Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển chứng khoán vốn công ty giai đoạn hậu cổ phần hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là tìm hiểu tác động của việc niêm yết cổ phiếu các công ty cổ phần với bản thân doanh nghiệp, với thị trường chứng khoán và với nền kinh tế; khảo sát thực trạng hoạt động và tham gia niêm yết của các công ty cổ phần sau cổ phần hóa,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển chứng khoán vốn công ty giai đoạn hậu cổ phần hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM VÕ THỊ KIM NGUYỆT GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHỨNG KHOÁN VỐN CÔNG TY GIAI ĐOẠN HẬU CỔ PHẦN HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2006
MUÏC LUÏC MÔÛ ÑAÀU 1 CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT 4 1.1 TOÅNG QUAN VEÀ CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN 4 1.1.1 KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN 4 1.1.2 PHAÂN LOAÏI COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT TREÂN TTCK 5 1.1.3 CHUÛ THEÅ NIEÂM YEÁT 5 1.1.4 ÑIEÀU KIEÄN NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK VIEÄT NAM 7 1.1.5 QUY TRÌNH NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK 8 1.2 PHAÂN TÍCH SÖÏ TÖÔNG TAÙC GIÖÕA CTYCP VAØ TTCK 10 THOÂNG QUA THÖÏC HIEÄN NIEÂM YEÁT 1.2.1 LÔÏI ÍCH VAØ RUÛI RO CUÛA MOÄT CTYCP THAM GIA NIEÂM YEÁT 10 1.2.1.1 Lôïi ích cuûa CTYCP khi tham gia nieâm yeát 10 1.2.1.2 Ruûi ro cuûa vieä nieâm yeát coå phieáu 12 1.2.2 THUAÄN LÔÏI VAØ BAÁT LÔÏI CUÛA TTCK KHI TIEÁP NHAÄN 14 NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU 1.2.2.1 Caùc taùc ñoäng thuaän lôïi 14 1.2.2.2 Caùc taùc ñoäng baát lôïi 15 1.3 BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM TÖØ CAÙC NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI 15 1.3.1 COÄNG HOAØ SEC 15 1.3.2 BA LAN 16 1.3.3 BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM CHO VIEÄT NAM 18 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 19 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOẠT ĐỘNG VÀ THAM GIA 20 NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁUCUÛA CAÙC COÂNG TY SAU COÅ PHAÀN HOÙA 2.1 THÖÏC TRAÏNG CUÛA CAÙC COÂNG TY SAU KHI COÅ PHAÀN HOAÙ 20 2.1.1 VEÀ TAØI CHÍNH 20 2.1.1.1 Söï taêng tröôûng veà quy moâ vaø keát caáu voán 20 2.1.1.2 Hieäu quaû hoaït ñoäng qua caùc chæ tieâu cô baûn 23 2.1.1.3 Caùc vaán ñeà taøi chính khaùc 27 2.1.2 VEÀ VAÁN ÑEÀ SÔÛ HÖÕU 28 2.1.3 VAÁN ÑEÀ QUAÛN TRÒ COÂNG TY 29 2.2 PHAÂN TÍCH TAÙC ÑOÄNG HAI CHIEÀU CUÛA VIEÄC NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU -1-
TREÂN TTCK THÔØI GIAN QUA 30 2.2.1 ÑAËC TÍNH VAØ CAÙN CAÂN CUNG CAÀU CUÛA THÒ TRÖÔØNG 31 COÅ PHIEÁU THÔØI GIAN QUA 2.2.1.1 Ñaëc tính thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam 31 2.2.1.2 Caùn caân cung caàu 34 2.2.2 ÑAËC ÑIEÅM, VAI TROØ VAØ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA 38 CAÙC CTYCP ÑANG NIEÂM YEÁT 2.2.2.1 Ñaëc ñieåm vaø hieäu quaû hoaït ñoäng 37 2.2.2.2 Vai troø caùc CtyCP treân TTCK 43 2.3 NGUYEÂN NHAÂN CAÙC CTYCP CHÖA THAM GIA NHIEÀU VAØO TTCK NIEÂM YEÁT 46 2.3.1 NGUYEÂN NHAÂN XUAÁT PHAÙT TÖØ BAÛN THAÂN NOÄI TAÏI CUÛA CAÙC DNNN CPH 46 2.3.2 NGUYEÂN NHAÂN TÖØ PHÍA CAÙC CÔ QUAN CHUÛ QUAÛN, 48 CAÙC BOÄ NGAØNH ÑÒA PHÖÔNG 2.3.3 DO CÔ CHEÁ CHÍNH SAÙCH VEÀ GAÉN CPH DNNN VÔÙI NIEÂM YEÁT 49 2.3.4 CAÙC YEÁU TOÁ KHAÙC 50 2.3.4.1 Do nhöõng quy ñònh cuûa nhaø nöôùc 50 2.3.4.2 Söï haáp daãn cuûa thò tröôøng OTC 51 2.3.4.3 Hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty chöùng khoaùn 52 2.3.4.4 Cheá ñoä keá toaùn kieåm toaùn 53 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 54 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN 55 CUÛA CAÙC CTY GIAI ÑOAÏN HAÄU COÅ PHAÀN HOAÙ 3.1 CÔ SÔÛ ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP 55 3.1.1 ÑÒNH HÖÔÙNG THÖÏC HIEÄN LOÄ TRÌNH NIEÂM YEÁT 55 CUÛA CAÙC CTYCP SAU CPH 3.1.2 CAÙC TAÙC ÑOÄNG NGOAÏI LÖÏC TAÏO SÖÙC EÙP 56 LEÂN VIEÄC NIEÂM YEÁT TREÂN TTCK CUÛA CAÙC CTYCP 3.1.2.1 Taùc ñoäng cuûa hoäi nhaäp 56 -2-
