Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây" nghiên cứu đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm mở rộng cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sơn Tây.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ----- o0o ----- PHAN THỊ MINH THU CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SƠN TÂY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ----- o0o ----- PHAN THỊ MINH THU CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SƠN TÂY CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS, TS. LÊ THỊ KIM NHUNG HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, khảo sát tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS, TS. Lê Thị Kim Nhung. Các số liệu, bảng biểu và những kết quả trong luận văn là trung thực, các đóng góp đưa ra xuất phát từ thực tiễn và kinh nghiệm, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Một lần nữa tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Học viên Phan Thị Minh Thu
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành Luận văn tốt nghiệp này, trong thời gian qua, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý thầy cô, công ty, gia đình và bạn bè. Lời đầu tiên Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS, TS. Lê Thị Kim Nhung, người cô giáo đã luôn tận tình quan tâm giúp đỡ, hướng dẫn tôi. Những đóng góp, phản biện, lý giải của Cô là định hướng nghiên cứu quý báu để tôi tìm tòi, bổ sung những điểm còn thiếu sót trong quá trình hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô giáo trường Đại học Thương Mại, đặc biệt là Quý thầy cô Tài chính Ngân hàng – Khoa sau đại học đã hết lòng giảng dạy, truyền đạt những kiến thức cần thiết và bổ ích cho tôi trong suốt thời gian học tập tại trường vừa qua. Đó là nền tảng cho quá trình nghiên cứu và thực hiện Luận văn cũng như cho công việc của tôi sau này. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, nhân viên Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn Tây đã tạo điều kiện thuận lợi và luôn tận tình cung cấp những tài liệu cũng như giúp tôi thu thập thông tin cần thiết cho Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, tập thể lớp cao học CH25A- TCNH.N4 đã luôn sát cánh bên tôi, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu hoàn thành Luận văn này. Một lần nữa xin trân trọng cảm ơn và kính chúc quý Thầy cô, quý Anh chị và các bạn luôn mạnh khỏe và hạnh phúc! Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Học viên Phan Thị Minh Thu
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ...................................................................... vii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của luận văn..................................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu .........................................................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................5 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................6 5. Phƣơng pháp nghiên cứu .....................................................................................6 6. Bố cục của luận văn ..............................................................................................7 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .......................................................8 1.1. Cho vay khách hàng doanh nghiệp ...................................................................8 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm cho vay khách hàng doanh nghiệp ..............................8 1.1.2. Phân loại cho vay khách hàng doanh nghiệp ..............................................11 1.1.3. Vai trò của vốn vay ngân hàng đối với doanh nghiệp .................................14 1.1.4. Quy trình cho vay khách hàng doanh nghiệp ..............................................16 1.2. Mở rộng cho vay khách hàng doanh nghiệp ..................................................17 1.2.1. Quan điểm mở rộng cho vay KHDN của ngân hàng thương mại ...............17 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá mở rộng cho vay KHDN ...........................................18 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến mở rộng cho vay KHDN của ngân hàng thƣơng mại ......................................................................................................................21 1.3.1. Các yếu tố thuộc về ngân hàng ......................................................................21 1.3.2. Các yếu tố thuộc về doanh nghiệp .................................................................25 1.3.3. Các yếu tố từ môi trường ...............................................................................27 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................30
