Đề án tốt nghiệp Tài chính Ngân hàng: Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:63

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện hệ thống KSNB quy trình cho vay cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án tốt nghiệp Tài chính Ngân hàng: Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH LÊ QUỐC VIỆT KIỂM SOÁT NỘI BỘ QUY TRÌNH CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM CHI NHÁNH QUẬN 2 – PHÒNG GIAO DỊCH TÂN PHÚ ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng Mã ngành : 8340201 Thành Phố Hồ Chí Minh – Năm 2024
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH LÊ QUỐC VIỆT KIỂM SOÁT NỘI BỘ QUY TRÌNH CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM CHI NHÁNH QUẬN 2 – PHÒNG GIAO DỊCH TÂN PHÚ ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã ngành: 8340201 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ MAI HƯƠNG Thành Phố Hồ Chí Minh – Năm 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Đề án tốt nghiệp “Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú” là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong đề án. Tp.Hồ Chí Minh, ngày ….. tháng …… năm 2024. Tác giả Lê Quốc Việt
ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin cảm ơn quý Thầy, Cô trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh tâm huyết với nghề đã truyền đạt những kiến thức và tạo điều kiện về mọi mặt cho tôi trong suốt khóa học vừa qua. Hơn hết, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến cô TS. Nguyễn Thị Mai Hương là người hướng dẫn trực tiếp, đã đồng hành, hướng dẫn, chỉ bảo tận tình, nghiêm khắc và hỗ trợ cho tôi trong thời gian thực hiện đề án này. Đồng thời, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Lãnh đạo và các anh chị em của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú đã tạo điều kiện, cung cấp số liệu, tài liệu cần thiết để tôi hoàn thành đề án này. Tuy nhiên, do sự hiểu biết và kinh nghiệm còn hạn chế cũng như giới hạn về thời gian nghiên cứu, đề án không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong nhận được sự góp ý từ quý thầy, cô để có thể hoàn thiện đề án của mình. Cuối cùng, tôi xin chúc toàn thể quý thầy, cô tại trường Đại học Ngân hàng luôn khoẻ mạnh và vững bước trên con đường ươm mầm tri thức. Kính chúc Ban Lãnh đạo và các anh chị em của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú ngày càng phát triển vững mạnh. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tp.Hồ Chí Minh, ngày ….. tháng …… năm 2024. Tác giả Lê Quốc Việt
iii TÓM TẮT Các nội dung chính được tác giả trình bày trong chủ đề nghiên cứu Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú bao gồm : - Tổng quan các nghiên cứu trước và nghiên cứu đặc điểm của đơn vị để xác định vấn đề nghiên cứu cần giải quyết; - Thông qua dữ liệu thứ cấp của giai đoạn 2021 - 2023, tác giả phân tích thực trạng về kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú; - Kết quả phân tích thực trạng đã phát hiện những hạn chế của giai đoạn trước, trong và sau của trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú và từ đó tác giả đã trình bày một số giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát nội bộ đối với quy trình này.
iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa NH Ngân hàng NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần TMCP Thương mại cổ phần KSNB Kiểm soát nội bộ HĐQT Hội đồng quản trị CBNV Cán bộ nhân viên HĐKS Hoạt động kiểm soát BCTC Báo cáo tài chính HĐTD Hợp đồng tín dụng GĐ Giám đốc ĐVKD Đơn vị kinh doanh QLKH Quản lý khách hàng KH Khách hàng TSĐB Tài sản đảm bảo KHCN Khách hàng cá nhân CBTD Cán bộ tín dụng GCN Giấy chứng nhận SXKD Sản xuất kinh doanh QHKHCN Quan hệ khách hàng cá nhân
v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH........................................................................................ vii PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ QUY TRÌNH CHO VAY ĐỐI VỚI KHCN TẠI CÁC NHTM ................................................................................6 1.1 Khái quát về cho vay đối với KHCN tại các NHTM ................................................6 1.1.1 Khái niệm ...............................................................................................................6 1.1.2 Phân loại cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại .........................7 1.2 Kiểm soát nội bộ tại ngân hàng thương mại ............................................................17 1.2.1 Khái niệm kiểm soát nội bộ trong ngân hàng thương mại ...................................17 1.2.2 Khung kiểm soát nội bộ của ngân hàng thương mại ............................................18 1.3 Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTM ..............................20 1.3.1 Mục tiêu của kiểm soát nội bộ quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTM ......21 1.3.2 Quy trình kiểm soát cho vay KHCN tại NHTM ..................................................21 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..............................................................................................19 CHƯƠNG 2: KIỂM SOÁT NỘI BỘ QUY TRÌNH CHO VAY ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NHTMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM – CHI NHÁNH QUẬN 2 – PGD TÂN PHÚ .............................................................................................................20 2.1 Tổng quan về NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú .......................................................................................................................................20 2.1.1 Đặc điểm hoạt động của NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú .................................................................................................................20 2.1.2 Đặc điểm tổ chức của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú .......................................................................................21 2.1.3 Kết quả hoạt động của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú giai đoạn 2021-2023 .....................................................23 2.2. Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGDTân Phú.............................................................................32
vi 2.2.1 Một số quy định về hoạt động cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú ...................................................................32 2.2.2. Quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú. ................................................................................................33 2.2.3. Mô phỏng tình huống về hoạt động kiểm soát trong KSNB quy trình cho vay NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú. .........................37 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ..............................................................................................43 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ QUY TRÌNH CHO VAY ĐỐI VỚI KHCN TẠI NHTMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM CHI NHÁNH QUẬN 2 – PGD TÂN PHÚ ...........................................................................44 3.1. Đánh giá hệ thống KSNB quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. ......................................44 3.1.1. Ưu điểm ...............................................................................................................44 3.1.2. Nhược điểm .........................................................................................................45 3.2. Giải pháp hoàn thiện KSNB quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú......................................................46 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..............................................................................................49 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ I PHỤ LỤC ....................................................................................................................... II
