Đề án Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ĐẶNG THỊ NHUNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ GIÁO DỤC HANOI ACADEMY Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8340410 ĐỀ ÁN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: PGS.TS. PHẠM VĂN DŨNG
Hà Nội - 2024 LỜI CAM ĐOAN Để thực hiện đề án với đề tài "Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy", tôi đã tự nghiên cứu, tìm hiểu vấn đề, vận dụng kiến thức đã học và trao đổi với giảng viên hướng dẫn khoa học, bạn bè đồng nghiệp, các anh chị đang làm việc tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy. Các số liệu, kết quả nêu trong Đề án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đúng quy định. Đề tài Đề án này phù hợp với yêu cầu, quy định của Trường và chưa được công bố trước đây. Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình. Hà Nội, ngày ……tháng ...... năm 2024 T TÁC GIẢ ĐỀ ÁN v Đặng Thị Nhung 22
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề án này, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của qúy thầy cô, gia đình và đồng nghiệp trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Trước tiên, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.TS Phạm Văn Dũng đã trực tiếp hướng dẫn đã tận tâm giúp đỡ tôi về kiến thức khoa học trong quá trình nghiên cứu, thực hiện đề án. Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu, các thầy, cô giáo của Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã giảng dạy, hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt trong suốt thời gian khoá học vừa qua. Xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo và các phòng ban có liên quan của Công ty cổ phần Đầu tư và Giáo dục Hanoi Academy đã hỗ trợ tôi trong quá trình thu thập, tổng hợp số liệu và các thông tin xây dựng Đề án. Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã tạo điều kiện, hỗ trợ, động viên tôi trong thời gian nghiên cứu Đề án. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do thời gian nghiên cứu có hạn nên Đề án không thể tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót nhất định, kính mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô giáo cũng như bạn bè, độc giả để tôi có thể hoàn thiện Đề án một cách tốt nhất. Xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ ĐỀ ÁN Đặng Thị Nhung
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa 1 CP Cổ phần 2 DN Doanh nghiệp 3 Hanoi Academy Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy 4 LNST Lợi nhuận sau thuế 5 LNTT Lợi nhuận trước thuế 6 NVL Nguyên vật liệu 7 QLTC Quản lý tài chính 8 ROA Tỷ suất doanh lợi tổng tài sản 9 ROE Tỷ suất doanh lợi vốn chủ sở hữu 10 TSCĐ Tài sản cố định 11 TSDH Tài sản dài hạn 12 TSLĐ Tài sản lưu động 13 TSNH Tài sản ngắn hạn 14 VCĐ Vốn cố định 15 VCSH Vốn chủ sở hữu 16 VKD Vốn kinh doanh 17 VLĐ Vốn lưu động
DANH MỤC BẢNG DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy Sơ đồ 3.2. Cơ cấu tổ chức Phòng Kế toán Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy 6
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tài chính là một trong những điều kiện tiên quyết để thành lập, duy trì hoạt động và phát triển của bất kỳ một doanh nghiệp nào. Quản lý tài chính là một hoạt động có vai trò trọng yếu trong hoạt động quản lý của doanh nghiệp, quyết định khả năng cạnh tranh và sự thành bại của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh. Những năm gần đây, do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 cũng như điều kiện chính trị thế giới diễn biến phức tạp, đặc biệt là xung đột Nga - Ukraine, Isarael - Hamas và căng thẳng Mỹ/phương Tây với Trung Quốc/Nga dẫn tới sự bùng nổ của giá cả hàng hoá, năng lượng, lạm phát tăng cao. Theo Tổng cục Thống kê, 2023, số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới năm 2023 (159.294 doanh nghiệp, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2022) lần đầu tiên chạm mức kỷ lục, gần 160 nghìn doanh nghiệp. Con số này thực sự ấn tượng khi gấp 1,2 