Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị

Chia sẻ: Nhumbien999 Nhumbien999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:147

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị nhằm xây dựng và phát triển những người hoạt động không chuyên trách cấp xã đảm bảo về số lượng và chất lượng, có tính chuyên nghiệp, có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực chuyên môn, có trình độ ngoại ngữ, có tinh thần trách nhiệm cao, tiếp cận và khai thác tốt CNTT, có nhiệt huyết đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN NGỌC TIẾN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG KHÔNG CHUYÊN TRÁCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN NGỌC TIẾN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG KHÔNG CHUYÊN TRÁCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. DƯƠNG HƯƠNG SƠN THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các dữ liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2020 Học viên Nguyễn Ngọc Tiến
LỜI CẢM ƠN Sau hơn hai năm học tập và rèn luyện tại Phân viện Học viện hành chính quốc gia thành phố Huế. Luận văn này là kết quả của quá trình tác giả luôn nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình, được truyền đạt những kinh nghiệm, tri thức quý báu của tập thể giảng viên Học viện hành chính quốc gia trong chương trình đào tạo thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công. Với những tình cảm chân thành nhất, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn và lời cảm ơn sâu sắc tới Ban Giám đốc Học viện, phân viện, quý thầy cô giáo Khoa Sau đại học, quý giảng viên đã trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn trong quá trình học tập, nghiên cứu tại Phân viện. Đặc biệt là Tiến sỹ Dương Hương Sơn - người đã tận tình hướng dẫn, hỗ trợ và giúp đỡ rất nhiều trong suốt quá trình thực hiện đề tài để tác giả hoàn thành luận văn này. Bên cạnh đó, tác giả cũng chân thành cảm ơn Phòng Nội vụ huyện Triệu Phong, UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện, các tổ chức cá nhân liên quan đã tạo điều kiện giúp đỡ, cung cấp các tài liệu, số liệu; cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè, gia đình đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành Luận văn. Tuy có nhiều cố gắng, nhưng trong Luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tôi kính mong Quý thầy cô, các chuyên gia, những người quan tâm đến đề tài, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn. Một lần nữa xin chân thành cám ơn! Học viên Nguyễn Ngọc Tiến
MỤC LỤC Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục các bảng biểu MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬNVỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG KHÔNG CHUYÊN TRÁCH CẤP XÃ15 1.1. Khái quát về những người hoạt động không chuyên trách cấp xã .................... 15 1.1.1. Cấp xã và vị trí, vai trò của hệ thống chính trị cơ sở ............................ 15 1.1.2. Cán bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã .. 18 1.2. Quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã 29 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ....................................................................................... 29 1.2.2. Thẩm quyền quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ....................................................................................... 33 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ....................................................................................... 35 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã............................................................................... 46 1.3.1. Thể chế quản lý và phát triển nguồn nhân lực quốc gia; các chính sách, chế độ của địa phương ................................................................................... 46 1.3.2. “Tâm” và “tầm” của người đứng đầu hệ thống chính trị cấp xã trong tuyển dụng, bổ nhiệm, sử dụng, quy hoạch .................................................... 47 1.3.3. Nhận thức và trình độ, phẩm chất của những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ....................................................................................... 49 1.3.4. Tác động của phong tục, tập quán của địa phương............................... 50
Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 53 Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG KHÔNG CHUYÊN TRÁCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG, TỈNH QUẢNG TRỊ ... 54 2.1. Khái quát về huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ............................................. 54 2.1.1.Khái quát về vị trí địa lý, tình hình dân cư và các đơn vị hành chính cấp xã . 54 2.1.2.Khái quát về văn hóa, kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng .................. 56 2.2.Thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ..................... 57 2.2.1.Thực trạng về số lượng, chất lượng, cơ cấu .......................................... 57 2.2.2.Thực trạng về công tác tuyển chọn và sử dụng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ............................................................................ 63 2.2.3.Thực trạng về công tác đào tạo, bồi dưỡng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ............................................................................ 67 2.2.4.Thực trạng về chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ....................................................................................... 70 2.3. Đánh giá chung về những người hoạt động không chuyên trách cấp xã và công tác quản lýnhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ................................................... 72 2.3.1.Hiệu quả hoạt động của những người hoạt động không chuyên trách cấp xã. 72 2.3.2. Đánh giá chung về những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ............................................ 76 2.3.3.Đánh giá chung về công tác quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị81 2.4.Nguyên nhân của kết quả đạt được và những hạn chế, vưỡng mắc .......... 85 2.4.1.Nguyên nhân của kết quả đạt được ....................................................... 85 2.4.2.Nguyên nhân những hạn chế, vướng mắc ............................................. 86 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 89
Chương 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG KHÔNG CHUYÊN TRÁCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG, TỈNH QUẢNG TRỊ ... 91 3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp ............................................................................. 91 3.1.1.Đảm bảo tính mục đích ......................................................................... 91 3.1.2.Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ....................................................... 91 3.1.3.Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ....................................................... 92 3.1.4.Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ......................................................... 92 3.2.Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị . 93 3.2.1.Nhóm giải pháp về tinh giản số lượng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ....................................................................................... 93 3.2.2.Nhóm giải pháp về tuyển chọn và sử dụng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ............................................................................ 98 3.2.3.Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ những người hoạt động không chuyên trách cấp xã .......................................................................... 108 3.2.4.Nhóm giải pháp xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động của những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ..................................... 114 3.2.5.Nhóm giải pháp về chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã .......................................................................... 121 3.3.Mối quan hệ giữa các nhóm giải pháp .............................................................. 126 3.4.Đề xuất và khuyến nghị .................................................................................... 126 3.4.1. Đối với Chính phủ ............................................................................. 126 3.4.2. Đối với tỉnh Quảng Trị ...................................................................... 126 Tiểu kết chương 3 ...................................................................................... 128 KẾT LUẬN ............................................................................................... 129 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu Cụm từ viết tắt BHXH: Bảo hiểm xã hội BHYT: Bảo hiểm y tế CBCC: Cán bộ, công chức CNTT: Công nghệ thông tin ĐTB: Điểm trung bình GD&ĐT: Giáo dục và Đào tạo HĐND: Hội đồng nhân dân THCS: Trung học cơ sở THPT: Trung học phổ thông UBND: Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1.Thống kê số lượng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ...................................... 57 Bảng 2.2.Đánh giá của cán bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã về số lượng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ................................ 58 Bảng 2.3.Thống kê chất lượng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ................................ 59 Bảng 2.4.Thống kê đánh giá, xếp loại những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ....................... 61 Bảng 2.5.Thống kê cơ cấu các chức danh cụ thể của những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị .. 62 Bảng 2.6.Đánh giá của cán bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã về công tác tuyển chọn và sử dụng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã................................................................... 64 Bảng 2.7. Đánh giá của cán bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã về công tác đào tạo, bồi dưỡng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ........................................................................... 68 Bảng 2.8. Đánh giá của cán bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã về chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ........................................................................... 70
