Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Giúp học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3 nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Giúp học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3 nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa" nhằm giúp giáo viên đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong việc hình thành các hình thức tổ chức sáng tạo để truyền đạt kỹ năng, kiến thức đến tất cả các em học sinh để từ đó không ngừng phấn đấu, rèn luyện để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh nhà trường và cho ngành giáo dục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Giúp học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3 nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 NHẬN THẤY ĐƯỢC SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA LĨNH VỰC: GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 =====  ===== SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 NHẬN THẤY ĐƯỢC SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA LĨNH VỰC: GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG Tên tác giả: Lê Thị Oanh Tổ: Văn - Anh Năm học: 2021- 2022 Số điện thoại: 0972.667.624
MỤC LỤC Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ...........................................................................................1 1. Lí do chọn đề tài..................................................................................................1 2. Đối tượng tác động. .............................................................................................2 3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài. ...........................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................3 PHẦN II: NỘI DUNG ..............................................................................................4 I. Cơ sở lí luận và thực tiễn. ....................................................................................4 1. Cơ sở lí luận ........................................................................................................4 1.1. Khái niệm về sự khác biệt .............................................................................4 1.2. Tôn trọng sự khác biệt ..................................................................................4 1.3. Ý nghĩa của việc tôn trọng sự khác biệt........................................................5 1.4. Một số những biểu hiện của tôn trọng sự khác biệt:.....................................6 1.5. Tại sao học sinh nên tham gia các hoạt động ngoại khóa? ...........................6 2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng đề tài..................................................7 II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN ..................................................................................7 1. Biện pháp 1: Hoạt động ngoại khóa cho học sinh về tổ chức các hoạt động cộng đồng. .........................................................................7 2. Biện pháp 2: Tham gia các câu lạc bộ do nhà trường và đoàn trường tổ chức. .......................................................................................9 3. Biện pháp 3: Hoạt động ngoại khóa cho học sinh theo chủ đề từ thiện, tình nguyện. ............................................................................. 11 4. Biện pháp 4: Xây dựng "lớp học thân thiện, tôn trọng sự khác biệt". .......... 16 5. Biện pháp 5: Tổ chức các cuộc thi: “Nét đẹp văn hóa”và "Tài năng học sinh".... 19 5.1. Cuộc thi “Nét đẹp văn hóa" ....................................................................... 19 5.2. Cuộc thi “Tài năng học sinh". .................................................................... 20 6. Biện pháp 6: Giáo dục cho học sinh biết được tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt theo chủ đề “Tôn trọng sự khác biệt”thông qua tiết sinh hoạt lớp. ............................................ 21 7. Biện pháp 7: Kết hợp với giáo viên bộ môn, đặc biệt là giáo viên môn GDCD và môn Ngữ văn để lồng ghép, giáo dục học sinh biết “Tôn trọng sự khác biệt”thông qua các tiết dạy. .............. 22
