Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các giải pháp thúc đẩy sự phát triển của quỹ đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu trên cơ sở tổng hợp thực trạng chung nhất và phân tích số liệu thực tế về hoạt động của các Quỹ đầu tư trong và ngoài nước trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian qua. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các giải pháp thúc đẩy sự phát triển của quỹ đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM TRẦN TỬ QUÂN CÁC GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN CỦA QUỸ ĐẦU TƯ TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP.Hồ Chí Minh, năm 2006
-i- MUÏC LUÏC DANH MUÏC CAÙC BAÛNG, ÑOÀ THÒ, LÖU ÑOÀ LÔØI MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG 1: LYÙ THUYEÁT VEÀ THÒ TRÖÔØNG CHÖÙNG KHOAÙN VAØ QUYÕ ÑAÀU TÖ 1.1 Thò tröôøng chöùng khoaùn:. .................................................................................... 1 1.1.1 Khaùi nieäm veà thò tröôøng chöùng khoaùn .............................................................. 1 1.1.2 Baûn chaát cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn................................................................ 1 1.1.3 Chöùc naêng vaø vai troø cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn ............................................ 2 1.1.3.1 Chöùc naêng cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn ............................................... 2 1.1.3.2 Vai troø cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn ..................................................... 2 1.1.4 Caùc chuû theå tham gia thò tröôøng chöùng khoaùn .................................................. 4 1.1.4.1 Nhaø phaùt haønh ..................................................................................... 4 1.1.4.2 Nhaø ñaàu tö ........................................................................................... 4 1.1.4.3 Caùc toå chöùc kinh doanh treân thò tröôøng chöùng khoaùn .......................... 4 1.2 Lyù thuyeát veà Quyõ ñaàu tö ..................................................................................... 5 1.2.1 Khaùi nieäm veà Quyõ ñaàu tö ................................................................................. 5 1.2.2 Cô cheá toå chöùc vaø hoïat ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö .................................................. 6 1.2.2.1 Toå chöùc ............................................................................................... 7 1.2.2.2 Hoïat ñoäng ............................................................................................ 10 1.2.3 Vai troø cuûa Quyõ ñaàu tö ...................................................................................... 11 1.2.4 Caùc loaïi Quyõ ñaàu tö .......................................................................................... 14 1.2.4.1 Phaân bieät theo chuû theå ngöôøi ñaàu tö.................................................... 15 1.2.4.2Phaân theo cô cheá vaän ñoäng voán............................................................ 16 1.2.4.3 Phaân loïai theo muïc tieâu vaø ñoái töôïng ñaàu tö....................................... 18
- ii - 1.2.4.4 Theo Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP vaø Quy cheá toå chöùc vaø hoïat ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö chöùng khoùan.................................................................................. 19 1.3 Quyõ ñaàu tö treân theá giôùi ...................................................................................... 21 1.3.1 Sô luôïc hình thaønh vaø phaùt trieån ....................................................................... 22 1.3.2 Quy moâ Quyõ ñaàu tö vaø vai troø cuûa Quyõ ñaàu tö ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá................................................................................................................................. 22 1.3.3 Moät soá kinh nghieäm trong hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö treân theá giôùi – baøi hoïc kinh nghieäm cho vieäc phaùt trieån caùc Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam trong thôøi ñieåm hieän nay ............................................................................................ 23 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG VAØ TRIEÅN VOÏNG CUÛA QUYÕ ÑAÀU TÖ TREÂN THÒ TRÖÔØNG CHÖÙNG KHOAÙN VIEÄT NAM 2.1 Thöïc traïng cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam trong thôøi gian qua........................................................................................................................ 26 2.1.1 Toång quan veà tình hình thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoøai taïi Vieät Nam .............. 26 2.1.1.1 Tình hình thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoøai (FDI) .................... 26 2.1.1.2 Tình hình thu huùt voán ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoøai (FII) ..................... 27 2.1.2 Toång quan veà thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam giai ñoïan 2000-2005............ 28 2.1.3 Thöïc traïng caùc Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam ................. 30 2.1.3.1 Quy moâ cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam ........ 30 2.1.3.2 Nhaân löïc cuûa caùc Quyõ ñaàu tö............................................................... 35 2.1.3.3 Hieäu quaû hoïat ñoäng cuûa caùc Quyõ ñaàu tö ............................................. 35 2.1.4 Ñaùnh giaù hoïat ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam... 40 2.1.4.1 Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc ................................................................... 40 2.1.4.2 Nhöõng vaán ñeà coøn toàn taïi trong hoïat ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö ................ 41 2.2 Trieån voïng cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam ............. 50 2.2.1 Trieån voïng kinh teá Vieät Nam trong thôøi gian tôùi .............................................. 50
