Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Chia sẻ: Thanh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đưa ra kết quả giúp cung cấp bằng chứng thực nghiệm về sự ảnh hưởng của các nhân tố được đưa vào trong mô hình nghiên cứu đến CLTTBCTC của các NHTM Việt Nam và đề xuất các khuyến nghị cho các ngân hàng và các bên liên quan nhằm cải thiện và nâng cao CLTTBCTC của các NHTM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ KIM THÚY CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ KIM THÚY CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS HUỲNH ĐỨC LỘNG Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế “Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS-TS Huỳnh Đức Lộng. Các số liệu, dữ liệu được đưa ra trong luận án là trung thực. Những kết quả nghiên cứu của luận án chưa từng được ai công bố trong bất kì nghiên cứu nào khác. Phú Yên, tháng 3 năm 2019 Tác giả Trần Thị Kim Thúy
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH TÓM TẮT ABSTRACT PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1 2. Các mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................2 3. Câu hỏi nghiên cứu ..............................................................................................3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................3 6. Những đóng góp của luận văn .............................................................................4 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................4 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ........................5 1.1. Tổng quan các nghiên cứu nước ngoài .............................................................5 1.2. Tổng quan các nghiên cứu Việt Nam. ..............................................................9 1.3. Các phương pháp đo lường CLTT BCTC ......................................................13 1.4. Nhận xét các nghiên cứu.................................................................................14 1.5. Xác định khe hổng nghiên cứu .......................................................................15 1.6. Định hướng nghiên cứu ..................................................................................16 Kết luận chương 1..................................................................................................16
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT.......................................................................18 2.1. Khái niệm CLTT ............................................................................................18 2.2. Khái niệm CLTT BCTC .................................................................................19 2.3. Các cơ sở lý thuyết .........................................................................................22 2.3.1. Lý thuyết ủy nhiệm (Agency theory) .......................................................22 2.3.2. Lý thuyết xử lý thông tin (Information Processing Theory) ....................23 2.3.3. Lý thuyết quản lý chất lượng toàn diện (Total Quality Management- TQM) .................................................................................................................24 2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến CLTTBCTC của NHTM ...................................25 2.4.1. Quản trị ngân hàng ...................................................................................25 2.4.2. Kiểm soát nội bộ ......................................................................................26 2.4.3. Chất lượng phần mềm kế toán .................................................................28 2.4.4. Đào tạo nhân viên ....................................................................................29 2.4.5. Năng lực nhân viên kế toán .....................................................................30 2.4.6. Áp lực từ thuế ..........................................................................................32 2.5. Mô hình nghiên cứu đề xuất ...........................................................................34 2.6. Đặc điểm của ngành ngân hàng ......................................................................34 Kết luận chương 2..................................................................................................36 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................37 3.1. Qui trình nghiên cứu .......................................................................................37 3.2. Phương pháp nghiên cứu định tính .................................................................38 3.2.1. Các giả thuyết nghiên cứu.......................................................................38 3.2.2. Thiết kế nghiên cứu định tính ..................................................................39 3.2.3. Kết quả nghiên cứu định tính ..................................................................39
