Thêm vào đó, xí nghiệp được cấp chứng chỉ cũng sẽ được kiểm tra giám sát chặt chẽ qua những cuộc thanh tra giữa kỳ trong năm. Một khi đã được cấp chứng chỉ, nhà sản xuất sẽ được quyền trưng dấu hiệu của chứng chỉ này và dùng chứng chỉ để chứng minh với khách hàng và cổ đông về thái độ tuân thủ SA8000 của mình. ̉ ược câp ch Đê đ ́ ưng chi th ́ ̉ ực hiên SA 8000, tr ̣ ước hết công ty phai th ̉ ực ̣ ́ ̣ ̉ hiên đúng cac nôi dung cua tiêu chuân SA8000: ̉ Quy đinh Lao đ ̣ ộng trẻ em: Không sử dụng lao động dưới 15 tuổi. Lao động cưỡng bức: Không sử dụng, không ủng hộ việc sử dụng lao động cưỡng bức, cũng không yêu cầu người lao động đóng tiền thế chân hoặc lưu giấy tờ tùy thân khi vào làm việc tại công ty. Sức khỏe và an toàn: Người lao động được tham gia các khóa huấn luyện định kỳ về an toàn và vệ sinh; khu vực vệ sinh cá nhân luôn luôn đảm bảo sạch sẽ và luôn luôn đủ nước vệ sinh ; nước uống cho công nhân đảm bảo đầy đủ và an toàn, đảm bảo bữa ăn giữa ca cho người lao động. Nơi làm việc phải đảm bảo an toàn và vệ sinh; đu anh sang, đam bao công tac phong chông chay nô, S ̉ ́ ́ ̉ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̉ ử dụng các phương tiện bảo hộ cá nhân. Tự do hội họp và quyền thương lượng tập thể: Quyền được tự do lập và tham gia công đoàn cũng như các thỏa ước tập thể; khi các quyền trên bị giới hạn bởi pháp luật sở tại, người lao động có quyền được lập và tham các hội hay đoàn thể có tính chất tương tự. Sự phân biệt đối xử: Không phân biệt chủng tộc, đẳng cấp, nguồn gốc quốc gia, tôn giáo, tật nguyền, giới tính, thành viên của nghiệp đoàn hoặc phe đảng chính trị, không lạm dụng tình dục. Kỷ luật: Không áp dụng các biện pháp nhục hình về thể xác, tinh thần hoặc sỉ nhục hay lạm dụng lời nói. Thời gian làm việc: phù hợp với luật pháp hiện hành, bất kỳ trường hợp nào, người lao động không làm việc quá 48 giờ/ tuần và cứ 7 ngày làm việc thì SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 13 ễn Ngọc Tuấn phải sắp xếp ít nhất 1 ngày nghỉ; nếu tình nguyện làm thêm ngoài giờ thì sẽ không quá 12 giờ/ tuần và được chi trả đúng theo luật định. Làm thêm ngoài giờ chỉ được chấp thuận khi người lao động tình nguyện hoặc khi đã được qui định trong thỏa ước lao động tập thể. Việc chi trả lương: Tiền lương trả cho thời gian làm việc phải đáp ứng đủ nhu cầu cơ bản của người lao động và gia đình họ, không áp dụng việc trừ lương như là một hình thức kỷ luật. 1.4. Khi đã áp dụng bộ tiêu chuẩn này thì cơ cấu doanh nghiệp có thay đổi gì không? ̉ ̣ Tiêu chuân SA8000 la quy đinh vê th ̀ ̀ ực hiên trach nhiêm xa hôi do vây ̣ ́ ̣ ̃ ̣ ̣ ̉ không anh h ưởng gi đên c ̀ ́ ơ câu cua Công ty và n ́ ̉ ội quy lao động của công ty về các vấn đề như giờ giấc làm việc, giờ nghĩ nghơi, trang phục, vệ sinh… đã phù hợp theo quy định, do đó nội quy lao động của công ty không thay đổi khi áp dụng bộ tiêu chuẩn này. Tuy nhiên, khi áp dụng SA 8000 thì trách nhiệm của các phòng ban nhiều và nặng nề hơn, các phòng ban phải luôn luôn trên tinh thần bị kiểm tra 6 tháng một lần hoặc một năm một lần hoặc cũng có thể bị kiểm tra bất cứ lúc nào, do đó các phòng ban phải thường xuyên duy trì thực hiện theo đúng quy định. 1.5. Dây chuyền sản xuất nhà xưởng phải trang bị lại như thế nào? * Dây chuyền sản xuất Sắp xếp lại dây chuyền sản xuất, tổ chức lại lao động để giảm lao động ở các khâu trung gian. Thành lập bộ phận tổ chức sản