UBND TỈNH BẮC NINH<br />
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
<br />
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH<br />
NĂM HỌC 2016 – 2017<br />
Môn thi: Toán – Lớp 9<br />
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)<br />
<br />
ĐỀ CHÍNH THỨC<br />
(Đề thi có 01 trang)<br />
<br />
Câu 1. (3,0 điểm)<br />
1) Rút gọn biểu thức B<br />
<br />
13<br />
<br />
30 2<br />
<br />
2) Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a<br />
Tính giá trị biểu thức P<br />
<br />
a2<br />
<br />
a2<br />
b2<br />
<br />
c2<br />
<br />
b2<br />
<br />
9<br />
<br />
b<br />
<br />
4 2<br />
<br />
c<br />
<br />
b2<br />
c2<br />
<br />
a2<br />
<br />
0, a 2<br />
<br />
b2<br />
<br />
c 2, b 2<br />
<br />
c2<br />
<br />
c2<br />
a2<br />
<br />
b2<br />
<br />
Câu 2. (4,0 điểm)<br />
1) Trong hệ trục tọa độ Oxy, tìm trên đường thẳng y<br />
cho y 2<br />
<br />
5y x<br />
<br />
6x<br />
<br />
c2<br />
<br />
a 2, c 2<br />
<br />
a2<br />
<br />
b2.<br />
<br />
.<br />
1 những điểm M x ; y sao<br />
<br />
2x<br />
<br />
0.<br />
<br />
2) Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn<br />
<br />
a<br />
6<br />
<br />
b<br />
5<br />
<br />
c<br />
4<br />
<br />
0 . Chứng minh rằng phương trình<br />
<br />
a2<br />
<br />
b2<br />
<br />
ax 2 bx c 0 luôn có nghiệm.<br />
Câu 3. (4,0 điểm)<br />
1) Cho các số thực dương a, b, c. Chứng minh rằng<br />
8<br />
<br />
(a<br />
<br />
8<br />
<br />
8<br />
<br />
c2<br />
<br />
8<br />
<br />
8<br />
<br />
8<br />
<br />
.<br />
a 3 b 3 c 3<br />
b)2 4abc (b c)2 4abc (a c)2 4abc<br />
2) Tìm các số nguyên tố a, b, c và số nguyên dương k thỏa mãn phương trình<br />
<br />
a 2 b2 16c2 9k 2 1.<br />
Câu 4. (6,0 điểm)<br />
Cho đoạn thẳng AB 2a có trung điểm là O. Trên cùng nửa mặt phẳng bờ AB dựng nửa<br />
đường tròn tâm O đường kính AB và nửa đường tròn tâm O ' đường kính AO. Điểm M thay đổi<br />
trên nửa đường tròn O ' ( M khác A và O ), tia OM cắt đường tròn O tại C . Gọi D là giao<br />
điểm thứ hai của CA với đường tròn O ' .<br />
1) Chứng minh rằng tam giác ADM cân.<br />
2) Tiếp tuyến tại C của đường tròn O cắt tia OD tại E , chứng minh EA là tiếp tuyến<br />
chung của hai đường tròn O và O ' .<br />
3) Đường thẳng AM cắt OD tại H , đường tròn ngoại tiếp tam giác COH cắt đường tròn<br />
O tại điểm thứ hai là N . Chứng minh rằng ba điểm A, M , N thẳng hàng.<br />
4) Tính độ dài đoạn OM theo a biết ME song song với AB.<br />
Câu 5. (3,0 điểm)<br />
1) Cho hình vuông MNPQ và điểm A nằm trong tam giác MNP<br />
<br />
AM 2<br />
<br />
P x<br />
<br />
AP 2 2AN 2 . Tính góc PAN .<br />
x3<br />
2) Cho các đa thức P x<br />
<br />
ax 2<br />
<br />
0 có ba nghiệm thực phân biệt và P Q x<br />
<br />
Chứng minh rằng P 2017<br />
<br />
bx<br />
<br />
c; Q x<br />
<br />
x2<br />
<br />
0 vô nghiệm.<br />
<br />
10086.<br />
-------------HẾT-------------<br />
<br />
2016x<br />
<br />
sao cho<br />
<br />
2017 thỏa mãn<br />
<br />
UBND TỈNH BẮC NINH<br />
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
<br />
HƯỚNG DẪN CHẤM<br />
THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH<br />
NĂM HỌC 2016 - 2017<br />
