Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp thang máy Việt Nam đến năm 2015

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu những cơ sở lý thuyết và đề xuất một quy trình xây dựng một chiến lược phát triển ngành công nghiệp thang máy trong điều kiện ở Việt Nam; phân tích thực trạng ngành thang máy Việt Nam, từ đó đề xuất một chiến lược phát triển ngành thang máy Việt Nam đến năm 2015 và các giải pháp thực hiện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp thang máy Việt Nam đến năm 2015

1 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH KHÖU MINH PHONG XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH COÂNG NGHIEÄP THANG MAÙY VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2015 Chuyeân ngaønh: Quaûn trò kinh doanh Maõ soá: 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: TS. HOAØNG LAÂM TÒNH TP. HOÀ CHÍ MINH - NAÊM 2007
2 MUÏC LUÏC Trang phụ bìa Muïc luïc Danh muïc caùc chöõ vieát taét Danh muïc caùc baûng bieåu Danh muïc caùc sô ñoà, ñoà thò Trang Phaàn môû ñaàu .......................................................................................................1 CHÖÔNG 1 : NHÖÕNG CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH ................................................................................................3 1.1 Cô sôû lyù thuyeát .......................................................................................3 1.1.1. Khaùi nieäm veà chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ...........................................3 1.1.2. Vai troø cuûa chieán löôïc phaùt trieån ñoái vôùi ngaønh .................................4 1.1.3. Nhöõng noäi dung cô baûn cuûa chieán löôïc phaùt trieån ..............................5 1.2 Phöông phaùp xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh .....................7 1.2.1. Phöông phaùp chung..............................................................................7 1.2.2. Phöông phaùp tieáp caän khi xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ........8 1.2.3. Toùm taét quy trình xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ..............9 1.3 Kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc khi xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp thang maùy ................................................................................... 10 1.3.1. Veà phöông thöùc tieáp caän........................................................................ 10 1.3.2. Veà quy trình xaây döïng chieán löôïc ...........................................................11 1.4 Ñeà xuaát phöông aùn xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh taïi Vieät Nam .................................................................................................................11 1.4.1. Phöông phaùp tieáp caän ............................................................................12 1.4.2. Quy trình xaây döïng chieán löôïc ...............................................................17
3 1.4.3. Caùc böôùc thöïc hieän ...............................................................................18 Toùm taét chöông 1 CHÖÔNG 2: PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG NGAØNH COÂNG NGHIEÄP THANG MAÙY VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2005................................................................... 22 2.1. Toång quan veà ngaønh coâng nghieäp thang maùy Vieät Nam..........................22 2.1.1. Khaùi nieäm veà ngaønh coâng nghieäp thang maùy ......................................22 2.1.2. Vò trí, vai troø, nhu caàu cuûa ngaønh thang maùy .......................................22 2.1.3. Xu theá phaùt trieån cuûa moâi tröôøng kinh doanh thang maùy ....................23 2.2. Phaân tích hieän traïng ngaønh coâng nghieäp thang maùy Vieät nam .................25 2.2.1. Vò trí cuûa ngaønh thang maùy Vieät Nam so vôùi theá giôùi ...........................25 2.2.2. Chu kyø phaùt trieån cuûa ngaønh.................................................................25 2.2.3. Ñaùnh giaù quaù trình thöïc hieän muïc tieâu, chieán löôïc, chính saùch cuûa ngaønh trong thôøi gian qua .........................................................................................27 2.2.4. Keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa ngaønh ..............................28 2.3. Phaân tích döï baùo caùc yeáu toá tieàn ñeà cho söï phaùt trieån ngaønh...................30 2.3.1. Phaân tích moâi tröôøng caïnh tranh quoác teá .............................................30 2.3.2. Phaân tích moâi tröôøng caïnh tranh cuûa ngaønh trong nöôùc ......................31 2.4. Phaân tích ngaønh theo chuoãi giaù trò vaø caáp ñoä ngaønh ................................37 