Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên, Nam Định

Chia sẻ: Công Nữ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu đề xuất một số giải pháp có tính thực tiễn và khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên dựa trên điều kiện thực tiễn và những quy định pháp luật hiện hành.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên, Nam Định

LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan rằng nội dung của bản luận văn này chưa được nộp cho bất kỳ một chương trình cấp bằng cao học nào cũng như bất kỳ một chương trình cấp bằng nào khác.Và công trình nghiên cứu này là của riêng cá nhân tác giả, không sao chép từ bất cứ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả cũng xin cam kết thêm rằng, tôi đã nỗ lực hết mình để vận dụng những kiến thức đã được học từ chương trình để hoàn thành bản luận văn này. Tất cả những nỗ lực của tác giả được thể hiện trong bản luận văn. Tất cả số liệu trong luận văn là trung thực, chính xác và các thông tin trích dẫn trong luận văn có ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai sự thực, tác giả xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tác giả luận văn Đào Thị Thanh Nga i
LỜI CÁM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài này, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến PGS.TS.Nguyễn Bá Uân đã tận tình hướng dẫn tác giả với những chỉ dẫn khoa học đáng quý trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tác giả xin gửi tới ban lãnh đạo và cán bộ công nhân viên Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên, Nam Định lời cảm ơn trân trọng vì đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tác giả thu thập số liệu ngoại nghiệp cũng như tài liệu nghiên cứu cần thiết liên quan đến luận văn. Luận văn là kết quả của quá trình nghiên cứu khoa học công phu và nghiêm túc của bản thân, nhưng do kinh nghiệm cũng như kiến thức còn hạn chế, nên không thể tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được những đóng góp quý báu để tiếp tục hoàn thiện đề tài nghiên cứu của mình. Xin chân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Đào Thị Thanh Nga ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i LỜI CÁM ƠN................................................................................................................. ii DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH ....................................................................................vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. viii MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP ............................................................................................ 5 1.1 Cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong doanh nghiệp ...................................5 1.1.1 Một số khái niệm .....................................................................................5 1.1.2 Mục tiêu quản lý tài chính trong doanh nghiệp .......................................8 1.1.3 Nguyên tắc quản lý tài chính đối với doanh nghiệp ................................ 9 1.1.4 Nội dung quản lý tài chính đối với doanh nghiệp .................................10 1.1.5 Đặc điểm của các doanh nghiệp quản lý khai thác công trình thủy lợi có ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính ......................................................... 21 1.1.6 Các chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý tài chính ...................................22 1.1.7 Hệ thống văn bản pháp luật hiện hành về quản lý tài chính..................29 1.1.8 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính ở doanh nghiệp 30 1.2 Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính trong doanh nghiệp .............................. 33 1.2.1 Thực tiễn về công tác quản lý tài chính trong các doanh nghiệp khai thác công trình thủy lợi ở một số địa phương ...................................................33 1.2.2 Những công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ........................... 37 Kết luận chương 1 .....................................................................................................40 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MTV KHAI THÁC CÔNG TRÌNH THỦY LỢI Ý YÊN .......................... 41 2.1Giới thiệu khái quát về Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên ....................................................................................................................... 41 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ......................................................... 41 2.1.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ............................................................. 42 2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ .............................................................................44 iii
