Luận án Tiến sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:216

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu luận án "Quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội" là nhằm cung cấp những luận cứ khoa học về lý luận và thực tiễn để hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LƯU VĂN BA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THÚ Y TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội, năm 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LƯU VĂN BA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THÚ Y TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Ngành: Quản lý công Mã số : 9 34 04 03 LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 1.PGS.TS. Đinh Thị Minh Tuyết 2.PGS.TS. Phạm Hùng Hà Nội, năm 2023
LỜI CAM ĐOAN Luận án là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân nghiên cứu sinh. Các tài liệu, số liệu, kết quả khảo sát của luận án là trung thực, có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng, thực hiện đúng theo quy định. Kết quả nghiên cứu của luận án không trùng lắp với các công trình nghiên cứu có liên quan đã công bố. Tác giả luận án Lưu Văn Ba
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và nghiên cứu, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến Lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia; ban Quản lý đào tạo Sau đại học; khoa Quản lý nhà nước về Xã hội; quý thầy cô Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi được tham gia học tập, nghiên cứu, sinh hoạt khoa học và thực hiện đề tài luận án. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn và sâu sắc đến cô hướng dẫn PGS.TS. Đinh Thị Minh Tuyết - Học viện Hành chính Quốc gia và PGS.TS. Phạm Hùng – Bộ NN&PTNT đã nhiệt tình, trách nhiệm chỉ bảo, giúp đỡ, động viên tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận án. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Cục Thú y, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thành phố Hà Nội, Cục Thống kê thành phố Hà Nội, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Nội, Trạm Chăn nuôi và Thú y các quận, huyện, thị xã, đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ, khích lệ, tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình, nghiên cứu và thực hiện luận án này. Tác giả đã cố gắng nghiên cứu tài liệu, vận dụng các kiến thức được các thầy, cô truyền đạt, học hỏi từ các nhà khoa học, nhưng không thể tránh khỏi thiếu sót. Tác giả mong nhận được các ý kiến góp ý từ các thầy, cô và các đồng nghiệp để luận án được hoàn thiện hơn./. Tác giả luận án Lưu Văn Ba
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Diễn giải 1. ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 2. ATTP An toàn thực phẩm 3. CCCN&TY Chi cục Chăn nuôi và Thú y 4. CCTY Chi cục thú y 5. EC Ủy ban Châu Âu 6. FAO Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hiệp Quốc 7 KDĐV Kiểm dịch động vật 8. KSGM Kiểm soát giết mổ 9. KTVSTY Kiểm tra vệ sinh thú y 10. NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 11. OIE Tổ chức Thú y Thế giới 12. QLNN Quản lý nhà nước 13. SXKD Sản xuất kinh doanh 14. SPS Hiệp định Kiểm dịch động thực vật 15. UBND Ủy ban nhân dân 16. US CDC Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ 17. VSTY Vệ sinh thú y 18. WB Ngân hàng thế giới 19 WTO Tổ chức Thương mại Thế giới
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ..................................................................................................................... 11 1.1. Nghiên cứu về thú y và hoạt động thú y .................................................... 11 1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài................................................... 11 1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước ................................................... 15 1.2. Nghiên cứu quản lý nhà nước về thú y ...................................................... 18 1.2.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài................................................... 18 1.2.2. Các công trình nghiên cứu trong nước ................................................... 21 1.3. Nhận xét về kết quả nghiên cứu tổng quan và vấn đề đặt ra cho luận án .... 28 1.3.1. Nhận xét về kết quả nghiên cứu tổng quan ............................................ 28 1.3.2. Những vấn đề nghiên cứu đặt ra cho luận án ......................................... 28 Kết luận chương 1 ................................................................................................... 30 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THÚ Y ......... 31 2.1. Khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài luận án......................................... 31 2.1.1. Thú y....................................................................................................... 31 2.1.2. Hoạt động thú y ...................................................................................... 32 2.1.3. Quản lý nhà nước về thú y ..................................................................... 33 2.2. Vai trò và yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về thú y....................... 35 2.2.1. Vai trò quản lý nhà nước về thú y .......................................................... 35 2.2.2. Yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về thú y ..................................... 39 2.3. Nội dung quản lý nhà nước về thú y .......................................................... 48