2.4.1. Sô ñoà toå chöùc.........................................................................................37 2.4.2. Quy trình hoaït ñoäng ..............................................................................37 2.4.3. Chuoãi giaù trò ngaønh thang maùy Vieät Nam ............................................37 2.5. Phaân tích caùc lôïi theá cuûa ngaønh .................................................................37 2.5.1. Lôïi theá so saùnh .....................................................................................37 2.5.2. Lôïi theá caïnh tranh.................................................................................41 2.6. Döï baùo söï phaùt trieån cuûa ngaønh theo söï phaùt trieån nhu caàu ......................42 2.6.1. Veà saûn löôïng saûn xuaát thieát bò thang maùy ............................................42 2.6.2. Veà doanh thu cuûa ngaønh thang maùy ......................................................42
4 2.7. Xaùc ñònh caùc ñieåm maïnh , ñieåm yeáu ,thôøi cô, thaùch thöùc .........................43 2.7.1. Phaân tích SWOT ...................................................................................43 2.7.2. Caùc phöông aùn chieán löôïc phaùt trieån ngaønh .........................................44 Toùm taét chöông 2 CHÖÔNG 3: XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH COÂNG NGHIEÄP THANG MAÙY VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2015 .................................. 47 3.1. Ñònh höôùng, quan ñieåm vaø muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh .........................47 3.1.1. Ñònh höôùng phaùt trieån ...........................................................................47 3.1.2. Quan ñieåm phaùt trieån ............................................................................47 3.1.3. Muïc tieâu phaùt trieån ..............................................................................48 3.2. Phaân tích caáu truùc ngaønh .............................................................................50 3.2.1. Höôùng chuyeån dòch cô caáu ...................................................................50 3.2.2. Nhöõng phaân ngaønh muõi nhoïn ...............................................................51 3.2.3. Nhöõng vuøng troïng ñieåm........................................................................52 3.2.4. Moät soá döï aùn ñaàu tö , coâng trình quan troïng ......................................52 3.3. Caùc chieán löôïc phaùt trieån ngaønh Coâng nghieäp thang maùy Vieät nam ñeán naêm 2015 ............................................................................................................53 3.3.1. Chieán löôïc toång theå ngaønh Coâng nghieäp thang maùy Vieät nam ñeán naêm 2015 ........................................................................................................53 3.3.2. Chieán löôïc chuyeån dòch cô caáu saûn phaåm ...........................................54 3.3.3. Chieán löôïc kyõ thuaät Coâng ngheä ............................................................54 3.3.4. Chieán löôïc ñaàu tö xaây döïng nhöõng saûn phaåm muõi nhoïn ......................54 3.3.5. Chieán löôïc vuøng troïng ñieåm .................................................................54 3.3.6. Chieán löôïc ñaàu tö theo chieàu roäng .......................................................55 3.3.7 Chieán löôïc ñaàu tö theo chieàu saâu .........................................................55 3.4. Caùc giaûi phaùp thöïc hieän ..............................................................................57 3.4.1. Caùc giaûi phaùp thuùc ñaåy nghieân cöùu phaùt trieån .....................................57
5 3.4.2. Caùc giaûi phaùp veà ñaàu tö saûn xuaát..........................................................58 3.4.3. Caùc giaûi phaùp veà maùy moùc thieát bò.......................................................58 3.4.4. Caùc giaûi phaùp veà Marketing.................................................................59 3.4.5. Caùc giaûi phaùp veà ñaàu tö phaùt trieån dòch vuï..........................................60 3.4.6. Caùc giaûi phaùp veà taøi chaùnh ................................................................61 3.4.7. Caùc giaûi phaùp veà toå chöùc quaûn lyù ........................................................61 3.4.8. Caùc giaûi phaùp veà nguoàn nhaân löïc ........................................................61 3.4.9. Caùc giaûi phaùp veà quan heä quoác teá ........................................................61 3.5. Caùc chöông trình muïc tieâu ..........................................................................63 3.5.1. Döï aùn thaønh laäp trung taâm nghieân cöùu phaùt trieån ...............................63 3.5.2.Thaønh laäp heä thoáng baûo trì,söõa chöõa khaép caû nöôùc caû nöôùc .................64 3.6. Ñeà xuaát vaø kieán nghò ..................................................................................64 3.6.1. Ñoái vôùi chính phuû.................................................................................64 3.6.2. Vôùi Boä Coâng Nghieäp ............................................................................64 Toùm taét chöông 3 Keát luaän ..............................................................................................................67 Taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc
6 DANH MUÏC CAÙC SÔ ÑOÀ, ÑOÀ THÒ Sô ñoà 1.1: Caùc yeáu toá hình thaønh chieán löôïc.......................................................05 Sô ñoà 1.2: Quy trình xaây döïng moät chieán löôïc ngaønh trong ñieàu kieän ôû Vieät nam theo ñeà xuaát cuûa taùc giaû ......................................................................................18 Sô ñoà 2.1: Sô ñoà cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa ngaønh thang maùy Vieät nam ..........38 Sô ñoà 2.2: Caùc khaâu trong quy trình hoaït ñoäng cuûa ngaønh thang maùy Vieät nam. 39 Sô ñoà 2.3: Chuoãi giaù trò cuûa ngaønh thang maùy ....................................................40
7 DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT - KT – XH Kinh teá Xaõ hoäi - KH&ÑT Keá hoaïch vaø Ñaàu tö - KH-CN Khoa hoïc Coâng Ngheä - TCVN Tieâu chuaån Vieät nam - TPHCM Thaønh Phoá Hoà Chí Minh - CTTMVN Coâng ty thang maùy Vieät nam - EFA Exploring Factor Analysis (Phaân tích nhaân toá khaùm phaù) - ASEAN Area of South East Asia Nations (Hieäp hoäi caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ ) - AFTA ASEAN Free Trade Area (Khu vöïc maäu dòch töï do ASEAN) - EU European Union (Lieân minh Chaâu AÂu) - FDI Foreign Direct Investment (Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi) - GDP Gross Domestic Product (Toång saûn phaåm quoác noäi) - SWOT Strong, Week, Oportunity, Threat (Ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi, ñe doïa) - WTO World Trade Organization (Toå chöùc thöông maïi theá giôùi) - EN European Standards in English (Tieâu chuaån Chaâu AÂu) - ANSI American National Standards Institute (Tieâu chuaån Hoa Kyø) - ISO International Organization for Standards (Toå chöùc tieâu chuaån quoác teá)
8 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG, BIEÅU Baûng 1.1: Keát quaû phaân tích EFA cuûa thang ño chaát löôïng dòch vuï thang maùy .15 Baûng 1.2: Keát quaû phaân tích EFA cuûa thang ño möùc ñoä thoûa maõn .....................14 Baûng 2.1: Xu höôùng caïnh tranh cuûa ngaønh thang maùy theá giôùi .........................24 Baûng 2.2: Thò tröôøng thang maùy theá giôùi naêm 2005 ...........................................25 Baûng 2.3: Doanh thu cuûa ngaønh thang maùy theo GDP........................................29 Baûng 2.4: Tình hình saûn xuaát thieát bò thang maùy Vieät nam töø naêm 1998-2006 ..29 Baûng 2.5: Toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa theá giôùi vaø moät soá neàn kinh teá lôùn .......30 Baûng 2.6: Söï phaùt trieån cuûa heä thoáng ñieàu khieån toác ñoä thang maùy ...................31 Baûng 2.7: Keát quaû phaân tích trung bình veà Möùc ñoä tin caäy cuûa CTTMVN ........32 Baûng 2.8: Keát quaû phaân tích trung bình veà Möùc ñoä Ñaùp öùng cuûa CTTMVN. ....32 Baûng 2.9: Keát quaû phaân tích trung bình veà Möùc ñoä Ñaûm baûo cuûa CTTMVN ....33 Baûng 2.10: Keát quaû phaân tích trung bình veà Möùc ñoä Ñoàng caûm cuûa CTMVN...33 Baûng 2.11: Keát quaû phaân tích trung bình veà Phöông tieän höõu hình ...................34 Baûng 2.12: Keát quaû phaân tích trung bình veà Möùc ñoä thoaû maõn cuûa CTTMVN..34 Baûøng 2.13: Giaù thang maùy saûn xuaát trong nöôùc so vôùi thang maùy nhaäp khaåu.. .35 Baûng 2.14: Danh saùch moät soá nhaø cung caáp cho ngaønh thang maùy Vieät nam ....36 Baûng 2.15: Caùc ngaønh coù theå tham gia saûn xuaát vaø kinh doanh thang maùy .......36 Bảng 2.16: Döï baùo saûn löôïng saûn xuaát cuûa ngaønh thang maùy Vieät nam. ..........42 Bảng 2.17: Döï baùo doanh thu ngaønh thang maùy Vieät nam ñeán naêm 2015..........43 Baûng 2.18: Ma traän SWOT..................................................................................45 Baûng 3.1: Döï baùo caùc chæ tieâu cuï theå ñeán naêm 2015 ..........................................49 Baûng 3.2: Saûn löôïng saûn xuaát theo töøng loaïi saûn phaåm ......................................50 Baûng 3.3: Cô caáu tyû troïng saûn löôïng saûn xuaát theo töøng loaïi saûn phaåm .............50 Baûng 3.4: Tyû troïng saûn xuaát thang maùy theo thaønh phaàn kinh teá .......................50 Baûng 3.5: Moät soá döï aùn ñaàu tö giai ñoaïn 2007-2015 ..........................................56 Baûng 3.6: Caân ñoái ñaàu tö giai ñoaïn 2007-2015...................................................62 Baûng 3.7: Keá hoaïch xaây döïng Trung taâm Nghieân cöùu phaùt trieån .......................63 Baûng 3.8: Keá hoaïch thöïc hieän vieäc thieát laäp heä thoáng dòch vuï thang maùy trong caû nöôùc ....................................................................................................................64
