Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về Di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:137

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực tiễn quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa, luận văn đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về Di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ HIỀN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ HIỀN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. ĐINH THỊ MINH TUYẾT TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn “Quản lý nhà nước về Di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn trích dẫn rõ ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Học viên
LỜI CẢM ƠN Để thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn này tôi đã nhận được nhiều sự hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. Trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đinh Thị Minh Tuyết - người hướng dẫn khoa học trực tiếp, đã dành nhiều thời gian, công sức hướng dẫn tôi trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố Hồ Chí Minh, Phòng Quản lý đào tạo Sau đại học - Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia cùng toàn thể các thầy cô giáo đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn các Sở, ban, ngành, đơn vị liên quan đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình hoàn thành luận văn này. Tuy có nhiều cố gắng, song chắc chắn luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, kính mong quý Thầy/Cô, đồng nghiệp tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Tên bảng, biểu đồ, sơ đồ Trang Bảng 2.1. Tổng sản phẩm (GRDP) tỉnh Bình Dương năm 2018 ........................ 43 Bảng 2.2. Số lượng di tích xếp hạng từ 2013 đến hết 2018 ................................ 46 Bảng 2.3. Số lượng di tích lịch sử văn hóa phân theo đơn vị cấp huyện............ 51 Bảng 2.4. Số lượng cán bộ quản lý nhà nước về di tích tỉnh Bình Dương ......... 65 Bảng 2.5. Kinh phí thực hiện bảo vệ và phát huy giá trị di tích LSVH từ năm 2013 đến 2018 ..................................................................................................... 68 Biểu đồ 2.1. Số lượng du khách tham quan tại các khu di tích từ năm 2013 đến năm 2018 ...................................................................................................... 57 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy quản lý nhà nước về di tích lịch sử văn hóa tỉnh Bình Dương .................................................................................................................. 61
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DLTC: Danh lam thắng cảnh LSVH: Lịch sử - văn hóa NSTW: Ngân sách Trung ương NSĐP: Ngân sách địa phương QLNN: Quản lý nhà nước UBND: Ủy ban Nhân dân VH,TT-DL: Văn hóa, Thể thao và Du lịch
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................ 4 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu............................................................. 7 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu: ................................................................ 7 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu......................................... 7 6. Đóng góp của luận văn .............................................................................. 8 7. Kết cấu luận văn ......................................................................................... 9 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA .................................................................................. 10 1.1. Một số khái niệm cơ bản của luận văn.............................................. 10 1.1.1. Di sản văn hóa................................................................................. 10 1.1.2. Di tích lịch sử - văn hóa .................................................................. 12 1.1.3. Quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa ................................ 17 1.2. Nội dung quản lý nhà nƣớc về di tích lịch sử - văn hóa .................. 21 1.2.1. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa.................. 21 1.2.2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật và chính sách về di tích lịch sử - văn hóa ..................................................... 23 1.2.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý và chuyên môn về di tích lịch sử - văn hóa ................................................... 25 1.2.4. Hỗ trợ và huy động các nguồn lực tài chính và vật chất cho hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa .......................... 25
