Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Mở rộng cho vay tiểu thương chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu tiến hành đánh giá phân tích thực trạng hoạt động mở rộng cho vay tiểu thương chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM, tìm ra những điểm hạn chế và nguyên ngân. Từ đó, tác giả đưa ra các gợi ý giải pháp nhằm cải thiện hoạt động mở rộng cho vay tiểu thương tại chợ Bình Điền. Đồng thời, hỗ trợ tiểu thương tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng nhiều ưu đãi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Mở rộng cho vay tiểu thương chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH LÂM HỒNG THIỆN MỞ RỘNG CHO VAY TIỂU THƢƠNG CHỢ ĐẦU MỐI NÔNG THỦY SẢN BÌNH ĐIỀN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH LÂM HỒNG THIỆN MỞ RỘNG CHO VAY TIỂU THƢƠNG CHỢ ĐẦU MỐI NÔNG THỦY SẢN BÌNH ĐIỀN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phạm Phú Quốc TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
TÓM TẮT LUẬN VĂN Những năm gần đây, phân khúc khách hàng bán lẻ ngày càng đƣợc sự quan tâm của các ngân hàng với mục tiêu gia tăng lợi nhuận và phân tán rủi ro. Trong đó, đối tƣợng cá nhân, hộ kinh doanh và các doanh nghiệp quy mô nhỏ đƣợc Nhà nƣớc tạo điều kiện để phát triển. Địa bàn Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh rất có tiềm năng mở rộng mảng khách hàng bán lẻ, đặc biệt, thành phần tiểu thƣơng chợ Bình Điền là cơ hội mới của Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh. Bên cạnh những thành công, Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh vẫn chƣa đạt đƣợc kỳ vọng đối với phân khúc cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền dù đã có nhiều chính sách ƣu đãi, biện pháp mở rộng cho vay khác nhau, nhƣng hiệu quả đạt đƣợc chƣa nhƣ mong đợi. Nghiên cứu này của tác giả dựa trên cơ sở lý luận về mở rộng cho vay để đánh giá thực trạng, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền trong thời gian qua, tìm ra những hạn chế, tồn tại. Đồng thời, tác giả đƣa ra một số giải pháp, kiến nghị đối với chi nhánh và các cơ quan ban ngành liên quan nhằm mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
LỜI CAM ĐOAN Kính thƣa quý thầy cô, tôi tên là Lâm Hồng Thiện, là học viên cao học khóa 18 trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Tôi xin cam đoan Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tp.Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2018 Tác giả Lâm Hồng Thiện
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt những kiến thức quý giá cho tôi trong suốt thời gian qua, những kiến thức đó là nền tảng không chỉ giúp tôi thực hiện đề tài nghiên cứu này mà còn vô cùng giá trị trong công việc của tôi. Tôi xin gửi lời tri ân và cảm ơn chân thành đến TS. Phạm Phú Quốc, ngƣời đã tận tâm hƣớng dẫn, chỉ dạy và góp ý cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể các anh chị tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp. Hồ Chí Minh đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện khảo sát, thu thập thông tin, số liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu này. Vì nhiều lý do khác nhau trong quá trình nghiên cứu khó tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận đƣợc sự góp ý, hƣớng dẫn thêm từ quý thầy cô để tôi có thể hoàn thiện đề tài, mang lại ý nghĩa thực tiễn cao.