iv CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHDN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH SƠN TÂY ...................................................................31 2.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sơn Tây. ................................................................................................31 2.1.1. Sơ lược về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Sơn Tây .....................................................................................................................31 2.1.2. Chức năng nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây. ..................................32 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh chủ yếu của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sơn Tây .............................................................35 2.2. Thực trạng cho vay và mở rộng hoạt động cho vay đối với KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn Tây ..................38 2.2.1. Quy trình, quy định và sản phẩm cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn Tây ...........................................38 2.2.2. Phân tích thực trạng mở rộng cho vay KHDN tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây ...............................48 - Cơ cấu theo thời hạn cho vay ...............................................................................53 Đơn vị: tỷ đồng ........................................................................................................58 Đơn vị: Tỷ đồng ........................................................................................................60 2.3. Đánh giá thực trạng mở rộng hoạt động cho vay đối với KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – chi nhánh Sơn Tây ................................63 2.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................................63 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ...............................................................................64 a. Hạn chế .................................................................................................................64 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................70 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP MỞ RỘNG CHO VAY KHDN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH SƠN TÂY ..............................................................................71
v 3.1. Định hƣớng hoạt động và mở rộng cho vay KHDN của BIDV Sơn Tây ....71 3.1.1. Định hướng mục tiêu chung trong hoạt động kinh doanh của BIDV Sơn Tây ........................................................................................................................71 3.1.2. Định hướng mở rộng hoạt động cho vay KHDN của BIDV Sơn Tây .....73 3.2. Giải pháp mở rộng cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây. ....................................................................74 3.2.1. Đa dạng hóa sản phẩm cho vay KHDN ........................................................74 3.2.2. Tăng cường công tác phối hợp giữa các bộ phận trong việc tiếp cận và cho vay KHDN .................................................................................................................75 3.2.3. Tăng cường các hoạt động Marketing cho vay KHDN tại chi nhánh.........75 3.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác thẩm định ........................................................77 3.2.5. Phân tán rủi ro trong cho vay KHDN ...........................................................78 3.2.6. Nâng cao chất lượng cán bộ cho vay KHDN ................................................79 3.3. Một số kiến nghị ...............................................................................................80 3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ...............80 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam ............................................83 3.3.3. Kiến nghị với các doanh nghiệp ....................................................................85 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................89 KẾT LUẬN ..............................................................................................................90 TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Giải nghĩa Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển BIDV 1 Việt Nam Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt 2 BIDV Sơn Tây Nam – Chi nhánh Sơn Tây 3 CBNV Cán bộ nhân viên 4 CNXD Công nghiệp – xây dựng 5 KHCN Khách hàng cá nhân 6 KHDN Khách hàng doanh nghiệp 7 NHNN Ngân hàng Nhà nước 8 QLKH Quản lý khách hàng 9 NHTM Ngân hàng thương mại 10 TSBĐ Tài sản bảo đảm