- iii - 2.2.1.1 Caùc chæ tieâu kinh teá chuû yeáu 5 naêm 2006-2010................................... 50 2.2.1.2 Ñaùnh giaù cuûa quoác teá veà trieån voïng kinh teá Vieät Nam ....................... 50 2.2.2 Trieån voïng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ............................................................... 51 2.2.2.1 Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) ....................................................... 51 2.2.2.2 Ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi (FII) ........................................................ 52 2.2.3 Trieån voïng cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam trong thôøi gian tôùi ............. 54 2.2.4 Trieån voïng cuûa caùc Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn .................................................. 56 CHÖÔNG 3: CAÙC GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA QUYÕ ÑAÀU TÖ TRONG THÔØI GIAN TÔÙI 3.1. Ñònh höôùng phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam ñeán naêm 2010.... 60 3.2 Caùc giaûi phaùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam.......................................................................................................... 61 3.2.1 Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi Quyõ ñaàu tö ..................................................................... 61 3.2.1.1 Môû roäng quy moâ voán, naâng cao hieäu quaû hoïat ñoäng........................... 61 3.2.1.2 Ngaønh ngheà ñaàu tö vaø loïai hình Quyõ ñaàu tö........................................ 62 3.2.1.3 Quaûn lyù ................................................................................................ 63 3.2.1.4 Naêng löïc taøi chính cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ ....................................... 64 3.2.1.5 Nhaân löïc............................................................................................... 64 3.2.1.6 Phöông phaùp löïa choïn ñaàu tö............................................................... 65 3.2.1.7 Quy trình vaø quyeát ñònh ñaàu tö ............................................................ 66 3.2.1.8 Giaûi quyeát xung ñoät lôïi ích .................................................................. 66 3.2.1.9 Heä thoáng theo doõi tín nhieäm ................................................................ 69 3.2.1.10 Coâng boá thoâng tin .............................................................................. 69 3.2.1.11 Tieáp thò, chaêm soùc khaùch haøng .......................................................... 69 3.2.2 Caùc giaûi phaùp veà chính saùch thu huùt voán ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi (FII)..... 70 3.2.3 Caùc giaûi phaùp phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam............................. 72
- iv - 3.2.4 Caùc giaûi phaùp caûi thieän moâi tröôøng phaùp lyù...................................................... 73 3.2.5 Caùc giaûi phaùp veà coå phaàn hoùa........................................................................... 76 3.2.6 Caùc giaûi phaùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam ........... 76 3.2.7 Caùc giaûi phaùp trong chieán löôïc chuyeån ñoåi caùc Toång coâng ty nhaø nöôùc theo moâ hình taäp ñoaøn kinh teá baèng caùch thaønh laäp caùc Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn ............................................................................................................... 78 3.2.8 Caùc giaûi phaùp veà ñònh möùc tín nhieäm ñeå thu huùt nguoàn voán töø caùc Quyõ ñaàu tö .................................................................................................................................... 79 3.2.9 Caùc giaûi phaùp khaùc ............................................................................................ 81 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC
-v- DANH MUÏC CAÙC BAÛNG, ÑOÀ THÒ, LÖU ÑOÀ BAÛNG: Baûng 1: Thò tröôøng Quyõ ñaàu tö cuûa moät soá quoác gia, laõnh thoå treân theá giôùi -2005 Baûng 2: Moät soá chæ tieâu hoaït ñoäng chính cuûa VOF Baûng 3: Thu nhaäp cuûa VEIL trong 2 naêm 2003 vaø 2004 ÑOÀ THÒ: Ñoà thò 1: Cô caáu caùc loaïi hình Quyõ ñaàu tö treân theá giôùi Ñoà thò 2: Cô caáu danh muïc ñaàu tö cuûa VOF Ñoà thò 3: Danh muïc ñaàu tö theo ngaønh cuûa VOF Ñoà thò 4: Danh muïc ñaàu tö theo ngaønh cuûa VEIL Ñoà thò 5: Danh muïc ñaàu tö cuûa VF1 LÖU ÑOÀ: Löu ñoà 1: Caùc loaïi hình Quyõ ñaàu tö Löu ñoà 2: Quy trình vaø quyeát ñònh ñaàu tö
- vi - LÔØI MÔÛ ÑAÀU Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Khi thò tröôøng taøi chính, chöùng khoaùn phaùt trieån ñeán moät trình ñoä nhaát ñònh, vieäc hình thaønh caùc Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn laø moät ñieàu taát yeáu ñeå theå hieän tính chuyeân nghieäp cuûa thò tröôøng chöùng khoùan. Treân theá giôùi caùc Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn ñaõ xuaát hieän töø laâu vaø ñoùng vai troø quan troïng trong söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoùan. Do ñoù, söï ra ñôøi cuûa caùc Quyõ ñaàu tö taïi Vieät Nam cuõng theå hieän söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn noùi rieâng vaø cuûa neàn kinh teá Vieät Nam noùi chung. Baèng caùch huy ñoäng voán töø caùc nhaø ñaàu tö caù nhaân, caùc Quyõ ñaàu tö ñaõ mang ñeán cho thò tröôøng, cho caùc nhaø ñaàu tö söï quaûn lyù chuyeân nghieäp, phöông thöùc ña daïng hoaù danh muïc ñaàu tö ñeå haïn cheá ruûi ro vaø chi phí giao dòch thaáp. Ngoaøi ra, caùc Quyõ ñaàu tö coøn laø moät keânh thu huùt moät caùch hieäu quaû caùc nguoàn voán ñaàu tö, ñaëc bieät laø caùc nguoàn voán nhaøn roãi cuûa daân cö ñeå töø ñoù ñaàu tö trôû laïi neàn kinh teá. Maët khaùc, söï tham gia cuûa caùc Quyõ ñaàu tö vaø Coâng ty quaûn lyù quyõ, vôùi vai troø laø toå chöùc ñaàu tö chuyeân nghieäp ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån oån ñònh, beàn vöõng cuûa thò tröôøng chöùng khoùan coøn non treû cuûa Vieät Nam. Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn cuõng seõ laø caàu noái giöõa nhaø ñaàu tö vaø doanh nghieäp, cung caáp voán ñaàu tö taäp trung vaøo caùc doanh nghieäp trong neàn kinh teá, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp thoâng qua vieäc ñoùng goùp caùc kinh nghieäm taøi chính vaø quaûn trò vaøo caùc doanh nghieäp ñöôïc ñaàu tö, qua ñoù goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá Vieät Nam noùi chung cuõng nhö thò tröôøng chöùng khoùan noùi rieâng.