8. Biện pháp 8: Phối hợp với Đoàn trường thanh niên để giáo dục ý thức “tôn trọng sự khác biệt”thông qua hoạt động ngoại khóa theo chủ đề tháng..................................................................... 23 9. Biện pháp 9: Xây dựng phiếu khảo sát để nắm được sự nhận thức của học sinh THPT về việc “Tôn trọng sự khác biệt". .................. 24 III. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI ........................................ 25 PHẦN III: KẾT LUẬN ......................................................................................... 29 1. Kết luận. ........................................................................................................... 29 2. Những khó khăn khi áp dụng đề tài. ................................................................ 29 3. Đề xuất. ............................................................................................................ 30 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 31 PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT Chữ cái viết tắt Cụm từ đầy đủ ATGT : An toàn giao thông CLB : Câu lạc bộ ĐVTN : Đoàn viên thanh niên GD : Giáo dục GDCD : Giáo dục công dân GV : Giáo viên GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HS : Học sinh KTX : Kí túc xá NGLL : Ngoài giờ lên lớp QG : Quốc gia SHL : Sinh hoạt lớp THPT : Trung Học Phổ Thông
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Hiện nay, xã hội đang tiến tới toàn cầu hóa, các phương tiện kĩ thuật càng ngày càng phát triển có thể gia tăng kết nối, rút ngắn khoảng cách thì rào cản giữa cá nhân với cá nhân, giữa cộng đồng này và cộng đồng khác lại càng khó có thể dỡ bỏ. Chính vì vậy mà việc giáo dục học sinh biết yêu thương, quan tâm, chia sẻ, tôn trọng lẫn nhau là một việc làm hết sức quan trọng. Xã hội vẫn thường tôn vinh những gì chung, phổ biến hay nói cách khác là có xu hướng toàn cầu và bỏ qua sự khác biệt, thậm chí là bài trừ những gì nổi trội. Chúng ta thường khó chấp nhận một người nào đó có suy nghĩ khác mình, tính cách khác mình, cách làm khác mình, thậm chí đơn giản là ăn mặc khác mình. Vì thế xã hội dù có văn minh đến đâu thì thật khó có thể xóa bỏ sự kì thị về chủng tộc, màu da, nền văn hóa, tính cách, khả năng. Mỗi con người chúng ta đều có hoàn cảnh sống khác nhau, tính cách khác nhau và khả năng khác nhau. Để học sinh có thể hòa nhập tốt trong cuộc sống đa dạng này thì việc giáo dục ở các em biết tôn trọng sự khác biệt là một nội dung quan trọng trong giáo dục hiện nay. Chúng ta đang sống trong một xã hội ngày càng phát triển văn mình, chính vì vậy chiến lược dạy học nhằm hướng dẫn học sinh biết tôn trọng sự khác biệt là hết sức cần thiết. Biết tôn trọng sự khác biệt, các em sẽ có cơ hội để tiếp nhận, phản hồi, chia sẻ kinh nghiệm, vốn hiểu biết lẫn nhau. Có thái độ tích cực trong hành vi của mình và của người khác. Biết đánh giá về sự khác biệt ngôn ngữ, văn hóa, phong tục, tính cách, khả năng... của từng cá nhân. Cũng như các nước trên thế giới, nền giáo dục Việt Nam đang rất quan tâm đến việc giáo dục tôn trọng sự khác biệt ở học sinh. Việc giáo dục các em biết tôn trọng, biết hợp tác, biết chấp nhận là một nội dung quan trọng để phát triển toàn diện về mặt nhân cách cho trẻ. Giáo dục chính là quá trình định hướng, điều chỉnh để tiến tới hoàn thiện mỗi cá nhân. Nhiệm vụ của mỗi nhà trường là thực hiện giáo dục toàn diện để học sinh phát triển hài hòa, phát huy tối đa năng lực cá nhân, trở thành chính mình, không phải là bản sao của một hình mẫu cụ thể nào. Đây chính là mục tiêu của giáo dục. Việc giáo dục học sinh biết tôn trọng sự khác biệt là một việc làm hết sức quan trọng, đặc biệt là học sinh THPT. Bởi lẽ, đây là lứa tuổi mà các em thường có cá tính mạnh, khó bảo, các em thường thích làm theo ý mình, luôn cho rằng mình hơn người, mình là nhất mà quên mất rằng mọi người đều khác nhau, không có cá nhân nào giống cá nhân nào và họ đều có quyền được người khác tôn trọng. 1
Việc thiếu tôn trọng sự khác biệt sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng như: Đối với học sinh THPT nếu thiếu tôn trọng sự khác biệt sẽ làm cho bản thân trở thành một người cô đơn, sống không hòa nhập vào đựơc tập thể. Bản thân sẽ dễ rơi vào tình trạng cô lập thiếu sự chia sẻ, giúp đỡ của người khác khi cần. Khi bản thân không tôn trọng sự khác biệt của người khác thì ngược lại mình cũng không nhận lại được sự tôn trọng của họ. Lúc đó cuộc sống sẽ trở nên tẻ nhạt, nhàm chán và nặng hơn nữa bản thân sẽ rất dễ mắc phải căn bệnh tự kỉ, thiếu hòa nhập. Trong môi trường giáo dục, trường học là nơi để kết nối, tạo nên sự gắn kết mật thiết giữa các học sinh. Là nơi giúp các em có thể hòa nhập, tạo một môi trường học tập vui chơi lành mạnh. Giúp các em có thể