Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân trong công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch; đề xuất một số giải pháp giúp cho các nhà quản lý có những quyết định phù hợp nhằm hoàn thiện công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ DIỆU HÀ BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ DIỆU HÀ BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Ngọc Vân THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng công bố trong bất kỳ công trình nào. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2017 Học viên PHẠM THỊ DIỆU HÀ
LỜI CẢM ƠN Luận văn này là kết quả của bản thân sau một quá trình nỗ lực học tập và nghiên cứu với sự giúp đỡ của thầy cô, đơn vị, đồng nghiệp và người thân. Để có được thành quả ngày hôm nay, lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy giáo TS. Nguyễn Ngọc Vân, người trực tiếp hướng dẫn khoa học đã dành nhiều thời gian, công sức trong quá trình nghiên cứu để giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tiếp theo, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Cơ sở Học viện Hành chính khu vực miền Trung, Khoa Sau đại học Học viện Hành chính Quốc gia cùng toàn thể các Thầy, Cô giáo của Học viện hành chính Quốc gia đã giảng dạy tận tình và truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Xin gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu điều tra nghiên cứu. Tuy có nhiều cố gắng, nhưng trong luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tôi kính mong quý thầy, cô và những người quan tâm đến đề tài có những đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn./. Học viên PHẠM THỊ DIỆU HÀ
MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ......... 8 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của công chức cấp xã ....................................... 8 1.1.1. Khái niệm công chức và công chức cấp xã ........................................... 8 1.1.2. Khái niệm bồi dưỡng công chức cấp xã .............................................. 12 1.2. Nội dung công tác bồi dưỡng công chức cấp xã ........................................... 13 1.2.1. Đặc điểm bồi dưỡng công chức cấp xã ............................................... 13 1.2.2. Nội dung bồi dưỡng công chức cấp xã và quy định của pháp luật về chế độ bồi dưỡng ................................................................................................ 14 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến bồi dưỡng công chức cấp xã.................... 25 1.3. Kinh nghiệm thực tiễn bồi dưỡng công chức cấp xã tại một số địa phương và bài học đối với huyện Bố Trạch ........................................................................... 29 1.3.1. Kinh nghiệm bồi dưỡng công chức cấp xã tại một số địa phương ....... 29 1.3.2. Bài học áp dụng cho bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình ........................................................................................... 31 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ33 TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH GIAI ĐOẠN 2013 – 2016 .............................................. 33 2.1. Một số đặc điểm huyện Bố Trạch ảnh hưởng đến công tác bồi dưỡng công chức cấp xã ........................................................................................................... 33 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Bố Trạch..................... 33 2.1.2. Tình hình đội ngũ công chức cấp xã của huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2013 – 2016.......................................................................... 36 2.2. Đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016 .......................................................................... 41
2.2.1. Xây dựng chiến lược và kế hoạch bổi dưỡng công chức cấp xã .......... 41 2.2.2. Tổ chức thực hiện bồi dưỡng .............................................................. 51 2.2.3. Kiểm tra, đánh giá chất lượng công chức cấp xã sau bồi dưỡng .......... 55 2.2.4. Bố trí và sử dụng sau bồi dưỡng ......................................................... 58 2.3. Đánh giá về tình hình bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016 ................................................................................................. 60 2.3.1. Những kết quả đạt được...................................................................... 60 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân .......................................................... 