3.1.2.2 Söùc eùp taêng caàu coå phieáu nieâm yeát treân TTCK VN thôøi gian tôùi 58 3.1.2.3 Chuû tröông, chính saùch vaø phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc taïo thuaän lôïi 59 cho vieäc nieâm yeát 3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP THÖÏC HIEÄN 60 3.2.1 NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ SOÁ LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT 60 3.2.1.1 Phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát töø chöông trình coå phaàn hoaù 61 3.2.1.2 Phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát töø chöông trình phaùt haønh 65 taêng voán cuûa caùc CtyNY 3.2.2 NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU 65 3.2.2.1 Veà phaân phoái coå töùc 66 3.2.2.2 Veà quaûn trò coâng ty 67 3.2.3 NHOÙM CAÙC GIAÛI PHAÙP BOÅ TRÔÏ 71 3.2.3.1 Phaùt trieån maïng löôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn 71 3.2.3.2 Xaây döïng heä thoáng coâng boá thoâng tin treân TTCK 73 3.2.3.3 Giaûi phaùp taùc ñoäng caàu ñeå kích cung 75 3.2.3.4 Ña daïng hoaù vaø taêng cöôøng cung caáp caùc saûn phaåm coù lieân quan ñeán 77 coå phieáu nieâm yeát 3.2.3.5 Kieän toaøn moâi tröôøng phaùp lyù vaø caùc chính saùch 78 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 80 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO -3-
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 1.1: So saùnh caùc chöùng khoaùn cuûa CtyCP 4 Baûng 1.2: So saùnh CtyCP noäi boä vaø CtyCP ñaïi chuùng 6 Baûng 1.3 : So saùnh ñaëc tính cuûa caùc nguoàn voán 11 Baûng 2.1 : Khaûo saùt caáu truùc voán coå ñoâng treân 387 DNNN CPH naêm 2000 21 Baûng 2.2: CtyCP coù voán nhaø nöôùc phaân theo quy moâ voán 21 Baûng 2.3 : Ñieàu tra 268 CtyCP coù voán nhaø nöôùc baùo caùo naêm 2004 24 Baûng 2.4 : Hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö bình quaân giai ñoaïn 2000 – 2003 25 Baûng 2.5 : Giaù trò voán hoaù cuûa thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam 38 Baûng 2.6: Giaù trò thò tröôøng cuûa 10 loaïi coå phieáu haøng ñaàu 40 Baûng 2.7: Tình hình thöïc hieän KHKD 9 thaùng naêm 2006 taïi moät soá CtyNY 42 Baûng 2.8 : Dieãn bieán nieâm yeát coå phieáu töø naêm 2000 – 2006 43 Baûng 2.9 : Tình hình phaùt haønh coå phieáu boå sung ñeán 30/06/2006 44 Baûng 2.10 : Ñoái chieáu tieán trình CPH vaø thöïc hieän nieâm yeát 45 -4-
DANH MUÏC CAÙC PHUÏ LUÏC PHUÏ LUÏC I : DANH MUÏC TÖØ VIEÁT TAÉT i PHUÏ LUÏC II: BAÛNG QUY MOÂ NIEÂM YEÁT TOAØN THÒ TRÖÔØNG ÑEÂÁN 30/06/2006 ii PHUÏ LUÏC III: BAÛNG ÑAÙNH GIAÙ THÒ TRÖÔØNG NAÊM 2006 iii PHUÏ LUÏC IV: BAÛNG KEÁ HOAÏCH CPH DNNN GIAI ÑOAÏN 2006-2010 iv BAÛNG CÔ CAÁU DOANH NGHIEÄP 100% VOÁN NHAØ NÖÔÙC NAÊM 2010 iv PHUÏ LUÏC V: DANH SÁCH CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN THUỘC ĐỐI TƯỢNG NIÊM YẾT, ĐĂNG KÝ GIAO DỊCH, TẠI TRUNG TÂM GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN v DANH MUÏC CAÙC BIEÅU ÑOÀ & SÔ ÑOÀ Bieåu ñoà :Taêng tröôûng hieäu quaû kinh doanh 24 Bieåu ñoà : Cung caàu thò tröôøng coå phieáu naêm 2005 35 Bieåu ñoà : Cung caàu thò tröôøng coå phieáu 6 thaùng ñaàu naêm 2006 35 Sô ñoà töông quan cung caàu treân thò tröôøng coå phieáu 34 -5-
MÔÛ ÑAÀU Ñaët vaán ñeà Söï phaùt trieån khoâng khaùc gì moät chieác thang maø taát caû doanh nghieäp luoân phaûi tieán leân tìm cho mình moät vò trí toát hôn treân thöông tröôøng. Hoäi nhaäp kinh teá laøm cho moãi naác thang kia ngaøy caøng trôû neân cao hôn vaø chaät heïp hôn, nhöng löïc naâng hoå trôï cuõng maïnh hôn vaø ña daïng hôn. Moãi doanh nghieäp Vieät Nam, vôùi haønh trang cô baûn laø voán, con ngöôøi, coâng ngheä coøn nhoû beù, keùm coõi, thì giôø ñaây coù nhieàu cô hoäi hôn ñeå taän duïng vaø boå sung nguoàn löïc môùi cho töøng böôùc ñi leân cuûa mình trong cuoäc ñua chieám lónh thò phaàn ngaøy moät gay gaét. Thieáu voán ñaàu tö, moät vaán ñeà khoâng chæ cuûa rieâng caùc doanh nghieäp maø coøn cuûa toaøn boä neàn kinh teá Vieät Nam. Ñöùng tröôùc nhu caàu voán ñeå phaùt trieån trong hoäi nhaäp, moãi doanh nghieäp tuøy theo ñieàu kieän vaø quan ñieåm cuûa mình maø seõ coù caùch löïa choïn khaùc nhau. Vaø trong soá raát nhieàu phöông thöùc huy ñoäng voán nhö trích töø lôïi nhuaän giöõ laïi, vay ngaân haøng, phaùt haønh traùi phieáu … thì phöông thöùc baùn coå phaàn thoâng qua TTCK toû ra öu vieät nhaát vì quy moâ vaø thôøi gian laø khoâng haïn cheá. Tuy nhieân, hình thöùc huy ñoäng naøy chæ daønh cho caùc CtyCP. Caùc CtyCP Vieät Nam ñöôïc xem laø hình