hoàn thiện về mặt nhân cách. Nhưng nếu thiếu tôn trọng sự khác biệt, vô hình chung các em sẽ trở thành một người sống theo chủ nghĩa cá nhân, không giúp ích được cho xã hội sau này. Trong xã hội nếu không có tôn trọng sự khác biệt cuộc sống sẽ thiếu đi những mảng màu mới, thiếu đi sự vui vẻ và sống động. Một xã hội không có sự tôn trọng lẫn nhau xã hội đó sẽ thiếu đi sự gắn kết chặt chẽ. Thiếu tôn trọng sự khác biệt sẽ làm cho rào cản xã hội càng được nhân rộng lên. Mối quan hệ giữa mọi người càng ngày càng trở nên tồi tệ, xã hội càng ngày càng kém văn minh, phát triển. Trường THPT Quỳ Hợp 3 có đến 90% học sinh là con em dân tộc thiểu số. Là nơi hội tụ của đa sắc dân tộc: Thái, thanh, thổ, kinh. Mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa, phong tục tập quán khác nhau nên việc giúp học sinh có thể hòa nhập là một việc làm quan trọng. Trong khi đó học sinh chủ yếu ở vùng xâu, vùng xa nên việc nhận thức của các em còn rất hạn chế nên vai trò giáo dục của người GV đặt biệt là GVCN là vô cùng quan trọng. Việc giáo dục HS tôn trọng sự khác biệt ở trường THPT Quỳ Hợp 3 còn rất hạn chế. Đây chính là điều làm tôi hết sức trăn trở. Xuất phát từ những cơ sở trên tôi lựa chọn giải pháp “Giúp học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3 nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa”để nghiên cứu và thực hiện. 2. Đối tượng tác động. - Là HS đã và đang chủ nhiệm tại trường THPT Quỳ Hợp 3 3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài. Về thời gian: Từ tháng 2 năm 2020 đến nay tôi bắt đầu nghiên cứu và áp dụng đề tài này. Về không gian: Đề tài được áp dụng ở các lớp CN tại trường THPT Quỳ Hợp 3. Về nội dụng: Đề tài đề cập đến việc giáo dục cho học sinh biết về sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt. 2
4. Phương pháp nghiên cứu. - Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của từng em học sinh. - Thống kê. - Xây dựng phiếu khảo sát từ đó phân tích và tìm hiểu tình trạng HS chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt để đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. - Việc giáo dục cho học sinh THPT nhận thức được tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt là một điều vô cùng quan trọng, giúp học sinh biết cách tôn trọng mình và tôn trọng người khác để xây dựng một xã hội văn minh tốt đẹp. - Từ những biện pháp mới lạ, hấp dẫn và thu hút đó là việc HS được tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, tham gia các cuộc thi, trò chơi giúp các em hình thành và phát triển một cách toàn diện về mặt nhân cách. - Giải pháp mang đến phương pháp mới, học sinh có thể tiếp thu một cách dễ dàng, tác động mạnh mẽ vào nhận thức của các em học sinh để từ đó các em biết mình nên làm gì và cần làm những gì. - Thông qua giải pháp các em sẽ nhận thấy được thành công trong cuộc sống không phải đến từ tài năng và kinh nghiệm mà đến từ thái độ cầu thị và thái độ khiếm tốn mà cốt lõi của nó chính là học cách tôn trọng khác biệt. - Qua những giải pháp chú trọng vào việc giáo dục lòng nhân ái cho học sinh, giúp học sinh biết thương yêu, biết quý trọng, giúp đỡ bạn bè để cùng nhau xây dựng trường học thân thiện. - Giải pháp còn giúp học sinh nhận thức được rằng sự khác biệt chính là yếu tố căn bản và cần thiết để làm nên một cuộc sống đa dạng và phong phú, muôn hình vạn trạng. Chính vì thế con người cần biết dung hòa và chấp nhận sự khác biệt, tôn trọng sự khác biệt vì tất cả đều bình đẳng với nhau. - Giải pháp còn giúp giáo viên vận dụng vào việc giáo dục học sinh theo hướng tích cực, tạo mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên và học sinh, giữa giáo viên và phụ huynh, nhà trường và xã hội. - Giải pháp còn giúp giáo viên đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong việc hình thành các hình thức tổ chức sáng tạo để truyền đạt kỹ năng, kiến thức đến tất cả các em học sinh để từ đó không ngừng phấn đấu, rèn luyện để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh nhà trường và cho ngành giáo dục. - Giúp các em hoàn thiện về mặt nhân cách để các em trở thành học sinh chăm ngoan, học giỏi. Vừa có tài vừa có đức góp sức mình cải tạo xã hội. 3