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong hệ thống hành chính ở nước ta, cấp xã là cấp cơ sở, trực tiếp quản lý hoạt động của đại bộ phận dân cư trú tại địa phương, là nơi trực tiếp thực hiện các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ của cấp trên giao và là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Cấp xã là gần gũi dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi công việc đều xong xuôi” [17, tr.371]. Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương [22], chính quyền địa phương ở xã có nhiệm vụ, quyền hạn sau: - Tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn xã. - Quyết định những vấn đề của xã trong phạm vi được phân quyền, phân cấp theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan. - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan hành chính nhà nước cấp trên ủy quyền. - Chịu trách nhiệm trước chính quyền địa phương cấp huyện về kết quả thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở xã. - Quyết định và tổ chức thực hiện các biện pháp nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, huy động các nguồn lực xã hội để xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn xã. Trong hệ thống chính trị cấp xã, đội ngũ cán bộ cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc giúp chính quyền địa phương ở xã thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn ở địa phương. Đội ngũ cán bộ cơ sở bao gồm cán bộ chuyên trách giữ chức vụ bầu cử theo nhiệm kỳ ở cấp xã, công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã [4]. 1
Cùng với đội ngũ cán bộ chuyên trách giữ chức vụ bầu cử theo nhiệm kỳ ở cấp xã, đội ngũ công chức cấp xã, những người hoạt động không chuyên trách cấp xã đã có những đóng góp nhất định đối với những kết quả phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh trật tự ở địa phương trong thời gian qua. Các vị trí hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay gồm có phó chủ tịch ủy ban mặt trận tổ quốc, phó chủ tịch các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, phó bí thư đoàn xã, phó chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự xã, cán bộ phụ trách công tác kiểm tra Ðảng… Tất cả các vị trí đó đều được bầu hoặc được cấp ủy lựa chọn qua nhiều vòng lấy phiếu tín nhiệm rất chặt chẽ. Nhiều người có trình độ đại học, cao đẳng, là đảng viên, có uy tín cao trong cộng đồng, nhiệt tình với công việc. Tuy nhiên, thực tiễn phát triển những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trong thời gian qua đã nảy sinh những vấn đề như: Số lượng những người hoạt động không chuyên trách nhiều, ngân sách chi trả lớn, nhưng phụ cấp cho từng chức danh còn thấp, chưa khuyến khích cho những người hoạt động không chuyên trách yên tâm hoạt động, đồng thời không thu hút được người giỏi, thạo việc vì phụ cấp chưa tương xứng. Ngược lại, người không làm được việc thì cố níu kéo, bám trụ, công việc không thường xuyên, chồng chéo. Kể từ ngày 25 tháng 6 năm 2019, Nghị định số 92/2009/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 34/2019/NĐ-CP ngày 24 tháng 4 năm 2019 của Chính phủ Sửa đổi, bổ sung một số quy định về CBCC cấp xã và người hoạt động không chuyên trách cấp xã, ở thôn, tổ dân phố [9]. Theo đó, số lượng người hoạt động không chuyên trách cấp xã được bố trí theo Quyết định phân loại đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn được quy định như sau: - Loại 1 tối đa 14 người (giảm 8 người). - Loại 2 tối đa 12 người (giảm 8 người). - Loại 3 tối đa 10 người (giảm 9 người). 2
Ngoài chế độ phụ cấp, người hoạt động không chuyên trách cấp xã được hưởng thêm chế độ BHXH và chế độ BHYT. Nghị định số 34/2019/NĐ-CP cũng quy định rõ: Ngân sách nhà nước thực hiện khoán quỹ phụ cấp, bao gồm cả hỗ trợ BHXH và BHYT để chi trả hàng tháng đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Tuy nhiên, những người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay vẫn còn những bất cập nhất định, chưa thực sự đáp ứng tốt các yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Một mặt, công tác phát triển đội ngũ này còn thiếu một chiến lược quán triệt quan điểm phát triển nguồn nhân lực tổng thể trong thời kỳ mới. Mặt khác, các hệ thống chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã chưa thực sự đồng bộ, chưa thể hiện