Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá quy trình sản xuất rau an toàn và cải tạo đất trong canh tác xà lách, tại 170-1, Azusuyama, Kawakami Mura, Minamisaku Gun, tỉnh Nagano, Nhật Bản

Chia sẻ: Minh Tú | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:43

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là học tập kinh nghiệm sản xuất rau công nghệ cao và an toàn của Nhật Bản như: Công nghệ làm đất, gieo hạt, chăm sóc cây con, quá trình phòng ngừa sâu bệnh hại, thu hoạch cũng như kỹ thuật bảo quản rau. Nghiên cứu sâu về Quy trình sản xuất rau sạch và sự sinh trưởng phát triển của cây rau theo khoa học - kỹ thuật và công nghệ tiên tiến hiện đại của Nhật Bản.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá quy trình sản xuất rau an toàn và cải tạo đất trong canh tác xà lách, tại 170-1, Azusuyama, Kawakami Mura, Minamisaku Gun, tỉnh Nagano, Nhật Bản

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LƯỜNG VĂN LÂM ĐÁNH GIÁ QUY TRÌNH SẢN XUẤT RAU AN TOÀN VÀ CẢI TẠO ĐẤT TRONG CANH TÁC XÀ LÁCH, TẠI 170-1,AZUSUYAMA,KAWAKAMI-MURA, MINAMISAKU-GUN,TỈNH NAGANO,NHẬT BẢN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Hệ đại học : Chính quy Chuyên ngành : Môi trường Khoa : Môi Trường Khóa : 2013 – 2017 Thái Nguyên, năm 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LƯỜNG VĂN LÂM ĐÁNH GIÁ QUY TRÌNH SẢN XUẤT RAU AN TOÀN VÀ CẢI TẠO ĐẤT TRONG CANH TÁC XÀ LÁCH, TẠI 170-1,AZUSUYAMA,KAWAKAMI-MURA, MINAMISAKU-GUN,TỈNH NAGANO,NHẬT BẢN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Hệ đại học : Chính quy Chuyên ngành : Môi trường Lớp : K45-KHMT Khoa : Môi Trường Khóa : 2013 – 2017 Giảng viên hướng dẫn : PGS.TS. Đỗ Thị Lan Thái Nguyên, năm 2018
i LỜI CẢM ƠN Thực tập tốt nghiệp là nội dung rất quan trọng đối với mỗi sinh viên trước lúc ra trường. Giai đoạn này vừa giúp cho sinh viên kiểm tra, hệ thống lại những kiến thức lý thuyết và làm quen với công tác nghiên cứu khoa học, cũng như vận dụng những kiến thức đó vào thực tiễn sản xuất. Thật may mắn khi tôi được tham gia khóa thực tập nông nghiệp tại nhật bản. Nó không chỉ giúp tôi có thêm những kiến thức bổ ích mà nó còn giúp cho tôi có thêm những trải nghiệm những khám phá về một nền nông nghiệp tiên tiến, hiện đại. Đây không chỉ là một khóa thực tập mà nó còn là cả một cơ hội mới giúp cho tôi có được những hướng phát phát triển sau khi tốt nghiệp. Để hoàn thành khóa luận này tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của các chủ hộ gia đình làng Kawakami, các thầy cô giáo tại trung tâm phát triển quốc tế ITC, các thầy cô giáo trong và ngoài khoa Môi Trường, đặc biệt là sự hướng dẫn chỉ bảo tận tình của cô giáo hướng dẫn: PGS.TS. Đỗ Thị Lan đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm đề tài. Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến các thầy cô trong khoa Môi Trường, gia đình, bạn bè đặc biệt là cô giáo PGS.TS. Đỗ Thị Lan. đã giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận này. Trong suốt quá trình thực tập, mặc dù đã rất cố gắng để hoàn thành tốt bản khóa luận, nhưng vì do thời gian và kiến thức bản thân còn hạn chế. Vì vậy bản khóa luận này không tránh khỏi những thiếu sót. Vậy tôi rất mong được sự giúp đỡ, góp ý chân thành của các thầy cô giáo và toàn thể các bạn bè để khóa luận tốt nghiệp của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!