2.3.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về thú y... 48 2.3.2. Ban hành và hướng dẫn tổ chức thực hiện pháp luật và chính sách về thú y 49 2.3.3. Xây dựng tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước và chuyên môn nghiệp vụ về thú y ................................................................... 55 2.3.4. Hỗ trợ nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất cho hoạt động thú y ......... 60 2.3.5. Tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực thú y .................................................................................................................. 61 2.3.6. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về thú y ....................... 62 2.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về thú y và bài học kinh nghiệm đối với Thành phố Hà Nội .............................................................................................. 63 2.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về thú y ở một số địa phương .............. 63 2.4.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về thú y ở một số quốc gia................... 70 2.4.3. Bài học kinh nghiệm QLNN về thú y đối với Thành phố Hà Nội ......... 75 Kết luận chương 2 ................................................................................................... 77 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THÚ Y TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 78 3.1. Khái quát về điều kiện phát triển của Thành phố Hà Nội....................... 78 3.1.1. Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 78 3.1.2. Điều kiện kinh tế .................................................................................... 80 3.1.3. Điều kiện xã hội ..................................................................................... 81 3.1.4. Tác động của điều kiện phát triển Thành phố Hà Nội đến hoạt động thú y . 82 3.2. Thực trạng hoạt động thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ................. 83 3.2.1. Thực trạng phòng chống dịch bệnh ........................................................ 83 3.2.2. Thực trạng kiểm dịch, vận chuyển động vật, sản phẩm động vật .......... 86 3.2.3. Thực trạng giết mổ động vật .................................................................. 87 3.2.4. Thực trạng kinh doanh động vật, sản phẩm động vật ............................ 89 3.2.5. Thực trạng quản lý thuốc và sử dụng thuốc thú y .................................. 91 3.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội .................................................................................................................. 93
3.3.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ........................................................................ 93 3.3.2. Ban hành và hướng dẫn tổ chức thực hiện pháp luật và chính sách về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ..................................................................... 96 3.3.3. Xây dựng tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước và chuyên môn nghiệp vụ về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội .............. 100 3.3.4. Hỗ trợ nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất cho hoạt động thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ................................................................................... 109 3.3.5. Tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ............................................................. 111 3.3.6. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ..................................................................................................... 112 3.4. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ................................................................................................................ 117 3.4.1. Kết quả đạt được trong quản lý nhà nước về thú y .............................. 117 3.4.2. Hạn chế trong quản lý nhà nước về thú y............................................. 118 3.4.3. Nguyên nhân hạn chế trong quản lý nhà nước về thú y ....................... 119 Kết luận chương 3 ................................................................................................. 121 CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THÚ Y TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 122 4.1. Quan điểm và định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn thành phố Hà Nội ...................................................................................... 122 4.1.1. Quan điểm của Đảng về nông nghiệp và lĩnh vực thú y ...................... 122 4.1.2. Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ............................................................................................................ 128 4.2. Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ......................................................................................................... 135 4.2.1. Triển khai kịp thời và đồng bộ việc tổ chức thực hiện pháp luật và chính sách về thú y ................................................................................................... 135
