Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2016 - THPT Tân Phú Trung

Trường THPT Tân Phú Trung<br /> Biên soạn: Nguyễn Chí Dũng<br /> ĐT: 0988360302<br /> <br /> ĐỀ ĐỀ XUẤT THI HỌC KỲ I NĂM HỌC 2016 - 2017<br /> MÔN: VĂN 12<br /> Thời gian làm bài: 120 phút<br /> <br /> I. Phần đọc hiểu (3,0đ)<br /> Đọc câu chuyện sau và trả lời các câu hỏi hoặc thực hiện các yêu cầu phía dưới:<br /> Nhà bác học qua sông<br /> Một hôm, có một nhà bác học ngồi trên một con thuyền qua sông. Ngồi không, cảm thấy<br /> buồn chán, nhà bác học bèn nói chuyện với người chèo thuyền. Ông ta ngẩng cao đầu, kiêu<br /> ngạo hỏi:<br /> - Anh có nghiên cứu triết học không? Đó là thứ học vấn cần thiết nhất trên thế giới đấy!<br /> Im lặng hồi lâu, người chèo thuyền trả lời một cách ngượng ngập:<br /> - Tôi suốt ngày chỉ biết chèo thuyền, không có thời gian nghiên cứu triết học.<br /> - Như vậy là anh đã lãng phí mất nửa cuộc đời rồi – nhà bác học nói. Nói xong ông ta<br /> quay mặt ra ngoài, ngắm nhìn sông nước, không nói chuyện với người chèo thuyền nữa.<br /> Nào ngờ, một lúc sau, trời nổi giông bão, con thuyền đã xa bờ, chao đảo trong sóng gió,<br /> lúc nào cũng như sắp bị chìm.<br /> Bỗng nhiên, một cơn gió lớn thổi đến, con thuyền nhỏ bị lật, cả nhà bác học và người<br /> chèo thuyền đều bị rơi xuống nước.<br /> - Ông có biết bơi không? – Người lái thuyền hét lớn, hỏi nhà bác học.<br /> Lúc này, nhà bác học đã bị chìm đến cổ, lập cập trả lời:<br /> - Không biết!<br /> - Vậy thì ông đã lãng phí cả cuộc đời mình rồi! – người chèo thuyền nói.<br /> (200 bài học đạo lí – NXB Văn hóa – Thông tin, 2011)<br /> Câu 1. Câu chuyện có ý nghĩa gì? (0,5đ)<br /> Câu 2. Phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong câu chuyện trên? (0,5đ)<br /> Câu 3. Thái độ của nhà bác học gợi cho em suy nghĩ gì về cách nhìn đối với người thấp<br /> hơn mình? (1,0đ)<br /> Câu 4. Anh/chị hãy viết thêm đoạn kết của câu chuyện bằng một đoạn văn (khoảng 10<br /> câu). (1,0đ)<br /> II. Phần Làm văn (7,0đ)<br /> Câu 1: (2,0đ)<br /> “ Người tự ti thật đáng thương, kẻ tự đại còn đáng thương hại hơn”.<br /> Anh/chị viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến<br /> trên.<br /> Câu 2: (5,0đ)<br /> Có những cảnh vật, tâm trạng trong bài thơ tuy buồn nhưng rất đẹp. Hãy cảm nhận điều ấy<br /> qua đoạn thơ sau:<br /> “Người đi Châu Mộc chiều sương ấy<br /> Có thấy hồn lau nẻo bến bờ<br /> Có nhớ dáng người trên độc mộc<br /> Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.”<br /> (Tây Tiến, Quang Dũng, Ngữ Văn 1, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam)<br /> -Hết-<br /> <br /> SỞ GD&ĐT ĐỒNG THÁP<br /> TRƯỜNG THPT TÂN PHÚ TRUNG<br /> <br /> ĐỀ MINH HỌA KIỂM TRA HỌC KÌ I<br /> MÔN NGỮ VĂN 12<br /> NĂM HỌC 2016 – 2017<br /> Thời gian làm bài: 120 phút<br /> <br /> HƯỚNG DẪN ĐÁP ÁN<br /> I. Phần đọc hiểu (3,0đ)<br /> Câu 1. (0,5đ)<br /> - Câu chuyện muốn nói đến hậu quả của việc thiếu kỹ năng sống cùng thói kiêu ngạo, coi<br /> thường người khác.<br /> - Câu chuyện nhắc nhở mỗi người nên khiêm tốn khi đánh giá bản thân và đừng bao giờ<br /> đánh giá thấp người khác.<br /> Câu 2. Phương thức miêu tả, tự sự, biểu cảm được sử dụng trong câu chuyện trên. (0,5đ)<br /> Câu 3. Thí sinh vận dụng kiến thức, kỹ năng sống của mình để bàn về thái độ của nhà bác<br /> học khi nhìn nhận người khác. (1,0đ)<br /> Câu 4. Thí sinh có thể vận dụng các kiến thức đã học để phát biểu suy nghĩ của mình về<br /> kết thúc của câu chuyện. (1,0đ)<br /> II. Phần Làm văn (7,0đ)<br /> Câu 1: (2,0đ)<br /> Trên cơ sở những hiểu biết về các vấn đề xã hội và thực tế đời sống, đề bài yêu cầu thí<br /> sinh bày tỏ quan điểm, thái độ của mình trước hai tính cách đối lập nhau nhưng đều là những<br /> biểu hiện tiêu cực trong cuộc sống.