9 PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi. Hoäi nhaäp kinh teá toaøn caàu laø moät xu höôùng taát yeáu ñeå phaùt trieån caùc quoác gia treân theá giôùi hieän nay. Vieät nam cuõng baét ñaàu quaù trình hoäi nhaäp cuûa mình baèng caùc hieäp ñònh: Hieäp ñònh thöông maïi Vieät nam – Hoa kyø, tham gia vaøo khoái AFTA, gia nhaäp toå chöùc WTO,… quaù trình hoäi nhaäp naøy ñaõ ñaët caùc ngaønh KT-XH Vieät Nam döôùi moät aùp löïc caïnh tranh maïnh meõ töø caùc Taäp ñoaøn tö baûn khoång loà nöôùc ngoaøi. Laø moät ngaønh coâng nghieäp quan troïng trong söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, ngaønh coâng nghieäp thang maùy cuõng caàn xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh khoa hoïc phuø hôïp vôùi ñieàu kieän môùi. 2. Muïc tieâu cuûa luaän vaên laø: - Nghieân cöùu nhöõng cô sôû lyù thuyeát vaø ñeà xuaát moät quy trình xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp thang maùy trong ñieàu kieän ôû Vieät nam. - Phaân tích thöïc traïng ngaønh thang maùy Vieät Nam, töø ñoù ñeà xuaát moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh thang maùy Vieät nam ñeán naêm 2015 vaø caùc giaûi phaùp thöïc hieän. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän vaên: Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø caùc lyù thuyeát xaây döïng chieán löôïc vaø ngaønh coâng nghieäp thang maùy Vieät Nam. Phaïm vi nghieân cöùu: quaù trình xaây döïng chieán löôïc cuûa ngaønh thang maùy Vieät nam trong boái caûnh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá hieän nay. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu. Luaän vaên söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuûa chuû nghóa duy vaät bieän chöùng, phaân tích toång hôïp, heä thoáng lòch söû, so saùnh, thoáng keâ toaùn, caùc phöông
10 phaùp xaây döïng chieán löôïc,… ñaët ngaønh thang maùy Vieät nam trong moái quan heä vôùi caùc ngaønh KT-XH khaùc vaø trong moâi tröôøng caïnh tranh hoäi nhaäp quoác teá. Ngoaøi ra, luaän vaên coøn söû duïng nhöõng phöông phaùp nghieân cöùu ñònh löôïng, thoâng qua kyõ thuaät phoûng vaán tröïc tieáp ngöôøi söû duïng saûn phaåm vôùi vieäc traû lôøi baûng caâu hoûi ñaùnh giaù veà chaát löôïng dòch vuï cuûa ngaønh thang maùy Vieät nam vaø caùc phöông phaùp phaân tích ñònh löôïng treân phaàn meàm SPSS nhö: Haøm hoài quy tuyeán tính, ANOVA, Independent Sample T-test, Phaân tích nhaân toá khaùm phaù EFA, .… 5. Nhöõng keát quaû chính cuûa luaän vaên. Luaän vaên ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû sau: (1)-Chöông 1: Nghieân cöùu cô sôû lyù thuyeát veà chieán löôïc phaùt trieån vaø phöông phaùp xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh, nghieân cöùu chaát löôïng dòch vuï cuûa ngaønh thang maùy, nghieân cöùu kinh nghieäm xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi. Töø ñoù, ñeà xuaát moät phöông phaùp xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp thang maùy trong ñieàu kieän kinh teá cuûa Vieät Nam hieän nay. (2)-Chöông 2: Theo phöông phaùp xaây döïng chieán löôïc ñaõ ñeà xuaát, luaän vaên ñi vaøo phaân tích thöïc traïng cuûa ngaønh thang maùy Vieät Nam ñeán naêm 2006, phaân tích döï baùo caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh, phaân tích chuoãi giaù trò cuûa ngaønh, phaân tích möùc ñoä thỏa maõn khaùch haøng, xaùc ñònh caùc lôïi theá vaø döï baùo söï phaùt trieån cuûa ngaønh thang maùy Vieät nam. Töø ñoù nhaän bieát nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, caùc cô hoäi vaø nhöõng ñe doïa nhaèm xaùc ñònh caùc phöông aùn chieán löôïc phaùt trieån ngaønh thang maùy Vieät Nam ñeán naêm 2015. (3)-Chöông 3: Döïa treân cô sôû phaân tích ôû chöông 2, luaän vaên ñaõ xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh moät caùch cuï theå, ñeà xuaát moät chieán löôïc phaùt trieån toång theå cuûa ngaønh cuøng saùu chieán löôïc chöùc naêng vaø heä thoáng caùc giaûi phaùp, caùc chöông trình muïc tieâu, caùc kieán nghò vôùi Nhaø nöôùc vaø Boä Coâng nghieäp ñeå thöïc
11 hieän chieán löôïc phaùt trieån ngaønh thang maùy Vieät nam ñeán naêm 2015 ñöôïc thaønh coâng.
