Đề tài tốt nghiệp cử nhân Điều dưỡng hệ VHVL: Viêm phổi thở máy và các biện pháp chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy

ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Máy th v<br /> <br /> ph<br /> <br /> ng thứ th ng h nh n t o l một trong những biện<br /> <br /> ph p điều trị giữ v i tr<br /> với<br /> <br /> qu n tr ng trong h i sứ h h p. R t qu n tr ng đối<br /> <br /> bệnh nh n h ng th t th đ<br /> <br /> BN th<br /> <br /> n ph i<br /> <br /> ng n m t i Khoa C p ứu ho<br /> <br /> m y th<br /> <br /> ùng với việ r đ i<br /> <br /> h nh th m y<br /> <br /> m y th đ sống v t n t i<br /> <br /> Kho H i sứ t h<br /> <br /> .C<br /> <br /> thế hệ m y th th ng minh giúp<br /> <br /> ng h n. Tuy nhi n nhiều biến hứng<br /> <br /> hi u biết về<br /> <br /> h ho việ th<br /> <br /> th x y r với bệnh<br /> <br /> nhân (BN) trong qu tr nh th m y n lu n lu n song h nh v bắt buộ ng<br /> thuố<br /> <br /> h ng đ<br /> <br /> phép bỏ qu đ l vi m phổi li n qu n đến th m y.<br /> <br /> Vi m phổi li n qu n tới th m y<br /> <br /> n g i l vi m phổi th m y (VPTM) l<br /> <br /> một nhi m huẩn bệnh viện mắ ph i th<br /> Khoa C p ứu H i sứ t h<br /> <br /> ng g p nh t<br /> <br /> BN đ<br /> <br /> điều trị t i<br /> <br /> .<br /> <br /> Tỷ lệ mắ vi m phổi th m y ho ng 8-20%<br /> sứ v 27%<br /> <br /> i th y<br /> <br /> t t<br /> <br /> BN t i ho h i<br /> <br /> BN th m y. Tỉ lệ tử vong o vi m phổi th m y th y đổi từ 24 tới<br /> <br /> 50% và có th l n tới 76% [9].<br /> Căn nguy n vi huẩn g y vi m phổi th m y r t đ<br /> đ<br /> <br /> h ng thuố<br /> <br /> aeruginosa vi<br /> baumanii đ<br /> Phổi<br /> <br /> nh<br /> <br /> hủng vi huẩn<br /> <br /> Streptococcus Aureus kháng methicillin, Pseudomonas<br /> <br /> huẩn Gr m<br /> <br /> h ng thuố g y h<br /> <br /> m tiết Bet<br /> <br /> l t m se phổ rộng Acinetobacter<br /> <br /> hăn trong điều trị v tỉ lệ tử vong<br /> <br /> th bị l y nhi m theo nhiều đ<br /> <br /> ng: đ<br /> <br /> l y nhi m l n ận ẫn đến vi m nhu m phổi v<br /> đ ng th m y nguy<br /> <br /> ng,<br /> <br /> vi m phổi th m y th<br /> <br /> ng m u ho<br /> <br /> o [5].<br /> <br /> b h huyết; từ ổ<br /> <br /> ẫn đến vi m phổi. Khi ng<br /> ng g p l<br /> <br /> o h t ph i<br /> <br /> i bệnh<br /> <br /> h t ị hv<br /> <br /> vi huẩn v o phổi.