PHẦN II: NỘI DUNG I. Cơ sở lí luận và thực tiễn. 1. Cơ sở lí luận 1.1. Khái niệm về sự khác biệt Trên thế giới này không có hai chiếc lá giống nhau. Cuộc sống muôn hình vạn trạng, là nơi tồn tại muôn vàn sự khác biệt.Thế giới rộng lớn, không có những dòng sông giống nhau. Sa mạc mênh mông, không có những hạt cát giống nhau. Thế giới này, cuộc sống này luôn mang trong mình sự khác biệt. Vậy khác biệt là gì? Khác biệt là những nét riêng, sự độc đáo được khẳng định, được đề cao gắn với đời sống của cá thể trong xã hội. Sự khác biệt có thể được thể hiện ở suy nghĩ, quan điểm, lối sống, hành động, cách ứng xử của bản thân với người khác. Sự khác biệt là một thuật ngữ triết học, một phạm trù triết học biểu thị sự khác biệt lẫn nhau giữa các sự vật. Hay còn gọi là sự chênh lệch, không giống nhau. Mỗi cá thể con người đều khác nhau, không cá nhân nào hoàn toàn giống hệt cá nhân nào, kể cả những người có cùng ngoại hình, hay được lớn lên trong cùng một môi trường, một văn hóa. Khác biệt được chia thành khác biệt bên ngoài và khác biệt bên trong. Khác biệt bên ngoài là sự khác biệt lẫn nhau giữa các sự vật. Khác biệt bên trong là những yếu tố và xu hướng đối lập bên trong sự vật, tức là những mâu thuẫn ngay ở trong bản thân sự vật. 1.2. Tôn trọng sự khác biệt Tôn trọng sự khác biệt là văn hóa ứng xử tối thiểu cần phải có của một người sống trong xã hội này. Tôn trọng sự khác biệt cũng chính là sức mạnh của trí tuệ. Vậy tôn trọng sự khác biệt là gì? Tôn trọng sự khác biệt, nói cách khác, chính là sự thấu hiểu và trở nên cởi mở (open-minded) với những điều mới lạ.Tôn trọng sự khác biệt luôn luôn là điều cần thiết trong bất cứ hội nhóm, tập thể trong bất cứ quy mô nào. Trong gia đình, tôn trọng sự khác biệt sẽ làm mờ đi khoảng cách thế hệ - tác nhân gây ra nỗi ác mộng cho bố mẹ và con cái. Cha mẹ sẽ hiểu con cái mình muốn gì, con cái sẽ thấu hiểu tại sao cha mẹ lại làm những điều đó. Trong công việc, tôn trọng sự khác biệt là chìa khóa cho một môi trường làm việc lành mạnh. Giúp cho mỗi người thể hiện được năng lực và phẩm chất của mình. Trong giáo dục, tôn trọng sự khác biệt sẽ tạo ra một trường học tập lành mạnh. Học sinh có thể bày tỏ được quan điểm, sở thích, năng lực... của bản thân. Đây cũng chính là chìa khóa vạn năng giúp các em có thể phát triển và sớm thành công trong tương lai. 4
Trong tình yêu và tình bạn, chỉ riêng tình cảm thì không bao giờ có thể duy trì một mối quan hệ bền vững và lâu dài. Yêu thương mà không có sự thấu hiểu rất dễ gây ra những hiểu lầm, biến nó thành một mối quan hệ độc hại. Đừng vì thấy người kia không có cùng sở thích với mình mà ngay lập tức kết luận rằng họ "nhạt nhẽo”và "nông cạn"; hay chỉ đừng vì sự khác biệt trong cách nhìn nhận sự việc mà cho rằng người kia không phù hợp với mình. Trái dấu đúng là hút nhau đấy, nhưng trái dấu mà không có sự thấu hiểu thì chắc chỉ có va đập nhau chứ chẳng còn là hút nhau nữa. Nhà bác học Albert Einstein từng nói rằng: “Ai cũng là thiên tài. Nhưng nếu bạn đánh giá một con cá bằng khả năng leo cây, nó sẽ sống suốt đời với niềm tin rằng nó là kẻ đần độn”. Nhà văn trẻ Nguyễn Ngọc Thạch - tác giả của hàng chục đầu sách bán chạy trên thị trường cũng đồng quan điểm với Einstein. Anh cho rằng: “Ta không thể bắt một con cá chạy bộ, hay một con hươu xuống nước bơi. Mỗi cá thể trong xã hội được cấu thành từ sự đa dạng trên nền tảng sẵn có. Tôn trọng sự khác biệt là tôn trọng chính mình” 1.3. Ý nghĩa của việc tôn trọng sự khác biệt. Cuộc sống vốn là thế giới đa dạng, phong phú, đầy màu sắc và mỗi người là một cá thể độc lập với những quan điểm sống khác nhau. Vậy khó có thể bắt người khác giống mình về sở thích, thói quen, tính cách Điều quan trọng là mỗi người phải biết chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt của người khác. Vậy tôn trọng sự khác biệt có ý nghĩa như thế nào? Muốn có được suy nghĩ và hành xử đúng đắn, chúng ta cần biết chấp nhận sự khác biệt, hướng đến một cách sống bao dung, rộng lượng. Điều đó giúp bạn có được cuộc sống chan hòa với mọi người và có thêm nhiều cơ hội tốt trong cuộc sống. Chấp nhận cuộc sống như nó vốn có, điều đó có nghĩa là bạn đang tiến dần đến sự chín chắn, trưởng thành. Nếu bạn biết tôn trọng sự khác biệt của người khác, tôn trọng quyền tự do cá nhân của mỗi người, bạn sẽ nhận được sự tôn trọng của mọi người, cuộc sống rồi sẽ mỉm cười với bạn. Tôn trọng sự khác biệt không phải là bạn đã tự đánh mất mình, mà đó là văn hóa ứng xử cần phải có của mỗi người. Tôn trọng sự khác biệt, bạn sẽ hạn chế làm người khác tổn thương chỉ vì những định kiến và nông nổi của mình. Mỗi người đều có cách sống riêng của mình. Chúng ta không nên vội vàng đánh giá người khác chỉ dựa vào những biểu hiện bề ngoài, vì đó chưa phải là tất cả để nói lên bản chất của một người. Sống tốt cuộc sống của mình, không kỳ thị, xoi mói, xâm phạm vào đời tư của người khác. Sống với thái độ kỳ thị, chỉ làm cho mối quan hệ của chúng ta ngày càng xấu đi. Ai cũng có một lẽ sống, một niềm tin, họ sống và suy nghĩ theo cách của mình. Chúng ta cần phải nhìn nhận và tôn trọng điều đó, không nên áp đặt, bắt họ sửa đổi theo ý muốn của mình. Chính sự khác biệt của mỗi người tạo nên một bức tranh đa dạng của cuộc sống. Vì vậy, chúng ta 5