được tính đặc thù công việc từ định danh (người hoạt động không chuyên trách hay cán bộ không chuyên trách?); tuyển chọn (ngoài các chức danh thông qua bầu cử, việc tuyển dụng, bố trí các chức danh không chuyên trách cấp xã không qua bầu cử mặc dù đã có quy định nhưng chưa đồng bộ dẫn đến trình độ chuyên môn, lý luận chính trị chưa tương tương xứng với vị trí công việc); thiếu sự thống nhất trong quản lý (chịu sự quản lý của các đơn vị khác nhau, chưa quy định cụ thể về chế độ làm việc, nhiệm vụ, quyền hạn); bố trí nhân sự, giao công việc chưa hợp lý,... Những khó khăn của thực tiễn tạo ra khoảng cách khá xa giữa chính sách và triển khai chính sách. Điều này cho thấy, công tác quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã còn thiếu luận cứ khoa học. Chúng ta đã biết rằng, năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính cấp xã có phát huy được hay không, một trong những nội dung quan trọng đó là phải nâng cao chất lượng đội ngũ, trong đó có những người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay. Chất lượng những người hoạt động không chuyên trách cấp xã chịu sự chi phối trực tiếp của hệ thống chính 3
sách đối với nó. Chính vì vậy, việc tổng kết thực tiễn, tổ chức nghiên cứu khoa học để hoàn thiện quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã đang là một yêu cầu tất yếu. Đã có một vài công trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ CBCC cấp xã; quản lý đội ngũ CBCC cấp xã; nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã; thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã; thực hiện chính sách phát triển đội ngũ CBCC cấp xã ở một số địa phương, tuy nhiên, nghiên cứu về những người hoạt động không chuyên trách cấp xã, đặc biệt là hoàn thiện quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị chưa được nghiên cứu một cách chuyên sâu và có hệ thống. Xuất phát từ thực trạng trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị” để làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Những người hoạt động không chuyên trách cấp xã là một bộ phận quan trọng của đội ngũ cán bộ cơ sở nói chung. Đây là nguồn dự bị có chất lượng có thể phát triển thành cán bộ, công chức cấp xã; là lực lượng luôn song hành cùng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, tham gia trực tiếp vào các hoạt động của hệ thống chính trị cấp cơ sở, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị tại địa phương. Chính vì vậy, việc xác định rõ những vấn đề về “những người hoạt động không chuyên trách” cũng như quy định thống nhất về chức danh, nhiệm vụ, chế độ công vụ, chính sách...của nhóm đối tượng này là một vấn đề cần phải thực hiện. Điều này không chỉ góp phần đảm bảo tính thống nhất trong quản lý, điều hành mà còn góp phần tạo tiền đề để đổi mới về chế độ, chính sách cho đội ngũ cán bộ cơ sở, góp phần nâng cao chất lượng cán bộ, hoàn thiện hệ thống chính trị cơ sở ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. 4
Quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã là sự tác động có tổ chức và bằng các văn bản pháp luật của nhà nước, thông qua một hệ thống các chính sách nhằm sử dụng có hiệu quả cao nhất những người hoạt động không chuyên trách cấp xã, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội cấp xã nói riêng và đất nước nói chung. Chính sách cán bộ công chức là hệ thống quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ CBCC, là công cụ và các giải pháp nhằm xây dựng đội ngũ CBCC đồng bộ, có chất lượng đáng ứng yêu cầu của mỗi thời kỳ cách mạng. Chính sách cán bộ bao gồm: Chính sách đào tạo, bồi dưỡng; chính sách sử dụng và quản lý CBCC, chính sách đảm bảo động viên CBCC {19} Nghiên cứu về CBCC cấp xã, người hoạt động không chuyên trách cấp xã không còn là vấn đề mới, đội ngũ CBCC cấp xã, người hoạt động không chuyên trách cấp xã là chủ đề nghiên cứu của nhiều học giả cả về hoàn thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực, cho đến quản lý, phát triển đội ngũ,có thể kể đến một số công trình tiêu biểu sau: Trong “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước”, Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003) đã đưa ra cơ sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, các quan điểm và phương hướng trong việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ [30]. Điểm nổi bật của luận cứ là việc đưa ra nội dung, “tiêu chuẩn hóa cán bộ” đây là một quan điểm đổi mới trong công tác cán bộ mà tác giả có thể vận dụng và kế thừa trong luận văn của mình để đưa ra các tiêu chuẩn hóa những người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Trong Đề tài nghiên cứu “Quản lý đội ngũ CBCC cấp xã ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương”, Ngô Xuân Khiêm (năm 2016) đã tập trung nghiên 5