<br /> Đ ngăn ngừ VPTM, h ng th thiếu đ<br /> điều<br /> <br /> ỡng nh : n m đ u<br /> <br /> sóc BN tr nh đ<br /> quy hăm s<br /> hử trùng<br /> <br /> o 300-450 rử t y th<br /> <br /> ng việ<br /> <br /> hăm s<br /> <br /> răng miệng hút đ m đúng quy tr nh v đ m b o v<br /> <br /> ỡng ph i th<br /> <br /> ng<br /> <br /> huẩn vệ sinh<br /> <br /> ống nội h qu n ho<br /> <br /> h qu n theo đúng quy tr nh ỹ thuật đ h n hế VPTM tr nh<br /> <br /> 1<br /> <br /> i<br /> <br /> ng quy tr ớ v s u hi hăm<br /> <br /> y đ y b i h i thứ ăn qu nhiều điều<br /> <br /> tr ng thiết bị hỗ tr h h p hăm s<br /> <br /> ủ ng<br /> <br /> ống m<br /> <br /> biến hứng h<br /> <br /> trong quá trình ng<br /> <br /> i bệnh th m y. Với những l‎ o nh tr n huy n đề “Viêm<br /> ý<br /> <br /> phổi thở máy và các biện pháp chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy” nh m mụ<br /> tiêu sau:<br /> 1. Mô tả đặc điểm người bệnh viêm phổi thở máy.<br /> 2. Trình bày các biện pháp chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Thang Long University Library<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> 1. VIÊM PHỔI THỞ MÁY.<br /> 1.1.<br /> <br /> Định nghĩa về viêm phổi thở máy.<br /> Vi m phổi th m y (VPTM) l vi m phổi xu t hiện s u 48 gi<br /> <br /> qu ống nội h qu n (NKQ) ho<br /> <br /> ống m<br /> <br /> hứng vi m phổi tr ớ đ . C h i h nh thứ<br /> ph t sớm v<br /> <br /> h qu n (MKQ) m<br /> <br /> BN th m y<br /> h ng<br /> <br /> b ng<br /> <br /> h i ph t vi m phổi th m y đ l<br /> <br /> h i<br /> <br /> h i ph t muộn [9].<br /> <br /> 1.1.1. Viêm phổi thở máy khởi phát sớm:<br /> VPTM x y r trong v ng 4 ng y đ u th m y th<br /> m với h ng sinh ti n l<br /> <br /> ng tốt. Vi huẩn th<br /> <br /> ng g p vi huẩn<br /> <br /> n nh y<br /> <br /> ng g p: Hemophilus influenza,<br /> <br /> Streptococus pneumonia, Mycobacter catarrhalis…<br /> 1.1.2. Viêm phổi thở máy khởi phát muộn:<br /> VPTM x y r s u 4 ng y th m y th<br /> h ng thuố đ p ứng điều trị ém ti n l<br /> <br /> ng o nhi m<br /> <br /> ng x u. C<br /> <br /> hủng vi huẩn th<br /> <br /> Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter spp vi huẩn đ<br /> huẩn đ<br /> 1.2.<br /> <br /> hủng vi huẩn<br /> ng g p:<br /> <br /> ng ruột gr m m vi<br /> <br /> h ng thuố …<br /> <br /> Cơ chế bệnh sinh.<br /> B nh th<br /> <br /> ng<br /> <br /> vi huẩn vẫn hu trú t i đ<br /> <br /> vi m phổi. Khi th m y th<br /> <br /> t<br /> <br /> ng h h p trên mà không gây ra<br /> <br /> nh n x m nhập v o nhu m phổi v g y r<br /> <br /> VPTM. Đ hi u rõ v n đề n y tr ớ hết húng t t m hi u<br /> <br /> hế b o vệ ủ đ<br /> <br /> ng<br /> <br /> h h p.<br /> 1.2.1. Các hệ thống bảo vệ của đường hô hấp<br /> B nh th<br /> trùng nh :<br /> <br /> ng đ<br /> <br /> ng h h p ngo i<br /> <br /> nhiều<br /> <br /> hế b o vệ phổi hỏi s nhi m<br /> <br /> u trú gi i phẫu (th nh qu n th nh m n…)<br /> <br /> lớp l ng nh y<br /> <br /> ni m m<br /> <br /> đ<br /> <br /> h t nh y h phế qu n<br /> <br /> ng h h p hệ thống mi n ị h qu trung gi n tế b o<br /> <br /> v mi n ị h ị h th ph n x ho. Khi hệ thống b o vệ phổi ho t động hiệu qu th<br /> t<br /> <br /> nh n x m nhập sẽ bị lo i trừ.