intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:198

Thêm vào BST
Báo xấu
19
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài luận án "Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục" đã đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THPT khu vực Bắc Trung bộ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH ___________________________________________ VŨ VĂN HƯNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGHỆ AN - 2023
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH ___________________________________________ VŨ VĂN HƯNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 9140114 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. VÕ VĂN LỘC 2. GS.TS. THÁI VĂN THÀNH NGHỆ AN - 2023
  3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả trong luận án này là trung thực, các số liệu, trích dẫn có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Tác giả luận án Vũ Văn Hưng
  4. ii LỜI CÁM ƠN Với tất cả sự chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến hai người hướng dẫn khoa học là PGS.TS. Võ Văn Lộc và GS.TS. Thái Văn Thành đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi thực hiện luận án. Tôi xin cám ơn Lãnh đạo Trường Đại học Vinh; Phòng Đào tạo Sau đại học; Khoa Tâm lý - Giáo dục, Trường Sư phạm; các thầy, cô giáo của chuyên ngành Quản lý giáo dục đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Tôi xin cám ơn lãnh đạo các Sở Giáo dục và Đào tạo, cán bộ quản lý các trường trung học phổ thông của các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ, đặc biệt là các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh đã giúp đỡ tôi trong việc điều tra, khảo sát và tiến hành thực nghiệm. Tôi chân thành cảm ơn gia đình, bạn hữu, đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu. Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng song luận án có thể vẫn còn những hạn chế, thiếu sót. Tôi mong nhận được các ý kiến đóng góp để tiếp tục hoàn thiện luận án. Nghệ An, tháng 3 năm 2023 Tác giả luận án Vũ Văn Hưng
  5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN………………...…………………………………………………….ii MỤC LỤC............................................................................................................. iii DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT..................................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ........................................................................... x MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC.................................................................................. 8 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 8 1.1.1. Các nghiên cứu về đội ngũ cán bộ quản lý trường học .............. 8 1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ........................................................................ 10 1.1.3. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu ................................ 18 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................... 19 1.2.1. Trường trung học phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân ..... 19 1.2.2. Cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ........................... 20 1.2.3. Đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ............... 20 1.2.4. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ...... 21 1.3. Đổi mới giáo dục và những yêu cầu đối với người cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ............................................................................. 26 1.3.1. Đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay .................................... 26 1.3.2. Vị trí, vai trò của người cán bộ quản lý trường trung học phổ thông trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông ...................... 28 1.3.3. Những yêu cầu về phẩm chất, năng lực của người cán bộ quản lý trường trung học phổ thông trước yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông ............................................................................... 30 1.4. Vấn đề phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................................... 33 1.4.1. Sự cần thiết phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ...................................................................................... 33
  6. iv 1.4.2. Chủ thể phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông .... 35 1.4.3. Nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ............................ 36 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ................................... 48 1.5.1. Các yếu tố khách quan ......................................................... 48 1.5.2. Các yếu tố chủ quan............................................................. 50 Kết luận chương 1 ........................................................................................... 53 Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ ......... 55 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế- xã hội và giáo dục khu vực Bắc Trung bộ .......................................................................................................... 55 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội ......................... 55 2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục khu vực Bắc Trung bộ ........... 57 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ...................................................................... 65 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ................................................................ 65 2.2.2. Nội dung khảo sát ................................................................ 65 2.2.3. Đối tượng khảo sát địa bàn và thời gian khảo sát thực trạng .... 65 2.2.4. Phương pháp khảo sát và cách tính toán ................................ 66 2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ ............................................................................................ 68 2.3.1. Thực trạng về số lượng, trình độ đào tạo, cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ ...................................................................................... 68 2.3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ ................................. 71 2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ .............................................................. 83 2.4.1. Thực trạng quy hoạch cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ .......................................................... 84 2.4.2. Thực trạng tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm và luân chuyển cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ ...................................................................................... 86 2.4.3. Thực trạng sử dụng cán bộ quản lý trường trung học phổ thông...... 89