- vii - Vôùi nhöõng thuaän lôïi veà tình hình kinh teá xaõ hoäi noùi chung vaø söï taêng tröôûng cuûa thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam noùi rieâng ñaõ goùp phaàn mang laïi thaønh coâng böôùc ñaàu vaø lôïi nhuaän taêng tröôûng cho caùc Quyõ ñaàu tö chöùng khoùan. Phaàn lôùn caùc Quyõ ñaàu tö ñang hoïat ñoäng taïi Vieät Nam cho ñeán nay ñaõ thu ñöôïc lôïi nhuaän vaø taêng tröôûng veà quy moâ voán hoïat ñoäng. Ñieàu naøy ñaõ khaúng ñònh söï nhaïy beùn vaø quyeát ñoùan trong chính saùch ñaàu tö cuûa caùc quyõ vaøo thò tröôøng chöùng khoùan ñaày tieàm naêng Vieät Nam. Tuy nhieân, beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc, hoaït ñoäng cuûa caùc Quyõ ñaàu tö cuõng coù khoâng ít caùc vaán ñeà toàn caû veà khaùch quan cuõng nhö chuû quan. Ñoù laø nhöõng vaán ñeà veà luaät phaùp, theå cheá, coå phaàn hoùa, nhöõng haïn cheá trong hoaït ñoäng thu huùt voán ñaàu tö giaùn tieáp (FII), nhöõng haïn cheá cuûa thò tröôøng chöùng khoùan vaø cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam,… Nhöõng toàn taïi veà naêng löïc quaûn lyù, naêng löïc taøi chính, xung ñoät lôïi ích,… cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Quyõ ñaàu tö cuõng aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö. Nhöõng vaán ñeà naøy ñöôïc giaûi quyeát seõ giuùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Quyõ ñaàu tö. Qua ñoù, caùc Quyõ ñaàu tö seõ coù ñöôïc ñoäng löïc lôùn ñeå trieån khai hoïat ñoäng, môû roäng quy moâ ñaàu tö, goùp phaàn trong vieäc phaùt trieån oån ñònh vaø beàn vöõng cuûa thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam. Ñoù laø lyù do toâi choïn ñeà taøi: “Caùc giaûi phaùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam”. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Luaän vaên ñeà caäp ñeán hoaït ñoäng cuûa caùc Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam. Thoâng qua vieäc ñi saâu nghieân cöùu, phaân tích thöïc traïng, ñaùnh giaù nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc vaø nhöõng vaán ñeà coøn toàn taïi trong hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam, töø ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam nhaèm naâng cao hieäu
- viii - quaû hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö, goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån oån ñònh vaø beàn vöõng cuûa thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam. Luaän vaên nghieân cöùu treân cô sôû toång hôïp thöïc traïng chung nhaát vaø phaân tích soá lieäu thöïc teá veà hoaït ñoäng cuûa caùc Quyõ ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam trong thôøi gian qua. Phöông phaùp nghieân cöùu AÙp duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû keát hôïp vôùi vieäc toång hôïp, phaân tích thoáng keâ, so saùnh vaø ñoái chieáu nhaèm choïn loïc soá lieäu thöïc teá ñaùng tin caäy, xöû lyù ñuùng ñaén vaø khoa hoïc. Tham khaûo, trao ñoåi yù kieán vôùi ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc cuõng nhö baøn baïc, trao ñoåi tröïc tieáp vôùi chuyeân vieân cuûa caùc Coâng ty quaûn lyù quyõ, keát hôïp vôùi thöïc teá coâng vieäc baûn thaân laø moät caùn boä cuûa moät ngaân haøng phuïc vuï chuyeân saâu veà thò tröôøng chöùng khoùan, trong ñoù coù nghieäp vuï Ngaân haøng giaùm saùt Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn. Keát caáu cuûa ñeà taøi Noäi dung cô baûn cuûa luaän vaên ñöôïc theå hieän qua 3 phaàn chính nhö sau: Chöông 1: Lyù thuyeát veà thò tröôøng chöùng khoùan vaø Quyõ ñaàu tö. Chöông 2: Thöïc traïng vaø trieån voïng cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam. Chöông 3: Caùc giaûi phaùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam. Vôùi keát caáu 3 chöông nhö treân, luaän vaên ñaõ coá gaéng theå hieän phaàn lyù luaän, phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö, treân cô sôû ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Quyõ ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam, goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån thò cuûa tröôøng chöùng khoùan Vieät Nam. µ¸