Môn: Toán - Lớp 9<br />
Đáp án<br />
<br />
Câu<br />
1.1. (1.5 điểm)<br />
B<br />
<br />
13<br />
<br />
30 2<br />
<br />
9<br />
<br />
13<br />
<br />
30 2<br />
<br />
( 8<br />
<br />
13<br />
<br />
30 2<br />
<br />
2 2<br />
<br />
2<br />
<br />
( 18<br />
<br />
5)<br />
<br />
4 2<br />
<br />
13<br />
<br />
1)2<br />
<br />
13<br />
<br />
1<br />
<br />
3 2<br />
<br />
30 2<br />
<br />
13<br />
<br />
8<br />
<br />
30 2<br />
<br />
2 8<br />
<br />
8<br />
<br />
0.75<br />
<br />
1<br />
<br />
1)2<br />
<br />
30 ( 2<br />
<br />
1<br />
<br />
Điểm<br />
<br />
18<br />
<br />
2 18.5<br />
<br />
25<br />
<br />
0.75<br />
<br />
5<br />
<br />
1.2. (1.5 điểm)<br />
<br />
a2<br />
<br />
P<br />
b<br />
<br />
c<br />
<br />
2<br />
<br />
b2<br />
<br />
c2<br />
<br />
2<br />
<br />
a<br />
2bc<br />
Ta có a 3<br />
<br />
a3<br />
<br />
2<br />
<br />
b2<br />
<br />
2<br />
<br />
c<br />
<br />
b<br />
c<br />
a<br />
2ca 2ab<br />
b 3 c 3 3abc<br />
<br />
b3<br />
<br />
c3<br />
3<br />
2<br />
<br />
3abc<br />
<br />
5y x<br />
<br />
6x<br />
<br />
Do vậy, P<br />
<br />
3<br />
<br />
c2<br />
<br />
2<br />
<br />
a<br />
<br />
c2<br />
<br />
3<br />
<br />
a2<br />
<br />
a<br />
<br />
b<br />
<br />
2<br />
<br />
a2<br />
<br />
b2<br />
<br />
0.75<br />
<br />
3<br />
<br />
b<br />
c<br />
2abc<br />
a b c a2<br />
<br />
b2<br />
<br />
c2<br />
<br />
ab<br />
<br />
bc<br />
<br />
ca<br />
<br />
0<br />
<br />
0.75<br />
<br />
2.1. (2.0 điểm)<br />
Ta có y 2<br />
Với y<br />
<br />
2 x<br />
<br />
2x<br />
<br />
1<br />
<br />
0<br />
<br />
2 x<br />
<br />
y<br />
<br />
2 x<br />
<br />
y<br />
<br />
3 x<br />
<br />
x<br />
<br />
x<br />
x<br />
<br />
Với y<br />
<br />
3 x<br />
<br />
2x<br />
<br />
1<br />
<br />
3 x<br />
<br />
1.0<br />
<br />
x<br />
<br />
1<br />
1<br />
2<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
x<br />
x<br />
<br />
0 , không có x thỏa mãn.<br />
1<br />
1<br />
4<br />
<br />
1.0<br />
<br />
1 3<br />
; .<br />
4 2<br />
<br />
Từ đó tìm được các điểm thỏa mãn là M 1; 3 hoặc M<br />
2.2. (2.0 điểm)<br />
Với a<br />
Nếu c<br />
<br />
5<br />
5<br />
c ta được cx c .<br />
4<br />
4<br />
0, phương trình nghiệm đúng với mọi x<br />
b<br />
<br />
0<br />
<br />
Nếu c<br />
<br />
0, phương trình có nghiệm x<br />
<br />
Với a<br />
<br />
0,<br />
<br />
b2<br />
<br />
4ac<br />
2<br />
<br />
b2<br />
<br />
4a<br />
<br />
4<br />
a<br />
6<br />
<br />
4<br />
b<br />
5<br />
<br />
.<br />
<br />
1.0<br />
<br />
4<br />
.<br />
5<br />
b2<br />
<br />
16<br />
ab<br />
5<br />
<br />
8 2<br />
a<br />
3<br />
<br />
b2<br />
<br />
16<br />
ab<br />
5<br />
<br />
64 2<br />
a<br />
25<br />
<br />
8 2<br />
a<br />
75<br />
<br />
8<br />
8 2<br />
b<br />
a<br />
a<br />
0, a 0, b. Suy ra, phương trình luôn có hai nghiệm phân biệt.<br />
5<br />
75<br />
Vậy phương trình luôn có nghiệm.<br />
<br />
1.0<br />
<br />
3.1. (2.0 điểm)<br />
Ta có<br />
8<br />
(a b)2 4abc<br />
<br />
8<br />
<br />
8<br />
(a<br />
<br />
2<br />
<br />
b)<br />
<br />
c<br />
<br />
(a<br />
<br />
b)<br />
<br />
a2<br />