lần mức bình quân giai đoạn 2017-2022 và tăng 4,6% so với ước thực hiện cả năm 2023. Trong khi đó, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn là 89.100 doanh nghiệp, tăng 20,7% so với năm 2022; 65.500 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 28,9%; 18.000 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, giảm 3,1%. Bình quân, một tháng có gần 14.400 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Điều đó cho thấy sự cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt trong điều kiện nền kinh tế thị truờng ngày càng phát triển mở rộng. Để có thể tồn tại, duy trì hoạt động kinh doanh có hiệu quả và phát triển bền vững đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao vai trò quản lý, tăng năng suất hiệu quả hoạt động và tối ưu các chi phí đầu vào một cách hợp lý. Do đó, vấn đề hoàn thiện công tác quản lý tài chính phải gắn kết chặt chẽ với các hoạt động khác của doanh nghiệp là nhu cầu cấp thiết được ưu tiên hàng đầu. Việc quản lý tài chính sẽ giúp cho doanh nghiệp hoạch định chiến lược phát triển lâu dài, xây dựng kế hoạch sử dụng và phân bổ các nguồn vốn, đảm bảo thực hiện các kế hoạch kinh doanh, theo dõi, kiểm tra, đánh giá và đề ra các giải pháp 7
nhằm lành mạnh hóa tình hình tài chính đảm bảo cho sự phát triển bền vững trong tương lai của doanh nghiệp. Công ty cổ phần Đầu tư và Giáo dục Hanoi Academy với định hướng chiến lược phát triển là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực giáo dục chất lượng quốc tế từ cấp Mầm non đến THPT với 100% nguồn vốn tư nhân. Đây là một lĩnh vực đặc thù - lĩnh vực xã hội hoá, có vai trò đặc biệt quan trọng góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của quốc gia. Vì vậy, để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững, trong quá trình hoạt động, công ty cần cân bằng giữa các yếu tố lợi ích của nhà đầu tư và chất lượng dịch vụ giáo dục cung cấp đối với học sinh. Điều đó đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ các yếu tố: Tài chính - Khách hàng - Quy trình nội bộ - Nhân sự, trong đó yếu tố về Tài chính yêu cầu phải được quản lý một cách chuyên nghiệp, chuyên môn hoá, khoa học và hiệu quả. Xuất phát từ lý do trên, học viên lựa chọn đề tài “Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy” làm đề án thạc sĩ chuyên ngành Quản lý kinh tế của mình với mong muốn tìm ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty trong thời gian tới. Câu hỏi nghiên cứu: Ban lãnh đạo công ty cần có giải pháp nào để hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy trong thời gian tới? 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty trong thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Với mục tiêu tìm hiểu các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy, đề án cần thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính doanh nghiệp. 8
- Phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy. Qua đó đánh giá kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong quản lý tài chính của công ty. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính của Công ty cổ phần Đầu tư và Giáo dục Hanoi Academy trong những năm tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý tài chính của Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Trong phạm vi hoạt động quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy. - Phạm vi về thời gian: giai đoan 2021 - 2023, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy đến năm 2030. - Phạm vi về nội dung: Tiếp cận theo góc độ quản lý kinh tế đề tài nghiên cứu: (i) Lập kế hoạch tài chính; (ii) Thực hiện kế hoạch tài chính; (iii) Thanh, quyết toán tài chính; (iiii) Kiểm tra giám sát tài chính. 4. Kết cấu của đề án Ngoài lời mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo, đề án gồm có bốn chương chính là: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận, thực tiễn về quản lý tài chính doanh nghiệp. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy. Chương 4: Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy. 9