Trang 9 CHÖÔNG I: LYÙ THUYEÁT VEÀ THÒ TRÖÔØNG CHÖÙNG KHOAÙN VAØ QUYÕ ÑAÀU TÖ 1.1 Thò tröôøng chöùng khoùan: 1.1.1 Khaùi nieäm veà thò tröôøng chöùng khoùan Thò tröôøng chöùng khoùan (Securities market) laø thuaät ngöõ duøng ñeå chæ cô cheá cuûa hoïat ñoäng giao dòch mua baùn chöùng khoùan daøi haïn nhö caùc loïai traùi phieáu, coå phieáu vaø caùc coâng cuï taøi chính khaùc nhö chöùng chæ quyõ ñaàu tö, coâng cuï phaùi sinh – hôïp ñoàng töông lai, quyeàn choïn, baûo chöùng phieáu, chöùng quyeàn. Thò tröôøng chöùng khoùan laø thò tröôøng voán daøi haïn, taäp trung caùc nguoàn voán cho ñaàu tö vaø phaùt trieån kinh teá, do ñoù coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán moâi tröôøng ñaàu tö noùi rieâng vaø neàn kinh teá noùi chung. Maët khaùc, thò tröôøng chöùng khoùan laø moät thò tröôøng cao caáp, nôi taäp trung nhieàu ñoái töôïng tham gia vôùi caùc muïc ñích, söï hieåu bieát vaø lôïi ích khaùc nhau; caùc giao dòch caùc saûn phaåm taøi chính ñöôïc thöïc hieän vôùi giaù trò raát lôùn. Ñaëc tính ñoù khieán cho thò tröôøng chöùng khoùan cuõng laø moâi tröôøng deã xaûy ra caùc hoïat ñoäng kieám lôøi khoâng chính ñaùng thoâng qua caùc hoïat ñoäng gian laän, khoâng coâng baèng, gaây toån thaát cho caùc nhaø ñaàu tö; toån thaát cho thò tröôøng vaø cho toøan boä neàn kinh teá. 1.1.2 Baûn chaát cuûa thò tröôøng chöùng khoùan • Thò tröôøng chöùng khoùan laø nôi taäp trung vaø phaân phoái caùc nguoàn voán tieát kieäm. Taäp trung caùc nguoàn tieát kieäm ñeå phaân phoái laïi cho nhöõng ai muoán söû duïng caùc nguoàn tieát kieäm ñoù theo giaù maø ngöôøi söû duïng saün saøng traû vaø theo phaùn ñoùan cuûa thò tröôøng veà khaû naêng sinh lôøi töø caùc döï aùn cuûa ngöôøi söû duïng. Chuyeån töø tö baûn sôû höõu sang tö baûn kinh doanh. • Thò tröôøng chöùng khoùan laø ñònh cheá taøi chính tröïc tieáp: caû chuû theå cung vaø caàu voán ñeàu tham gia vaøo thò tröôøng moät caùch tröïc tieáp. Ngöôïc vôùi caùch taøi trôï giaùn tieáp ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc trung gian taøi chính, nhöõng ngöôøi coù voán coù khi coù ñuû ñieàu kieän veà moâi tröôøng taøi chính, phaùp lyù... seõ tröïc tieáp ñaàu tö vaøo saûn xuaát, kinh 9
Trang 10 doanh khoâng caàn qua caùc trung gian taøi chính maø chuyeån voán thoâng qua thò tröôøng chöùng khoùan, moät thò tröôøng daãn voán tröïc tieáp töø ngöôøi coù voán sang ngöôøi caàn voán theo nguyeân taéc ñaàu tö. Thò tröôøng chöùng khoùan thöïc chaát laø quaù trình vaän ñoäng cuûa tö baûn tieàn teä. Caùc chöùng khoùan mua baùn treân thò tröôøng chöùng khoùan coù theå ñem laïi thu nhaäp cho ngöôøi naém giöõ noù sau moät thôøi gian nhaát ñònh vaø ñöôïc löu thoâng treân thò tröôøng chöùng khoùan theo giaù caû thò tröôøng, do ñoù beân ngoøai noù ñöôïc coi nhö laø moät tö baûn haøng hoùa. 1.1.3 Chöùc naêng vaø vai troø cuûa thò tröôøng chöùng khoùan 1.1.3.1 Chöùc naêng cuûa thò tröôøng chöùng khoùan * Coâng cuï taäp trung voán cho neàn kinh teá: Vai troø quan troïng ñaàu tieân cuûa thò tröôøng chöùng khoùan laø thu huùt taäp trung caùc nguoàn voán nhaøn roãi trong nhaân daân ñeå hình thaønh caùc nguoàn voán khoång loà coù khaû naêng taøi trôï cho caùc döï aùn ñaàu tö daøi haïn phaùt trieån kinh teá cuõng nhö taøi trôï cho caùc nhu caàu taêng voán môû roäng saûn xuaát kinh doanh. * Khuyeán khích tieát kieäm vaø ñaàu tö: Thò tröôøng chöùng khoùan taïo cô hoäi thuaän tieän khuyeán khích moïi ngöôøi daân tieát kieäm vaø bieát caùch söû duïng tieàn tieát kieäm moät caùch tích cöïc mang laïi hieäu quaû qua vieäc ñaàu tö vaøo caùc loïai chöùng khoùan. * Taïo moâi tröôøng giuùp Chính phuû thöïc hieän caùc chính saùch kinh teá vó moâ: Caùc chæ baùo cuûa thò tröôøng chöùng khoùan phaûn aùnh ñoäng thaùi cuûa neàn kinh teá moät caùch nhaïy beùn vaø chính xaùc. Giaù caùc chöùng khoaùn taêng leân cho thaáy ñaàu tö ñang môû roäng, neàn kinh teá taêng tröôûng; vaø ngöôïc laïi giaù chöùng khoaùn giaûm seõ cho thaáy caùc daáu hieäu tieâu cöïc cuûa neàn kinh teá. Vì theá, thò tröôøng chöùng khoùan ñöôïc goïi laø phong vuõ bieåu cuûa neàn kinh teá vaø laø moät coâng cuï quan troïng giuùp Chính phuû thöïc hieän caùc chính saùch kinh teá vó moâ. 1.1.3.2 Vai troø cuûa thò tröôøng chöùng khoùan: 10
Trang 11 * Coâng cuï ñaûm baûo thanh khoûan cho soá tieát kieäm phuïc vuï ñaàu tö daøi haïn: Vai troø cuûa thò tröôøng chöùng khoùan baûo ñaûm cho vieäc nhanh choùng chuyeån thaønh tieàn maët cuûa caùc chöùng khoùan coù giaù. Ñaây chính laø yeáu toá quan troïng ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö ñeán vôùi thò tröôøng chöùng khoùan, vôùi moät thò tröôøng chöùng khoùan hoïat ñoäng caøng höõu hieäu thì tính thanh khoûan caøng cao. * Coâng cuï ño löôøng giaù trò caùc tích saûn cuûa doanh nghieäp: Nhöõng thoâng tin doanh nghieäp cung caáp cho caùc nhaø ñaàu tö treân thò tröôøng chöùng khoùan qua caùc baûng phaân tích ñaùnh giaù naêng löïc saûn xuaát cuûa doanh nghieäp, trieån voïng cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng, khaû naêng sinh lôïi cuûa hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh, xu theá phaùt trieån cuûa doanh nghieäp trong thôøi