61 CHƯƠNG 3. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA HUYỆN BỐ TRẠCH GIAI ĐOẠN 2016 – 2025..................................... 65 3.1. Phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã của của huyện Bố Trạch đến năm 2025 ............................................................................ 65 3.2. Quan điểm và mục tiêu hoàn thiện bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch đến năm 2025 ....................................................................................... 67 3.2.1. Quan điểm hoàn thiện bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch đến năm 2025 ............................................................................................... 67 3.2.2. Mục tiêu hoàn thiện bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch đến năm 2025 ............................................................................................... 69 3.3. Giải pháp hoàn thiện công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch giai đoạn 2016 – 2025................................................................................ 70 3.3.1. Giải pháp về xây dựng chiến lược và kế hoạch bồi dưỡng .................. 70 3.3.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện bồi dưỡng .......................................... 80 3.3.3. Giải pháp về kiểm tra, đánh giá chất lượng công chức cấp xã sau bồi dưỡng ........................................................................................................... 81 3.3.4. Giải pháp về bố trí và sử dụng sau bồi dưỡng ..................................... 84 3.4. Kiến nghị ....................................................................................................... 86 3.4.1. Kiến nghị đối với Trung ương ............................................................ 86
3.4.2. Đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Bình ................. 86 3.4.3. Đối với các cơ quan tham mưu ........................................................... 87 KẾT LUẬN................................................................................................................... 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................... 91 PHỤ LỤC...................................................................................................................... 93
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã của huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016 .................................................................................. 38 Bảng 2.2: Cơ cấu đội ngũ công chức cấp xã giai đoạn 2013 – 2016 .. 40 Bảng 2.3. Kết quả đánh giá xây dựng nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức cấp xã của huyện Bố Trạch .................................................... 44 Bảng 2.4. Kết quả đánh giá mục tiêu khóa học ................................... 45 Bảng 2.5. Đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh ............................................................................................................... 49 Bảng 2.6. Kế hoạch bồi dưỡng công chức cấp xã năm 2016............... 50 Bảng 2.7. Thống kê đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016 ....................................................................... 51 Bảng 2.8. Đánh giá về chương trình bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch ............................................................................................ 52 Bảng 2.9. Kết quả đánh giá về hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng .............. 56 Bảng 2.10. Đánh giá, phân loại hàng năm đối với công chức cấp xã của huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016 ................................................. 57 Bảng 2.11. Kết quả bố trí, sử dụng đội ngũ công chức cấp xã của huyện Bố Trạch sau bồi dưỡng giai đoạn 2013 – 2016 ........................................... 59 i
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 2.1: Bản đồ Hành chính huyện Bố Trạch – tỉnh Quảng Bình ............................ 34 Biểu đồ 2.1: Thống kê số lượng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2013 – 2016.......................................................................................... 37 Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ cơ cấu công chức cấp xã theo độ tuổi ............................................ 41 ii