3.3. Phương pháp nghiên cứu định lượng..............................................................40 3.3.1. Thiết kế thang đo .....................................................................................40 3.3.2. Phương pháp chọn mẫu............................................................................45 3.3.3. Mẫu khảo sát – Đối tượng khảo sát .........................................................45 3.4. Phương pháp phân tích dữ liệu .......................................................................45 3.4.1. Phương pháp thống kê mô tả ...................................................................45 3.4.2. Kiểm định Cronbach ................................................................................46 3.4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ............................................................46 3.4.3.1. Kiểm định KMO................................................................................46 3.4.3.2. Kiểm định Barlett ..............................................................................47 3.4.3.3. Kiểm định phương sai trích ...............................................................47 3.4.4. Phân tích hồi quy đa biến .........................................................................47 3.4.4.1. Kiểm định hệ số hồi quy ...................................................................47 3.4.4.2. Kiểm định mức độ phù hợp của mô hình ..........................................47 3.4.4.3. Kiểm định đa cộng tuyến ..................................................................48 3.4.4.4. Kiểm định hiện tượng tự tương quan ................................................48 3.4.4.4. Kiểm định phân phối chuẩn phần dư ................................................48 3.4.4.6. Kiểm định phương sai phần dư không đổi ........................................48 Kết luận chương 3..................................................................................................49 Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .....................................50 4.1. Kết quả thống kê mô tả mẫu khảo sát .............................................................50 4.2. Kết quả thống kê về các biến ..........................................................................51 4.2.1. Biến CLTT BCTC....................................................................................51 4.2.2. Các biến độc lập .......................................................................................51
4.3. Kiểm định Cronbach .......................................................................................52 4.3.1. Biến độc lập .............................................................................................53 4.3.2. Biến phụ thuộc .........................................................................................56 4.4. Kết quả phân tích nhân tố khám phá EFA ......................................................57 4.4.1. Biến độc lập .............................................................................................57 4.4.2. Biến phụ thuộc .........................................................................................59 4.5. Kết quả phân tích hồi quy ...............................................................................60 4.5.1. Kết quả kiểm định hệ số hồi quy .............................................................60 4.5.2. Kết quả kiểm định mức độ phù hợp của mô hình ....................................60 4.5.3. Kết quả kiểm định đa cộng tuyến ............................................................61 4.5.4. Kết quả kiểm định tự tương quan ............................................................61 4.5.4. Kết quả kiểm định phân phối chuẩn phần dư ..........................................62 4.5.6. Kết quả kiểm định phương sai phần dư không đổi ..................................63 4.5.7. Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ..........................................63 4.6. Bàn luận ..........................................................................................................64 Kết luận chương 4..................................................................................................65 Chương 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................66 5.1. Kết luận ...........................................................................................................66 5.2. Các khuyến nghị .............................................................................................67 5.2.1. Khuyến nghị đối với Đào tạo nhân viên ..................................................67 5.2.2. Khuyến nghị đối với Quản trị ngân hàng.................................................68 5.2.3. Khuyến nghị đối với Chất lượng phần mềm kế toán ...............................69 5.2.4. Khuyến nghị đối với Năng lực nhân viên kế toán ...................................70 5.2.5. Khuyến nghị đối với Áp lực từ thuế ........................................................71
5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo .........................................72 5.3.1. Hạn chế của đề tài ....................................................................................72 5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo.....................................................................72 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Diễn giải ABBank Ngân hàng thương mại cổ phần An Bình ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu BCĐKT Bảng cân đối kế toán BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh BCTC Báo cáo tài chính BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam BKS Ban kiểm soát CL Chất lượng CLTT Chất lượng thông tin CMKT Chuẩn mực kế toán DN Doanh nghiệp DNNY Doanh nghiệp niêm yết EAB Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á Eximbank Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu FASB Ủy ban chuẩn mực kế toán tài chính Hoa Kỳ HD Bank Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh HĐQT Hội đồng quản trị IASB Ủy ban chuẩn mực kế toán quốc tế KSNB Kiểm soát nội bộ KT Kế toán MB Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội MSB Ngân hàng thương mại cổ phần Hàng Hải NHTM Ngân hàng thương mại NVKT Nhân viên kế toán OCB Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Đông PG Bank Ngân hàng thương mại cổ phần Xăng dầu Petrolimex
