SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái tại lớp Lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng

I. Phần mở đầu<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và toàn xã hội. Việc bảo vệ, <br /> chăm sóc và giáo dục có ý nghĩa hết sức quan trọng đến sự hình thành phát triển  <br /> nhân cách  ở  mỗi trẻ. Thông qua các hoạt động học tập, vui chơi  ở  trường mà <br /> khả  năng nhận thức của mỗi trẻ  cũng được nâng lên, trong đó, hoạt động làm  <br /> quen chữ cái rất cần thiết đối với trẻ mầm non, vì nó là phương tiện góp phần  <br /> trong việc giáo dục đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, đặc biệt giúp trẻ phát triển ngôn  <br /> ngữ. Ngoài ra, môn Làm quen chữ  cái là tiền đề  vững chắc giúp trẻ  bước vào <br /> trường Tiểu học với một tâm thế  tự  tin, vững chắc. Làm quen với chữ  cái là  <br /> môn học mở đầu cho bước ngoặc của quá trình giao tiếp, đồng thời nó là thước  <br /> đo đánh giá kết quả học tập và giảng dạy các môn học khác trong chương trình  <br /> chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Đối với trẻ mầm non hoạt động vui chơi đóng <br /> vai trò chủ đạo, trẻ bằng chơi, chơi mà học, nhưng bước vào trường phổ  thông <br /> trẻ  cần phải có tính kỉ  luật trong học tập, để  làm được điều đó trẻ  phải nhận <br /> biết và phát âm đúng – chuẩn 29 chữ cái cơ bản. <br /> Ngôn ngữ  chính là phương tiện quan trọng để  phát triển trí tuệ  giúp cho  <br /> việc tiếp thu kiến thức học tập tốt  ở  các cấp học sau này. Hình thành và phát <br /> triển các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để hiểu  <br /> về  thế  giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Thông qua các hoạt động <br /> sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi...cần kích thích <br /> trẻ  sử  dụng tiếng Việt một cách thành thạo, mở  rộng vốn từ  về  thế  giới xung  <br /> quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không  <br /> nói ngọng, không nói lắp, ...<br /> Trong chương trình giáo dục Mầm non dạy trẻ  làm quen chữ  cái là nội <br /> dung không thể  thiếu cho trẻ  mầm non. Bởi vì, nó được lồng ghép trong nhiều <br /> môn : Thơ, chuyện, làm quen chữ  cái, trò chơi chữ  cái… như  vậy làm quen với <br /> chữ  cái là   một môn học mang tính tổng thể  và sáng tạo rất lớn và cần thiết <br /> trong công tác Giáo dục Mầm non.<br /> Trên thực tế, hiệu quả đạt được ở các tiết làm quen chữ  cái còn thấp, do <br /> trẻ  chưa hứng thú, chưa nhớ  chữ  cái, còn nhầm lẫn giữa các chữ, viết còn bị <br /> ngược, một số giáo viên chưa nắm bắt được trọng tâm của tiết dạy theo chương  <br /> trình Mầm non mới, khả năng tổ  chức các hoạt động còn hạn chế. Nhiều giáo <br /> viên trong trường nghiên cứu vấn đề này và khi áp dụng đã có sự thay đổi về nội  <br /> dung và phương pháp nhưng hiệu quả vẫn chưa được như mong muốn. Chính vì <br /> tất cả lý do này nên tôi chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt  <br /> môn làm quen chữ cái tại lớp Lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng”<br /> <br /> <br /> 1<br />  2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> a) Mục tiêu<br /> Sử dụng một số biện pháp sư  phạm giúp trẻ  nhận biết 29 chữ cái, luyện  <br /> cách<br /> phát âm chuẩn và hứng thú tham gia vào hoạt động<br /> Tìm thấy các kiểu bài làm quen với chữ  cái  ở  chương trình mới để  thấy  <br /> được sự thay đổi so với chương trình cũ. Nâng cao chất lượng dạy và học ở môn  <br /> Làm quen chữ cái nhằm làm giàu vốn từ cho trẻ.<br /> Giáo dục trẻ tình yêu quê hương, đất nước, con người qua các tiết học. <br /> b) Nhiệm vụ<br /> Nghiên cứu cơ sở lý luận về một số biện pháp giúp trẻ  5 ­ 6 tuổi học tốt  <br /> môn Làm quen chữ cái tại lớp Lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng.<br /> Nghiên cứu thực trạng, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao môn Làm  <br /> quen chữ cái cho trẻ.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn Làm quen chữ cái tại lớp  <br /> Lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.<br /> 4. Giới hạn của đề tài<br />  Khuôn khổ nghiên cứu : Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn  <br /> Làm quen chữ cái<br /> Đối tượng khảo sát : Học sinh lớp Lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng.<br /> Thời gian : Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 3 năm 2017<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp quan sát.<br /> Phương pháp đàm thoại.<br /> Phương pháp nghiên cứu lí luận.<br /> Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm.<br /> Phương pháp kiểm tra, đánh giá.<br /> Phương pháp thống kê, so sánh.<br /> II. Phần nội dung<br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> <br /> 2<br />  Tất cả  chúng ta đang sống trong một xã hội khoa học ­ công nghệ, hội <br /> nhập quốc tế  và phát triển. Đảng nhận định rõ : “Giáo dục là quốc sách hàng  <br /> đầu của mỗi quốc gia”, giáo dục đóng vai trò quyết định trong việc hình thành <br /> và phát triển của mỗi con người, nhất là đối tượng trẻ  mầm non. Mục tiêu đó <br /> được thể hiện trong các môn học hàng ngày, hàng tuần và đặc biệt bộ môn Làm <br /> quen chữ  cái trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ  mầm non 5 ­ 6 tuổi. Do  <br /> đó, làm quen chữ  cái có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ  cho <br /> trẻ. <br /> Trong Modul MN 3 có viết :“Phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  là một trong <br /> những nhiệm vụ  quan trọng nhất  ở  trường mầm non. Hoạt  động này không <br /> những nhằm giúp trẻ  hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ  như  nghe,  <br /> nói, đọc, viết mà còn giúp trẻ  phát triển tư  duy, tình cảm. Đó là chiếc cầu nối <br /> giúp trẻ  bước vào thế  giới lung linh, huyền  ảo, rực rỡ màu sắc của xã hội loài  <br /> người. Vì vậy trẻ  nói năng mạch lạc được chuẩn bị  sẵn sàng để  vào lớp 1, là <br /> yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  mầm non”.   Chính vì vậy, <br /> hoạt động làm quen chữ  cái được coi là phương tiện giáo dục, hình thành nhân <br /> cách cho trẻ. Thông qua đọc thơ, kế  chuyện, tranh  ảnh có gắn các chữ  cái, các <br /> trò chơi động tĩnh với làm quen chữ cái...để từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong  <br /> giao tiếp. Có thể  nói hoạt động làm quen chữ  cái là nền tảng đưa trẻ  đến hoạt  <br /> động giao tiếp trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.<br /> Với  hoạt  động làm quen chữ  cái không phải là vấn đề  mới, nó là công  <br /> việc thường xuyên của mỗi giáo viên đứng lớp.  Ta thấy đây là hoạt động khó, <br /> rất  phức  tạp,  đa  dạng.  Trong quá trình  hình  thành,  rèn  luyện,  củng  cố  các  kỹ <br /> năng cho trẻ không thể tránh khỏi những khó khăn, sai lầm. Vì thế người giáo <br /> viên đóng vai trò quan trọng ­ là cầu nối trẻ  với những kiến thức mới của bài <br /> học, giúp tr ẻ  h ọc t ốt, n ắm v ững ki ến th ức và biế t cách   thực hiện yêu cầu <br /> của bài học, của hoạt động. Qua đó tạo được một không khí hoạt động mà ở đó <br /> mọi trẻ đều hăng hái, hứng thú tham gia. <br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br /> Trường Mầm non Hoa Phượng đóng trên địa bàn vùng ven của thị  trấn <br /> Buôn Trấp, trường có 03 điểm lẻ, trong đó có 01 điểm đóng ở  buôn Ê Căm nên <br /> một nửa trẻ ở điểm lẻ này là người dân tộc thiểu số. Hầu hết trẻ chưa qua lớp  <br /> 3 tuổi, 4 tuổi nên chưa mạnh dạn, tự tin trong các môn học khác nói chung cũng <br /> như môn Làm quen chữ cái nói riêng; luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của <br /> Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana và Lãnh đạo nhà trường đã tạo <br /> điều kiện cho giáo viên học tập các chuyên đề, tham gia tập huấn, dự giờ, thăm <br /> lớp để tích lũy chuyên môn, góp ý, đúc rút kinh nghiệm. Giáo viên trẻ có trình độ <br /> chuyên môn trên chuẩn, đều là giáo viên dạy giỏi cấp trường trở  lên, luôn yêu <br /> <br /> 3<br /> nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động, sáng tạo  nhằm lối cuốn trẻ  vào tiết học, <br /> đồng thời giáo viên biết làm một số  đồ  dùng, đồ  chơi phục vụ  cho hoạt động <br /> làm quen chữ  cái. Học sinh được chia theo độ  tuổi và thực hiện đúng chương <br /> trình mầm non mới theo Quy định của Vụ  Giáo dục Mầm non nên việc nhận <br /> thức của trẻ trong lớp tương đối đồng đều. Một số trẻ đã có kĩ năng nhận biết, <br /> phát âm chữ cái chuẩn và tham gia các trò chơi theo từng chủ đề, chủ  đề  nhánh <br /> khác nhau. Nhận thức của một số  cha mẹ  học sinh đã quan tâm đến việc học <br /> làm quen chữ cái cho trẻ ngay từ khi các cháu được đến trường.