Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2016 - THCS & THPT Hoà Bình

TRƯỜNG THCS-THPT HÒA BÌNH<br /> GV: NGUYỄN THỊ THÌ LINH<br /> SĐTDĐ: 0907256553<br /> ĐỀ THI ĐỀ XUẤT HỌC KÌ I – NĂM HỌC 2016 -2017<br /> MÔN: NGỮ VĂN - KHỐI 12<br /> <br /> I. PHẦN ĐỌC HIỂU VĂN BẢN (3,0 điểm)<br /> Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:<br /> Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực của con người có cuộc sống trí tuệ.<br /> […] Không đọc sách tức là không còn nhu cầu về cuộc sống trí tuệ nữa. Và khi không còn nhu<br /> cầu đó nữa, thì đời sống tinh thần của con người nghèo đi, mòn mỏi đi, cuộc sống đạo đức cũng<br /> mất luôn nền tảng. Đây là một câu chuyện nghiêm túc, lâu dài và cần được trao đổi, thảo luận<br /> một cách cũng rất nghiêm túc, lâu dài. Tôi chỉ muốn thử nêu lên ở đây một đề nghị: Tôi đề nghị<br /> các tổ chức thanh niên của chúng ta, bên cạnh những sinh hoạt thường thấy hiện nay, nên có<br /> một cuộc vận động đọc sách trong thanh niên cả nước; và vận động từng nhà gây dựng tủ sách<br /> gia đình. Gần đây có một nước đã phát động phong trào trong toàn quốc mỗi người mỗi ngày<br /> đọc lấy 20 dòng sách. Chúng ta cũng có thể làm như thế, hoặc vận động mỗi người trong một<br /> năm đọc lấy một cuốn sách. Cứ bắt đầu bằng việc rất nhỏ, không quá khó. Việc nhỏ đấy nhưng<br /> rất có thể là việc nhỏ khởi đầu một công cuộc lớn.<br /> (Theo Nguyên Ngọc, Một đề nghị, tạp chí Điện tử<br /> Tiasang.com.vn, ngày 19-7-2007)<br /> Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên. (0,5 đểm)<br /> Câu 2. Vì sao tác giả cho rằng: “Không đọc sách tức là không còn nhu cầu về cuộc sống trí tuệ<br /> nữa”? (0,5 đểm)<br /> Câu 3. Theo anh/chị việc nhỏ và công cuộc lớn mà tác giả đề cập đến trong đoạn trích là gì?<br /> (1,0 đểm)<br /> Câu 4. Nêu thông điệp tác giả gửi gắm qua đoạn trích. (1,0 đểm)<br /> II. PHẦN LÀM VĂN (7,0 đểm)<br /> Câu 1: (2,0 điểm)<br /> Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến được<br /> nêu trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu: “Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực<br /> của con người có cuộc sống trí tuệ.”<br /> Câu 2: (5,0 điểm)<br /> Cảm nhận của anh/chị về hình tượng sông Đà trong đoạn trích “Người lái đò sông Đà”<br /> của Nguyễn Tuân.<br /> .HẾT.<br /> <br /> HƯỚNG DẪN CHẤM<br /> I. Hướng dẫn chung<br /> - Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài<br /> làm của thí sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm.<br /> - Do đặc trưng bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc vận<br /> dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo.<br /> - Việc chi tiết hóa điểm của các ý (nếu có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm<br /> của mỗi ý và được thống nhất trong tổ chấm thi của trường.<br /> - Sau khi cộng điểm toàn bài, làm tròn đến 0,50 (lẻ 0,25 làm tròn thành 0,50; lẻ 0,75 làm<br /> tròn thành 1,00 điểm).<br /> II. Đáp án và thang điểm<br /> Phần<br /> I<br /> Đọc hiểu<br /> <br /> Câu<br /> <br /> (3,0 điểm)<br /> <br /> Nội dung yêu cầu<br /> *Yêu cầu về kỹ năng:<br /> - Thí sinh có kỹ năng đọc hiểu văn bản.<br /> - Diễn đạt rõ rang, không mắc lỗi chính tả, dung từ, ngữ pháp.<br /> <br /> Điểm<br /> <br /> *Yêu cầu kiến thức:<br /> 1<br /> <br /> Phương thức biểu đạt chính: Phương thức nghị luận.<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> 2<br /> <br /> Lí do: Vì không đọc sách thì đời sống tinh thần của con người<br /> nghèo đi, mòn mỏi đi, cuộc sống đạo đức cũng mất luôn nền<br /> tảng.<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> - Việc nhỏ là cuộc vận động đọc sách và gây dựng tủ sách<br /> trong mỗi gia đình, mỗi người có thể đọc vài chục dòng sách<br /> mỗi ngày đến một cuốn sách trong một năm.<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> - Công cuộc lớn: đọc sách trở thành ý thức, thành nhu cầu của<br /> mỗi người, mỗi gia đình trong xã hội, phấn đấu đưa việc đọc<br /> sách trở thành văn hóa của quốc gia, dân tộc.