thöùc doanh nghieäp sinh sau ñeû muoän nhöng mang tính hieän ñaïi hôn caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc. Xeùt theo nguoàn goác, taïi Vieät Nam coù coâng ty ra ñôøi do töï laäp theo Luaät Doanh Nghieäp vaø do tieán trình coå phaàn hoùa. Ñeán nay chæ moät boä phaän thieåu soá caùc CtyCP ra ñôøi töø CPH taän duïng ñöôïc öu ñieåm huy ñoäng voán thoâng qua vieäc baùn coå phaàn treân TTCK. Ñoù laø moät thöïc traïng ñaùng buoàn cho taát caû caùc CtyCP, cho TTCK vaø cho toaøn boä neàn kinh teá Vieät Nam ñang ñoùi voán. Trong khi ñoù, moät löôïng tieàn dö xaøi coøn ñang “nguû yeân “ trong tuùi cuûa ngöôøi daân, khoâng phaûi vì hoï khoâng muoán ñoàng tieàn sinh lôøi maø do chöa coù moät löïc ñaåy ñuû maïnh ñeå ñöa hoï vaøo voøng quay ñaàu tö. Noùi -6-
khaùc ñi, Vieät Nam ñang raát caàn coù moät chieác caàu noái giöõa caùc CtyCP ñi tìm voán vaø caùc caù nhaân ñi tìm cô hoäi ñaàu tö ñeå töø ñoù ñieàu tieát doøng voán vaän haønh hieäu quaû hôn. Ñaûm ñöông toát vai troø naøy khoâng ai gì khaùc hôn laø TTCK. Chöông trình CPH, vôùi nhöõng noå löïc khoâng ngöøng cuûa chaëng ñöôøng 15 naêm ñaõ mang laïi thaønh coâng nhaát ñònh trong hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa rieâng caùc CtyCP vaø cuûa neàn kinh teá noùi chung. Ñaêc bieät nhöõng CtyCP tham gia nieâm yeát sau CPH ñang coù nhöõng böôùc chuyeån mình tích cöïc vaø toû ra coù khaû naêng tham gia hoäi nhaäp hôn caû. Song nhöõng thaønh coâng naøy vaãn coøn quaù nhoû beù so vôùi yeâu caàu cuûa tieán trình hoäi nhaäp. Caùc CtyCP caàn theâm nhieàu voán hôn nöõa cho chieán löôïc phaùt trieån vöõng vaøng, cho vieäc taïo saûn phaåm vaø chieám lónh nhöõng thò phaàn toát hôn, taêng giaù trò vaø thu nhaäp … TTCK cuõng caàn nhieàu haøng hoùa hôn, nhaát laø nguoàn haøng coå phieáu nhaèm ñaùp öùng cho nhu caàu cuûa caùc doøng voán trong vaø ngoøai nöôùc. Ñaëc bieät laø nhöõng doøng voán quoác teá, chæ ñang chôø thò tröôøng voán Vieät Nam môû caùnh cöûa ñeå aäp vaøo. Vaán ñeà ñaët ra laø caàn ñaåy maïnh hôn nöõa chöông trình xaõ hoäi hoùa ñaàu tö, quoác teá hoùa ñaàu tö ñeå moïi ngöôøi daân, toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc cuøng tham gia vaøo phaùt trieån kinh teá Vieät Nam thoâng qua hình thöùc ñaàu tö coå phieáu. Vaø ñeà taøi “Giaûi phaùp phaùt trieån chöùng khoaùn voán coâng ty giai ñoaïn haäu coå phaàn hoaù ” ñöôïc thöïc hieän vôùi mong muoán ñöa ra moät caùch nhìn toång quan veà loä trình vaø giaûi phaùp caàn thieát ñeå phaùt trieån nieâm yeát chöùng khoaùn cuûa caùc CtyCP Vieät Nam trong thôøi kyø hoäi nhaäp. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi Trong boái caûnh TTCK Vieät Nam coøn thieáu nguoàn haøng coå phieáu nieâm yeát, coøn caùc CtyCP thì coù quy moâ voán nhoû beù, thieáu voán ñaàu tö, muïc tieâu ñeà taøi ñaët ra laø : ♦ Tìm hieåu taùc ñoäng cuûa vieäc nieâm yeát coå phieáu caùc CtyCP vôùi baûn thaân doanh nghieäp, vôùi TTCK vaø vôùi neàn kinh teá. -7-
♦ Khaûo saùt thöïc traïng hoaït ñoäng vaø tham gia nieâm yeát cuûa caùc CtyCP sau coå phaàn hoùa . ♦ Xaây döïng caùc nhoùm giaûi phaùp phaùt trieån loä trình nieâm yeát cuûa caùc CtyCP giai ñoaïn haäu CPH. Ñoái töôïng vaø phaïm vi cuûa ñeà taøi Ñoái töôïng: ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu giaûi phaùp phaùt trieån chöùng khoaùn voán ñeå taøi trôï nguoàn taøi chính cho caùc CtyCP sau CPH môû roäng ñaàu tö saûn xuaát, taêng khaû naêng caïnh tranh trong hoäi nhaäp. Phaïm vi : nghieân cöùu treân boä phaän caùc CtyCP sau coå phaàn hoùa vaø vieäc nieâm yeát coå phieáu treân thò tröôøng nieâm yeát chính thöùc. Nhöõng noäi dung nghieân cöùu ñeà taøi taäp trung laøm roõ ♦ Caùc lôïi ích vaø ruûi ro ñoái vôùi CtyCP khi tham gia nieâm yeát coå phieáu. ♦ Khaûo saùt thöïc traïng hoaït ñoäng vaø nieâm yeát cuûa caùc CtyCP sau CPH. ♦ Xaùc ñònh vaø tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa nhöõng khoù khaên, haïn cheá cuûa caùc CtyCP trong vieäc tham gia thò tröôøng coå phieáu. ♦ Ñaùnh giaù vaø döï baùo caùc taùc ñoäng leân vieäc tham gia nieâm yeát cuûa caùc CtyCP. ♦ Xaây döïng caùc giaûi phaùp thöïc hieän. Phöông phaùp nghieân cöùu : Ñeà taøi keát hôïp caùc phöông phaùp nhö: Phöông phaùp toång hôïp, choïn loïc nguoàn soá lieäu, thoâng tin thöù caáp töø caùc taïp chí, saùch vaø taøi lieäu chuyeân ngaønh…. vaø phöông phaùp duy vaät bieän chöùng. Beân caïnh ñoù vieäc nghieân cöùu cuõng thöïc hieän töø nhöõng kinh nghieäm trong coâng taùc, töø nhöõng khaûo saùt yù kieán cuûa moät soá ngöôøi coù lieân quan ñeán lónh vöïc CPH vaø TTCK. -8-
CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT 1.1. TOÅNG QUAN VEÀ CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN 1.1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN Chöùng khoaùn voán laø moät teân goïi khaùc cuûa coå phieáu thöôøng do CtyCP phaùt haønh, laø moät chöùng thö minh chöùng quyeàn sôû höõu coå phaàn cuûa moät coå ñoâng ñoái vôùi coâng ty. Nhaø ñaàu tö sôû höõu chöùng khoaùn voán seõ thu veà ñöôïc coå töùc vaø gia taêng giaù trò coå phieáu khi coâng ty kinh doanh coù laõi vaø phaùt trieån toát. Theo nghóa chung nhaát, chöùng khoaùn coù theå ñöôïc hieåu laø moät loaïi taøi saûn ñöôïc sôû höõu vaø mua ñi baùn laïi. Söï toàn vong vaø giaù trò cuûa taøi saûn chöùng khoaùn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nieàm tin vaø ñoä nhaïy caûm cuûa nhaø ñaàu tö. Chöùng khoaùn cuûa moät CtyCP ñöôïc phaân laøm 2 loaïi : + Chöùng khoaùn voán coøn goïi laø coå phieáu thöôøng + Chöùng khoaùn nôï coøn goïi laø traùi phieáu coâng ty Baûng 1.1 So saùnh caùc chöùng khoaùn cuûa CtyCP Noäi dung Traùi phieáu Coå phaàn öu ñaõi Coå phaàn thöôøng Thôøi haïn Toái ña 30 naêm - - Quyeàn treân phieáu Khoâng Khoâng Coù Öu tieân thu hoài Thöù 1 Thöù 2 Thöù 3 Ruûi ro Ít ruûi ro Ruûi ro töông ñoái Ruûi ro cao Thu nhaäp Coá ñònh Coá ñònh Coå töùc vaø phaàn taêng/giaûm giaù trò coå phieáu Tính thanh khoaûn thaáp thaáp cao 1.1.2. PHAÂN LOAÏI COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT TREÂN TTCK ♦ Coå phieáu thu nhaäp (income stocks) : loaïi coå phieáu naøy traû coå töùc khaù cao, ñöôïc nhaø ñaàu tö xem nhö nguoàn thu nhaäp chính vaø ít khi muoán baùn. Ñaây thöôøng laø coå phieáu cuûa caùc ngaønh tieän ích. -9-
♦ Coå phieáu phaåm chaát cao (blue-chip stocks): laø coå phieáu cuûa caùc coâng ty lôùn, phaùt trieån maïnh vaø coù uy tín, vò theá vöõng chaéc treân thöông tröôøng. Coå töùc cuûa loaïi naøy thöôøng khoâng cao vaø möùc giaù töông ñoái oån ñònh so vôùi bieán ñoäng cuûa thò tröôøng. ♦ Coå phieáu taêng tröôûng (growth stocks): phaùt haønh bôûi caùc coâng ty treû, naêng ñoäng vôùi tyû leä taêng tröôûng cao hôn möùc trung bình ngaønh. Ít khi traû coå töùc hoaëc chæ traû töôïng tröng do nguoàn lôïi nhuaän ñöôïc giöõ laïi ñeå taùi ñaàu tö môû roäng. Ñaây laø loaïi coå phieáu coù ruûi ro cao ñoàng thôøi trieån voïng taêng giaù cuõng cao. ♦ Coå phieáu chu kyø (cyclical stocks): laø loaïi coå phieáu coù ñoä nhaïy caûm bieán ñoäng theo xu theá chung cuûa neàn kinh teá theo kieåu “nöôùc leân thì thuyeàn leân“. Nhaø ñaàu tö vaøo nhoùm coå naøy khaù nhaïy caûm vôùi nhöõng bieán ñoäng, coù khaû naêng döï lieäu vaø haønh ñoäng sôùm ñeå kieám lôïi hay töï veä. Ñieàu naøy daãn ñeán giaù cuûa caùc coå phieáu naøy luoân ñaït möùc cao hay thaáp tröôùc khi chuùng thöïc söï phaûi xaûy ra theo bieán ñoäng kinh teá. ♦ Coå phieáu phoøng thuû (defensive stocks): daønh cho nhöõng nhaø ñaàu tö thích söï “bình an”, do chuùng coù xu höôùng oån ñònh tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng, ñaëc bieät höõu ích ñoái vôùi caùc côn suy thoaùi, buø laïi khaû naêng taêng giaù cuûa chuùng cuõng thaáp. Coå phieáu naøy thöôøng do coâng ty thuoäc caùc ngaønh cô baûn nhö thöïc phaåm, thöùc uoáng, döôïc phaåm, daàu khí … 1.1.3. CHUÛ THEÅ NIEÂM YEÁT Theo moâ hình caáu thaønh voán thì taát caû caùc CtyCP ñeàu coù khaû naêng saûn suaát ra chöùng khoaùn. Tuy nhieân, khoâng phaûi taát caû caùc loaïi chöùng khoaùn cuûa CtyCP ñeàu ñöôïc nieâm yeát treân TTCK. Thoâng thöôøng CtyCP ñöôïc phaân laøm: CtyCP coå phaàn noäi boä vaø CtyCP ñaïi chuùng. - 10 -