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU BẢNG STT Bảng Nội dung Trang Kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh 1 Bảng 2.1 35 BIDV Sơn Tây giai đoạn 2017 – 2019 Số lượng sản phẩm cho vay KHDN của một số 2 Bảng 2.2 48 NHTM trên địa bàn Sơn Tây năm 2019 Số lượng KHDN vay tại BIDV Sơn Tây giai 3 Bảng 2.3 48 đoạn 2017-2019 Dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay KHDN tại 4 Bảng 2.4 50 BIDV Sơn Tây giai đoạn 2017 – 2019 Thu nhập từ cho vay KHDN tại chi nhánh 5 Bảng 2.5 52 BIDV Sơn Tây giai đoạn 2017 – 2019 Dư nợ cho vay KHDN theo thời hạn cho vay 6 Bảng 2.6 54 tạiBIDV Sơn Tây giai đoạn 2017-2019 Dư nợ cho vay KHDN theo mục đích vay tại 7 Bảng 2.7 55 chi nhánh BIDV Sơn Tây giai đoạn 2017-2019 Thị phần cho vay KHDN của các ngân hàng 8 Bảng 2.8 trên địa bàn thị xã Sơn Tây giai đoạn 2017 – 56 2019 Tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu cho vay KHDN giai 9 Bảng 2.9 58 đoạn 2017 – 2019 DPRR cho vay KHDN của Chi nhánh BIDV 10 Bảng 2.10 60 Sơn Tây giai đoạn 2017 – 2019 Mức độ hài lòng chung của KHDN tại BIDV 11 Bảng 2.11 62 Sơn Tây
viii BIỂU ĐỒ STT Biểu đồ Nội dung Trang 1 Biểu đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức của BIDV Sơn Tây 34 Thị phần dư nợ cho vay năm 2019 của các 2 Biểu đồ 2.2 37 NHTM Thị phần hoạt động huy động vốn năm 2019 3 Biểu đồ 2.3 38 của các NHTM Số lượng KHDN vay tại BIDV Sơn Tây giai 4 Biểu đồ 2.4 49 đoạn 2017 - 2019 Dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay KHDN tại 5 Biểu đồ 2.5 50 BIDV Sơn Tây giai đoạn 2017 – 2019 Tăng trưởng lợi nhuận từ cho vay KHDN của 6 Biểu đồ 2.6 52 BIDV Sơn Tây giai đoạn 2017-2019 Thị phần cho vay KHDN của các ngân hàng 7 Biểu đồ 2.7 trên địa bàn thị xã Sơn Tây giai đoạn 2017 – 57 2019 SƠ ĐỒ STT Sơ đồ Nội dung Trang 1 Sơ đồ 1.1 Sơ đồ quy trình cho vay KHDN 16
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của luận văn Là một nước có nền kinh tế mới nổi, do đó nhu cầu đầu tư sản xuất ở Việt Nam hiện nay ngày càng cao và số doanh nghiệp đã có sự gia tăng vượt bậc trong những năm qua. Cũng như các quốc gia đang phát triển khác, doanh nghiệp Việt Nam là đối tượng sử dụng vốn chủ yếu trong nền kinh tế, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế thị trường, góp phần đắc lực thực hiện công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, vấn đề tiếp cận nguồn vốn vay hiện nay vẫn là một trong những trở ngại lớn đối với các doanh nghiệp Việt Nam, gây ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của phần lớn các doanh nghiệp. Nhận thấy, cho vay khách hàng là doanh nghiệp ở nước ta là một trong những lĩnh vực vẫn còn nhiều tiềm năng, mang lại nhiều hiệu quả kinh doanh. Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam cũng đã có những định hướng nhằm mở rộng hoạt động cho vay đối tượng khách hàng doanh nghiệp (KHDN). Tuy nhiên, việc mở rộng cho vay doanh nghiệp tại các Chi nhánh của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chưa đồng đều, một số chi nhánh còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế trong việc mở rộng cho vay đối tượng khách hàng này, đây cũng là vấn đề mà Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Sơn Tây (BIDV Sơn Tây) đang gặp phải. BIDV Sơn Tây là Chi nhánh cấp I trực thuộc BIDV – là một trong các ngân hàng thương mại lớn của Việt Nam hiện nay. Tính đến cuối năm 2019, số lượng KHDN của BIDV Sơn Tây đạt 314 khách hàng, với dư nợ 4.169 tỷ đồng, chỉ chiếm tỷ trọng 23,2% trên thị trường thị xã Sơn Tây, với số lượng sản phẩm cho vay KHDN chỉ ở mức trung bình, không có sự khác biệt so với các NHTM khác. Điều này thể hiện hoạt động cho vay của BIDV Sơn Tây chưa có
2 được sự bứt phá về quy mô, hiệu quả so với các NHTM khác trên địa bàn trú đóng, khả năng cạnh tranh, thị phần và mức tăng trưởng chưa đạt theo kỳ vọng của BIDV đặc biệt trong hoạt động cho vay các khách hàng doanh nghiệp. Để có sự mở rộng bền vững, Chi nhánh BIDV Sơn Tây cần có những thay đổi toàn diện về hoạt động cho vay đặc biệt là đối với khách hàng doanh nghiệp. Vì vậy việc nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng để tìm ra các giải pháp để mở rộng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Sơn Tây là vấn đề cần thiết có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Sơn Tây” làm đề tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành tài chính – ngân hàng với mong muốn vận dụng những kiến thức lý luận và giải quyết thực tiễn đang xảy ra tại đơn vị. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Khi nghiên cứu về vấn đề cho vay KHDN tại BIDV Sơn Tây và tìm kiếm các tài liệu liên quan, tác giả đã tham khảo một số công trình, luận văn khoa học của những tác giả trước có liên quan đến đề tài nghiên cứu như sau: Trần Hải Linh (2019), luận văn thạc sĩ “Phát triển cho vay khách hàng doanh nghiệp của PVcombank – chi nhánh Từ Liêm”, Đại học Thương Mại. Luận văn đã hệ thống cơ sở lý luận về cho vay và phát triển cho vay KHDN của Ngân hàng thương mại (NHTM), từ đó phân tích thực trạng tình hình phát triển cho vay KHDN của ngân hàng PVcombank – chi nhánh Từ Liêm trong giai đoạn 2016-2018. Đồng thời luận văn đã đưa ra các giải pháp để phát triển cho vayKHDN tại chi nhánh này, đó là: xây dựng, hoàn thiện các chương trình chính sách cho vayKHDN; nâng cao chất lượng thẩm định và thực hiện tốt việc phân nhóm khách hàng; Quản lý và giám sát chặt chẽ quá trình giải ngân và sau giải ngân tại chi nhánh; Cải thiện trình độ đội ngũ cán bộ tín dụng
3 tại chi nhánh; nâng cao chất lượng quản lý nợ.... Với những giải pháp trên, luận văn đã đóng góp một phần không nhỏ trong việc phát triển cho vay KHDN tại PVcombank – chi nhánh Từ Liêm trong thời gian tới. Phạm Huy Khôi (2017), luận văn thạc sĩ “Phát triển hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam”, Đại học Thương Mại. Luận văn đã hệ thống một số lý luận cơ bản về phát triển hoạt động cho vay KHDN của NHTM; đưa ra thực trạng phát triển hoạt động cho vay KHDN của Vietinbank; từ đó có một số giải phát pháp triển hoạt động cho vay KHDN của Vietinbank đến năm 2020: giải pháp tăng cường năng lực quản trị rủi ro tín dụng; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ; phát triển hệ thống mạng lưới Chi nhánh của Vietinbank; hoàn thiện mô hình tổ chức; bộ máy cho vay KHDN,…Những giải pháp trên là những giải pháp hữu ích giúp phát triển hoạt động cho vay KHDN cuarVietinbank. Trương Ngọc Chi (2016), luận văn thạc sĩ "Hiệu quả hoạt động cho vay tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh Tây Hồ Hà Nội", Đại học Thương mại. Luận văn đề cập tới các vấn đề chung về NHTM và hiệu quả hoạt động cho vay của NHTM. Đồng thời cũng phân tích được thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm năng cao hiệu quả hoạt động cho vay tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Tây Hồ Hà Nội. Tuy nhiên, góc độ tiếp cận của luận văn là hoạt động cho vay nói chung và tập trung vào ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam, khác đối tượng nghiên cứu của tác giả. Vũ Anh Tuấn (2016), luận văn thạc sĩ "Hiệu quả cho vay tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - chi nhánh Lạng Sơn", Đại học thương mại. Luận văn đã trình bày những lý luận về hiệu quả cho vay của NHTM. Đánh giá thực trạng cho vay, đề xuất giải pháp, kiến nghị nâng cao hiệu quả cho vay tại ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam chi
4 nhánh Lạng Sơn. Bài viết cũng tiếp cận ở góc độ chung về hoạt động cho vay của ngân hàng với tất cả các đối tượng khách hàng. Đỗ Đức Hiệp (2016), luận văn thạc sĩ “Chất lượng cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam- Chi nhánh Thăng Long”, Đại học Quốc Gia Hà Nội. Luận văn giới thiệu về một số vấn đề lý luận căn bản về chất lượng cho vay của NHTM, phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng cho vay KHDN vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam- chi nhánh Thăng Long, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay KHDN vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam- Chi nhánh Thăng Long. Đối tượng của luận văn là chất lượng cho vay, không giống với đối tượng nghiên cứu luận văn của tác giả là hoạt động cho vay. Nguyễn Hữu Mạnh Cường (2015), luận văn thạc sĩ “Phân tích tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam, Chi nhánh Đăk Lăk”, Đại học Đà Nẵng. Luận văn trình bày những lý thuyết chung về cho vay doanh nghiệp của các NHTM, thực trạng công tác cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Đắl Lắk. Luận văn tập trung đưa ra các giải pháp hoàn thiện cho vay, chưa phân tích sâu sắc được hoạt động mở rộng cho vay KHDN. Nguyễn Mạnh Mười Lúa (2015), luận văn thạc sĩ “Phát triển hoạt động tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp lớn tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam”, Đại học Quốc Gia Hà Nội. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển hoạt động tín dụng đối với KHDN lớn của NHTM, đánh giá thực trạng, chỉ ra nguyên nhân làm hạn chế phát triển hoạt động tín dụng tại Techcombank từ đó đưa ra giải pháp nhằm phát triển hoạt động tín dụng cho KHDN lớn. Luận văn tiếp cận góc độ đối tượng khách hàng là KHDN lớn, chưa đề xuất các giải pháp cho KHDN nói chung.