kyø töông lai ñaõ phaàn naøo löôïng giaù ñöôïc tích saûn cuûa doanh nghieäp moät caùch khaùch quan vaø khoa hoïc. Maët khaùc, vôùi tính chaát ñaëc bieät nhaïy beùn cuûa thò tröôøng chöùng khoùan, söï leân xuoáng giaù caû chöùng khoùan treân thò tröôøng cuõng noùi leân söï bieán ñoäng cuûa giaù trò doanh nghieäp taïi baát kyø thôøi ñieåm naøo. * Thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp söû duïng voán cho saûn xuaát kinh doanh coù hieäu quaû: Vôùi nguyeân taéc hoïat ñoäng chuû ñaïo treân thò tröôøng chöùng khoùan laø coâng khai, coâng baèng vaø trung thöïc, moïi thoâng tin veà doanh nghieäp ñeàu ñöôïc coâng chuùng kieåm tra ñaùnh giaù. Thò tröôøng chöùng khoùan vöøa taïo ñieàu kieän vöøa baét buoäc caùc doanh nghieäp khoâng nhöõng phaûi hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñuùng phaùp luaät maø coøn phaûi hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh coù hieäu quaû. * Vai troø choáng laïm phaùt cuûa thò tröôøng chöùng khoùan: Thò tröôøng chöùng khoùan coøn laøm giaûm aùp löïc laïm phaùt. Ngaân haøng trung öông vôùi vai troø ñieàu hoøa heä thoáng tieàn teä seõ tung ra nhieàu traùi phieáu kho baïc baùn treân thò tröôøng chöùng khoùan vôùi laõi suaát cao ñeå thu huùt bôùt soá tieàn löu haønh, nhôø ñoù tieàn seõ giaûm bôùt vaø aùp löïc laïm phaùt cuõng giaûm ñi. * Hoã trôï vaø thuùc ñaåy caùc coâng ty coå phaàn ra ñôøi vaø phaùt trieån: Coù theå noùi, hai loïai ñònh cheá naøy ñi ñoâi vôùi nhau nhö hình vôùi boùng. Thaät vaäy, thò tröôøng chöùng 11
Trang 12 khoùan laø ñieàu kieän khoâng theå thieáu trong vieäc ñöa coå phieáu ra coâng chuùng, giuùp cho quaù trình phaùt haønh vaø löu haønh coå phieáu ñaït hieäu quaû. * Thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi: Thò tröôøng chöùng khoùan khoâng nhöõng thu huùt caùc nguoàn voán trong noäi ñòa maø coøn giuùp Chính phuû vaø doanh nghieäp coù theå phaùt haønh traùi phieáu hoaëc coå phieáu coâng ty ra thò tröôøng voán quoác teá ñeå thu huùt theâm ngoaïi teä. Vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi qua keânh chöùng khoùan laø an toaøn vaø hieäu quaû vì caùc chuû theå phaùt haønh ñöôïc toaøn quyeàn söû duïng voán huy ñoäng cho muïc ñích rieâng maø khoâng bò raøng buoäc bôûi baát kyø ñieàu kieän naøo cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. 1.1.4 Caùc chuû theå tham gia thò tröôøng chöùng khoùan: Caùc toå chöùc vaø caù nhaân tham gia thò tröôøng chöùng khoùan coù theå ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm sau: nhaø phaùt haønh, nhaø ñaàu tö vaø caùc toå chöùc coù lieân quan ñeán chöùng khoùan. 1.1.4.1 Nhaø phaùt haønh: Nhaø phaùt haønh laø caùc toå chöùc thöïc hieän huy ñoäng voán thoâng qua thò tröôøng chöùng khoaùn. Nhaø phaùt haønh laø ngöôøi cung caáp caùc chöùng khoùan – haøng hoùa cuûa thò tröôøng chöùng khoùan. - Chính phuû vaø chính quyeàn ñòa phöông laø nhaø phaùt haønh caùc traùi phieáu Chính phuû vaø traùi phieáu ñòa phöông. - Coâng ty laø nhaø phaùt haønh caùc coå phieáu vaø traùi phieáu coâng ty. - Caùc toå chöùc taøi chính laø nhaø phaùt haønh caùc coâng cuï taøi chính nhö caùc traùi phieáu, chöùng chæ thuï höôûng… phuïc vuï cho hoïat ñoäng cuûa hoï. 1.1.4.2 Nhaø ñaàu tö: Nhaø ñaàu tö laø nhöõng ngöôøi thöïc söï mua vaø baùn chöùng khoùan treân thò tröôøng chöùng khoùan. Nhaø ñaàu tö coù theå ñöôïc chia laøm 2 loïai: nhaø ñaàu tö caù nhaân vaø nhaø ñaàu tö coù toå chöùc. 1.1.4.3 Caùc toå chöùc kinh doanh treân thò tröôøng chöùng khoùan: 12
Trang 13 - Coâng ty chöùng khoùan: Coâng ty chöùng khoùan laø nhöõng coâng ty hoïat ñoäng trong lónh vöïc chöùng khoùan, coù theå ñaûm nhaän moät hoaëc nhieàu trong soá caùc nghieäp vuï chính laø baûo laõnh phaùt haønh, moâi giôùi, töï doanh, quaûn lyù quyõ ñaàu tö vaø tö vaán ñaàu tö chöùng khoùan. - Caùc ngaân haøng thöông maïi: Taïi moät soá nöôùc, caùc ngaân haøng thöông maïi coù theå söû duïng voán töï coù ñeå taêng vaø ña daïng hoùa lôïi nhuaän thoâng qua ñaàu tö vaøo caùc chöùng khoùan. Tuy nhieân, caùc ngaân haøng chæ ñöôïc ñaàu tö vaøo chöùng khoùan trong nhöõng giôùi haïn nhaát ñònh ñeå baûo veä ngaân haøng tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa giaù chöùng khoaùn. Moät soá nöôùc cho pheùp ngaân haøng thöông maïi thaønh laäp coâng ty con ñoäc laäp ñeå kinh doanh chöùng khoùan vaø thöïc hieän nghieäp vuï baûo laõnh phaùt haønh. 