Baûng 1.2: So saùnh CtyCP noäi boä vaø CtyCP ñaïi chuùng CtyCP noäi boä CtyCP ñaïi chuùng (private corporation) (Publicly corporation) 1. Tính thanh khoaûn cuûa coå phieáu 1. Tính thanh khoaûn cuûa coå phieáu thaáp cao 2. Chuû sôõ höõu thöôøng khieâm luoân 2. Ngöôøi ñieàu haønh coù theå baùn coå vai troø quaûn lyù ñieàu haønh, quyeàn lôïi phaàn cuûa hoï cuûa hoï gaén chaët vôùi coâng ty 3. Khoâng theå phaùt haønh theâm coå 3.Coù theå taêng voán baèng caùch phaùt phaàn ñeå taêng voán vì quyeàn sôõ höõu haønh theâm coå phaàn bò giôùi haïn vôùi soá ít coå ñoâng. Hôn nöõa, neáu phaùt haønh theâm coå phaàn coù theå laøm taêng soá coå ñoâng leân ñeán möùc trôû thaønh moät CtyCP ñaïi chuùng 4.Phaûi minh baïch taøi chính vaø 4. Khoâng phaûi minh baïch taøi chính thöïc hieän coâng boá caùc baùo caùo taøi vaø baùo caùo taøi chính ñònh kyø ra thò chính ñònh kyø tröôøng 5. Toán chi phí cho vieäc coâng boá 5. Khoâng phaûi toán chi phí cho vieäc thoâng tin vaø thöïc hieän baùo caùo taøi coâng boá thoâng tin vaø thöïc hieän baùo chính (chi phí keá toaùn kieåm toaùn, caùo taøi chính . luaät sö, caùc chí phí caù nhaân khaùc…) Do ñöôïc toå chöùc quy moâ vaø taäp trung, khaû naêng vaø cô hoäi tham gia cuûa quaàn chuùng luoân môû roäng, caùc CtyCP ñaïi chuùng laø chuû theå duy nhaát ñöôïc nieâm yeát coå phieáu . Rieâng ôû TTCK Vieät Nam, khaû naêng nieâm yeát khaùc nhau giöõa caùc CtyCP coù nguoàn goác hình thaønh khaùc nhau: o CtyCP thaønh laäp theo Luaät doanh nghieäp : coå ñoâng thöôøng laø nhöõng ngöôøi thaân quen, tin töôûng, hoaït ñoäng mang tính chaát nhoû leû vaø coù taâm lyù khoâng muoán chia seõ quyeàn lôïi, hoï khoâng quan taâm hoaëc khoâng ñuû ñieàu kieän tham gia nieâm yeát. o CtyCP coù voán ÑTNN: thöôøng laø nhöõng doanh nghieäp coù quy moâ lôùn, hoaït ñoäng hieäu quaû. Nhöõng CtyCP naøy coù ñuû tieâu chuaån nieâm yeát nhöng do do TTCK chöa ñuû haáp daãn, neân hoï chöa quan taâm tham gia nieâm yeát. o CtyCP ra ñôøi töø quaù trình CPH. - 11 -
Khaùi nieäm coå phaàn hoaù chæ laø moät phaàn trong “ tö nhaân hoaù” , khaùi nieäm naøy gaén vôùi vieäc cho ra ñôøi moät CtyCP vaø nhaø nöôùc thöïc hieän trao moät phaàn hay toaøn boä vieäc saûn xuaát moät loaïi haøng hoaù hay cung öùng moät loaïi dòch vuï veà tay CtyCP ñoù. Theo muïc tieâu cuûa chöông trình CPH vaø loä trình nieâm yeát caùc CtyCP loaïi naøy hieän ñang ñoùng vai troø laø chuû theå chính treân thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam. 1.1.4. ÑIEÀU KIEÄN NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK VIEÄT NAM Nhaø ñaàu tö quyeát ñònh mua moät loaïi coå phieáu naøo ñoù nghóa laø hoï kyø voïng vaøo lôïi ích thu veà trong töông lai. Khi nieâm yeát, coå phieáu seõ tham gia löu haønh treân TTCK, nhaèm baûo veä quyeàn lôïi cho nhaø ñaàu tö, cuõng nhö uy tín thò tröôøng, caùc coå phieáu naøy seõ ñöôïc choïn loïc veà maët “söùc khoûe” vaø “trieån voïng. Ñieàu naøy cuõng lyù giaûi vì sao caùc ñieàu kieän nieâm yeát thöôøng quan taâm ñeán lòch söû hoaït ñoäng, lôïi nhuaän thu veà, quy moâ coå phaàn vaø soá löôïng coå ñoâng. Khoâng ngoaøi nhöõng noäi dung treân, caùc quy ñònh veà ñieàu kieän nieâm yeát coå phieáu treân TTCK nhö sau : ¾ Laø CtyCP coù voán ñieàu leä ñaõ goùp taïi thôøi ñieåm xin caáp pheùp nieâm yeát toái thieåu töø 5 tyû ñoàng trôû leân, tính theo giaù trò soå saùch. ¾ Coù tình hình taøi chính laønh maïnh, trong ñoù khoâng coù caùc khoaûn nôï phaûi traû quaù haïn treân 1 naêm; hoaøn thaønh caùc nghóa vuï taøi chính vôùi nhaø nöôùc vaø ngöôøi lao ñoäng trong coâng ty. Ñoái vôùi toå chöùc tín duïng vaø toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng, tình hình taøi chính ñöôïc ñaùnh giaù theo caùc quy ñònh cuûa cô quan quaûn lyù chuyeân ngaønh. ¾ Coù lôïi nhuaän sau thueá trong 02 naêm lieân tuïc lieàn tröôùc naêm xin pheùp nieâm yeát laø soá döông, ñoàng thôøi khoâng coù loã luõy keá tính ñeán thôøi ñieåm xin caáp pheùp nieâm yeát. ¾ Ñoái vôùi doanh nghieäp thöïc hieän chuyeån ñoåi thaønh CtyCP, thôøi gian 2 naêm lieân tuïc coù laõi lieàn tröôùc naêm xin pheùp nieâm yeát laø bao goàm caû thôøi gian tröôùc khi chuyeån ñoåi. - 12 -