ii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1. Máy cày xới đất chuyên dụng ...................................................................15 Hình 4.2. Thực hành trực tiếp trong phòng thì nghiệm ............................................16 Hình 4.3: Bón vôi cho đất .........................................................................................18 Hình 4.4: Phủ bạt maruchi ........................................................................................20 Hình 4.5. Gieo hạt và khay........................................................................................21 Hình 4.6. Máy điều chỉnh nhiệt độ ............................................................................22 Hình 4.7. Hình nhà kính...............................................................................................22 Hinh 4.8. Trồng rau xà lách ......................................................................................23 Hình 4.9. Tưới nước ..................................................................................................24 Hình 4.10. Phòng chống dịch bệnh ...........................................................................25 Hình 4.11. Rau xà lách được thu hoạch vào lúc 3h sáng ..........................................29 Hình 4.12. Nhanh chóng thu hoạch rau xà lách lúc nắng đã lên ...............................29 Hình 4.13. Kho bảo quản tập trung ...........................................................................30 Hình 4.14. Thu dọn bạt maruchi . .............................................................................31
iii DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT HTX : ( Hợp tác xã ) JA : Hiệp Hội Nông Nghiệp Nhật Bản
iv MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................................1 1.2. Mục tiêu và yêu cầu .............................................................................................2 1.2.1. Mục tiêu ............................................................................................................2 1.2.2 Yêu cầu...............................................................................................................2 PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...........................................................................3 2.1. Các khái niệm .......................................................................................................3 2.2. Thông tin về sản xuất rau .....................................................................................4 2.3. Tổng quan tài liệu.................................................................................................7 2.3.1 Kỹ thuật trồng rau sạch ......................................................................................7 2.4. Điều kiện cơ sở nơi thực tập ................................................................................8 2.4.1. Điều kiện tự nhiên và cơ sở vật chất của nơi thực tập ......................................8 2.4.2. Kỹ thuật trồng rau xà lách theo công nghệ nhật bản .......................................11 2.4.3. Mật độ, khoảng cách: Hàng x hàng: 45cm. Cây x cây: 25cm ........................12 2.4.4. Xử lý hạt giống và cách trồng: ........................................................................12 PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG,NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH ............13 3.1.Đối tượng và phạm vi, thời gian nghiên cứu ......................................................13 3.1.1. Thời gian thực hiện .........................................................................................13 3.2. Nội dung thực hiện .............................................................................................13 3.3. Phương pháp thực hiện theo quy trình hướng dẫn của nhật ..............................13 PHẦN 4. KẾT QUẢ THỰC TẬP .............................................................................14 4.1. Cải tạo đất trước vụ gieo trồng mới ( tháng 4 – tháng 5 ) ..................................14 4.1.1. Làm đất, cày xới ..............................................................................................14 4.1.2. Phân tích đất ....................................................................................................15 4.1.3. Phương án cải tạo và bón phân cho đất...........................................................16 4.2. Tạo luống đất và phủ bạt nilong ( Tháng 5 ) ......................................................17 4.2.1. Chuẩn bị bạt nilong .........................................................................................18
v 4.2.2. Tiến hành phủ bạt nilong.................................................................................18 4.3. Ươm hạt giống ( Tháng 4 – Trung tuần tháng 8 ) ..............................................19 4.3.1. Hạt giống .........................................................................................................19 4.3.2. Làm đất cho vào khay gieo hạt .......................................................................20 4.3.3. Tiến hành gieo hạt ...........................................................................................20 4.4. Chuyển cây giống từ vườn ươm ra trồng ở ruộng ( Tháng 4 – Trung tuần tháng 8 ) ..............................................................................22 4.4.1. Tiến hành đưa rau ra ruộng .............................................................................22 4.4.2. Tiến hành trồng ...............................................................................................22 4.5. Chăm sóc rau giai đoạn sinh trưởng ( Tháng 6 – Trung tuần tháng 9 )....................23 4.5.1. Quản lý cây trồng ............................................................................................23 4.6 Thu hoạch ( Trung tuần tháng 7 – trung tuần tháng 10 ) ....................................25 4.6.1. Quá trình thu hoạch .........................................................................................26 4.6.2. Quá trình vận chuyển ......................................................................................27 4.6.3. Đảm bảo duy trì chất lượng sản phẩm trong quá trình vận chuyển ................28 4.7. Thu dọn sau mùa vụ ( Tháng 10 – trung tuần tháng 11 ) ...................................30 PHẦN 5. KẾT LUẬN ...............................................................................................34 5.1. Để áp dụng vào Việt Nam ..................................................................................34 5.2. Đề xuất giải pháp sản xuất rau an toàn tại Việt Nam.........................................35
1 PHẦN 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Chương trình thực tập nghề tại Nhật Bản là một chương trình có sự hợp tác, liên kết chặt chẽ giữa Trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên với Trung tâm Đào Tạo và Phát Triển Quốc Tế về nhiều lĩnh vực giáo dục đào tạo, chuyển giao khoa học công nghệ. Trong đó lĩnh vực về hợp tác phát triển nông nghiệp đang được chú trọng quan tâm vì đặc thù của Việt Nam vẫn đang là một nước nông nghiệp dựa vào nông nghiệp là chính. Nhật Bản là một nước dù chịu nhiều thiên tai điều kiệm thời tiết khắc nghiệt nhưng nền nông nghiệp phát triển một cách thần kỳ và là một trong những nước có nên nông nghiệp công nghệ cao tiên tiến, hiện đại hàng đầu thế giới. Đối với chương trình thực tập lần này không chỉ học về kiến thức nông nghiệp mà còn được trải nghiệm văn hóa, cuộc sống thường nhật của người bản địa. Nông nghiệp là một ngành sản xuất tổng hợp cùng tồn tại với thiên nhiên. Ở đó sẽ có những trải nghiệm thực tế và những bài học mà chắc hẳn trong sách vở sẽ không đề cập đến. Ví dụ, mầm cây từ khi gieo trồng đến lúc ra ruộng phải qua rất nhiều công đoạn. Sản xuất rau không chỉ cần công nghệ, kỹ thuật mà còn phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố tự nhiên , sâu bệnh, nhiệt độ, lượng mưa….mưa đá, bão, ảnh hưởng sau bão, cũng như những ảnh hưởng của gió bão khi vận chuyển cây trồng… tất cả những ảnh hưởng từ tự nhiên cũng cần được xem xét một cách kỹ lưỡng. Thông qua những trải nghiệm thực tế để khám phá thêm những kiến thức mới biến nó thành kinh nghiệm cho bản thân. Ở Việt Nam hiện hằng ngày những tin thời sự, báo chí đưa tin rất nhiều vụ ngộ độc thực phẩm. Điều đó cho thấy nhu cầu về nông nghiệp sạch ở Việt Nam thực sự đang rất cần thiết. Để có được mô hình trồng rau sạch từ những
2 nước phát triển về nông nghiệp như nhật bản nên tôi đã quyết định lựa chọn đề tài “ Hiện trạng môi trường đất trồng rau xà lách tại 170-1,Azusuyama, Kawakami-mura, Minamisaku-gun, Tỉnh nagano, Nhật Bản ”. 1.2. Mục tiêu và yêu cầu 1.2.1. Mục tiêu - Học tập kinh nghiệm sản xuất rau công nghệ cao và an toàn của Nhật bản. như: Công nghệ làm đất, gieo hạt, chăm sóc cây con, quá trình phòng ngừa sâu bệnh hại, thu hoạch cũng như kỹ thuật bảo quản rau. Nghiên cứu sâu về Quy trình sản xuất rau sạch và sự sinh trưởng phát triển của cây rau theo khoa học - kỹ thuật và công nghệ tiên tiến hiện đại của Nhật Bản Từ đó đề xuất giải pháp sản xuất rau an toàn tại Việt Nam - Cần thống nhất quy trình tổ chức sản xuất rau an toàn trên phạm vi cả nước. Có thống nhất được tổ chức thì mới có thể sản xuất được đồng bộ. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vât theo nguyên tắc 4 đúng : đúng chủng loại, đúng điều lượng , đúng cách, đúng thời gian, hướng tới sử dụng các sản phẩm sinh học, hữu cơ…. Nghiên cứu để đưa vào sản xuất những giống cây trồng mới phù hợp với điều kiện địa lý và khí hậu nhiệt đới gió mùa ở Việt Nam. Áp dụng khoa học- kỹ thuật và công nghệ tiến tiến vào sản xuất. Sản xuất rau an toàn theo hướng GAP ( Good agricultural Practices ). 1.2.2 Yêu cầu - Nắm được quy trình sản xuất rau công nghệ cao và an toàn vừa đảm bảo chất lượng môi trường xung quanh tại cở sở sản xuất của Nhật Bản. - Hiểu được như thế nào là sản xuất rau công nghệ cao và an toàn vừa đảm bảo đến chất lượng môi trường tại cơ sở sản xuất.
3 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Các khái niệm Ngày nay khi mà đời sống ngày càng cao, việc ứng dụng và tận dụng các công nghệ vào sản xuất nuôi trồng ngày càng nhiều thì nhu cầu về sử dụng những sản phẩm tự nhiên, an toàn, sạch sẽ được đặt lên hàng đầu. Nhất là nhu cầu về ăn uống, ngày càng có nhiều bài báo, thông tin trên các kênh truyền thông đại chúng về ngộ độc thức ăn, trong thức ăn có các chất gây ung thư, thực phẩm bẩn không đảm bảo an toàn … làm tâm lý của người tiêu dùng rất hoang mang. Khi mà những thực phẩm được mua ngoài chợ, các siêu thị, các cửa hàng bày bán chính người tiêu dùng cũng không biết được rau có sạch hay không. Vậy rau sạch là như thế nào. - Rau Sạch: Rau sạch là không chứa chất “bẩn”. Chất bẩn là những gì có thể và có nguy cơ gây hại cho sức khỏe của con người như: chất hóa học độc hại từ thuốc trừ sâu, các ion kim loại nặng, các nguồn ô nhiễm cơ học như phân hay nước bẩn, các vi sinh vật hay đơn giản là bụi bẩn từ môi trường nhiễm vào rau trong toàn bộ chuỗi sản xuất và cung ứng rau. Rau sạch là cụm từ dùng chung cho những loại đạt một trong những yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng. Hiện nay Việt Nam có 3 loại tiêu chuẩn được công nhận là: + Tiêu chuẩn VietGAP + Tiêu chuẩn GlobalGap + Tiêu chuẩn hữu cơ - Nông Nghiệp Hữu Cơ : Là sản phẩm sản xuất theo nguyên lý nông nghiệp hữu cơ, được sản xuất và chế biến theo quy trình của sản phẩm hữu cơ, được cơ quan có thẩm quyền của tổ chức nông nghiệp hữu cơ xác nhận và cấp chứng chỉ.