cứu công tác quản lý đội ngũ CBCC cấp xã theo nội dung chủ yếu sau: (1) Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về đội ngũ CBCC cấp xã; (2) xây dựng kế hoạch, quy hoạch đội ngũ; (3) tuyển dụng, bố trí, sắp xếp đội ngũ; (4) đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ; (5) đánh giá, xếp loại, khen thưởng đội ngũ; (6) kiểm tra giám sát việc thực hiện các quy định. Tác giả đã chỉ ra những kết quả đã đạt được và những tồn tại hạn chế của công tác quản lý đội ngũ CBCC cấp xã ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm từng bước hoàn thiện và tăng cường công tác quản lý đội ngũ CBCC cấp xã ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương giai đoạn 2015-2020 {15}. Luận văn có thể kế thừa những kết quả nghiên cứu về nội dung quản lý đội ngũ CBCC cấp xã để đề xuất nội dung chính sách phát triển những người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Nguyễn Đăng Kiên (2016) trong nghiên cứu “Phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã tại huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội” đã chỉ ra: Trong những năm qua đội ngũ cán bộ cấp xã trong bộ máy nhà nước đã từng bước được phát triển cả về số lượng và chất lượng đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của thời kỳ đổi mới. Đa số cán bộ cấp xã có phẩm chất đạo đức tốt, trung thành với lý tưởng, tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, tâm huyết với công việc. Tuy nhiên trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ cấp xã nhìn chung còn thấp so với mặt bằng chung của đội ngũ CBCC các cấp. Tác giả đã hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn công tác phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã. Đưa những bài học kinh nghiệm và thiết lập khung phân tích công tác phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã. Luận văn phân tích thực trạng công tác phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân. Từ đó đề xuất những giải pháp phù hợp để phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã một cách toàn diện, bền vững và hiệu quả 6
cao, phù hợp với đặc điểm những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn hiện nay. Trong Đề tài khoa học cấp quốc gia: “Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã”, Trần Anh Tuấn (2017) đã nêu ra những vấn đề cơ sở lý luận về xây dựng đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; Thực trạng pháp luật về CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; Thực trạng xây dựng đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã và Phương hướng, giải pháp xây dựng, kiện toàn độ ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Về cơ sở lý luận về xây dựng đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã, Đề tài đã tập trung nghiên cứu các nội dung: chính quyền cấp xã - nền móng căn bản của bộ máy nhà nước; khái niệm, đặc điểm của đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; vị trí, vai trò của CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; kinh nghiệm quản lý đội ngũ công chức cơ sở của một số nước trên thế giới từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Về thực trạng pháp luật về CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã, Đề tài đánh giá: pháp luật về CBCC cấp xã; pháp luật về người hoạt động không chuyên trách. Thực trạng xây dựng đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã, Đề tài đi sâu vào đánh giá: số lượng, chất lượng đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; thực trạng công tác quản lý, sử dụng đối với CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã và đánh giá chung về những vấn đề đặt ra đối với việc kiện toàn đội ngũ CBCC và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ở nước ta. Trên cơ sở đó, đề tài đã đưa ra phương hướng, giải pháp xây dựng, kiện toàn đội ngũ CBCC và những 7
người hoạt động không chuyên trách cấp xã [31]. Những vấn đề đặt ra đối với việc kiện toàn đội ngũ những người hoạt động không chuyên trách cấp xã ở nước ta mà đề tài chỉ ra là một trong những cơ sở có thể kế thừa để tác giả đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách phát triển những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn hiện nay. Nghiên cứu về “Đội ngũ cán bộ không chuyên trách ở Nghệ An: Thực trạng và giải pháp”, Lê Quốc Khánh và Nguyễn Thăng Long (2018) đã tiến hành nghiên cứu, đánh giá sự chồng chéo, chồng lấn về chức năng, nhiệm vụ; vị trí việc làm những người hoạt động không chuyên trách và đề xuất (1) Nên quy định thống nhất các chức danh của những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã theo hướng tăng cường kiêm nhiệm, đồng thời sử dụng thống nhất thuật ngữ “cán bộ không chuyên trách cấp xã” khi quy định về những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trong các văn bản chính thức của nhà nước; (2) Xây dựng và pháp lý hóa quy trình tuyển chọn những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; (3) Nghiên cứu ban hành quy định về chế độ làm việc của những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; (4) Tiếp tục hoàn thiện các quy định về chính sách cho những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong hệ thống chính trị cơ sở, nhằm tạo động lực thật sự cho đối tượng này trong hoạt động; (5) Nghiên cứu bổ sung quy định ưu tiên tuyển dụng và quy định việc xét tuyển chuyển những người không chuyên trách ở cấp xã thành công chức cấp xã [14]. Luận văn có thể kế thừa những kết quả nghiên cứu về thực trạng cũng như giải pháp phát triển đội ngũ đội ngũ cán bộ không chuyên trách ở Nghệ An, so sánh, chọn lọc và đề xuất những nội dung phù hợp với đặc điểm những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn hiện nay. 8