<br />
b2<br />
<br />
2. 2 c<br />
<br />
c<br />
<br />
1<br />
<br />
(a<br />
<br />
b)<br />
<br />
2<br />
<br />
2 2<br />
<br />
4<br />
<br />
b)<br />
<br />
2<br />
<br />
0.5<br />
<br />
nên<br />
<br />
c<br />
<br />
0.5<br />
<br />
1<br />
<br />
0.5<br />
<br />
b2<br />
<br />
8<br />
c<br />
<br />
2<br />
<br />
4abc<br />
<br />
b2<br />
<br />
8<br />
<br />
Tương tự<br />
<br />
b)2<br />
<br />
(a<br />
<br />
8<br />
1)(a<br />
<br />
b)2<br />
<br />
(a<br />
<br />
b2<br />
<br />
3<br />
<br />
a2<br />
<br />
2<br />
<br />
(c<br />
<br />
;a 2<br />
2<br />
b)<br />
<br />
8<br />
<br />
8<br />
<br />
Do đó,<br />
<br />
b)<br />
<br />
(c<br />
<br />
8<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
c(a<br />
<br />
2<br />
<br />
4abc<br />
<br />
2 2<br />
<br />
2<br />
<br />
8<br />
1)(a<br />
<br />
c2<br />
<br />
3<br />
<br />
8<br />
<br />
2<br />
<br />
a2<br />
<br />
8<br />
<br />
,<br />
<br />
c2<br />
<br />
8<br />
<br />
2<br />
<br />
.<br />
<br />
2<br />
a 3 (a c)<br />
2<br />
b 3<br />
(b c)<br />
4abc<br />
4abc<br />
Từ đó suy ra điều phải chứng minh.<br />
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi a b c 1.<br />
3.2. (2.0 điểm)<br />
Vì VP chia 3 dư 1 nên VT chia 3 dư 1. Mà bình phương của số nguyên tố chia 3 dư 1<br />
hoặc 0 nên hai trong ba số a,b, c phải bằng 3.<br />
16c2<br />
<br />
TH1: a<br />
<br />
b<br />
<br />
3 ta có 18<br />
<br />
3k<br />
<br />
4c<br />
<br />
1<br />
<br />
k<br />
<br />
3<br />
<br />
3k<br />
<br />
4c<br />
<br />
17<br />
<br />
c<br />
<br />
2<br />
<br />
Vậy ta được a;b;c; k<br />
<br />
9k 2<br />
<br />
1<br />
<br />
17<br />
<br />
9k 2<br />
<br />
16c2<br />
<br />
(3k<br />
<br />
4c)(3k<br />
<br />
0.5<br />
<br />
0.5<br />
<br />
4c)<br />
<br />
(thỏa mãn)<br />
<br />
0.5<br />
<br />
3; 3;2; 3 .<br />
<br />
TH2: Nếu c 3 ; a 3 hoặc b 3.<br />
Với a 3 ta có<br />
32 b2 16 32 9k 2 1 152 9k 2 b2 (3k b)(3k b) 23 19.<br />
Vì 3k b, 3k b cùng tính chẵn lẻ mà tích là chẵn nên chúng cùng chẵn.<br />
Ta được các trường hợp:<br />
3k b 2<br />
k 13<br />
(thỏa mãn)<br />
3k b 76<br />
b 37<br />
Ta được các bộ a;b;c; k thỏa mãn là (a,b, c, k )<br />
<br />
3k<br />
<br />
b<br />
<br />
4<br />
<br />
k<br />
<br />
7<br />
<br />
3k<br />
<br />
b<br />
<br />
38<br />
<br />
b<br />
<br />
17<br />
<br />
1.0<br />
<br />
(3, 37, 3,13).<br />
<br />
(thỏa mãn)<br />
<br />
Ta được các bộ a;b;c; k thỏa mãn là (a, b, c, k )<br />
Tương tự ta có các bộ (a,b, c, k )<br />
4.1. (1.0 điểm)<br />
<br />
(3,17, 3, 7)<br />
<br />
(37, 3, 3,13),(17, 3, 3,7).<br />
<br />
Tam giác AOC cân tại O , có OD là<br />
N<br />
<br />
C<br />
<br />
đường cao nên là phân giác trong góc<br />
AOC , do đó AOD<br />
<br />
E<br />
<br />
M<br />
<br />
0.5<br />
<br />
D<br />
H<br />
A<br />
<br />
O'<br />
<br />
COD<br />
<br />
O<br />
<br />
B<br />
<br />
AD DM nên DA DM .<br />
Vậy tam giác AMD cân tại D.<br />
<br />
0.5<br />
<br />
4.2. (1.0 điểm)<br />
<br />
OEA<br />
<br />
OEC c.g.c<br />
<br />
Do đó, AE<br />
<br />
OAE<br />
<br />
900.<br />
<br />
OCE<br />
<br />
0.5<br />
<br />