  7. v 2.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ............................................................................... 90 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ............................................................................... 92 2.4.6. Thực trạng chế độ, chính sách của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ...................................................................................... 94 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ......................................................................... 95 2.5.1. Các yếu tố khách quan ......................................................... 96 2.5.2. Các yếu tố chủ quan............................................................. 97 2.6. Đánh giá chung về thực trạng ................................................................... 98 2.6.1. Mặt mạnh và nguyên nhân .................................................... 98 2.6.2. Mặt hạn chế và nguyên nhân ................................................ 99 Kết luận chương 2 ......................................................................................... 101 Chương 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................................................. 103 3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp ............................................................ 103 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ....................................................... 103 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ....................................................... 103 3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống ....................................................... 103 3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả ....................................................... 103 3.1.5. Đảm bảo tính khả thi ......................................................... 104 3.2. Các giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .................... 104 3.2.1. Xây dựng quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục theo lộ trình phù hợp .... 104 3.2.2. Đổi mới công tác tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ....... 107 3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý và cán bộ quản lý dự nguồn trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ..................................................................................... 119 3.2.4. Đổi mới công tác đánh giá cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ................................................................................... 124
  8. vi 3.2.5. Hoàn thiện và tổ chức thực hiện có hiệu quả chế độ, chính sách, tạo động lực làm việc để phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ............................................... 127 3.3. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp ............................ 131 3.3.1. Mục tiêu khảo sát .............................................................. 131 3.3.2. Đối tượng khảo sát ............................................................ 131 3.3.3. Nội dung khảo sát .............................................................. 132 3.3.4. Phương pháp khảo sát và xử lý kết quả khảo sát ................... 132 3.3.5. Kết quả khảo sát ................................................................ 133 3.4. Thực nghiệm giải pháp: Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý và cán bộ quản lý dự nguồn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ..................................... 137 3.4.1. Lý do chọn giải pháp thực nghiệm ...................................... 137 3.4.2. Mục đích của thực nghiệm ................................................. 137 3.4.3. Giả thiết về thực nghiệm .................................................... 137 3.4.4. Phương pháp tổ chức thực nghiệm ...................................... 138 3.4.5. Kết quả thực nghiệm .......................................................... 141 Kết luận chương 3 ......................................................................................... 146 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 148 CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .......................................................................................................... 151 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 152 PHỤ LỤC .......................................................................................................... PL1
  9. vii DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT TT Từ/ cụm từ viết tắt Từ/ cụm từ viết đầy đủ 1 CB Cán bộ 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 CNTT Công nghệ thông tin 4 CSVC Cơ sở vật chất 5 DH Dạy học 6 GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 7 GDPT Giáo dục phổ thông 8 GRDP Gross Regional Domestic Product (Tổng sản phẩm trên địa bàn) 9 GV Giáo viên 10 HS Học sinh 11 HT Hiệu trưởng 12 KN Kỹ năng 13 KT Kiến thức 14 NL Năng lực 15 QLGD Quản lý giáo dục 16 TB Trung bình 17 TP Thành phố 18 THCS Trung học cơ sở 19 THPT Trung học phổ thông
  10. viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Các nhiệm vụ quản lý và phát triển nguồn lực .................................... 10 Bảng 2.1. Các tỉnh thành khu vực Bắc Trung bộ................................................. 55 Bảng 2.2. Thống kê quy mô, mạng lưới giáo dục các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ..... 58 Bảng 2.3. Thống kê đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trường học phổ thông các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ năm học 2020-2021 .... 60 Bảng 2.4. Thống kê cơ sở vật chất đảm bảo chất lượng hoạt động giáo dục các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ ................................................................. 62 Bảng 2.5. Thống kê kết quả kỳ thi trung học phổ thông quốc gia từ năm 2019- 2021 các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ .................................................. 63 Bảng 2.6. Thống kê kết quả xếp loại chất lượng giáo dục học sinh trung học phổ thông năm học 2020-2021 các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ........... 64 Bảng 2.7. Thống kê số lượng và trình độ của cán bộ quản lý cơ sở giáo dục trung học phổ thông năm học 2020-2021 ............................................ 68 Bảng 2.8. Thống kê trình độ lý luận chính trị của đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ................................................................ 69 Bảng 2.9. Thống kê trình độ tin học, ngoại ngữ và chứng chỉ quản lý giáo dục của đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông ...................... 70 Bảng 2.10. Thống kê cơ cấu độ tuổi của đội ngũ CBQL trường THPT ................. 71 Bảng 2.11. Đánh giá phẩm chất nghề nghiệp cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ........................................................ 72 Bảng 2.12. Đánh giá năng lực lãnh đạo quản trị nhà trường.................................. 74 Bảng 2.13. Thực trạng xây dựng môi trường giáo dục .......................................... 78 Bảng 2.14. Thực trạng phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội .. 80 Bảng 2.15. Thực trạng sử dụng ngoại ngữ/tiếng dân tộc) và công nghệ thông tin ....... 82 Bảng 2.16. Đánh giá việc quy hoạch cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ .............................................................. 84 Bảng 2.17. Thực trạng tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm và luân chuyển cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ ........... 86