PMKT Phần mềm kế toán QTDN Quản trị doanh nghiệp QTNH Quản trị ngân hàng Sacombank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín SCB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Seabank Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Nam Á SGB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương SHB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội Techcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương TTKT Thông tin kế toán VAS Chuẩn mực kế toán Việt Nam VIB Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Tế Vietcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam Vietinbank Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thương Tín VP Bank Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Tổng hợp một số nghiên cứu trên thế giới về đề tài CLTT BCTC .............8 Bảng 1.2. Tổng hợp các nghiên cứu Việt Nam về đề tài CLTT BCTC ....................12 Bảng 2.1. Thang đo Quản trị ngân hàng ...................................................................26 Bảng 2.2. Thang đo Kiểm soát nội bộ .......................................................................27 Bảng 2.3. Thang đo Chất lượng phần mềm kế toán ..................................................29 Bảng 2.4. Thang đo Đào tạo nhân viên .....................................................................30 Bảng 2.5. Thang đo nhân tố Năng lực nhân viên kế toán .........................................31 Bảng 2.6. Thang đo nhân tố Áp lực từ thuế ..............................................................33 Bảng 3.1. Thang đo biến phụ thuộc sử dụng trong nghiên cứu ................................41 Bảng 3.2. Thang đo các biến độc lập sử dụng trong nghiên cứu ..............................43 Bảng 4.1. Thống kê mô tả đặc điểm của mẫu khảo sát .............................................50 Bảng 4.2. Kết quả thống kê mô tả CLTTBCTC tại các NHTM Việt Nam...............51 Bảng 4.3. Kết quả thống kê mô tả các nhân tố ảnh hưởng đến CLTTBCTC tại các NHTM Việt Nam ......................................................................................................51 Bảng 4.4. Kết quả kiểm định Cronbach thang đo Quản trị ngân hàng .....................53 Bảng 4.5. Kết quả kiểm định Cronbach thang đo Kiểm soát nội bộ .........................53 Bảng 4.6. Kết quả kiểm định Cronbach của thang đo Chất lượng phần mềm kế toán ...................................................................................................................................54 Bảng 4.7. Kết quả kiểm định Cronbach của thang đo Đào tạo nhân viên ................54 Bảng 4.8. Kết quả kiểm định Cronbach của thang đo Năng lực nhân viên kế toán..55 Bảng 4.9. Kết quả kiểm định Cronbach của thang đo Áp lực từ thuế.......................55 Bảng 4.10. Kết quả kiểm định Cronbach của thang đo CLTT BCTC ......................56 Bảng 4.11. Kết quả kiểm định KMO và kiểm định Bartlett của các biến độc lập ....57 Bảng 4.12. Kết quả kiểm định trọng số nhân tố và tổng phương sai trích của các biến độc lập ...............................................................................................................57 Bảng 4.13. Ma trận trọng số nhân tố của biến độc lập ..............................................58 Bảng 4.14. Kết quả kiểm định KMO và kiểm định Barlett biến phụ thuộc ..............59
Bảng 4.15. Kết quả kiểm định trọng số nhân tố và tổng phương sai trích của biến phụ thuộc ...................................................................................................................59 Bảng 4.16. Kết quả kiểm định hệ số hồi quy ............................................................60 Bảng 4.17. Bảng tóm tắt mô hình..............................................................................60 Bảng 4.18. Kết quả kiểm định F................................................................................61 Bảng 4.19. Kết quả kiểm định phương sai phần dư không đổi .................................63 Bảng 4.20. Kết quả kiểm định các giả thuyết............................................................64 Bảng 4.21. Xác định vị trí của các biến độc lập % ...................................................65
DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất ......................................................................34 Hình 3.1. Qui trình thực hiện nghiên cứu..................................................................37 Hình 4.1. Biểu đồ của phần dư chuẩn hóa ................................................................62
TÓM TẮT Mục tiêu chính của nghiên cứu nhằm xác định những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin báo cáo tài chính tại các ngân hàng thương mại Việt Nam. Mô hình nghiên cứu đề xuất về các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính có 6 nhân tố, bao gồm: Quản trị ngân hàng, Kiểm soát nội bộ, Chất lượng phần mềm kế toán, Đào tạo nhân viên, Năng lực nhân viên kế toán, Áp lực từ thuế. Nghiên cứu sử dụng mô hình nhân tố khám phá (EFA) với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng. Số liệu nghiên cứu được thu thập thông qua việc khảo sát 230 mẫu với 42 biến quan sát. Kết quả đã chỉ ra rằng Đào tạo nhân viên có ảnh hưởng lớn nhất tới chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính, các nhân tố tiếp theo bao gồm: Quản trị ngân hàng, Chất lượng phần mềm kế toán. Hai nhân tố Năng lực nhân viên kế toán và Áp lực từ thuế ảnh hưởng thấp nhất tới chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính. Từ khóa: chất lượng thông tin, chất lượng báo cáo tài chính, ngân hàng thương mại, Việt Nam.