5 Lê Thị Minh Tâm (2014), luận văn thạc sĩ “Mở rộng cho vay doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại cổ phần Hàng Hải, chi nhánh Đà Nẵng”, Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã trình bày những vấn đề chung về NHTM và hoạt động cho vay KHDN của NHTM. Đồng thời phân tích, đánh giá, tìm ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tiếp cận vốn của Ngân hàng với doanh nghiệp, trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp và kiến nghị để Ngân hàng mở rộng cho vay đối với nhóm KHDN. Tuy nhiên, góc độ tiếp cận hoạt động cho vay của luận văn đang tập trung vào ngân hàng thương mại cổ phần Hàng Hải khác với đối tượng nghiên cứu của tác giả. Tóm lại, cho vay KHDN trong những năm gần đây đã trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều đề tài nghiên cứu khoa học. Đa phần các công trình nghiên cứu trên đã khái quát những cơ sở lý luận cơ bản, các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay KHDN, các hình thức cho vay của NHTM, các tiêu chí đo lường sự phát triển hoạt động cho vay KHDN, các tiêu chí đo lường hiệu quả cho vay của NHTM, qua đó phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả và đề xuất giải pháp nâng cao cho vay tại một đơn vị cụ thể. Tuy nhiên, mỗi ngân hàng khác nhau sẽ có cách thức triển khai các định hướng, chiến lược, các giải pháp khác nhau dựa trên đặc điểm tình hình hoạt động kinh doanh của mình. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1.Mục tiêu nghiên cứu Luận văn nghiên cứu đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm mở rộng cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sơn Tây. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu trên thì luận văn phải thực hiện được các nhiệm vụ sau:
6 - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về cho vay KHDN và mở rộng cho vay KHDN của NHTM. - Phân tích, đánh giá thực trạng cho vay và mở rộng cho vay KHDN tại BIDV chi nhánh Sơn Tây; chỉ ra được những ưu điểm, nhược điểm hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm mở rộng cho vay đối với doanh nghiệp tại BIDV chi nhánh Sơn Tây giai đoạn 2021-2025. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các vấn đề về lý luận và thực tiễn liên quan đến cho vay KHDN ở NHTM nói chung, tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Sơn Tây nói riêng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Đề tài nghiên cứu cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Sơn Tây. - Về thời gian: Phần thực trạng cho vay KHDN tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Sơn Tây trong giai đoạn 2017- 2019, định hướng giải pháp và kiến nghị mở rộng cho vay KHDN cho giai đoạn 2021-2025. - Về nội dung: Đề tài chỉ nghiên cứu một số nội dung chủ yếu về cho vay, mở rộng cho vay KHDN tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Chi nhánh Sơn Tây. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1.Phương pháp thu thập dữ liệu Tác giả sử dụng phương pháp đọc tài liệu để thu thập dữ liệu thứ cấp liên quan đến đề tài. Nguồn thu thập dữ liệu nghiên cứu bao gồm: + Căn cứ số liệu từ các báo cáo thường niên, báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của Ngân hàng BIDV Sơn Tây 03 năm giai đoạn 2017-2019.
7 + Thu thập thông tin số liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu từ các kênh thông tin khác: trang web của Ngân hàng Nhà Nước (NHNN); Bộ Công Thương; Tài Chính; tạp chí điện tử… 5.2.Phương pháp xử lý số liệu Từ các dữ liệu thu thập được, tác giả sử dụng các phương pháp phân tích dữ liệu sau: Phương pháp thống kê, tổng hợp số liệu qua các năm, lập thành các bảng biểu tạo cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng cho vay và mở rộng cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn Tây. Phương pháp so sánh theo thời gian giữa các năm nhằm đánh giá quá trình cho vay và mở rộng cho vay KHDN của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn Tây. Phương pháp phân tích chi tiết: phân tích chi tiết nhằm tìm hiểu xác định nguyên nhân, yếu tố ảnh hưởng đến đối tượng nghiên cứu của đề tài. 6. Bố cục của luận văn Ngoài lời mở đầu, danh mục bảng biểu, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục và kết luận, nội dung của luận văn gồm có ba chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng mở rộng hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sơn Tây Chương 3: Một số giải pháp nhằm mở rộng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn Tây