<br /> <br />  Bảo vệ không đặc hiệu<br /> <br /> 3<br /> <br /> + Hệ thống nhung m o v<br /> <br /> ị h nh y: Ở BN h ng th m y lớp ị h nh y ùng với<br /> <br /> nhung m o ủ hệ h h p b o vệ h phế qu n b ng<br /> hi h t v o. Chứ năng n y th y đổi<br /> <br /> h th nh l<br /> <br /> ti u th nhỏ<br /> <br /> những BN đ ng h n m đ ng th m y m hệ<br /> <br /> thống l m ẩm h th v o h ng đ m b o sẽ t o điều iện thuận l i ho vi huẩn<br /> x m nhập v o hệ h h p.<br /> + Đ i th<br /> <br /> b o phế n ng: B nh th<br /> <br /> ng đ i th<br /> <br /> b o phế n ng hiếm tới 90%<br /> <br /> th nh ph n tế b o xu t hiện trong ị h rử phế n ng. Khi<br /> <br /> vi huẩn b m<br /> <br /> lớp<br /> <br /> bi u m đ<br /> <br /> ng h h p<br /> <br /> đ i th<br /> <br /> Ngo i r<br /> <br /> đ i th<br /> <br /> n th m gi v o qu tr nh b o vệ hống vi huẩn đ<br /> <br /> hiệu b ng<br /> <br /> h m ng th ng tin h ng nguy n tới<br /> <br /> b o<br /> <br /> b o sẽ iệt huẩn nh qu tr nh th<br /> <br /> b o.<br /> <br /> tế b o lympho T đ sinh r<br /> <br /> h t hống l i s x m nhập ủ vi huẩn.<br /> <br />  Bảo vệ đặc hiệu:<br /> + Mi n ị h ị h th : C<br /> h h p sinh r<br /> ni m m<br /> th<br /> <br /> đ<br /> <br /> IgA. C<br /> <br /> tế b o lympho n m<br /> <br /> IgA n y hống l i s<br /> <br /> ng h h p. S trung h<br /> <br /> hiện nh<br /> <br /> IgA n y. C<br /> <br /> đến từ hệ tu n ho n ho<br /> <br /> ết<br /> <br /> ủ đ<br /> <br /> ng<br /> <br /> nh vi huẩn tr n bề m t ủ<br /> <br /> độ tố enzym ủ vi huẩn ũng đ<br /> <br /> IgG đ<br /> <br /> từ<br /> <br /> ới lớp ni m m<br /> <br /> t m th y trong ị h b i tiết phế qu n ho<br /> <br /> tế b o lympho<br /> <br /> phổi th m gi v o qu tr nh b o<br /> <br /> vệ t i hỗ nh ho t động gắn v o vi huẩn v ho t h<br /> <br /> đ i th<br /> <br /> + Mi n ị h tế b o: Chủ yếu l lympho T sinh r<br /> <br /> b o<br /> <br /> phế n ng.<br /> <br /> lympho ine<br /> <br /> ho t h<br /> <br /> đ i th<br /> <br /> b o l m tăng h năng th<br /> <br /> b ov<br /> <br /> th n<br /> <br /> đ i th<br /> <br /> b o ũng th m gi v o ho t động điều h<br /> <br /> t<br /> <br /> iệt huẩn. Ng<br /> <br /> ụng<br /> l i b n<br /> <br /> hứ năng ủ<br /> <br /> lympho này.<br /> 1.2.2. Các cơ chế gây viêm phổi thở máy.<br /> - Vi m phổi x y r<br /> <br /> hi<br /> <br /> s x m nhập ủ vi sinh vật v o đ<br /> <br /> nhu m phổi. Kết h p s suy gi m sứ đề h ng ủ<br /> vật ho<br /> <br /> o s x m nhập với một l<br /> <br /> + Nhu m phổi bị l y nhi m theo đ<br /> huẩn n m<br /> <br /> qu n trong<br /> <br /> ng h h p<br /> <br /> ý hủ độ l<br /> <br /> ng lớn ủ vi sinh vật th ng qu<br /> ng m u ho<br /> th ho<br /> <br /> từ đ<br /> <br /> ới v<br /> <br /> o ủ vi sinh<br /> hế:<br /> <br /> b h huyết xu t ph t từ ổ nhi m<br /> ng ti u h<br /> <br /> th ng qu s thẩm<br /> <br /> lậu vi huẩn [11].