2.1.4 Ngành nghề kinh doanh theo giấy Chứng nhận đăng ký kinh doanh ... 46 2.1.5 Kết quả kinh doanh của công ty giai đoạn 2016-2018 .......................... 46 2.2 Thực trạng công tác quản lý tài chính Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên trong thời gian qua .................................................................. 47 2.2.1 Tổ chức hệ thống quản lý tài chính và việc xây dựng, thực hiện quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị .................................................................................. 47 2.2.2 Công tác xây dựng, thẩm định và phê duyệt kế hoạch tài chính của Công ty .............................................................................................................. 54 2.2.3 Công tác tổ chức huy động và sử dụng vốn .......................................... 55 2.2.4 Công tác quản lý tài sản của Công ty .................................................... 58 2.2.5 Công tác kiểm tra, giám sát hoạt động tài chính và công tác công khai tài chính của Công ty ........................................................................................ 62 2.3 Đánh giá chung về công tác quản lý tài chính tại Công ty ............................ 66 2.3.1 Những kết quả đạt được ........................................................................ 66 2.3.2 Những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân ............................................ 67 Kết luận chương 2 ..................................................................................................... 71 CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MTV KHAI THÁC CÔNG TRÌNH THỦY LỢI Ý YÊN ........................................................................................................................... 72 3.1 Định hướng phát triển của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên ................................................................................................................... 72 3.1.1 Phương hướng và mục tiêu phát triển công ty đến năm 2023 .............. 72 3.1.2 Định hướng trong công tác quản lý tài chính ........................................ 73 3.2 Những cơ hội và thách thức trong công tác quản lý tài chính của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên ................................................... 74 3.2.1 Những cơ hội ......................................................................................... 74 3.2.2 Những thách thức .................................................................................. 75 3.3 Quan điểm và nguyên tắc đề xuất các giải pháp ........................................... 75 3.3.1 Quan điểm đề xuất các giải pháp .......................................................... 75 3.3.2 Nguyên tắc đề xuất giải pháp ................................................................ 76 iv
3.4 Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên .....................................77 3.4.1 Giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty .......77 3.4.2 Nâng cao trình độ chuyên môn cán bộ làm công tác quản lý tài chính .78 3.4.3 Giải pháp hoàn thiện quy trình quản lý tài chính ..................................79 3.4.4 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý các nguồn tài chính ..................83 3.4.5Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý sử dụng các nguồn lực tài chính ..84 3.4.6 Giải pháp tăng cường công tác quản lý tài sản của Công ty .................86 3.4.7 Giải pháp hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ tại Công ty ..................... 87 3.4.8 Tăng cường kiểm tra, kiểm soát tổ chức thực hiện quản lý tài chính tại Công ty ..............................................................................................................88 Kết luận chương 3 .....................................................................................................91 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 92 v