1.2.5. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về di tích lịch sử - văn hóa ................. 26 1.3. Vai trò quản lý nhà nƣớc về di tích lịch sử - văn hóa ...................... 27 1.3.1. Góp phần định hướng sự phát triển di tích lịch sử - văn hóa ......... 27 1.3.2. Góp phần điều chỉnh và hỗ trợ sự phát triển của di tích lịch sử - văn hóa ............................................................................................................. 29 1.3.3. Góp phần phát huy giá trị của di tích lịch sử - văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội .................................................................................. 30 1.4. Những yếu tố tác động đến QLNN về di tích lịch sử - văn hóa ...... 33 14.1. Yếu tố chính trị và pháp lý............................................................... 33 1.4.2. Yếu tố năng lực của đội ngũ cán bộ ............................................... 34 1.4.3. Yếu tố nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất.................................. 35 1.4.4. Yếu tố tổ chức bộ máy và phân cấp quản lý ................................... 36 1.4.5. Yếu tố phối hợp trong quản lý nhà nước ........................................ 37 1.4.6. Yếu tố toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ........................................ 38 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƢƠNG ............. 41 2.1. Khái quát về điều kiện phát triển của tỉnh Bình Dƣơng ................. 41 2.1.1. Điều kiện tự nhiên........................................................................... 41 2.1.2. Điều kiện kinh tế ............................................................................. 42 2.1.3. Điều kiện xã hội .............................................................................. 44 2.2. Khái quát về di tích lịch sử - văn hóa hiện nay trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................................. 45 2.2.1. Số lượng di tích lịch sử - văn hóa ................................................... 45 2.2.2. Phân loại di tích lịch sử - văn hóa................................................... 47 2.2.3. Phân bố di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương .... 50
2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng hiện nay ...................................................... 51 2.3.1. Thực trạng xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương........................................................................... 51 2.3.2. Thực trạng ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật và chính sách về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương ....................................................................................................... 54 2.3.3. Thực trạng tổ chức bộ máy cũng như hoạt động xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý và chuyên môn về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. .................................................................. 59 2.3.4. Thực trạng hỗ trợ và huy động các nguồn lực tài chính và vật chất cho hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương................................................................................. 66 2.3.5. Thực trạng hoạt động thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương............................................... 69 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................... 70 2.4.1. Những kết quả đạt được trong quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương ...................................................... 70 2.4.2. Những hạn chế trong quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương ................................................................... 72 2.4.3. Nguyên nhân của thực trạng quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương ...................................................... 79 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƢƠNG .......................................................................................................... 85
3.1. Quan điểm và định hƣớng phát triển các di tích lịch sử - văn hóa 85 3.1.1. Quan điểm của Đảng về di sản văn hóa và di tích lịch sử - văn hóa ................................................................................................................... 85 3.1.2. Định hướng của ngành Văn hóa tỉnh Bình Dương trong quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa ............................................................... 89 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng ................................................................... 92 3.2.1. Xây dựng chiến lược phải dựa trên quy hoạch và phù hợp với tình hình của địa phương; ban hành và tổ chức thực hiện kế hoạch cần có lộ trình cho những mục tiêu ưu tiên .............................................................. 92 3.2.2. Văn bản quy phạm pháp luật và chính sách về di tích lịch sử - văn hóa cần phải được cụ thể hóa và tổ chức thực hiện có hiệu quả .............. 94 3.2.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy đồng thời xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ chuyên môn về di tích LSVH....... 96 3.2.4. Tăng nguồn ngân sách từ trung ương và địa phương, đồng thời khuyến khích và huy động các nguồn lực tài chính, vật chất từ xã hội hóa cho hoạt động về di tích lịch sử - văn hóa ................................................ 98 3.2.5. Thanh tra, kiểm tra được tiến hành thường xuyên, phát hiện và xử lý nghiêm các sai phạm về di tích lịch sử - văn hóa ............................... 100 3.3. Khuyến nghị....................................................................................... 102 3.3.1. Khuyến nghị đối với Ủy ban nhân dân tỉnh .................................. 102 3.3.2. Khuyến nghị đối với Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương. .................................................................................................... 103 KẾT LUẬN .................................................................................................. 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 112