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Công chức là nhân tố quan trọng trong bộ máy của mọi quốc gia. Trong hệ thống hành chính Việt Nam, chính quyền xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) là cấp chính quyền thấp nhất, nhưng có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng. Đây là cấp chính quyền gần dân và trực tiếp với dân, có chức năng, nhiệm vụ quản lý mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trên từng địa bàn dân cư. Đội ngũ công chức cấp xã vừa là một bộ phận cấu thành, vừa là chủ thể quản lý của bộ máy chính quyền ở cấp xã, là nhân tố quan trọng quyết định hiệu lực và hiệu quả của chính quyền cấp xã cũng như quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Theo Đề án “Một số vấn đề về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và chính sách đối với cán bộ, công chức xã, phường thị trấn”, đến năm 2015 cả nước có 11.162 đơn vị hành chính cấp xã (8.978 xã, 1.581 phường, 603 thị trấn); 136.824 thôn, tổ dân phố (89.531 thôn, 47.293 tổ dân phố). Ngoài ra, cán bộ, công chức cấp xã có 256.608 người (cán bộ cấp xã: 145.112 người, công chức cấp xã: 111.496 người); người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố có 922.533 người (ở cấp xã: 229.592 người; ở thôn, tổ dân phố: 692.941 người) [18]. Tuy vậy, trong một thời gian dài, công chức cấp xã ít được các cấp, các ngành quan tâm. Chính sách đối với công chức cấp xã chậm được nghiên cứu sửa đổi, xây dựng đồng bộ, nhất quán, phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do đó đã không động viên được đội ngũ công chức cấp xã tích cực làm việc, yên tâm công tác, trau dồi phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. 1
Huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình là một huyện còn nhiều khó khăn về kinh tế, thuộc vùng Bắc Trung Bộ, nơi giao thoa của các nền văn hóa cổ xưa và hiện đại, nơi đón nhận các giá trị kinh tế, văn hóa và xã hội quan trọng nhất của đất nước. Trong thời gian qua, với đòi hỏi ngày càng cao về năng lực của cán bộ cấp xã, về cải cách hành chính, huyện Bố Trạch đã đặc biệt chú trọng đến công tác bồi dưỡng năng lực cấp xã trên địa bàn huyện, tuy nhiên trên thực tế vẫn có rất nhiều hạn chế, cụ thể như: chương trình bồi dưỡng chưa phù hợp với nhu cầu, nội dung bồi dưỡng thiết kế chưa phù hợp, thời gian bồi dưỡng không hợp lý dẫn đến việc cán bộ chưa tập trung cao,… dẫn đến kết quả công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện không đạt được những kết quả như mong muốn. Xuất phát từ thực tiễn đó, tôi lựa chọn đề tài: “Bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã không còn là vấn đề mới, ở nhiều nước trên thế giới đội ngũ cán bộ công chức trong bộ máy nhà nước là chủ đề nghiên cứu của nhiều môn khoa học như: chính trị học, quản lý công,... nhưng chất lượng đội ngũ công chức luôn là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần phức tạp. Vấn đề này đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách và hoạt động thực tiễn tập trung đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, khảo sát. Đã có nhiều công trình được công bố dưới những góc độ, mức độ, hình thức thể hiện khác nhau, tiêu biểu của các tác giả: PGS Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung luận cứ đưa ra cơ sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, các quan điểm và phương hướng trong 2
việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ. Điểm nổi bật của luận cứ là việc đưa ra nội dung, “tiêu chuẩn hóa cán bộ” đây là một quan điểm đổi mới trong công tác cán bộ mà tác giả có thể vận dụng và kế thừa trong luận văn của mình để đưa ra các tiêu chuẩn hóa nhằm bồi dưỡng công chức cấp xã phù hợp với huyện Bố Trạch trong xu thế phát triển của thời đại và đặc trưng của huyện Bố Trạch. Nguyễn Ngọc Hiến (Chủ biên – 2001), Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành chính ở Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả cuốn sách đã đưa ra quá trình cải cách hành chính ở nước ta, những khó khăn, nguyên tắc và phương pháp thúc đẩy cải cách hành chính. Cải cách đội cán bộ, công chức là một nội dung quan trọng trong nội dung cải cách hành chính của nước ta trong giai đoạn 2010-2020. Luận văn có thể kế thừa những phương pháp cải cách hành chính trong đó có nội dung cải cách đội ngũ công chức phù hợp với đặc điểm của đội ngũ công chức cấp xã huyện Bố Trạch trong giai