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Phân loại các hình thức cho vay KHCN ........................................................13 Bảng 1.2 Quy trình cho vay KHCN tại NHTM ............................................................18 Bảng 2.1 Tình hình lao động tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú giai đoạn 2021-2023 ...........................................24 Bảng 2.2 Tổng tài sản và nguồn vốn của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú giai đoạn 2021-2023 ...............................26 Bảng 2.3 Tình hình cho vay KHCN của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú .................................................................28 Bảng 2.4 Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu giai đoạn 2021-2023 ..................................29 Bảng 2.5 Tổng nguồn vốn huy động của Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú giai đoạn 2021-2023 ...............................31 Bảng 2.6 Kiểm soát nội bộ đối với các bước công việc của quy trình cho vay đối với khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. ............................................................................................33 DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH Hình 1.1 So sánh tổng quan giữa Thông tư 41/2016/TT-NHNN và Basel II ...............20 Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú ...........................................................................................................21
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cho vay là một trong những hoạt động kinh doanh quan trọng nhất của ngân hàng, nhằm mục đích tạo ra lợi nhuận. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, rủi ro trong hoạt động cho vay chiếm tỷ lệ lớn lên đến 70% trong tổng rủi ro của ngân hàng. Chính vì vậy, hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay là rất cần thiết. Nó sẽ giúp ngăn chặn, phát hiện kịp thời các rủi ro và giúp ngân hàng đạt được các mục tiêu kinh doanh. Thực tiễn tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – CN Quận 2 – PGD Tân Phú, việc cung cấp vốn cho KHCN là một phần quan trọng của hoạt động kinh doanh và đang phát triển nhanh chóng. Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả và thành công, nhưng vẫn tồn tại những hạn chế và thiếu sót cụ thể. Đồng thời, rủi ro tín dụng trong việc cho vay vốn cho KHCN cũng đang gia tăng. Gần đây, vì ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, nhiều doanh nghiệp đang đối diện với nguy cơ phá sản. Ngân hàng cũng không nằm ngoài tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 đối với hoạt động của hệ thống và đặc biệt là lĩnh vực cho vay KHCN. Công cụ phổ biến nhất mà các nhà quản trị ngân hàng sử dụng để giúp các NHTM giảm thiểu rủi ro từ hoạt động cho vay KHCN là KSNB. Công tác KSNB trong việc cho vay cá nhân luôn được quan tâm bởi lãnh đạo nhằm giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra một cách an toàn và hiệu quả nhất. Chính vì vậy, ngân hàng cần phải thiết lập, đánh giá, phân tích hệ thống KSNB trong hoạt động KHCN. Từ đó, đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện KSNB, hạn chế những tổn thất, rủi ro nhằm đạt được các mục tiêu của ngân hàng. Từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú” làm đề tài nghiên cứu, với hy vọng góp phần vào việc giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả quản lý, điều hành trong hoạt động cho vay của tổ chức. Kiểm soát nội bộ là một đề tài không mới, nhưng cái mới mà tác giả muốn nói trong bài của mình là : Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú về quy trình kiểm soát hoạt động cho vay được tác giả tìm hiểu tại thời điểm hiện tại. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
2 Nguyễn Thị Bạch Tuyết (2020) đã hoàn thiện việc viết về hệ thống KSNB đối với hoạt động cho vay KHCN tại Chi nhánh Đồng Nai của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín. Công tác thanh tra, kiểm soát nội bộ tại ngân hàng này đã đạt được những kết quả tích cực trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số hạn chế và sai sót cần được khắc phục và cải thiện. Nghiên cứu này dựa trên lý thuyết về hệ thống kiểm soát nội bộ dựa trên báo cáo COSO 2013, nhằm làm rõ và phân tích tình trạng hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân. Sau đó, tác giả đã tiến hành một số quan sát và đánh giá về các điểm mạnh và điểm yếu của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. Đồng thời, tác giả cũng xác định nguyên nhân gây ra các vấn đề này để đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động này. Ngoài ra, tác giả cũng đề ra mục tiêu, chiến lược và định hướng của ngân hàng, cùng với việc kiểm soát nguồn lực và hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ phù hợp với yêu cầu của khách hàng. Để cải thiện chất lượng và giảm thiểu rủi ro trong việc cho vay cá nhân, một trong những biện pháp quan trọng mà Sacombank - Chi nhánh Đồng Nai tập trung và thực hiện là nâng cao chất lượng KSNB trong hoạt động cho vay. Hà Thị Sáu (2021), trong bài nghiên cứu về chủ đề Nâng cao hiệu quả kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại đã khái quát về kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay của NHTM theo Thông tư số 13/2018/TT-NHNN ngày 18/5/2018 của NHNN. Từ khái niệm về KSNB trong hoạt động kinh doanh của NHTM nêu trên, có thể đưa ra khái niệm KSNB hoạt động cho vay là việc kiểm tra, giám sát đối với các cá nhân, bộ phận trong việc thực hiện cơ chế chính sách, quy trình, quy định nội bộ về cho vay nhằm đảm bảo hoạt động của NHTM đạt được các mục tiêu đề ra, đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật về cho vay. Đồng thời, cần phải có các biện pháp xử lý kịp thời khi phát hiện khách hàng sử dụng vốn không đúng mục đích, kinh doanh thua lỗ hoặc có dấu hiệu tẩu tán tài sản. Đối với các khách hàng lớn, trong quá trình kiểm tra sau khi cho vay, cần có sự tham gia của cán bộ kiểm soát để đánh giá một cách khách quan về khách hàng. Ngoài ra, việc kiểm tra tài sản đảm bảo cũng là rất cần thiết. Bên cạnh việc kiểm tra việc sử dụng vốn, cần thường xuyên kiểm tra tài sản đảm bảo cho khoản vay. Điều này là cần thiết để giảm bớt nguy cơ trong quá trình cho vay và khi phải xử lý tài sản để thu hồi nợ.