4 Tư liệu sản xuất và nguyên liệu sản xuất sản phẩm hữu cơ bắt buộc phải là sản phẩm tự nhiên của hệ thống sản xuất (vì vậy, sản phẩm có chuyển gien không phải là sản phẩm hữu cơ). Nghiêm cấm sử dụng các chất tổng hợp hóa học là một đặc trưng quan trọng của nông nghiệp hữu cơ. Nông nghiệp hữu cơ phải xây dựng một hệ thống quản lý sản xuất tổng thể nhằm cải thiện và tăng cường sức sống của hệ sinh thái nông nghiệp. Vùng được lựa chọn để sản xuất sản phẩm nông nghiệp hữu cơ phải bảo đảm trong ba năm liền trước đó không sử dụng bất cứ loại chất hóa học nào, đồng thời sản xuất tuân thủ quy trình, tiêu chuẩn của nông nghiệp hữu cơ. 2.2. Thông tin về sản xuất rau Ở nước ta, gần đây việc sản xuất sản phẩm nông nghiệp nói chung hay rau sạch nói riêng theo tiêu chuẩn GlobalGAP hay VietGAP đã được thực hiện ở nhiều nơi. GlobalGAP (trước đây là EUREPGAP) là một tổ chức tư nhân mà thiết lập các tiêu chuẩn một cách tự nguyện. Thông qua đó, các sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn có thể được cấp chứng chỉ trên khắp thế giới. Mục tiêu GlobalGAP là thiết lập một bộ tiêu chuẩn đánh giá về Thực hành Nông nghiệp Tốt (Good Agricultural Practices (GAP)), áp dụng cho các sản phẩm khác nhau trong nông nghiệp khắp mọi nơi. Đối với người tiêu thụ và nhà phân phối, chứng chỉ GlobalGAP là sự bảo đảm rằng thực phẩm nào đó đã được tuân thủ với chất lượng quy định và các tiêu chuẩn an toàn. Được sản xuất theo các tiêu chuẩn bền vững, tôn trọng các yêu cầu về an toàn, vệ sinh và sức khỏe của công nhân, môi trường và động vật. GlobalGAP là tiêu chuẩn hoạt động bao gồm toàn bộ quá trình sản xuất của sản phẩm được cấp chứng chỉ, từ thời điểm đầu tiên (ví dụ, các chỉ tiêu kiểm tra về hạt giống hoặc nương mạ cây trồng) và tất cả các hoạt động nông trại theo sau đó cho đến khi sản phẩm rời khỏi nơi sản xuất.