8 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Cho vay khách hàng doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm cho vay khách hàng doanh nghiệp a. Khái niệm doanh nghiệp Theo Khoản 1 điều 4 Luật doanh nghiệp số 60/2005/QH11 ngày 29/11/2005 thì doanh nghiệp được hiểu như sau: “Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh”. Từ khái niệm trên ta thấy: trước hết doanh nghiệp là chủ thể kinh tế độc lập, có hoặc không có tư cách pháp nhân, có tên gọi và hoạt động với danh nghĩa riêng, thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh trên thị trường và chịu trách nhiệm độc lập về mọi hoạt động kinh doanh của mình. Thứ hai, tùy theo mục đích thành lập doanh nghiệp mà mỗi doanh nghiệp có mục đích hoạt động khác nhau trừ một số ít các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công ích còn mục đích của các doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận. b. Khái niệm cho vay khách hàng doanh nghiệp Theo phương diện khoa học thì có nhiều khái niệm về cho vay: - Hiểu theo nghĩa hẹp: Cho vay là quan hệ vay mượn và sử dụng vốn lẫn nhau giữa người đi vay và người cho vay trong thời gian nhất định theo nguyên tắc có hoàn trả vốn và lãi. - Hiểu theo nghĩa rộng: Cho vay là sự vận động vốn, điều tiết vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu, đáp ứng nhu cầu vốn trong nền kinh tế. - Theo Luật các tổ chức tín dụng năm 2010: “Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng
9 một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.” - Theo từ ngữ quy định tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam: “cho vay là việc BIDV thỏa thuận để khách hàng sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, bao thanh toán, mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, phát hành thẻ tín dụng, bảo lãnh ngân hàng, cam kết phát hành dưới hình thức thư tín dụng chứng từ (L/C) và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, bao gồm cả việc cấp tín dụng từ nguồn vốn của pháp nhân khác mà BIDV chịu rủi ro theo quy định của pháp luật.” Với cách hiểu trong phạm vi của luận văn có thể khái quát khái niệm về cho vay KHDN của NHTM như sau: “Cho vay khách hàng doanh nghiệp được coi là hình thức cấp tín dụng của ngân hàng cho đối tượng khách hàng doanh nghiệp, theo đó ngân hàng giao cho doanh nghiệp một khoản bằng tiền để sử dụng vào mục đích và thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”. c. Đặc điểm cho vay khách hàng doanh nghiệp Cho vay KHDN đóng góp lớn đến sự lưu thông các nguồn vốn trong xã hội, điều chuyển vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu vốn, từ nơi hiệu quả thấp đến nơi hiệu quả cao để đáp ứng nhu cầu vốn của các doanh nghiệp. Có thể liệt kê một số đặc điểm cơ bản cho vay KHDN như sau: Thứ nhất, cho vay KHDN có chứa đựng nhiều rủi ro hơn cho vay khách hàng cá nhân (KHCN): do hoạt động của các doanh nghiệp chịu nhiều yếu tố tác động, đặc biệt là sự biến động của kinh tế thị trường, đồng thời tài sản thế chấp cũng là một vấn đề lớn đối với doanh nghiệp vì hầu hết các doanh nghiệp thường dùng chính nhà xưởng sản xuất, máy móc, hàng hóa tồn kho
10 của mình làm tài sản đảm bảo, những tài sản này thường phức tạp, khó định giá, kiểm soát, và tính thanh khoản thấp. Chính vì vậy nhiều ngân hàng đang có xu hướng phát triển sang đối tượng KHCN, hộ gia đình, đã có nhiều ngân hàng chuyển đổi mô hình từ ngân hàng bán buôn sang ngân hàng bán lẻ, khi đó, cho vay KHDN sẽ ít được ngân hàng tập trung khai thác hơn. Thứ hai, số lượng KHDN vay vốn tại ngân hàng chiếm tỷ trọng thấp nhưng dư nợ cho vay doanh nghiệp luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ cho vay của NHTM.Trong nền kinh tế, số lượng doanh nghiệp cũng thấp hơn nhiều so với số lượng cá nhân, hộ gia đình. Do đó, số lượng KHDN vay vốn tại ngân hàng cũng thấp hơn nhiều so với số lượng KHCN. Trong khi đó, các món vay của KHCN thường có quy mô nhỏ thì món vay của doanh nghiệp lại khá lớn, chính bởi vậy dư nợ c5ho vay KHDN lại chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ của ngân hàng. Thứ ba, thông tin KHDN có độ tin cậy hơn KHCN, hộ gia đình: do các doanh nghiệp cần phải công khai thông tin, đăng ký thông tin với Sở kế hoạch và đầu tư các địa phương, mặt khác lại chịu sự quản lý của cơ quan thuế. Các doanh nghiệp hằng năm đều phải tuân thủ các quy định về chế độ báo cáo, kiểm toán… Do vậy thông tin mà doanh nghiệp đã được kiểm chứng qua cơ quan thuế, cơ quan kiểm toán nên có sự tin cậy hơn. Thứ tư, đối tượng cho vay KHDN của ngân hàng rất đa dạng: vì doanh nghiệp hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau như xây dựng, dệt may, vận tải, hàng tiêu dùng, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài,…Các doanh nghiệp vay vốn của ngân hàng có thể tới từ các địa bàn khác nhau, quy mô kinh doanh khác nhau, ngành nghề kinh doanh khác nhau. Thứ năm, nhu cầu vay của doanh nghiệp thường rất lớn trong khi khả năng đáp ứng về tài sản bảo đảm nợ vay của doanh nghiệp có giới hạn. Thông thường để bổ sung nhu cầu thiếu hụt vốn kinh doanh, nhu cầu vay vốn của