3 Như vậy, qua các đề tài trên các tác giả đã nghiên cứu về KSNB nói chung và KSNB hoạt động tín dụng nói riêng tại cũng như là rủi ro tín dụng tại các ngân hàng TMCP ở phạm vi không gian và thời gian khác nhau. Thông qua đó, tác giả đã kế thừa cơ sở lý luận từ các đề tài trên của những tác giả đi trước về hệ thống KSNB tại các ngân hàng TMCP, quy định về KSNB theo thông lệ quốc tế và Việt Nam để nghiên cứu về KSNB quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. Phương pháp nghiên cứu định tính chủ yếu thu thập dữ liệu bằng chữ và là phương pháp tiếp cận nhằm tìm cách mô tả, phân tích đặc điểm của nhóm người từ quan điểm của nhà nghiên cứu, nghiên cứu theo quan điểm quy nạp. Phương pháp nghiên cứu định lượng chủ yếu thu thập dữ liệu bằng số và giải quyết quan hệ trong lý thuyết, nghiên cứu theo quan điểm diễn dịch. Tác giả tiếp cận đề tài của bản thân theo hướng định tính vì dữ liệu mà tác giả thu thập chủ yếu bằng chữ (như các Thông tư của NHNN, các bài luận trên các diễn đàn, báo cáo COSO,…) liên quan đến quy trình cho vay và KSNB và tác giả nghiên cứu theo quan điểm quy nạp (có kết luận ở cuối mỗi chương). 3. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu 3.1 Mục tiêu nghiên cứu - Mục tiêu nghiên cứu tổng quát Hoàn thiện KSNB quy trình cho vay KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú. - Mục tiêu nghiên cứu cụ thể + Phân tích, đánh giá thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. + Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện hệ thống KSNB quy trình cho vay cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. 3.2 Câu hỏi nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu đã đề ra, tác giả cần tiến hành nghiên cứu và tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi nghiên cứu sau đây : - Câu hỏi 1: Thực trạng KSNB trong hoạt động cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú như thế nào?
4 - Câu hỏi 2: Giải pháp nào sẽ hoàn thiện KSNB trong hoạt động cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu KSNB quy trình cho vay đối với khách hàng cá nhân tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. 4.2 Phạm vi nghiên cứu - Không gian: NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. - Thời gian: Dữ liệu thứ cấp được sử dụng nghiên cứu trong thời gian 3 năm, từ năm tài chính 2021 - 2023 liên quan quy trình Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu định tính thông qua thu thập tài liệu, dữ liệu thứ cấp về các nội dung cơ bản về nghiệp vụ cho vay KHCN theo Basel, Thông tư 13/2018/TT-NHNN. Các quyết định của NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú liên quan đến việc cấp vay và quản lý vay cho các hoạt động KHCN, bao gồm các tài liệu liên quan đến việc cấp vay KHCN. Phương pháp này giúp tác giả nắm bắt được cơ sở lý luận về hoạt động cho vay đối với KHCN cũng như KSNB; đồng thời Phương pháp tổng hợp, xử lý và phân tích số liệu thứ cấp để đánh giá thực trạng KSNB trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú. 6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Kết quả của bài nghiên cứu này nhằm: - Đáng giá thực trạng về KSNB cho vay KHCN tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú; - Thông qua dữ liệu của năm 2021 - 2023 và kết quả của quan sát, phỏng vấn… tác giả sẽ phát hiện nguyên nhân gây nên những rào cản đến KSNB cho vay KHCN tại
5 Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú; - Đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục các hạn chế để hoàn thiện KSNB cho vay KHCN tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – Phòng Giao Dịch Tân Phú; 7. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn có kết cấu thành ba chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận chung về kiểm soát nội bộ quy trình cho vay đối với KHCN tại các NHTM. Chương 2: Kiểm soát nội bộ quy trình cho vay đối với KHCN tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú. Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ quy trình cho vay đối với KHCN tại Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi Nhánh Quận 2 – PGD Tân Phú.