<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> 4<br /> <br /> Thông điệp: Từ việc khẳng định đọc sách là biểu hiện của<br /> con người trong cuộc sống trí tuệ, không đọc sách sẽ có nhiều<br /> tác hại tác giả đưa ra lời đề nghị về phong trào đọc sách và<br /> nâng cao ý thức đọc sách ở mọi người<br /> <br /> 1,00<br /> <br /> 1<br /> <br /> Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ<br /> của anh/ chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở phần Đọc<br /> hiểu: “Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực<br /> của con người có cuộc sống trí tuệ.”<br /> *Yêu cầu chung:<br /> - Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kỹ năng để viết bài văn<br /> nghị luận xã hôi.<br /> - Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; lập luận thuyết phục,<br /> <br /> 3<br /> <br /> II<br /> Làm văn<br /> (7,0 điểm)<br /> <br /> diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, dung từ, ngữ pháp.<br /> - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau; có thể<br /> bày tỏ quan điểm, suy nghĩ riêng nhưng phải có lí lẽ, căn cứ<br /> xác đáng với thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp chuẩn<br /> mực đạo đức và pháp luật.<br /> *Yêu cầu kiến thức:<br /> a. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Vai trò của việc đọc sách<br /> b. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện<br /> sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết<br /> hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.<br /> - Giải thích: nhu cầu trí tuệ thường trực là nhu cầu thường<br /> xuyên, cần thiết mở rộng trí thức, tầm hiểu biết,…<br /> <br /> 0.25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> - Bàn luận những tác dụng lớn lao của việc đọc sách:<br /> + Văn hóa đọc gắn liền với chữ viết, qua quá trình đọc con<br /> người sẽ suy nghĩ, phân tích, tổng hợp, tư duy, biến tri thức<br /> thành của mình và trở thành vốn kiến thức vận dụng vào cuộc<br /> sống.<br /> + Đọc sách giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết về đời sống, xã<br /> hội, con người và nhận thức chính mình. “Sách mở rộng ra<br /> trước mắt ta những chân trời mới”.<br /> <br /> 0,75<br /> <br /> + Việc đọc sách tác động mạnh mẽ tới tư tưởng, tình cảm và<br /> thái độ, góp phần hoàn thiện nhân cách và làm giàu đời sống<br /> tinh thần của con người. “Mỗi cuốn sách nhỏ là một bậc<br /> thang đưa ta tách khỏi phần Con để đến với thế giới Người”.<br /> - Phê phán thực trạng xuống cấp của văn hóa đọc trong thời<br /> đại ngày nay đặc biệt là đối với giới trẻ: Văn hóa đọc dần mai<br /> một không chỉ gây tổn thất cho việc truyền bá tri thức mà còn<br /> làm mất dần đi một nét đẹp có tính biểu hiện cao của văn hóa.<br /> <br /> 2<br /> <br /> - Khẳng định tính đúng đắn của ý kiến, rút ra bài học nhận<br /> thức, hành động: những việc làm thiết thực của cá nhân và<br /> cộng đồng trong việc nâng cao, phổ biến văn hóa đọc.<br /> c. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu<br /> sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.<br /> *Yêu cầu chung:<br /> - Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kỹ năng để viết bài văn<br /> nghị luận văn học.<br /> - Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; lập luận thuyết phục,<br /> diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, dung từ, ngữ pháp.<br /> - Thí sinh có thể cảm nhân và phân tích, chứng minh theo<br /> nhiều cách khác nhau nhưng phải bám sát văn bản; kết hợp tốt<br /> các thao tác lập luận.<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0.25<br /> <br /> *Yêu cầu kiến thức:<br /> a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: có đủ các phần mở bài,<br /> than bài, kết bài; mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai<br /> vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: hình tượng sông Đà trong<br /> đoạn trích “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân.<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện<br /> sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết<br /> hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.<br /> *Nội dung:<br /> a. Hình tượng sông Đà hung bạo, dữ dội:<br /> <br /> 1,25<br /> <br /> - Hình tượng sông Đà hung bạo, dữ dội: được khám phá chủ<br /> yếu ở khúc thượng nguồn nhiều ghềnh lắm thác:<br /> + Những vách đá dựng thẳng đứng<br /> + Ghềnh đá dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô<br /> gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm..<br /> + Những hút nước giống như những cái giếng bê tông…Nước<br /> ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị sặc…<br /> + Tiếng thác nước réo gần mãi lại, réo to mãi lên…<br /> - Sông Đà chỉ thực sự bộc lộ đầy đủ tính cách hung bạo, dữ<br /> dội trong cuộc giao chiến với con người tại thạch trận:<br /> + Sông Đà bày thạch trận hiểm ác mai phục sẵn để quyết tiêu<br /> diệt bất cứ người lái đò nào đi qua. Đội quân thạch trận hùng<br /> hậu từ đá tướng đến đá tiền vệ, hậu vệ với những boongke<br /> chìm, pháo đài đá nổi<br /> + Chúng trổ đủ mưu ma chước quỷ để lừa người lái đò vào tập<br /> đoàn cửa tử với ba trùng vi đã bày sẵn<br /> + Khi dụ được thuyền tiến sâu vào thế trận, sông Đà giở đủ<br /> các chiến thuật: đánh khuýp quật vu hồi, đánh hồi lùng, đánh<br /> đòn tỉa, đòn âm vào chỗ hiểm; sóng nước hò la vang dậy để uy<br /> hiếp tinh thần đối phương…<br /> →Sông Đà được miêu tả với diện mạo và tâm địa một thứ kẻ<br /> thù số một của con người<br /> b. Hình tượng sông Đà trữ tình:<br /> - Vẻ đẹp này của sông Đà được tập trung miêu tả ở khúc hạ<br /> <br /> 1,00<br /> <br /> lưu, dòng sông chảy êm ả nơi thoáng rộng, bằng phẳng.<br /> - Nguyễn Tuân quan sát sông Đà từ điểm nhìn rất động để<br /> giúp người đọc nhận ra vẻ đẹp trữ tình của con sông:<br /> + Từ xa, trên cao, sông Đà như một giai nhân tuyệt sắc, duyên<br /> dáng, yêu kiều với dòng chảy tuôn dài, tuôn dài như một mái<br /> tóc trữ tình…<br /> + Theo dòng chảy của mùa, tác giả phát hiện màu nước sông<br /> Đà thay đổi theo mùa: mùa xuân dòng xanh ngọc bích… mùa<br /> thu nước sông Đà lừ lừ chín đỏ như da một người bầm đi vì<br /> rượu bữa<br /> + Ngắm con sông bằng cảm giác của một người đi rừng lâu<br /> ngày mong tìm chỗ thoáng, nhà văn phát hiện ra sông Đà như<br /> một cố nhân xa lâu thì nhớ, gặp lại thấy đằm đằm ấm ấm, vui<br /> như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm…<br /> + Ngồi thuyền đi trên mặt sông, tác giả lại đem đến cho người<br /> đọc cảm nhận sống Đà giống như một người tình nhân chưa<br /> quen biết. Sông Đà thật quyến rũ nên thơ, gợi cảm với cảnh<br /> bờ bãi lặng lẽ… hoang dại như một bờ tiền sử, hồn nhiên như<br /> một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa, nương ngô đang nhú mấy lá<br /> ngô non, cỏ gianh đồi núi đang ra những nón búp, con hươu<br /> thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ dương, cá dầm xanh<br /> quẫy vọt lên mặt sống… Một bức tranh sông nước cổ kính,<br /> hoang sơ, huyền ảo, bình yên, trù phú<br /> *Nghệ thuật xây dựng hình tượng:<br /> <br /> 1,00<br /> <br /> Hình tượng sông Đà được xây dựng dựa trên:<br /> - Các thủ pháp đối lập, nhân hoá, so sánh<br /> - Những liên tưởng, tưởng tượng táo bạo, bất ngờ<br /> - Hệ thống ngôn từ giàu có, phong phú, thể hiện vốn sống, vốn<br /> kiến thức uyên bác của tác giả thuộc nhiều ngành: lịch sử, thơ<br /> ca, hội hoạ, quân sự, thể thao.<br /> d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu<br /> sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.<br /> e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng<br /> từ, đặt câu.<br /> .HẾT.<br /> <br /> 0.50<br /> 0.25<br /> <br />