phải biết dung hòa và chấp nhận sự khác biệt. Cuộc sống luôn chứa đựng những điều tốt đẹp. Để cảm nhận được điều đó, chúng ta hãy dùng tấm lòng bao dung của mình, đồng thời gạt bỏ những suy nghĩ không tốt về người khác, quan tâm đến những điều tốt đẹp và sự tử tế của họ. Mỗi người có một giá trị riêng, khi ta chấp nhận và tôn trọng giá trị của người khác cũng chính là ta trân trọng chính mình. Vì vậy, ta không cần phải hạ thấp ai để khẳng định giá trị của bản thân. Nếu chúng ta biết đón nhận sự khác biệt trong cuộc sống, mối quan hệ của chúng ta ngày càng được mở rộng và gần gũi nhau hơn. Mỗi người với một quan điểm sống, một trạng thái cảm xúc riêng sẽ tô điểm thêm nhiều sắc màu cho cuộc sống. 1.4. Một số những biểu hiện của tôn trọng sự khác biệt: + Có cái nhìn khách quan hơn về cuộc sống. + Không so xét quá nhiều về khả năng của mình với người khác. + Cảm thấy mọi người thật đa dạng và luôn muốn tìm hiểu, cũng như mở lòng kết bạn với tất cả mọi người. + Tôn trọng người khác dù họ có làm những việc “lập dị". + Luôn tin vào bản thân và sống lạc quan. + Luôn tìm kiếm sự tốt đẹp từ người khác. + Quan tâm, lắng nghe để thấu hiểu người người khác. + Đặt bản thân mình vào họ để hiểu. + Biết chia sẻ và đồng cảm. 1.5. Tại sao học sinh nên tham gia các hoạt động ngoại khóa? Hoạt động ngoại khóa là sân chơi bổ ích để học sinh rèn luyện thể chất cũng như phát triển các kỹ năng bổ trợ cho quá trình học tập và công việc sau này. Tham gia hoạt động ngoại khóa giúp cho học sinh có cơ hội học hỏi những bộ môn mình yêu thích. Từ đó, các em cảm thấy hào hứng, thích thú, giúp giải tỏa căng thẳng sau giờ học chính khóa. Các lớp học ngoại khóa cũng kết nối học sinh với bạn bè, thầy cô giáo mới. Học sinh được trao đổi, chia sẻ, nâng cao kỹ năng giao tiếp, kĩ năng sống và có những hiểu biết về thế giới xung quanh. Khuyến khích học sinh tham gia hoạt động ngoại khóa là nội dung được nhiều đơn vị giáo dục quan tâm. Mục đích hoạt động ngoại khóa như sau: + Tăng cường sức khỏe, giải tỏa mệt mỏi sau những giờ học căng thẳng thông qua các hoạt động thể dục, thể thao. + Hỗ trợ cho giáo dục chính khóa, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách dưới các hình thức tham gia hoạt động cộng đồng (chuyến đi từ thiện, giúp đỡ hoàn cảnh neo đơn, ). 6
+ Bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo của học sinh từ các buổi sinh hoạt câu lạc bộ (âm nhạc, xiếc, kịch, mỹ thuật) hay các cuộc thi. + Cơ hội để học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết trong cuộc sống như kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống, làm việc nhóm, tôn trọng sự khác biệt cá nhân, 2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng đề tài Học sinh trường THPT Qùy Hợp 3 phần lớn con em dân tộc thiểu số. Học sinh chủ yếu là ở vùng xâu, vùng xa nên nhận thức còn hạn chế. Học sinh đa phần mang chủ nghĩa cá nhân. Ý thức về sự tương thân, tương ái, đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau gần như là hạn chế. Đa phần học sinh cho răng các em đến trường chỉ để tiêp thu kiến thức còn các hoạt động khác không quan trọng và không nhất thiết phải tham gia. Học sinh chủ yếu ở trọ, thiếu sự quản lí của phụ huynh nên các em thiếu sự giáo dục từ bố mẹ. Kĩ năng sống ở các em chưa có, học sinh hầu như chỉ tham gia các hoạt động ở trường trên tinh thần bắt buộc mà chưa chủ động tham gia các hoạt động trong và ngoài nhà trường. Căn cứ vào việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong năm học 2020 - 2021 của Bộ Giáo dục, và Sở Giáo Dục Nghệ An. Căn cứ vào phương hướng nhiệm vụ năm học 2021 của trường THPT Quỳ Hợp 3. Tôi quyết định đưa ra “Giúp học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3 nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa”nghiên cứu và thực hiện. Để giúp học sinh hiểu rõ ý nghĩa và vai trò của việc "tôn trọng sự khác biệt", giúp các em hoàn thiện về mặt nhân cách. II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Biện pháp 1: Hoạt động ngoại khóa cho học sinh về tổ chức các hoạt