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ QUY TRÌNH CHO VAY ĐỐI VỚI KHCN TẠI CÁC NHTM 1.1 Khái quát về cho vay đối với KHCN tại các NHTM 1.1.1 Khái niệm NHTM thực hiện việc chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị từ NHTM sang khách hàng vay sau một khoảng thời gian nhất định, và sau đó khách hàng vay sẽ trả lại NHTM một lượng giá trị lớn hơn so với ban đầu. Quan hệ cho vay của NHTM là quá trình chuyển giao tiền hoặc tài sản từ bên cho vay (NHTM) sang bên người vay (khách hàng vay) để sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định, với cam kết từ bên người vay trả lại cả gốc lẫn lãi khi đến hạn. Theo khoản 16, Điều 4, Luật các Tổ chức tín dụng 2010 số 47/2010/QH12 của Quốc hội: "Cho vay là hình thức cấp tín dụng, trong đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định theo thỏa thuận, với nguyên tắc là phải trả lại cả gốc lẫn lãi". Như vậy, hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại áp dụng cho các cá nhân, tổ hợp tác, hộ gia đình có nhu cầu vay vốn với cho mục đích tiêu dùng, đầu tư hoặc hoạt động kinh doanh và sản xuất của họ. KHCN là các pháp nhân, cá nhân có đầy đủ điều kiện để đi vay, có nhu cầu vay vốn để sản xuất kinh doanh hoặc tiêu dùng cá nhân. Và có thể định nghĩa cho vay KHCN như sau: “Cho vay KHCN hình thức cho vay mà ngân hàng chuyển nhượng quyền sở hữu vốn cho khách hàng là cá nhân hoặc hộ gia đình với mục đích tiêu dùng, hoạt động sản xuất kinh doanh nhỏ của cá nhân và hộ gia đình đó với những điều kiện nhất định được thỏa thuận trong hợp đồng”. Các khoản vay của KHCN có thể được đảm bảo bằng thu nhập, tài sản đảm bảo khác, và sử dụng cho nhiều mục tiêu khác nhau nên sự thay đổi việc làm, thu nhập cá nhân, v.v. hay ốm đau, bệnh tật bất ngờ, v.v.thu nhập đó có thể giảm sút hoặc thậm chí mất đi hoàn toàn. NHTM luôn phải đối mặt với những rủi ro, mà công tác thẩm định, quản lí khách hàng lại không thể kiểm soát được hết tất cả. Rất nhiều NHTM trong một thời gian dài trước đây đã rất “ngại” cho KHCN vay vốn. Nhưng hiện nay, hoạt động cho vay đối với KHCN mang lại một nguồn thu không nhỏ nên các NHTM đã tập trung
7 hướng tới mục tiêu này. Và công tác quản lý rủi ro ngày càng được các Ngân hàng quan tâm chú trọng hơn. Để tránh gặp phải những rủi ro trong hoạt động cho vay, ngân hàng thường tiêu tốn nhiều thời gian, tiền bạc vào hoạt động thẩm định và giám sát khoản. Ngoài ra, việc thu nhập thông tin cá nhân là rất khó khăn nên các NHTM sẽ chấp nhận chi phí cao để đánh đổi rủi ro cao, đảm bảo an toàn cho các món vay. Lãi suất áp dụng cho KHCN thường cao hơn các lãi suất khác của các khoản vay khác của NHTM. Do quy mô của các khoản vay thường không lớn nhưng chi phí bỏ ra để quản lý lại rất lớn nên các NHTM phải đề ra mức lãi suất cao để bù đắp chi phí (gồm chi phí về thời gian, nhân lực, thẩm định, quản lí...). 1.1.2 Phân loại cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại Tùy thuộc vào cách sử dụng vốn của khách hàng, mà ngân hàng và khách hàng thống nhất để chọn phương thức cho vay phù hợp. Các NHTM đều cung cấp các lựa chọn vay dành cho khách hàng như sau:
13 Bảng 1.1 Phân loại các hình thức cho vay KHCN Hình thức Điều kiện Mục đích Thủ tục Chủ thể tham gia Cho vay + Công dân Việt Đáp ứng + Đơn đề nghị Cá nhân, hộ tiêu dùng Nam hoặc người nhu cầu vay vốn (theo gia đình cư trú từ đủ 18 tiêu dùng mẫu của từng tuổi trở lên của ngân hàng) + Có nguồn thu khách + CMND, hộ nhập ổn định hàng khẩu, tạm trú của hàng tháng người vay + Lịch sử tín + Hồ sơ chứng dụng tốt. minh nguồn thu nhập: Hợp đồng lao động, sao kê tiền lương, hợp đồng cho thuê nhà, xe,… Cho vay sản + Công dân Việt Bổ sung + Đơn đề nghị Cá nhân, hộ xuất, kinh Nam hoặc vốn phục vay vốn (theo gia đình doanh người cư trú vụ sản mẫu của từng + Có hoạt động xuất, kinh ngân hàng) sản xuất, kinh doanh, đầu + CMND, hộ doanh hợp pháp tư khẩu, tạm trú của + Có khả năng tài người vay chính đảm bảo + Hồ sơ liên quan nghĩa vụ trả nợ đến tài sản đảm + Lịch sử tín bảo: sổ đỏ, giấy dụng tốt. tờ xe… + Hồ sơ chứng minh hiệu quả
14 sản xuất kinh doanh + Hồ sơ chứng minh mục đích vay vốn: Hợp đồng mua, bán hàng, biên lai thuế, hóa đơn,…(nếu có) Cho vay + Công dân Việt Tài trợ cho + Đơn đề nghị Cá nhân, tổ từng lần Nam hoặc các nhu vay vốn (theo chức người cư trú cầu về vốn mẫu của từng + Có khả năng tài lưu động ngân hàng) chính đảm bảo (mua hàng + CMND, hộ nghĩa vụ trả nợ dự trữ, trả khẩu, tạm trú của + Lịch sử tín lương). người vay dụng tốt. + Hồ sơ chứng minh nguồn thu nhập trả nợ + Hồ sơ chứng minh hiệu quả sản xuất kinh doanh + Hồ sơ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay: Hợp đồng mua, bán hàng, biên lai thuế, hóa đơn…(nếu có)
15 Cho vay + Công dân Việt Đáp ứng + CMND/CCCD Cá nhân trả góp Nam từ đủ nhu cầu + Hộ khẩu/Giấy 18 tuổi trở lên mua sắm phép lái xe + Khách hàng đi hàng + Giấy chứng làm hưởng lưởng hóa minh thu hoặc tự kinh nhập/hoạt động doanh kinh doanh + Khách hàng + Giấy chứng mua sắm hàng minh nơi cư trú hóa và đăng ký hiện tại vay trả góp tại các cửa hàng, trang thương mại điện tử có hợp tác cho vay trả góp với ngân hàng Cho vay + Công dân Việt NH cho + Giấy đề nghị Cá nhân, tổ theo hạn nam cư trú tại phép KH vay vốn (theo chức mức thấu Việt nam từ 18-65 chi vượt số mẫu của NH) chi tuổi tiền trên + + Đang hoạt động TKTT CMND/CCCD/H sản xuất kinh ộ chiếu doanh hợp pháp + Giấy tờ chứng + Có thu nhập đủ minh tài sản đảm để trả nợ khoản bảo cho khoản vay vay + Có tài sản đảm + Giấy chứng bảo là bất động minh thu sản có giá trị đủ nhập/hoạt động đảm bảo khoản kinh doanh vay
16 Cho vay + Công dân Việt Đáp ứng + Giấy đề nghị Cá nhân, tổ theo HMTD nam cư trú tại nhu cầu bổ vay vốn (theo chức (Hạn mức Việt nam từ 18-65 sung vốn mẫu của NH) tín dụng) tuổi lưu động + + Đang hoạt động thường CMND/CCCD/H sản xuất kinh xuyên ộ chiếu doanh hợp pháp + Hộ khẩu thường + Có phương án trú/ KT3/ Giấy kinh doanh tạm trú + Giấy đăng ký kết hôn/Giấy xác nhận tình khả thi trạng hôn nhân + Có thu nhập đủ + Giấy tờ chứng để trả nợ khoản minh mục đích vay vay vốn + Giấy + Có tài sản đảm chứng nhận đăng bảo là bất động ký kinh doanh sản có giá trị đủ (nếu có) đảm bảo khoản + Hóa đơn, sổ vay sách bán hàng… + Giấy tờ chứng minh tài sản đảm bảo cho khoản vay Cho vay có + Công dân Việt Cho vay + Đơn đề nghị Cá nhân, tổ TSĐB Nam từ 18 tuổi trở thanh toán vay vốn (theo chức lên và kết thúc các chi phí mẫu của từng khoản vay không cho mục ngân hàng) quá 70 tuổi + Có đích tiêu TSĐB: Xe Ô tô