  11. ix Bảng 2.18. Thực trạng việc sử dụng cán bộ quản lý trường THPT khu vực Bắc Trung bộ ............................................................................................. 89 Bảng 2.19. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ .............................................................. 91 Bảng 2.20. Thực trạng kiểm tra, đánh giá cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ .............................................................. 92 Bảng 2.21. Thực trạng chế độ, chính sách đối với cán bộ quản lý trường trung học phổ thông các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ .................................... 94 Bảng 2.22. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ ................................................ 95 Bảng 3.1. Đánh giá mức độ cần thiết của các giải pháp đề xuất ........................ 133 Bảng 3.2. Đánh giá mức độ khả thi của các giải pháp đề xuất ........................... 134 Bảng 3.3. Tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các giải pháp . 135 Bảng 3.4. Kết quả phân loại, xếp loại các mẫu khách thể.................................. 138 Bảng 3.5. Kết quả khảo sát phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông trước thực nghiệm ............................................ 142 Bảng 3.6. Kết quả khảo sát phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông sau thực nghiệm ............................................... 144
  12. x DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Mô hình phát triển nguồn nhân lực trường THPT theo Leonard Nadler .............................................................................................. 25 Sơ đồ 1.2. Quan hệ giữa số lượng, chất lượng và cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý ... 36 Biểu đồ 3.1. Tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các giải pháp ........................................................................................ 136 Biểu đồ 3.2 Kết quả khảo sát phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông sau thực nghiệm ............................................. 145
  13. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Dưới tác động của toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học công5 nghệ lần thứ tư, nhất là công nghệ thông tin (CNTT), truyền thông, sự phát triển của nền kinh tế tri thức, ngày càng tạo ra nhiều cơ hội to lớn, đồng thời cũng đang tạo ra nhiều thách thức đối với nền giáo dục đào tạo của mỗi quốc gia. Đổi mới giáo dục để thích ứng với các tác động của xã hội trở thành yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Để thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới giáo dục, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định: “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về chất lượng giáo dục, đào tạo gắn với cơ chế tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ nhân tài, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và phát triển mạnh khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo”. Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII [31] cũng đã đề ra phương hướng phát triển giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) giai đoạn 2021 - 2030: “Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển con người”. Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý (CBQL) đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, có phẩm chất, năng lực (NL), phương pháp lãnh đạo, quản lý khoa học, dân chủ, đúng pháp luật đáp ứng yêu cầu đổi mới GD&ĐT là một trong chín nhóm giải pháp quan trọng trong công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Tại khoản 4, Điều 27 Luật Giáo dục [73], đã ghi rõ: “Giáo dục trung học phổ thông (THPT) nhằm giúp học sinh (HS) củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ sở (THCS), hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy NL cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động”. Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng đó, bên cạnh yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục, xây dựng cơ sở vật chất (CSVC), công tác quản lý trường học, việc phát triển đội ngũ CBQL có đầy đủ phẩm chất đạo đức, NL chuyên môn, nghiệp vụ phải được đặc biệt coi trọng. CBQL trường THPT là
  14. 2 những “sĩ quan của ngành” (Nguyễn Thị Bình) có vai trò hết sức quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông (GDPT) và chất lượng giáo dục của nhà trường. Vì vậy, trước xu thế phát triển của thời đại, vai trò của CBQL trường THPT càng được khẳng định đồng thời gắn với những yêu cầu về phẩm chất và NL, nhiệm vụ quản lý nhà trường trong bối cảnh mới hiện nay. Đội ngũ CBQL trường THPT có vai trò vô cùng quan trọng trong đổi mới GDPT. Đây là một trong những lực lượng trực tiếp góp phần vào việc hoạch định chiến lược, chủ trương, chính sách, đề án, và các nhiệm vụ đổi mới GDPT. Đội ngũ CBQL trường THPT chính là một nhân tố quan trọng quyết định sự thành công của GDPT. Tuy nhiên, đánh giá về thực trạng đội ngũ CBQL GDPT hiện nay trong đó có khu vực Bắc Trung bộ, Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã chỉ ra những hạn chế, thiếu sót, đó là: Đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp [29]. Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15/06/2004 [26], về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã chỉ ra rằng: “NL của đội ngũ CBQL giáo dục chưa ngang tầm với nhu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục”. Điều đó đặt ra cho tất cả các ngành, các tổ chức, trong đó có ngành giáo dục làm thế nào để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên (GV) và CBQL giáo dục, bảo đảm phù hợp với mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Nguyên nhân của những yếu kém bất cập trước hết là do yếu tố chủ quan, trình độ quản lý giáo dục (QLGD) chưa theo kịp với thực tiễn và nhu cầu phát triển, đồng thời chịu sự tác động của các yếu tố khách quan khi chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, thực tiễn đặt ra yêu cầu tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục một cách toàn diện. Để đáp ứng những yêu cầu đổi mới GDPT trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, việc không ngừng nâng cao chất lượng của đội ngũ CBQL trường học nói chung và trường THPT khu vực Bắc Trung bộ nói riêng là một yêu cầu cấp thiết. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi đã lựa chọn đề tài “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” để tiến hành nghiên cứu.