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 1.1 Sơ đồ quy trình quản lý tài chính của doanh nghiệp ...................................... 10 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức của công ty TNHH MTV KTCTTL Ý Yên .......................... 42 Hình 2.2 Tổ chức bộ máy quản lý TC của Công ty TNHH MTV KTCTTL Ý Yên .... 49 Hình 3.1 Sơ đồ cơ cấu bộ máy quản lý sau điều chỉnh ................................................. 78 vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Tình hình doanh thu, lợi nhuận ......................................................................46 Bảng 2.2 Tình hình chi tiêu nội bộ Công ty ..................................................................53 Bảng 2.3 Cơ cấu nguồn vốn của công ty .......................................................................56 Bảng 2.4 Sự biến động về các khoản nợ phải trả .......................................................... 57 Bảng 2.5 Cơ cấu tài sản công ty năm 2018 ...................................................................57 Bảng 2.6 Tình hình đầu tư tài sản dài hạn của Công ty.................................................60 Bảng 2.7 Tình hình đầu tư tài sản ngắn hạn của Công ty..............................................60 Bảng 2.8 Kết quả kiểm tra thanh tra phát hiện sai phạm qua các năm ......................... 64 Bảng 3.1 Kế hoạch tài chính năm 2019 .........................................................................81 vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCH Ban chấp hành BCTC Báo cáo tài chính BHTN Bảo hiểm thất nghiệp BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CBCNV Cán bộ công nhân viên CCDC Công cụ dụng cụ CĐT Chủ đầu tư DN Doanh nghiệp HĐKD Hoạt động kinh doanh HH Hữu hình KHCN Khoa học công nghệ KTCTTL Khai thác công trình thủy lợi LN Lợi nhuận NN & PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn NSNN Ngân sách nhà nước MTV Một thành viên SXKD Sản xuất kinh doanh TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNHH Trách nhiệm hữu hạn TS Tài sản TSCĐ Tài sản cố định TSDH Tài sản dài hạn UBND Ủy ban nhân dân VCĐ Vốn cố định VH Vô hình viii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quản lý tài chính ở Việt Nam bên cạnh những yếu tố thuận lợi như sự mở cửa thị trường, các chính sách ưu đãi của nhà nước, sự phát triển của khoa học công nghệ (KHCN),…nhưng cũng phải đối mặt với không ít khó khăn. Đó là sự khó dự đoán của yếu tố thị trường, khó tiếp cận nguồn vốn đầu tư, các chính sách của nhà nước chưa hoàn thiện và tác động của nền kinh tế thế giới,…Chính vì thế, đòi hỏi việc quản lý tài chính trong doanh nghiệp phải chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, linh động cho phù hợp với xu thế trong và ngoài nước. Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, công tác quản lý tài chính tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên (TNHH MTV) Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên luôn được quan tâm, chú trọng. Thành quả của công tác quản lý tài chính đã góp phần giúp cho đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Mặc dù vậy, hoạt động quản lý tài chính tại Công ty hiện vẫn còn những tồn tại, bất cập; công tác phân tích tài chính vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Phân tích tài chính chưa giúp nhà quản lý đánh giá được toàn diện, sát thực tình hình tài chính của ngành, chưa trợ giúp hữu hiệu cho việc ra quyết định tài chính; việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra giám sát tài chính chưa được quan tâm, chú trọng đúng với tầm quan trọng của nó. Vì vậy, việc xây dựng một cơ chế quản lý tài chính hoàn chỉnh tại Công ty là vô cùng quan trọng và cần thiết, nhằm đảm bảo công tác quản lý tài chính ngày càng hiệu quả hơn, góp phần vào sự phát triển bền vững của đơn vị. Xuất phát từ tính cấp thiết và thực trạng của công tác quản lý tài chính tại Công ty, cùng với những kiến thức đã được nghiên cứu học tập, kết hợp với những kinh nghiệm hiểu biết qua môi trường công tác thực tế tại công ty, tác giả đã lựa chọn đề tài“Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên, Nam Định” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 1