ABSTRACT The main objective of this research is to identify the factors that influence the quality of financial reporting information for Vietnamese Commercial Banks. There are six factors in the suggest model of the factors influencing on the quality of financial reporting information, include: Bank Management, Internal Control, Quality of Accounting Software, Staff Training, Accounting Staff Compentence, Tax Pressure. The research use the Exploratory Factor Analysis (EFA) model with the support of SPSS software to identify the influencing factors. The data of research were collected through surveying 230 samples with 42 observed variables. The result show that Staff Training has the greatest influence on the quality of financial reporting quality information, the remaining factors include: Bank Management, Quality of Accounting Software. Two factors, Accounting Staff Capacity and Tax Pressure have limited influence on the quality of financial reporting information. Key words: information quality, financial reporting quality, Commercial Banks, Viet Nam.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vấn đề chất lượng thông tin (CLTT) kế toán đã được đề cập cụ thể trong các báo cáo của hai tổ chức nghề nghiệp kế toán lớn trên thế giới là FASB, IASB; và trong các quy định của Nhà Nước (Chuẩn mực kế toán Việt Nam, Luật Thương mại Pháp...)(Phạm, 2016). Cụ thể, CLTT bao gồm các đặc tính thích hợp, đáng tin cậy và có thể hiểu được cho người dùng (FASB,1993). CLTT là những thuộc tính làm cho những thông tin hiển thị trên BCTC trở nên có ích cho người sử dụng được đưa ra bao gồm: đáng tin cậy, thích hợp, có thể hiểu được, có khả năng so sánh (IASB, 2001). Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam, CLTT BCTC bao gồm các thuộc tính: trung thực, khách quan, đầy đủ, kịp thời, dễ hiểu, có thể so sánh. Báo cáo tài chính (BCTC) tổng hợp các số liệu từ kế toán nhằm phản ánh về tình hình tài sản, nguồn vốn, nợ phải trả, tình hình tài chính và kết quả kinh doanh, các luồng tiền của một doanh nghiệp. BCTC ngày càng thể hiện được tầm quan trọng khi cung cấp cho các chủ sở hữu, nhà đầu tư, chủ nợ, các tổ chức quản lý, điều hành thị trường, ... các thông tin thiết yếu giúp cho những đối tượng này tùy theo mục tiêu của mình mà có thể đưa ra những quyết định phù hợp. Chính vì điều này, CLTT BCTC là một chủ đề được các nhà nghiên cứu trên thế giới cũng như tại Việt Nam rất quan tâm. Việc nâng cao CLTT BCTC giúp người dùng BCTC đưa ra các nhận xét đúng đắn trong việc thực hiện các quyết định. Ngành ngân hàng khác với các ngành nghề kinh doanh khác, nguồn tài chính được huy động từ người dân và thị trường tài chính. Ngoài ra, tại bất kì một quốc gia nào thì mối quan hệ giữa ngành ngân hàng với chính phủ rất chặt chẽ. Tại Việt Nam, các ngân hàng thương mại (NHTM) là những nhà tài trợ vốn lớn, đồng thời là công cụ quan trọng để nhà nước thực hiện mục tiêu kinh tế, chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, hiệu quả kinh doanh của các NHTM chưa thực sự xứng tầm với tiềm năng của nó. Ngân hàng nhà nước buộc phải mua lại và sáp nhập các ngân hàng có tình hình hoạt động yếu kém khi để tỷ lệ nợ xấu liên tục tăng cao, hiệu quả sử dụng đồng