4.2.2. Kiện toàn tổ chức bộ máy theo quy định pháp luật về thú y và phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước, chuyên môn nghiệp vụ về thú y .............. 139 4.2.3. Tăng mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất cho hoạt động thú y ................................................. 141 4.2.4. Triển khai tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực thú y .................................................................................................. 143 4.2.5. Thanh tra, kiểm tra thường xuyên và xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực thú y ......................................................................................................... 146 4.2.6. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong quản lý nhà nước về thú y ....................................................................................... 147 4.3. Khuyến nghị đối với cơ quan Trung ương và chính quyền địa phương ..... 149 4.3.1. Khuyến nghị đối với cơ quan Trung ương ........................................... 149 4.3.2. Khuyến nghị đối với chính quyền địa phương ..................................... 151 Kết luận chương 4 ................................................................................................. 153 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 155 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 158 PHỤ LỤC ............................................................................................................... 174
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ Bảng 3.1: Kết quả giám sát sau tiêm phòng giai đoạn 2018-2022 ........................... 85 Bảng 3.2: Kết quả hoạt động của các chốt liên ngành giai đoạn 2018-2022 ............ 87 Bảng 3.3: Số lượng cơ sở giết mổ động vật giai đoạn 2018-2022 ............................ 88 Biểu đồ 3.1: Kết quả khảo sát ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quản lý nhà nước và chính sách về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ................................... 98 Biểu đồ 3.2: Kết quả khảo sát tổ chức thực hiện tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và chính sách về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ..................................... 99 Biểu đồ 3.3: Kết quả khảo sát về đánh giá kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ................................................................. 102 Biểu đồ 3.4: Kết quả khảo sát đánh giá nguyên nhân quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ...................................................................................... 111 Biểu đồ 3.5: Kết quả khảo sát về hoạt động thanh tra kiểm tra pháp luật về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội ...................................................................................... 116 Biểu đồ 4.1: Một số giải pháp quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội .............................................................................................................. 143 Sơ đồ 2.1: Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thú y .............................. 57 Sơ đồ 2.2: Hệ thống tổ chức bộ máy QLNN về thú y sau năm 2018 ....................... 58 Sơ đồ 3.1. Hệ thống các cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND thành phố trong QLNN về thú y trước 10/2018 ................................................................................ 101 Sơ đồ 3.2: Hệ thống các cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND thành phố trong QLNN về thú y sau 10/2018 ................................................................................... 105 Sơ đồ 3.3: Hệ thống các cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND thành phố trong QLNN về thú y 3/2023 ............................................................................................ 107
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết Thú y là một trong lĩnh vực khá đặc thù trong ngành nông nghiệp. Thú y là phân ngành y học về chẩn đoán, phòng chống, chữa trị bệnh tật, rối loạn, thương tật của các động vật không phải người. Phạm vi của thú y rất rộng, bao gồm tất cả các loài động vật, cả đã thuần chủng hoặc hoang dã. Tổ chức Thú y Thế giới, các nhà khoa học, các nhà quản lý rất quan tâm nghiên cứu về thú y và quản lý nhà nước về thú y, bởi thú y đóng vai trò rất quan trọng đối với mỗi quốc gia trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Ở Việt Nam, thú y đã và đang có những đóng góp rất quan trọng, thiết thực đối với sự phát triển của quốc gia, đặc biệt bảo vệ đàn vật nuôi trước các loại dịch bệnh nguy hiểm trong hoàn cảnh có trên 70% các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở người có nguồn gốc từ động [76]; đảm bảo an toàn dịch bệnh, tạo