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu đề xuất một số giải pháp có tính thực tiễn và khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên dựa trên điều kiện thực tiễn và những quy định pháp luật hiện hành. 3. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở lý luận chung về quản lý tài chính trong doanh nghiệp và tình hình triển khai quản lý tài chính của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên trong những năm vừa qua, đề tài áp dụng phương pháp nghiên cứu như: phương pháp thống kê; phương pháp phân tích tổng hợp, so sánh; phương pháp khảo sát điều tra thu thập số liệu và một số phương pháp nghiên cứu hỗ trợ khác để giải quyết các vấn đề của đề tài nghiên cứu. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu a. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là công tác quản lý tài chính tại trong doanh nghiệp quản lý khai thác công trình thủy lợi và những nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính trong doanh nghiệp. b. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung và không gian: Công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên - Phạm vi về thời gian: số liệu khảo sát, thu thập thực tiễn của Công ty giai đoạn từ năm 2015 - 2018 tại Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên để phân tích đánh giá. Các giải pháp đề xuất được áp dụng cho giai đoạn 2019- 2023. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài a. Ý nghĩa khoa học Đề tài nghiên cứu góp phần hệ thống hóa lý luận chung về quản lý tài chính trong các doanh nghiệp Nhà nước, góp phần làm rõ thêm mặt lý luận về quản lý tài chính công 2
cho công tác quản lý nhà nước về nông nghiệp, nông thôn hiện nay. Những kết quả nghiên cứu của luận văn ở một mức độ nào đó, có giá trị tham khảo trong học tập, giảng dạy các vấn đề về nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. b. Ý nghĩa thực tiễn: Những phân tích đánh giá và giải pháp đề xuất là những tham khảo hữu ích có giá trị gợi mở trong công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Ý Yên nói riêng, các doanh nghiệp nói chung. 3
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong doanh nghiệp 1.1.1 Một số khái niệm 1.1.1.1 Doanh nghiệp Nhà nước Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế, có tài sản và tên riêng, có trụ sở giao dịch ổn định, được cấp giấy kinh doanh theo quy định của pháp luật để thực hiện các hoạt động kinh doanh trên thị trường. Doanh nghiệp Nhà nước là tổ chức kinh tế do Nhà nước sở hữu toàn bộ vốn điều lệ hoặc có cổ phần, vốn góp chi phối, được tổ chức dưới hình thức công ty nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn. - Công ty nhà nước là doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu toàn bộ vốn điều lệ, thành lập, tổ chức quản lý, đăng ký hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp Nhà nước. Công ty nhà nước được tổ chức dưới hình thức công ty nhà nước độc lập, tổng công ty nhà nước. - Công ty cổ phần nhà nước là công ty cổ phần mà toàn bộ cổ đông là công ty nhà nước hoặc tổ chức được Nhà nước ủy quyền góp vốn, được tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp. - Công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên là công ty trách nhiệm hữu hạn do Nhà nước sở hữu vốn điều lệ, được tổ chức quản lý và đăng ký hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp. - Công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước có hai thành viên trở lên là công ty trách nhiệm hữu hạn trong đó tất cả các thành viên đều là công ty nhà nước hoặc có thành viên là công ty nhà nước và thành viên khác là tổ chức được Nhà nước uỷ quyền góp vốn, được tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp. 5
1.1.1.2 Tài chính công Sản xuất hàng hóa và tiền tệ là nhân tố mang tính khách quan và có ý nghĩa quyết định sự ra đời, tồn tại và phát triển của tài chính. Nhà nước là nhân tố có ý nghĩa định hướng và tạo ra hành lang phát lý và điều tiết sự phát triển của tài chính. Khi xã hội có sự phân công lao động, có sự chiếm hữu khác nhau về tư liệu sản xuất và sản phẩm lao động, nền sản xuất hàng hóa ra đời và tiền tệ xuất hiện. Các quỹ tiền tệ được tạo lập và được sử dụng bởi các tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội hay cá nhân nhằm mục tiêu dung và đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. Các quan hệ đó đã làm xuất hiện các nguồn tài chính.Vậy “Tài chính là các quỹ tiền tệ thuộc