xuất, tổ chức lao động và chuyển giao công nghệ. Bộ phận này chịu trách nhiệm nghiên cứu thực trạng mô hình sản xuất, tìm mô hình sản xuất hiệu quả hơn để ngày càng hoàn thiện nâng cao trình độ tổ chức sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động. * Về trang bị nhà xưởng : Về ánh sáng trong xưởng, cũng có tận dụng ánh sáng tự nhiên như sử sụng cửa sổ, cửa trời và luôn được lau chùi sạch sẽ, đảm bảo cho ánh sáng luôn đầy đủ trong không gian làm việc, ngoài ra công ty còn nâng cấp hệ thống chiếu sáng bằng cách trang bị thêm nhiều bóng đèn chiếu sáng nơi làm việc. Để chống tiếng ồn xí nghiệp đã trang bị một số máy móc mới, thường xuyên kiểm tra bảo dưỡng để máy hoạt động êm hơn, cửa được thiết kế kín hơn, sử dụng vật liệu cách âm. Cải thiện hệ thống chống nóng, thông gió, hút ẩm; trang bị các thiết bị công nghệ, thiết bị hệ thống an toàn lao động, phòng chống cháy nỗ, an toàn vệ sinh môi trường. Nhìn chung cơ sở vật chất trong phân xưởng được trang bị mới, hiện đại. 2.Những khó khăn và thuận lợi của Công ty khi áp dụng bộ tiêu chuẩn SA 8000. 2.1. Những Khó khăn: SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 14 ễn Ngọc Tuấn Nhận thức của doanh nghiệp về SA 8000. Hầu hết các doanh nghiệp ở Việt Nam đều nhìn nhận SA 8000 như một vấn đề mâu thuẫn với mục tiêu tạo cắt giảm chi phí để tăng lợi nhuận, không phù hợp với mục tiêu kinh doanh. Các doanh nghiệp không muốn tiết lộ các ghi chép tài chính, đặc biệt trong các doanh nghiệp tư nhân. Không có khả năng chi trả chi phí áp dụng SA 8000. Nhiều công ty muốn được giám định công khai, nhưng không đủ chi phí cho việc giám định. Sự cách biệt văn hoá giữa khách hàng và nhà cung cấp. SA 8000 là mục tiêu ít được ưu tiên, đặc biệt trong những thời điểm kinh tế suy thoái. Ngay cả khi hệ thống SA 8000 hứa hẹn đem lại lợi nhuận cao hơn về lâu dài, nhưng nhiều công ty vẫn không muốn đầu tư phục vụ nhu cầu trước mắt để thực hiện SA 8000. Thực tế của hoạt động gia công gây ra nhiều khó khăn trong việc xác định khối lượng công việc giám sát. Các công ty đa quốc gia sẽ đòi hỏi tất cả các nhà cung cấp và đơn vị gia công thực hiện tiêu chuẩn SA 8000. Nhưng bản chất của hoạt động gia công đảm đương phần lớn công đoạn sản xuất khác nhau tại các doanh nghiệp độc lập, làm cho việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp và đòi hỏi các đơn vị gia công áp dụng SA 8000 trở nên khó khăn. 2.2. Những thuận lợi. * Học hỏi kinh nghiệm từ những doanh nghiệp đã áp dụng, có thể tránh được những sai lầm họ đã mắc phải, có thể phát huy những yếu tố tốt của các công ty bạn. * Do công ty cũng tuân thủ theo luật lao động hiện hành do đó khi áp dụng bộ tiêu chuẩn này cũng không gặp khó khăn trong việc thay đổi cơ cấu tổ chức cũng như các vấn đề vệ sinh, ăn uống, giờ làm việc, nghĩ nghơi, các chế độ lương thưởng, kỷ luật.. * Được sự ủng hộ từ phía người lao động. 3. Những lợi ích đạt được từ SA 8000 Những cam kết của Công ty về đảm bảo phúc lợi xã hội cho người lao động sẽ làm tăng sự gắn bó và cam kết của họ đối với công ty. Việc đưa vào áp dụng SA 8000 đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho xí nghiệp mà cụ thể là: 3.1. Những lợi ích cụ thể đối với xí nghiệp: * Cải thiện cơ hội xuất khẩu và thâm nhập thị trường quốc tế. * Nâng cao uy tín, hình ảnh và tạo niềm tin của công ty với khách hàng, nâng cao mối quan hệ với khách hàng về mặt trách nhiệm xã