2 vốn thấp. Các ngân hàng thường ghi giảm chi phí cho các khoản nợ xấu và các khoản doanh thu, thu nhập được điều chỉnh tăng là các điều chỉnh về kế toán thường thấy nhất. Các thủ thuật như vốn hóa chi phí, ghi nhận thấp những khoản mục dự phòng như là dự phòng nợ xấu, dự phòng giảm giá đầu tư tài chính,....thường được các ngân hàng sử dụng để làm giảm chi phí. Do đó, việc nâng cao CLTT BCTC của các NHTM có ý nghĩa hết sức quan trọng. Trước tiên, nâng cao CLTT BCTC sẽ giúp tạo nên một phân tích sâu sắc và cái nhìn tổng quan về tình hình kinh doanh thực tế của các NHTM, từ đó cung cấp cơ sở vững chắc giúp các nhà điều hành ngân hàng có các quyết định đúng đắn; nâng cao lợi thế cạnh tranh của ngân hàng; làm cho các nhà đầu tư và khách hàng có niềm tin vào các BCTC của NHTM, và dễ dàng tiếp cận được thông tin trên BCTC. Những điều này sẽ khiến giá trị cũng như năng lực cạnh tranh của các ngân hàng ngày càng gia tăng từ đó giúp hiệu quả hoạt động kinh doanh được nâng cao, doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng vững chắc. Trên cơ sở đó, chủ đề nghiên cứu “CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM” được tác giả lựa chọn cho luận văn thạc sĩ của mình. 2. Các mục tiêu nghiên cứu - Mục tiêu tổng quát: xác định và đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến CLTT BCTC của các NHTM ở Việt Nam. - Mục tiêu cụ thể là: + Xác định các nhân tố ảnh hưởng tới CLTT BCTC của các NHTM tại Việt Nam. + Xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này đến CLTT BCTC của các NHTM tại Việt Nam. + Đề xuất những khuyến nghị phù hợp giúp nâng cao CLTT BCTC của các NHTM Việt Nam.
3 3. Câu hỏi nghiên cứu Từ việc đề ra các mục tiêu nghiên cứu cụ thể, luận văn có ba câu hỏi tương ứng: - Các nhân tố nào ảnh hưởng đến CLTT BCTC của các NHTM Việt Nam ? - Mức độ ảnh hưởng các nhân tố đến CLTT BCTC của các NHTM Việt Nam như thế nào? - Cần đưa ra những khuyến nghị nào để nâng cao CLTT BCTC của các NHTM Việt Nam? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu -Đối tượng nghiên cứu: các nhân tố ảnh hưởng đến CLTT BCTC của các NHTM tại Việt Nam. - Phạm vi nghiên cứu: + Thời gian: thực hiện luận văn từ tháng 8 năm 2017 đến tháng 3 năm 2019, thời gian thực hiện khảo sát từ tháng 8 năm 2018 đến tháng 12 năm 2018. + Không gian: các NHTM tại Việt Nam 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu hỗn hợp được tác giả sử dụng cho đề tài của mình bao gồm cả định tính và định lượng. Việc thực hiện nghiên cứu hỗn hợp này nhằm thực hiện những mục tiêu nghiên cứu đã đề ra và tìm ra đáp án cho ba câu hỏi nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu định tính: tác giả tiến hành tham khảo ý kiến chuyên gia từ đó đưa ra các nhân tố chính thức và hoàn thiện thang đo cho các nhân tố đó và thang đo CLTT BCTC. - Phương pháp nghiên cứu định lượng: tác giả thực hiện khảo sát thực tế bằng việc phát bảng câu hỏi trực tiếp và gửi qua email. Sau khi thực hiện xong việc thu thập dữ liệu, bằng cách sử dụng mô hình phân tích nhân tố khám phá (EFA) có sự hỗ trợ của phần mềm SPSS 20.0 để tiến hành các phân tích cần thiết nhằm nhận ra các nhân tố ảnh hưởng đến CLTT BCTC của các NHTM Việt Nam ở mức độ nào.