12 CHÖÔNG 1 : NHÖÕNG CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH 1.1. Cô sôû lyù thuyeát 1.1.1. Khaùi nieäm veà chieán löôïc phaùt trieån ngaønh Khaùi nieäm “Chieán löôïc” laàn ñaàu tieân ñöôïc söû duïng laø trong lónh vöïc quaân söï, sau ñoù laø trong laõnh vöïc chính trò. Töø nhöõng naêm 50 cuûa theá kyû XX, khaùi nieäm chieán löôïc ñöôïc söû duïng trong laõnh vöïc kinh teá vaø xaõ hoäi. “Chieán löôïc”, thöôøng ñöôïc hieåu nhö laø höôùng vaø caùch giaûi quyeát nhieäm vuï ñaët ra mang tính toaøn cuïc, toång theå vaø trong thôøi gian daøi. Chieán löôïc phaùt trieån cuûa moät ngaønh KT-XH (goïi taét laø chieán löôïc) ñöôïc xem nhö laø moät coâng cuï nhaèm taùc ñoäng ñeán baûn chaát cuûa quaù trình phaùt trieån cuûa moät ngaønh. Chieán löôïc phaûi coù taùc duïng laøm thay ñoåi heä thoáng cuûa ngaønh, töø nhöõng thay ñoåi veà löôïng seõ daãn ñeán thay ñoåi veà chaát cuûa heä thoáng, töùc laø cuûa toaøn boä ngaønh KT-XH. Ñoù laø söï thay ñoåi veà muïc tieâu, cô caáu, cô cheá hoaït ñoäng cuûa moät ngaønh, nhöõng thay ñoåi naøy taïo cho moät ngaønh coù ñöôïc nhöõng tính chaát môùi. Nhöõng thay ñoåi cuûa moät ngaønh KT-XH khoâng theå dieãn ra trong moät thôøi gian ngaén maø ñoøi hoûi phaûi coù moät thôøi gian töông ñoái daøi khoaûng töø 7 ñeán 15 naêm tuøy nhöõng ñieàu kieän vaø hoaøn caûnh cuï theå. Thoâng thöôøng moät chieán löôïc phaùt trieån coù theå moâ taû nhö moät baûn phaùc thaûo quaù trình phaùt trieån nhaèm ñaït nhöõng muïc tieâu ñaõ ñònh cho moät thôøi kyø töø 10 ñeán 20 naêm; noù höôùng daãn caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch trong vieäc huy ñoäng vaø phaân boå caùc nguoàn löïc. Nhö vaäy coù theå noùi chieán löôïc cung caáp moät “taàm nhìn” cuûa moät quaù trình phaùt trieån mong muoán vaø söï nhaát quaùn trong caùc bieän phaùp tieán haønh. Chieán löôïc coù theå laø cô sôû cho caùc keá hoaïch phaùt trieån toaøn dieän ngaén vaø trung haïn, hoaëc laø moät nhaän thöùc toång quaùt khoâng bò raøng buoäc cuûa nhöõng ngöôøi trong cuoäc trong thôøi kyø ñoù veà nhöõng trieån voïng, nhöõng thaùch thöùc vaø nhöõng ñaùp öùng mong muoán. [I.2, tr. 12]
13 Töø caùc khaùi nieäm ôû treân, theo chuùng toâi chieán löôïc laø moät chöông trình haønh ñoäng toång theå cuûa moät ngaønh KT-XH, xaùc ñònh caùc muïc tieâu daøi haïn, cô baûn treân cô sôû xem xeùt moät caùch khaùch quan ñeán caùc yeáu toá noäi taïi vaø ngoaïi caûnh cuûa ngaønh nhaèm ñaùp öùng caùc yeâu caàu cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá quoác daân (bao goàm nhieàu ngaønh) trong ñieàu kieän kinh teá thò tröôøng caïnh tranh vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Theo ñònh nghóa treân, coù theå thaáy raèng, ñeå xaây döïng chieán löôïc cho moät ngaønh KT-XH caàn phaûi: - Xaùc ñònh chính xaùc caùc muïc tieâu daøi haïn cuûa ngaønh nhaèm ñònh höôùng ñuùng ñaén caùc muïc tieâu phaán ñaáu, neáu muïc tieâu khoâng chính xaùc, söï phaùt trieån cuûa ngaønh seõ bò cheäch höôùng, khoâng ñi theo muïc tieâu chung cuûa toaøn boä neàn KT-XH. - Chieán löôïc cuûa ngaønh phaûi döïa treân caùc yeáu toá khaùch quan veà moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa ngaønh, chöù khoâng ñöôïc xaây döïng chieán löôïc theo yù ñònh chuû quan cuûa moät caù nhaân naøo. - Chieán löôïc phaùt trieån cuûa ngaønh phaûi xaây döïng trong moái quan heä töông quan vôùi caùc ngaønh KT-XH khaùc, töùc laø phaûi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaùt trieån cuûa caùc ngaønh KT-XH khaùc, ñoàng thôøi cuõng phaûi taän duïng ñöôïc nhöõng lôïi ích do söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh khaùc mang laïi. - Xem chieán löôïc cuûa moät ngaønh laø moät chöông trình hoaït ñoäng chung, duy nhaát cuûa ngaønh, moïi hoaït ñoäng cuûa ngaønh seõ ñöôïc höôùng daãn trong khuoân khoå baûn chieán löôïc naøy. 1.1.2. Vai troø cuûa chieán löôïc phaùt trieån ñoái vôùi ngaønh - Cung caáp cho Nhaø nöôùc moät taàm nhìn toång quaùt, laâu daøi ñeå phaùt trieån ngaønh, höôùng tôùi caùc muïc tieâu ñaõ löïa choïn. - Toái öu hoaù vieäc söû duïng caùc nguoàn löïc hieän coù cuûa ngaønh trong ñieàu kieän thöïc teá.
14 - Khaéc phuïc nhöõng haïn cheá cuûa cô cheá thò tröôøng ñònh höôùng theo muïc tieâu xaõ hoäi chuû nghóa, baûo ñaûm söï caân ñoái trong heä thoáng kinh teá vaø caùc muïc tieâu chung cuûa xaõ hoäi. - Cuoái cuøng, chieán löôïc cung caáp moät taàm nhìn vaø khuoân khoå toång quaùt cho vieäc thieát laäp caùc quan heä hôïp taùc vaø hoäi nhaäp quoác teá moät caùch chuû ñoäng vaø hieäu quaû. 1.1.3. Nhöõng noäi dung cô baûn cuûa chieán löôïc phaùt trieån Moät chieán löôïc phaùt trieån ôû taàm quoác gia coù caùc noäi dung cô baûn sau: Sô ñoà 1.1: Caùc yeáu toá hình thaønh chieán löôïc Muïc tieâu cuûa ngaønh Caên cöù cuûa chieán löôïc Chieán löôïc Heä quan ñieåm Caùc giaûi phaùp chieán löôïc 1.1.3.1. Caùc caên cöù cuûa chieán löôïc - Nhöõng kinh nghieäm quaù khöù trong lòch söû phaùt trieån KT-XH. Ñaây laø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm trong quaù trình phaùt trieån ñaõ qua cuûa ñaát nöôùc, nhaát laø nhöõng chieán löôïc lieàn keà ñöôïc thöïc hieän trong khoaûng thôøi gian tröôùc ñoù. Maët khaùc, kinh nghieäm phaùt trieån cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc vaø theá giôùi, ñaëc bieät laø caùc nöôùc ñang phaùt trieån, caùc söï kieän quoác teá coù giaù trò lôùn ñeå nghieân cöùu, tham khaûo, ruùt kinh nghieäm khi xaây döïng chieán löôïc. - Xaùc ñònh ñieåm xuaát phaùt veà KT-XH. Töùc laø phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng thôøi ñieåm môû ñaàu chieán löôïc vaø phaûi xaùc ñònh neàn kinh teá ñang ôû giai ñoaïn naøo vaø trình ñoä naøo so vôùi caùc nöôùc khaùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. - Ñaùnh giaù, döï baùo caùc nguoàn löïc, caùc lôïi theá so saùnh, lôïi theá caïnh tranh,… vaø moâi tröôøng phaùt trieån trong thôøi kyø chieán löôïc, bao goàm caùc yeáu toá nhö: vò trí ñòa lyù, taøi nguyeân thieân nhieân, daân soá vaø lao ñoäng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, nguoàn voán taøi chaùnh,…
15 - Ñaùnh giaù vaø döï baùo boái caûnh quoác teá, caùc ñieàu kieän beân ngoaøi nhö taùc ñoäng cuûa quaù trình toaøn caàu hoùa, khu vöïc hoùa, nguoàn voán beân ngoaøi vaø khaû naêng môû roäng hôïp taùc quoác teá, khaû naêng öùng duïng KH-CN. Töø caùc ñieàu kieän treân, laøm roõ caùc thuaän lôïi, thôøi cô vaø khoù khaên thaùch thöùc ñoái vôùi söï phaùt trieån trong thôøi gian tôùi. 1.1.3.2. Heä thoáng muïc tieâu chieán löôïc Ñaây laø caùc muïc tieâu gaén lieàn vôùi vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà cô baûn cuûa xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng nhö taêng tröôûng kinh teá vaø chuyeån ñoåi cô caáu, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø ruùt ngaén khoaûng caùch vôùi caùc nöôùc phaùt trieån. Nhöõng muïc tieâu naøy phaûi theå hieän moät caùch taäp trung nhöõng bieán ñoåi veà chaát cuûa neàn KT-XH. Nhöõng muïc tieâu toång quaùt, bao truøm cuûa chieán löôïc phaûi chöùa ñöïng nhieàu muïc tieâu cuï theå, ví duï nhö: khaéc phuïc laïm phaùt, möùc taêng tröôûng GDP taêng gaáp ñoâi trong 10 naêm,…. Trong caùc loaïi muïc tieâu, coù theå phaân ra muïc tieâu toång quaùt vaø muïc tieâu cuï theå coù möùc ñoä ñuû roõ ñeå ñaùnh giaù ñöôïc keát quaû thöïc hieän. 1.1.3.3. Ñònh höôùng vaø giaûi phaùp chieán löôïc Nhöõng ñònh höôùng vaø giaûi phaùp chieán löôïc chuû yeáu bao goàm: - Ñònh höôùng vaø giaûi phaùp veà cô caáu trong neàn KT-XH. Ñaây laø cô caáu caùc ngaønh kinh teá, cô caáu vuøng laõnh thoå, cô caáu coâng ngheä,… Coù yù kieán cho raèng, cô caáu kinh teá laø moät noäi dung cô baûn cuûa chieán löôïc, vöøa theå hieän muïc tieâu, vöøa laø giaûi phaùp ñeå ñaït muïc tieâu. Cô caáu kinh teá laø heä thoáng caáu thaønh quan troïng nhaát cuûa neàn kinh teá. Maëc duø vaäy, cô caáu kinh teá töï noù khoâng noùi leân caùc ñích cuoái cuøng cuûa söï vaän ñoäng cuûa moät neàn kinh teá, ñeå ñaït tôùi muïc tieâu cuoái cuøng, moät neàn kinh teá khoâng chæ caàn coù cô caáu kinh teá maø coøn caàn coù nhöõng cô cheá vaän ñoäng cuûa noù. - Giaûi phaùp veà cô cheá vaän ñoäng cuûa neàn KT-XH, töùc laø nhöõng chính saùch veà theå cheá quaûn lyù. Ñaây laø nhöõng giaûi phaùp coù yù nghóa taïo ra ñoäng löïc vaø khai thaùc, huy ñoäng caùc nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc vaøo phaùt trieån KT-XH. Nguoàn: Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö (2002) [I.2, tr. 15]
16 1.2. Phöông phaùp xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh 1.2.1. Phöông phaùp chung 1.2.1.1 Caùc noäi dung cô baûn Theo taøi lieäu cuûa Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö (2002) [I.2, tr. 22], moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh caàn coù caùc noäi dung cô baûn sau: - Caùc muïc tieâu cô baûn cuûa chieán löôïc phaùt trieån ngaønh. - Caùc löïa choïn ñònh höôùng chieán löôïc ngaønh. - Caùc chính saùch cô baûn cho vieäc thöïc hieän chieán löôïc. - Caùc giaûi phaùp chính saùch cô baûn cho giai ñoaïn trung haïn saép tôùi. - Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh vaø chieán löôïc phaùt trieån toång theå KT-XH. 1.2.1.2 Caùc quaù trình thöïc hieän Phöông phaùp chung cho xaây döïng chieán löôïc ngaønh phaûi tuaân thuû theo quaù trình sau: • Taïo laäp moät cô sôû thoâng tin döõ lieäu veà phaùt trieån ngaønh vaø caùc lónh vöïc KT- XH coù lieân quan: (1) Caùc döõ lieäu kinh teá vó moâ; (2) Caùc döõ lieäu veà phaùt trieån cuûa ngaønh taïi Vieät nam; (3) Caùc döõ lieäu veà phaùt trieån cuûa ngaønh treân theá giôùi vaø khu vöïc; (4) Caùc döõ lieäu veà tieàm naêng phaùt trieån cuûa ngaønh; (5) Caùc döõ lieäu veà hoaït ñoäng thöông maïi trong nöôùc vaø quoác teá; (6) Caùc thoâng tin döõ lieäu veà hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån cuûa ngaønh; • Phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng phaùt trieån cuûa ngaønh: phaùt hieän ra nhöõng vaán ñeà trong quaù trình phaùt trieån cuûa ngaønh ñeán thôøi ñieåm nghieân cöùu; phaân tích taùc ñoäng cuûa caùc giaûi phaùp, chính saùch hieän taïi ñang taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh nhö theá naøo (keå caùc caùc chính saùch veà thöông maïi); • Phaân tích ñaùnh giaù caùc yeáu toá vaø ñieàu kieän tieàn ñeà cho phaùt trieån nhaèm tìm ra nhöõng lôïi theá vaø haïn cheá, nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh. Phaân tích vaø xaùc ñònh lôïi theá so saùnh trong phaùt trieån cuûa quoác gia so vôùi caùc