điều kiện thuật lợi cho chăn nuôi tăng trưởng, không những phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước; hằng năm các sản phẩm chăn nuôi xuất khẩu đạt kim ngạch hàng tỷ USD, tạo dựng uy tín cho sản phẩm động vật của Việt Nam tại nhiều thị trường các nước; chủ động sản xuất được hầu hết các loại thuốc thú y, chủng loại vắc xin, thuốc thú y, đáp ứng nhu cầu trong nước, hằng năm xuất khẩu sang các quốc gia và thu về hằng trăm triệu USD; hợp tác quốc tế về thú y được tăng cường, có nhiều đóng góp tích cực cho khu vực và quốc tế trong kiểm soát bệnh truyền lây qua biên giới, giảm thiểu nguy cơ kháng kháng sinh, được các tổ chức quốc tế, các nước trên thế giới và ở khu vực ủng hộ cả về kinh phí, kỹ thuật, cũng như đánh giá cao vai trò và vị thế của hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về thú y Việt Nam; thú y đóng vai trò thông qua các nhiệm vụ quản lý bệnh truyền nhiễm phát sinh, bệnh lây truyền giữa người và động vật ảnh hưởng đến sức khỏe con người; quản lý dịch bệnh trong buôn bán động vật, sản phẩm động vật trong nước và quốc tế; phát triển chăn nuôi, phát triển nông thôn 1
và giảm đói nghèo; bảo đảm nguồn dinh dưỡng, an toàn thực phẩm và môi trường sinh thái. Để phát huy vai trò của thú y, nhà nước Việt nam đã rất quan tâm đến hoạt động quản lý lĩnh vực này. Năm 1945, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Quyết nghị thành lập Bộ Canh Nông, trong tổ chức bộ máy của Bộ Canh Nông có Nha Thú y - Mục súc - Ngư nghiệp. Năm 1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh đầu tiên về việc bài trừ dịch tễ mặc dù nước ta vẫn đang đẩy mạnh và kháng chiến (125-SL). Đây là văn bản pháp lý đầu tiên về thú y của nhà nước Việt Nam, đánh dấu vị trí, nhiệm vụ, chức năng và tầm quan trọng của thú y đối với Việt Nam. Từ năm 1945 đến nay, cơ quan quản lý nhà nước về thú y và nhiệm vụ của thú y luôn được quy định rất rõ và cụ thể tại các văn bản quy phạm pháp luật, điển hình như Pháp lệnh thú y năm 1993 [82] và 2004 [83], Luật thú y năm 2015 [84]. Tuy nhiên, trong báo cáo của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc đánh giá giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về thú y đến năm 2020, cho thấy, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn luật, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thú y và triển khai thực hiện Luật Thú y vẫn còn gặp nhiều khó khăn và bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu hội nhập và thực tiễn. Thành phố Hà Nội có một vị trí rất đặc biệt, là trung tâm kinh tế, trung tâm chính trị và xã hội của cả nước. Mặc dù Thành phố Hà Nội là đô thị đặc biệt, song ngành nông nghiệp vẫn đóng vai trò hết sức quan trọng. Thành phố có 30 quận, huyện, thị xã, trong đó vẫn còn 17 huyện, 1 thị xã và 6 quận vẫn giữ sản xuất nông nghiệp, diện tích khoảng 58%, dân số khu vực nông thôn chiếm khoảng 50%. Thành phố Hà Nội có tổng đàn gia súc, gia cầm lớn, nhưng chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm tỷ lệ cao khoảng 60%; lượng tiêu thụ thịt động vật sản phẩm động vật của nhân dân thủ đô với số lượng lớn, trung bình mỗi ngày Thành phố Hà Nội tiêu thụ khoảng 800 đến 1000 tấn thịt gia súc, gia cầm các loại [33]. 2
Hà Nội có tổng đàn gia súc, gia cầm rất lớn so với cả nước, chăn nuôi phát triển. Thời gian qua, UBND Thành phố Hà Nội rất quan tâm đến công tác phát triển và tái cơ cấu ngành nông nghiệp, trong đó có công tác thú y. Thực tế cho thấy, hoạt động thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội đã có thay đổi nhưng còn chậm. Cụ thể một số hoạt động thú y như giết mổ nhỏ lẻ hầu như không được kiểm soát; việc vận chuyển sản phẩm động vật không đảm bảo vệ sinh trên đường phố chưa thay đổi nhiều; việc kinh doanh động vật và sản phẩm động vật không đảm bảo vệ sinh ATTP vẫn diễn ra. Động vật và sản phẩm động vật bán tại các chợ dân sinh, chợ cóc chợ tạm, đường phố không theo quy định vẫn hoạt động. Các sản phẩm động vật nhập lậu không rõ nguồn gốc được tiêu thụ trên địa bàn Thành phố vẫn phổ biến. Quản lý động vật trong đó có việc chó thả rông, không rọ mõm, chưa thực hiện triệt để. Việc buôn bán, sử dụng thuốc thú y dẫn đến tồn dư và kháng kháng sinh diễn ra ngày càng nhiều, do sự hiểu biết người chăn nuôi. Bên cạnh những kết quả đạt được trong hoạt động thú y đáng khích lệ, quản lý nhà nước về lĩnh vực thú y vẫn còn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc. Việc xây dựng và triển khai thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về thú y thực hiện còn chậm, chưa triệt để; công tác tuyên truyền để triển khai thực hiện các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch chưa thực sự hiệu quả, tổ chức bộ máy vẫn còn bất cập, nguồn lực tài chính còn gặp nhiều khó khăn, công tác thanh tra kiểm tra và phối hợp triển khai còn chưa đạt như mong muốn; việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về thú y hầu như chưa được thực hiện. Do vậy, cần có những giải pháp đồng bộ nhằm tăng cường quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố. Vấn đề quản lý nhà nước về thú y nói chung, cũng như quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội nói riêng mặc dù đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu ở những khía cạnh nhất định, nhưng cho đến 3
