Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý thuế Doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý thuế DN trên địa bàn huyện Mộc Châu, đề xuất một số giải pháp, kiến nghị khả thi nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý thuế DN trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý thuế Doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ---------------------------- LƯƠNG THỊ HƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ---------------------------- LƯƠNG THỊ HƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA CHUYÊN NGÀNH : QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ : 8340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS BÙI XUÂN NHÀN HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân. Các số liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Kết quả nghiên cứu này chưa công bố trong bất cứ công trình khoa học nào. Nếu sai trước pháp luật tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lương Thị Hường
ii LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu, toàn thể quý thầy cô Khoa Sau Đại học - Trường Đại học Thương mại những người đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và viết luận văn tốt nghiệp. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất đến người thầy hướng dẫn PGT,TS. Bùi Xuân Nhàn đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, động viên tôi thực hiện và hoàn thành luận văn này. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ đã không ngừng hỗ trợ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh Trân trọng cảm ơn tất cả. Mộc Châu, ngày tháng năm 2020 TÁC GIẢ Lương Thị Hường
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN....................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................vii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ ................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................................ 1 2. Tổng quan một số công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận văn ............................................................................................................ 3 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................... 7 5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 8 6. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu ............................................................. 8 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP ....................................................... 10 1.1. Khái niệm, bản chất, chức năng và các loại thuế của doanh nghiệp..... 10 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của thuế........................................................ 10 1.1.2. Bản chất, chức năng của thuế ....................................................... 11 1.1.3. Các loại thuế đối với doanh nghiệp................................................ 11 1.2. Quản lý thuế đối với doanh nghiệp .................................................. 18 1.2.1. Khái niệm quản lý thuế ................................................................. 18 1.2.2. Mục tiêu quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ............................ 18 1.2.3. Nguyên tắc và yêu cầu trong quản lý thuế ..................................... 19 1.2.4 Nội dung quản lý thuế đối với doanh nghiệp.................................. 21 1.2.5 Các chỉ tiêu đánh giá quản lý thuế đối với doanh nghiệp ............... 32
iv 1.2.6 Trách nhiệm của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp trong việc quản lý thuế (Điều 11 Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11) ............ 35 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với doanh nghiệp...... 35 1.3.1 Tính minh bạch, rõ ràng trong qui trình quản lý thuế ..................... 35 1.3.2 Năng lực hoạt động của bộ máy quản lý thuế ................................. 36 1.3.3 Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ công tác quản lý thuế .................. 37 1.3.4 Sự tuân thủ chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ, quan hệ thanh toán38 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA GIAI ĐOẠN 2015-2019 .................................................................................... 41 2.1 Kháı quát về huyện Mộc Châu và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với các doanh nghiệp trên địa bàn Mộc Châu trực thuộc Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ, tỉnh Sơn La ..................................... 41 2.1.1 Khái quát về điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội tại huyện Mộc Châu 41 2.1.