5 Tại Việt Nam đã áp dụng quy trình VietGAP thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho rau, quả tươi an toàn. Quy trình này áp dụng để sản xuất rau, quả nhằm ngăn ngừa và hạn chế rủi ro từ các mối nguy cơ ô nhiễm ảnh hưởng đến sự an toàn, chất lượng sản phẩm rau, quả, môi trường, sức khỏe, an toàn lao động và phúc lợi xã hội của người lao động trong sản xuất, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch. VietGAP áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia sản xuất, kinh doanh, kiểm tra và chứng nhận sản phẩm rau, quả tươi an toàn tại Việt Nam, nhằm các mục đích: 1. Tăng cường trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong sản xuất và quản lý an toàn thực phẩm. 2. Tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân thực hiện sản xuất và được chứng nhận VietGAP. 3. Đảm bảo tính minh bạch, truy nguyên được nguồn gốc của sản phẩm. 4. Nâng cao chất lượng và hiệu quả cho sản xuất rau, quả tại Việt Nam. Sản xuất rau sạch, rau an toàn theo VietGAP đã tiến hành nhiều nơi từ Bắc chí Nam thu được nhiều kết quả tốt. Lượng rau xanh sạch và an toàn cung cấp ra thị trường ngày một nhiều. Tuy nhiên, hiện nay nước ta chưa có nhãn mác dùng chung cho sản phẩm rau sạch như của Mỹ hay của Châu Âu. Việc tiêu thụ sản phẩm rau sạch còn nhiều khó khăn và giá bán chưa hấp dẫn người sản xuất vì đầu tư cao mà giá ngang bằng giá sản phẩm tự do trên thị trường. Việc này theo Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Bền vững (2010), cho rằng rau sạch ở thành phố Hồ Chí Minh từng được xem là loại cây trồng trọng điểm với nhiều sự hỗ trợ từ các ban ngành và được phát động rầm rộ như một phong trào, nay cứ ngày một teo tóp lại. Nhiều HTX rau sạch hiện nay chỉ sản xuất cầm chừng hoặc giải thể do giá cả quá “bèo”, không đủ tái đầu tư sản xuất. Điển hình như, HTX Ngã Ba Giồng, Xuân Thới Thượng (huyện Hóc
6 Môn) sản xuất từ 15-20 tấn/ngày nhưng lượng hàng có hợp đồng đưa vào các siêu thị chưa tới 1 tấn. Khu vực ấp Đình, xã Tân Phú Trung và xã Nhuận Đức (huyện Củ Chi) sản xuất 20-25 tấn rau/ngày, nhưng cũng chỉ giao hàng, có hợp đồng 2-3 tấn. HTX rau sạch Tân Phú Trung (huyện Củ Chi) là mô hình trồng rau sạch trọng điểm của thành phố trong chủ trương phát triển rau sạch được lập ra cách nay 3 năm, nhưng đến nay chỉ lay lắt hoạt động, chờ ngày… giải tán. Cùng với khó khăn đó, đề án phát triển vùng chuyên canh sản xuất rau an toàn của thành phố Hà Nội có kinh phí thực hiện lên tới gần 1.000 tỷ đồng với mục tiêu đến năm 2015, toàn thành phố có 5.000 ha rau an toàn. Tuy nhiên, sau 6 năm triển khai, việc thực hiện vẫn ì ạch, nhiều vùng sản xuất rau an toàn của Hà Nội gần như bị xóa bỏ dù đã nằm trong quy hoạch phát triển của nhiều quận, huyện. Lý do chính là người trồng rau không tìm được đầu ra cho sản phẩm trong khi vai trò của Hợp tác xã rau sạch hầu như quá mờ nhạt trong vai trò là bà đỡ cho xã viên. Vì vậy, để tăng cường việc tiêu thụ sản phẩm rau sạch, theo kinh nghiệm của HTX rau sạch Thỏ Việt cho rằng để rau sạch theo tiêu chuẩn VietGAP tiêu thụ được dễ dàng đòi hỏi việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm mạnh hơn, áp dụng nhiều phương pháp tiếp thị linh hoạt hơn. - Trong khi người dân nước mình loay hoay chưa biết trồng cây gì, nuôi con gì thì ngay tại cao nguyên Đà Lạt, các doanh nghiệp Nhật Bản đã bỏ vốn đầu tư thành công với các mô hình rau sạch công nghệ cao đạt tiêu chuẩn xuất khẩu thế giới. Người Nhật không chỉ đem máy móc, ốc vít sang đầu tư, hiện nay họ còn đem giống, phân bón, công nghệ và tiêu chuẩn trồng rau sạch, an toàn sang Việt Nam để xuất khẩu. Chỉ trong thời gian ngắn, những thành công lớn của họ đã mở ra nhiều cơ hội và nhiều những dự định táo bạo biến Việt Nam trở thành 1 “vựa rau an toàn Châu Á”.