MỤC LỤC TÓM TẮT LUẬN VĂN LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................2 3. Câu hỏi nghiên cứu ..............................................................................................3 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................4 6. Đóng góp của đề tài..............................................................................................4 7. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu .........................................................................4 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MỞ RỘNG CHO VAY TIỂU THƢƠNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ..................................................................................7 1.1. Tổng quan về hoạt động cho vay của ngân hàng thƣơng mại ..............................7 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại, phƣơng thức cho vay của ngân hàng thƣơng mại ..................................................................................................................7 1.1.1.1. Khái niệm ......................................................................................................7 1.1.1.2. Đặc điểm........................................................................................................7 1.1.1.3. Phân loại ......................................................................................................10 1.1.1.4. Phƣơng thức cho vay ...................................................................................11 1.1.2. Vai trò hoạt động cho vay của ngân hàng thƣơng mại ..................................13 1.2. Hoạt động cho vay tiểu thƣơng tại ngân hàng thƣơng mại ................................ 14 1.2.1. Tiểu thƣơng .....................................................................................................14 1.2.2. Hoạt động cho vay khách hàng là tiểu thƣơng tại ngân hàng thƣơng mại......15 1.3. Mở rộng cho vay tiểu thƣơng tại ngân hàng thƣơng mại ...................................19 1.3.1. Quan điểm về mở rộng cho vay ......................................................................19
1.3.2. Ý nghĩa mở rộng cho vay tiểu thƣơng ............................................................20 1.3.3. Các tiêu chí mở rộng cho vay .........................................................................21 1.3.3.1. Mở rộng quy mô ...........................................................................................21 1.3.3.2. Tăng thu nhập từ hoạt động cho vay ............................................................23 1.3.3.3. Đa dạng hóa danh mục sản phẩm cho vay ...................................................23 1.3.3.4. Gia tăng số lƣợng các sản phẩm dịch vụ một khách hàng sử dụng .............23 1.3.3.5. Nâng cao chất lƣợng dịch vụ cho vay ..........................................................23 1.3.3.6. Kiểm soát rủi ro cho vay ..............................................................................24 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến mở rộng cho vay tiểu thƣơng ..................................24 1.4.1. Các yếu tố bên ngoài .......................................................................................24 1.4.1.1. Môi trƣờng chính trị và xã hội .....................................................................24 1.4.1.2. Môi trƣờng kinh tế vĩ mô .............................................................................25 1.4.1.3. Môi trƣờng pháp lý ......................................................................................25 1.4.1.4. Chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nƣớc ............................................26 1.4.1.5. Mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng trên địa bàn....................................26 1.4.1.6. Tập quán sản xuất kinh doanh, vay vốn của khách hàng .............................26 1.4.1.7. Đặc điểm của nhóm khách hàng mục tiêu ...................................................26 1.4.2. Các yếu tố bên trong .......................................................................................27 1.4.2.1. Năng lực và uy tín của ngân hàng ................................................................ 