17 quoác gia khaùc trong khu vöïc vaø roäng hôn so vôùi caùc quoác gia trong khoái vaø treân theá giôùi, xeùt treân caùc quan heä song phöông vaø ña phöông; • Treân cô sôû caùc muïc tieâu phaùt trieån chung veà KT-XH, xaùc ñònh caùc muïc tieâu phaùt trieån rieâng cuûa ngaønh, caùc muïc tieâu naøy ñöôïc xaây döïng töông öùng vôùi nhieàu phöông aùn phuø hôïp vôùi xu theá, boái caûnh hieän taïi; • Tính toaùn, phaân tích xaùc ñònh höôùng chuyeån dòch cô caáu giöõa caùc ngaønh nhaèm ñaûm baûo muïc tieâu phaùt trieån; • Xaùc ñònh nhöõng khaâu, nhöõng laõnh vöïc quan troïng cuûa ngaønh caàn ñaàu tö phaùt trieån, laøm cô sôû taïo ra söï phaùt trieån theo muïc tieâu ñaõ ñònh; • Xaùc ñònh moät soá nhöõng coâng trình quan troïng coù yù nghóa quoác gia trong söï phaùt trieån cuûa ngaønh vaø cuûa toaøn boä neàn kinh teá noùi chung; • Xaùc ñònh caùc bieän phaùp chieán löôïc thuùc ñaåy caùc hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån ngaønh (bao goàm caùc hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån coâng ngheä vaø chuyeån giao coâng ngheä) theo höôùng chuyeån ñoåi cô caáu mong muoán. Nguoàn: Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö (2002) [I.2, tr. 23] 1.2.2. Phöông phaùp tieáp caän khi xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh Trong nghieân cöùu phaân tích xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån KT-XH, treân theá giôùi hieän nay ngöôøi ta söû duïng raát nhieàu phöông phaùp tieáp caän khaùc nhau treân cô sôû phaân tích thöïc traïng cuûa ngaønh ñeå tìm caùc ñieåm yeáu, ñieåm maïnh, caùc cô hoäi vaø nguy cô nhaèm ñaûm baûo söï phaùt trieån cuûa ngaønh theo caùc muïc tieâu mong muoán. Chuùng ta coù theå lieät keâ moät soá phöông phaùp sau: - Phöông phaùp phaân tích thöïc traïng cuûa UNIDO. - Phöông phaùp phaân tích thöïc traïng theo baûng caân ñoái lieân ngaønh. - Phöông phaùp tieáp caän söû duïng kòch baûn. - Phöông phaùp tieáp caän choïn phaân ngaønh muõi nhoïn. - Phöông phaùp tieáp caän döïa vaøo chính saùch ñieàu tieát vó moâ (Caùc phöông phaùp naøy ñöôïc trình baøy chi tieát trong Phuï luïc 1)
18 Ngoaøi ra, ngöôøi ta coù theå söû duïng moät soá chæ soá ñeå tính toaùn, phaân tích möùc ñoä taùc ñoäng cuûa caùc chính saùch baûo hoä ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh. Toùm laïi: caùc phöông phaùp tieáp caän khi xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh vöøa keå treân ñeàu nhaèm muïc tieâu xem xeùt caùc vaán ñeà sau: 1. Vai troø cuûa ngaønh ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng trong quaù khöù (xeùt trong ít nhaát 5- 10 naêm tröôùc); 2. Quan heä töông taùc giöõa phaùt trieån ngaønh phaân tích ñoái vôùi caùc ngaønh kinh teá khaùc; 3. Hieäu quaû phaùt trieån cuûa ngaønh; 4. Söùc caïnh tranh cuûa ngaønh noùi chung treân thò tröôøng trong nöôùc, khu vöïc vaø theá giôùi; 5. Taùc ñoäng cuûa caùc giaûi phaùp chính saùch ñeán hoaït ñoäng cuûa ngaønh phaân tích cuõng nhö thaáy ñöôïc caùc haønh vi cuûa caùc thöïc theå kinh teá giuùp cho vieäc xaây döïng vaø löïa choïn caùc chieán löôïc cuûa ngaønh vaø caùc giaûi phaùp ñi keøm theo nhaèm muïc ñích thöïc hieän ñöôïc caùc chieán löôïc ñoù. 1.2.3. Toùm taét quy trình xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh Döïa treân nhöõng cô sôû lyù thuyeát phaân tích ôû treân, coù theå toùm taét quy trình xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh theo caùc böôùc sau: 1.2.3.1 Böôùc 1: Nghieân cöùu caùc döõ lieäu veà caùc ngaønh KT-XH khaùc, töø nhöõng soá lieäu naøy, chuùng ta seõ coù ñöôïc moät caùi nhìn toång quan veà chieán löôïc phaùt trieån cuûa toaøn boä neàn kinh teá, qua ñoù xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa ngaønh ñang nghieân cöùu trong moái töông quan vôùi caùc ngaønh KT-XH khaùc. 1.2.3.2 Böôùc 2: Phaân tích thöïc traïng cuûa ngaønh nghieân cöùu. Vieäc phaân tích naøy ñeå nhaèm xaùc ñònh caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, caùc cô hoäi vaø ñe doaï ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh. Töø ñoù tìm ra caùc lôïi theá cuûa ngaønh ñeå taäp trung phaùt trieån.