quyền sở hữu của các chủ thể, được hình thành thông qua quá trình phân phối và phân phối lại của cải xã hội trong một thời kỳ nhất định” [5]. Trong nền Kinh Tế Quốc Dân, Nhà Nước là chủ thể kinh tế lớn nhất.Nhà Nước vừa có chức năng quản lý kinh tế, vừa có chức năng quản lý xã hội với đầy đủ quyền lực pháp lý. Các quỹ tiền tệ của Nhà Nước được hình thành từ các nguồn thu theo luật định và quỹ tiền tệ lớn nhất của Nhà Nước là Ngân Sách Nhà Nước (NSNN). Bên cạnh đó là những cơ quan công quyền như Các Bộ, Ngành, Tỉnh, Huyện, Xã được Nhà Nước phân cấp quản lý, thực hiện các khoản thu – chi trong phạm vi quy định. Từ các quỹ này Nhà Nước và các cơ quan công quyền thực hiện các khoản chi để duy trì các hoạt động của bộ máy hành chính, an ninh quốc phòng và cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Các khoản chi của Nhà Nước là các khoản chi vì lợi ích cộng đồng. Các khoản chi này được gọi là các khoản chi tiêu công. Quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ của Nhà Nước là nội dung cơ bản của Tài Chính Công Vậy Tài Chính Công là tổng thể các hoạt động thu chi bằng tiền do nhà nước tiến hành, nó phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế nảy sinh trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ công, nhằm phục vụ việc thực hiện các chức năng của nhà nước và đáp ứng các nhu cầu, lợi ích chung của toàn xã hội.[5] 1.1.1.3 Quản lý tài chính công a. Quản lý 6
Quản lý là sự tác động có hướng đích của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm mục tiêu đề ra. Hoạt động quản lý là hoạt động thiết yếu nhằm đảm bảo sự phù hợp những nỗ lực cá nhân để thực hiện mục tiêu chung của hệ thống. Hoạt động quản lý chi phối tất cả mọi khâu ( tự lập kế hoạch, tổ chức, điều khiển cho đến kiểm tra và điều chỉnh) và tác động tới mọi khía cạnh, tới từng thành viên của hệ thống. Nội dung của quản lý gồm 4 nội dung chính: - Lâp kế hoạch (hoạch định): xác định mục tiêu, quyết định những công việc cần làm trong tương lai - Tổ chức lãnh đạo triển khai thực hiện: sử dụng một cách tối ưu các tài nguyên có được để thực hiện kế hoạch - Kiểm tra: Kiểm tra, giám sát quá trình hoạt động theo kế hoạch - Điều chỉnh: Nếu chưa thấy phù hợp sau khi kiểm tra phải điều chỉnh theo đúng mục tiêu. b. Quản lý tài chính công Quản lý tài chính công là hoạt động của các chủ thể quản lý tài chính công thông qua việc sử dụng có chủ đích các phương pháp quản lý và công cụ quản lý để tác động và điều khiển hoạt động của tài chính công nhằm đạt được mục tiêu đã định. Thực chất của quản lý tài chính công là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm soát hoạt động thu chi của Nhà nước nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng nhiệm vụ của Nhà Nước có hiệu quả nhất. - Chủ thể quản lý tài chính công là Nhà Nước hoặc các cơ quan được Nhà Nước giao nhiệm vụ thực hiện các hoạt động tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ công. Chủ thể trực tiếp quản lý tài chính là bộ máy tài chính trong hệ thống cơ quan nhà nước. - Đối tượng của quản lý tài chính công là các hoạt động thu chi bằng tiền của Nhà Nước, hoạt động tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ công 7
1.1.1.4 Quản lý tài chính đối với các doanh nghiệp Nhà nước Quản lý tài chính đối với các doanh nghiệp là việc lựa chọn và đưa ra các quyết định tài chính, tổ chức và thực hiện các quyết định đó nhằm đạt được mục tiêu hoạt động tài chính của doanh nghiệp, mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, phát triển ổn định, không ngừng gia tăng giá trị của doanh nghiệp và tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Có thể thấy rằng quản lý tài chính doanh nghiệp là một quá trình, từ việc phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp cũng như môi trường hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra các quyết định tài chính hợp lý đến đảm bảo các quyết định tài chính được thực hiện phù hợp với mục tiêu phát triển chung của doanh nghiệp. 