Ñoái vôùi DNNN CPH vaø nieâm yeát ngay treân thò tröôøng chöùng khoaùn trong voøng 01 naêm sau khi thöïc hieän chuyeån ñoåi, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa naêm lieàn tröôùc naêm xin pheùp phaûi coù laõi. ¾ Caùc coå ñoâng laø thaønh vieân HÑQT, Ban giaùm ñoác, Ban Kieåm soùat cuûa coâng ty phaûi cam keát naém giöõ ít nhaát 50% soá coå phieáu do mình sôû höõu trong thôøi gian 03 naêm, keå töø ngaøy nieâm yeát, khoâng tính soá coå phieáu thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc do caùc caù nhaân treân ñaïi dieän naém giöõ. Quy ñònh naøy khoâng aùp duïng cho caùc coâng ty ñaõ nieâm yeát tröôùc ñaây. ¾ Toái thieåu 20% voán coå phaàn cuûa coâng ty do ít nhaát 50% coå ñoâng ngoøai toå chöùc phaùt haønh naém giöõ. Ñoái vôùi coâng ty coù voán coå phaàn töø 100 tyû ñoàng trôû leân thì tyû leä naøy toái thieåu laø 15% voán coå phaàn . 1.1.5. QUY TRÌNH NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK Quy trình keát hôïp CPH DNNN vôùi nieâm yeát/ ñaêng kyù giao dòch coå phieáu treân caùc TTGDCK, goàm : Böôùc 1: Ra quyeát ñònh CPH DNNN gaén vôùi NY/ÑKDG taïi TTGDCK. Böôùc 2 : Chuaån bò hoà sô taøi lieäu vaø toå chöùc xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp. Böôùc 3 : Xaây döïng phöông aùn vaø thöïc hieän CPH . Böôùc 4 : Hoaøn thieän caùc thuû tuïc chuyeån ñoåi doanh nghieäp vaø nieâm yeát/ giao dòch Quy trình keát hôïp vieäc baùn coå phaàn nhaø nöôùc taïi caùc doanh nghieäp ñaõ CPH vôùi nieâm yeát/ ñaêng kyù giao dòch coå phieáu treân caùc TTGDCK, goàm : Böôùc 1 : Cô quan ñaïi dieän chuû sôû höõu phaàn voán nhaø nöôùc taïi caùc coâng ty löïa choïn vaø quyeát ñònh baùn coå phaàn . Böôùc 2 : Trieäu taäp ñaïi hoäi coå ñoâng ñeå thoâng qua quyeát ñònh baùn coå phaàn vaø bieåu quyeát thoâng qua vieäc NY/ÑKGD. Böôùc 3 : Chuaån bò hoà sô, xaùc ñònh giaù trò coå phaàn vaø phöông aùn baùn coå phaàn ra coâng chuùng. - 13 -
Böôùc 4 : Coâng ty xin nieâm yeát phaûi kyù hôïp ñoàng tö vaán nieâm yeát chöùng khoaùn vôùi moät CtyCK. Böôùc 5 : Göûi hoà sô xin nieâm yeát leân Boä taøi chính hoaëc hoà sô ÑKGD leân TTGDCK. Böôùc 6 : Thöïc hieän coâng boá thoâng tin theo quy ñònh tröôùc khi thöïc hieän baùn coå phaàn . Böôùc 7 : Noäp boå sung caùc taøi lieäu coøn thieáu cho Boä taøi chính/TTGDCK sau khi keát thuùc ñôït phaùt haønh . Böôùc 8 : Sau khi nhaän Giaáy pheùp NY/ÑKGD coâng ty laøm thuû tuïc ñaêng kyù nieâm yeát, löu kyù coå phaàn vaø giao dòch. Quy trình nieâm yeát coå phieáu chung Khaûo saùt vaø laäp hoà sô nieâm yeát UBCK vaø caùc boä ngaønh lieân quan pheâ duyeät hoà sô Xaây döïng danh saùch nhaø ñaàu tö vaø tieáp caän nhaø ñaàu tö tieàm naêng Ñaêng kyù nieâm yeát coå phieáu ( sau khi ñuôïc caáp pheùp nieâm yeát) Löu kyù chöùng khoaùn Coâng boá thoâng tin 1.2. PHAÂN TÍCH SÖÏ TÖÔNG TAÙC GIÖÕA CTYCP VAØ TTCK THOÂNG QUA THÖÏC HIEÄN NIEÂM YEÁT Söï toàn taïi, hoaït ñoäng vaø phaùt trieån cuûa CtyCP nieâm yeát ñaûm baûo neàn taûng cho TTCK phaùt trieån vaø ngöôïc laïi TTCK vaän haønh hieäu quaû seõ taïo ñieàu kieän cho caùc - 14 -
CtyCP huy ñoäng voán thuaän lôïi deã daøng, taïo cô cheá giaùm saùt töï ñoäng, thuùc ñaåy caùc CtyCP hoaït ñoäng toát hôn. 1.2.1. LÔÏI ÍCH VAØ RUÛI RO CUÛA MOÄT CTYCP THAM GIA NIEÂM YEÁT 1.2.1.1. Lôïi ích cuûa CtyCP khi tham gia nieâm yeát treân ttck Tieáp caän nguoàn cung voán môùi Coù theå noùi, trong kinh doanh voán laø ñieàu kieän tröôùc tieân ñeå moät doanh nghieäp baét ñaàu cho moïi hoaït ñoäng. Vaø noùi veà voán thì khoâng rieâng gì caùc doanh nghieäp maø caû neàn kinh teá Vieät Nam luoân ôû tình traïng thieáu voán vaø caàn voán. Tröôùc khi coù TTCK, nguoàn hoå trôï voán cho caùc doanh nghieäp chuû yeáu laø vay ngaân haøng gaén vôùi moät chi phí laõi nhaát ñònh. Tín duïng ngaân haøng luùc naøy laø hình thöùc huy ñoäng vaø taïo voán cô baûn nhaát. Nhöng vôùi söï phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng hoäi nhaäp, tín duïng ngaân haøng khoâng ñuû khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu voán cho doanh nghieäp. TTCK xuaát hieän laø moät taát yeáu nhaèm ñaùp öùng kòp thôøi nguoàn cung voán cho doanh nghieäp , ñoàng thôøi giaûm bôùt söï phuï thuoäc cuûa doanh nghieäp vaøo ngaân haøng. ÔÛ Vieät Nam, ngaøy 20/07/2000 ñaùnh daáu söï chaøo ñôøi cuûa TTCK Vieät Nam. Töø ngaøy ñoù ñeán nay, TTCK ñaõ song haønh cuøng vôùi heä thoáng NHTM trong vieäc huy ñoäng vaø cung öùng voán cho neàn kinh teá. TTCK laø phöông tieän huy ñoäng voán hieäu quaû vì : • Nguoàn cung phong phuù vaø khoái löôïng cung lôùn (tieát kieäm cuûa daân cö vaø caùc toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc ). • Cô caáu nguoàn voán seõ an toaøn hôn vôùi vieäc giaûm tyû leä nôï treân toång taøi saûn ( so vôùi ngaân haøng) vaø coâng ty khoâng phaûi gaùnh aùp löïc traû nôï. • Neáu coâng ty coù phöông aùn kinh doanh khaû thi vaø haáp daãn, thì khaû naêng doanh nghieäp huy ñoäng ñöôïc voán vôùi chi phí reû hôn so vôùi hình thöùc ñi vay voán ngaân haøng - 15 -