đoạn hiện nay. TS Thang Văn Phúc và TS Nguyễn Minh Phương (2004), Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, NXB Chính trị quốc gia. Trên cơ sở nghiên cứu các quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò, vị trí người cán bộ cách mạng, cũng như yêu cầu đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức; tìm hiểu những bài học kinh nghiệm về việc tuyển chọn và sử dụng nhân tài trong suốt quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, cũng như kinh nghiệm xây dựng nền công vụ chính quy hiện đại của đất nước trong khu vực và trên thế giới. Từ đó xác định các yêu cầu, tiêu chuẩn của cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Luận văn có thể kế thừa những kết quả nghiên cứu để đưa ra những 3
tiêu chuẩn để xây dựng một đội ngũ công chức cấp xã phù hợp với xu thế phát triển nói chung và phù hợp với điều kiện, đặc trưng của huyện Bố Trạch nói riêng. Trần Duy Hưng, “Đào tạo nguồn cán bộ, công chức cấp xã và việc sử dụng sau đào tạo nguồn tại Thành phố Hồ Chí Minh”, Luận văn thạc sĩ Luật học, TP Hồ Chí Minh. Luận văn đã làm rõ các vấn đề liên quan đến đào tạo nguồn CBCC cấp xã và việc sử dụng đội ngũ này sau đào tạo; đã hệ thống hóa các quy định của pháp luật về đào tạo nguồn CBCC cấp xã và các quy định có liên quan đến CBCC cấp xã sau đào tạo; đã đánh giá thực trạng việc đào tạo nguồn CBCC cấp xã và việc sử dụng nguồn cán bộ sau đào tạo của Thành phố Hồ Chí Minh và đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về đào tạo nguồn CBCC cấp xã cũng như một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng nhân lực sau đào tạo. Th.S Dương Hương Sơn (2004), “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã ở tỉnh Quảng Trị hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Luật học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Luận văn đã chỉ ra thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã ở tỉnh Quảng Trị. Các tác giả đều đã phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện về vấn đề chất lượng công chức nói chung, việc bồi dưỡng công chức cấp xã dưới góc độ lý luận cũng như sự vận dụng lý luận đó vào tình hình thực tiễn, đó đều là những công trình, sản phẩm của trí tuệ có giá trị và ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn, là cơ sở kết thừa cho việc nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên, đứng trước xu hướng hội nhập và toàn cầu hóa, xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ hội nhập thì vấn đề bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã vẫn hết sức cấp thiết. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề bồi dưỡng công chức cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình 4
vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở huyện Bố Trạch hiện nay. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu: Chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân trong công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch; đề xuất một số giải pháp giúp cho các nhà quản lý có những quyết định phù hợp nhằm hoàn thiện công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Làm rõ những vấn đề lý luận về bồi dưỡng công chức cấp xã. - Phân tích thực trạng công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2013 – 2016, từ đó thấy được những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. - Đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. 4. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: công tác bồi dưỡng công chức cấp xã. - Phạm vi nghiên cứu: trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. - Phạm vi thời gian: Thực trạng nghiên cứu bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016. Giải pháp đề xuất để bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch giai đoạn 2016 – 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận: 5