<br /> Bên cạnh đó nguyên nhân chủ quan do cơ sở vật chất của nhà trường chưa <br /> đầy đủ  để  phục vụ  cho hoạt động dạy học môn Làm quen chữ  cái; đồ  dùng  <br /> chưa phong phú nên chưa lôi cuốn được trẻ  tham gia một cách tích cực nhất. <br /> Lớp nằm ở điểm lẻ, khả năng tiếp thu bài của các cháu người đồng bào dân tộc  <br /> thiểu số  còn chậm. Một số  cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn, <br /> chưa phát âm rõ ràng, nhận thức còn chênh lệch nên việc truyền thụ  kiến thức  <br /> còn gặp khó khăn. Bên cạnh đó, cha mẹ học sinh chủ yếu là người đồng bào dân  <br /> tộc thiểu số, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nên không ít cha mẹ chưa <br /> nhận thức được hết tầm quan trọng của độ  tuổi mầm non, còn xem nhẹ  việc <br /> học của con em mình, thường cho con nghỉ  học còn tuỳ  tiện, thường chú ý về <br /> đọc và viết mà chưa chú ý đến kỹ  năng phát âm. Một số giáo viên còn hạn chế <br /> về  cách tổ  chức một tiết hoạt động làm quen chữ  cái cho trẻ  theo chương trình  <br /> mầm non mới, chưa có sự  linh hoạt sáng tạo trong dạy học làm quen chữ  cái. <br /> Một số  trẻ  là người đồng bào dân tộc thiểu số  còn nhút nhát, chưa mạnh dạn <br /> diễn đạt nhu cầu của mình; một số  cha mẹ  của trẻ  chưa thấy được tầm quan  <br /> trọng của bộ môn Làm quen chữ cái với sự phát triển của trẻ.<br /> Khả năng nói tiếng Việt của trẻ còn hạn chế cùng với việc quan tâm chưa  <br /> đúng mức của cha mẹ  trẻ  đến việc học cũng  ảnh hưởng không nhỏ  tới chất  <br /> lượng giáo dục chung của nhà trường.<br /> Vào đầu năm học, qua kiểm tra, khảo sát chất lượng trẻ lớp Lá 2 với tổng  <br /> số 31 trẻ, chúng tôi thu được kết quả sau :<br /> Kết quả<br /> Nội dung Tỉ lệ  Chưa <br /> Đạt Tỉ lệ %<br /> % đạt<br /> Phát âm rõ ràng  12/31 38,7 19/31 61,3<br /> Nhận biết đúng mặt chữ cái 13/31 41,9 18/31 58,1<br /> Tô viết trùng khít lên chấm mờ, hoàn <br /> 10/31 32,3 21/31 67,7<br /> thành vở tập tô<br /> <br /> 4<br />  Tữ  những số  liệu trên, giáo viên cần phải thay đổi trong cách dạy, tuyên <br /> truyền đến các bậc cha mẹ học sinh để hiểu được tầm quan trọng của môn Làm <br /> quen chữ cái. Trước đây đã sử dụng những biện pháp nhưng còn rập khuôn chưa  <br /> theo chương trình mầm non mới. Trên thực tế, việc xây dựng kế  hoạch hoạt  <br /> động trong ngày chưa có sự  logic, chưa sáng tạo và chưa đưa ra được yêu cầu <br /> phù hợp với lớp mình.<br /> Xuất phát từ tình hình thực tế của trường, của lớp, bản thân đã tìm ra các  <br /> biện pháp tháo gỡ  để thực hiện chương trình mới đạt kết quả  tốt và phát triển  <br /> đúng mục tiêu theo kế hoạch đã đề ra: Nắm vững tâm sinh lý theo từng lứa tuổi <br /> của trẻ; hình thành nhân cách của trẻ  thông qua các hoạt động nghe, nói, đọc,  <br /> viết... luôn đưa ra hệ  thống những câu hỏi phù hợp với khả  năng của từng trẻ <br /> nhưng không áp đặt làm mất đi sự hứng thú của trẻ, tạo cho trẻ có sự tranh luận, <br /> thảo luận sôi nổi, khơi gợi tính tò mò, sáng tạo, khám phá để  thúc đẩy trẻ  học <br /> tập tích cực hơn. Chính vì vậy, dạy làm quen chữ  cái cho trẻ  mầm non là một  <br /> nhiệm vụ cần thiết.<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp.<br /> a) Mục tiêu của giải pháp<br /> Để thực hiện tốt các giải pháp, biện pháp, giáo viên cần có sự cố gắng và <br /> nỗ  lực trong chuyên môn. Luôn dành thời gian cho trẻ và khuyến khích trẻ  hoạt  <br /> động tốt hơn.<br /> Hình thành cho trẻ  các kỹ  năng, thói quen nghe, nói, đọc, viết, đàm thoại <br /> qua môn Làm quen chữ  cái giúp trẻ  biết giao tiếp, diễn tả, cảm nhận được cái  <br /> đẹp trong cuộc sống, tình yêu quê hương đất nước, tình cảm giữa con người với  <br /> con người, con người với mọi cảnh vật xung quanh trẻ.<br />  b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> Làm quen với chữ  cái theo chương trình mầm non mới là nâng cao chất  <br /> lượng giáo dục nhằm giúp trẻ  luôn sáng tạo trong cách nghĩ, cách thể  hiện qua <br /> minh hoạ  theo từng đề  tài của từng chủ  đề, chủ  đề  nhánh, đề  tài khác nhau.  <br /> Khơi gợi  ở  trẻ tính tò mò, ham học hỏi, chủ  động tích cực và khả  năng tư  duy  <br /> trong khi hoạt động.<br /> Là một giáo viên cần phải có trình độ  chuyên môn để  nắm bắt, cập nhật  <br /> kịp thời chương trình mầm non mới, tìm ra phương pháp và hình thức tổ  chức  <br /> dạy học nhằm giúp đồng nghiệp lĩnh hội kiến thức từ  cảm nhận thơ, chuyện  <br /> đến làm quen các chữ  cái cho trẻ  một cách dễ  hiểu. Từ  những thực trạng trên <br /> bản thân đã đưa ra một số biện pháp sau :<br /> <br /> 5<br />  Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để rèn luyện cho trẻ.<br /> Môi trường hoạt động làm quen chữ  cái trong trường, lớp mầm non rất  <br /> quan trọng đòi hỏi giáo viên mầm non cần phải tạo môi trường giúp trẻ  hứng <br /> thú trong hoạt động làm quen chữ cái. Một trong những hoạt động tạo hứng thú  <br /> cho trẻ  đó là tạo môi trường trong và ngoài lớp học cho trẻ  học tập và hoạt  <br /> động. Khi tạo môi trường phải đảm bảo tính thẩm mỹ  phù hợp chủ  đề, đề  tài,  <br /> trò chơi, đồ  dùng đa dạng về  chủng loại, môi trường phải thường xuyên thay <br /> đổi nội dung và hình thức tổ chức giúp trẻ không bị nhàm chán.<br /> Ví dụ  trong lớp học : Với chủ  đề  thực vật giáo viên cắt một cây to có <br /> nhiều loại quả, sau đó cho trẻ  cắt các chữ  cái l, m, n dán chữ cái dưới các quả <br /> theo sự hướng dẫn của cô giáo như lá thì trẻ dán chữ  l, quả mận thì trẻ dán chữ <br /> m, quả na thì trẻ  dán chữ  n,...Bên ngoài trang trí nét chữ, đặc điểm của chữ  cái <br /> như vậy để trẻ quan sát, học mọi lúc mọi nơi qua đó kích thích tính tò mò, lòng  <br /> say mê học làm quen chữ cái.<br />  Ví dụ  ngoài lớp học : Giáo viên dành một mảng tường dùng treo những <br /> chữ cái trong tuần trẻ học để mỗi ngày khi đến lớp trẻ được quan sát và nhớ lâu.  <br /> Đồng thời, trên sân trường nơi mỗi cây đều có bảng chữ  tên của cây đó, khi đi  <br /> dạo giáo viên giới thiệu cho trẻ  chữ  cái và cho trẻ  đọc, nhận ra những chữ  cái <br /> viết thường, in thường, viết hoa trên các bảng biểu trong sân trường như  bảng  <br /> nội quy, bảng thông tin,...<br /> Ngoài ra để trẻ khắc sâu chữ cái hơn, giáo viên dùng các chữ cái để làm kí  <br /> hiệu cho đồ dùng của trẻ như : Ghế, sách vở, khăn, bàn chải,...trong nhà của trẻ. <br /> Thay đổi góc tuyên truyền theo từng chủ đề, chủ  đề  nhánh, từng tuần để <br /> gây sự chú ý cho trẻ, đồng thời các bậc cha mẹ học sinh thấy và hiểu được tầm  <br /> quan trọng của môn Làm quen chữ cái trong trường Mầm non.<br /> Góc học tập là nơi trẻ  được thể  hiện khả  năng của mình, trẻ  có thể  làm <br /> quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển các kĩ năng nghe, nói, giao tiếp,  <br /> qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo. Tận dụng diện tích phòng học, trang trí <br /> góc học tập đẹp mắt với những tranh ảnh ngộ nghĩnh cùng với những chữ cái do <br /> cô tạo ra, bố trí sắp xếp đồ dùng, đồ  chơi để  tạo môi tương gần gũi, thoải mái <br /> cho trẻ  hoạt động. Thường xuyên thay đổi theo chủ  đề, chủ  đề  nhánh, tiết học  <br /> để trẻ hoạt động tích cực.<br /> Ví dụ  : Trong giờ  hoạt động góc,  ở  góc học tập cần cho trẻ  tô màu chữ <br /> bằng bút sáp, sử dụng màu nước(trẻ có thể dùng tay trực tiếp tô chữ hoặc dùng <br /> chổi vẽ) Khi trẻ tô xong đến hỏi trẻ vừa tô được chữ gì ? Như vậy trẻ vừa nhớ <br /> lại được mặt chữ vừa luyện được cả cách phát âm.      <br /> <br /> <br /> 6<br />  Như vậy, việc tạo môi trường thân thiện giúp lôi cuốn được trẻ  tham gia  <br /> một cách tích cực vào các hoạt động làm quen chữ cái, từ đó góp phần nâng cao <br /> chất lượng giáo dục môn Làm quen chữ cái cũng như các môn học khác.<br /> Biện pháp 2 : Cách thức tổ chức hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ một  <br /> cách nhẹ nhàng, linh hoạt<br /> Với trẻ, học bằng chơi, chơi mà học sẽ  tạo cho trẻ  thích thú trong học  <br /> tập. Do đó, đổi mới hình thức, phương pháp để tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt sẽ <br /> góp phần không nhỏ trong sự thành công.