Baûng 1.3 : So saùnh ñaëc tính cuûa caùc nguoàn voán Loaïi voán Nguoàn cung Thôøi gian söû Chi phí Quy moâ duïng voán Lôïi nhuaän Baûn thaân Tuyø thuoäc baûn Lôïi nhuaän Phuï thuoäc khaû coâng ty coâng ty thaân coâng ty naêng cuûa coâng ty Vay ngaân Caùc NHTM Ngaén haïn Laõi vay Phuï thuoäc theo haøng Daøi haïn ñaùnh giaù cuûa ngaân haøng Phaùt haønh Moïi thaønh Daøi haïn Laõi traùi phieáu Phuï thuoäc vaøo tính traùi phieáu phaàn daân cö coá ñònh caïnh tranh cuûa laõi suaát TP Phaùt haønh Moïi thaønh Khoâng giôùi Chi phí phaùt Phuï thuoäc vaøo quy coå phieáu phaàn daân cö haïn haønh coå töùc luaät cung caàu cuûa TTCK Taïo aùp löïc buoäc doanh nghieäp phaûi tieán boä Do TTCK phaûn aùnh moät caùch khaùch quan hoaït ñoäng cuõng nhö tình traïng nôï cuûa doanh nghieäp, neân noù coù khaû naêng thuùc ñaåy doanh nghieäp phaûi chuyeân nghieäp hoùa caùc hoïat ñoäng kinh doanh, naâng cao coâng ngheä vaø chaát löôïng saûn phaåm, ñoåi môùi phöông thöùc quaûn lyù. Vaø TTCK vôùi nhöõng ñoøi hoûi khaéc khe, vôùi söï giaùm saùt vaø ñaùnh giaù töøng böôùc ñi moät seõ giuùp doanh nghieäp töï hoaøn thieän mình, tieán tôùi hình thaønh taùc phong kinh doanh quoác teá. Laø moät taám göông ñeå doanh nghieäp soi mình Khi tham gia TTCK, giaù caû coå phieáu ñöôïc xem nhö laø phong vuõ bieåu cho tình traïng söùc khoeû cuûa coâng ty, phaûn aùnh nieàm tin cuûa nhaø ñaàu tö vaøo coå phieáu ñoù. Loaïi boû caùc taùc ñoäng ngoaøi taàm kieåm soaùt (bieán ñoäng kinh teá, chính trò , nhöõng tin ñoàn sai leäch, …) thì söï taêng giaù coå phieáu theå hieän söùc caïnh tranh, toác ñoä taêng tröôûng cuûa coâng ty gia taêng, höùa heïn moät söï phaùt trieån khaû quan vôùi lôïi nhuaän phaân phoái cao. Traùi laïi söï giaûm giaù cuûa caùc coå phieáu cho thaáy loøng tin cuûa nhaø ñaàu tö bò suït giaûm ñoái vôùi tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty, cuõng laø döï baùo moät töông lai khoâng khaû quan ñoái vôùi doanh nghieäp. - 16 -
Laø phöông tieän taïo laäp thöông hieäu Tham gia nieâm yeát treân TTCK, teân tuoåi coâng ty ñöôïc quaûng baù roäng raõi, uy tín vaø vò theá cuûa doanh nghieäp cuõng ñöôïc naâng cao. Veà laâu daøi, ñieàu naøy seõ giuùp cho doanh nghieäp deã daøng hôn vaø ít toán chi phí hôn trong vieäc huy ñoäng voán qua phaùt haønh taêng coå phieáu hay traùi phieáu, hoaëc vay voán ngaân haøng. Beân caïnh ñoù, moái quan taâm cuûa coâng chuùng cuõng taïo hieäu öùng thuùc ñaåy ban laõnh ñaïo coâng ty chaêm lo giöõ gìn thöông hieäu vaø naâng cao hieäu quaû quaûn lyù. 1.2.1.2. Ruûi ro cuûa vieäc nieâm yeát coå phieáu ¾ Ruûi ro caïnh tranh : Coâng ty tham gia nieâm yeát thì caùc bí quyeát kinh doanh seõ deã bò loä khi thöïc hieän yeâu caàu coâng boá coâng khai caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh treân TTCK, aùp löïc veà taêng tröôûng vaø chi traû coå töùc, aùp löïc veà quaûn trò doanh nghieäp, baùo caùo kieåm toaùn ngaët ngheøo. Nhöõng ñieàu naøy laøm aûnh höôûng ñeán vieäc hình thaønh vaø ra quyeát ñònh chieán löôïc cuûa coâng ty, caùc CtyNY seõ phaûi ñöùng ngoaøi saùng trong khi caùc ñoái thuû caïnh tranh laïi ôû “vuøng toái”. Hôn nöõa, tham gia vaøo TTCK, caùc coâng ty nieâm yeát phaûi ñöông ñaàu vôùi caïnh tranh treân hai maët : thò phaàn saûn phaåm dòch vuï vaø thò phaàn huy ñoäng voán. ¾ Ruûi ro thoâng tin sai leäch : ñaây laø ruûi ro lieân quan ñeán ñoä nhaïy caûm cuûa giaù coå phieáu ñoái vôùi luoàng thoâng tin. Moät thoâng tin tieâu cöïc ñöôïc lan truyeàn seõ laäp töùc daãn ñeán söï bieán ñoäng suït giaù coå phieáu, keùo theo laø söï giaûm giaù trò thò tröôøng vaø maát uy tín cuûa doanh nghieäp. Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra nhanh hôn vieäc cô quan quaûn lyù ñieàu tra tính thöïc giaû cuûa doøng thoâng tin. ¾ Ruûi ro khueách ñaïi : trong tröôøng hôïp coâng ty laâm vaøo tình hình kinh doanh toài teä, khoù coù khaû naêng traû laõi, coå töùc cho caùc khoaûn nôï hoaëc ñaàu tö khoâng hieäu quaû. Do yeâu caàu cuûa coâng boá thoâng tin treân TTCK, aùp löïc ñoái vôùi coâng ty trong tröôøng hôïp naøy seõ naëng neà hôn raát nhieàu so vôùi moät doanh nghieäp khoâng nieâm yeát. Chaúng haïn, giaù coå phieáu giaûm do baùn thaùo, ñoøi nôï cuûa chuû nôï … - 17 -