1.1.2 Mục tiêu quản lý tài chính trong doanh nghiệp Mỗi doanh nghiệp đều có những mục tiêu quản lý tài chính khác nhau trong từng thời kỳ phát triển.Mục tiêu tổng quát của quản lý tài chính cônglà tạo ra sự cân đối và hiệu quả của tài chính công, tạo ra môi trường tài chính thuận lợi cho sự ổn định và phát triển kinh tế và xã hội nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của đât nước. Các mục tiêu cụ thể của quản lý tài chính trong doanh nghiệp. - Thứ nhất, bảo đảm kỷ luật tài khóa tổng thể. Chủ doanh nghiệp quản lý nhu cầu có tính cạnh tranh trong giới hạn nguồn tài chính cho phép, từ đó góp phần ổn định kinh tế. - Thứ hai, đảm bảo hiệu quả phân bổ và huy động nguồn lực. Doanh nghiệp phải xác định được thứ tự ưu tiên trong phân bổ nguồn lực; phù hợp với các chiến lược và kế hoạch của doanh nghiệp. - Thứ ba, đảm bảo hiệu quả hoạt động, tức là làm cách nào để doanh nghiệp cung ứng được các hàng hóa và dịch vụ có hiệu quả mong muốn trong phạm vi ngân sách cho trước hoặc với chi phí thấp nhất. Bất cứ một doanh nghiệp nào cũng cần có các nguồn lực tài chính để duy trì bộ máy của doanh nghiệp và phục vụ cho công tác quản lý.Các nguồn tài chính này có thể 8
được huy động từ mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế trong xã hội dưới nhiều hình thức và biện pháp khác nhau. 1.1.3 Nguyên tắc quản lý tài chính đối với doanh nghiệp Hoạt động quản lý tài chính công được thực hiện theo những nguyên tắc cơ bản như sau: - Nguyên tắc tập trung dân chủ: Tập trung dân chủ là nguyên tắc hàng đầu trong quản lý tài chính. Các khoản thu, chi trong quản lý tài chính phải được bàn bạc thực sự công khai nhằm đáp ứng các mục tiêu vì lợi ích chung. Tập chung dân chủ đảm bảo cho các nguồn lực của doanh nghiệp được sử dụng tập trung và phân phối hợp lý. - Nguyên tắc hiệu quả: Nguyên tắc hiệu quả là nguyên tắc quan trọng trong quản lý tài chính. Hiệu quả trong quản lý tài chính được thể hiện ở tất cả các lĩnh vực, kinh tế chính trị và xã hội. Khi thực hiện các nội dung chi tiêu, doanh nghiệp luôn hướng tới việc thực hiện các nhiệm vụ và mục tiêu trên cơ sở lợi ích của toàn doanh nghiệp. Ngoài ra, hiệu quả về kinh tế cũng là thước đo quan trong để các nhà quản lý cân nhắc khi ban hành các chính sách và các quyết định liên quan tới chi tiêu. Hiệu quả về xã hội là tiêu chí rất cần quan tâm trong quản lý tài chính. Mặc dù rất khó định lượng, song những lợi ích xã hội luôn được đề cập, cân nhắc thận trọng trong quá trình quản lý tài chính. - Nguyên tắc thống nhất: Thống nhất quản lý theo những văn bản pháp luật là những nguyên tắc không thể thiếu trong quản lý tài chính công. Thống nhất là việc tuân thủ theo quy định chung từ việc hình thành, sử dụng, thanh tra, kiểm tra, thanh quyết toán, xử lý những vướng mắc trong quá trình triển khai, thực hiện. Nguyên tắc thống nhất sẽ đảm bảo tính bình đẳng, đảm bảo hiệu quả, hạn chế những tiêu cực và rủi ro khi quyết định các khoản chi tiêu. - Nguyên tắc công khai, minh bạch: Công khai minh bạch trong quản lý tài chính sẽ giúp cho tất cả mọi thành viên có thể giám sát, kiểm soát về các khoản thu, chi trong quản lý tài chính, hạn chế những thất thoát và đảm bảo hiệu quả của những khoản thu, chi. 9
1.1.4 Nội dung quản lý tài chính đối với doanh nghiệp Quản lý tài chính là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế xã hội và là một khâu mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính được coi là hiệu quả nếu nó tạo ra được một cơ chế thích hợp, có tác động tích cực tới các quá trình kinh tế - xã hội theo các phương hướng phát triển đã hoạch định. Việc quản lý, sử dụng nguồn tài chính ở các doanh nghiệp Nhà nướccó liên quan trực tiếp đến hiệu quả kinh tế - xã hội do đó phải có sự quản lý, giám sát, kiểm tra nhằm hạn chế, ngăn ngừa các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng trong khai thác và sử dụng nguồn tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn tài chính. Là chủ thể quản lý, các nhà quản lý có thể sử dụng tổng thể các phương pháp, các công cụ để quản lý hoạt động tài chính của các doanh nghiệp nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Khái quát quy trình quản lý tài chính tại Công ty qua sơ đồ sau: Lập kế Thẩm định, Thực Quyết Kiểm tra, phê hoạch TC phê duyệt kế hiện kế toán tài duyệt, quyết hoạch tài chính hoạch TC chính toán TC Hình 1.1 Sơ đồ quy trình quản lý tài chính của doanh nghiệp 1.1.4.1 Xây dựng chiến lược tài chính và lập kế hoạch tài chính a. Xây dựng chiến lược tài chính Một chiến lược tài chính sẽ chỉ ra cho doanh nghiệp phương thức thay đổi cách quản lý tài sản và thu nhập nhằm đạt lợi nhuận cao nhất. Chiến lược tài chính cho thấy những sự thay đổi cần thiết về mặt tài chính, loại tài sản doanh nghiệp nên đầu tư và cách quản lý đầu tư… Một chiến lược tài chính được xây dựng tốt sẽ đáp ứng được yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp. Vậy để xây dựng một chiến lược tài chính thì cần phải hiểu rõ về tình hình tài chính của mình và trước hết: - Xác định được mục tiêu của doanh nghiệp, - Xác định được tình trạng tài chính của doanh nghiệp. Để xây dựng chiến lược tài chính cần trải qua các bước sau: 10