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính doanh nghiệp 1.1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Quản lý tài chính với vai trò đặc biệt quan trọng trong doanh nghiệp đã trở thành một đề tài được rất nhiều người quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau bao gồm cả về mặt lý luận và mặt ứng dụng thực tiễn. Cho đến nay, đã có không ít các công trình nghiên cứu về vấn đề này được công bố, tác giả hệ thống một số các công trình nghiên cứu trong nước như sau: Tác giả Nguyễn Duy Quân (2011), “Quản lý tài chính Công ty cổ phần đầu tư công nghệ NDQ Việt Nam, thực trạng và giải pháp đổi mới”. Qua nghiên cứu tác giả đã chỉ ra hạn chế trong công tác quản lý tài chính như phân bổ tài chính chưa hiệu quả, quyết toán tài chính còn một số chứng từ chưa hợp lệ không được quyết toán, chưa chú trọng đến kiểm tra giám sát hoạt động quản lý tài chính; năng lực cán bộ làm công tác tài chính yếu về chuyên môn. Tác giả Nguyễn Thị Minh (2014), “Quản lý tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Hà Nội”. Tác giả đã đề cập nghiên cứu về công tác quản lý tài chính của doanh nghiệp nhỏ và vừa, là các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn và các doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn Hà Nội có ít hơn 300 lao động và tổng vốn dưới 100 tỷ đồng. Tác giả đã phân tích dữ liệu và mô tả mức độ ảnh hưởng đến QLTC (lựa chọn cơ hội đầu tư, tổ chức huy động vốn, quản lý chi phí và hạch toán chi phí, phân tích tài chính và hoạch định tài chính, phân phối lợi nhuận và tái đầu tư) đến kết quả QLTC của doanh nghiệp. Tác giả Lê Minh Hùng (2015), “Quản trị tài chính tại Công ty cổ phần Bibica”. Trên cơ sở lý thuyết, tác giả đã xây dựng nhiều lý thuyết như khái niệm, vai trò, mục tiêu, cơ sở dữ liệu trong phân tích quản trị tài chính doanh nghiệp rất phù hợp cho việc phân tích tài chính doanh nghiệp. Về nội dung, tác giả khái quát tình hình tài chính của công ty đến con số chủ yếu về biến động tài sản, nguồn vốn, 10
doanh thu, chi phí, lợi nhuận. Sau đó, tác giả đã phân tích nhóm chỉ tiêu tài chính như khả năng thanh toán, đòn bảy tài chính và hiệu quả sử dụng tài sản. Tóm lại, tác giả đã hệ thống hoá một cách kỹ lưỡng cơ sở lý luận của việc phân tích tình hình tài chính công ty. Tác giả Nguyễn Văn Quảng (2016), nghiên cứu “Quản lý tài chính ở Công ty Cổ phần Điện tử Tin học Viễn thông Hà Nội”. Tác giả đã tìm hiểu thực trạng và kết quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Điện tử Tin học Viễn thông Hà Nội, đưa ra hệ thống giải pháp quyết liệt hơn trong thời gian tới nhằm cải thiện tình hình tài chính cho Công ty đó là hoàn thiện công tác lập dự toán, công tác quyết toán, kiểm tra giám sát... Tác giả Đào Thị Diễm Hương (2017) đã thực nghiên cứu về “Quản lý tài chính tại Công ty TNHH Tuấn Tú Phú Thọ”. Tác giả đã hệ thống hóa được cơ sở lý luận, có tính cấp thiết và tính thiết thực cao về nội dung quản lý tài chính tại doanh nghiệp. Đánh giá phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH Tuấn Tú Phú Thọ, từ đó rút ra nguyên nhân của những hạn chế, đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH Tuấn Tú Phú Thọ. Các giải pháp được các tác giả đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả của công tác quản lý tài chính trong doanh nghiệp là: Hoàn thiện công tác lập kế hoạch tài chính; Nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý; Hoàn thiện quy trình quản lý tài chính; Tăng cường kiểm tra kiểm soát công tác quản lý tài chính. Tác giả Trần Thị Vân Anh (2018), nghiên cứu về “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH tư vấn và xây dựng Vĩnh Hưng”. Tác giả cho thấy để quản lý tốt tài chính cần tăng cường công tác kiểm tra tài chính: Công tác kế toán, kiểm toán nhằm cung cấp những nguồn thông tin cần thiết, đầy đủ, chính xác cho hoạt động phân tích. Vì kế toán là việc quan sát, ghi chép, phân loại, tổng hợp, các hoạt động của doanh nghiệp và trình bày kết quả nhằm cung cấp các thông tin hữu ích cho việc ra quyết định về kinh tế, chính trị, xã hội, và đánh giá hoạt động của doanh nghiệp. Bộ phận kế toán có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ không đồng đều, một số cán bộ đảm trách khối lượng công việc quá nhiều nên không xử lý kịp thời 11