PHỤ LỤC ....................................................................................................................... Er ror! Bookmark not defined.
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Di tích lịch sử - văn hóa được xem là một thành tố quan trọng của di sản văn hóa. Đó là những minh chứng vĩ đại của tinh hoa dân tộc, được hun đúc nên bởi sự kiến tạo từ bao thế hệ cha ông xưa để lại, mang tầm vóc lịch sử đầy thăng trầm của quá trình dựng nước và giữ nước; là cầu nối vững chắc giữa quá khứ và hiện tại chứa đựng giá trị lớn lao cả về vật chất và tinh thần, tạo nên một nền văn hóa mang đậm dấu ấn Việt. Bảo tồn, tôn tạo và giữ gìn các di tích LSVH là một vấn đề quan trọng của quốc gia, góp phần bảo vệ những biểu tượng văn hóa đặc trưng của cả một thời đại lịch sử. Những di tích LSVH mang trong mình hơi thở tinh hoa của dân tộc có giá trị lớn trong việc giáo dục, nhắc nhở thế hệ sau luôn luôn ghi nhớ về cội nguồn. Chính vì vậy, có hiểu được giá trị sâu sắc của các di tích LSVH, mới trân trọng và giữ gìn, tôn tạo và bảo vệ nó tránh khỏi sự biến mất, sự xuống cấp và tàn phá của cả thiên nhiên và con người. Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, công nghiệp hóa và hiện đại hóa cùng xu thế đô thị hóa một cách bùng nổ đã nảy sinh nhiều thách thức đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích LSVH, khi mà mọi hoạt động đều bị chi phối bởi sức mạnh và lợi ích kinh tế, chạy theo yếu tố thị trường dẫn đến những hạn chế trong tầm nhìn chính sách, yếu kém trong quy hoạch đô thị, nguồn quỹ đất dành cho di tích dần bị thu hẹp, xâm lấn và khai thác một cách triệt để mà ít quan tâm đúng mức đến hoạt động tôn tạo, bảo tồn, dẫn đến sự xuống cấp ngày càng nghiêm trọng của di tích. Mặt trái của toàn cầu hóa về văn hóa cũng làm cho việc tu di, bảo dưỡng di tích dần pha tạp, làm mai một bản sắc ban sơ của lối kiến trúc cũ độc đáo đặc trưng riêng hiện có của nhiều di tích. 1
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020, Đảng ta nhấn mạnh: “trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội phải coi trọng bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa dân tộc, tài nguyên di sản trong bối cảnh xã hội đương đại sẽ trở nên vô tận và liên tục tái tạo nếu có những chiến lược thích hợp”. Đại hội Đảng lần thứ XII cũng định hướng: “Xây dựng cơ chế để giải quyết hợp lý, hài hòa giữa bảo tồn, phát huy di sản văn hóa với phát triển kinh tế - xã hội”. Nhấn mạnh việc tăng cường đầu tư bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử cách mạng, kháng chiến, các di sản văn hoá vật thể và phi vật thể của dân tộc [10]. Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2020 của Chính phủ nhằm cụ thể hóa những nội dung của Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 (khóa VIII) cũng đã một lần nữa khẳng định: “Đầu tư đồng bộ bảo tồn, tôn tạo các di tích LSVH tiêu biểu trở thành những di sản có chất lượng cao về khoa học bảo tồn và môi trường văn hoá, phục vụ giáo dục truyền thống và phát triển kinh tế du lịch” [29], xem đây là “sức mạnh nội sinh" cho sự phát triển. Sự ra đời của Luật Di sản văn hóa (2001) là căn cứ để đặt tất cả các di tích LSVH dưới sự quản lý, bảo vệ của pháp luật, giúp cho hoạt động quản lý nhà nước về di tích LSVH hiệu lực, hiệu quả hơn. Bình Dương là vùng đất có truyền thống cách mạng hào hùng, trải dài qua hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm cũng như có lịch sử phát triển lâu đời từ thời Tiền - Sơ sử đã hình thành nên vùng đất có những nét văn hóa rất đặc trưng, hệ thống di tích LSVH phong phú và mang tính điển hình. Tính đến năm 10/2019, Bình Dương có tất cả 59 di tích đã xếp hạng, trong đó có 13 di tích cấp quốc gia, 46 di tích cấp tỉnh với sự đa dạng các loại hình cả về DLTC, kiến trúc nghệ thuật, lịch sử, khảo cổ. Riêng về di tích lịch sử cách mạng, Bình Dương có 05 di tích lịch sử cấp quốc gia và 21 di tích lịch sử cấp tỉnh, nổi tiếng với các điểm đến tiêu biểu như Chiến khu Đ, Địa đạo Tam giác sắt, nhà tù Phú Lợi. Bên cạnh đó, toàn tỉnh còn có hơn 500 di tích phổ thông chưa được công nhận hoặc đang chờ xét duyệt xếp hạng, chủ yếu là các đền chùa, đình, miếu, nhà cổ. 2