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý thuế doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu. ............................................................................................... 46 2.1.3. Chính sách của Nhà nước về quản lý thuế đối với doanh nghiệp .... 50 2.2 Phân tích thực trạng quản lý thuế đối với doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu..................................................................................... 51 2.2.1 Công tác lập, giao dự toán thu và theo dõi thực hiện dự toán.......... 51 2.2.2 Công tác tuyên truyền hỗ trợ Người nộp thuế .................................. 53 2.2.3 Quản lý đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế.................. 55 2.2.4 Quản lý thông tin Người nộp thuế ................................................... 60 2.2.5 Quản lý nợ thuế............................................................................... 61 2.2.6 Thanh tra, kiểm tra thuế.................................................................. 63 2.2.7 Quản lý về xử phạt vi phạm thuế ..................................................... 77 2.2.8 Về hoạt động kiểm tra giám sát quản lý thuế doanh nghiệp ............. 79
v 2.2.9 Về phối hợp với các ban ngành trong hoạt động thu tại địa bàn huyện Mộc Châu ................................................................................................ 80 2.3 Đánh giá chung về quản lý thuế doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La ........................................................................... 81 2.3.1 Ưu điểm .......................................................................................... 81 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân ................................................................. 82 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA ................................................................. 87 3.1 Định hướng và mục tiêu tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ..................................................................................................... 87 3.1.1 Định hướng quản lý thuế với các doanh nghiệp............................... 87 3.1.2 Mục tiêu .......................................................................................... 88 3.2 Một số giải pháp tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu ................................................................ 89 3.2.1 Công tác lập và triển khai thực hiện dự toán ................................... 89 3.2.2 Công tác tuyên truyền hỗ trợ Người nộp thuế .................................. 91 3.2.3 Công tác quản lý đăng ký, kê khai, nộp thuế và hoàn thuế............... 92 3.2.4 Quản lý thông tin NNT .................................................................... 93 3.2.5 Quản lý nợ thuế............................................................................... 93 3.2.6 Thanh tra, kiểm tra thuế.................................................................. 94 3.2.7 Nhóm giải pháp với UBND các cấp và các ban, ngành chức năng liên quan tại huyện Mộc Châu....................................................................... 97 3.3 Một số kiến nghị ................................................................................ 99 3.3.1 Với Cục thuế tỉnh Sơn La ................................................................ 99 3.3.2 Với tổ chức tín dụng, ngân hàng,...................................................100 KẾT LUẬN ............................................................................................102 TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBCC Cán bộ, công chức CQT Cơ quan thuế CNTT Công nghệ thông tin CNKD Cá nhân kinh doanh CHDCND Cộng hòa dân chủ nhân dân DNNQD Doanh nghiệp ngoài quốc doanh ĐKKD Đăng ký kinh doanh GTGT Giá trị gia tăng HTX Hợp tác xã NNT Người nộp thuế NQD Ngoài quốc doanh NSNN Ngân sách Nhà nước QLT Quản lý thuế SXKD Sản xuất kinh doanh TNDN Thu nhập doanh nghiệp TTĐB Tiêu thụ đặc biệt TNCN Thu nhập kinh doanh TNHH Trách nhiệm hữu hạn TMDV Thương mại dịch vụ TMS Ứng dụng quản lý thuế tập trung TTR Ứng dụng thanh tra, kiểm tra UBND Ủy ban nhân dân VPHC Vi phạm hành chính XDCB Xây dựng cơ bản