AB. Vậy AE là tiếp tuyến chung của O và O ' .<br />
<br />
0.5<br />
<br />
4.3. (2.0 điểm)<br />
OAN ' cân tại O, có OM<br />
<br />
Giả sử AM cắt O tại N ' .<br />
trực của AN '<br />
<br />
CA<br />
<br />
Ta có CN ' A<br />
<br />
AN ' nên OM là đường trung<br />
<br />
CN '.<br />
<br />
CAM mà CAM<br />
<br />
DOM , do đó CN ' H<br />
<br />
thuộc một đường tròn.<br />
Suy ra, N ' thuộc đường tròn ngoại tiếp<br />
A, M , N thẳng hàng.<br />
4.4. (2.0 điểm)<br />
Vì ME / /AB và AB<br />
<br />
COH . Bốn điểm C , N ',O, H<br />
<br />
CHO. Do vậy, N ' trùng với N . Vậy ba điểm<br />
<br />
AE nên ME<br />
<br />
MA<br />
EM<br />
<br />
Dễ thấy<br />
<br />
AO<br />
MA<br />
<br />
MA2<br />
<br />
0 ta có MA2<br />
<br />
x<br />
<br />
Từ (**) suy ra a 2<br />
<br />
x2<br />
<br />
Từ đó tìm được OM<br />
<br />
1.0<br />
<br />
AO.EM (*)<br />
MO. Thay vào (*) ta được MA2<br />
<br />
MEO cân tại M nên ME<br />
<br />
Đặt MO<br />
<br />
1.0<br />
<br />
AE .<br />
<br />
Ta có hai tam giác MAO, EMA đồng dạng nên<br />
<br />
MO<br />
EA<br />
<br />
1.0<br />
<br />
OA2<br />
<br />
ax<br />
<br />
x2<br />
<br />
5<br />
<br />
1a<br />
<br />
MO 2<br />
<br />
a2<br />
<br />
a2<br />
<br />
0.<br />
<br />
ax<br />
<br />
(**)<br />
OAMO<br />
.<br />
<br />
x 2.<br />
1.0<br />
<br />
2<br />
<br />
5.1. (1.5 điểm)<br />
Dựng tam giác ANB vuông cân tại N<br />
( A, B nằm khác phía đối với NP ).<br />
<br />
N<br />
<br />
M<br />
<br />
Ta có AB 2<br />
<br />
B<br />
<br />
AMN<br />
<br />
A<br />
<br />
2AN 2 , BAN<br />
BNP c.g.c<br />
<br />
450 và<br />
AM<br />
<br />
BP .<br />
<br />
1.0<br />
<br />
Q<br />
<br />
P<br />
<br />
Do đó, AP 2<br />
Nên PAN<br />
5.2. (1.5 điểm)<br />
<br />
AB 2<br />
<br />
AP 2<br />
<br />
PAB<br />
<br />
BAN<br />
<br />
2AN 2<br />
900<br />
<br />
AM 2<br />
450<br />
<br />
BP 2<br />
<br />
1350<br />
<br />
Gọi x1, x 2, x 3 là ba nghiệm của P x ta có P x<br />
<br />
x<br />
<br />
Suy ra, P Q x<br />
<br />
x3<br />
<br />
Do P Q x<br />
<br />
Q x<br />
<br />
x1 Q x<br />
<br />
x2 Q x<br />
<br />
0 vô nghiệm nên các phương trình Q x<br />
<br />
Hay các phương trình x 2<br />
<br />
2016x<br />
<br />
2017<br />
<br />
ABP vuông tại A.<br />
<br />
xi<br />
<br />
0 i<br />
<br />
x1 x<br />
<br />
xi<br />
<br />
x2 x<br />
<br />
0 i<br />
<br />
x3<br />
<br />
1,2, 3 vô nghiệm.<br />
<br />
1,2, 3 vô nghiệm<br />
<br />
0.5<br />
<br />
0.5<br />
<br />
Do đó, các biệt thức tương ứng<br />
Suy ra, P 2017<br />
<br />
2017<br />
<br />
i<br />
<br />
'<br />
<br />
x1 2017<br />
<br />
10082<br />
<br />
2017<br />
<br />
x 2 2017<br />
<br />
x3<br />
<br />
xi<br />
<br />
0<br />
10086.<br />
<br />
2017<br />
<br />
xi<br />
<br />
10082<br />
1.0<br />
<br />
Chú ý:<br />
1. Học sinh làm đúng đến đâu giám khảo cho điểm đến đó, tương ứng với thang điểm.<br />
2. HS trình bày theo cách khác mà đúng thì giám khảo cho điểm tương ứng với thang điểm. Trong<br />
trường hợp mà hướng làm của HS ra kết quả nhưng đến cuối còn sai sót thi giám khảo trao đổi với<br />
tổ chấm để giải quyết.<br />
3. Tổng điểm của bài thi không làm tròn.<br />
-----------Hết-----------<br />
<br />