Luận văn vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, lý luận Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng đội ngũ công chức; các quan điểm, đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về bồi dưỡng công chức nói chung, bồi dưỡng công chức cấp xã nói riêng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập số liệu: Số liệu thứ cấp: Tác giả thu thập các dữ liệu từ các công trình có liên quan đến nội dung đề tài đã công bố, các báo cáo, kế hoạch bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch qua các năm; thu thập thêm thông tin từ các nhà lãnh đạo, quản lý, các chuyên viên của các sở, ban, ngành có chức năng, nhiệm vụ liên quan đến công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện. Số liệu sơ cấp: Tác giả thực hiện khảo sát, điều tra đối với 100 cán bộ, công chức cấp xã trong toàn huyện. - Phương pháp xử lý số liệu: Số liệu thứ cấp: được chọn lọc, mô tả thống kê, kẻ bảng để rút ra kết luận nghiên cứu. Số liệu sơ cấp: được xử lý bằng chương trình Microsoft Excel đối với phiếu khảo sát. - Phương pháp thống kê tổng hợp: được sử dụng để sắp xếp, tổng hợp dữ liệu sơ cấp thu thập được một cách khoa học nhất, biến dữ liệu sơ cấp thành dữ liệu thứ cấp phục vụ cho quá trình phân tích công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch. - Phương pháp thống kê mô tả: được sử dụng để mô tả những đặc tính cơ bản của dữ liệu thu thập được từ điều tra trắc nghiệm qua đồ thị và các bảng số liệu. Qua đó thể hiện rõ ràng để so sánh, đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch. 6
- Phương pháp so sánh: Được sử dụng cho quá trình phân tích kết quả công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch. - Phương pháp phân tích: Được sử dụng để phân tích và đánh giá những thành công cũng như những tồn tại của công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch, nhằm đề ra các giải pháp hoàn thiện công tác bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện Bố Trạch trong thời gian tới. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn - Qua kết quả nghiên cứu, đề tài góp phần khái quát và làm rõ thêm cơ sở lý luận về bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã, đánh giá thực trạng, tìm ra những bất cập, hạn chế về công tác bồi dưỡng công chức cấp xã ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, những yếu tố ảnh hưởng đến việc bồi dưỡng công chức cấp xã ở huyện Bố Trạch và những vấn đề đang đặt ra và quan điểm, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Bố Trạch trong tình hình mới hiện nay. - Luận văn góp phần làm sáng tỏ, bổ sung lý luận về bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã, góp phần đẩy mạnh cải cách nền hành chính nhà nước, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. - Kết quả nghiên cứu của Luận văn là tài liệu tham khảo có giá trị trong tổng kết thực tiễn về bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo, mục lục, phụ lục, phần nội dung luận văn gồm 3 chương chi tiết: Chương 1: Cơ sở lý luận về bồi dưỡng công chức cấp xã. Chương 2: Thực trạng công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại địa bàn huyện Bố Trạch giai đoạn 2013 – 2016. Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy mạnh công tác bồi dưỡng công chức cấp xã tại huyện Bố Trạch trong thời gian tới. 7
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của công chức cấp xã 1.1.1. Khái niệm công chức và công chức cấp xã 1.1.1.1. Công chức Theo quy định của Luật Công chức thì cán bộ và công chức có những tiêu chí chung là: Công dân Việt Nam; trong biên chế; hưởng lương từ ngân sách nhà nước (trường hợp công chức làm việc trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì tiền lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật); giữ một công việc thường xuyên; làm việc trong công sở; được phân định theo cấp hành chính (cán bộ ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; cán bộ cấp xã; công chức ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; công chức cấp xã). Bên cạnh đó, giữa cán bộ và công chức được phân định rõ theo tiêu chí riêng, gắn với nguồn gốc hình thành. Theo Điều 4 Luật Cán bộ, Công chức của Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ tư số 22/2008/QH12 ngày 13 tháng 11 năm 2008 có những quy định về CÔNG CHỨC như sau: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của 8
đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật” [12, tr.1] Theo quy định này thì tiêu chí để xác định công chức gắn với cơ chế tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh. Những người đủ các tiêu chí chung của công chức mà được tuyển vào làm việc trong các cơ quan, đơn vị của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thông qua quy chế tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh thì được xác định là công chức. Công chức là những người được tuyển dụng lâu dài, hoạt động của họ gắn với quyền lực công hoặc quyền hạn hành chính nhất định được cơ quan có thẩm quyền trao cho và chịu trách nhiệm trước cơ quan, tổ chức có thẩm quyền