¾ Ruûi ro bò thaâu toùm bôûi caùc coå ñoâng ngoaøi. Do vieäc nieâm yeát taát seõ daãn ñeán phaân taùn quyeàn sôû höõu vaø taïo ra nguy cô coå ñoâng saùng laäp bò maát quyeàn kieåm soaùt do hoaït ñoäng thoân tín. Vôùi nhöõng CtyCP ra ñôøi töø quaù trình CPH, ñieàu naøy xaûy ra thöôøng xuaát phaùt töø söï chuyeån dòch coå phieáu lôùn cuûa ngöôøi lao ñoäng ra beân ngoaøi do taùc ñoäng taêng giaù. Khi CPH, ngöôøi lao ñoäng luoân ñöôïc mua moät tyû leä coå phieáu nhaát ñònh theo giaù öu ñaõi, khi giaù taêng hoï thöôøng deã daøng baùn coå phieáu cuûa mình ñeå thu lôïi. Ñieàu naøy daãn ñeán tình traïng thu gom coå phieáu cuûa vaøi caù nhaân, toå chöùc. Coù khi soá coå phieáu lôùn ñuû ñeå hoï thaønh chuû nhaân thöïc söï cuûa doanh nghieäp. Ñieàu naøy coù theå taïo ra nguy cô maát thöông hieäu, maát vieäc laøm ngöôøi lao ñoäng, vaø voâ hieäu hoùa taùc duïng cuûa phaàn voán nhaø nöôùc hoå trôï cho ngöôøi lao ñoäng mua coå phieáu vôùi giaù öu ñaõi trong tieán trình CPH. ¾ Ruûi ro veà phaùp luaät: Ngoaøi vieäc phaûi tuaân thuû quy ñònh phaùp luaät chung veà vieäc kinh doanh, CtyNY coøn phaûi tuaân thuû luaät chöùng khoaùn vaø TTCK. Trong khi heä thoáng phaùp luaät Vieät Nam ñang trong giai ñoïan hoøan thieän vaø boå sung, nhaát laø phaùp luaät veà chöùng khoaùn vaø TTCK. Moät söï thay ñoåi trong caùc quy ñònh seõ ít nhieàu taùc ñoäng ñeán doanh nghieäp . ¾ Ruûi ro gia taêng chi phí : vieäc nieâm yeát laø gia taêng chi phí cuûa caùc CtyCP nhö chi phí baûo laõnh, tö vaán phaùp luaät, in aán, kieåm toaùn, nieâm yeát … Haèng naêm, coâng ty coøn phaûi chòu theâm caùc khoaûn chi phí kieåm toaùn baùo caùo taøi chính, chi phí chuaån bò hoà sô noäp cho caùc cô quan quaûn lyù höõu quan vaø chi phí coâng boá thoâng tin ñònh kyø. ¾ Ruûi ro thò tröôøng : Ruûi ro do quy moâ voán nhoû vaø ñoä thanh khoaûn thaáp cuûa thò tröôøng môùi noåi, daãn ñeán TTCK môùi noåi chòu aûnh höôûng nhieàu caùc haønh vi öùng xöû cuûa caùc toå - 18 -
chöùc ñaàu tö quoác teá, khi caùc toå chöùc naøy thay ñoåi danh muïc ñaàu tö gaây taùc ñoäng taêng vaø giaûm giaù coå phieáu . Ruûi ro do tính nhaïy caûm cuûa thò tröôøng môùi noåi vôùi caùc taùc ñoäng beân ngoaøi nhö giaù caû nguyeân lieäu thay ñoåi, giaù daàu bieán ñoäng , laõi suaát , laïm phaùt. Ruûi ro do söï phuï thuoäc cuûa caùc thò tröôøng môùi noåi vaøo moät soá CtyNY lôùn. Söï baát oån trong moät coâng ty naøo ñoù cuõng coù theå laøm chao ñaûo caû thò tröôøng coå phieáu vaø taùc ñoäng ñeán caùc coå phieáu coøn laïi. ¾ Ruûi ro khaùc, nhö trình ñoä nhaän xeùt, phaân tích vaø phaûn öùng taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö tröôùc nhöõng bieãn ñoäng kinh teá , chính trò; Quan ñieåm, chính saùch cuûa nhaø nöôùc coù lieân quan ñeán lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ; söï noåi troäi cuûa ñoái thuû caïnh tranh. Toùm laïi, huy ñoäng voán qua vieäc nieâm yeát treân TTCK laø moät höôùng ñi öu vieät cho caùc doanh nghieäp. Nhöng ñaây khoâng phaûi laø con ñöôøng baèng phaúng, traùi laïi noù haøm chöùa raát nhieàu ruûi ro. Vì vaäy, vieäc tham gia nieâm yeát phaûi caên cöù vaøo nhu caàu thöïc teá vaø naêng löïc cuûa doanh nghieäp. Nhaø nöôùc trong vai troø ñieàu tieát vó moâ khoâng neân quaù thieân veà moät hình thöùc huy ñoäng voán baèng moät keânh rieâng bieät naøo, maø phaûi caên cöù vaøo tính caân baèng cuûa thò tröôøng ñeå traùnh gaây maát caân ñoái cho caû heä thoáng taøi chính . 1.2.2. THUAÄN LÔÏI VAØ BAÁT LÔÏI CUÛA TTCK KHI TIEÁP NHAÄN NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU 1.2.2.1. Caùc taùc ñoäng thuaän lôïi ¾ Nieâm yeát coå phieáu cuûa caùc CtyCP laøm gia taêng quy moâ vaø ñoái töôïng tham gia TTCK, taïo söï noái keát giöõa coå ñoâng coâng ty vôùi thò tröôøng höôùng tôùi môû roäng nguoàn cung - caàu coå phieáu. ¾ Vieäc nieâm yeát coå phieáu giuùp cho thò tröôøng coå phieáu phaùt trieån. Laø moät phaân khuùc nhoû trong vai troø trung gian keát noái giöõa caùc ñôn vò saûn suaát vaø tieâu duøng, thò tröôøng coå phieáu ñoùng vai troø raát quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån - 19 -