  15. 3 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài luận án đã đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT. 3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới giáo dục THPT nói riêng. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Những giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 4.1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu Trong điều kiện và phạm vi nghiên cứu, luận án xác định chủ thể quản lý đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ trong nghiên cứu là Sở GD&ĐT; đồng thời, phối hợp với Sở Nội vụ các tỉnh để thực hiện các nội dung phát triển đội ngũ CBQL trường THPT. Đội ngũ CBQL trường THPT nghiên cứu trong luận án tập trung là Hiệu trưởng (HT) và Phó HT các trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ, còn các khách thể CBQL trong các trường THPT thì luận án chưa có điều kiện nghiên cứu. Về nội dung tiếp cận nghiên cứu: Luận án cơ bản sử dụng lý thuyết quản lý nguồn nhân lực của Leonard Nadler [92], để nghiên cứu, phân tích thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ theo các nội dung: Sử dụng nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực và tạo môi trường nguồn nhân lực, với các nội dung cụ thể: Việc lập quy hoạch; tuyển chọn, bố trí, sử dụng; đào tạo, bồi dưỡng; kiểm tra, đánh giá; xây dựng môi trường và thực hiện chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ CBQL. 4.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu Luận án tập trung nghiên cứu ở 03 tỉnh ở khu vực Bắc Trung bộ, bao gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.
  16. 4 4.3. Giới hạn khách thể khảo sát Luận án lựa chọn ngẫu nhiên khách thể khảo sát 440 người để thu thập thông tin nghiên cứu về thực trạng phát triển đội ngũ CBQL các tỉnh Bắc Trung bộ hiện nay, bao gồm các nhóm: Nhóm 1: Nhóm lãnh đạo quản lý nhà nước, quản lý chuyên môn: lãnh đạo sở và lãnh đạo các phòng chuyên môn của Sở GD&ĐT; lãnh đạo Sở Nội vụ; lãnh đạo Công đoàn ngành giáo dục tỉnh: 160. Nhóm 2: Nhóm những khách thể trực tiếp liên quan: Lãnh đạo trường, lãnh đạo đoàn thể, Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên (GV) THPT: 280. 5. Giả thuyết khoa học Trên cơ sở tiếp cận hệ thống; quản lý nguồn nhân lực theo Leonard Nadler; chuẩn HT trường THPT và tiếp cận thực tiễn. Luận án đã đưa ra giả thuyết khoa học là: Đổi mới GDPT đang đặt ra những yêu cầu mới đối với CBQL trường THPT cả nước nói chung và khu vực Bắc Trung bộ nói riêng. Những yêu cầu mới đó, vừa là thời cơ vừa là thách thức trong công tác xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL các trường THPT đảm bảo đủ về số lượng, cơ cấu và có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, NL quản trị đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp dựa trên tiếp cận quản lý phát triển nguồn nhân lực, tác động đến các thành tố cấu trúc của quá trình phát triển đội ngũ CBQL trường THPT như: xây dựng quy hoạch đội ngũ CBQL trường THPT theo lộ trình phù hợp; đổi mới công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bồi dưỡng; hoàn thiện và tổ chức thực hiện có hiệu quả chế độ, chính sách, sẽ tạo động lực làm việc cho đội ngũ CBQL trường THPT phù hợp với khu vực Bắc Trung bộ và góp phần quyết định công tác xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu 6.1. Xây dựng cơ sở lí luận phát triển đội ngũ CBQL ở trường THPT nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 6.2. Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THPT, giai đoạn 2016 - 2021; các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 6.3. Đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng đổi mới giáo dục. 6.4. Thực nghiệm một giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ.