Với hệ thống di tích LSVH đa dạng và phong phú, Bình Dương là điểm đến lý tưởng thu hút nhiều du khách đến tham quan. Ý thức được tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy các di tích LSVH, lãnh đạo tỉnh Bình Dương nói chung cũng như ngành Văn hóa (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) nói riêng đã có những động thái rất tích cực trong trong QLNN về di tích LSVH. Thể hiện qua việc xây dựng các chương trình, đề án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích LSVH và danh lam thắng cảnh tỉnh Bình Dương giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến 2020; tích cực rà soát các di tích một cách có hệ thống, tiến hành đầu tư, nâng cấp những công trình đã xuống cấp hoặc hư hại để bảo tồn một cách hiệu quả. Chú trọng hoạt động du lịch gắn với thường xuyên tuyên truyền ý nghĩa của các di tích LSVH, gắn với các hoạt động giáo dục truyền thống, tham quan thực tế về nguồn cho nhiều cơ quan, đơn vị ở địa phương. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, thực trạng QLNN về di tích LSVH trên địa bàn tỉnh hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, QLNN chưa thật sự đạt hiệu quả, chưa thể hiện được hết vai trò và chức năng của các cơ quan ban ngành trong lĩnh vực quản lý. Điều này xuất phát một phần từ nguyên nhân do quản lý các công trình di tích chưa sát sao, lỏng lẻo, thiếu khoa học dẫn đến nhiều di tích đã được xếp hạng xuất hiện tình trạng xuống cấp, hư hại nhưng chưa được quan tâm tôn tạo, phục hồi hoặc có phục hồi nhưng rất sơ sài; một số di tích có giá trị bị người dân lấn chiếm, sử dụng quỹ đất cho việc kinh doanh cá nhân; phân cấp quản lý giữa tỉnh và địa phương vẫn còn chồng chéo, chưa có sự gắn kết, phối hợp chặt chẽ; huy động, tạo nguồn vốn đầu tư từ xã hội hóa chưa được được chú trọng dẫn đến việc mang lại hiệu quả chưa cao; nguồn nhân lực phục vụ cho công tác quản lý di tích còn mỏng, hạn chế về chuyên môn, chưa đáp ứng được nhu cầu QLNN. Thực trạng trên đặt ra yêu cầu cần phải nghiên cứu hướng hoàn thiện QLNN về di tích LSVH trên địa bàn tỉnh Bình Dương nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị lịch sử quý giá, tôn tạo và bảo vệ những di tích sẽ góp phần tạo nên 3
sức mạnh tổng hợp xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Xuất phát từ lý do đó, học viên mạnh dạn lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước về Di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương” để thực hiện luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Nghiên cứu về di tích LSVH đã được nhiều tác giả, nhà nghiên cứu quan tâm tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau. Có thể kể đến: + Những công trình nghiên cứu được xuất bản dưới dạng sách, đề cập đến di sản văn hóa nói chung cũng như di tích LSVH nói riêng có thể kể đến: - Hoàng Vinh (1997), “Một số vấn đề về bảo tồn và phát triển di sản văn hóa dân tộc”, Nxb. Chính trị Quốc gia. Trên cơ sở những quan niệm di sản văn hóa của quốc tế và Việt Nam, tác giả đưa ra một hệ thống lý luận về di sản văn hóa. - Lê Hồng Lý (chủ biên), Dương Văn Sáu, Đặng Hoài Thu (2011), “Giáo trình quản lý di sản văn hóa với phát triển du lịch”, Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả cuốn sách giới thiệu những kiến thức cơ bản về một số vấn đề liên quan đến văn hóa, di sản văn hóa, du lịch văn hóa, trình bày một cách cơ bản quy trình tổ chức và quản lí nhằm tạo ra những sản phẩm du lịch văn hóa. Chỉ ra những nội dung và nguyên tắc quản lí các di sản văn hóa nhằm phục vụ việc phát triển du lịch. - Nguyễn Thịnh (2012), “Di sản văn hóa Việt Nam, bản sắc và những vấn đề về quản lý, bảo tồn”, NXB. Xây dựng, Hà Nội. - Lưu Trần Tiêu, Nguyễn Hữu Toàn, Nguyễn Quốc Hùng (2014), “Con đường tiếp cận di sản văn hóa Việt Nam”, NXB. Văn hóa Dân tộc, Hà Nội. + Một số đề tài luận án Tiến sĩ, luận văn Thạc sĩ nghiên cứu Quản lý Nhà nước về di tích LSVH: 4
- Phạm Thành Vao (2014), “Quản lý di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”, luận văn Thạc sĩ Quản lý công. Tác giả tập trung nghiên cứu 08 nội dung của QLNN về di tích LSVH, trên cơ sở hệ thống lý luận này, tác giả cũng đi sâu vào thực trạng QLNN về di tích LSVH trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, đưa ra những tồn tại, nguyên nhân để đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả QLNN về di tích LSVH trên địa bàn thành phố. - Trần Đức Nguyên (2015), “Quản lý di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, luận án Tiến sĩ Văn hóa học. Luận án góp phần hệ thống hóa lý luận về di sản văn hóa, quản lý di sản văn hóa; các quan điểm, cơ sở lý thuyết về quản lý di tích. Cung cấp thông tin, tư liệu về hệ thống các di tích LSVH trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Làm rõ thực trạng tổ chức bộ máy và hoạt động quản lý di tích LSVH. Từ đó đưa ra các nhóm giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý di tích LSVH. - Nguyễn Huyền Minh Trang (2017), “Quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Đaklak”, luận văn Thạc sĩ Quản lý công. Luận văn đã góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý di tích LSVH. Qua đó, phân tích và đánh giá thực trạng QLNN của tỉnh Đaklak về các di tích LSVH, phân tích nguyên nhân của vấn đề và đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng, nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý di tích LSVH trên địa bàn tỉnh Đaklak. - Vũ Thế Hùng (2017), Quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa, luận văn Thạc sĩ Quản lý công. Luận văn tập trung nghiên cứu lý luận và thực tiễn để đề xuất hệ thống giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về di tích LSVH trên địa bàn huyện Tĩnh Gia. + Công trình nghiên cứu, những ấn phẩm công bố có liên quan đến các di tích LSVH trên địa bàn tỉnh Bình Dương gồm: 5