<br /> Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm nổi bật các ý sau đây:<br /> * Giải thích:<br /> - Tự ti: Tự cho là mình hèn kém, thiếu tự tin.<br /> - Tự đại: Tự cho là mình hơn người, coi thường người khác.<br /> - Nội dung ý kiến: Người tụ cho mình là hèn kém, từ đó thiếu tự tin trong cuộc sống<br /> thật đáng thương; nhưng kẻ luôn cho mình là hơn, từ đó coi thường người khác còn đáng<br /> thương hại hơn.<br /> * Bàn luận:<br /> - Tại sao người tự ti lại đáng thương?<br /> + Tự ti là thiếu tự tin. Người thiếu tự tin dễ thoái chí, nản lòng, giảm sút ý chí, không<br /> dám đảm nhận trách nhiệm. Người tự ti sẽ mất hết sự hăng hái, tin tưởng, hi vọng trong cuộc<br /> sống.<br /> + Người tự ti vì không tin vào khả năng của mình, luôn cảm thấy mình hèn kém nên<br /> thường dựa dẫm vào người khác, vì thế mà rất đáng thương. Ở đây không chỉ là thương hại mà<br /> còn ngầm ý phê phán.<br /> - Tại sao kẻ tự đại lại còn đáng thương hại hơn?<br /> + Kẻ tự đại luôn cho là mình hơn người, vì thế không có ý thức cầu tiến, học hỏi người<br /> khác, thậm chí có thái độ coi thường người khác.<br /> + Kẻ tự đại luôn cho mình là đúng, không thấy sai sót của bản thân, nhất là không chịu<br /> tiếp thu ý kiến của người khác.<br /> <br /> + Những kẻ tự đại sẽ thất bại trong cuộc sống và không được mọi người tôn trọng, quý<br /> mến.<br /> * Bài học nhận thức và hành động:<br /> Cần phân biệt tự ti với khiêm tốn, tự đại với tự tin để từ đó có ý thức tu dưỡng, điều<br /> chỉnh hành vi ứng xử của bản thân cho phù hợp với đạo đức xã hội.<br /> Câu 2: (5,0đ)<br /> a. Yêu cầu chung<br /> - Về kỹ năng: Có kỹ năng cảm nhận cái hay, cái đẹp của thơ qua thể thơ, ngôn ngữ, tình<br /> cảm, tâm trạng của nhà thơ. Từ đó, biết cách viết một bài nghị luận văn học có kết cấu đầy đủ,<br /> rõ ràng, mạch lạc. Bài viết phải có những cảm nhận tinh tế, văn viết lưu loát, cảm xúc chân<br /> thành.<br /> - Về kiến thức: Có những hiểu biết cơ bản về hoàn cảnh sáng tác và vị trí của đoạn trích.<br /> Học sinh phải nắm rõ đặc trưng phong cách thơ của Quang Dũng cũng như những hiểu biết cơn<br /> bản về thể thơ bảy chữ.<br /> b. Yêu cầu cụ thể<br /> - Về tác giả, hoàn cảnh sáng tác:<br /> + Quang Dũng là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Thơ của ông vừa<br /> hồn hậu, vừa lãng mạn, tài hoa. Bài thơ Tây Tiến được sáng tác giữa cảnh rừng núi Tây Bắc<br /> hoang sơ, hùng vĩ mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua với một cảm hứng vừa lãng mạn, vừa bi<br /> tráng.<br /> + Cả đoạn thơ là cảm hứng về núi rừng Tây Bắc với một tình cảm thiêng liêng, sâu nặng,<br /> gắn bó không rời. Đó cũng chính là tình yêu quê hương, đất nước.<br /> - Hình ảnh Tây Bắc qua đoạn thơ của Quang Dũng:<br /> + Một vùng sông nước mênh mông, mờ ảo xa xăm đầy sức ám ảnh. Nó là tâm hồn, là kỷ<br /> niệm, là những hoài niệm luôn ẩn chứa trong tâm hồn. Thời gian, địa điểm vừa mờ ảo (chiều<br /> sương ấy, nẻo bến bờ), vừa gần gũi (Châu Mộc, dòng sông).<br /> + Hình ảnh con người vừa huyễn hoặc (hồn lau) vừa rất cụ thể (dáng người) gợi một tâm<br /> trạng, một tình cảm sâu nặng. Thiên nhiên và con người vừa mờ ảo, vừa rõ ràng, vừa xa xăm,<br /> vừa gần gũi. Nó chính là hoài niệm luôn sống trong lòng người.<br /> + Thể thơ bảy chữ gợi một cảm giác Đường thi sâu lắng, kết hợp với một âm hưởng mien<br /> man bất tận. Nó gợi lên một nhân vật trữ tình đầy lãng mạn, một tâm thế tuổi trẻ dấn thân giũa<br /> rừng sâu, núi thẳm.<br /> <br />