động cộng đồng. Tổ chức cộng đồng cho học sinh là hình thức quy tụ các em có chung mối quan tâm về một lĩnh vực nào đó: học tập, vui chơi, giải trí, tham gia các hoạt động thiện nguyên, bảo vệ môi trường, bình đẳng giới, Học sinh cùng sinh hoạt trao đổi những hiểu biết của mình về lĩnh vực đó, tham gia các hoạt động chung như tình nguyện, sự kiện, cuộc thi - Trường THPT Quỳ Hợp 3 có nhiều mục tiêu cho học sinh và giáo viên. Một trong số các giá trị chủ chốt mà Nhà trường hi vọng nuôi dưỡng ở các em chính là sự quan tâm và lòng tôn trọng. Quan tâm đến các bạn đồng lứa, dù họ cần chúng ta giúp đỡ hoặc đơn giản là qua các hành động tử tế và cách đối đãi ân cần hàng ngày có thể là một cam kết đầy thử thách. Tôn trọng những người khác biệt vẫn có thể đem lại nhiều thứ cho Nhà trường và cộng đồng lớn hơn, điều này có 7
thể đôi khi thật khó thực hiện những không phải không làm được. Tôi hi vọng khi các em tham gia các tổ chức hoạt động cộng đồng có thể đem đến một con đường mới, là nơi các em có thể cùng gặp nhau để học hỏi thêm nhiều về các giá trị cốt lõi của cuộc sống. - Hoạt động cộng đồng thường được triển khai cho học sinh theo đội nhóm, CLB. Các bạn sinh hoạt theo chủ đề mình quan tâm định kỳ hàng tuần, hàng tháng. Ngoài ra, đội nhóm, CLB cộng đồng sẽ tổ chức các hoạt động lan tỏa thông tin, tác động đến nhận thức của các bạn trẻ khác một cách tích cực về các vấn đề, lĩnh vực trong xã hội. - Ngoài việc tham gia học tập và các hoạt động ở trường thì học sinh có thể tham gia các hoạt động cộng đồng ở xóm, xã nơi mình cư trú. Tôi đã định hướng cho các em tham gia các hoạt động cộng đồng như: tình nguyện, thiện nguyên, các CLB như thể dục thể thao, văn nghệ.. ở xóm, huyện nơi các em cư trú. Hình 1: HS tham gia CLB tình nguyện, thiện nguyên ở thôn, xóm Hoạt động cộng đồng là tổ chức hoạt động ngoài trường học. Các em không chỉ tham gia sinh hoạt ở trường mà còn tham gia hoạt động ở địa phương mình. Để HS lớp CN tham gia hoạt động cộng đồng có hiệu quả tôi đã tiến hành thực hiện theo các bước sau: - Bước 1: Lập danh sách học sinh theo từng xã. - Bước 2: Bầu một bạn HS có năng lực phụ trách xã đó. - Bước 3: Liên hệ bí thư đoàn xã để trao đổi và nắm bắt được các hoạt động cộng đồng của xã. - Bước 4: Khi có bất kì một hoạt động cồng đồng nào ở địa phương và trong khoảng thời gian HS được nghỉ học thì bắt buộc HS phải tham gia và ghi lại khoảnh khắc bằng cách chụp ảnh lưu niệm. 8
- Bước 5: Hoạt động cồng đồng được xem là một tiêu chí để đánh giá, xếp loại thi đua theo hàng tháng. HS tham gia bất kì một hoạt động cộng đồng nào sẽ được cộng điểm thi đua. - Bước 6: Tuyên dương các bạn học sinh tham gia tích cực các hoạt động cồng đồng qua tiết SHL. Hình 2: HS tham gia tu sửa khu vui chơi cho các em mầm non ở xã Châu Cường. - Việc tham gia các hoạt động cộng đồng sẽ giúp các em: + Tốt cho việc rèn luyện về các kỹ năng giao tiếp, tôn trọng sự khác biệt, nâng cao khả năng phán đoán và xử lý vấn đề,... Đặc biệt, các bạn học sinh còn có môi trường để rèn luyện kỹ năng giao tiếp và tạo sự kết nối giữa cá nhân với cá nhân và giữa cá nhân với cộng đồng. + Khi tham gia hoạt động cộng đồng giúp các em hòa nhập vào cộng đồng, có thể làm quen được với nhiều người, tăng khả năng giao tiếp. Các em có những hiểu biết rộng hơn về thế giới bên ngoài, mối quan hệ càng ngày càng được mở rộng thêm. + Giúp các em nhận thức được vai trò và trách nhiệm của bản thân trong việc xây dựng các tổ chức cộng đồng. 2. Biện pháp 2: Tham gia các câu lạc bộ do nhà trường và đoàn trường tổ chức. - Mục đích của việc thành lập các CLB: + Giúp học sinh có thể phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo trong việc nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện cho học sinh. Tạo môi trường học tập lành mạnh, thân thiện, nói không với phân biệt đối xử. Tham gia các CLB giúp các em nhận thức rõ rằng: mỗi cá thể con người đều khác nhau, không cá nhân nào hoàn toàn giống hệt cá nhân nào, kể cả những người có cùng ngoại hình, hay được lớn lên trong cùng một môi trường, một nền văn hóa thì họ vẫn mang trong mình 9