7 Mặc dù theo thống kê, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào nông nghiệp Việt Nam trong 8 tháng đầu năm 2014 có giảm tuy nhiên, điểm tích cực là nông nghiệp đang là sự lựa chọn của nhiều nhà đầu tư (NĐT) đến từ Nhật. Người Nhật không đổ quá nhiều vốn đầu tư vào nông nghiệp Việt Nam mà họ từng bước thử nghiệm ở các dự án trồng rau sạch và chỉ trong thời gian ngắn đã thành công. Rau sạch có thể ăn ngay tại ruộng tại Lạc Dương (Lâm Đồng) chỉ sau 8 tháng thử nghiệm từ tháng 2/2014, “Làng Thần Kỳ” rau xà lách Mỹ sản xuất theo công nghệ Nhật Bản đã xuất hiện. Người có công biến mảnh đất cằn ấy thành vựa rau sạch nổi tiếng Lâm Đồng là 1 người Nhật Bản, ông Hironosi Tsuchiya – Giám đốc đại diện Quỹ Đầu tư HT Capital tại Việt Nam, kiêm Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH An Phú Lacue. Hiện, lượng rau mà Công ty này hiện đang trồng, chăm sóc và thu hoạch đã được bán tại nhiều cửa hàng, siêu thị và quán ăn Nhật tại Việt Nam và cả xuất khẩu trở lại Nhật nữa. Chính nhờ tuân thủ quy trình kỹ thuật, an toàn vệ sinh thực phẩm và giống đã giúp ranh xanh công nghệ trồng Nhật Bản sản xuất tại Việt Nam đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của phía Nhật Bản đưa ra. Nhắc đến câu chuyện ông Hironosi Tsuchiya đưa rau xà lách vào trồng tại Lạc Dương lại là chuyện thật kỳ công. Cách đây chưa lâu, khu vườn xà lách này của Cty chỉ là một vùng đất bạc màu với lởm chởm sỏi đá, cỏ bụi rậm rạp. Sau khi thuê được đất của bà con nông dân, ông Hironosi Tsuchiya đã quyết tâm biến vùng đất khó này thành “Làng Thần Kỳ” Nhật Bản tại Việt Nam. 2.3. Tổng quan tài liệu 2.3.1 Kỹ thuật trồng rau sạch - Chọn đất: Đất phải thích hợp cho yêu cầu của từng loại rau: Đất pha cát, phù sa ven sông, đất thịt hay đất sét pha. Khi trồng rau phải gần nguồn nước, nguồn phân. Khu trồng rau phải thuận tiện cho giao thôn gphân phối.
8 - Cày, bừa, phơi đất: Cày sâu để tăng chiều dầy tầng canh tác, phá vỡ lớp đất để cày.Phơi ải thường được áp dụng trước khi sửa soạn đất để diệt cỏ dại, mầm bệnh trong đất, làm đất khô ráo, thoáng khí, dễ làm đất hơn. - Lên liếp: Sau khi cày bừa, làm cỏ, cần tiến hành lên liếp tạo điều kiện cho rễ phát triển tốt, đất được thoát nước và khâu chăm sóc được dễ dàng. Để rau có điều kiện hứng đủ ánh sáng cần chú ý hướng liếp. Hướng Đông Tây cho cây đủ ánh sáng nhất. - Đậy liếp bằng màng phủ nông nghiệp: Màng phủ nông nghiệp còn gọi là "màng bạt" hay "thảm", là một loại nhựa dẻo, mỏng chuyên dùng để phủ liếp trồng rau. Mục đích: Hạn chế côn trùng gây hại, hạn chế bệnh hại, ngăn ngừa cỏ dại, điều hòa độ ẩm và giữ cấu trúc mặt đất, giữ phân bón, tăng nhiệt độ đất, hạn chế độ phèn, mặn, tăng giá trị trái. Trồng rau sử dụng màng phủ nông nghiệp có thể khắc phục được một phần yếu tố bất lợi của môi trường, cải thiện phương pháp canh tác cổ truyền theo hướng công nghiệp hóa, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân. 2.4. Điều kiện cơ sở nơi thực tập 2.4.1. Điều kiện tự nhiên và cơ sở vật chất của nơi thực tập - Kawakami Mura, huyện Minamisaku, tỉnh Nagano là một ngôi làng nằm ở phía tây của thủ đô Tokyo, Nhật bản, nơi đây được người dân Nhật gọi với cái tên ngôi làng Nông nghiệp “Thần Kỳ”  Diện tích: 209,6 Km. Kinh độ 138 độ 34 phút 54 giây, Vĩ độ : 35 độ 58 phút 19 giây Độ cao TB : 1185m Cao nhất :2595m Thấp nhất : 1110m Tổng diện tích : 209621ha
9 Cao nguyên 328ha + Đất bằng :1882ha ( Ruộng) = 9% + Đất rừng :11862ha ( 56,6 % ) + Đất ở : 155ha ( 0,7 % ) + Khác : 6732ha ( 32,1 % )  Khí hậu : Nhiệt độ TB năm 8,1 độ : + nhiệt độ TB thấp nhất -3,7 độ + nhiệt độ TB cao nhất 20,6 độ Nhiệt độ cao nhất vào tháng 8 là : ( 30 độ ) Nhiệt độ thấp nhất vào tháng 2 là : ( -18 độ ) Lượng mưa TB trong năm : 83,4 mm mưa nhiều nhất nhất vào các tháng trong năm tháng 9, 10, 11. - Từng là vùng đất đai cằn cỗi nằm sâu trong vách núi hẻo lánh với dân số chưa tới 4.000 người, là một trong những ngôi làng nghèo nhất nước Nhật vào những năm đầu thập niên 60-70 của thế kỷ 20. Thế nhưng nhờ việc trồng rau xà lách mà ngày nay Kawakami Mura trở thành một trong những ngôi làng giàu có nhất nhờ việc kinh doanh và phát triển nông nghiệp. - Hiện tại, làng Kawakami là một trong những biểu tượng cho tiềm năng nông nghiệp Nhật Bản. vậy điều gì đã tạo nên sự khác biệt của Kawakami? - Hiện tại Kawakami là ngôi làng giàu có nhất. Thu nhập bình quân hàng năm của các hộ dân ở đây là 25 triệu yên ( khoảng 5 tỉ đồng ) chỉ nhờ vào việc trồng rau xà lách. - Người dân ngôi trong ngôi làng này có sức khỏe và độ tuổi trung bình cao nhất Nhật Bản. - Hầu hết thế hệ trẻ lớn lên đều chọn theo con đường phát triển nông nghiệp của ngôi làng này. Vươn lên từ những điều bình dị nhất