1.2 Lyù thuyeát veà Quyõ ñaàu tö 1.2.1 Khaùi nieäm veà Quyõ ñaàu tö: Quyõ ñaàu tö laø moät toå chöùc ñaàu tö chuyeân nghieäp do caùc nhaø ñaàu tö cuøng goùp voán. Töø nhöõng khoaûn tieàn tieát kieäm nhaøn roãi phaân taùn trong daân chuùng ñöôïc taäp trung laïi thaønh nhöõng nguoàn voán lôùn cho caùc nhaø chuyeân nghieäp söû duïng trong lónh vöïc ñaàu tö kieám lôøi vaø phaân chia coå töùc cho caùc coå ñoâng goùp voán. Caùc khoaûn tieàn tieát kieäm naøy thay vì ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö ñöa cho moâi giôùi chöùng khoaùn ñeå tröïc tieáp mua chöùng khoaùn treân thò tröôøng thì laïi ñöôïc goùp vaøo quyõ ñaàu tö ñeå thöïc hieän vieäc ñaàu tö taäp theå. Khi caùc nhaø ñaàu tö caûm thaáy khoâng ñuû kieán thöùc, kinh nghieäm vaø thôøi gian ñeå tröïc tieáp hoaït ñoäng treân thò tröôøng chöùng khoùan, hoï tìm ñeán nhöõng toå chöùc ñaàu tö chuyeân nghieäp ñeå uûy thaùc soá tieàn ñaàu tö cuûa mình. Nhö vaäy, so vôùi hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp cuûa töøng caù nhaân, hình thöùc ñaàu tö thoâng qua Quyõ ñaàu tö coù nhöõng lôïi theá nhaát ñònh: 13
Trang 14 - Phaân taùn ñöôïc ruûi ro, vôùi moät soá tieàn ñaàu tö ít oûi, nhaø ñaàu tö muoán phaân taùn ruûi ro seõ raát khoù khaên do gaëp phaûi vaán ñeà giaù trò cuûa chöùng khoaùn ñaàu tö hay do ñoä lôùn cuûa caùc döï aùn. Do ñoù, vieäc Quyõ ñaàu tö hình thaønh treân cô sôû taäp hôïp nhöõng soá tieàn nhoû thaønh moät khoaûn lôùn seõ giuùp caùc nhaø ñaàu tö duø chæ coù ít voán vaãn tham gia vaøo caùc döï aùn ñaàu tö lôùn, ñieàu naøy cho pheùp hoï vaãn thu ñöôïc lôïi nhuaän vaø giaûm thieåu ñöôïc ruûi ro treân cô sôû phaân taùn ñaàu tö. - Taêng cöôøng tính chuyeân nghieäp cuûa vieäc ñaàu tö, moät Quyõ ñaàu tö coù ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù coù trình ñoä chuyeân moân, coù khaû naêng phaân tích vaø chuyeân saâu vaøo caùc lónh vöïc ñaàu tö seõ coù lôïi theá hôn so vôùi nhöõng caù nhaân rieâng leû, khoâng chuyeân. - Tieát kieäm chi phí ñaàu tö, vieäc ñaàu tö thoâng qua Quyõ ñaàu tö seõ tieát kieäm ñöôïc caùc chi phí treân töøng ñoàng voán so vôùi ñaàu tö rieâng leû cuûa caù nhaân bôûi leõ nhöõng ngöôøi quaûn lyù quyõ chuyeân nghieäp hoï coù lôïi theá trong vieäc tieáp caän caùc döï aùn ñaàu tö vaø thöôøng ñöôïc höôûng caùc öu ñaõi veà chi phí giao dòch. Ngoaøi ra, beân caïnh lôïi ích cuûa nhaø ñaàu tö, baûn thaân caùc doanh nghieäp söû duïng voán cuõng coù nhöõng lôïi ích nhaát ñònh: - Caùc doanh nghieäp seõ coù nhieàu khaû naêng thu huùt ñöôïc nguoàn voán vôùi chi phí thaáp hôn khi vay qua heä thoáng ngaân haøng. - Vieäc ñaàu tö voán vaøo doanh nghieäp thoâng qua caùc Quyõ ñaàu tö thöôøng coù giôùi haïn nhaát ñònh neân caùc doanh nghieäp vaãn ñaûm baûo töï chuû trong hoaït ñoäng kinh doanh maø khoâng bò chi phoái nhö caùc coå ñoâng lôùn cuûa doanh nghieäp. Beân caïnh ñoù, trong quaù trình huy ñoäng, Quyõ ñaàu tö khoâng chæ ñôn thuaàn laø nôi cung caáp voán cho doanh nghieäp, maø coøn laø nôi cung caáp thoâng tin tin caäy vaø laø nôi ñaùnh giaù hieäu quaû caùc döï aùn, qua ñoù giuùp doanh nghieäp ñaùnh giaù ñöôïc tính khaû thi cuûa caùc döï aùn ñaàu tö. 14
Trang 15 Theo Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP, Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn laø quyõ hình thaønh töø voán goùp cuûa ngöôøi ñaàu tö uûy thaùc cho coâng ty quaûn lyù quyõ quaûn lyù vaø ñaàu tö toái thieåu 60% giaù trò taøi saûn cuûa quyõ vaøo chöùng khoaùn. 1.2.2 Cô cheá toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö: Veà cô cheá toå chöùc vaø hoaït ñoäng, Quyõ ñaàu tö ñöôïc hình thaønh baèng söï goùp voán cuûa nhöõng caù nhaân vaø toå chöùc ñaàu tö, ñöôïc ñieàu haønh bôûi moät ban ñieàu haønh do ngöôøi ñaàu tö goùp voán cöû ra, ñöôïc quaûn lyù bôûi moät Coâng ty quaûn lyù quyõ ñaàu tö laø nhöõng toå chöùc kinh doanh chöùng khoaùn chuyeân nghieäp vaø ñöôïc baûo quaûn voán vaø giaùm saùt hoaït ñoäng bôøi moät ngaân haøng thöông maïi (Ngaân haøng giaùm saùt). Nhö vaäy, cô cheá toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö lieân quan ñeán ba thaønh phaàn chính: ngöôøi ñaàu tö, Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø Ngaân haøng giaùm saùt. Vieät Nam, Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP quy ñònh: Caùc beân tham gia hoaït ñoäng cuûa Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn laø Coâng ty quaûn lyù quyõ, Ngaân haøng giaùm saùt vaø ngöôøi ñaàu tö. Coâng ty quaûn lyù quyõ thöïc hieän vieäc quaûn lyù Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn. Ngaân haøng giaùm saùt thöïc hieän vieäc baûo quaûn, löu kyù taøi saûn cuûa Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn vaø giaùm saùt Coâng ty quaûn lyù quyõ trong vieäc baûo veä lôïi ích cuûa nhaø ñaàu tö. Ngöôøi ñaàu tö goùp voán vaøo Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn vaø ñöôïc höôûng lôïi töø vieäc ñaàu tö cuûa Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn. • Coâng ty quaûn lyù quyõ: Coâng ty quaûn lyù quyõ thöïc hieän vieäc quaûn lyù Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn. Coâng ty quaûn lyù quyõ ñöôïc thaønh laäp theo giaáy pheùp hoaït ñoäng do UÛy ban chöùng khoaùn Nhaø nöôùc caáp vaø ñöôïc toå chöùc döôùi hình thöùc coâng ty coå phaàn hoaëc traùch nhieäm höõu haïn. Trong quaù trình hoaït ñoäng, Coâng ty quaûn lyù quyõ coù theå thaønh laäp vaø quaûn lyù ñoàng thôøi nhieàu Quyõ ñaàu tö. • Ngaân haøng giaùm saùt: 15