tính cách khác nhau, tài năng khác nhau, phẩm chất khác nhau... nhưng tất cả sự khác nhau đó chính là sự khác biệt và cần được người khác tôn trọng. + Tham gia CLB, học sinh có thể chọn môn học hoặc môn nghệ thuật mình thích để học hỏi kiến thức, trau dồi kỹ năng. Qua đó, các bạn được phát huy năng khiếu bản thân. Gặp gỡ thầy cô giáo và bạn bè mới cũng giúp học sinh có nhiều mối quan hệ, có người chia sẻ đam mê, tạo nên sự hào hứng trong quá trình học tập. Nhiều CLB cũng là nơi phát hiện và ươm mầm những tài năng lứa tuổi học trò. Mối quan hệ giữa các cá nhân ngày càng xích lại gần nhau hơn. - CLB học sinh là nơi tập hợp các bạn cùng chung một mối quan tâm, sở thích với một bộ môn học thuật hoặc nghệ thuật nào đó: toán, tin, múa, dance, đàn, hát, võ Học sinh có thể tham gia học tập, sinh hoạt CLB định kỳ. Các CLB còn có thể tổ chức các cuộc thi giao lưu với nhau. - Trường THPT Quỳ Hợp 3 đã tổ chức hàng chục câu lạc bộ văn hóa để học sinh dễ dàng tìm thấy “ngôi nhà”thứ 2 của mình như CLB sở thích, CLB võ thuật, CLB thể thao, CLB múa, CLB võ cổ truyền, CLB phản biện... Để các CLB hoạt động có hiểu quả và thu hút được HS tham gia nhà trường và đoàn trường đã tiến hành thực hiện như sau: Bước 1: Đoàn trường đã phát đơn đăng kí tham gia các CLB về từng lớp. HS các lớp đăng kí tham gia các CLB theo sở thích và nguyện vọng của mình. Bước 2: Đoàn trường thu thập thông tin, lập danh sách HS tham gia từng CLB. Bước 3: Ở mỗi CLB bầu ra người làm chủ nhiệm CLB. Chủ nhiệm mỗi CLB lên kế hoạch sinh hoạt cho các thành viên trong nhóm mình. - Chẳng hạn như CLB sở thích do Đoàn trường thành lập, là nơi các em có thể tham gia bất cứ một môn nghệ thuật nào đúng sở trưởng của bản thân. Ở đó các em thoải mái thể hiện tài năng của mình, đồng thời có thể giao lưu, học hỏi để giúp nhau cùng tiến bộ, đồng thời tạo dựng mối quan hệ gần gũi, thân thiết. Từ đó các em có thể khẳng định được giá trị của bản thân mỗi người. Hình 3: Sinh hoạt CLB sở thích 10
- Năm học 2021- 2022. Đoàn trường còn tổ chức thêm một CLB Chống bạo lực học đường, một trong những CLB mới thành lập và hoạt động rất năng nổ, đem lại nhiều hiệu quả cao. Là nơi giúp học sinh biết quý trọng bản thân, tôn trọng cơ thể của người khác. Đồng thời, phát triển tư duy và lối sống lành mạnh, tìm cách hỗ trợ nhóm yếu thế và ngăn cản nhóm bắt nạt. Và từ khi CLB này ra đời, tình trạng bạo lực học đường đã giảm đi đáng kể, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa các cá nhân trong trường học. Hình 4: sinh hoạt CLB phòng chống bạo lực học đường. - Cũng trong năm học này Đoàn trường vừa cho ra mắt CLB “giúp bạn tự tin". Đây là CLB giành cho những bạn học sinh sống rụt rè, nhút nhát, tự ti về bản thân. Khi tham gia CLB này, Đoàn trường đã chọn ra một đội ngũ tư vấn là các bạn học sinh, năng nổ, nhiệt tình, biết sẻ chia nỗi niềm và có thể giúp các bạn vượt lên chính mình. Vì các em có cùng độ tuổi nên có thể hiếu tâm lí của nhau. Từ khi CLB này ra đời, đã có rất nhiều học sinh tham gia. Ở đó các bạn được gặp gỡ những bạn giống mình, các bạn có thể trò chuyện, chia sẻ và nói ra những điều mình nghĩ, mình không dám, mình sợ. Sự gặp gỡ của những con người giống nhau đó có thể giúp các em cởi mở hơn, trò chuyện nhiều hơn, thể hiện nhiều hơn, dần dần các em sẽ hình thành cho mình thói quen biết biểu lộ, biết nói, biết thể hiện mình. 3. Biện pháp 3: Hoạt động ngoại khóa cho học sinh theo chủ đề từ thiện, tình nguyện. Hoạt động từ thiện, tình nguyện là hình thức tổ chức giúp học sinh đóng góp công sức, vật chất, hỗ trợ các bạn học sinh, người dân ở các vùng khó khăn hoặc 11
gặp thiên tai, dịch bệnh. Hay các hoạt động khác như làm sạch môi trường, tiếp sức mùa thi... Tổ chức cho học sinh làm từ thiện, tham gia các hoạt động thiện nguyện là một việc làm mà hiện nay trường THPT Quỳ Hợp 3 đang thực hiện và thực hiện rất tốt. Đoàn trường THPT Quỳ Hợp 3 đã thành lập một CLB tình nguyện do một đồng chí giáo viên là UV BCH Đoàn trường làm chủ nhiệm. CLB sẽ lên kế hoạch hoạt động theo từng tháng. HUYỆN ĐOÀN QUỲ HỢP ĐOÀN TNCS HỒ CH MINH ĐOÀN TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG CÂU LẠC BỘ TÌNH NGUYỆN NĂM HỌC 2021 - 2022 TT Hoạt động Thời gian Công việc dự kiến Chăm sóc nghĩa - Tổng vệ sinh khu vực nghĩa 1 Tháng 9 trang Xã Châu Quang trang. Phòng chống covid - Lập các điểm rửa tay sát khuẩn 2 13/09 -19 - Tuyên truyền đến các ĐVTN - Kêu gọi ủng hộ. Thu gom phế liệu 3 02 - 31/10/2021 - Thu gom phế liệu. tháng 10 Phân loại giấy loại, phế liệu... - Kêu gọi ủng hộ. Thu gom phế liệu 4 02 - 30/11/2021 - Thu gom phế liệu. tháng 11 - Phân loại giấy loại, phế liệu... - Kêu gọi Đoàn viên ủng hộ quần Thực hiên chương áo,... 5 trình áo ấm tặng Tháng 12 bạn - Quyên góp ủng hộ tại các xã khó khăn. - Kêu gọi ủng hộ. Thu gom phế liệu 6 02 - 31/12/2020 - Thu gom phế liệu. tháng 12 - Phân loại giấy loại, phế liệu... Hoạt động hướng Thực hiện công việc theo kế 7 tới kỉ niệm 20 năm Tháng 12 hoạch Đoàn trường. thành lập Trường 12