27 1.4.2.2. Chính sách tín dụng, quan điểm kiểm soát rủi ro của ngân hàng ................28 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1..........................................................................................29 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG MỞ RỘNG CHO VAY TIỂU THƢƠNG CHỢ BÌNH ĐIỀN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 TP.HỒ CHÍ MINH ............................................................30 2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh ...................................................................................................................30 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ......................................................................30 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và mạng lƣới hoạt động .........................................................30 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh .....................................................................32
2.2. Hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh ........................................33 2.2.1. Cơ chế, chính sách cho vay đặc thù tiểu thƣơng chợ Bình Điền ....................33 2.2.2. Tình hình cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền................................................35 2.2.3. Những hoạt động thúc đẩy mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh ..........38 2.3. Phân tích các yếu tố tác động đến hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền ..................................................................................................................40 2.3.1. Phân tích các yếu tố bên ngoài ........................................................................40 2.3.1.1. Môi trƣờng chính trị và xã hội .....................................................................40 2.3.1.2. Môi trƣờng kinh tế vĩ mô .............................................................................42 2.3.1.3. Môi trƣờng pháp lý ......................................................................................44 2.3.1.4. Chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nƣớc ............................................46 2.3.1.5. Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng trên địa bàn ............................................46 2.3.1.6. Tập quán sản xuất kinh doanh, vay vốn của khách hàng .............................47 2.3.2. Phân tích các yếu tố bên trong ........................................................................50 2.3.2.1. Năng lực tài chính ........................................................................................52 2.3.2.2. Trình độ, năng lực nhân sự ..........................................................................54 2.3.2.3. Mạng lƣới hoạt động ....................................................................................54 2.3.2.4. Hệ thống công nghệ .....................................................................................55 2.3.2.5. Thƣơng hiệu ................................................................................................ 56 2.3.2.6. Marketing ....................................................................................................57 2.3.2.7. Sự đa dạng của sản phẩm cho vay............................................................... 57 2.3.2.8. Chính sách tín dụng .....................................................................................58 2.3.2.9. Chính sách kiểm soát rủi ro .........................................................................60 2.4. Đánh giá hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh ............................61 2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền ...........................................................................................................................61 2.4.2. Những hạn chế, thách thức trong hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền ..................................................................................................................62
2.4.2.1. Hạn chế .........................................................................................................62 2.4.2.2. Thách thức ....................................................................................................64 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2..........................................................................................65 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG CHO VAY TIỂU THƢƠNG CHỢ BÌNH ĐIỀN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 TP.HỒ CHÍ MINH ....................................................................................................66 3.1. Các đề xuất, giải pháp mở rộng cho vay tiểu thƣơng tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh ..................................................66 3.1.1. Giải pháp nâng cao chất lƣợng sản phẩm dịch vụ cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền ..................................................................................................................66 3.1.