10 - Vào những năm 1980, nhu cầu về rau nói chung và rau xà lách nói riêng của người dân Nhật quá cao, mà lúc đó điều người nông dân nghĩ rằng khó có thể phát triển và làm giàu từ nông nghiệp, thế nên họ cũng không mấy quan tâm đến việc này. Khi đó vị trưởng làng của vùng này đã đứng lên kêu gọi người dân canh tác, sản xuất rau sạch theo tiêu chuẩn chung của làng, một trong số những yêu cầu hàng đầu bắt buộc phải tuân theo đó là “ rau phải ăn được ngay tại vườn mà không cần rửa “, nếu hộ nào làm sai hoặc không tuân thủ sẽ bị loại trừ và cấm sản xuất. - Một thời gian sau khi quy trình sản xuất bắt đầu thành công người dân lập kênh truyền hình riêng, chuyên thông tin về quy trình trồng rau, kỹ thuật canh tác, để hướng dẫn và cung cấp thông tin đến mọi người trên cả nước thông qua kênh này. - Ngoài việc áp dụng nghiêm ngặt những kỹ thuật cao vào canh tác, nếu có dịp đến thăm kawakami bạn sẽ không khỏi bất ngờ với tầng lớp lao động nơi đây, vì tất cả những người cao tuổi ( 70-80 tuổi ) đều là lao động bên ngoài những cánh đồng rau rộng lớn và bạt ngàn một màu xanh tươi, theo thống kê, khoảng 63% người dân lao động ở làng Kawakami là trên 65 tuổi. - Các công việc của nông dân làng Kawakami bao gồm: trồng, thu hoạch, vẫn chuyển, thường diễn ra trong 6 tháng, từ tháng 4 đến tháng 10, thời gian còn lại do nhiệt độ nơi đây xuống quá thấp không thể canh tác được. - Dù thời gian canh tác chỉ ½ thời gian trong năm, nhưng năng suất cũng như nguồn lợi nhuận mang lại của loại rau này rất cao nên hầu hết cuộc sống của mọi người nơi đây rất thoải mái. Riêng năm 2014, theo thống kê thì Kawakami đã cung cấp ra thị trường trong nước đạt 60.000 tấn rau xà lách, thu về 16 tỉ yên ( khoảng 3.200 tỉ đồng ), một con số không thua kém bất kỳ một ngành công nghiệp nào. - Vào những khoảng thời gian trong năm không canh tác được do thời tiết, thì người dân nơi đây thường chọn cách hưởng thụ bằng việc đi du lịch,
11 nghỉ dưỡng ở những đất nước khác trên thế giới. Đến mùa sản xuất thì họ lại quay về tiếp tục bắt tay vào các công việc sản xuất rau của mình. - Với những kỹ thuật đã đúc rút được, Nhật Bản muốn chuyển giao sang các nước khác, trong đó có Việt Nam. Thời gian qua làng Kawakami đã tích cực tìm kiếm cơ hội hợp tác với Việt nam. Hiện nay làng đang tiếp nhận hơn 240 thực tập sinh nông nghiệp từ Việt Nam trên tổng số gần 1.000 thực tập sinh nước ngoài đang làm việc trên làng. - Qua tìm hiểu và khảo sát thực tế, Ninh Bình có điều kiện tự nhiên khá giống với Kawakami và có tiềm năng phát triển nông nghiệp rất lớn. Đồng thời định hướng phát triển về nông nghiệp ở Ninh Bình cũng giống như ở làng Kawakami . Với những điểm tương đồng, làng Kawakami mong muốn tăng cường giao lưu với tỉnh Ninh Bình, nhất là xây dựng mô hình điểm và chuyển giao kỹ thuật công nghệ sản xuất rau an toàn. Kết Luận: - Tính cấp thiết của việc đi thực tập: Rau sạch là thực phẩm không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của con người. Sản xuất rau hiện nay gặp nhiều khó khăn cùng với ô nhiễm môi trường làm cho chất lượng rau không đảm bảo, nhưng nhu cầu sử dụng rau xanh ngày càng tăng. Để có thể sản xuất rau sạch, rau an toàn thì cần có những quy trình đánh giá rau. Chính vì vậy tôi thực hiện đề tài “Đánh giá hiện trạng môi trường đất trồng rau xà lách tại 170- 1,Azusuyama, Kawakami–mura, Minamisaku-gun, tỉnh Nagano, Nhật Bản”. 2.4.2. Kỹ thuật trồng rau xà lách theo công nghệ nhật bản - Yêu cầu sinh thái của xà lách Khí hậu:nhiệt độ thích hợp cho cây sinh trưởng phát triển từ 18 –25ºC, độ ẩm khoảng 80 –90%. Thích hợp với quang chu kỳ ngày dài. Thổ nhưỡng: Xà lách có thể phát triển tốt ở nhiều loại đất khác nhau như: Sét nhẹ, bazan, feralit vàng đỏ... pH tối thích 5.5 – 6.5. Từ lúc gieo hạt cho đến lúc cho thu hoạch trong khoảng từ 60 – 65 ngày. - Thời vụ: Xà lách có thể trồng được quanh năm.