<br /> Để  lôi cuốn được trẻ  tham gia vào hoạt động trước hết người giáo viên <br /> Mầm non cần phải tìm tòi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ <br /> đó dùng ngôn ngữ  của mình để  truyền đạt tới trẻ  một cách sinh động và lôi <br /> cuốn. Trước khi vào bài giáo viên chọn nhiều hình thức như kể chuyện, đọc thơ, <br /> ... cuốn hút trẻ  vào tiết học sao cho thật thoải mái, không gò ép, mọi phương  <br /> pháp đưa ra phải phù hợp với khả  năng, nhận thức của trẻ  và có tác dụng phát <br /> huy tính tích cực, chủ động sáng tạo ở trẻ.<br /> Ví dụ : Với chủ đề Trường mầm non với nhóm chữ cái o, ô, ơ vào bài giáo <br /> viên sẽ  kể  cho trẻ  nghe câu chuyện Vịt con trong ngày khai trường, sau đó hỏi <br /> trẻ  ngày đầu tiên vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì ? trẻ  nói bảng con,  <br /> vở, hộp màu...giáo viên cho trẻ  làm quen chữ  o trong từ  Bảng con khi viết trên <br /> bảng thành thạo cô giáo bảo vịt con lấy gì ? ( Hộp màu) và cô cho trẻ làm quen  <br /> chữ  cái ô trong từ  Hộp màu cô giáo ra bài tập về  nhà vào đâu ? Quyển vở cũng <br /> như ở phần trên giáo viên cho trẻ chơi trò chơi tạo dáng chữ cái. Bạn nào có thể <br /> tạo dáng chữ o trên cơ thể ? Trẻ tạo như cong hai ngón tay lại, cháu thì há miệng <br /> ra, cháu thì dùng hai cánh tay,...<br /> Trên cơ thể bộ phận nào giống chư o ( Mắt, miệng, đầu...)<br /> Cho trẻ tạo dáng chữ  ô. Cho trẻ nắm tay nhau thành vòng tròn lớn, hai trẻ <br /> làm dấu. Với chữ ơ cô cũng thực hiện như thế.<br /> Theo chương trình mầm non mới thì việc sử dụng công nghệ thông tin các <br /> phần mềm powerpoint, phần mềm kissmarsk, phần mềm tương tác giúp cho trẻ <br /> hứng thú, kích thích tính tò mò, chủ động, tập trung chú ý nhiều hơn vào tiết học <br /> làm quen chữ cái.<br /> Ví dụ : Với chủ đề  Thế giới động vật, có nhóm chữ cái i, t, c thay vì gắn <br /> tranh có chứa từ : vịt bơi lội thì giáo viên tìm hình  ảnh động trên mạng. Sau đó <br /> cho trẻ gọi tên con vật rồi gắn thẻ có chứa chữ cái và cho trẻ kích chuột để tìm  <br /> chữ cái đã học. Hình ảnh “động” trẻ được quan sát trên máy sẽ làm trẻ thích thú  <br /> và trẻ tập trung, tiếp theo cô khéo léo đặt những câu hỏi và đưa trẻ  vào bài một <br /> <br /> <br /> 7<br /> cách say mê, hứng thú. Hoặc cho trẻ được lên kích chuột vào các chữ cái đã học,  <br /> hoặc cho trẻ lên kích chuột vào các chữ cái giống nhau,...<br /> Trong khi dạy muốn trẻ  ghi nhớ các chữ  cái được lâu hơn giáo viên cần  <br /> liên hệ  thực tế  hỏi trẻ  chữ  cái đó giống cái gì, hay con gì, đồ  vật gì ? Để  phát <br /> huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ ,Ví dụ chữ o giống quả trứng, quả cam, chữ y <br /> giống cái nạng, chữ h giống cái ghế....<br /> Kết quả  từ  việc thay đổi nội dung, phương pháp và sử  dụng phần mềm <br /> trên giáo án điện tử trẻ  hứng thú hơn vào tiết học, giáo viên lên lớp tự  tin hơn, <br /> gần gũi trẻ hơn và tiết học nhẹ nhàng hơn.<br /> Biện pháp 3 : Sử dụng một số trò chơi làm quen chữ cái<br /> Trẻ ở lứa tuổi mầm non chủ yếu học bằng chơi, chơi mà học. Bởi lẽ  đó  <br /> trò chơi làm quen chữ  cái là phương tiện đem đến cho trẻ  giờ  học sinh động, <br /> nhẹ nhàng, thoải mái. Ngoài ra trò chơi làm quen chữ cái còn giúp trẻ  phát triển  <br /> nghe, nói mạch lạc,... Thường xuyên thay đổi trò chơi, phù hợp với từng địa <br /> phương. Nâng dần trò chơi để  rèn luyện cho trẻ  kỹ  năng nói mạch lạc, mạnh  <br /> dạn, tự tin trong giao tiếp.<br /> Ví dụ : Trò chơi  Tạo dáng, tìm nét chữ, xếp hột hạt,…Những trò chơi này <br /> đòi hỏi trẻ  phải tập trung, lắng nghe yêu cầu để  tìm chữ  cái gì, có cấu tạo bởi  <br /> những nét gì, xếp nét nào trước, nét nào sau.<br /> Ngoài những trò chơi mà hằng ngày trẻ chơi cần sưu tầm và sáng tạo một <br /> số trò chơi khác để trẻ hứng thú, linh hoạt trong khi chơi. Để trẻ được ôn luyện <br /> qua các trò chơi động và tĩnh.<br /> Ví dụ : Trò chơi Chiếc nón kì diệu giúp trẻ ôn luyện những chữ cái mà trẻ <br /> biết, rèn kỹ năng mạnh dan, tự tin muốn khám phá trước khi chơi.  Cô chuẩn bị 1 <br /> chiếc nón có gắn kim đồng hồ, xung quanh là những chữ cái mà trẻ học. Sau đó <br /> cô mời một bạn lên quay, khi kim đó chỉ vào chữ cái nào thì các bạn ở dưới phải  <br /> tìm thẻ chữ cái đó giơ lên và phát âm chính xác. Cô đổi hình thức chơi là cho trẻ <br /> tìm nét chữ cái ghép 2 bạn ngồi gần nhau và cô tổ  chức cho trẻ  chơi nhiều lần  <br /> để giúp trẻ củng cố lại chữ cái đã học.