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả marketing, nhận biết thƣơng hiệu .....................67 3.1.3. Giải pháp nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực ..............................................68 3.1.4. Giải pháp cải thiện thủ tục, điều kiện vay vốn ................................................69 3.1.5. Đề xuất điều chỉnh chính sách tín dụng, kiểm soát rủi ro ............................... 70 3.1.6. Xây dựng chính sách động viên khen thƣởng .................................................70 3.2. Một số kiến nghị nhằm mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền vay vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh ..........71 3.2.1. Đối với Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam ......................................71 3.2.2. Đối với Ngân hàng Nhà nƣớc .........................................................................72 3.2.3. Đối với Ủy ban nhân dân Tp.Hồ Chí Minh, Ban quản lý chợ Bình Điền.......72 3.2.4. Đối với các tiểu thƣơng chợ Bình Điền ..........................................................73 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3..........................................................................................74 KẾT LUẬN ...............................................................................................................75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................76 PHỤ LỤC 1: MẪU BẢNG KHẢO SÁT ..................................................................79 PHỤ LỤC 2: KẾT QUẢ KHẢO SÁT VỀ CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM CHO VAY TIỂU THƢƠNG CHỢ BÌNH ĐIỀN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 TP.HỒ CHÍ MINH ..................................................82 PHỤ LỤC 3: HƢỚNG DẪN CHO VAY KINH DOANH TẠI CHỢ ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG BÁN LẺ .........................................................................................85
PHỤ LỤC 4: HƢỚNG DẪN SẢN PHẨM CHO VAY KINH DOANH TẠI CHỢ BÌNH ĐIỀN ..............................................................................................................89
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Diễn giải 1 ACB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Á Châu 2 CBNV Cán bộ nhân viên Thƣơng hiệu chuyên phục vụ các giải pháp tài chính dành 3 CommCredit cho khách hàng tiểu thƣơng thuộc VPBank Công ty định Công ty TNHH MTV quản lý nợ và khai thác tài sản Ngân 4 giá AMC hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam 5 CPI Chỉ số giá tiêu dùng Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – 6 Chi nhánh Chi nhánh 8 TP.HCM 7 ĐKDTC Điểm kinh doanh tại chợ 8 Đông Á Bank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Đông Á 9 ĐVT Đơn vị tính 10 GDP Tổng sản phẩm nội địa 11 GRDP Tổng sản phẩm trên địa bàn Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Phát triển Nhà Thành phố 12 HDBank Hồ Chí Minh 13 KPI Chỉ số đo lƣờng hiệu quả công việc 14 NHCT Ngân hàng công thƣơng 15 NHNN Ngân hàng nhà nƣớc 16 NHTM Ngân hàng Thƣơng mại 17 NIM Hệ số chênh lệch lãi ròng 18 PGD Phòng giao dịch 19 QHKH Quan hệ khách hàng 20 Sacombank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Sài Gòn Thƣơng Tín 21 SCB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Sài Gòn 22 SHB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Sài Gòn – Hà Nội 23 SMS Banking Dịch vụ thông báo biến động số dƣ qua tin nhắn điện thoại 24 TCTD Tổ chức tín dụng 25 TMCP Thƣơng mại cổ phần 26 THCS Trung học cơ sở 27 THPT Trung học phổ thông 28 TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 29 TSBĐ Tài sản bảo đảm 30 UBND Ủy ban nhân dân 31 Vietinbank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam 32 VPBank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vƣợng 33 VND Việt nam đồng
DANH MỤC CÁC BẢNG STT Bảng 1 Bảng 2.1: Kết quả kinh doanh qua các năm 2 Bảng 2.2: Dƣ nợ cho vay tiểu thƣơng 3 Bảng 2.3: Số lƣợng tiểu thƣơng vay vốn qua các năm 4 Bảng 2.4: Thu nhập từ lãi qua các năm 5 Bảng 2.5: So sánh lãi suất cho vay các ngân hàng trên địa bàn
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH STT Biểu đồ và hình 1 Biểu đồ 2.1: Kết quả kinh doanh giai đoạn 2015-2017 2 Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ cơ cấu dƣ nợ cho vay tiểu thƣơng qua các năm 3 Biểu đồ 2.3: Cơ cấu giới tính tiểu thƣơng 4 Biểu đồ 2.4: Cơ cấu độ tuổi của tiểu thƣơng 5 Biểu đồ 2.5: Cơ cấu trình độ học vấn của tiểu thƣơng 6 Biểu đồ 2.6: Thời gian kinh doanh của tiểu thƣơng 7 Hình 2.1: So sánh vốn điều lệ của các Ngân hàng Việt Nam 8 Hình 2.2: Vị trí các phòng giao dịch và trụ sở của chi nhánh
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền (hay còn gọi là chợ Bình Điền) với quy mô 65 ha, tọa lạc tại khu phố 6, phƣờng 7, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là chợ đầu mối đầu tiên tập trung với quy mô lớn của thành phố Hồ Chí Minh và cả nƣớc, có vai trò quan trọng ở khu vực phía Nam bao gồm 9 tỉnh miền Tây, 6 tỉnh miền Đông của Đồng Bằng Sông Cửu Long và các tỉnh cực Nam Trung bộ. Là nơi cung cấp hàng nông sản thực phẩm tƣơi sống bao gồm thuỷ hải sản tƣơi sống và khô, thịt súc sản gia cầm, rau củ quả, nấm, gia vị, trái cây, nông sản và tiến tới là hoa tƣơi để phục vụ cho thị trƣờng lớn Tp.Hồ Chí Minh với trên 9 triệu dân và các vùng, miền lân cận. Chợ đầu mối nông sản thực phẩm Bình Điền tiếp nhận trên 1.500 thƣơng nhân đang kinh doanh trong 10 chợ đầu mối nội thành di dời theo chủ trƣơng của UBND TP.Hồ Chí Minh từ năm 2003. Chợ Bình Điền gồm Khu nhà lồng B, D,F (diện tích 20.000 m2 ), nhà lồng K (diện tích 4.544 m2), nhà lồng H (diện tích 1.667 m2), nhà lồng A (diện tích 8.100 m2)…và các kho H, G (diện tích 26.650 m2). Quy mô của chợ Bình Điền ngày càng đƣợc mở rộng đáp ứng nhu cầu kinh doanh của tiểu thƣơng phục vụ thị trƣờng. Theo ông Hồ Phƣớc Hải, Giám đốc Công ty Quản lý và Kinh doanh chợ Bình Điền cho biết: “Chợ đầu mối nông sản thực phẩm Bình Điền là nơi tập kết hàng nông sản thực phẩm với số lƣợng lớn (khoảng 1.750 tấn/đêm) với giá trị giao dịch bình quân từ 48 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng/đêm (trên 2,3 triệu đô la Mỹ)”. Do đó, nhu cầu vốn của tiểu thƣơng là rất lớn. Với tâm lý ngại tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng vì cho rằng tốn nhiều thời gian và thủ tục phức tạp, tiểu thƣơng thƣờng có thói quen huy động vốn từ ngƣời thân, bạn bè hoặc đi vay từ nguồn không chính thức để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh. Hiện nay, trên địa bàn chợ Bình Điền đã có sự hiện diện của bốn ngân hàng thƣơng mại khác nhau (HDBank, SHB, Vietinbank, SCB). Các ngân hàng đã đƣa ra nhiều sản phẩm và chính sách ƣu đãi nhằm thu hút khách hàng dựa trên thế mạnh của từng ngân hàng. Tuy nhiên, luồng tín dụng không chính thức vẫn
2 chiếm ƣu thế so với nguồn vốn vay từ ngân hàng, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với ngƣời đi vay, mang lại nhiều hệ lụy cho xã hội. Nắm bắt đƣợc nhu cầu đó, đồng thời thực hiện chủ trƣơng của Trụ sở chính về việc phân tán rủi ro và gia tăng lợi nhuận, Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM đẩy mạnh triển khai cho vay phân khúc khách hàng bán lẻ, đặc biệt là cho vay sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ. Đối tƣợng tiềm năng có nhiều cơ hội mở rộng cho vay phù hợp chủ trƣơng này là các tiểu thƣơng đang kinh doanh tại chợ Bình Điền, thuộc địa bàn hoạt động của chi nhánh. Tuy nhiên, dù đã có nhiều chƣơng trình tiếp cận cho vay khác nhau từ năm 2015 đến nay, nhƣng kết quả vẫn chƣa đạt đƣợc nhƣ kỳ vọng. Vì thế, nghiên cứu này đánh giá lại thực trạng đồng thời phát hiện những điểm hạn chế trong chính sách, quy trình, sản phẩm, nghiệp vụ tín dụng nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động cho vay của chi nhánh đối với các tiểu thƣơng chợ Bình Điền. Điều này có ý nghĩa hết sức cần thiết, quan trọng trong việc tạo thói quen vay vốn ngân hàng của tiểu thƣơng chợ Bình Điền tránh xa các nguồn tín dụng không chính thức nhiều rủi ro. Qua đó góp phần hoàn thành chỉ tiêu kinh doanh của chi nhánh và thực hiện theo đúng định hƣớng của Trụ sở chính. Chính vì lý do đó, tôi quyết định chọn đề tài: “Mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh” làm luận văn tốt nghiệp cao học kinh tế chuyên ngành tài chính ngân hàng của tôi. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát Nghiên cứu tiến hành đánh giá phân tích thực trạng hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM, tìm ra những điểm hạn chế và nguyên ngân. Từ đó, tác giả đƣa ra các gợi ý giải pháp nhằm cải thiện hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng tại chợ Bình Điền. Đồng thời, hỗ trợ tiểu thƣơng tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng nhiều ƣu đãi.
