Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Tuhai999 Tuhai999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:121

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằm hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, từ đó làm cơ sở đề xuất một số giải pháp pháp góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nói riêng và phát triển bền vững ngành nông nghiệp nói chung trên địa bàn huyện Mê Linh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ MAI QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ MAI QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành quản lý công Mã số: 83 40 403 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHÙNG VĂN HIỀN HÀ NỘI – 2019 i
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tác giả. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Tác giả luận văn Đỗ Thị Mai ii
LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian học tập, nghiên cứu tại trường Học viện Hành chính Quốc gia, dưới sự quan tâm của ban lãnh đạo nhà trường và sự giảng dạy tận tình của các thầy, các cô, Tôi đã hoàn thành luận văn Thạc sĩ “Quản lý nhà nƣớc về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội”. Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến ban lãnh đạo, các thầy giáo, cô giáo tại trường Học viện Hành chính Quốc gia và đặc biệt là TS.Phùng Văn Hiền đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua. Xin trân trọng cảm ơn ban lãnh đạo, các thành viên của Phòng Kinh tế, Chi cục Thống kê huyện Mê Linh đã luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành luận văn Thạc sĩ này. Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi những sai sót, kính mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của quý thầy cô và bạn bè đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn nữa. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Tác giả luận văn Đỗ Thị Mai iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ, cụm từ Viết tắt 1 Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa CNH - HĐH 2 Cơ cấu kinh tế CCKT 3 Chuyển dịch cơ cấu kinh tế CDCCKT 4 Quản lý nhà nước QLNN 5 Khoa học công nghệ KHCN 6 Lực lượng sản xuất LLSX 7 Quan hệ sản xuất QHSX 8 Sản xuất nông nghiệp SXNN 9 Kinh tế nông nghiệp KTNN 10 Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp HTXDVNN 11 Hợp tác xã HTX 12 Tái cơ cấu TCC iv
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Cơ cấu ngành kinh tế (%) trên địa bàn huyện Mê Linh giai đoạn 2015-2018 .............................................................................................. 49 Bảng 2.2: Giá trị nội bộ ngành nông nghiệp giai đoạn 2015-2018 ........... 50 Bảng 2.3: Diện tích đất phân theo nhóm ngành và nội bộ ........................ 53 ngành nông nghiệp ........................................................................................ 53 Bảng 2.4: Chuyển dịch cơ cấu lao động nội bộ ngành nông nghiệp......... 57 Bảng 2.5: Đánh giá của nông dân về công tác tổ chức, quản lý của......... 68 chính quyền .................................................................................................... 68 v
DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Hình 2.1: Tỷ trọng ngành nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế huyện Mê Linh năm 2018 ............................................................................................... 49 Hình 2.2: Chuyển dịch cơ cấu nội bộ ngành nông nghiệp huyện ............. 51 Mê Linh giai đọan 2015-2018 ....................................................................... 51 Hình 2.3: Chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp huyện Mê Linh giai đoạn 2015-2018 ....................................................................................... 54 vi
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ ii LỜI CẢM ƠN ................................................................................................. iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... iv DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ v DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ .............................................................. vi MỤC LỤC ...................................................................................................... vii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1 2. Tình hình nghiên cứu đề tài ....................................................................... 3 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu đề tài ...................................................... 6 3.1. Mục đích .................................................................................................... 6 3.2. Nhiệm vụ ................................................................................................... 7 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu .................................................................. 7 4.1. Đối tƣợng ................................................................................................... 7 4.2. Phạm vi ...................................................................................................... 7 4.2.1. Phạm vi về nội dung .............................................................................. 7 4.2.2. Phạm vi về không gian .......................................................................... 8 4.2.3. Phạm vi về thời gian.............................................................................. 8 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ...................................... 8 5.1. Phƣơng pháp luận .................................................................................... 8 5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................... 8 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................ 8 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 9 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP .............................................. 10 1.1. Lý luận chung về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ..................... 10 1.1.1. Khái niệm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ............................. 10 vii
c) Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp .................................................... 15 1.1.2. Sự cần thiết chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ........................... 16 1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp .... 18 1.2. Quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ............... 21 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp .............................................................................................................. 21 1.2.2. Vai trò quản lý nhà nước trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp .............................................................................................................. 22 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp .............................................................................................................. 23 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ......................................................................................... 31 1.2.5. Yêu cầu quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp35 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở một số địa phương ............................................................................ 38 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý của Hòa Bình ...................................................... 38 1.3.2. Kinh nghiệm quản lý của Vĩnh Phúc .................................................... 40 1.3.3. Bài học rút ra cho quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh ....................................................... 43 Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 45 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............................................................. 46 2.1. Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh trong những năm qua ................................................................................................ 46 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh ............................................................... 46 a) Vị trí địa lý .................................................................................................. 46 c) Tình hình kinh tế - xã hội ............................................................................ 47 viii
2.1.2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh ........ 48 2.2. Thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh ........................................................................... 59 2.2.1. Thực thi chiến lược, kế hoạch phát triển nông nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ............................................................................. 59 2.2.2. Thực thi, hướng dẫn thực hiện chính sách, pháp luật về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp .................................................................................. 61 2.2.3. Tổ chức bộ máy trong lĩnh vực nông nghiệp ........................................ 62 2.2.4. Tổ chức, đào tạo đội ngũ quản lý nhà nước thực hiện công tác chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ..................................................................... 63 2.2.5. Kiểm tra, giám sát hoạt động thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ..................................................................................................... 64 2.3. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh ....................................................... 65 2.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 65 2.3.2. Những hạn chế ...................................................................................... 67 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 71 Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 76 Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI77 3.1. Phương hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh 77 3.1.1. Xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp hiện nay ............... 77 3.1.2. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát triển nông nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ..................................................................... 79 3.1.3. Quan điểm, định hướng của thành phố và huyện Mê Linh về phát triển nông nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ............................... 80 Đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp: .......................................... 81 ix