hội. * Nâng cao năng lực và tạo hội để đạt được lợi thế cạnh tranh, thu hút nhiều khách hàng và xâm nhập được vào thị trường mới có yêu cầu cao nhờ nâng cao hiệu quả kinh tế trong hoạt động trách nhiệm xã hội. * Phát triển bền vững nhờ thỏa mãn được lực lượng lao động, yếu tố quan trong nhất trong một tổ chức. * Hấp dẫn đối với các nhân viên và những người tham gia tuyển vào tổ chức, đặc biệt trong trường hợp thị trường lao động đang có sự cạnh tranh mãnh mẽ như hiện nay SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 15 ễn Ngọc Tuấn * Nâng cao tinh thần và sự trung thành của nhân viên với tổ chức nhờ điều kiện làm việc tốt hơn. * Giảm thiểu nhu cầu kiểm tra, thanh tra từ các cơ quan quản lý nhà nước. * Tránh được các khoản tiền phạt do vi phạm quy định pháp luật về trách nhiệm xã hội, * Tỷ lệ sử dụng lao động cao hơn nhờ giảm thiểu các vụ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, * Giảm mức độ vắng mặt của nhân viên và thay đổi về nhận sự. * Dễ dàng thu hút được lao động có trình độ cao. * Hạn chế các tổn thất trong trường hợp tại nạn, khẩn cấp. * Tăng năng suất nhờ giảm các chi phí liên quan đến các vấn đề xã hội. * Được sự đảm bảo của bên thứ ba. * Vượt qua rào cản kỹ thuật trong thương mại * Cơ hội cho quảng cáo, quảng bá. * Biến động lao động nhỏ * Thời gian làm việc và nghĩ nghơi đảm bảo đúng theo quy định của Bộ Luật lao động. * Công ty không sử dụng lao động trẻ em. * Hệ thống tiền lương, tiền thưởng thực sự có vai trò trong động viên vật chất và tinh thần đối với người lao động. 3.2. Lợi ích đối với công nhân, Công đoàn và các tổ chức phi chính phủ: + Nâng cao vai trò cho các tổ chức Công đoàn và những thoả thuận tập thể + Là một công cụ để giúp các công nhân thấy rõ quyền lợi của người lao động. + Là cơ hội để các công nhân làm việc trực tiếp với doanh nghiệp trong việc đưa ra các quyền lợi của người lao động 3.3. Lợi ich đôi v ́ ́ ới khách hàng: + Sử dụng sản phẩm được sản xuất từ một tổ chức có trách nhiệm cao đối với cộng đồng và xã hội. + Khách hàng và người tiêu dùng tin rằng sản phẩm hay dịch vụ cung ứng đã được sản xuất trong một môi trường làm việc an toàn và công bằng và tạo cơ sở để nâng cao uy tín cũng như hình ảnh tốt đẹp về doanh nghiệp trên thương trường. 4. Nguyên nhân Theo Bộ Lao ĐộngThương Binh –Xã Hội, trên thực tế, nhiều Doanh nghiệp Việt Nam có chính sách với người lao động tốt hơn so với yêu cầu của SA 8000. Thu nhập của người lao động tại nhiều doanh nghiệp còn cao hơn mức tối thiểu không chỉ ở Việt Nam mà còn ở khu vực. Nhưng hiện tại, số doanh nghiệp Việt Nam được chứng nhận đạt SA 8000 còn rất hạn chế. Trong nhiều nguyên nhân, có nguyên nhân hàng đầu là sự nhận thức: Nhiều Doanh nghiệp chưa ý thức được sự cần thiết phải xây dựng tiêu chuẩn này cho hội nhập. Họ không biết rằng, ngày nay, các nhà nhập khẩu nước ngoài SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 16 ễn Ngọc Tuấn chịu sức ép lớn từ các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức công đoàn, các nhóm tư vấn và cả giới truyền thông. Những năm 90 đến nay, ngành công nghiệp may mặc luôn đi đầu trong vấn đề đòi hỏi những nguồn cung cấp phù hợp về đạo đức. Trong tương lai, chứng nhận SA 8000 sẽ là một loại chứng nhận mà các DN sẽ tự nguyện muốn đạt đến để làm nổi bật việc gia tăng ý nghĩa trách nhiệm xã hội của giới kinh doanh. Ngoài ra, khi thực hiện tiêu chuẩn này thì năng