- Xác định nhu cầu vốn: phân tích tình hình tài chính hiện nay, xây dựng kế hoạch kinh doanh, dự báo nhu cầu vốn ngắn hạn và vốn cố định để đầu tư vào TSCĐ, phân tích các tình huống với các giả định khác nhau. - Phân tích tiềm năng và khả năng thực hiện kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, phân tích các lựa chọn nguồn vốn khác nhau, phân tích các cơ cấu vốn khác nhau và xác định giá trị doanh nghiệp với các cơ cấu vốn này. - Xây dựng chiến lược tài chính chi tiết: lựa chọn cơ cấu vốn tối ưu, giải pháp mang lại giá trị doanh nghiệp tối ưu… Doanh nghiệp phải tiến hành xác định nhu cầu vốn và tổ chức huy động vốn đáp ứng kịp thời, đủ nhu cầu vốn cho các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tất cả các hoạt động của doanh nghiệp đều đòi hỏi phải có vốn. Quản lý tài chính doanh nghiệp phải xác định các nhu cầu vốn cần thiết cho các hoạt động của doanh nghiệp trong kỳ bao hàm cả vốn ngắn hạn và vốn dài hạn. b. Lập kế hoạch tài chính trong doanh nghiệp Việc quản lý tài chính bao gồm việc lập các kế hoạch tài chính dài hạn và ngắn hạn, đồng thời quản lý có hiệu quả vốn hoạt động thực của các doanh nghiệp. Đây là công việc rất quan trọng đối với tất cả các doanh nghiệp bởi vì nó ảnh hưởng đến cách thức và phương thức mà nhà quản lý thu hút vốn đầu tư để thành lập, duy trì và mở rộng công việc kinh doanh. - Kế hoạch tài chính ngắn hạn: là việc lập kế hoạch về lợi nhuận và ngân quỹ. Kế hoạch tài chính ngắn hạn nên được lập theo từng tháng để có được cái nhìn sát hơn và đưa ra được biện pháp nâng cao tình hình tài chính được thể hiện qua các bước sau: + Thiết lập mục tiêu tăng trưởng, mục tiêu về lợi nhuận trên vốn đầu tư và hướng mở rộng phát triển doanh nghiệp. Những mục tiêu này phải được thể hiện bằng các con số cụ thể. + Trong quá trình lập kế hoạch, nhà quản trị nên tập trung vào điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp và các yếu tố thuộc môi trường vĩ mô và vi mô có thể ảnh hưởng 11
đến việc đạt được các mục tiêu đã đề ra. Đồng thời phải phát triển các chiến lược dựa trên kết quả phân tích các yếu tố có liên quan như chiến lược giá, tiềm năng về thị trường, cạnh tranh, so sánh chi phí sử dụng vốn đi vay và vốn tự có...để có thể đưa ra hướng đi đúng đắn nhất cho sự phát triển của công ty. + Chú ý tới nhu cầu về tài chính, nhân lực và nhu cầu về vật chất hạ tầng cần thiết để hoàn thành kế hoạch tài chính. + Cập nhật kế hoạch tài chính thông qua các báo cáo tài chính mới nhất của công ty. Thường xuyên so sánh kết quả tài chính công ty thu được với các số liệu hoạt động của các công ty trong cùng ngành để biết được vị trí của công ty trong ngành để tìm ra và khắc phục điểm yếu của công ty. - Kế hoạch tài chính dài hạn: là việc lập các mục tiêu tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong vòng 3 đến 5 năm. Các nhà quản lý làm theo quy trình sau: + Xác lập tốc độ tăng trưởng mong muốn mà công ty có thể đạt được. Tính toán mức vốn cần thiết để trang trải các khoản tồn kho, trang thiết bị, nhà xưởng và nhu cầu nhân sự cần thiết để đạt được tốc độ tăng doanh thu. Nhà quản trị phải dự tính được chính xác và kịp thời nhu cầu vốn để có kế hoạch thu hút vốn bên ngoài trong trường hợp ngân quỹ từ lợi nhuận không chia không đủ đáp ứng. Nếu doanh nghiệp không có đủ vốn để tài trợ cho chương trình mở rộng công việc kinh doanh thông qua tăng tồn kho, đổi mới trang thiết bị và tài sản cố định, tăng chi phí điều hành doanh nghiệp thì sự phát triển của doanh nghiệp sẽ bị chậm lại hoặc dừng lại do doanh nghiệp không thanh toán các khoản nợ đến hạn. Trong trường hợp lợi nhuận làm ra không đủ để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng dự báo của doanh nghiệp, người quản trị phải bố trí vay nợ bên ngoài hoặc giảm tốc độ tăng trưởng để mức lợi nhuận làm ra có thể theo kịp nhu cầu tăng trưởng và mở rộng. Do việc thu hút vốn đầu tư và vay nợ mất rất nhiều thời gian nên đòi hỏi nhà quản trị phải dự báo chính xác và kịp thời để tránh tình trạng gián đoạn công việc kinh doanh. 12