3.2. Giải pháp nâng cao quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội ........................ 82 3.2.1. Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch ............................................. 82 3.2.2. Hoàn thiện chính sách đất đai và chính sách đầu tư ............................. 84 3.2.3. Phát huy tính năng động, sáng tạo của lao động nông nghiệp .............. 88 3.2.4. Tăng cường các biện pháp hỗ trợ về khoa học công nghệ và giống ..... 90 3.2.5. Đẩy mạnh cải cách hành chính, xã hội hóa dịch vụ công thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ......................................................... 91 3.2.6. Hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp .................. 92 Cần thực hiện tốt Nghị quyết 10/2018/NQ-HĐND Hà Nội về một số chính sách khuyến khích phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. ............................................................................................................ 93 3.2.7. Phát triển bền vững công nghiệp và dịch vụ hỗ trợ thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ..................................................................... 94 3.3. Kiến nghị .................................................................................................. 96 3.3.1. Kiến nghị với cấp trung ương ............................................................... 96 3.3.2. Kiến nghị với Thành phố ...................................................................... 97 Tiểu kết chƣơng 3 .......................................................................................... 99 KẾT LUẬN .................................................................................................. 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC x
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm gần đây, nông nghiệp Việt Nam đã thực hiện thành công việc cung cấp đầy đủ lương thực cho đất nước, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia, mở rộng thương mại, cung cấp nguồn lao động và nguyên liệu ổn định cho sản xuất công nghiệp. Ngành nông nghiệp đã giữ vai trò cơ bản trong công cuộc giảm nghèo và đảm bảo ổn định xã hội. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngành nông nghiệp nước ta đã đạt được thành tựu khá toàn diện và to lớn. Ngành nông nghiệp tiếp tục phát triển với tốc độ khá cao theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả; một số mặt hàng xuất khẩu chiếm vị thế cao trên thị trường thế giới. Ngành nông nghiệp chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa, dịch vụ; các hình thức tổ chức sản xuất tiếp tục đổi mới. Nhưng các thay đổi về nhân khẩu học, kinh tế, thời tiết và các thay đổi khác đã làm cho sân chơi nông nghiệp cũng thay đổi theo. Vì vậy ngành nông nghiệp cũng phải điều chỉnh để đối mặt với thách thức và nắm bắt cơ hội mới. Đề án Tái cơ cấu Nông nghiệp ban hành năm 2013 của Chính phủ đã nêu rõ cần thực hiện chuyển hướng chiến lược ngành, tăng cường thể chế cơ bản, và điều chỉnh vai trò và công cụ hỗ trợ của chính phủ. Những thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế và chưa đồng đều giữa các vùng. Ngành nông nghiệp phát triển còn kém bền vững, tốc độ tăng trưởng có xu hướng giảm dần, sức cạnh tranh thấp, chưa phát huy tốt nguồn lực cho phát triển sản xuất; nghiên cứu chuyển giao khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực còn hạn chế. Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới cách thức sản xuất trong ngành nông nghiệp còn chậm, phổ biến vẫn là sản xuất nhỏ, phân tán; năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng nhiều mặt hàng thấp. Các hình thức tổ chức sản xuất chậm đổi mới, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển mạnh sản xuất hàng hóa. 1
Mê Linh là một huyện ngoại thành thủ đô, có giao thông thuận lợi, nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp. Kinh tế nông nghiệp vẫn đóng vai t ò lớn trong phát triển kinh tế - xã hội huyện. Tuy nhiên chưa có chiến lược bố trí sản xuất nông nghiệp, phù hợp với đặc điểm của huyện, kinh tế hộ sản xuất nhỏ lẻ, phân tán manh mún, giá trị trên một đơn vị diện tích canh tác còn thấp, tiêu thụ nông sản gặp khó khăn. Chuyển dịch cơ cấu các ngành trong nông nghiệp chậm, việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và đưa giống mới vào sản xuất còn hạn chế, các điều kiện phục vụ phát triển nông nghiệp còn thiếu và yếu. Mặc dù huyện đã đầu tư chăn nuôi theo hướng thâm canh, số lượng gia súc, gia cầm cơ bản ổn định, chất lượng được cải thiện, tỷ trọng ngành chăn nuôi trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp có tăng, kinh tế vườn, kinh tế trang trại tiếp tục được đầu tư phát triển. Tuy nhiên, phát triển kinh tế nông nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng của huyện, việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, thâm canh còn hạn chế. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi chưa mạnh, tính chất sản xuất hàng hóa trong nông nghiệp thiếu ổn định. Kinh tế vườn, kinh tế trang trại, chăn nuôi tuy có bước phát triển nhưng chưa đồng bộ, thiếu bền vững. Công tác quy hoạch, bố trí vùng sản xuất chưa được chú trọng đúng mức, chưa tạo được sự gắn kết giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Các loại hình dịch vụ phục vụ nông nghiệp và kinh tế nông thôn chưa phát triển. Kinh tế nông nghiệp chưa có sự phát triển đột phá tạo tiền đề ban đầu cho thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trong điều kiện hiện nay, phát huy các mặt đạt được, đưa ra những giải pháp đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, giải quyết tồn tại để phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện là hết sức cần thiết. Chính vì vậy, tôi xin chọn đề tài “Quản lý nhà nƣớc về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ của mình. 2