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Bảng so sánh dự toán với thực hiện từ năm 2015-2019 ............... 42 Bảng 2.2: Số lượng doanh nghiệp tại huyện Mộc Châu được quản lý theo hình thức pháp lý.............................................................................................. 43 Bảng 2.3: Số lượng doanh nghiệp tại huyện Mộc Châu quản lý theo ngành nghề kinh doanh ....................................................................................... 45 Bảng 2.4: Dữ liệu công tác tuyên truyền hỗ trợ từ năm 2015-2019 .............. 54 Bảng 2.5 : Tình hình thực hiện đăng ký thuế qua các năm 2015-2019 ......... 55 Bảng 2.6: Thống kê tình hình nộp tờ khai thuế Doanh nghiệp ..................... 57 Bảng 2.7: Thống kê số liệu hoàn thuế doanh nghiệp ................................... 60 Bảng 2.8: Tình hình nợ thuế của các doanh nghiệp giai đoạn 2015 - 2019 ... 62 Bảng 2.9: Tình hình kết quả kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở Cơ quan thuế (2015 - 2019)............................................................................................ 64 Bảng 2.10: Báo cáo tổng hợp kết quả thanh tra, kiểm tra thuế tại trụ sở NNT (2015-2019).............................................................................................. 66 Bảng 2.11: Tình hình xử phạt chậm nộp hồ sơ khai thuế ngoài quốc doanh 78
viii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ Hình 2.1 Sơ đồ cơ cấu bộ máy Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ .. 50 Hình 2.2 Mô hình tổng thể quy trình kê khai thuế của các Doanh nghiệp..... 56 Hình 2.3 Quy trình nộp thuế của người nộp thuế ....................................... 59
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nguồn thu từ thuế, phí chiếm 90% tổng thu của ngân sách nhà nước, là công cụ quan trọng để điều tiết nền kinh tế và phân phối, phân phối lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân. Ở Việt Nam trong hệ thống chính sách thuế hiện hành, thuế doanh nghiệp là một trong những khoản thu lớn, có vai trò quan trọng không chỉ trên góc độ là công cụ rất mạnh của Nhà nước trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế khuyến khích sản xuất kinh doanh đầu tư mở rộng mà còn về ý nghĩa đóng góp tích cực cho ngân sách Nhà nước hàng năm. Mộc Châu là một huyện miền núi, nằm phía tây bắc của tỉnh Sơn La, có địa giới hành chính trên 40 km đường biên giới tiếp giáp với nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào, giáp với các huyện: Vân Hồ, Phù Yên, Yên Châu tỉnh Sơn La. Tổng đường giao thông đường thuỷ, đường bộ đi lại thuận lợi cho việc lưu thông hàng hoá. Có tổng diện tích tự nhiên là 108.166 ha. Huyện Mộc Châu có 13 xã và 2 thị trấn với tổng dân số: 104.730 người, có 12 dân tộc anh em sinh sống rải rác, mật độ dân cư bố trí không đều. Có 03 xã thuộc khu vực kinh tế đặc biệt khó khăn. Mộc Châu là nơi tập trung các đầu mối sản xuất kinh doanh với ngành chủ lực là các hàng nông sản, chế biến chè, sữa.... Nguồn thu được Cục thuế phân cấp quản lý các doanh nghiệp nhỏ và vừa chủ yếu nguồn thu nhỏ, lẻ, phân tán thường không ổn định việc tổ chức thu thuế tốn nhiều công sức và thời gian nhưng số thu ngân sách không cao. Chi cục Thuế Mộc Châu trước đây được thành lập từ ngày 01 tháng 10 năm 1990 được giao nhiệm vụ thu ngân sách trên địa bàn huyện Mộc Châu. Bộ máy mới bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 01 tháng 8 năm 2019. Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ được hợp nhất bởi Quyết định số 928/QĐ-
2 BTC ngày 31/5/2019 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc hợp nhất Chi cục Thuế trực thuộc Cục Thuế tỉnh Sơn La. Cùng với sự phát triển một cách toàn diện về mọi mặt của tỉnh Sơn La, Chi cục Thuế huyện Mộc Châu trước đây (nay là Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ) đã không ngừng lớn mạnh góp phần quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước (NSNN) ở địa phương. Kết quả thu thuế luôn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị. Quy trình, nghiệp vụ quản lý thuế từng bước cải cách, hiện đại hóa, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ công chức (CBCC) thuế ngày càng nâng lên; người nộp thuế nhận thức được nghĩa vụ nộp thuế của mình Công tác quản lý thuế đối với các DN còn bộc lộ nhiều hạn chế: Do cơ chế chính sách còn nhiểu bất cập; Số lượng DN kê khai nộp thuế vào NSNN thấp chưa tương xứng với qui mô kinh doanh; Cơ cấu tổ chức quản lý chưa phù hợp; công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT chưa có được chiều sâu lẫn rộng; nội dung, hình thức chưa được đa dạng; một số lĩnh vực còn để thất thu thuế; tình trạng kê khai tính giá vốn, hạch toán chi phí nhiều sai sót, hiện tượng che dấu doanh thu để trốn thuế; ý thức chấp hành nghĩa vụ nộp thuế của NNT chưa tự giác nên nợ đọng thuế còn cao; Hơn nữa công tác quản lý thuế về thuế thu nhập doanh nghiệp nhỏ và vừa còn chưa theo kịp với tình hình thực tiễn, chưa bao quát hết nguồn thu công tác thanh tra, kiểm tra còn hạn chế chưa đáp ứng yêu cầu quản lý. Xây dựng bộ chỉ tiêu hiệu quả quản lý thuế DN để đánh giá như thế nào? Sử dụng các chỉ tiêu nào phù hợp với tình hình của quản lý thuế DN? Làm thế nào để tổng số thuế thu được từ Doanh nghiệp là lớn nhất với chi phí tổ chức quản lý thuế là thấp nhất ? Vì vậy, câu hỏi đặt ra là nhằm đưa ra giải pháp hữu hiệu công tác quản lý thuế DN ở Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ, một trong những