suất bị ảnh hưởng khi phải thực hiện đồng thời nhiều bộ quy tắc ứng xử; cũng như một số doanh nghiệp thiếu nguồn tài chính và kỹ thuật để thực hiện các chuẩn mực trách nhiệm xã hội (đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ); sự nhầm lẫn do khác biệt giữa qui định của bộ quy tắc ứng xử và Bộ Luật Lao động; và những quy định trong nước ảnh hưởng tới việc thực hiện các bộ quy tắc ứng xử. CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ. I/ GIẢI PHÁP: 1. Về phía doanh nghiệp Nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về tầm quan trọng của việc áp dụng bộ tiêu chuẩn này vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, cần khẳng định rằng các bộ quy tắc ứng xử không thể thay thế và đứng trên luật quốc gia. Vì phần lớn các nội dung của bộ quy tắc ứng xử dựa trên các công ước là thông lệ quốc tế và luật quốc gia. Do vậy việc thực hiện các bộ quy tắc ứng xử ở bất cứ quốc gia nào phải phù hợp với luật quốc gia và hỗ trợ việc thực hiện luật pháp luật Việt Nam. Việc thực hiện các bộ quy tắc ứng xử là tự nguyện, hoàn toàn không mang tính bắt buộc. Việc thực hiện các quy định thể hiện trách nhiệm xã hội trong các bộ quy tắc ứng xử là một khoản chi phí mang tính chất đầu tư của doanh nghiệp, được thực hiện trước và trong khi làm ra sản phẩm, chứ không phải là một đóng góp của doanh nghiệp mang tính chất nhân đạo, từ thiện. Nếu trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và bộ quy tắc ứng xử được hiểu đúng và thực hiện đúng, phù hợp với luật pháp quốc gia thì việc thực hiện trách nhiệm xã hội chính là một việc làm mà các bên đều có lợi: đó là uy tín và tính cạnh tranh của doanh nghiệp được tăng lên; quyền lợi và nhân phẩm của người lao động được bảo đảm tốt hơn; và việc thực hiện luật pháp quốc gia cũng được tốt hơn, tính cạnh tranh của cả nền kinh tế cũng cao hơn, môi trường đầu tư tốt hơn. Thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp Việt Nam là một công việc không thể bỏ qua trên con đường hội nhập, vừa lợi ích cho doanh nghiệp, vừa lợi ích cho xã hội, đặc biệt là nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, của quốc gia và hỗ trợ thực hiện tốt hơn Luật pháp Lao động tại Việt Nam, cũng là nội dung quan trọng trong xây dựng văn hoá doanh nghiệp trong nền kinh tế hiện đại. 2. Về phía nhà nước SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 17 ễn Ngọc Tuấn Để định hướng và tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của mình, nhà nước cần phải thực hiện một số giải pháp sau đây: Thứ nhất, cần tăng cường thông tin, tuyên truyền để mọi người hiểu đúng bản chất của vấn đề “trách nhiệm xã hội” và các bộ quy tắc ứng xử, nhất là trong các doanh nghiệp, các nhà quản lý, hoạch định chính sách vĩ mô. Thứ hai, cần có các nghiên cứu cơ bản, khảo sát thực tế tại các doanh nghiệp đã thực hiện và sẽ thực hiện các bộ quy tắc ứng xử, để phát hiện những thuận lợi cũng như các rào cản, khó khăn, thách thức, từ đó khuyến nghị các giải pháp xúc tiến thực hiện trong thời gian tới. Có thể thấy, trong quá trình thực hiện trách nhiệm xã hội và các bộ quy tắc ứng xử, các doanh nghiệp phải chi phí khá lớn cho đầu tư để cải thiện các điều kiện vệ sinh lao động và môi trường. Trong điều kiện cạnh tranh, nhiều doanh nghiệp không thể trang trải nổi những khoản chi này, bởi vậy có thể nhà nước phải hỗ trợ cho vay từ quỹ hỗ trợ phát triển, quỹ xúc tiến thương mại… với một chính sách ưu tiên, ưu đãi. Thứ ba, hình thành kênh thông tin về trách nhiệm xã hội cho các doanh nghiệp, nhất là cung cấp các thông tin cập nhật về các bộ quy tắc ứng xử; tư vấn cho các doanh nghiệp trong quá trình thực hiện trách nhiệm xã hội và các Bộ quy tắc ứng xử… Ở đây vai trò của các hiệp hội nghề nghiệp (Hội dệt may, Hội giày da, Hội xuất khẩu thuỷ sản…) của Hội Công Thương, Văn phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, các Bộ, ngành là rất lớn./. 