nay chưa có một công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện cấp độ luận án tiến sĩ quản lý nhà nước về thú y ở phương diện quản lý công. Xuất phát từ những lý do nêu trên, việc nghiên cứu để bổ sung hoàn thiện cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội hiện nay là rất cần thiết, khách quan, đáp ứng với yêu cầu thực tiễn đề ra. Do đó, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội” làm luận án tiến sĩ chuyên ngành quản lý công. 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích Mục đích nghiên cứu luận án là nhằm cung cấp những luận cứ khoa học về lý luận và thực tiễn để hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu, đề tài luận án tập trung thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu sau: - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước về thú y. - Hệ thống hóa, bổ sung cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn quản lý nhà nước về thú y. - Phân tích, đánh giá thực trạng và quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội. - Nghiên cứu, tổng hợp các quan điểm và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về thú y. 4
3.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu các nội dung quản lý nhà nước về thú y đối với động vật trên cạn: (i) xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về thú y; (ii) ban hành và hướng dẫn tổ chức thực hiện pháp luật và chính sách về thú y; (iii) xây dựng tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước và chuyên môn nghiệp vụ về thú y; (iv) hỗ trợ nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất cho hoạt động thú y; (v) tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực thú y; (vi) thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về thú y. Về không gian: Đề tài luận án nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Về thời gian: Đề tài luận án nghiên cứu thực trạng được tiến hành từ năm 2018 đến năm 2022 và định hướng cho thời gian tới (năm 2030). Từ năm 2018 Chi cục Thú y Hà Nội sở hợp nhất với Phòng Chăn nuôi trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp luận Đề tài này được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, các chính sách, pháp luật về thú y, quản lý nhà nước về thú y. Phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử được kết hợp nhất quán để nghiên cứu và phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội. 4.2. Phương pháp nghiên cứu 4.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: Phương pháp này được sử dụng để thu thập, khai thác, tổng hợp thông tin từ các nguồn đã công bố có liên quan đến đề tài nghiên cứu, bao gồm các văn kiện, tài liệu của Đảng, chính sách, 5
pháp luật của nhà nước về quản lý nhà nước về thú y; những văn bản, tài liệu, quy định của Thành phố; các công trình nghiên cứu từ nhà khoa học, báo cáo, thống kê, kết quả điều tra của chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức, cá nhân có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Phương pháp thu thập thông tin, tài liệu thứ cấp được thực hiện kể từ khi bắt đầu hình thành ý tưởng nghiên cứu cho đến kết thúc sản phẩm của luận án. 4.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn Thông qua điều tra xã hội học bằng bảng câu hỏi: Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích thu thập thông tin cần thiết về thực trạng công tác QLNN về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội và khảo nghiệm tính cần thiết, khả thi của các giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về thú y trên đại bàn Thành phố. Điều tra xã hội học bằng bảng hỏi với phiếu được phát ra cho đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức, hợp đồng lao động làm công tác thú y. Số phiếu nghiên cứu sinh phát ra 450 phiếu, mỗi quận, huyện, thị xã 15 phiếu cho công chức, viên chức và hợp đồng lao động làm công tác thú y tại trạm thú y, thú y xã phường. Nghiên cứu sinh đã phát phiếu điều tra xã hội học từ tháng 3/2023 đến tháng 5/2023. Tuy nhiên, tại thời điểm điều tra từ tháng 3/2023, có 03 quận huyện thay đổi cơ cấu tổ chức nên không triển khai điều tra. Số phiếu phát ra 27 quận huyện thị xã. Trong khuôn khổ của luận án, nghiên cứu sinh đã chọn mẫu phiếu ngẫu nhiên, có chủ đích để tiến hành điều tra xã hội học. Tổng số phiếu thu về là 400 phiếu, kết quả tổng hợp được thể hiện qua 12 bảng [phụ lục 2]. Thông qua điều tra xã hội học, nghiên cứu sinh thu thập được ý kiến, có giá trị tham khảo trong đề xuất giải pháp phù hợp và mang tính khả thi. Thông qua phỏng vấn sâu: Trên cơ sở ý kiến các chuyên gia, các nhà quản lý giúp cho việc đánh giá thực trạng, xác định những ưu điểm, nhược điểm trong quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội, làm cơ sở định hướng và các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y. Nội dung phỏng 6