- Kêu gọi các Đoàn viên chi Thực hiên chương Đoàn ủng hộ. 8 trình tết vì người Tháng 1 - Lập danh sách các Đoàn viên có nghèo hoàn cảnh khó khăn. - Trao quà tết. - Kêu gọi ủng hộ. Thu gom phế liệu 9 2 - 31/01/2022 - Thu gom phế liệu. tháng 01 - Phân loại giấy loại, phế liệu... - Kêu gọi ủng hộ. Thu gom phế liệu 10 2 - 28/02/2022 - Thu gom phế liệu. tháng 02 - Phân loại giấy loại, phế liệu... Hoạt động chào - Thực hiện công việc theo kế 11 mừng ngày Thành Tháng 3 hoạch Đoàn trường. lập Đoàn 26/03 - Kêu gọi ủng hộ. Thu gom phế liệu 12 2 - 28/04/2022 - Thu gom phế liệu. tháng 04 - Phân loại giấy loại, phế liệu... Thu gom phế liệu - Kêu gọi ủng hộ. 13 tháng 5. 03 - 15/05/2022 - Thu gom phế liệu. - Phân loại giấy loại, phế liệu... - Dẹp hành lang ATGT, giữ gìn trật tự khu vực thi. - Hướng dẫn làm thủ tục thi. Hoạt động tiếp sức - Hướng dẫn sơ đồ phòng thi. 14 mùa thi Tuyển sinh 02 - 04/06/2022 lớp 10. - Phát khẩu trang y tế, sát khuẩn, đo thân nhiệt. - Hỗ trợ các hoạt động vệ sinh, phòng chống dịch COVID - Dẹp hành lang ATGT, giữ gìn Hoạt động tiếp sức trật tự khu vực thi. 15 mùa thi tốt nghiệp 05 - 08/07/2022 THPT QG 2021. - Hướng dẫn sơ đồ phòng thi. - Phát khẩu trang y tế, sát khuẩn, 13
đo thân nhiệt. - Hỗ trợ các hoạt động vệ sinh, phòng chống dịch COVID - Dọn dẹp khuôn viên Nghĩa Hoạt động tưởng trang xã Châu Quang 16 niệm ngày thương 27/07/2022 - Dâng hương tưởng niệm. binh liệt sỹ - Thăm và động viên các thương binh, gia đình chính sách trên địa bàn. - Hướng dẫn làm thủ tục nhập học. Hướng dẫn tuyển 17 20 - 21/07/2022 - Giới thiệu các điểm ở trọ uy tín sinh vào lớp 10. như KTX trường , khu nhà trọ quanh trường Kế hoạch hoạt động CLB tình nguyện - Đây là CLB tình nguyện đúng với tên gọi của nó. Tất cả thành viên tham gia đều là sự tự nguyện. Tuy nhiên, chủ nhiệm CLB phải có những hình thức tuyên truyền, lan tỏa để thu hút HS tham gia. + Mỗi học kỳ, học sinh được tham gia các hoạt động như ủng hộ quần áo cho người nghèo, quyên góp sách vở cho học sinh vùng cao, giúp đỡ những bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn không chỉ là ủng hộ về mặt vật chất mà còn giúp đỡ thông qua việc làm, hành động cụ thể Qua đó, học sinh có cơ hội trải nghiệm, trang bị kỹ năng sống, bồi đắp tinh thần tương thân tương ái, hỗ trợ cộng đồng, mối quan hệ giữa mọi người ngày càng xích lại gần nhau. Hình 5: Ảnh tình nguyện tại nhà bạn Sầm Thị Ly- lớp 12C1. 14
- Đa số học sinh tham gia từ thiện hoặc các việc làm thiện nguyện đều xuất phát từ mong muốn được chia sẻ và giúp đỡ những mảnh đời kém may mắn, những người gặp khó khăn hay các hành động đẹp mang những ý nghĩa thiết thực, tuyên truyền. Trong hoạt động từ thiện, học sinh thấy được ý nghĩa của việc mình đã và đang làm, có thêm niềm vui, sự hứng khởi để làm việc thiện. - Bằng công việc tình nguyện, các em sẽ mang lại niềm vui, hạnh phúc cho những người khác và rất có thể công sức của các em đóng góp sẽ giúp thay đổi hoàn toàn cuộc đời của những người trước đây còn xa lạ với mình. Sau khi làm tình nguyện, các em sẽ nhận ra được lẽ sống, sẽ nhận được thêm những nguồn năng lượng tích cực trong cuộc sống, sẽ trân trọng người khác dù họ có bất cứ hoàn cảnh nào. - Khi tham gia tình nguyện, các em sẽ có cơ hội tiếp xúc với nhiều người. Lúc đó, bạn sẽ có cơ hội va chạm với nhiều điều mới mẻ mà khi ở nhà, ở trường bạn không hề có được. Đồng thời, những hiểu biết của bạn cũng sẽ là một món quà kiến thức dành cho người khác và ngược lại người khác cũng giúp mình nhận thức được rất nhiều những giá trị của cuộc sống và mình cần tôn trọng điều đó. - Tham gia các hoạt động từ thiện, tình nguyện sẽ rút ngắn khoảng cách giữa các cá nhân, thắt chặt được tình đoàn kết. Giúp các em hiểu được trong cuộc sống này không phải ai cũng như ai, mỗi người một hoàn cảnh, không phải cuộc đời ai cũng là màu hồng, không phải ai sinh ra cũng có một cuộc sống tốt đẹp. Từ các hoạt động đó rèn cho các em được bản tính sống nhân hậu, biết quan tâm giúp đỡ, chia sẻ với người khác. Có như vậy mới xóa nhòa khoảng cách, xích lại gần nhau. Hình 6: Tham gia tình nguyện phát quần áo miễn phí cho học sinh nghèo. - Một điều vô cùng tuyệt vời khi các em tham gia tình nguyện là được gặp gỡ những người thực sự thú vị. Các bạn cũng sẽ có dịp để kết thêm những người bạn mới với đủ loại tính cách khác nhau nhưng cùng chung một mục đích, cùng 15