các nghiệp vụ sẽ phát sinh dẫn đến những sai sót. Công tác hạch toán kế toán có vai trò tích cực đối với việc quản lý vốn tài sản và quản lý tài chính trong của doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc đổi mới và tổ chức tốt công tác hạch toán kế toán để thích nghi với yêu cầu và nội dung của quá trình đổi mới trong cơ chế quản lý là hết sức cần thiết và quan trọng. Mặt khác công tác hạch toán kế toán nói riêng và công tác quản lý nói chung đều rất cần những thông tin cập nhật hàng ngày, nhanh, chính xác, toàn diện. Mai Tiến Thịnh (2018), nghiên cứu “Quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV 76, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng”. Tác giả cho rằng giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát về tài chính đó là: Việc tổ chức kiểm tra tài chính một cách hiệu quả sẽ bảo đảm cho người quản lý công ty nắm được chính xác, toàn diện tình hình tài chính để điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh doanh. Đồng thời phát hiện kịp thời những tồn tại trong kinh doanh để nhanh chóng đưa ra các quyết định điều chỉnh hoạt động phù hợp với diễn biến thị trường, phát hiện và khai thác triệt để tiềm năng của công ty, góp phần thực hiện mục tiêu tối đa hóa giá trị công ty. Muốn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phải làm tốt các biện pháp sau: (i) Làm cho mọi người, mọi bộ phận trong công ty có nhận thức đúng đắn về vị trí và vai trò của công tác kiểm tra, kiểm soát, đồng thời hiểu đúng về nguyên tắc kiểm tra tài chính, những quy định, điều lệ, chế độ quản lý tài chính. Phát huy vai trò, tính gương mẫu của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy. (2) Kiện toàn và quản lý hoạt động của Kiểm soát viên trong công ty. Cần bảo đảm tính độc lập tương đối của Kiểm soát viên đối với các hoạt động kinh doanh và phân phối lợi nhuận. (3) Công tác kiểm tra, giám sát phải được tiến hành một cách thường xuyên, liên tục, toàn diện cả trong quá trình lập, thực hiện và sau khi thực hiện các kế hoạch tài chính. Trong đó có kiểm tra trọng điểm những hoạt động kinh doanh chính, những hoạt động sử dụng nhiều vốn và phức tạp, kiểm tra cả trên chứng từ, sổ sách và cả trên thực tế. Hoàng Trung Đức (2019), “Cơ cấu nguồn vốn của các Công ty cổ phần ngành điện ở Việt Nam”. Tác giả đã hệ thống và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về cơ 12
cấu nguồn vốn của các CTCP ngành điện niêm yết ở Việt Nam. Phân tích, đánh giá thực trạng cơ cấu nguồn vốn của các CTCP ngành điện niêm yết ở Việt Nam giai đoạn 2013 - 2017. Đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơ cấu nguồn vốn của các CTCP ngành điện niêm yết ở Việt Nam. Bên cạnh đó tác giả đi sâu nghiên cứu cơ cấu nguồn vốn vay và vốn chủ sở hữu, vấn đề mà tác giả rất quan tâm và sẽ được trình bày chi tiết trong luận án. Lê Đình Hiệu (2021), “Quản lý tài chính tại Công ty Cổ phần thủy điện Nậm Chiến”. Tác giả chỉ ra giải pháp cho công tác lập kế hoạch quản lý tài chính như sau: Công tác lập kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và kế hoạch tài chính của Công ty nói riêng có ảnh hưởng rất lớn đến sự tăng trưởng phát triển của công ty. Để lập kế hoạch tài chính có hiệu quả và khả thi, người quản lý Công ty cần xem xét, nghiên cứu và quan tâm đến các vấn đề: Hiểu rõ về công ty, năng lực, những ưu thế cũng như nhược điểm hiện tại. Nắm vững những yếu tố thuộc về môi trường kinh doanh có tác động lên hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Phân bổ nguồn lực hợp lý: Việc lập kế hoạch đòi hỏi Công ty phải có đủ nguồn lực cần thiết để cải tiến những lĩnh vực hoạt động có vai trò quyết định đối với việc tạo ưu thế cạnh tranh. Tăng cường hiệu quả các biện pháp thực hiện kế hoạch: Công ty cần xây dựng các biện pháp thích hợp tại các bộ phận chức năng để thực hiện thành công chiến lược đã đề ra. Các biện pháp này góp phần hướng dẫn các nhân viên làm việc nhằm đạt được các mục tiêu chiến lược, xác định phạm vi thay đổi và cải tiến. Tăng cường sự liên minh chiến lược ở mỗi cấp. Lữ Văn Thụ (2021), “Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần Năng lượng Sông Hồng”. Tác giả chỉ ra nguyên nhân chủ quan hạn chế trong quản lý của công ty là: (i) Công ty chưa có các chiến lược mang tính dài hạn về tài chính và quản lý tài chính; Chưa có chính sách cụ thể để thu hút những người có trình độ cao trong lĩnh vực tài chính cũng như chưa xây dựng phương án đào tạo nâng cao trình độ quản lý tài chính cho các cán bộ hiện có. (ii) Công ty cũng chưa thực sự quan tâm đến công tác xây dựng được các kế hoạch sản xuất kinh doanh cũng như kế hoạch tài chính dài hạn để tăng tính chủ động, có các giải pháp mang tính chiến lược giúp nâng cao 13
hiệu quả của công tác quản lý. (iii) Công ty chưa rà soát hoàn thiện hệ thống quy định, quy trình nội bộ để làm cơ sở thực hiện như: Quy chế quản lý và sử dụng vốn bằng tiền, quy chế quản lý nợ, quy chế chi tiêu nội bộ... Công ty chưa thể hiện nỗ lực cao nhất cho công tác xử lý quyết toán vốn đầu tư công trình, làm cơ sở xử lý dứt điểm các khoản công nợ đối với các nhà thầu thi công. (iv) Công tác tự kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh thực đã được thực hiện tuy nhiên hiệu quả còn chưa cao. Lý Thị Lệ Ninh (2021), nghiên cứu “Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần Máy – Thiết bị Dầu khí”. Tác giả chỉ ra một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính như: (i) Hệ thống quy chế, quy định nội bộ của Công ty đã ban hành nhưng chưa đầy đủ, kịp thời hoặc ban hành nhưng thực hiện chưa nghiêm nên dẫn đến nợ phải thu quá hạn lớn gây ra tình trạng bị chiếm dụng trong thời gian dài, nhiều khoản đầu tư không đem lại hiệu quả có nguy cơ mất vốn,… (ii) Bộ máy quản lý tài chính chưa nhận thức đầy đủ về nội dung quản lý tài chính tại Công ty nên công tác quản lý tài chính chưa được quan tâm đồng bộ và toàn diện. Công ty mới chỉ quan tâm đến bước tổ chức thực hiện mà còn coi nhẹ bước lập kế hoạch và kiểm tra; (iii) Trình độ phân tích tài chính và dự báo tài chính còn kém. Công ty chưa thực sự quan tâm đến công tác đánh giá hiệu quả quản lý tài chính thường xuyên nên kế hoạch kinh doanh trong đó có kế hoạch tài chính vẫn xây dựng dựa trên số thực hiện của năm trước và những dự đoán chủ quan chỉ mang tính tương đối nên công tác lập kế hoạch còn chưa sát với thực tế mà chạy theo thành tích của doanh nghiệp. 1.1.2. Những kết quả đạt được và khoảng trống trong nghiên cứu Các nghiên cứu đã tập trung nghiên cứu các khía cạnh khác nhau liên quan đến vấn đề quản lý tài chính doanh nghiệp, làm rõ cơ sở lý luận, phân tích thực trạng, hệ thống các giải pháp, biện pháp, nhằm tăng cường năng lực của doanh nghiệp trong công tác quản lý tài chính. Mỗi đề tài có đối tượng nghiên cứu khác nhau, mỗi đề tài nghiên cứu về một hệ thống báo cáo tài chính khác nhau của một loại hình doanh nghiệp (về quy mô, về đặc điểm của doanh nghiệp, về ngành nghề kinh doanh, về 14
hoạt động tài chính…). Qua nghiên cứu nội dung các nghiên cứu liên quan đến quản lý tài chính doanh nghiệp, tác giả rút ra được những ưu điểm, hạn chế của các nghiên cứu đã thực hiện. Dựa trên các ưu điểm, nhược điểm của các nghiên cứu trước đây, đề tài của tác giả đã kế thừa các điểm mạnh vốn có của các đề án, trên cơ sở đó, tác giả kế thừa trong nghiên cứu của mình. Qua các công trình nghiên cứu trên cho thấy, quản lý tài chính là vấn đề vô cùng quan trọng trong các doanh nghiệp không phân biệt loại hình doanh nghiệp, quy mô và lĩnh vực hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến nội dung “Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy”. Do đó tác giả chọn nội dung nghiên cứu trên là đề án nghiên cứu của mình, nhằm chỉ ra những mặt đạt được, hạn chế, nguyên nhân của hạn chế; trên cơ sở đó đề xuất nhóm giải pháp cơ bản có ý nghĩa thiết thực nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính cho Công ty cổ phần Đầu tư và Giáo dục Hanoi Academy nói riêng và các doanh nghiệp có cùng mô hình, lĩnh vực kinh doanh nói chung. Như vậy đề tài “Quản lý tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư và giáo dục Hanoi Academy” mà tác giả lựa chọn không trùng lặp về nội dung nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, cách tiếp cận so với các công trình đã công bố trước đây mà tác giả được biết. 