3. Về phía các tổ chức xã hội Xét trên phương diện chung, chính các tổ chức xã hội như các tổ chức phi Chính phủ và Công đoàn sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giám sát thực hiện SA8000: các đơn vị cấp chứng chỉ phải thăm dò ý kiến của các nhóm lợi ích tại địa phương trước khi tiến hành kiểm tra một xí nghiệp về việc thực hiện SA8000 để đảm bảo dung hòa những lợi ích của Doanh nghiệp, người lao động và cộng đồng tại địa phương. Vai trò của các tổ chức xã hội thể hiện rõ nhất trong quá trình kiểm tra, giám sát. Một hệ thống kiểm tra giám sát chỉ thành công khi giành được sự tin tưởng của công nhân chứ không phải như hoạt động của bộ phận thanh tra trong hầu hết các cơ quan xí nghiệp, chỉ lập ra cho có chứ không đóng vai trò tích cực như đã đề ra. Công nhân thường không dám nêu các phàn nàn thắc mắc của mình vì sợ bị mất việc hoặc trù ếm, không thăng tiến được. Một lý do khác làm cho công nhân không tin tưởng vào hệ thống kiểm tra giám sát vì họ cho rằng những thanh tra viên, giám sát viên đã được chủ doanh nghiệp bỏ tiền ra thì sẽ bênh vực quyền lợi của chủ chứ không bênh vực quyền lợi của công nhân. Chính vì vậy, vai trò của các tổ chức Phi Chính phủ và Công đoàn rất quan trọng trong việc khuyến khích công nhân và làm rõ vai trò trách nhiệm của các cơ quan đánh giá để công nhân có thể hợp tác chặt chẽ với các cơ quan này. Vấn đề cấp thiết đối với một nước sản xuất hàng hóa như Việt Nam hiện nay là các nhóm lợi ích trong và ngoài nước đang ngày càng chú ý đến việc triển khai thực hiện các hệ thống kiểm tra giám sát phối hợp nhịp nhàng và hoạt động hiệu quả. Chính vì vậy, việc tổ chức phổ biến, đào tạo năng lực giám sát cho các tổ chức, đơn vị trong nước sẽ phần nào giảm được các chi phí liên quan đến SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 18 ễn Ngọc Tuấn kiểm tra nội bộ và xin cấp chứng chỉ. Cụ thể là giảm được chi phí ở những giai đoạn đầu như: chi phí đánh giá sơ bộ, chi phí lập đề án chỉ ra những lãnh vực cần khắc phục và những biện pháp khắc phục hiệu quả, ít tốn kém nhất. Các đơn vị trong nước, với những nhân viên được đào tạo bài bản sẽ đảm đương tốt các khâu này. Khi cần thiết phải có chứng chỉ SA8000 để thuyết phục khách hàng và các công ty mẹ, các doanh nghiệp mới mời các đơn vị cấp chứng chỉ có uy tín đến đánh giá và cấp chứng chỉ. Như vậy, chúng ta sẽ tiết kiệm được thời gian và chi phí cho các chuyên gia đánh giá nước ngoài ở những giai đoạn đầu. II/ KIẾN NGHỊ: Trong điều kiện nền kinh tế hội nhập như hiện nay, các doanh nghiệp của chúng ta đang đứng trước những thử thách vô cùng cam go.Triển khai áp dụng SA8000 trong điều kiện hiện nay của Việt Nam tuy đã và đang trở thành bức thiết với nhiều Doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là những Doanh nghiệp trong ngành Dệt May vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn. Vì các doanh nghiệp Việt Nam hầu hết là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, do đó những điều kiện về giờ làm việc, an toàn lao động và vệ sinh để đảm bảo sức khỏe cho người lao động vẫn là những rào cản rất khó vượt qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế tại thời điểm này, các Doanh nghiệp không thể lơ là về những tiêu chuẩn bảo vệ quyền lợi của người lao động được. Đó là quan điểm về việc tham gia vào một sân chơi quốc tế ngày càng đòi hỏi khắt khe hơn, các Doanh nghiệp vẫn phải thực hiện tiêu chuẩn xã hội như SA 8000 đã đề xướng hoặc những tiêu chuẩn tương tự. Dù sao đi nữa, trước mắt, các Doanh nghiệp Dệt May vẫn phải đảm bảo việc thực hiện SA000 để có thể bán hàng vào những thị trường đòi hỏi thực hiện trách nhiệm xã hội. Về lâu dài, sức ép của công chúng sẽ không đóng vai trò dẫn dắt việc thực hiện SA8000 nữa mà các công ty phải tự nhận thức đựơc SA8000 chinh là một phương thức củng cố thế mạnh cạnh tranh. Kinh nghiệm hiểu biết của Công ty về việc thực hiện trách nhiệm xã hội có thể giúp Công ty tìm ra những phương thức tiết kiệm nhất, hiệu quả nhất để cải thiện điều kiện lao động. 3.1 Về phía các tổ chức xã hội Xét trên phương diện chung, chính các tổ chức xã hội như các tổ chức phi Chính phủ và Công đoàn sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giám sát thực hiện SA8000: các đơn vị cấp giấy chứng nhận khi kiểm tra các xí nghiệp và cấp giấy chứng nhận cần thăm dò lợi ích của địa phương nhằm dung hòa lợi ích của doanh nghiệp, người lao động và cộng đồng. Vai trò của các tổ chức xã hội thể hiện rõ nhất trong quá trình kiểm tra, giám sát. Một hệ thống kiểm tra giám sát chỉ thành công khi giành được sự tin tưởng của công nhân. Công nhân thường không dám nêu các phàn nàn thắc mắc của mình vì sợ bị mất việc hoặc trù ếm. Một lý do khác làm cho công nhân không tin tưởng vào hệ thống kiểm tra giám sát vì họ cho rằng những thanh tra viên, giám sát viên đã được chủ doanh SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 19 ễn Ngọc Tuấn nghiệp bỏ tiền ra thì sẽ bênh vực quyền lợi của chủ chứ không bênh vực quyền lợi của công nhân. Chính vì vậy, vai trò của các tổ chức Phi Chính phủ và Công đoàn rất quan trọng trong việc khuyến khích công nhân và làm rõ vai trò trách nhiệm của các cơ quan đánh giá để công nhân có thể hợp tác chặt chẽ với các cơ quan này. Vấn đề cấp thiết hiện nay là các nhóm lợi ích trong và ngoài nước đang ngày càng chú ý đến việc triển khai thực hiện các hệ thống kiểm tra giám sát phối hợp nhịp nhàng và hoạt động hiệu quả. Vì vậy, việc tổ chức phổ biến, đào tạo năng lực giám sát cho các tổ chức, đơn vị trong nước sẽ phần nào giảm được các chi phí liên quan đến kiểm tra nội bộ và xin cấp chứng chỉ. Cụ thể là giảm được chi phí ở những giai đoạn đầu như: chi phí đánh giá sơ bộ, chi phí lập đề án chỉ ra những lãnh vực cần khắc phục và những biện pháp khắc phục hiệu quả, ít tốn kém nhất. Các đơn vị trong nước, với những nhân viên được đào tạo bài bản sẽ đảm đương tốt các khâu này. 3.2 Về phía Nhà nước: Nhà nước đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc khuyến khích cải thiện điều kiện lao động và thúc đẩy quá trình này. Tính cưỡng chế thực thi pháp luật chưa đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu của pháp luật đặt ra. Việt Nam cũng nằm trong số các nước buộc phải thực hiện các chính sách khuyến khích đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư nước ngoài bị hấp dẫn vào thị trường Việt Nam không chỉ vì chi phí tiền lương cho lao động thấp mà còn vi chính sách pháp luật Việt Nam chưa nghiêm ngặt, vấn đề bảo vệ môi trường ở Việt Nam quá lõng lẻo khiến các nhá đầu tư không cần bỏ nhiều công sức đầu tư chăm lo trang bị. Nếu chính phủ cố gắng thực hiện nghiêm túc các quy định này, nhiều nhà đầu tư sẽ chạy sang những nước có quy định lỏng lẻo hơn. Chính vì vậy, một nghịch lý xẩy ra là các nước đang phát triển lại phải duy trì một lợi thế cạnh tranh của mình là duy trì điều kiện lao động kém an toàn cho người lao động. Nhà nước đang đóng vai trò hết sức tích cực trong việc khuyến khích các doanh nghiệp, trước hết là các doanh nghiệp Nhà nước, các doanh nghiệp đã được cổ phần hóa và các doanh nghiệp tư nhân, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện các quy định của pháp luật về lao động và theo dõi quá trình thực hiện của doanh nghiệp thông qua những hệ thống tiêu chuẩn như SA8000. Tuy nhiên, việc can thiệp của Nhà nước chỉ nên dừng lại ở cấp độ khuyến khích để đảm bảo ổn định môi trường đầu tư. PHẦN III: KẾT LUẬN SA 8000 là một tiêu chuẩn quốc tế bao gồm những yêu cầu bổ sung về hệ thống quản lý, chú trọng về mức lương tối thiểu nhằm đảm bảo môi trường lao động an toàn cho công nhân, không sử dụng lao động trẻ em hoặc lao động SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên
Chuyên đề: trách nhiệm xã hội GVHD: Nguy 20 ễn Ngọc Tuấn cưỡng bức, và không bắt buộc công nhân thường xuyên làm việc hơn 48 giờ một tuần. Đây là một công cụ hữu hiệu để các doanh nghiệp tạo ưu thế cạnh tranh trên các thị trường, đặc biệt là trong xu thế hiện nay, mọi người tiêu dùng đều hướng đến những sản phẩm “sạch”. Tuy ở Việt Nam SA 8000 còn nhiều mới lạ, những doanh nghiệp áp dụng chiếm con số rất nhỏ, nhưng trên thế giới SA 8000 không còn là điều cần phải bàn cải nhiều, điều đó cho thấy một thực trạng là người lao động ở Việt Nam chưa thực sự được quan tâm đúng mức, mặc dù họ là những người công nhân chính làm nên lợi nhuận cho nhà doanh nghiệp. Qua thực tế nghiên cứu tại xí nghiệp may Tân Phú thuộc công ty TNHH chế biến thuỷ sản Ngọc Trí chúng ta có thể thấy rằng hiện nay cũng có một số doanh nghiệp thực sự quan tâm đến SA 8000, mặc dù quá trình nghiên cứu và áp dụng cũng không hoàn toàn đúng theo quy định ( họ chỉ tự nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm từ các đơn vị khác), nhưng họ cũng thực sự đáp ứng được các yêu cầu của bộ tiêu chuẩn này. Tất cả các điều khoản như lao động trẻ em, tiền lương, thời gian làm việc, sức khỏe và an toàn... đều được công ty thực thi nghiêm ngặt. Trong quá trình thực hiện bên cạnh một vài thuận lợi thì công ty cũng gặp không ít khó khăn như: thiếu kinh phí, không có kinh nghiệm, có có đội ngũ cán bộ chuyên trách, năng lực thanh tra giám sát còn yếu kém... tuy nhiên tất cả đã được công ty khắc phục và tạo ra một môi trường làm việc đạt tiêu chuẩn như hiện nay. Dù công ty quan tâm tới SA 8000 là thực sự quan tâm đến điều kiện làm việc của công nhân hay chỉ vì muốn tạo thế cạnh tranh thì đến thời điểm này sau gần một năm áp dụng công ty cũng thực sự đạt được những lợi ích cho doanh nghiệp, cho người lao động cũng như cho các đối tác, khách hàng ./. SVTH: Tạ Thị Tuyết Mộng Tiên

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1643 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.