19 1.2.3.3 Böôùc 3: Xaùc ñònh muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh. Töø caùc döõ lieäu phaân tích cuûa ngaønh vaø ñaëc bieät laø töø döõ lieäu phaân tích caùc ngaønh KT-XH khaùc ôû böôùc moät, chuùng ta xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh. 1.2.3.4 Böôùc 4: Xaùc ñònh caùc ñieåm taäp trung, goàm coù: cô caáu, phaân ngaønh muõi nhoïn, coâng trình troïng ñieåm vaø caùc vuøng phaùt trieån taäp trung ñeå laøm truïc xöông soáng cho chieán löôïc phaùt trieån cuûa ngaønh. 1.2.3.4 Böôùc 5: Xaây döïng caùc chieán löôïc phaùt trieån ngaønh vaø giaûi phaùp thöïc hieän. Töø caùc phaân tích treân ta thaáy raèng, caùc böôùc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh töông ñoái khaù ñaày ñuû vaø noù ñöôïc xaây döïng treân quan ñieåm xem xeùt moái töông quan cuûa ngaønh vôùi caùc ngaønh KT-XH khaùc. Nguoàn: [I.9, tr. 10-11] 1.3. Kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc khi xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp thang maùy. 1.3.1. Veà phöông thöùc tieáp caän Chính saùch vaø chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp thang maùy ôû moãi nöôùc laø raát khaùc nhau veà muïc tieâu, keá hoaïch cuõng nhö phöông thöùc trieån khai, moãi quoác gia coù saéc thaùi rieâng bieät, tuy nhieân coù theå toùm taét theo hai höôùng chính: (1)- xaùc ñònh thang maùy laø moät ngaønh kinh teá vaø laø ngaønh thuùc ñaåy söï phaùt trieån neàn KT-XH cuûa ñaát nöôùc; (2)- xem söï phaùt trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp thang maùy laø ngaønh coâng nghieäp quoác gia vaø taäp trung phaùt trieån ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng trong nöôùc vaø höôùng ñeán xuaát khaåu. Ñaïi dieän cho hai quan ñieåm treân laø ngaønh coâng nghieäp thang maùy cuûa Malaysia, Singapore vaø Trung Quoác. Ñoái vôùi Malyasia vaø Singapore ngaønh coâng nghieäp thang maùy ñöôïc xem laø moät ngaønh kinh teá, caùc Coâng ty thang maùy taäp trung chuû yeáu vaøo moät soá caùc taäp ñoaøn lôùn nhö: Fujitech (Malaysia) hieän chieám 80% thò tröôøng thang maùy trong nöôùc; MS Elevators SDN.BHD (lieân doanh vôùi Toshiba)
20 hieän chieám 10% thò phaàn thang maùy cuûa Malaysia. Chính saùch, chieán löôïc cuûa Malaysia, Singapore laø chuû yeáu taäp trung phaùt trieån caùc coâng ngheä lieân quan ñeán ñieän töû ñeå nhaèm ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa thò tröôøng trong nöôùc. Ñoái vôùi Trung Quoác, ngaønh coâng nghieäp thang maùy ñöôïc xaùc ñònh phaûi ñaùp öùng 60 - 80% nhu caàu thieát bò thang maùy trong nöôùc. Hieän nay, Trung Quoác coù khoaûng treân 200 Coâng ty chuyeân về laõnh vöïc thang maùy. Chính saùch, chieán löôïc cuûa Trung quoác laø öu tieân phaùt trieån caùc ngaønh phuï trôï nhö: thieát bò töï ñoäng hoaù, thieát bò ñieän, thieát bò cô khí,… Maët khaùc, Trung quoác cuõng ñaàu tö vaøo vieäc nghieân cöùu vaø phaùt trieån trong laõnh vöïc thang maùy, ñieàu naøy theå hieän qua vieäc Trung quoác ñaõ thieát laäp ñöôïc caùc tieâu chuaån thang maùy cho mình theo sau caùc quoác gia cuûa Chaâu AÂu, Myõ, Nhaät,… Trung quoác cuõng khuyeán khích caùc taäp ñoaøn thang maùy haøng ñaàu theá giôùi ñaàu tö vaøo Trung quoác ñeå saûn xuaát caùc thieát bò coù coâng ngheä cao treân theá giôùi. 1.3.2. Veà quy trình xaây döïng chieán löôïc Böôùc 1: Nghieân cöùu veà söï phaùt trieån vaø taùc ñoäng cuûa caùc ñieàu kieän Kinh teá – Xaõ hoäi- Chính trò ôû trong nöôùc vaø treân theá giôùi. Böôùc 2: Xaùc ñònh phöông phaùp tieáp caän, muïc tieâu, keá hoaïch vaø phöông thöùc trieån khai chieán löôïc. Böôùc 3: Xaùc ñònh cô caáu trong ngaønh, vuøng ñeå taäp trung phaùt trieån. Böôùc 4: Xaùc ñònh caùc chieán löôïc cuûa ngaønh. Böôùc 5: AÙp duïng caùc bieän phaùp, chính saùch ñeå thöïc hieän chieán löôïc. Nguoàn : UNDP, 2001 – [I.19, tr. 19] 1.4. Ñeà xuaát phöông aùn xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp thang maùy taïi Vieät Nam Qua phaân tích cô sôû lyù thuyeát vaø caùc kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc veà xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh, chuùng toâi xin ñeà xuaát moät quy trình xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh nhö sau: