Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có cấu trúc gồm 4 chương trình bày Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về hoạt động Bancassurance; phương pháp nghiên cứu và thiết kế luận văn; thực trạng phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng công ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam; giải pháp phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng công ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THU HƢƠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE TẠI TỔNG CÔNG TY BẢO HIỂM DẦU KHÍ VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – 2019
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THU HƢƠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE TẠI TỔNG CÔNG TY BẢO HIỂM DẦU KHÍ VIỆT NAM Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ VÂN ANH Hà Nội – 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam kết rằng nội dung của bản luận văn này chƣa đƣợc nộp cho bất kỳ một chƣơng trình cấp bằng cao học nào cũng nhƣ bấy kỳ một chƣơng trình đào tạo cấp bằng nào khác. Tôi cũng xin cam kết thêm rằng bản Luận văn này là nỗ lực cá nhân của bản thân tôi. Các kết quả thu thập, phân tích, kết luận cũng nhƣ các đề xuất trong luận văn này (ngoài các phần đƣợc trích dẫn) đều là kết quả làm việc của cá nhân tôi. Chữ ký của học viên
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Quốc Gia Hà Nội, các Quý thầy cô đã giúp tôi trang bị kiến thức, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn tới TS. Trần Thị Vân Anh đã khuyến khích, chỉ dẫn cho tôi trong thực hiện luận văn này. Xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, các phòng ban tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam. Các Lãnh đạo tại các công ty là đối tác đã hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình và những ngƣời bạn đã động viên, hỗ trợ tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................ i DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... ii DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... iii LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE ...................................................................5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..........................................................................5 1.2. Cơ sở lý luận về Bancassurance .........................................................................10 1.2.1. Khái niệm chung về Bancassurance ............................................................10 1.2.2. Các sản phẩm Bancassurance......................................................................15 1.2.3. Khái niệm phát triển hoạt động Bancassurance ..........................................19 1.2.4. Sự cần thiết của việc phát triển hoạt động Bancassurance .........................21 1.2.5. Các tiêu chí đánh giá sự phát triển hoạt động Bancassurance ....................24 1.2.6. Các nhân tố ảnh hƣởng đến sự phát triển hoạt động Bancassurance ..........32 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THIẾT KẾ LUẬN VĂN.......40 2.1. Quy trình nghiên cứu .........................................................................................40 2.2. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu ...........................................................................40 2.2.1. Dữ liệu thứ cấp ............................................................................................40 2.2.2 Dữ liệu sơ cấp...............................................................................................41 2.3. Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích thông tin ...................................................44 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE TẠI TỔNG CÔNG TY BẢO HIỂM DẦU KHÍ VIỆT NAM .....................................48 3.1. Khái quát về hoạt động kinh doanh của tổng công ty bảo hiểm dầu khí Việt Nam ..................................................................................................................48 3.1.1. Qúa trình hình thành và phát triển ..............................................................48 3.1.2. Mô hình tổ chức ..........................................................................................49 3.1.3. Ngành nghề và địa bàn kinh doanh .............................................................51
3.1.4. Hoạt động kinh doanh ...............................................................................52 3.2. Phát triển hoạt động Bancassurance tại tổng công ty bảo hiểm dầu khí Việt Nam..54 3.2.1. Tình hình thị trƣờng bảo hiểm ở Việt Nam ................................................54 3.2.2. Tình hình phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng công ty Bảo hiểm dầu khí Việt Nam ..................................................................................................56 3.3. Kết quả phát triển hoạt động bancassurance tại tổng công ty bảo hiểm dầu khí Việt Nam ...................................................................................................................74 3.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ..............................................................................74 3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ..............................................75 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE TẠI TỔNG CÔNG TY BẢO HIỂM DẦU KHÍ VIỆT NAM .........................................81 4.1. Định hƣớng phát triển hoạt động Bancassurance đến năm 2022 .....................81 4.1.1 Định hƣớng kinh doanh chung .....................................................................81 4.1.2 Định hƣớng phát triển hoạt động Bancassurance ........................................82 4.2. Đề xuất giải pháp phát triển hoạt động Bancassurance tại tổng công ty bảo hiểm dầu khí Việt Nam .............................................................................................82 4.2.1. Hoàn thiện quy trình phối hợp giữa Bảo hiểm PVI và ngân hàng ..............82 4.2.2. Đẩy mạnh hoạt động marketing, quảng cáo và xúc tiến bán hàng .............86 4.2.3. Đầu tƣ công nghệ dành riêng cho bancassurance .......................................91 4.2.4. Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực ..........................................................92 4.3. Khuyến nghị phát triển hoạt động Bancassurance ............................................94 4.3.1. Kiến nghị với Chính phủ .............................................................................94 4.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nƣớc và các cơ quan có thẩm quyền ..........95 KẾT LUẬN ...............................................................................................................96 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................97 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Viết tắt Nguyên nghĩa 1. Bancassurance Kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng 2. BH Bảo hiểm 3. BHNT Bảo hiểm nhân thọ 4. BHPNT Bảo hiểm phi nhân thọ 5. BVNT Bảo Việt Nhân thọ 6. DN Doanh nghiệp 7. DNBH Doanh nghiệp bảo hiểm 8. HĐBH Hợp đồng bảo hiểm 9. KHCN Khách hàng cá nhân 10. SCB Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn 11. SHB Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội 12. SPBH Sản phẩm bảo hiểm 13. Techcombank Ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam 14. Bảo hiểm PVI Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam i
DANH MỤC CÁC BẢNG STT Bảng Nội dung Trang Khác biệt giữa sản phẩm bảo hiểm theo kênh phân 1 Bảng 1.1 19 phối truyền thống và sản phẩm Bancassurance 2 Bảng 1.2 Quy định về bancassurance ở một số nƣớc Châu Á 33 Văn hóa khác biệt giữa ngân hàng và công ty 3 Bảng 1.3 36 bảo hiểm 4 Bảng 2.1 Thang điểm đánh giá 42 Ý nghĩa của từng giá trị trung bình đối với thang 5 Bảng 2.2 42 đo khoảng (Interval Scale) Thực trạng số lƣợng ngân hàng đối tác chính và 6 Bảng 3.1 61 tổng đại lý Bancassurance Các NHTM đối tác chiến lƣợc trong phân phối 7 Bảng 3.2 62 bảo hiểm của PVI Số lƣợng hợp đồng bảo hiểm qua kênh 8 Bảng 3.3 67 bancassurance của PVI từ 2016 – 2018 Top 10 Công ty bảo hiểm phi nhân thọ uy tín 9 Bảng 3.4 68 năm 2018 Tỷ trọng doanh thu phí bảo hiểm qua 10 Bảng 3.5 bancassurance so với tổng doanh thu phí bảo hiểm 70 của PVI 2016 - 2018 Kết quả khảo sát sự hài lòng của khách hàng về 11 Bảng 3.6 71 sản phẩm dịch vụ bancassurance của PVI 12 Bảng 3.7 Lợi nhuận từ kênh bancassurance 73 ii
DANH MỤC CÁC HÌNH STT Hình Nội dung Trang 1 Hình 1.1 Các đối tác tham gia kênh bancassurance 14 2 Hình 1.2 Mô hình SERVQUAL 30 1 Hình 2.1 Quy trình nghiên cứu của luận văn 40 Cơ cấu tổ chức của Tổng công ty bảo hiểm 2 Hình 3.1 49 Dầu khí Doanh thu và lợi nhuận ròng của PVI từ 2016 - 1 Hình 3.2 51 2018 Doanh thu phí bảo hiểm gốc của thị trƣờng bảo 2 Hình 3.3 54 hiểm phi nhân thọ Số lƣợng sản phẩm triển khai qua kênh 1 Hình 3.4 57 bancassurance của PVI Số lƣợng khách hàng tham gia bảo hiểm qua 2 Hình 3.5 59 nghiệp vụ bancassurance của PVI từ 2016 - 2018 Doanh thu phí bảo hiểm bancassurance của 2 Hình 3.6 69 PVI giai đoạn 2016 - 2018 iii
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay, các doanh nghiệp, ngân hàng đều đẩy mạnh hợp tác để tăng lợi nhuận, giảm rủi ro cho tất cả các bên bằng nhiều cách nhƣ đa dạng hóa sản phẩm hay tạo ra những sản phẩm tiện ích nhất cho khách hàng. Không nằm ngoài xu thế này, việc hợp tác trên thị trƣờng tài chính cũng diễn ra mạnh mẽ. Một loại hình hợp tác đang đƣợc phát triển một cách rầm rộ giữa một bên là các Ngân hàng thƣơng mại (NHTM) với một bên là các doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) để cho ra đời một loại hình kinh doanh mới đƣợc gọi là khai thác bảo hiểm qua hệ thống ngân hàng (Bancassurance). Thời gian gần đây, thị trƣờng ghi nhận sự hợp tác giữa nhiều DNBH và NH. Điển hình nhƣ Manulife Việt Nam, DN này đã ký kết hợp tác với nhiều ngân hàng nhƣ ANZ, Techcombank, VPBank, riêng với Ngân hàng SCB, Manulife Việt Nam đã ký hợp tác độc quyền thời hạn 10 năm. Một tên tuổi khác là Prudential, cũng đã ký kết với nhiều NH nhƣ: Maritime Bank, Eximbank, Vietinbank, Standard Chartered để đƣa sản phẩm BH đến với khách hàng. Với tỷ trọng doanh số chỉ chiếm 7% trong tổng doanh thu bảo hiểm nhân thọ tính đến quý 3/2018, tuy nhiên, kênh phân phối bancassurance vẫn đƣợc đánh giá sẽ chiếm nhiều lợi thế trong thời gian tới, nhờ những lợi ích mà kênh phân phối này mang lại cho các bên tham gia gồm Khách hàng, doanh nghiệp bảo hiểm và ngân hàng (Hoàng Ngọc Khanh, 2017). Tại Việt Nam, doanh thu qua kênh phân phối này còn thấp. Một phần hạn chế đến từ tâm lý của ngƣời dân đối với vấn đề bảo hiểm, phần nữa là các ngân hàng chƣa thực sự mặn mà với việc triển khai bancassurance. Nguyên nhân chính là, thị trƣờng tài chính của Việt Nam vẫn tƣơng đối nhỏ. Do đó, mặc dù thúc đẩy phát triển kênh bán lẻ, nhƣng doanh thu chính của các ngân hàng vẫn tập trung vào một số mảng nhất định, nhƣ tín dụng, khách hàng doanh nghiệp, vay mua bất động sản, mua xe… Thị trƣờng bảo hiểm càng gần về cuối năm 2018 càng tiếp tục “nóng” hơn bởi cuộc đua mở rộng kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng. Ở các thị trƣờng châu Á nhƣ Thái Lan, Indonesia, Singapore và Hồng Kông, 1
đóng góp của Bancassurance dao động từ 30 - 50% tổng doanh thu ngành bảo hiểm. Còn tại Việt Nam, doanh thu từ hoạt động bancassurance đã tăng từ 1% năm 2013 lên tới mức ƣớc tính khoảng 10% vào năm 2018. (Hoàng Ngọc Khanh, 2017). Tuy nhiên, chia sẻ về vấn đề này, một vị đại diện lãnh đạo của liên doanh bảo hiểm nhân thọ MB Ageas Life cho rằng, lợi thế sẽ thuộc về doanh nghiệp nào có sự hợp tác chặt chẽ với ngân hàng, dữ liệu khách hàng bán lẻ của ngân hàng lớn và quan trọng nhất là chính sách chăm sóc khách hàng. Vị này cho rằng, khác biệt lớn nhất giữa các công ty bảo hiểm là vấn đề chính sách và chăm sóc khách hàng Đây cũng là một trong những tiền đề rất tốt để Tổng công ty bảo hiểm dầu khí Việt Nam tự tin đẩy mạnh kênh bancassurance trong thời gian tới. Tổng Công ty Bảo hiểm PVI (Bảo hiểm PVI) đƣợc thành lập ngày 01/08/2011 bởi Tổng công ty cổ phần bảo hiểm dầu khí Việt Nam (nay là Công ty cổ phần PVI) với tƣ cách là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Công ty cổ phần PVI sở hữu 100% vốn điều lệ. Mặc dù mới đƣợc thành lập chƣa đƣợc 10 năm nhƣng Bảo hiểm PVI cũng đã có những bƣớc phát triển nhanh chóng, dần hình thành vị thế nhất định trên thị trƣờng bảo hiểm Việt Nam. Đặc biệt, năm 2018 là năm thành công trong hoạt động đa dạng hóa các kênh phân phối, đặc biệt là bancassurance, khi việc hợp tác với các ngân hàng đã đƣợc nâng tầm. Cụ thể, có 10 ngân hàng và tổ chức tín dụng đã ký kết với Bảo hiểm PVI, đạt doanh thu 160.136 triệu đồng, tăng trƣởng 80%, đóng góp 1,95% trong tổng doanh thu phí bảo hiểm của toàn Công ty và hoàn thành vƣợt mức kế hoạch đề ra, bù đắp cho sự giảm sút về doanh thu và lợi nhuận tại thị trƣờng truyền thống (ngành dầu khí). Mặc dù đạt đƣợc những thành tựu nhất định trong phát triển hoạt động Bancassurance nhƣng trên thực tế, hoạt động này của Tổng công ty Bảo hiểm dầu khí Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Các hạn chế điển hình nhƣ: các bên chƣa tìm đƣợc tiếng nói chung trong định hƣớng phát triển, các chính sách đƣa ra chƣa đạt đƣợc sự quan tâm nhiều của khách hàng, mạng lƣới khách hàng khách hàng vẫn chủ yếu tập trung ở các Thành phố lớn, chƣa phổ biến rộng rãi đƣợc ra các khu vực nông thôn;.... 2
Từ thực tế trên, tác giả nhận thấy việc đánh giá sự phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng công ty Bảo hiểm dầu khí Việt Nam là vô cùng quan trọng, do vậy, tác giả đã chọn đề tài “Phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam” làm đề tài luận văn thạc sĩ, nhằm góp phần tìm kiếm các giải pháp để Tổng công ty bảo hiểm dầu khí Việt Nam giải quyết các khó khăn, từ đó phát triển bền vững hơn trong bối cảnh cạnh tranh mạnh mẽ hiện nay. 2. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam trong thời gian vừa qua là nhƣ thế nào? - Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam có thể làm gì để phát triển hoạt động Bancassurance trong thời gian tới? 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống hoá lý luận cơ bản về hoạt động Bancassurance. - Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển hoạt động Bancassurance Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam. - Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Nghiên cứu việc phát triển hoạt động Bancassurance của doanh nghiệp bảo hiểm. 4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài: 4.2.1. Phạm vi không gian: Đề tài đƣợc nghiên cứu tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam và các NHTM thực hiện liên kết hoạt động Bancassurance. 4.2.2. Phạm vi thời gian: Số liệu sử dụng để phân tích trong khoảng thời gian 2016 – 2018. Đề xuất định hƣớng và giải pháp đến năm 2025. 3
4.2.3. Phạm vi nội dung - Nghiên cứu, phân tích, đánh giá hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, các phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc kết cấu thành 4 chƣơng với những nội dung cụ thể nhƣ sau: Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về hoạt động Bancassurance Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu và thiết kế luận văn Chƣơng 3: Thực trạng phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam Chƣơng 4: Giải pháp phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng Công Ty Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam 4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Phát triển dịch vụ Bancassurance mới đƣợc một số các tác giả quan tâm nghiên cứu trong thời gian gần đây. Điển hình có thể kể tới mội số công trình sau: Đỗ Minh Hoàng (2009) “Áp dụng mô hình Bancasurance vào Agribank”, luận văn thạc sỹ, Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân. Nội dung của đề tài có đề cập một phần đến việc phát triển hệ thống phân phối sản phẩm tại Agribank thông qua mô hình Bancasurance. Tác giả đã đánh giá những thành công và hạn chế trong việc áp dụng mô hình Bancasurance vào Agribank. Hạn chế của áp dụng mô hình Bancasurance vào Agribank đó là việc sử dụng kênh phân phối của ABIC vào kinh doanh bảo hiểm còn khá hạn chế. Mặc dù, ABIC có lợi thế lớn về mạng lƣới ngân hàng trong cùng hệ thống rất rộng lớn nhƣng doanh thu và tỷ trọng doanh thu phí bảo hiểm của ABIC còn khá hạn chế. Tuy nhiên, đề tài chƣa đề cập chi tiết đến sản phẩm và đặc thù của sản phẩm bảo hiểm vi mô. Các giải pháp đƣợc đƣa ra trong đề tài thiên về định hƣớng phát triển kênh phân phối chứ chƣa đƣa ra giải pháp phát triển cụ thể. Nguyễn Thị Bạch Tuyết (2010) “Vận dụng mô hình Bancassurance vào thị trƣờng bảo hiểm Việt Nam: thực trạng và giải pháp phát triển”, luận văn Thạc sĩ thƣơng mại, Trƣờng đại học ngoại thƣơng Hà Nội. Nghiên cứu này đã phân tích hoạt động Bancassurance tại Việt Nam nhƣng chủ yếu tìm hiểu về các mô hình Bancassurance, chƣa có cơ sở lý luận về phát triển hoạt động Bancassurance và không phân tích về thực trạng phát triển hoạt động bancassurance. Các giải pháp cụ thể mà tác giả đƣa ra để tăng cƣờng vận dụng mô hình Bancassurance vào thị trƣờng bảo hiểm Việt Nam tập trung vào các khía cạnh nhƣ: Mô hình Bancassurance, sản phẩm Bancassurance, kênh phân phối sản phẩm Bancassurance, nguồn lực cho hoạt động Bancassurance, hệ thống pháp luật, yếu tố văn hóa, nhận thức, công nghệ, cơ sở hạ tầng. 5
Chu Thu Hiền (2010), “Phát triển hoạt động Bancassurance tại Tổng công ty Bảo Việt nhân thọ” luận văn Thạc sĩ kinh tế, Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân. Nghiên cứu này đã tìm hiểu những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động Bancassurance nói chung và của doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ nói riêng; Đồng thời, tác giả cũng phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động Bancassurance giai đoạn từ năm 2007 đến tháng 6/2010. Đặc biệt đối với kênh bancassurance, tuy mới chỉ phát triển trong vòng 3-4 năm, đối mặt với những khó khăn nội bộ và thách thức không ngừng từ thị trƣờng nhƣng BVNT luôn tự hào rằng mình không hề thua kém các doanh nghiệp bảo hiểm khác. Trong thời gian tới, BVNT sẽ đánh giá lại những ƣu và nhƣợc điểm của mình, từ đó đƣa ra những quyết sách cần thiết, nắm bắt những lợi thế từ thị trƣờng và sẽ cố gắng đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra và bắt kịp với sự phát triển của các nƣớc trong khu vực. Trên cơ sở phân tích thực trạng, tác giả đề xuất một số giải pháp góp nhằm phát triển hoạt động Bancassurance của Tổng công ty Bảo việt nhân thọ. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ phân tích trên phạm vi hẹp là tại Tổng Công ty Bảo Việt Nhân thọ. Nguyễn Thị Nhung và Nguyễn Thái Liêm (2012), “Bancassurance tại các NHTM Việt Nam nhìn từ góc độ sự hài lòng của khách hàng”, Tạp chí Ngân hàng, Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam, Số 20/2012. Bài viết đã có phân tích tổng quan về thị trƣờng Bancassurance tại Việt Nam. Tuy nhiên, nội dung phân tích thực trạng và đề xuất một số khuyến nghị nhằm phát triển hoạt động Bancassurance chủ yếu giới hạn trong phạm vi địa bàn tỉnh Lâm Ðồng với hai đơn vị là NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh tỉnh Lâm Ðồng và Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (PVI). Các giải pháp đƣợc nhóm tác giả đƣa ra là: Thứ nhất, các NHTM cần phải nhận thức đƣợc tầm quan trọng và những lợi ích mà Bancassurance mang lại để thắt chặt hơn nữa sự hợp tác giữa ngân hàng với các DNBH. Thứ hai, các ngân hàng cần phải xây dựng chiến lƣợc phân phối các sản phẩm Bancassurance trên cơ sở nghiên cứu và đánh giá xu thế thị trƣờng; phân loại đối tƣợng khách hàng để cung cấp dịch vụ bảo hiểm cho phù hợp với nhu cầu, sở trƣờng và thói quen của họ, tạo điều kiện thuận lợi, hài lòng nhất cho khách hàng vừa tiếp cận đƣợc các sản phẩm ngân hàng vừa 6
tiếp cận đƣợc các sản phẩm bảo hiểm. Thứ ba, ngân hàng và các DNBH phải cùng nhau thiết kế những sản phẩm bảo hiểm phù hợp, chú ý phát triển những sản phẩm, dịch vụ bảo hiểm tới phân khúc nhóm khách hàng cao cấp, khách hàng có thu nhập cao, thƣờng xuyên sử dụng dịch vụ ngân hàng và bảo hiểm. Thứ tư, phân biệt mô hình Bancassurance với các kênh phân phối sản phẩm bảo hiểm khác để có cơ chế quản lý phù hợp, bên cạnh đó cũng cần tạo sự khác biệt đối với các sản phẩm bảo hiểm bán qua kênh ngân hàng, hiện nay sự khác biệt này chƣa đƣợc thể hiện. Đặng Thị Tƣờng Vy (2012), “Phát triển dịch vụ bảo hiểm qua ngân hàng tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần Kỹ thƣơng Việt Nam, chi nhánh Đà Nẵng” luận văn thạc sĩ, Trƣờng Đại học Đà Nẵng. Trong luận văn, tác giả đã hệ thống hóa lý luận về phát triển Bancassurance, đánh giá thực trạng về dịch vụ Bancassurance đến cuối năm 2011. Hoạt động Bancassurance tại Techcombank Đà Nẵng trong những năm gần đây có nhiều thay đổi. Tính đến thời điểm tháng 6/2019, Techcombank Đà Nẵng đã triển khai bán 9 loại sản phẩm bảo hiểm qua kênh Bancassurance. Các sản phẩm này bao gồm cả bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ cho nhiều công ty bảo hiểm khác nhau. Khác biệt lớn nhất là vài năm về trƣớc thì Chi nhánh chỉ tập trung chủ yếu bán các sản phẩm là bảo hiểm nhân thọ của Tổng công ty Bảo Việt Nhân thọ. Techcombank Đà Nẵng đã phát triển việc bán bảo hiểm nhân thọ tại thị trƣờng Đà Nẵng và những vùng lân cận ở miền Trung và Tây Nguyên. Với hình thức tổ chức một bộ phận bảo hiểm trực thuộc chi nhánh ngân hàng và số nhân viên tham gia là 24 ngƣời, mạng lƣới cộng tác viên này khai thác lƣợng khách hàng tiềm năng ban đầu chính là đội ngũ nhân viên ngân hàng trong hệ thống Techcombank Đà Nẵng, sau đó là các khách hàng quen thuộc của ngân hàng. Trên cơ sở phân tích thực trạng, tác giả đã đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển dịch vụ Bancassurance. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ phân tích trên phạm vi hẹp là tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần Kỹ thƣơng Việt Nam, chi nhánh Đà Nẵng. Vƣơng Văn Thắng (2014), “Phát triển hoạt động Bancassurance tại Việt Nam” Luận văn thạc sỹ, Trƣờng Đại học ngân hàng Tp.Hồ Chí Minh. Trong luận 7
văn, tác giả sử dụng nhiều phƣơng pháp nghiên cứu khác nhau: phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, điều tra khảo sát và phân tích thống kê mô tả bằng phần mềm SPSS 20. Luận văn đã nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển hoạt động Bancassurance, nghiên cứu về lợi ích của Bancassurance đối với các cơ quan quản lý nhà nƣớc và đối với xã hội. Đề tài không chỉ nghiên cứu về các mô hình Bancassurance mà còn nghiên cứu về các nhân tố khác ảnh hƣởng đến sự phát triển hoạt động Bancassurance. Luận văn cũng đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển hoạt động Bancassurance tại Việt Nam. Đoàn Thị Thanh Tâm (2014), “Phát triển hoạt động bancassurance của các công ty bảo hiểm thuộc các Ngân hàng Thƣơng mại Nhà nƣớc Việt Nam”, luận án tiến sỹ, Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân. Trong luận án, tác giả đã hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản về Bancassurance và hoạt động bancassurance. Đồng thời, tác giả cũng đã phân tích thực trạng phát triển hoạt động bancassurance của các công ty bảo hiểm thuộc các Ngân hàng Thƣơng mại Nhà nƣớc Việt Nam. Trên cơ sở này, đánh giá đƣợc các thành quả đạt đƣợc cũng nhƣ làm rõ những tồn tại và các nguyên nhân của các tồn tại trong việc phát triển hoạt động bancassurance của các Công ty Bảo hiểm này. Một đóng góp lớn khác là tác giả đã làm rõ các nhân tố tác động đến việc phát triển hoạt động bancasssurance của các Công ty Bảo hiểm đƣợc lựa chọn để phân tích. Dựa vào kết quả phân tích thực trạng này, tác giả đã đề xuất các giải pháp phát triển hoạt động Bancassurance của các Công ty Bảo hiểm thuộc các Ngân hàng Thƣơng mại Nhà nƣớc Việt Nam trong thời gian tới. Tuy nhiên, Luận án chủ yếu xem xét đánh giá hoạt động Bancassurance của các ngân hàng TMNN Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2007 đến năm 2012. Trần Hải Nam (2016), “Hoạt động Bancassurance tại ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam”, luận văn thạc sỹ, Trƣờng Đại học FPT. Trong chƣơng 1, học viên đã hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận về bancassurance. Dựa vào lý luận đã có ở chƣơng 1, học viên đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu về hoạt động bancassurance tại Vietcombank. Mô hình phân phối bancassurance của Vietcombank đƣợc xây dựng theo mô hình liên minh chiến lƣợc với VCLI. Các sản 8
phẩm bảo hiểm hiện nay Vietcombank đang thực hiện triển khai bao gồm: (i) Sản phẩm Bảo an tín dụng; (ii) Sản phẩm Bảo an thành tài-sản phẩm bảo hiểm nhân thọ có thời hạn kết hợp với mục tiêu tích lũy giáo dục; (iii) Sản phẩm Bảo an gia-là sản phẩm bảo hiểm bệnh hiểm nghèo. Sản phẩm Bảo an thành tài và Bảo an gia là hai sản phẩm bảo hiểm nhân thọ độc lập với các sản phẩm của ngân hàng, trong khi đó sản phẩm Bảo an tín dụng là sản phẩm bảo hiểm tích hợp với sản phẩm tín dụng của ngân hàng. Dựa trên những đặc điểm của ba sản phẩm bảo hiểm, học viên đã tổng hợp và phân tích các số liệu thu thập đƣợc về thực trạng triển khai các sản phẩm đó thông qua một số chỉ tiêu đánh giá cụ thể. Bên cạnh việc đánh giá những kết quả đạt đƣợc, luận văn đã tìm hiểu và chỉ rõ ra những hạn chế trong hoạt động bancassurance tại Vietcombank, đồng thời tìm ra nguyên nhân của những hạn chế đó. Ở chƣơng 3, dựa vào thực trạng hoạt động bancassurance đã đƣợc phân tích ở chƣơng 2 trên cơ sở định hƣớng phát triển hoạt động bancassurance của Vietcombank, học viên đề xuất các giải pháp nhằm phát triển hoạt động này tại ngân hàng trong thời gian tới. Nguyễn Thị Anh (2016), “Phát triển hoạt động bancassurance tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng Chi nhánh Liễu Giai”, luận văn thạc sỹ, Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả đã làm rõ khái niệm và đặc điểm của bancassurance, mô hình bancassurance và các tiêu chí, nhân tố ảnh hƣởng tới phát triển hoạt động bancassurance tại ngân hàng thƣơng mại. Trên cơ sở này, tác giả tiến hành phân tích thực trạng hoạt động bancassurance tại VPBank - CN Liễu Giai. Các giải pháp phát triển hoạt động bancassurance tại ngân hàng TMCP VPBank - CN Liễu Giai cũng đƣợc tác giả đề xuất nhƣ: Lựa chọn sản phẩm phù hợp; Lựa chọn mô hình và phƣơng thức phân phối sản phẩm phù hợp; Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực v.v. Phạm Thu Hƣơng (2017), “Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động Bancassurance tại Công ty TNHH MTV Bảo hiểm Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam”, luận văn thạc sỹ, Trƣờng Đại học Ngoại thƣơng. Tác giả đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động Bancassurance nhƣ khái niệm, mô 9
hình, sản phẩm và các tiêu thức đánh giá hoạt động Bancassurance cùng các nhân tố ảnh hƣởng. Tác giả cũng đã phân tích thực trạng hoạt động Bancassurance tại Công ty TNHH MTV Bảo hiểm Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam. Để khắc phục các hạn chế, tác giả đã kiến nghị một số giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động này tại Công ty tới năm 2023. Thu Hoài (2019), Bancassurance từng bƣớc khẳng định vị thế dẫn đầu, Tạp chí thời báo ngân hàng, số 8, tháng 1/2019. Một trong những dịch vụ phi tín dụng đã và đang đƣợc một số ngân hàng phát triển đó là Bancassurance - liên kết với các công ty bảo hiểm. Tác giả đã điểm lại những sự kiện lớn về Bancassurance trong năm 2018. Đồng thời, tác giả cũng khẳng định Bancassurance – xu thế đầu tƣ dài hạn nhiều tiềm năng trong thời gian tới. Nhƣ vậy, mặc dù có nhiều nghiên cứu về bancassurance trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, tuy nhiên, các nghiên cứu này hoặc nghiên cứu về bancassurance tại các ngân hàng thƣơng mại hoặc nghiên cứu ở một số các doanh nghiệp bảo hiểm khác nhau nhƣ Bảo việt hay Công ty TNHH MTV Bảo hiểm Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam. Công trình nghiên cứu tại Tổng công ty Bảo việt nhân thọ lại tập trung nghiên cứu về bancassurance trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ. Trong khi đó, công trình nghiên cứu tại Công ty TNHH MTV Bảo hiểm Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam mặc dù nghiên cứu về bảo hiểm phi nhân thọ là chủ yếu nhƣng điều kiện kinh doanh tƣơng đối khác biệt so với PVI. Đặc biệt, trong thời điểm hiện tại, hoạt động bancassurance đƣợc các NHTM và các DNBH đẩy mạnh triển khai do đó môi trƣờng kinh doanh của hoạt động bancassurance có nhiều thay đổi. Bên cạnh đó, hiện tại cũng chƣa có nghiên cứu nào về hoạt động bancassurance tại Công ty bảo hiểm Dầu khí từ năm 2017 cho tới nay. Do vậy, nghiên cứu của tác giả là cấp thiết và hoàn toàn không trùng lắp với các nghiên cứu đã công bố. 1.2. Cơ sở lý luận về hoạt động và phát triển hoạt động Bancassurance của doanh nghiệp bảo hiểm 1.2.1. Khái niệm chung về Bancassurance a. Sự hình thành và phát triển của Bancassurance 10
Bancassurance là một khái niệm khá mới tại Việt Nam nhƣng đã đƣợc sử dụng rất rộng rãi ở các nƣớc phát triển và chủ yếu là ở phƣơng Tây. Ở các nƣớc nhƣ Ý, Pháp, Tây Ban Nha… tỷ trọng doanh số bảo hiểm qua kênh ngân hàng chiếm khoảng 60-70% và ở các nƣớc Châu Á nhƣ Malaysia, Hàn Quốc, Singapore tỷ trọng doanh số chiếm khoảng 30-40%. (Hoàng Ngọc Khanh, 2017) Sự phát triển của bancassurance có thể đƣợc chia thành ba giai đoạn: - Giai đoạn 1 từ 1980 đến 1990: Bắt đầu sau năm 1980, khi các ngân hàng bắt đầu cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực bảo hiểm cho khách hàng của họ. Bancassurance ra đờ i lần đầu tiên ở Pháp vào giữa những năm 1980 khi mà các ngân hàng nhƣ NatWest và Barclays tạo ra các công ty bảo hiểm của riêng họ để bán sản phẩm của các công ty đó cho chính các khách hàng của ngân hàng mình. Nhƣng đến năm 1996, tăng trƣởng Bancassurance ở Anh đã chậm lại… nên Bancassurance chƣa tạo đƣợc dấu ấn đáng kể. Đạo luật Glass-Steagall năm 1933 đã cấm các ngân hàng Mỹ không tham gia kinh doanh với các công ty cung cấp một loại dịch vụ tài chính khác. Năm 1999, hầu hết Đạo luật Glass-Steagall đã đƣợc bãi bỏ cho phép bancassurance, còn đƣợc gọi là Allfinanz. Tuy nhiên, nó vẫn chƣa đƣợc chấp nhận hoàn toàn nhƣ là một kênh phân phối của bảo hiểm. Tuy nhiên, sau đó, các doanh nghiệp bảo hiểm khác của châu Âu cũng nhƣ Trung Đông, châu Phi và châu Á Thái Bình Dƣơng đã vận dụng kênh bán bảo hiểm này mang lại hiệu quả cao trong việc cung cấp cho khách hàng của họ những ngƣời cần bảo hiểm với chi phí tiết kiệm ở mức vừa phải nên Bancassurance nhanh chóng trở thành "Lý thuyết Big Bang". Bancassurance đƣợc phổ biến rộng rãi ở châu Âu từ rất lâu. Sau đó, trong đơn vị cuối thập niên 80 đã liên kết và chính sách liên kết đầu tƣ đã đƣợc bán ở các nƣớc Châu Âu phát triển. - Trong giai đoạn thứ hai, bắt đầu vào năm 1990 cho tới 2000, các ngân hàng bắt đầu bán dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ, cùng với bảo hiểm nhân thọ. - Giai đoạn 3: từ 2001 cho tới nay, Bancassurance đã phát triển mạnh mẽ ở khắp các châu lục trên thế giới: Ở Châu Á, một số thị trƣờng tăng trƣởng nhanh nhất cho hoạt động 11