<br /> Ví dụ  khác : Với  Chủ  đề  gia đình  với nhóm chữ  e, ê. Giáo viên cho trẻ <br /> chơi trò chơi đồng diễn. Để  trẻ  cùng tham gia chơi tập thể, thỏa mãn nhu cầu <br /> chơi qua đó phát âm được chữ cái đã học.<br />  Luật chơi : Đội gia đình đông con sẽ đứng xếp thành hình chữ  ê. Đội gia <br /> đình ít con đứng xếp thành hình chữ  e. Trong thời gian một bản nhạc đội nào <br /> đứng xếp nhanh đúng và đẹp sẽ là đội chiến thắng.<br /> <br /> <br /> 8<br />  Cách chơi : Các thành viên trong đội chơi sẽ  thảo luận, bàn bạc để  sắp <br /> xếp các chỗ đứng sao cho tạo thành chữ cái theo yêu cầu.<br /> Trò chơi giúp trẻ  ôn luyện những chữ cái mà trẻ  biết, rèn kỹ  năng mạnh <br /> dạn, tự tin, đoàn kết, biết phân công sắp xếp, bàn bạc theo nhóm cho trẻ.<br /> Biện pháp 4 : Tổ chức lồng ghép với các hoạt động khác.<br /> Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường Mầm non được tham gia <br /> rất nhiều hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên có thể tổ chức tích <br /> hợp làm quen chữ cái vào từng đề tài. <br /> Ví dụ : Trong giờ làm quen văn học với câu chuyện Sự tích Hồ Gươm cô <br /> kể cho trẻ nghe câu chuyện sau đó đưa tranh Rùa vàng ra cho trẻ lên rút chữ cái <br /> đã được học. Hôm nay cô sẽ dạy cho các con chữ cái v và r.<br /> Trong giờ hoạt động âm nhạc cô có thể  sử  dụng một bài hát dẫn dắt trẻ <br /> vào hoạt động trò chuyện, đàm thoại trước khi vào hoạt động trọng tâm. Những  <br /> câu hỏi trò chuyện dựa vào nội dung bài hát để giúp trẻ luyện kĩ năng phát âm.<br />  Ví dụ : Trong giờ làm quen với chữ  b, d, đ sau khi đã được làm quen với <br /> các chữ  cái này tôi cho trẻ  hát bài “Búp bê bằng bông” Trẻ  rất vui sướng, thích <br /> thú vì được hát nhún nhảy theo nhạc. Qua đó giúp trẻ học cách phát âm chính xác <br /> chữ “b” hơn. <br /> Giáo dục thể chất trọng tâm là khởi động, trọng động, hồi tĩnh,… thì việc <br /> sử  dụng làm quen chữ  cái không kém phần quan trọng, nó góp phần trong việc <br /> dạy trẻ  ôn lại, nhớ  lại những chữ cái đã học để  khắc sâu những kiến thức mà  <br /> giáo viên đã dạy trẻ.<br /> Ví dụ : Với đề tài “Bật chụm, tách chân”. Giáo viên lồng ghép chữ cái i, t,  <br /> c, m, n, l. Khi trẻ bật vào ô có chữ cái nào thì phát âm chữ cái đó.<br />           <br /> l n<br /> m<br />        <br /> t c<br />          <br /> i<br />                      <br /> Làm quen chữ cái là môn học dễ dàng lồng ghép thích hợp với tất cả các <br /> bộ  môn khác như  taọ  hình, hoạt động ngoài trời,… nhằm giúp cho các bộ  môn <br /> <br /> 9<br /> khác trở  nên sinh động, lôi cuốn trẻ  vào hoạt động một cách nhẹ  nhàng, thoải  <br /> mái hơn.<br /> Biện pháp 5 :  Phối hợp tuyên truyền với các bậc cha mẹ học sinh<br /> Phối hợp với cha mẹ học sinh và cô giáo là một mắt xích rất quan trọng, <br /> nếu chỉ có cô dạy thì chưa đủ, mà phải kết hợp cả hai thì trẻ khắc sâu những gì <br /> đã học được  ở  trường, lớp. Bởi vậy vào những buổi họp cha mẹ  học sinh đầu <br /> năm, hằng ngày đón trẻ  giáo viên trao đổi về  tình hình học tập của trẻ   ở  lớp,  <br /> trao đổi với các cha mẹ  có con em là người đồng bào dân tộc thiểu số  thường  <br /> xuyên đưa trẻ  đến trường, lớp để  học theo kịp với các bạn khác và đảm bảo tỉ <br /> lệ  chuyên cần. Để  trẻ  chú ý mỗi chủ  đề  cần phải tạo môi trường học, tuyên <br /> truyền về công tác chăm sóc giáo dục trẻ, lịch học, môn học của từng ngày, từng <br /> tuần để các bậc cha mẹ nắm được chương trình học của con em mình.<br /> Ngoài ra, giáo viên vận động các bậc cha mẹ  học sinh, hỗ  trợ về  nguyên <br /> vật liệu, phế  liệu sẵn để  phục vụ  tiết dạy có nhiều đồ  dùng phong phú, đa <br /> dạng. <br /> Như vậy, các bậc cha mẹ  quan tâm hơn đến trẻ, cho trẻ  đi học đều đặn, <br /> đưa và đón trẻ, tin tưởng vào môi trường trẻ  đang học, hiểu được tầm quan  <br /> trọng của hoạt động làm quen chữ  cái trong trường Mầm non, nhất là các bậc <br /> cha mẹ có con em là người dân tộc thiểu số.