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong doanh nghiệp 1.2.1. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1.1. Khái niệm tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp là một mắt xích quan trọng của hệ thống tài chính trong nền kinh tế, là một phạm trù kinh tế khách quan gắn liền với sự ra đời của kinh tế hàng hóa tiền tệ. Để có thể tiến hành hoạt động kinh doanh thì bất cứ doanh nghiệp nào cũng phải có một lượng tiền tệ nhất định, đó là tiền đề cần thiết và quan trọng. Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng đồng thời là quá trình hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ. Trong quá trình đó đã phát sinh các luồng tiền tệ gắn liền với các hoạt động 15
sản xuất, các hoạt động đầu tư cũng như mọi hoạt động khác của doanh nghiệp. Các luồng tiền bao gồm các luồng tiền tệ đến và ra khỏi doanh nghiệp tạo thành sự vận động của các luồng tài chính trong doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận cấu thành quan trọng trong khoa học kinh tế, kinh doanh và quản lý. Việc truyền bá rộng rãi kiến thức về quản trị tài chính lại càng trở nên cần thiết hơn đối với nước ta hiện nay khi mà nền kinh tế nước ta đang trong thời kỳ mở cửa, hội nhập sâu rộng, các thị trường vốn, thị trường chứng khoán đang ngày càng phát triển (Vũ Duy Hào, 2016). Theo Phạm Quang Trung (2012), Tài chính doanh nghiệp là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp nhằm góp phần đạt tới các mục tiêu của doanh nghiệp. 1.2.1.2. Khái niệm quản lý tài chính doanh nghiệp Có khá nhiều tác giả đã đưa ra các khái niệm về quản lý tài chính. Quản lý tài chính là hoạt động lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, điều chỉnh và giám sát việc thu chi tiền của một cá nhân, tổ chức, cụ thể: Quản lý tài chính là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế xã hội và là khâu quản lý mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính là hoạt động của chủ thể quản lý trong lĩnh vực tài chính nhằm sử dụng nguồn tài sản dưới hình thái tiền, giấy tờ có giá của một đơn vị, tổ chức vừa đảm bảo cho đơn vị, tổ chức hoạt động bình thường (Phạm Văn Khoan, 2012). Vậy, quản lý tài chính doanh nghiệp hiểu một cách đơn giản là công tác quản lý các vấn đề trong doanh nghiệp có liên quan đến việc tổ chức thực hiện các biện pháp đảm bảo sự cân đối, hài hòa các mối quan hệ tài chính của doanh nghiệp nhằm đảm bảo quá trình SXKD của doanh nghiệp đạt năng suất, chất lượng và hiệu quả ngày càng cao. Quản lý tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn và đưa ra các quyết định tài chính, tổ chức và thực hiện các quyết định đó nhằm đạt được mục tiêu hoạt động tài chính của doanh nghiệp, mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, phát triển ổn định, không ngừng gia tăng giá trị của doanh nghiệp và tăng khả năng cạnh tranh của doanh 16