  17. 5 7. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Quan điểm tiếp cận 7.1.1. Tiếp cận hệ thống Phát triển đội ngũ CBQL trường THPT bao gồm nhiều khâu, nhiều nội dung, nhiều thành tố trong một hệ thống có quan hệ biện chứng với nhau. Để từ đó phát triển các hoạt động khác của GDPT nói riêng, các hoạt động của GD&ĐT nói chung. Với cách tiếp cận này, sự phát triển đội ngũ CBQL trường THPT nằm trong tổng thể phát triển nguồn nhân lực và gắn với từng địa phương, từng vùng. Vì vậy, phát triển đội ngũ CBQL trường THPT phải tuân theo các quy định cụ thể trong phát triển nguồn nhân lực của địa phương, của vùng. 7.1.2. Tiếp cận quản lý nguồn nhân lực của Leonard Nadler Tiếp cận phát triển nguồn nhân lực theo Leonard Nadler [92], đối với phát triển đội ngũ CBQL trường THPT là xác định nội dung quản lý đội ngũ CBQL trường THPT, gồm 03 nội dung cơ bản thống nhất chặt chẽ với nhau: “Phát triển nguồn nhân lực”, “Sử dụng nguồn nhân lực” và “Môi trường nguồn nhân lực”. 7.1.3. Tiếp cận theo chuẩn hiệu trưởng trường trung học phổ thông Theo cách tiếp cận này, luận án dựa vào chuẩn HT cơ sở GDPT đã được Bộ GD&ĐT ban hành để khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL. Từ đó tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân làm cơ sở để đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 7.1.4. Tiếp cận thực tiễn Luận án sử dụng cách tiếp cận thực tiễn để phân tích, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THPT về số lượng, cơ cấu, chất lượng và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển; trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ, đảm bảo phù hợp, khả thi. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu Luận án đã sử dụng hệ thống các nhóm phương pháp nghiên cứu bao gồm: 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Mục đích: Nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu ở trong nước và ngoài nước có liên quan làm cơ sở xây dựng cơ sở lý luận của luận án. Các phương pháp cụ thể: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, so sánh, đối chiếu, tóm tắt và trích dẫn các tài liệu khoa học có liên quan làm cơ sở xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài luận án.
  18. 6 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Mục đích: Sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn để phân tích, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ CBQL, thực trạng về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL, từ đó đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ. Các phương pháp cụ thể: Phương pháp quan sát, điều tra, phỏng vấn, tổng kết kinh nghiệm, phân tích, tổng hợp, đối chiếu, so sánh, khảo nghiệm, thử nghiệm. 7.2.3. Nhóm phương pháp toán thống kê Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu khảo sát; các số liệu điều tra khảo sát được xử lý bằng các công thức toán thống kê như: Tỷ lệ %; số trung bình (TB), số trung vị, hệ số tương quan thứ bậc Spearman, độ lệch chuẩn (S) để định lượng kết quả nghiên cứu cho đề tài luận án. 8. Những luận điểm cần bảo vệ 8.1. Đổi mới giáo dục dẫn đến sự tất yếu đặt ra yêu cầu phải nâng cao phẩm chất và năng lực của CBQL trường THPT để đáp ứng yêu cầu đổi mới. 8.2. Phát triển đội ngũ CBQL trường THPT là quá trình tác động đồng bộ đến các yếu tố lập quy hoạch; tuyển chọn; bồi dưỡng; đánh giá thực hiện chính sách đãi ngộ… đây là các yếu tố đảm bảo cho đội ngũ CBQL trường THPT đạt chuẩn để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 8.3. Thực trạng đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ về phẩm chất năng lực tương đối tốt, đã và đang thực hiện mục tiêu đổi mới giáo dục cấp THPT. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới còn có những tiêu chí, tiêu chuẩn theo yêu cầu chưa đáp ứng được đổi mới GDPT hiện nay, đang cần được bồi dưỡng, đào tạo nhằm nâng cao phẩm chất NL. 8.4. Thực trạng quy hoạch; tuyển chọn; bồi dưỡng; đánh giá thực hiện chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ CBQL trường THPT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ hiện nay còn có những khâu, những yếu tố bất cập, đang cần được các nhà quản lý quan tâm điều chỉnh để phát triển đội ngũ CBQL trường THPT. 8.5. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT, Sở GD&ĐT các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ cần phải có các giải pháp khắc phục nguyên nhân dẫn đến những hạn chế thực trạng năng lực, phẩm chất đội ngũ CBQL trường THPT, cũng như những khó khăn triển khai nội dung phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ.