12 - Làm đất: Rau xà lách có thể trồng trên nhiều loại đất,nhưngthích hợp nhất vẫn là đất thịt nhẹ, nhiều mùn,bằng phẳng (làm đất gieo xà lách cần phải băm nhỏ kỹ), đất dễ thoát nước, đất được cày, phơi ải từ 5-7 ngày trước khi lên luống mới. Đất được cày xới và dọn sạch tàn dư thựcvật, bón vôi (để nâng pH lên 5.5 – 6.6) cày trộn đều trong đất phơi ải 1 – 2 tuần (có thể dùng các hóa chất, chế phẩm xử lý đất như: Nokap, Mocap, Sincosin, ...) sau đó lên luống rộng 1 m, chiều cao chuẩn 20cm, rãnh luống rộng 30 cm, chiều dài luống tuỳ theo kích thước thửa ruộng. Bón phân lót, xới và trộn đều phân. - Chuẩn bị đất kỹ tươi xốp, nhặt sạch cỏ dại,đá trên mặt ruộng còn tồn dư lại từ mùa vụ trước. 2.4.3. Mật độ, khoảng cách: Hàng x hàng: 45cm. Cây x cây: 25cm - Đặt cây vào giữa hố, lấp đất, nén nhẹ. Tránh trồng quá sâu hoặc quá cạn. - Sau khi trồng nên chú ý độ ẩm trong vòng 10 ngày để giúp cây bén rễ tốt. 2.4.4. Xử lý hạt giống và cách trồng: - Xử lý hạt giống trước khi trồng bằng Metalaxyl, Iprodion. - Gieo qua luống ươm rồi mới nhổ cẩy con đem trồng từ 20 – 23 ngày. Hoặc gieo thưa trực tiếp trên luống thông qua luống ươm. Sau khi gieo xong phủ qua một lớp rơm mỏng giữ ẩm cho đất.
13 PHẦN 3 ĐỐI TƯỢNG,NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 3.1.Đối tượng và phạm vi, thời gian nghiên cứu 3.1.1. Thời gian thực hiện Thời gian thực hiện từ ngày 19 tháng 04 năm 2017 đến 26 tháng 10 năm 2017 3.1.2. Phạm vi thực hiện - Đề tài phạm vi thực hiện đánh giá Quy trình sản xuất rau xà lách -an toàn. - Khu vực nghiên cứu tại 170-1,Azusuyama, Kawakami, Minamisaku – gun, Nagano, Nhật Bản. 3.2. Nội dung thực hiện - Cải tạo đất trước vụ gieo trồng mới. - Tạo luống đất và phủ bạt nilong cho đồng ruộng. - Ươm hạt giống. - Chuyển cây giống từ nhà kính sang trồng ở đồng ruộng. - Chăm sóc rau trong quá trình phát triển. - Thu hoạch. 3.3. Phương pháp thực hiện theo quy trình hướng dẫn của nhật - Đầu tiên phải tiến hành cải tạo đất: + Đánh giá thành phần dinh dưỡng trong đất và biện pháp bón phân cải tạo đất. - Tiến hành gieo ươm cây con trong nhà kính. - Đem cây con từ trong nhà kính ra ruộng trồng. - Chăm sóc rau trong thời kỳ rau sinh trưởng, phát triển: + Phun thuốc theo đúng lịch trình + Tưới nước + Nhổ cỏ cả trong và ngoài luống rau - Thu hoạch