3 nhiệm vụ trọng tâm của chiến lược phát triển góp phần tăng thu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu ngân sách phấn đấu đạt dự toán thu hàng năm. Đồng thời đáp ứng yêu cầu về minh bạch, công bằng trong nghĩa vụ nộp thuế. Xuất phát từ vấn đề trên, Tôi đã lựa chọn đề tài ‘‘Quản lý thuế Doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La” làm đề tài luận văn thạc sỹ, chuyên ngành quản lý kinh tế. 2. Tổng quan một số công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận văn Các nghiên cứu về quản lý thu thuế đối với DNcho đến nay ở nhiều khía cạnh góc độ khác nhau, nhiều tác giả lựa chọn làm đề tài nghiên cứu cho từng địa phương. Tiếp cận các đề tài luận văn thạc sỹ đã được công bố trong quá trình nghiên cứu làm đề tài tốt nghiệp. Tôi đã có cơ hội tham khảo những công trình khoa học có giá trị liên quan đề tài của tôi như sau: Một số công trình về chính sách thuế hoàn thiện : Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ "Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế ở Việt Nam trong điều kiện hiện nay" của PGS.TS Nguyễn Thị Bất làm chủ nhiệm; “Nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế ở Việt Nam trong quá trình đổi mới”, Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh và quản lý, của tác giả Trịnh Hoàng Cơ, Hà Nội, 2004. Ở đây, nhóm tác giả đã phân tích thực trạng công tác quản lý thuế và chỉ ra được các nguyên nhân cũng như những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế ở Việt Nam hiện nay phù hợp với chiến lược cải cách thuế đến năm 2010. Tập trung nghiên cứu một cách chi tiết các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế trong quá trình đổi mới. “Quản lý và điều hành công tác thuế trong bối cảnh suy giảm kinh tế trong nước và suy thoái kinh tế toàn cầu”, tác giả Đặng Hạnh Thu, Tạp chí Cộng Sản số 803 năm 2009. Tác giả đã đặt ra những vấn đề cần phải quan tâm trong công tác quản lý và điều hành công tác thuế trong bối cảnh suy
4 thoái kinh tế toàn cầu đã có những ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam khi chúng ta đã tham gia vào WTO. Một số công trình về hoàn thiện, nâng cao năng lực trong công tác thuế: Đề tài “Hoàn thiện quản lý thu thuế đối với DN ở nước ta hiện nay”, luận văn thạc sĩ Kinh doanh và quản lý của Vũ Thị Mai, Hà Nội, 2005; Vận dụng cơ chế tự khai, tự nộp thuế trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”; Đề tài: “Hoàn thiện công tác kiểm tra thuế trong cơ chế tự khai, tự nộp thuế ở Việt Nam”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế của Lê Thị Thu Hồng, 2008; Đề tài: “Hoàn thiện quy trình quản lý thu thuế theo hướng hiện đại hoá ngành Thuế ở Việt Nam”, Luận văn thạc sĩ kinh tế của Nguyễn Thu Thuỷ, Hà Nội, 2006; Đề tài: “Vận dụng cơ chế tự khai, tự nộp thuế trên địa bàn Tỉnh Phú Thọ”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế của Nguyễn Huy Hồng, 2007; Đề tài: “Cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế và những vấn đề đặt ra ở Việt Nam”, tác giả Nguyễn Văn Hiệu, Nguyễn Việt Cường, Nxb Tài chính, Hà Nội, 2007; Đề tài: “Hoàn thiện công tác kiểm tra thuế trong cơ chế tự khai, tự nộp thuế ở Việt Nam”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế của Lê Thị Thu Hồng, 2008; Đề tài: “Quản lý thuế đối với khu vực kinh tế tư nhân ở tỉnh Sơn La hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Văn Hoan, Hà Nội, 2009. Ở các đề tài trên, các tác giả đã tập trung nghiên cứu thực trạng các quy trình và công tác quản lý thuế và đề ra các nhóm giải pháp nhằm thực hiện tốt các quy trình quản lý thuế trong từng lĩnh vực và địa bàn cụ thể. Một số công trình nghiên cứu về quản lý thu thuế Doanh nghiệp: Nghiên cứu của Nguyễn Thị Tươi, Đỗ Thị Thanh Vinh (2014) về: “Công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện Diên Khánh tỉnh Khánh Hòa” đã nêu được các vấn đề cơ bản phân tích