  19. 7 9. Những đóng góp mới của luận án 9.1. Luận án góp phần hệ thống hóa và làm phong phú lý luận về phát triển đội ngũ CBQL trường THPT theo cách tiếp cận quản lý nguồn nhân lực của Leonard Nadler [92]; phân tích được những yêu cầu mới về giáo dục trường THPT và vấn đề đặt ra về phát triển phẩm chất, NL đội ngũ CBQL trường THPT, từ đó có giải pháp phát triển đội ngũ CBQL đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục trường THPT. 9.2. Luận án phân tích được thực trạng phẩm chất, NL CBQL trường THPT và thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ; xác định được những nguyên nhân của thực trạng và những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ. 9.3. Các giải pháp mà luận án đề xuất để phát triển đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ trong bối cảnh đổi mới giáo dục có tính ứng dụng phù hợp với các địa phương, mang tính toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường THPT khu vực Bắc Trung bộ, đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 10. Cấu trúc của luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận án gồm 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ. Chương 3: Giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
  20. 8 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Các nghiên cứu về đội ngũ cán bộ quản lý trường học 1.1.1.1. Nghiên cứu về vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý trường học Vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trong các nhà trường đã được đề cập trong các công trình nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam. Theo Trần Thị Thu (2012) [77], từ thế kỷ XVI ở Châu Âu, khi đề cập đến các biện pháp chấn hưng giáo dục, người ta thường nhấn mạnh đến việc xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL. Các nội dung nhằm phát triển đội ngũ CBQL, cùng với những biện pháp được bổ sung ngày càng phong phú, trong đó yếu tố chất lượng đội ngũ luôn luôn được nhấn mạnh. Đến những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ XX, khi mà các khái niệm “vốn con người” (human capital) và “nguồn lực con người” (human resources) xuất hiện ở Mỹ và sau đó thịnh hành trên thế giới (xuất hiện cuối thập niên 60 bởi nhà kinh tế học người Mỹ Theodore Schultz), sau đó thịnh hành vào những năm 70, 80 với sự phát triển tiếp nối của nhà kinh tế người Mỹ nhận giải Nobel kinh tế 1992 Gary Backer, thì vấn đề phát triển đội ngũ GV và CBQL giáo dục cũng được giải quyết với tư cách là phát triển nguồn nhân lực của một ngành, lĩnh vực. Ở các nước có nền giáo dục phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Pháp, Hàn Quốc, Thái Lan, Trung Quốc... nhà giáo và CBQL giáo dục luôn được xem là yếu tố quan trọng có vai trò quyết định của quá trình phát triển nền giáo dục, đặc biệt là vai trò của người đứng đầu nhà trường. Sergiovanni, T. J. (1992) [100]; Sergiovanni T.J (2008) [101] và một số tác giả khác khi nghiên cứu vai trò của CBQL trong nhà trường ở nhiều góc độ, phương diện khác nhau đều cho rằng: HT phải là người giải quyết các vấn đề về tầm nhìn, chiến lược, xác định hướng đi cho nhà trường, lãnh đạo xây dựng văn hóa nhà trường, hướng dẫn giúp đỡ GV, lãnh đạo giảng dạy, huy động các nguồn lực để phát triển nhà trường [89], [99], [102], [103], [106]. Theo Bộ Giáo dục Singapore (2009) [12], mô hình trường học ưu việt (SEM) là mô hình được chú trọng đến lãnh đạo nhà trường, lãnh đạo tài năng: Người lãnh đạo phải nêu gương, có khả năng lãnh đạo, hiểu rõ mục đích, tôn trọng, khuyến
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
844 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2