về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Việc quy định công chức trong phạm vi như vậy xuất phát từ mối quan hệ liên thông giữa các cơ quan của Đảng, Nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội trong hệ thống chính trị. 1.1.1.2. Công chức cấp xã Theo Điều 4, khoản 3 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách Nhà nước”. [12, tr.4] Công chức cấp xã có các chức danh sau đây: Trưởng Công an; Chỉ huy trưởng quân sự; Văn phòng - thống kê; Địa chính - xây dựng và môi trường (đối với phường hoặc thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã); Tài chính - kế toán; Tư pháp - hộ tịch; Văn hóa - xã hội. 1.1.1.3. Đặc điểm công chức cấp xã Công chức cấp xã hầu hết là dân bản địa, cư trú, sinh sống tại địa phương. Phần lớn họ đều có mối quan hệ dòng tộc và gắn bó mật thiết với 9
cộng đồng dân cư trên nhiều mặt: chính trị, kinh tế, văn hoá, tình cảm ... Trong đời sống hàng ngày, quan hệ họ hàng, làng bản có khi còn sâu nặng hơn quan hệ đồng chí, đồng nghiệp. Trong bản thân con người mỗi công chức cấp xã các yếu tố: Người dân, người cùng họ, cùng làng, người đại diện cộng đồng và người đại diện nhà nước vừa thống nhất vừa mâu thuẫn, xung đột nhau chi phối các hoạt động của họ, nhất là trong việc giải quyết những vấn đề có liên quan đến mối quan hệ giữa các lợi ích cá nhân - cộng đồng - nhà nước. [2, tr.12] Công chức cấp xã không thoát ly hẳn sản xuất, kinh doanh. Phần lớn công chức cấp xã vừa tham gia công tác, vừa tham gia sản xuất kinh doanh gắn với ruộng, vườn, trang trại, ngành nghề thủ công nghiệp, dịch vụ... cùng với gia đình. Trong nhiều trường hợp nguồn thu nhập chính của họ không phải tiền lương, phụ cấp được nhà nước đãi ngộ mà chủ yếu từ kết quả sản xuất kinh doanh của bản thân và gia đình. Trong một thời gian dài (từ 1945 - 2003), công chức cấp xã không được hưởng chế độ tiền lương mà chỉ được hưởng sinh hoạt phí. Từ năm 2003 đến nay, sau khi có Nghị định số 121/2003/NĐ.CP ngày 20/11/2003 của Chính phủ về chế độ chính sách đối với xã, phường, thị trấn, công chức cấp xã mới được hưởng chế độ tiền lương thay cho chế độ sinh hoạt phí. Thu nhập của công chức cấp xã được cải thiện. Tuy vậy, chế độ, chính sách đối với công chức cấp xã cũng còn nhiều bất hợp lý, còn có sự phân biệt, chưa đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ, bình đẳng giữa công chức cấp xã với công chức cấp trên. Điều kiện, môi trường, trang thiết bị, phương tiện làm việc, kinh phí hoạt động cho công chức cấp xã còn rất khó khăn. Đặc biệt là khu vực miền núi vùng cao, diện tích quá lớn, địa bàn hoạt động phức tạp, phương tiện trang thiết bị làm việc thiếu thốn. Trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách các nhà quản lý cần quan tâm chú ý đến các đặc điểm trên nhằm tạo động lực làm việc tích cực cho 10
công chức cấp xã. 1.1.1.4. Yêu cầu đối với công chức cấp xã Các yêu cầu trong đánh giá chất lượng đội ngũ công chức cấp xã được quy định rõ ràng tại Điều 6, Nghị định 114/2003/NĐ-CP. Trong Nghị định này nêu rõ, để trở thành công chức cấp xã, người được tuyển dụng phải đạt những tiêu chuẩn chung như sau: - Có tinh thần yêu nước sâu sắc, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có năng lực và tổ chức vận động nhân dân thực hiện có kết quả đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; - Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân. Không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng. Có ý thức tổ chức kỷ luật trong công tác. Trung thực, không cơ hội, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tín nhiệm; - Có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; có trình độ văn hoá, chuyên môn, đủ năng lực và sức khoẻ để làm việc có hiệu quả đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Về tiêu chuẩn cụ thể, cũng tại Nghị định này, điều số 7, do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quy định như sau: - Tiêu chuẩn cụ thể của công chức chuyên trách cấp xã làm việc trong các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội do các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở cấp Trung ương quy định. - Tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ chuyên trách cấp xã làm việc trong Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và tiêu chuẩn của cấp xã do Bộ trưởng Bộ Nội vụ quy định. Ngoài các tiêu chuẩn nói trên, công chức cấp xã được nhận định phải có những tiêu chuẩn sau để phù hợp với chính sách, đường lối lãnh đạo của Đảng 11