nghiệp trên thị trường (Nguyễn Thu Thủy, 2011). Quản lý tài chính doanh nghiệp là một tập hợp các cơ chế, công cụ, hình thức và phương pháp nhằm hướng hoạt động tài chính thực hiện theo mục tiêu của DN trong từng thời kỳ nhất định (Nguyễn Thị Phương Liên, 2011). Như vậy có thể thấy rằng quản lý tài chính doanh nghiệp là một quá trình, từ việc phân tích tình hình của doanh nghiệp cũng như môi trường hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra các quyết định tài chính hợp lý, phù hợp với tình hình của doanh nghiệp, cho đến việc đảm bảo các quyết định tài chính được thực hiện và phù hợp với mục tiêu của hoạt động tài chính doanh nghiệp cũng như mục tiêu phát triển chung của doanh nghiệp. Hiểu theo một cách đơn giản thì “Quản lý tài chính doanh nghiệp là việc lập kế hoạch, chỉ đạo, tổ chức, kiểm soát dòng tiền, các hoạt động tài chính của doanh nghiệp”. Các nhà quản lý làm cách nào để huy động vốn nhanh và ổn định nhất, phân bổ và sử dụng nguồn vốn ấy có hiệu quả nhất, đưa lại lợi nhuận cao và ổn định cho doanh nghiệp, đảm bảo cho hoạt động tài chính và hoạt động của doanh nghiệp phát triển ổn định. 1.2.2. Mục tiêu, vai trò, nguyên tắc quản lý tài chính trong doanh nghiệp 1.2.2.1. Mục tiêu quản lý tài chính Một doanh nghiệp tồn tại và phát triển có nhiều mục tiêu khác nhau như tối đa hóa lợi nhuận, tối đa hóa doanh thu, tối đa hóa hoạt động hữu ích của các lãnh đạo doanh nghiệp. Xong mục tiêu bao trùm nhất là tối đa hóa giá trị tài sản của các chủ sở hữu. Bởi vì một doanh nghiệp phải thuộc về các chủ sở hữu nhất định, chính họ phải nhận thấy giá trị đầu tư của họ tăng lên, khi đó quản lý tài chính doanh nghiệp đặt ra mục tiêu là tăng giá trị tài sản cho chủ sỡ hữu, làm lành mạnh tình hình tài chính, tăng cường, đòn bẩy tài chính trong đó đã tính tới sự biến động của thị trường và các rủi ro trong hoạt động kinh doanh. Các mục tiêu thực hiện quản lý tài chính doanh nghiệp bao gồm: - Hiệu quả: Quản lý tài chính phải đảm bảo định hướng các hoạt động của đơn vị phục vụ cho mục tiêu của hoạt động doanh nghiệp với chi phí thấp và hiệu suất cao. Muốn vậy quản lý tài chính phải góp phần duy trì định hướng hoạt động, 17
xác định được thứ tự ưu tiên các khoản chi theo mức độ cần thiết đối với từng khoản chi trong tình hình cụ thể nhằm phát triển dịch vụ kinh tế, xã hội, về việc thực hiện chức năng của đơn vị. Đồng thời, xây dựng quy trình triển khai các khoản chi chặt chẽ, hợp lý nhằm hạn chế tối đa những tiêu cực nảy sinh trong quá trình sử dụng kinh phí. Do đó, phải thực hiện kiểm tra và kiểm soát hàng kỳ nhằm duy trì đúng định hướng hoạt động, ngăn chặn trong việc sử dụng kinh phí sai kế hoạch. - Lợi nhuận hợp lý, phát triển bền vững: Một doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển ổn định, bền vững thì không nên đặt mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận bằng mọi giá. Vì vậy, một trong những mục tiêu quan trọng của quản lý tài chính trong doanh nghiệp là đảm bảo hoạt động kinh doanh của công ty đạt được mức lợi nhuận hợp lý và tăng trưởng bền vững. - Sử dụng vốn hợp lý: Việc quản lý tiền rất quan trọng trong mỗi doanh nghiệp. Các nhà quản lý tài chính cần đưa ra đánh giá và xem xét cẩn trọng khi đưa ra những quyết định sử dụng vốn cho các hoạt động kinh doanh. Dù trong bất kỳ quyết định nào thì cũng cần phải xem xét trước khi đầu tư. - Tiết kiệm: Để đạt được mục tiêu này, trong quản lý tài chính mà đặc biệt là nội dung chi tài chính cần phải được quản lý chặt chẽ từ khâu xây dựng kế hoạch, xây dựng định mức, thường xuyên phân tích, đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm việc thực hiện nội dung chi. Trên cơ sở đó, đổi mới các hình thức chi và phương pháp chi cho phù hợp nhất với điều kiện có thể của đơn vị. Việc thiết lập định mức chi vừa là cơ sở để xây dựng kế hoạch chi, vừa là căn cứ để thực hiện kế hoạch chi và kiểm soát việc thực hiện kế hoạch chi. Nguyên tắc chung để thiết lập các định mức chi là vừa phải bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn khách quan của các đối tượng thụ hưởng nguồn kinh phí, vừa phải đảm bảo yêu cầu tiết kiệm. - Giảm thiểu rủi ro: Bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng sẽ luôn có những rủi ro đi kèm, đặc biệt là những rủi ro bất ngờ. Cho nên, các nhà quản lý tài chính cần tránh các tình huống rủi ro cao và chấp nhận rủi ro được tính toán theo sự tham vấn của những người có kinh nghiệm và các chuyên gia về vấn đề tài chính. 18