5 thực trạng công tác quản lý thuế đối với khu vực kinh tế ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Diên Khánh, phát hiện ra những bất cập và nguyên nhân của chúng. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, chống thất thu ngân sách, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT- XH của địa phương. Nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về thuế của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở địa bàn huyện, đồng thời đảm bảo sự công bằng trong việc thực hiện chính sách thuế. Nghiên cứu của tác giả Đặng Thị Anh Đào (2014) với đề tài luận văn thạc sĩ về: “Quản lý thu thuế tại Chi cục Thuế huyện Từ Liêm, Hà Nội” luận văn thạc sĩ đã trình bày khái niệm, quy trình thực hiện công tác quản lý thuế, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế, tập trung nghiên cứu công tác quản lý thu của tất cả các sắc thuế như TNDN, GTGT, Tài Nguyên, TNCN … trên địa bàn huyện Từ Liêm, Hà Nội: Trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý thu thuế tại địa bàn huyện Từ Liêm. Từ đó, đưa ra những đánh giá về thuận lợi, khó khăn hay kết quả đạt được và hạn chế trong quá trình quản lý thu thuế tại địa bàn huyện Từ Liêm. Từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu thuế nói chung trên địa bàn. Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Bạch Mai (2016) với đề tài luận văn thạc sĩ về: “ Quản lý và nâng cao tuân thủ thuế của các DN tại Cục Thuế TP Hồ Chí Minh” đã đánh giá Công tác QLT hiện nay đối với Việt Nam nói riêng và các nước trên thế giới nói chung đang đứng trước nhiều thách thức khác nhau trong nhiệm vụ thu thuế của Nhà nước. Một trong những thách thức đó là sự đa dạng hành vi tuân thủ thuế. Trong khi nguồn lực cho QLT có giới hạn thì sự phức tạp về hành vi tuân thủ thuế ngày càng tăng và khó nắm bắt, từ đó làm cho CQT phải chịu nhiều sức ép trong việc làm thế nào để đảm bảo nguồn thu cho NSNN nhằm hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ chi cho phát triển kinh tế - xã hội cũng như quản lý đất nước đang trên đà hội nhập và phát triển
6 như hiện nay. Như thế, tuân thủ thuế trở thành một chủ đề nghiên cứu quan trọng (Đặng Thị Bạch Vân, (2014). Nghiên cứu của tác giả Trần Đình Khuê (2014) với đề tài luận văn thạc sĩ về: “Hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế huyện Gia Bình- tỉnh Bắc Ninh” đã trình bày lý luận về thuế DN bao gồm các khái niệm, mục tiêu, nội dung công tác quản lý thuế DN. Trên cơ sở phân tích thực trạng công tác quản lý thuế các doanh nghiệp tại Chi cục Thuế huyện Gia Bình, các nhân tố ảnh hưởng tới công tác quản lý thuế, từ đó đưa ra các giải phảp hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Gia Bình. Một số kết luận rút ra qua tổng quan và khoảng trống tiếp tục cần nghiên cứu: Từ các công trình nghiên cứu tiêu biểu ở trên đã khái quát một số vấn đề lý luận liên quan đến quản lý thuế DN đã được hệ thống khá đầy đủ và được vận dụng để đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp cụ thể hoàn thiện quy trình quản lý thu thuế và quản lý thu thuế DN với vấn đề quản lý thu thuế DN tại một số địa phương trên địa phương cả nước. Tuy nhiên nội dung cơ bản của công tác thuế cũng như phân tích, đánh giá thực trạng của công tác kiểm soát thuế DN; những đánh giá về thuận lợi, khó khăn hay kết quả đạt được và hạn chế trong quá trình quản lý thu thuế; thực trạng công tác quản lý thu thuế DN đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa; các quy trình quản lý thuế, tập trung nghiên cứu việc xây dựng và ban hành luật thuế, tổ chức thực hiện các luật thuế, tổ chức bộ máy quản lý thuế và đưa ra hệ thống các nhóm giải pháp nghiên cứu hoàn thiện hệ thống luật pháp về thuế nhưng chưa đề cập sâu, chưa bao quát được hết tình hình thực tiễn phát sinh trong thực tế đặc biệt là chưa có một nghiên cứu nào về quản lý thuế DN tại địa bàn huyện Mộc Châu trực thuộc Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
7 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý thuế DN trên địa bàn huyện Mộc Châu, đề xuất một số giải pháp, kiến nghị khả thi nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý thuế DN trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài gồm: Những vấn đề lý luận chung về QLT đã được hệ thống hóa của Chi cục thuế khu vực đối với doanh nghiêp. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thuế DN ở Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Qua đó, rút ra một số ưu nhược điểm, hạn chế, nguyên nhân của các hạn chế Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý thuế DN trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La giai đoạn tới năm 2020 và những năm tiếp theo. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp tại Chi cục Thuế khu vực Mộc Châu- Vân Hồ Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận văn tập trung chủ yếu vào phân tích các nội dung quản lý thuế đối với các doanh nghiệp trên địa bàn của Chi cục thuế phụ trách quản lý thu thuế Về không gian: Quản lý thu thuế với các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La do Chi cục thuế huyện Mọc Châu quản lý Về thời gian: Các dữ liệu thứ cấp được thu thập trong giai đoạn 2015 – 2019 và đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý thuế trên địa bàn Mộc Châu giai đoạn đến năm 2025 và những năm tiếp theo.
8 5. Phương pháp nghiên cứu Thu thập dữ liệu thứ cấp: gồm giáo trình, sách tham khảo, báo cáo thực tập, tài liệu về thuế DN, quản lý thuế DN, các báo cáo tổng kết, các văn bản, …bằng cách dùng các công cụ tìm kiếm như: google.com với các từ khóa: quản lý thuế, quản lý thuế DN và tìm kiếm tại các thư viện của trường đại học. Phương pháp xử lý dữ liệu: Đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp thống kê, so sánh, phân tích. Thống kê các tài liệu thứ cấp thu thập và sử dụng những số liệu cần thiết để tính toán các chỉ tiêu phục vụ cho qua trình nghiên cứu, so sánh số liệu tương đối, tuyệt đối về các chỉ tiêu phản ánh công tác quản lý thuế DN trong giai đoạn 2015 -2019 để mô tả thực trạng. Từ thực trang đó, phân tích nguyên nhân tăng, giảm của các chỉ tiêu và đưa ra các nhận xét, đánh giá về công tác quản lý thu thuế DN của Chi cục khu vực trong thời gian nghiên cứu. Tổng hợp lại các kết quả nghiên cứu để đưa ra những giải pháp, những kiến nghị phù hợp nhằm nâng cao hiệu quản công tác quản lý thuế đối với DN. 6. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu - Về lý luận: Hệ thống mọt số lý luận cơ bản về quản lý thuế đối với doanh nghiệp của các Chi cục thuế - Về thực tiễn: + Đánh giá thực trạng quản lý thuế doanh nghiệp trong giai đoạn 2015-2019 rút ra những mặt mạnh, mặt yếu của Chi cục thuế Mộc Châu giai đoạn 2015-2019 + Đề xuất giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý thuế doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La giai đoạn đến năm 2025 và những năm tiếp theo 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn được kết cấu thành ba chương:
9 Chương 1: Một số vấn để lý luận cơ bản về quản lý thuế đối với doanh nghiệp. Chương 2: Thực trạng quản lý thuế đối với các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La giai đoạn 2015 – 2019. Chương 3: Một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý thuế doanh nghiệp trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La.
10 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 1.1. Khái niệm, bản chất, chức năng và các loại thuế của doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của thuế Khái niệm: Có nhiều cách tiếp cận khái niệm về thuế. Chẳng hạn: Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc cho nhà nước do luật pháp qui định đối với các pháp nhân và thể nhân thuộc đối tượng chịu thuế nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nhà nước. Thuế là hình thức phân phối lại bộ phận nguồn tài chính của xã hội, không mang tính hoàn trả trực tiếp cho người nộp. Theo Tài liệu bồi dưỡng ngạch kiểm tra viên trung cấp thuế: “Thuế là khoản phải nộp bắt buộc của tổ chức, cá nhân cho Nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật quy định, không mang tính chất hoàn trả trực tiếp, nhằm sử dụng cho mục đích chung toàn xã hội”. [9] Đặc điểm của thuế: Thuế có một số đặc điểm sau: Thuế là khoản thu mang tính bắt buộc: Vì thuế là nguồn thu chính của nhà nước và nhà nước dùng số tiền đó cho việc cung cấp cho các lợi ích cho quốc gia như các cơ sở vật chất, quốc phòng, pháp luật, y tế, môi trường,…để phục vụ cho người dân. Tính bắt buộc để đảm bảo rằng mọi công dân phải đóng thuế. Tính bắt buộc xuất phát từ việc nhà nước là người cung ứng phần lớn hàng hóa công cộng cho xã hội. Để đảm bảo nhu cầu chi tiêu công cộng ấy, nhà nước phải sử dụng quyền lực của mình để nhân dân phải nộp thu. Đây là nghĩa vụ của mỗi công dân và đã được ghi nhận trong hiến pháp của mỗi quốc gia. Tính chất không hoàn trả trực tiếp: Nghĩa là công dân sẽ không được nhà nước trả trực tiếp lại số tiền mà mình đã đóng, nhưng công dân sẽ được nhận lại gián tiếp qua việc được hưởng các dịch vụ công cộng mà nhà nước