- Sở Văn hóa Thông tin (1995), Sông Bé - Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh, Bảo tàng tỉnh Sông Bé xuất bản. - Sở Văn hóa Thông tin Bình Dương, Ban Quản lý Di tích và Danh thắng (2008), Di tích và danh thắng tỉnh Bình Dương. Các công trình này đã phần nào hệ thống hóa những số liệu nổi bật cũng như khái quát về vị trí, đặc điểm, giá trị của những di tích và danh thắng trên địa bàn cả tỉnh, là nguồn tư liệu quý giá cho các độc giả nghiên cứu và tìm hiểu về văn hóa, con người Bình Dương. Tuy nhiên, tập sách này cũng chỉ dừng lại ở việc thống kê, giới thiệu những di tích LSVH nổi bật hiện có trên địa bàn tỉnh Bình Dương chứ chưa đi sâu và phân tích, đánh giá trên khía cạnh của QLNH. - Trong năm 2013, UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt Đề án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích LSVH và DLTC tỉnh Bình Dương tới năm 2015 và định hướng đến 2020. Đề án tập trung đánh giá thực trạng các điểm di tích LSVH đặc biệt và DLTC của tỉnh Bình Dương. Đề ra mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ, giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị của các di tích LSVH trên địa bàn tỉnh. Qua những công trình nghiên cứu trên, các tác giả đều có sự nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề quản lý các di sản, di tích LSVH và tiếp cận dưới nhiều góc độ: văn hóa, lịch sử, tôn giáo. Bình Dương được biết đến là địa phương có nhiều di tích LSVH nổi tiếng và có giá trị về mặt lịch sử. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu QLNN về di tích LSVH trên địa bàn của tỉnh Bình Dương. Vấn đề nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giữ gìn những giá trị văn hóa tinh thần quý giá của dân tộc, nhận thức được tầm quan trọng của yếu tố phi vật chất trong quá trình hội nhập để chú trọng và nâng cao hơn nữa quản lý nhà nước về di tích LSVH, góp phần tôn tạo, phát huy giá trị của của các di tích trong đời sống xã hội. 6
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực tiễn quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa, luận văn đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, đề tài thực hiện các nhiệm vụ sau: - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa. - Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu: 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu về nội dung: luận văn tập trung nghiên cứu các nội dung QLNN về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Phạm vi nghiên cứu về không gian: trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Phạm vi nghiên cứu về thời gian: nghiên cứu thực trạng QLNN về di tích lịch sử - văn hóa từ năm 2013 đến nay. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận 7
Trên cơ sở phương pháp luận về phép duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về văn hóa, di sản văn hóa, di tích lịch sử - văn hóa. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp chính như sau: - Phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp: khái quát một cách có hệ thống di tích LSVH và rút ra những khía cạnh tồn tại, tiến hành đánh giá. - Phương pháp xử lý thông tin, xử lý số liệu: có căn cứ chính xác để đánh giá thực trạng. - Phương pháp đối chiếu, so sánh: căn cứ trên số liệu để đối chiếu, so sánh tìm ra những khía cạnh nổi bật, điểm mới của những vấn đề có liên quan đến QLNN về di tích LSVH. - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: tổng hợp thông tin từ các nhà quản lý, thực hiện nhiệm vụ QLNN về di sản văn hóa để có cái nhìn khách quan, chính xác. - Phương pháp dự báo: Có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong hoạt động QLNN về di tích LSVH. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng một số tài liệu, số liệu đã được công bố trong các công trình trong và ngoài nước của các tác giả, nhà nghiên cứu có liên quan đến nội dung đề tài. 6. Đóng góp của luận văn 6.1. Về lý luận Luận văn góp phần hệ thống hóa những lý luận cơ bản có liên quan đến quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa. 6.2. Về thực tiễn 8
Thông qua việc phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về di tích LSVH trên địa bàn tỉnh Bình Dương, luận văn xác định được nguyên nhân của thực trạng QLNN về di tích LSVH. Từ đó đề xuất những giải pháp, khuyến nghị cụ thể góp phần hoàn thiện quản lý nhà nước về di tích LSVH trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan, đơn vị quản lý nhà nước về văn hóa - du lịch thực hiện hiệu quả hơn quản lý di tích LSVH nói riêng cũng như quản lý nhà nước về di sản văn hóa của tỉnh nói chung. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Chƣơng 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Bình Dương. 9