3 2.1. Mục tiêu cụ thể Luận văn tập trung nghiên cứu: Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết liên quan đến hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng tại Ngân hàng Thƣơng mại. Đánh giá thực trạng hoạt động cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh. Phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh. Tìm ra những hạn chế và nguyên nhân. Đƣa ra hệ thống giải pháp và kiến nghị nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM. 3. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng vay vốn tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM diễn ra nhƣ thế nào, còn có hạn chế gì, nguyên nhân. - Các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hƣởng đến hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM nhƣ thế nào. - Các giải pháp, kiến nghị nào góp phần cải thiện hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu: Hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM. Phạm vi nghiên cứu:  Về không gian: Tại chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền và Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM
4  Về thời gian: Từ năm 2015 đến 2018 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn kế thừa các nghiên cứu liên quan, tổng hợp cơ sở lý luận về mở rộng cho vay tiểu thƣơng. Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng phƣơng pháp định tính, phƣơng pháp lịch sử, thống kê mô tả, so sánh, kết hợp tổng hợp và phân tích. Phƣơng pháp định tính: Sử dụng phép duy vật biện chứng làm phƣơng pháp nghiên cứu chung, xuyên suốt quá trình nghiên cứu đề tài. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp nhằm đánh giá hoạt động mở rộng cho vay đối với tiểu thƣơng chợ Bình Điền. Phƣơng pháp thống kê mô tả, so sánh, đối chiếu và tổng hợp đƣợc sử dụng để đƣa ra cái nhìn tổng quát, xác thực và đo lƣờng kết quả. Phƣơng pháp khảo sát: Bổ sung cho phƣơng pháp duy vật biện chứng, dựa vào định hƣớng nghiên cứu, sử dụng bảng câu hỏi khảo sát các tiểu thƣơng Chợ Bình Điền về sản phẩm cho vay của Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM, sau đó thống kê kết quả và đƣa ra nhận định đánh giá. 6. Đóng góp của đề tài Đề tài tổng hợp lý thuyết, đánh giá phân tích thực trạng mở rộng cho vay tiểu thƣơng tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM. Từ đó đƣa ra các giải pháp, kiến nghị thực tiễn giúp Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 TP.HCM thúc đẩy hoạt động mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ Bình Điền đạt hiệu quả, qua đó giúp các tiểu thƣơng tiếp cận đƣợc nguồn vốn vay ngân hàng với nhiều ƣu đãi, đẩy lùi tác động tiêu cực tín dụng không chính thức đối với tiểu thƣơng tại chợ Bình Điền. 7. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Trƣớc đây đã có một số đề tài nghiên cứu về vấn đề cho vay tiểu thƣơng/hộ kinh doanh tại các ngân hàng. Có thể kể đến một số đề tài nghiên cứu nhƣ: - Nguyễn Thị Tiếm (2016), Yếu tố ảnh hưởng cho vay hộ kinh doanh cá thể tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền
5 Giang, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Ngân hàng TP.HCM. Luận văn đã hệ thống lý thuyết, đánh giá thực trạng cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang với đối tƣợng là hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn tình Tiền Giang. Luận văn cũng đã đƣa ra các giải pháp cụ thể để thu hút khách hàng vay vốn đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Luận văn nghiên cứu tại tỉnh Tiền Giang, đối tƣợng nghiên cứu là các hộ kinh doanh nói chung, chƣa đi vào nghiên cứu cụ thể đối với các tiểu thƣơng tại chợ. - Nguyễn Trƣờng Kỳ (2018), Phát triển hoạt động cho vay sản xuất kinh doanh đối với cá nhân và doanh nghiệp siêu nhỏ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Nam Đồng Nai, Luận văn thạc sỹ tài chính ngân hàng, Đại Học Ngân Hàng TP.HCM. Luận văn phân tích hoạt động cho vay sản xuất kinh doanh đối với cá nhân và doanh nghiệp siêu nhỏ dựa trên cơ sở lý thuyết đƣợc hệ thống chi tiết. Qua