Nguyễn Đăng Kiên (2016) trong nghiên cứu “Phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã tại huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội” đã chỉ ra: Trong những năm qua đội ngũ cán bộ cấp xã trong bộ máy nhà nước đã từng bước được phát triển cả về số lượng và chất lượng đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của thời kỳ đổi mới. Đa số cán bộ cấp xã có phẩm chất đạo đức tốt, trung thành với lý tưởng, tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, tâm huyết với công việc. Tuy nhiên trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ cấp xã nhìn chung còn thấp so với mặt bằng chung của đội ngũ CBCC các cấp. Tác giả đã hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn công tác phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã. Đưa những bài học kinh nghiệm và thiết lập khung phân tích công tác phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã. Luận văn phân tích thực trạng cống tác phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân. Từ đó đề xuất những giải pháp phù hợp để phát triển đội ngũ cán bộ cấp xã một cách toàn diện, bền vững và hiệu quả cao, phù hợp với đặc điểm những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn hiện nay. Ngoài ra, nghiên cứu quản lý nhà nước về đội ngũ, về phát triển nguồn nhân lực cũng được một số nhà nghiên cứu quan tâm. Kiều Quỳnh Anh (2018) khi nghiên cứu “Quản lý nhà nước về phát triển nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học ở Việt Nam” đã đề xuất 04 nội dung quản lý nhà nước về phát triển nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học gồm: (1) Xây dựng các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch, chính sách, chương trình, dự án về phát triển nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học, (2) Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật về phát triển nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học, (3) Quản lý nhà nước về tổ chức thực hiện tuyển dụng, đào tạo, sử dụng nguồn 9
nhân lực nữ nghiên cứu khoa học, (4) Kiểm tra, kiểm soát, tổng kết, đánh giá việc tổ chức, quản lý nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học [1]. Các công trình nghiên cứu trên đã đề cập, nghiên cứu đến nhiều góc độ khác nhau và có những đóng góp nhất định vào việc hoạch định chủ trương, chính sách nhằm đề ra các nhiệm vụ, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cơ sở nói chung và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã nói riêng ở nước ta hiện nay. Các tác giả trên đều đã phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện về vấn đề chất lượng CBCC dưới góc độ lý luận và thực tiễn; đó đều là những công trình nghiên cứu, là sản phẩm có giá trị góp phần cho các công trình nghiên cứu tiếp theo về CBCC. Đến nay, chưa có một đề tài nghiên cứu cụ thể về quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Tên đề tài học viên lựa chọn nghiên cứu không có sự trùng lắp, những tài liệu nêu trên chỉ có giá trị tham khảo nhất định, giúp tác giả nghiên cứu để hoàn thiện luận văn này. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1.Mục đích Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã và thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, luận văn đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị nhằm xây dựng và phát triển những người hoạt động không chuyên trách cấp xã đảm bảo về số lượng và chất lượng, có tính chuyên nghiệp, có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực chuyên môn, có trình độ ngoại ngữ, có tinh thần trách nhiệm cao, tiếp cận và 10
khai thác tốt CNTT, có nhiệt huyết đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 3.2.Nhiệm vụ - Nghiên cứu hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã. - Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1.Đối tượng nghiên cứu Quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. 4.2.Phạm vi nghiên cứu - Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý nhà nước đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. - Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2015 đến nay. - Không gian nghiên cứu: các xã trên địa bàn huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1.Phương pháp luận - Tiếp cận theo quan điểm của Đảng, Nhà nước Vận dụng quan điểm lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà 11