<br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp<br /> Các giải pháp, biện pháp được nêu trong đề  tài có mối quan hệ  chặt chẽ <br /> với nhau, có sự thống nhất, phù hợp với lứa tuổi và có mục tiêu là hướng trẻ vào  <br /> quá trình học tập. <br /> Giải pháp đầu là tiền đề, là cơ  sở  giúp giáo viên thực hiện tốt giải pháp <br /> sau và giữa chúng có mối quan hệ  mật thiết với nhau. Các giải pháp, biện pháp <br /> tương trợ, có quan hệ  chặt chẽ  với nhau cùng hướng về  một mục đích là giúp <br /> trẻ phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  qua hoạt động nghe, nói, tiền đọc, tiền viết, trò <br /> chơi chữ  cái,… và đạt hiệu quả  mong muốn. Từ  đó có sự  liên kết khăng khít <br /> trong việc dạy và học cho trẻ.<br /> Giáo viên cần linh hoạt khi thực hiện các giải pháp, biện pháp nhằm phát <br /> huy tính tích cực, chủ động sáng tạo trong hoạt động làm quen chữ cái. <br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu<br /> Kết quả khảo nghiệm<br /> Qua thực tế  áp dụng các biện pháp, giải pháp vào đề  tài đã thu được kết  <br /> quả như sau :<br /> <br /> 10<br />         Trước khi thực  Sau khi thực  So sánh trước <br />           Nội dung hiện đề tài hiện đề tài và sau khi <br /> Đạt Tỉ lệ % Đạt Tỉ lệ % thực hiện đề <br /> tài<br /> Phát âm rõ ràng  12/31 38,7 28/31 90,3 Tăng 51,6%<br /> Nhận biết đúng mặt chữ  Tăng 54,9%<br /> 13/31 41,9 30/31 96,8<br /> cái<br /> Tô viết trùng khít lên <br /> chấm mờ, hoàn thành vở  10/31 32,3 25/31 80,6 Tăng 48,3%<br /> tập tô sạch sẽ<br /> <br /> <br /> * Giá trị khoa học<br /> Qua thời gian áp dụng dạy trẻ  theo chương trình mầm non mới. Ta thấy <br /> được sự thay đổi của trẻ trước và sau khi thực hiện đề tài như sau :<br /> Trẻ  nhận biết cách phát âm rõ ràng tăng 51,6%.  Nhận biết đúng mặt 29 <br /> chữ  cái tăng 54,9%. Tô viết trùng khít lên chấm mờ, hoàn thành vở  tập tô sạch  <br /> sẽ tăng 48,3%. <br /> Trên thực tế hoạt động làm quen chữ cái là đề  tài giúp giáo viên mang lại <br /> hiệu quả trong giảng dạy và cung cấp kiến thức cho trẻ mang tính giáo dục cao <br /> và được sử  dụng rộng rãi trong nhà trường. Hoạt động làm quen chữ  cái đem  <br /> đến cho trẻ  kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, trò chơi chữ  cái,... từ  đó giáo viên biết <br /> lựa chọn những cách thức tổ  chức hoạt động làm quen chữ  cái nhẹ  nhàng, linh <br /> hoạt và đạt kết quả cao.<br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu<br /> * Đối với giáo viên<br /> Giáo viên đã nắm được phương pháp môn Làm quen chữ  cái theo chuyên <br /> đề  đã được học. Nắm được nội dung của từng hoạt động trong mỗi tiết dạy  <br /> theo từng thể loại và yêu cầu trọng tâm của tiết dạy. Phát huy khả năng tích cực  <br /> sáng tạo, chủ  động của trẻ. Biết sắp xếp môi trường học tập trong lớp, ngoài <br /> lớp phù hợp với từng chủ đề, chủ đề nhánh, đề  tài để giúp trẻ  dễ  học, dễ nhớ,  <br /> dễ nhận biết về từng đề tài ở mọi lúc mọi nơi.<br /> Giáo viên tự chủ động, tìm tòi, học hỏi để làm giàu vốn kiến thức về chữ <br /> cái như đọc thơ, kể chuyện sáng tạo, phát âm các chữ cái chuẩn. Nghiên cứu, tìm <br /> tòi ra những cái mới, sáng tạo để thu hút trẻ vào hoạt động.<br /> <br /> <br /> 11<br />  * Đối với trẻ<br /> Trẻ giàu vốn từ nên trẻ kễ diễn cảm, rõ lời, tự tin thể hiện lại một cách  <br /> hồn nhiên, nhí nhảnh theo từng thể loại đề tài.<br /> Thể hiện được nhiều bài hát trong chương trình và ngoài chương trình có <br /> nội dung phong phú.        <br /> Trẻ ở hiểu được nội dung một số bài thơ, câu  chuyện, nắm vững 29 chữ <br /> cái trước khi vào lớp 1. Biết minh họa các nhân vật trong nội dung câu chuyện.  <br /> Trẻ tự tin khi kể chuyện độc lập và kết hợp cùng bạn bè, cùng cô và chơi được  <br /> những trò chơi mang tính sáng tạo.<br /> III. Phần kết luận, kiến nghị<br /> 1. Kết luận<br />  Muốn dạy tốt môn làm quen chữ cái đạt kết quả cao người giáo viên phải <br /> được củng cố nâng cao thêm về kiến thức, kỹ năng thực hành bộ môn, biết vận  <br /> dụng linh hoạt sáng tạo, các hình thức phương pháp để giúp trẻ tiếp thu bài một <br /> cách nhẹ  nhàng. Giáo viền cần gần gũi sát sao với trẻ để  nắm được đối tượng <br /> phân loại học sinh, để từ đó đề ra các yêu cầu phù hợp cho từng trẻ để giúp trẻ <br /> phát huy hết khả năng của mình, cô luôn luôn gần gũi quan tâm theo dõi trẻ, để <br /> hiểu được tâm tư tình cảm sở thích của từng trẻ, động viên khuyến khích những  <br /> trẻ phát âm còn ngọng, hướng dẫn chỉ bảo trẻ ở mọi lúc mọi nơi, muốn dạy tốt  <br /> hoạt động làm quen chữ  cái giáo viên phải biết tích hợp các môn học để  cung <br /> cấp lượng kiến thức cơ bản cần thiết giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp.<br />  Giáo viên cần phải phối hớp chặt chẽ với gia đình, nhà trường để dạy trẻ <br /> nhận biết và phát âm chính xác 29 chữ  cái tiếng Việt theo kiểu mẫu in thường  <br /> và viết thường. Rèn khả năng chú ý, ghi nhớ có chủ định để trẻ ham mê các hoạt <br /> động  ở  trường mầm non cũng như   ở  nhà. Đồng thời, giúp trẻ  vào học lớp 1  ở <br /> trường Tiểu học một cách tốt nhất.<br />   Tôi sẽ tiếp tục cố gắng trau dồi chuyên môn để tiếp tục đưa ra các biện <br /> pháp giúp trẻ  làm quen chữ  cái đạt hiệu quả  cao nhất, phù hợp với thực tế  địa <br /> phương, của lớp mình để phát huy tính tích cực độc lập của trẻ.<br /> 2. Kiến nghị<br /> Đối với nhà trường : Tiếp tục làm công tác chỉ  đạo cụ  thể, làm tốt công <br /> tác kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm cho giáo viên và có kế  hoạch bồi  dưỡng <br /> cho giáo viên còn những mặt hạn chế, luôn tổ chức các buổi chuyên đề làm quen <br /> với chữ cái để giáo viên được trao đổi những vướng mắc trong chuyên môn.<br /> Đối với giáo viên : Phải linh hoạt, sáng tạo, thường xuyên thay đổi các <br /> hình thức và thủ  thuật lên lớp, giúp trẻ  hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ <br /> 12<br /> động sáng tạo. Chuẩn bị đầy đủ, đồ  dùng thiết bị cho hoạt động âm nhạc. Cần <br /> quan tâm những trẻ  chậm, chưa có kĩ năng nhiều để  bồi dưỡng nhận thức cho  <br /> trẻ.<br /> Trên đây là  “Một số  biện pháp giúp trẻ  5­6 tuổi học tốt môn Làm quen  <br /> chữ cái tại lớp Lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng”  mà tôi đã rút ra được trong <br /> quá trình giảng dạy. Tuy nhiên đề  tài cũng còn những hạn chế  nhất định. Rất <br /> mong sự góp ý của đồng chí, đồng nghiệp để những kinh nghiệm trên được đầy <br /> đủ và hoàn thiện hơn./.        <br />                                                            Buôn Trấp ngày 23 tháng 03 năm 2017<br />                                                                                     Người viết<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                                                 Nguyễn Thị Út Quyên<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> ...................................................................................................................<br /> ....................................................................................................................<br /> ....................................................................................................................<br /> CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 13<br />  Mục lục<br />                                                                                      <br /> Trang<br /> I. Phần mở đầu ……………...……………………………………1<br /> 1. Lý do chọn đề tài  …………….…………………………………….1<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài ........ ……………………………………2<br /> a. Mục tiêu   .................. ............................................................................. 2<br /> b. Nhiệm vụ  ............................................................................................... 2<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu .………………..……………………………2<br /> 4. Giới hạn của đề tài ……………………………………………….2<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu. ………………………………………….2<br /> II. Phần nội dung ………..…………………………………………2<br /> 1. Cơ sở lý luận  ………………………..…………………………….. 2<br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu  …………………………………….3<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp    ………………………………...5<br /> a. Mục tiêu của giải pháp ..................……………………………………..5<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp  ………………5<br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp   …………………………..9<br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu ……….10<br /> III. Phần kết luận, kiến nghị ...........................……………………… 11<br /> 1. Kết luận ..................……………………………… ……………..……11<br /> 2. Kiến nghị..............……………………………………………………..12<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 14<br />