đó, tác giả đã nếu ra những điểm tồn tại trong hoạt động cho vay sản xuất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Nam Đồng Nai. Đồng thời, tác giả cũng đƣa ra các đề xuất, giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển hoạt động cho vay hộ sản xuất tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Nam Đồng Nai. Tuy nhiên, nghiên cứu mở rộng cho vay sản xuất kinh doanh đối với cá nhân và doanh nghiệp siêu nhỏ, chƣa đi vào nghiên cứu trọng tâm đối với sản phẩm cho vay sản xuất kinh doanh tiểu thƣơng/hộ kinh doanh tại chợ cụ thể. - Mai Thị Quỳnh Nhƣ (2012), Giải pháp đẩy mạnh hoạt động cho vay góp chợ của các tổ chức tín dụng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, Tạp chí ngân hàng, số 17, tháng 9/2012. Bài viết nghiên cứu bức tranh về đặc điểm kinh doanh cũng nhƣ đóng góp của các tiểu thƣơng tại các chợ trên địa bàn thanh phố Đà Nẵng vào sự phát triển kinh tế chung, qua đó đánh giá thực trạng cho vay góp chợ của các tổ chức tín dụng đến trên địa bàn Tp.Đà Nẵng. Cuối
6 cùng, tác giả đƣa ra một số giải pháp thực tiễn cụ thể nhằm thúc đẩy hoạt động cho vay trả góp chợ đạt hiệu quả góp phần phát triển kinh tế của các tiểu thƣơng. Tuy nhiên, Bài viết chỉ đề cập đến sản phẩm cho vay góp chợ trên địa bàn Tp.Đà Nẵng nói riêng, trong khi đó các tiểu thƣơng cũng rất ƣa chuộng phƣơng thức cho vay hạn mức đây là một thiếu sót của bài viết này. Từ nhiều góc độ tiếp cận khác nhau, mỗi nghiên cứu đề cập đến một số vấn đề liên quan đến mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ tại các ngân hàng với đối tƣợng gần tƣơng đồng, mặc dù, có những kết quả khác nhau nhƣng nhìn chung các nghiên cứu xoay quanh những tồn tại trong hoạt động cho vay tại chợ/hộ kinh doanh và các giải pháp khắc phục. Tuy nhiên, vẫn chƣa có nghiên cứu nào đề cập đến đối tƣợng là các tiểu thƣơng chợ Bình Điền, vì vậy, đề tài “Mở rộng cho vay tiểu thƣơng chợ đầu mối nông thủy sản Bình Điền tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 8 Tp.Hồ Chí Minh” không trùng với các nghiên cứu trƣớc đây và là đề tài đầu tiên nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam, có tính thực tiễn cao, phù hợp với sự phát triển của chi nhánh.
7 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MỞ RỘNG CHO VAY TIỂU THƢƠNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về hoạt động cho vay của ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại, phƣơng thức cho vay của ngân hàng thƣơng mại 1.1.1.1. Khái niệm Khi nói đến hoạt động tín dụng của các ngân hàng thƣơng mại, ngƣời ta thƣờng nghĩ tới cho vay và đôi khi đồng nhất thuật ngữ “cho vay” với thuật ngữ “tín dụng”. Thực ra khái niệm cho vay hẹp hơn tín dụng. Tín dụng có thể đƣợc thực hiện thông qua nhiều hình thức mà cho vay chỉ là một trong các hình thức cấp tín dụng. Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. (Theo định nghĩa nêu tại khoản 1 điều 2 thông tƣ 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 Quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nƣớc ngoài đối với khách hàng) 1.1.1.2. Đặc điểm - Cho vay có hình thái tín dụng là tiền tệ. Đây là điểm khác biệt với các hình thức cấp tín dụng khác nhƣ bảo lãnh hoặc cho thuê tài chính. Cho vay với hình thái tiền tệ đƣợc xem nhƣ một hình thức cấp tín dụng cổ điển của ngân hàng thƣơng mại bởi vì nó xuất hiện từ rất sớm (ngay sau sự xuất hiện của chiết khấu). Với hình thái là tiền tệ, cho vay nhiều lợi thế hơn so với các hình thức tín dụng khác bởi vì nó có thể thỏa mãn mọi nhu cầu đa dạng của nhiều tầng lớp khác nhau trong nền kinh tế, trong xã hội. Cho đến nay, mặc dù ngân hàng đã trải qua nhiều thời kỳ phát triển với sự xuất hiện của nhiều hình thức tín dụng khác nhau, cho vay vẫn chiếm một tỷ lệ khá cao trong các loại hình tín dụng của ngân hàng. - Bản chất của hành vi cho vay là ứng trước nên độ rủi ro cao. Trong cho vay, ngân hàng chuyển tiền cho khách hàng dựa trên một dự định, một ý tƣởng kinh doanh khách hàng sắp thực hiện, hay nói khác đi là tiền đƣợc đƣa ra khi