2. Tình hình nghiên cứu đề tài Quản lý nhà nước (QLNN) về chuyển dịch cơ cấu kinh tế (CCKT) nông nghiệp là vấn đề đã được nhắc đến nhiều trong các công trình nghiên cứu, bài viết…Tuy nhiên còn tản mạn và chiếm một phần nhỏ trong các vấn đề về Kinh tế nói chung hoặc vấn đề phát triển kinh tế nông nghiệp, hay hoạt động quản lý nhà nước. Nhóm công trình nghiên cứu về công tác quản lý nhà nước đối với nông nghiệp, nông thôn: Nghiên cứu của Bùi Tất Thắng “Các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cơ cấu ngành trong thời kỳ công nghiệp hóa ở Việt Nam” (2006) đã đưa ra những quan điểm rất có giá trị về khoa học và thực tiễn đối với quá trình phát triển và chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Việt Nam, tác giả đã khái quát lý luận về chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong thời kỳ công nghiệp hóa, nêu ra những hiện trạng, quan điểm và giải pháp trong công tác QLNN về chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Nghiên cứu của Nguyễn Ninh Tuấn: “Định hướng đổi mới đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp ở nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa” luận án Tiến sĩ (2008) phân tích thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ nông nghiệp bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước ở Việt Nam thời kỳ 1996-2005. Nghiên cứu chỉ ra rằng đóng góp của đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước đối với phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ nông nghiệp là rất lớn. Tuy nhiên, quy mô nguồn vốn vẫn chưa hợp lý, chưa tạo động lực phát triển nông nghiệp hàng hóa lớn, phân bổ nguồn vốn chậm và dàn trải gây lãng phí lớn. Đặc biệt hiệu quả phát triển đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ từ nguồn vốn ngân sách nhà nước kém hiệu quả. Như nhiều nghiên cứu khác vấn đề hiệu quả đầu tư trong nông ghiệp ở nghiên cứu này chưa xuất phát từ các lý thuyết, phương pháp đánh giá hiệu 3
quả đầu tư. Vì vậy, những đánh giá của tác giả xuất phát từ việc nghiên cứu các số liệu thứ cấp, mô tả thuần túy hơn là đánh giá một cách thực tế. Nghiên cứu của Nguyễn Đỗ Anh Tuấn “Nghiên cứu mối quan hệ giữa đầu tư và tăng trưởng trong nông nghiệp” đề tài Khoa học công nghệ cấp Bộ (2008), tác giả xem xét về lý thuyết với thực tiễn mối quan hệ đầu tư và tăng trưởng nông nghiệp ở Việt Nam, đánh giá hiệu quả đầu tư và tăng trưởng theo các nhóm doanh nghiệp, HTX, trang trại và hộ gia đình. Trên cơ sở thực trạng đầu tư và tăng trưởng nông nghiệp, nhóm nghiên cứu đã đề xuất các chính sách để xác định khối lượng đầu tư cần thiết cho tăng trưởng nông nghiệp và các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh tế của nguồn đầu tư này. Theo tác giả tỉ lệ đầu tư cho nông nghiệp trong tổng đầu tư xã hội ít nhất bằng tỷ lệ đóng góp của Nông nghiệp trong GDP của toàn nền kinh tế, đảm bảo duy trì đầu tư công chiếm 50% tổng đầu tư trong nông nghiệp theo hướng tập trung vào cơ sở hạ tầng, thủy lợi, KHCN, đào tạo…Bên cạnh đó, các tác giả cũng đề cập đến vấn đề ưu tiên vào cây lúa, cây công nghiệp, chăn nuôi và thủy sản. Tham luận của TS.Đặng Kim Sơn tại hội thảo: “Tái cơ cấu đầu tư công trong bối cảnh đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam” do Ủy ban Kinh tế của Quốc Hội và viện Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức vào ngày 28/12/2010, cho rằng “Chúng ta đang đối xử với nông dân không công bằng, có một thực tế lao động nông thôn đang thiếu, trong khi thành thị lại thừa lao động, bởi sản xuất nông nghiệp không đem lại hiệu quả đã buộc họ phải ra thành thị kiếm sống. Nếu đầu tư nông nghiệp được thỏa đáng thì sẽ đem lại hiệu quả sản xuất cao. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu về hệ thống lý thuyết của QLNN đối với nông nghiệp, có tài liệu đã đề cập đến vấn đề QLNN trong lĩnh vực nông nghiệp, nhưng chủ yếu viết về sự quản lý diễn ra đối với hoạt 4
động SXNN mang tính đơn lẻ, chưa có tài liệu nghiên cứu nào viết đầy đủ, mang tính hệ thống về QLNN đối với chuyển dịch CCKT nông nghiệp; điều đó đã đặt ra nội dung, lý luận mà tác giả cần nghiên cứu để giải đáp trong bản luận văn này. Nhóm công trình nghiên cứu về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên góc độ lý luận và thực nghiệm: Lê Quốc Sử, Chuyển dịch cơ cấu và xu hướng phát triển của kinh tế nông nghiệp Việt Nam theo hướng Công nghiệp hóa, hiện đại hóa từ thế kỷ XX đến thế kỷ XXI trong “Thời đại kinh tế tri thức”, NXB Thống kê, Hà Nội 2001. Tài liệu này đề cập đến chuyển dịch cơ cấu và xu hướng phát triển của kinh tế nông nghiệp Việt Nam theo hướng CNH – HĐH, trong quá trình chuyển đổi từ cơ chế tập trung sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa cũng như vai trò tác động của quản lý nhà nước, khoa học kỹ thuật, toàn cầu hóa kinh tế đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở nước ta. Mặc dù có cách tiếp cận đa chiều xong cuốn sách mới chỉ dừng lại ở cơ sở lý thuyết là chủ yếu, chưa đưa ra được áp dụng vào thực tiễn giai đoạn đó. Luận văn thạc sĩ của Lê Thị Hương Thu: Cơ cấu kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của ngành nông nghiệp Việt Nam trong 10 năm 2004 và 2014. Thông qua luận văn, tác giả nêu lên một cách trực tiếp và cụ thể tình hình nền nông nghiệp, đồng thời làm rõ tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nước ta trong giai đoạn 10 năm 2004 – 2014. Với bối cảnh nông nghiệp thực tiễn, tác giả cũng đã nêu ra được những bất cập và nguyên nhân của những bất cập đó, tiếp cận vấn đề theo hướng đa chiều nên có cái nhìn khá toàn diện về đề tài, song cách thức nghiên cứu của tác giả còn dàn trải nhiều và chưa đưa ra được cơ sở lý luận đầy đủ về vấn đề nghiên cứu. 5