Trang 16 Ngaân haøng giaùm saùt thöïc hieän vieäc baûo quaûn, löu kyù taøi saûn cuûa Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn vaø giaùm saùt Coâng ty quaûn lyù quyõ trong vieäc baûo veä lôïi ích cuûa ngöôøi ñaàu tö. Ñieàu kieän ñeå ñöôïc laøm Ngaân haøng giaùm saùt phaûi laø ngaân haøng thöông maïi ñang hoaït ñoäng hôïp phaùp taïi Vieät Nam vaø ñöôïc UÛy ban chöùng khoaùn Nhaø nöôùc caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng löu kyù. • Ngöôøi ñaàu tö: Ngöôøi ñaàu tö coù nghóa vuï goùp voán vaøo Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn thoâng qua vieäc mua chöùng chæ Quyõ ñaàu tö vaø ñöôïc huôûng lôïi töø vieäc ñaàu tö cuûa Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn. 1.2.2.1 Toå chöùc: Coù nhieàu hình thöùc toå chöùc Quyõ ñaàu tö, nhöng chung quy laïi coù hai moâ hình cô baûn: moâ hình coâng ty vaø moâ hình tín thaùc. • Moâ hình coâng ty: Quyõ ñaàu tö laø nhöõng toå chöùc coù tö caùch phaùp nhaân, thöïc hieän haïch toaùn kinh teá ñoäc laäp, töï chòu traùch nhieäm veà hoaït ñoäng tröôùc ñaàu tö vaø tröôùc phaùp luaät, nhöng hoaït ñoäng ñaàu tö do Coâng ty quaûn lyù quyõ ñaàu tö ñaûm traùch. Quyõ ñaàu tö do Coâng ty quaûn lyù quyõ vaän ñoäng thaønh laäp, quyõ quaûn lyù moät soá voán nhaát ñònh cuûa nhöõng ngöôøi ñaàu tö tham gia quyõ, thoâng qua söï quaûn lyù cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ, voán cuûa quyõ ñöôïc ñaàu tö vaøo moät hoaëc moät soá muïc tieâu nhaát ñònh theo chính saùch ñaàu tö cuûa quyõ. Theo moâ hình coâng ty, muoán thaønh laäp Quyõ ñaàu tö tröôùc heát phaûi coù Coâng ty quaûn lyù quyõ. Coâng ty quaûn lyù quyõ toå chöùc, vaän ñoäng vaø tröïc tieáp phaùt haønh chöùng chæ Quyõ ñaàu tö huy ñoäng voán theo tính chaát coå phieáu ñeå thaønh laäp Quyõ ñaàu tö. Chöùng chæ Quyõ ñaàu tö do Coâng ty quaûn lyù quyõ phaùt haønh coù muïc tieâu (ñoái töôïng) ñaàu tö cuï theå vaø ñoù cuõng laø ñoái töôïng hoaït ñoäng cuûa quyõ. 16
Trang 17 Ngöôøi mua chöùng chæ Quyõ ñaàu tö cuûa quyõ naøo laø coå ñoâng cuûa quyõ ñoù. Coå ñoâng baàu ra Hoäi ñoàng quaûn trò quyõ. Hoäi ñoàng quaûn trò laø ngöôøi ñaïi dieän cho quyõ kyù hôïp ñoàng thueâ Coâng ty quaûn lyù quyõ, thueâ Ngaân haøng giaùm saùt, thueâ nhaø tö vaán (neáu caàn), vaø pheâ chuaån danh muïc ñaàu tö. Coâng ty quaûn lyù quyõ sau khi nhaän ñöôïc söï uûy thaùc cuûa quyõ (baèng hôïp ñoàng) toå chöùc ñieàu haønh quyõ, söû duïng voán cuûa quyõ vaøo ñaàu tö theo hôïp ñoàng uûy thaùc vaø theo chính saùch, muïc tieâu ñaàu tö cuûa quyõ moät caùch coù hieäu quaû nhaát. Coâng ty quaûn lyù quyõ thu phí dòch vuï quaûn lyù töø Quyõ ñaàu tö, ngoaøi ra coâng ty coøn ñöôïc nhaän caùc khoaûn thöôûng töø quyõ vaøo nhöõng naêm quyõ coù thu nhaäp cao. Khoaûn thöôûng ñöôïc tính baèng tyû leä phaàn traêm (%) cuûa soá thu nhaäp vöôït keá hoaïch. Hôïp ñoàng uûy thaùc cho Coâng ty quaûn lyù quyõ thöôøng coù thôøi haïn 3 naêm, 4 naêm, hoaëc 5 naêm, nhöng haøng naêm ñeàu coù söï pheâ chuaån laïi cuûa hoäi ñoàng quaûn trò quyõ. Theo tinh thaàn cuûa Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP thì Quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn cuûa Vieät Nam ñöôïc toå chöùc theo moâ hình coâng ty. Moãi Coâng ty quaûn lyù quyõ coù theå coù nhieàu quyõ tuøy thuoäc vaøo muïc tieâu ñaàu tö cuûa coâng ty vaø söï tham gia cuûa ngöôøi ñaàu tö. Ví duï: Quyõ ñaàu tö coå phieáu ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, Quyõ ñaàu tö coå phieáu lónh vöïc taøi chính, Quyõ ñaàu tö coå phieáu ngaønh khai khoaùng, Quyõ ñaàu tö coå phieáu ngaønh coâng nghieäp kyõ thuaät cao, Quyõ ñaàu tö traùi phieáu Chính phuû, Quyõ ñaàu tö vuøng vaø laõnh thoå… ngöôøi ñaàu tö choïn löïa ñoái töôïng ñaàu tö ñeå mua loaïi chöùng chæ phuø hôïp. Chöùng chæ Quyõ ñaàu tö cô baûn gioáng nhö coå phieáu thöôûng cuûa coâng ty coå phaàn, ngöôøi ñaàu tö ñöôïc höôûng thu nhaäp theo keát quaû hoaït ñoäng cuûa quyõ. Nhöng ñieåm khaùc bieät caên baûn cuûa chöùng chæ Quyõ ñaàu tö so vôùi coå phieáu coâng ty coå phaàn laø ngöôøi ñaàu tö coù quyeàn baùn laïi chöùng chæ cuûa mình cho quyõ, ñeå thu hoài voán khi caàn (quyõ môû). Coå ñoâng coâng ty coå phaàn khoâng coù quyeàn baùn laïi coå phieáu cuûa mình cho chính coâng ty. Quyõ ñaàu tö khoâng ñöôïc phaùt haønh traùi phieáu, khoâng ñöôïc duøng voán vay ñeå ñaàu tö, 17