vấn được thiết kế sẵn và thống nhất khi phỏng vấn các chuyên gia, các nhà quản lý là Lãnh đạo Cục Thú y, Lãnh đạo Sở NN&PTNT Hà Nội, Lãnh đạo Chi cục thú y vùng I, Lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Nội, Lãnh đạo một số Chi cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp, Lãnh đạo một số Trạm Chăn nuôi và Thú y, hình thức trực tiếp và gián tiếp, nghiên cứu sinh phỏng vấn và gọi điện trực tiếp, với tổng số 30 cuộc, thời gian hỏi từ 10-15 phút/1cuộc, thời gian thực hiện từ tháng 3/2023 đến tháng 5/2023. 4.2.3. Phương pháp xử lý thông tin số liệu Nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp và so sánh trong suốt quá trình nghiên cứu của luận án. Thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu, nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp này để hệ thống hóa, làm cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về thú y. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Để có những nhận định khách quan, trong quá trình phân tích, tác giả tiến hành phương pháp so sánh khi phân tích, đánh giá quản lý nhà nước về thú y ở một số địa phương, các khuyến nghị của các tổ chức quốc tế, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quản lý nhà nước về thú y. Dùng toán học để xử lý thông tin, số liệu thu thập được, từ đó lập bảng, so sánh, phân tích, tổng hợp số liệu. Phương pháp này được sử dụng trong phần đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội 5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa học 5.1. Câu hỏi nghiên cứu - Quản lý nhà nước về thú y từ trước đến nay đã được các nhà khoa học và quản lý nghiên cứu như thế nào? - Quản lý nhà nước về thú y dựa trên cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn nào? 7
- Thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội hiện nay như thế nào? Nguyên nhân nào dẫn đến hạn chế trong quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố. - Để hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội, trong thời gian tới cần phải tiến hành một cách hệ thống và đồng bộ những giải pháp nào? 5.2. Giả thuyết khoa học Quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn thành phố Hà Nội đã đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên thực trạng quản lý hoạt động thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội vẫn còn nhiều bất cập trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; việc tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật và chính sách; hệ thống tổ chức thú y chưa thực sự ổn định, năng lực cán bộ công chức, viên chức chưa đáp ứng; nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất còn thiếu; thanh tra kiểm tra và xử lý vi phạm còn gặp nhiều khó khăn; chưa triển khai áp dụng công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý. Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng trên là do quản lý nhà nước về thú y còn nhiều hạn chế và chưa hoàn thiện. Nếu có những giải pháp đồng bộ và toàn diện về tổ chức thực hiện pháp luật và chính sách, kiện toàn tổ chức bộ máy, phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước, chuyên môn nghiệp vụ, nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số; phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, thì quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội trong thời gian tới sẽ hoàn thiện hơn. 6. Những đóng góp mới của đề tài luận án Một là, luận án là công trình khoa học nghiên cứu một cách toàn diện quản lý nhà nước về thú y ở phương diện lý luận, trong đó nghiên cứu sinh đã hệ thống hóa và bổ sung làm rõ khái niệm về thú y, hoạt động thú y, quản lý nhà nước về thú y, xác định các nội dung cơ bản trong quản lý nhà nước về thú y, các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về thú y. Đồng thời nghiên cứu 8
và xác định những giá trị tham khảo trong quản lý nhà nước về thú y cho Thành phố Hà Nội từ nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia và địa phương. Hai là, luận án đánh giá một cách toàn diện về thực trạng quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội, chỉ ra được những kết quả đạt được, những hạn chế, bất cập, nguyên nhân của những hạn chế, bất cập. Đề xuất một số giải pháp mang tính đồng bộ và toàn diện nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y trên địa bàn Thành phố Hà Nội, đó là: xây dựng và triển khai kịp thời và đồng bộ việc tổ chức thực hiện pháp luật và chính sách về thú y; kiện toàn tổ chức bộ máy theo quy định pháp luật về thú y và phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước, chuyên môn nghiệp vụ về thú y; tăng mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất cho hoạt động thú y; triển khai tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực thú y; công tác thanh tra, kiểm tra; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong quản lý nhà nước về thú y. Ba là, luận án cũng đề xuất những khuyến nghị khoa học góp phần hoàn thiện quản lý nhà nước về thú y tại Việt Nam. Luận án là tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý, cơ quan nghiên cứu, hoạch định chính sách về thú y, là tài liệu phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy, học tập liên quan đến quản lý nhà nước về thú y. 7. Ý nghĩa của luận án 7.1. Ý nghĩa về lý luận Một là, dựa vào hệ thống lý thuyết quản lý công, luận án đã hệ thống, bổ sung cơ sở lý luận quản lý nhà nước về thú y. Hai là, góp phần phát triển khoa học quản lý, chuyên ngành quản lý công, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý nhà nước về thú y. 9