- Đảm bảo nguồn lực tài chính: Quản lý tài chính đảm bảo xây dựng kế hoạch nguồn lực tài chính cho các hoạt động nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển của doanh nghiệp. 1.2.2.2. Vai trò quản lý tài chính Quản lý tài chính luôn luôn giữ một vị trí trọng yếu trong hoạt động quản lý của doanh nghiệp, nó quyết định tính độc lập, sự thành bại của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh. Đặc biệt trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế, trong điều kiện cạnh tranh đang diễn ra khốc liệt trên phạm vi toàn thế giới, quản lý tài chính trong doanh nghiệp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bất kỳ ai liên kết, hợp tác với doanh nghiệp cũng sẽ được hưởng lợi nếu như quản lý tài chính của doanh nghiệp có hiệu quả, ngược lại họ sẽ bị thua thiệt khi quản lý tài chính kém hiệu quả. Có rất nhiều doanh nghiệp đi đến phá sản hay lâm vào tình cảnh nợ nần do chưa có các phương pháp quản lý tài chính hiệu quả. Vì thế quản lý tài chính đóng một vai trò rất quan trọng trong doanh nghiệp với những tác dụng cụ thể như sau: - Góp phần quan trọng trong việc đảm bảo duy trì sự tồn tại và hoạt động của doanh nghiệp. Mọi tổ chức, doanh nghiệp muốn tồn tại và hoạt động thì nhất thiết cần có các nhu cầu chi tiêu. Quản lý tài chính sẽ giúp nguồn tài chính doanh nghiệp đảm bảo và thường xuyên ổn định đáp ứng giải quyết kịp thời nguồn lực cho các nhu cầu tài chính cho các hoạt động kinh doanh. - Phân bố nguồn lực: Các nguồn lực tài chính thuộc quyền chi phối của chủ thể được tổ chức, sắp xếp, phân phối một cách có tính toán, cân nhắc theo những tỷ lệ hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính của doanh nghiệp. - Rà soát, theo dõi mọi mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc thực hiện tình hình tài chính và các chi tiêu tài chính sẽ giúp các nhà quản lý doanh nghiệp có thể khái quát và quản lý các hoạt động của doanh nghiệp, kịp thời xác định các vấn đề của doanh nghiệp và đưa ra các quyết định điều chỉnh thực tế của hoạt động kinh doanh. 1.2.2.3. Nguyên tắc quản lý tài chính - Nguyên tắc 1: Tôn trọng luật pháp 19
Trong nền kinh tế thị trường, mục tiêu chung của các doanh nghiệp là đều hướng tới lợi nhuận. Vì lợi nhuận tối đa mà các doanh nghiệp có thể kinh doanh với bất cứ giá nào, điều đó thậm chí có thể làm tổn hại tới lợi ích quốc gia, đến lợi ích của các doanh nghiệp khác. Do đó, song song với bàn tay vô hình của nền kinh tế thị trường phải có bàn tay hữu hình của nhà nước để điều chỉnh nền kinh tế. Nhà nước đã sử dụng hàng loạt các công cụ như luật pháp, chính sách tài chính, tiền tệ, giá cả… để quản lý vĩ mô nền kinh tế. Nguyên tắc 2: Hạch toán kinh doanh Hạch toán kinh doanh là nguyên tắc quan trọng nhất, quyết định tới sự sống còn của các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Yêu cầu tối cao của nguyên tắc này là lấy thu bù chi, có doanh lợi. Nó hoàn toàn trùng hợp với mục tiêu của các doanh nghiệp là kinh doanh để đạt được lợi nhuận tối đa. Nguyên tắc 3: Giữ chữ tín Giữ chữ tín không chỉ là một tiêu chuẩn đạo đức trong cuộc sống đời thường mà còn là nguyên tắc nghiêm ngặt trong kinh doanh nói chung và trong tổ chức tài chính doanh nghiệp nói riêng. Trong thực tế kinh doanh cho thấy, kẻ làm mất chữ tín, chỉ ham lợi trước mắt sẽ bị bạn hàng xa lánh. Đó là nguy cơ dẫn đến phá sản. Do đó trong tổ chức tài chính doanh nghiệp để giữ chữ tín cần tôn trọng nghiêm ngặt các kỉ luật thanh toán, chi trả các hợp đồng kinh tế, các cam kết về góp vốn đầu tư, và phân chia lợi nhuận. Nguyên tắc 4: An toàn tài chính, phòng ngừa rủi ro Mọi quyết định đầu tư của doanh nghiệp đều tồn tại song song giữa lợi nhuận kỳ vọng và rủi ro có thể xảy ra. Vì vậy, việc chấp nhận và kiểm soát rủi ro là điều cần thiết để đảm bảo lợi nhuận thu lại từ đầu tư là tối đa nhất. Đảm bảo an toàn, phòng ngừa rủi ro cũng được coi là nguyên tắc quan trọng trong kinh doanh nói chung và tổ chức tài chính doanh nghiệp nói riêng. Đảm bảo an toàn là cơ sở vững chắc cho việc thực hiện mục tiêu kinh doanh có hiệu quả. Nguyên tắc an toàn cần được quán triệt trong mọi khâu của công tác tổ chức tài chính doanh 20