Tóm lại, còn nhiều công trình, bài viết khác nhau liên quan đến đề tài chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nhưng do mục đích, phương pháp nghiên cứu và hạn chế nguồn tài liệu, thời gian nên tác giả chỉ khảo sát được một số công trình như đã nêu trên. Nhìn chung các công trình đã đưa ra được lý luận cơ bản về chuyển dịch cơ cấu kinh tế cũng như hoạt động quản lý của nhà nước về vấn đề này. Các công trình cơ bản đã nêu ra được thực trạng và một số giải pháp nâng cao hiệu quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam và một số địa phương. Tuy nhiên chưa có công trình nào đi sâu vào nghiên cứu vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội cũng như đánh giá hoạt động quản lý, điều hành của chính quyền địa phương về công tác này. Vì vậy, trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc những giá trị mà các công trình đã công bố về lý luận và thực tiễn, đồng thời tiến hành khảo sát thực tế trên địa bàn huyện Mê Linh, tôi có đưa ra được hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn trong quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. Hiện nay, hệ thống lý thuyết của vấn đề chuyển dịch CCKT nông nghiệp cũng chưa có sự đầy đủ và thống nhất chung để so sánh, đánh giá quá trình chuyển dịch CCKT nông nghiệp. Do vậy, việc nâng cao hiệu quả của các dự án đầu tư phát triển SXNN, thực hiện chuyển dịch CCKT nông nghiệp cần có lý luận và những giải pháp thiết thực để triển khai cụ thể cho điều kiện phát triển của vùng KTNN. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 3.1. Mục đích Hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn về QLNN về CDCCKT nông nghiệp, từ đó làm cơ sở đề xuất một số giải pháp pháp góp phần nâng cao 6
hiệu quả quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nói riêng và phát triển bền vững ngành nông nghiệp nói chung trên địa bàn huyện Mê Linh. 3.2. Nhiệm vụ Thu nhập tài liệu để hệ thống hóa, bổ sung và phát triển cơ sở lý luận về Quản lý nhà nước đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Tìm hiểu kinh nghiệm thành công trong quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp tại một số địa phương. Tổng kết, phân tích và đánh giá được thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và hoạt động quản lý nhà nước đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân hạn chế. Đề xuất được những giải pháp nhằm góp phần đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện. 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng Quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi 4.2.1. Phạm vi về nội dung Đề tài đi sâu đánh giá thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, huy động các yếu tố nguồn lực nâng cao hiệu quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp; xác định những yếu tố ảnh hưởng, những thuận lợi và khó khăn để đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện trong thời gian tới. 7
4.2.2. Phạm vi về không gian Đề tài được thực hiện trên phạm vi huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. 4.2.3. Phạm vi về thời gian Số liệu thứ cấp của đề tài được thu thập trong giai đoạn từ năm 2015- 2018, số liệu sơ cấp được thu thập thông qua điều tra, khảo sát năm 2018. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phƣơng pháp luận Dựa trên quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà Nước về phát triển kinh tế, phát triển kinh tế nông nghiệp. 5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu các vấn đề lý luận, các luận điểm, luận cứ có liên quan đến đề tài luận văn. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Trên cơ sở các tài liệu thống kê, báo cáo về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện, các chính sách hiện có của Đảng, Nhà nước, của thành phố Hà Nội trong việc nâng cao hiệu quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: Nghiên cứu kinh nghiệm của một số địa phương. - Phương pháp xử lý thông tin và xử lý số liệu: Thu thập số liệu, xử lý số liệu để đưa ra những nhận định khách quan về lý luận và thực trạng quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. - Phương pháp phỏng vấn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Góp phần bổ sung vào các chuyên đề nghiên cứu khoa học, làm rõ mặt khoa học về quản lý nhà nước đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. 8
Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nói riêng và phát triển hoạt động sản xuất nông nghiệp, cải thiện đời sống nhân dân trên địa bàn huyện nói chung. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục từ viết tắt, danh mục bảng, biểu đồ, tài liệu tham khảo và các phụ lục, nội dung luận văn chia thành 03 chương: ● Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. ● Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội. ● Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao quản lý nhà nước về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. 9