<br /> <br /> 4<br /> <br /> Thang Long University Library<br /> <br /> + Nhi m huẩn phổi bắt ngu n từ ổ l y nhi m l n ận nh m ng phổi trung th t p<br /> xe<br /> <br /> ới ho nh...[11]. Tuy nhiên h i<br /> <br /> qu n tr ng<br /> <br /> ới đ y l đ<br /> <br /> húng t i qu n t m h n<br /> <br /> + Nhi m huẩn o h t ph i<br /> h nh l<br /> <br /> hế th<br /> <br /> hế<br /> <br /> .<br /> <br /> ng g p g y vi m phổi [11]. Những vi huẩn h t v o n y<br /> <br /> (miệng xo ng h ng<br /> <br /> ng<br /> <br /> ụng ụ hăm s<br /> <br /> ng h h p<br /> <br /> ng mũi h y đ<br /> <br /> ng miệng đều t o r<br /> <br /> ới (nếu h ng đ m b o v<br /> <br /> + Vi m xo ng v s ng h n o đ t ống NKQ m<br /> + Gi m h năng nuốt<br /> <br /> nh n vi n y tế) ho<br /> <br /> nội sinh<br /> <br /> y ống ti u h ...).<br /> <br /> - Khi đ t ống nội h qu n qu đ<br /> <br /> + Gi m ho<br /> <br /> hiệu ho VPTM<br /> <br /> h t ị h v vi huẩn v o phổi đ y l nguy n nh n<br /> <br /> ngu n gố ngo i sinh (m i tr<br /> <br /> x m nhập v o đ<br /> <br /> hế n y h ng đ<br /> <br /> huẩn l<br /> <br /> huẩn) gây VPTM do:<br /> <br /> h qu n.<br /> <br /> h t tiết.<br /> <br /> m t ph n x ho h<br /> <br /> v<br /> <br /> h năng l m s h đ<br /> <br /> ng th<br /> <br /> ủ<br /> <br /> tế b o<br /> <br /> lông.<br /> + Gi tăng b m<br /> <br /> nh v x m nhập vi huẩn v o đ<br /> <br /> ng th .<br /> <br /> + Ứ đ ng h t tiết qu nh b ng hèn t o điều iện ho vi huẩn đi xuống đ<br /> h p<br /> <br /> ng h<br /> <br /> ới.<br /> <br /> + Việ hút đ m h ng đ m b o vô khuẩn và s nhi m khuẩn từ các dụng cụ hăm<br /> s<br /> <br /> nh ống hút đ m, dây máy th<br /> <br /> các dụng cụ y tế nh m y phun h<br /> cụ gây mê<br /> <br /> n ớc trong bình làm ẩm m i tr<br /> <br /> ng không khí,<br /> <br /> ung m y nội soi phế qu n, phế dung ký, dụng<br /> <br /> th là các ngu n l y hi<br /> <br /> chứa vi khuẩn, lây truyền có th từ dụng<br /> <br /> cụ tới BN, từ BN này tới BN khác, từ một vị trí củ<br /> <br /> th đến đ<br /> <br /> ng hô h p<br /> <br /> ới<br /> <br /> của cùng một BN qua bàn tay ho c dụng cụ. Bộ phận phun khí dung gắn vào dây<br /> máy th nếu không vô trùng tốt: n ớc củ phun h<br /> dụng cụ h ng đ<br /> <br /> ung h ng đ<br /> <br /> c vô trùng,<br /> <br /> c vô trùng ho c tiệt trùng giữa các l n phun là ngu n lây nhi m<br /> <br /> vi khuẩn vào phổi BN<br /> + T y ủ nh n vi n y tế l ngu n đem vi huẩn v o phổi.<br /> <br /> 5<br /> <br />