4 6. Những đóng góp của luận văn - Về mặt khoa học: Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và tham khảo những đề tài liên quan nhằm xác định sự ảnh hưởng của các nhân tố đến CLTTBCTC và đưa vào mô hình nghiên cứu phù hợp với bối cảnh thực tế của các NHTM tại Việt Nam. - Về mặt thực tiễn: Nghiên cứu đưa ra kết quả giúp cung cấp bằng chứng thực nghiệm về sự ảnh hưởng của các nhân tố được đưa vào trong mô hình nghiên cứu đến CLTTBCTC của các NHTM Việt Nam và đề xuất các khuyến nghị cho các ngân hàng và các bên liên quan nhằm cải thiện và nâng cao CLTTBCTC của các NHTM. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài lời nói đầu và tài liệu tham khảo, phụ lục kèm theo thì nội dung chính của luận văn bao gồm 5 chương chính như sau: Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu liên quan. Chương 2: Cơ sở lý thuyết. Chương 3: Phương pháp nghiên cứu. Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận. Chương 5: Kết luận và khuyến nghị.
5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN 1.1. Tổng quan các nghiên cứu nước ngoài Nghiên cứu của Geert Braam & Ferdy van Beest (2013) thực hiện đo lường CLTT BCTC trong các DNNY tại Hoa Kỳ (theo GAAP), Anh (theo IFRS), dữ liệu nghiên cứu là các BCTC 10-K. Đo lường CLTT BCTC theo các tiêu chuẩn về CL của FASB & IASB 2010, đã thiết lập các thang đo đo lường CLTTBCTC cho các thuộc tính CL gồm: trung thực, thích hợp, có thể hiểu được, có khả năng so sánh, kịp thời. Nghiên cứu đã cho thấy kết quả rằng CLTT BCTC trong các DN Hoa Kỳ với điểm số 2,94 và các DN Anh là 3,18. Tuy nhiên các tác giả chỉ thực hiện việc xây dựng thang đo và đo lường CLTTBCTC mà chưa tìm hiểu về các nhân tố có ảnh hưởng đến CLTT BCTC của các DNNY. Jouini Fathi (2013) tiến hành xem xét các yếu tố tác động đến CLTT BCTC với mẫu là các DNNY ở Pháp. Các nhóm nhân tố được Fathi sử dụng trong nghiên cứu gồm: Các đặc điểm của doanh nghiệp, Đặc điểm HĐQT, Chất lượng kiểm toán, cấu trúc sở hữu của các DNNY ở Pháp. Mẫu nghiên cứu là 101 DNNY ở Pháp thời gian từ năm 2004 đến năm 2008. CLTT BCTC được đánh giá theo 78 mục chỉ số công bố và được đánh giá qua các khoản dồn tích. Sau khi thực hiện phân tích cần thiết chạy kết quả, các tác giả kết luận rằng: Kích cỡ của HĐQT, sự tham gia của các thành viên vào các cuộc họp của HĐQT, sự hiện diện của công ty kiểm toán thuộc Big 4, tình trạng niêm yết thì tác động thuận chiều đến CLTTBCTC của DNNY tại Pháp. Tuy nhiên đề tài này chỉ hạn chế trong phạm vi các DN được niêm yết, cùng với đó thì biến phụ thuộc CLTT BCTC cũng được ước tính bằng chỉ số công bố nên việc đánh giá chỉ số chỉ dựa trên ý kiến chủ quan của nhà nghiên cứu. Nghiên cứu của Nesrine Klai & Abdelwahed Omri (2011) đã kiểm tra sự tác động của các yếu tố thuộc cơ chế quản trị đối với CL BCTC cho 22 công ty phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Tunisia trong giai đoạn 1997-2007. Nghiên cứu đo lường CLTT BCTC theo hai mô hình: (i) Mc Nichols (2002) – coi độ lệch chuẩn của phần dư hoặc phần dư từ mô hình tính toán các khoản dồn tích là thước đo CL BCTC, (ii) Ball & Brown (1968) và Collins & Kothari (1989) – mô