Trang 18 nhöng quyõ coù theå vay ngaén haïn ñeå thanh toaùn nhöõng nhu caàu caàn thieát khi chöa coù khaû naêng thu hoài voán ngay. Thuû tuïc phaùt haønh chöùng chæ Quyõ ñaàu tö cuõng töông töï nhö phaùt haønh chöùng khoaùn laàn ñaàu ra coâng chuùng, thöïc hieän theo Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP. Sô ñoà quyõ theo moâ hình coâng ty (Phuï luïc 1) • Moâ hình tín thaùc: Quyõ ñaàu tö tín thaùc khoâng phaûi laø moät phaùp nhaân, thöïc chaát ñaây chæ laø moät khoái löôïng voán nhaát ñònh, do nhöõng ngöôøi ñaàu tö ñoùng goùp theo tính chaát huøn voán, hoaëc laø quyõ tieàn maët duøng vaøo ñaàu tö cuûa moät toå chöùc taøi chính, toå chöùc xaõ hoäi (nhö laø voán tieàn maët cuûa moät coâng ty baûo hieåm, quyõ tieàn maët cuûa moät toå chöùc coâng ñoaøn) uûy thaùc vieäc ñaàu tö cho coâng ty quaûn lyù quyõ, ñeå söû duïng dòch vuï kinh doanh chöùng khoaùn chuyeân nghieäp cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ ñaàu tö. Theo moâ hình tín thaùc, nhöõng ngöôøi goùp voán cöû ra hoäi ñoàng uûy thaùc, hoäi ñoàng uûy thaùc thay maët quyõ thueâ Coâng ty quaûn lyù quyõ thöïc hieän vieäc ñaàu tö vaø thueâ Ngaân haøng giaùm saùt baûo quaûn voán vaø giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ. Coâng ty quaûn lyù quyõ sau khi nhaän ñöôïc söï uùy thaùc cuûa quyõ (baèng hôïp ñoàng) coù nhieäm vuï toå chöùc boä maùy quaûn lyù, söû duïng voán cuûa quyõ vaøo ñaàu tö chöùng khoaùn vaø caùc loaïi ñaàu tö khaùc theo chính saùch ñaàu tö cuûa quyõ, thu phí dòch vuï quaûn lyù quyõ vaø tieàn thöôûng töø quyõ. Ngaân haøng giaùm saùt sau khi nhaän ñöôïc söï uûy thaùc cuûa quyõ (baèng hôïp ñoàng) coù nhieäm vuï môû taøi khoaûn quaûn lyù voán vaø toaøn boä taøi saûn cuûa quyõ, giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa Coâng ty quaûn lyù quyõ, xem xeùt Coâng ty quaûn lyù quyõ coù haønh ñoäng ñuùng vôùi ñieàu leä quyõ vaø coù phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa ngöôøi ñaàu tö hay khoâng. Moïi hoaït ñoäng ñi ngöôïc laïi vôùi lôïi ích cuûa ngöôøi ñaàu tö, traùi vôùi ñieàu leä cuûa quyõ, Ngaân haøng giaùm saùt coù traùch nhieäm baùo cho ngöôøi ñaïi dieän quyõ. Sô ñoà quyõ theo moâ hình tín thaùc (Phuï luïc 2) 18
Trang 19 1.2.2.2 Hoaït ñoäng: • Huy ñoäng voán: Huy ñoäng voán laø hoaït ñoäng ñaàu tieân cuûa quyõ thoâng qua vieäc phaùt haønh chöùng chæ quyõ ñaàu tö. Phaùt haønh chöùng chæ quyõ ñaàu tö cuûa quyõ coù phaùt haønh laàn ñaàu vaø phaùt haønh boå sung. Phaùt haønh laàn ñaàu: Ñoái vôùi Quyõ ñaàu tö theo moâ hình coâng ty, vieäc phaùt haønh chöùng chæ Quyõ ñaàu tö nhö laø coå phieáu cuûa coâng ty coå phaàn. Ñoái vôùi Quyõ ñaàu tö theo moâ hình tín thaùc, do Coâng ty quaûn lyù quyõ vaän ñoäng thaønh laäp, thoâng thöôøng löôïng voán döï kieán hình thaønh neân quyõ ñöôïc chia thaønh caùc phaàn huøn, töông töï nhö phaàn huøn cuûa moät coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, phaùt haønh chöùng chæ Quyõ ñaàu tö laø ñeå xaùc ñònh phaàn huøn cuûa nhöõng ngöôøi tham gia quyõ. Cuõng nhö caùc loaïi chöùng khoaùn khaùc, chöùng chæ Quyõ ñaàu tö coù theå coù hoaëc khoâng ghi teân. Chöùng chæ Quyõ ñaàu tö theo tính chaát coå phieáu cuûa quyõ theo moâ hình coâng ty coù theå ñöôïc nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn, chöùng chæ xaùc nhaän phaàn huøn cuûa quyõ theo moâ hình tín thaùc thì khoâng ñöôïc nieâm yeát. Trong quaù trình hoaït ñoäng, neáu quyõ hoaït ñoäng coù hieäu quaû, coù nhu caàu vaø khaû naêng taêng voán thì quyõ coù theå phaùt haønh chöùng chæ huy ñoäng voán boå sung. Vieäc ñaùnh giaù chöùng chæ Quyõ ñaàu tö phaùt haønh laàn ñaàu ñeå hình thaønh quyõ do caùc toå chöùc saùng laäp quyõ xaùc ñònh. Chi phí chaøo baùn laàn ñaàu ñöôïc laáy töø (khaáu tröø) toång giaù trò voán quyõ huy ñoäng ñöôïc. Nhöõng ngöôøi saùng laäp quyõ coù theå chaøo baùn chöùng chæ tröïc tieáp töø quyõ hoaëc Coâng ty quaûn lyù quyõ, hoaëc coù theå chaøo baùn thoâng qua caùc toå chöùc baûo laõnh phaùt haønh. Caùc Quyõ ñaàu tö theo moâ hình coâng ty thöôøng chaøo baùn qua toå chöùc baûo laõnh, baèng phöông thöùc baûo laõnh chaéc chaén (toå chöùc baûo laõnh ñoùng vai troø nhö ngöôøi baùn buoân). Caùc Quyõ ñaàu tö theo moâ hình tín thaùc do Coâng ty quaûn lyù quyõ vaän ñoäng thaønh laäp thöôøng chaøo baùn tröïc tieáp töø quyõ hoaëc Coâng ty quaûn lyù quyõ. 19