SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI<br /> ************<br /> <br /> Mã SKKN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br /> <br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY – HỌC TRONG<br /> TIẾT GIỚI THIỆU TÁC PHẨM THEO CHỦ ĐỀ MĨ THUẬT LỚP 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lĩnh vực : Mĩ thuật<br /> Cấp học : Tiểu học<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NĂM HỌC 2016– 2017<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> A. Đặt vấn đề.......................................................................................................... ..1<br /> 1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................. ..1<br /> 2. Mục đích của đề tài ............................................................................................. ..3<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... ..3<br /> 4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. ..3<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... ..3<br /> B.Nội dung………………………………………………………………………5<br /> I. thực trạng về việc dạy – học giới thiệu tác phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1…5<br /> 1.Thực trạng dạy trong tiết Giới thiệu tác phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật<br /> lớp 1 của giáo viên……………………………………………………………..5<br /> 2. Thực trạng về học tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp<br /> 1…………6<br /> II. Nội dung dạy – học tiết giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp<br /> 1……….7<br /> III. Biện pháp thực hiện………………………………………………………..11<br /> 1. ...............................................................................................................N<br /> ghiên cứu kĩ nội dung, phương pháp dạy học theo chương trình Mĩ thuật mới<br /> của dự án SAEPS……………………………………….11<br /> 2. ...............................................................................................................G<br /> iáo viên tổ chức tốt hoạt động học tập của học sinh………………………14<br /> 3. ...............................................................................................................V<br /> ận dụng linh hoạt các phương pháp dạy – học ………………………….18<br /> 4. ...............................................................................................................T<br /> ạo điều kiện cho học sinh được thể hiện mình trước lớp…………………..21<br /> 5. ...............................................................................................................T<br /> ổ chức trò chơi học tập……………………………………………………..23<br /> 6. ...............................................................................................................D<br /> ạy tiết Giới thiệu sản phẩm kết hợp với các tiết học khác………………..26<br /> IV. Kết quả thực<br /> hiện…………………………………………………………....27<br /> C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN<br /> NGHỊ…………………………………………30<br /> I. Kết<br /> luận………………………………………………………………………30<br /> II. Khuyến nghị..............................................................................................31<br /> <br /> 1/15<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> D. TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………33<br /> E. MỤC<br /> LỤC…………………………………………………………………..34<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> A. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> Mĩ thuật là phân môn có vị trí quan trọng trong giáo dục thẩm mĩ,<br /> dạy học Mĩ thuật ở tiểu học giúp cho học sinh được tiếp xúc làm quen với<br /> những giá trị thẩm mĩ. Từ đó phần nào giúp cho học sinh biết vận dụng<br /> những kiến thức đã học vào trong các phân môn khác cũng như trong<br /> cuộc sống hàng ngày thông qua giao tiếp và ứng xử của mình.<br /> Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo, để giúp cho trẻ hình<br /> thành nhân cách và phát triển toàn diện, từ đó hình thành và phát triển các<br /> kĩ năng sử dụng ngôn ngữ tạo hình trong các tác phẩm mĩ thuật. Chính từ<br /> những điều trên cho thấy giáo dục thẩm mĩ là một yếu tố vô cùng cần<br /> thiết.Thông qua môn học Mĩ thuật các em được trang bị thêm cho mình<br /> những kiến thức, kĩ năng cơ bản về hội họa cũng như ứng dụng vào các<br /> môn học khác. Từ đó, phát huy khả năng sáng tạo và tính thẩm mĩ trong<br /> các em.<br /> Phân môn Mĩ thuật có vị trí quan trọng trong việc hình thành và phát<br /> triển các năng lực cho học sinh cũng như các giác quan, kĩ năng sống,<br /> kinh nghiệm, và khả năng giải quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, năng<br /> lực tự học và tựu đánh giá. Bộ giáo dục và đào tạo thực hiện theo nghị<br /> quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới<br /> căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa<br /> – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ<br /> nghĩa và hội nhập quốc tế. Năm học 2014 – 2015, Bộ giáo dục và đào tạo<br /> chỉ đạo triển khai thí điểm phương pháp dạy – học Mĩ thuật mới sử dụng<br /> những quy trình của SAEPS ở tất cả các trường tiểu học trên toàn quốc<br /> dưới sự hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch. Năm học 2016 – 2017 tại trường<br /> Tiểu học nơi tôi công tác cũng như trên toàn Quận, đã chính thức áp dụng<br /> hoàn toàn theo phương pháp dạy học mới này sau thời gian được thử<br /> nghiệm tại các trường tiểu học ở một số thành phố, tỉnh thành đại diện cho<br /> các vùng miền trên cả nước. Dự án đã chứng minh tính ưu việt và sự phù<br /> hợp với nhu cầu đổi mới dạy – học Mĩ thuật cấp tiểu học ở Việt Nam.<br /> Phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm, kích thích sự tương<br /> tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức. Để từ đó các em có thể hình<br /> thành và phát triển ba năng lực cốt lõi:<br /> - Sáng tạo Mĩ thuật và qua đó biểu đạt bản thân (suy nghĩ, tình cảm,<br /> mong muốn…).<br /> - Hiểu, cảm nhận và phản ánh được hình ảnh của sản phẩm/tác phẩm<br /> mĩ thuật được thể hiện trong các chủ đề.<br /> - Giao tiếp/trao đổi, tiếp nhận ý tưởng và ý nghĩ thông qua sản<br /> phẩm/tác phẩm mĩ thuật.<br /> Cùng với việc phát triển những năng lực nói trên học sinh cũng có<br /> thể phát triển các giác quan, kĩ năng sống, kinh nghiệm và khả năng giải<br /> <br /> 3/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, năng lực tự học và tự đánh giá. Đối<br /> với học sinh tiểu học và nhất là học sinh lớp 1 thì điều này vô cùng khó<br /> khăn. Gần như tất cả các kiến thức, kĩ năng cơ bản đều được hình thành từ<br /> cấp học này. Với phân môn Mĩ thuật cũng vậy, đây là môn năng khiếu đòi<br /> hỏi các em phải có tính sáng tạo, độc lập trong học tập để từ đó vận dụng<br /> linh hoạt vào các môn học khác một cách hiệu quả.<br /> Kĩ năng nghe, nói của học sinh lớp một còn chưa thạo, trong khi<br /> theo phương pháp dạy – học mới không chỉ giúp các em biết cách tạo<br /> hình mà còn giúp cho các em có khả năng giới thiệu sản phẩm, tác phẩm<br /> của mình đến các bạn, đến thầy cô và những người xung quanh mình. Biết<br /> cảm nhận không gian 2 chiều, 3 chiều… một cách chân thực và sống động<br /> nhất mà sản phẩm mang lại qua khả năng của mình, của bạn thể hiện. Bên<br /> cạnh đấy, tiết học này khi học sinh giới thiệu hoặc sắm vai nhân vật trong<br /> tác phẩm phải thể hiện được tình cảm, thổi được cái hồn trong tác phẩm<br /> tới người xem và cảm xúc mang tới trong tác phẩm hay nhân vật mình<br /> thể hiện.<br /> Học sinh lớp 1 là lớp đầu cấp học nên sự tập trung với bài vẽ còn<br /> chưa cao, nhất là khả năng đứng trước đám đông chưa tự tin thì việc<br /> truyền tải cái đẹp, sự rung cảm cái đẹp trên ngôn ngữ tạo hình thành khả<br /> năng giao tiếp trước đám đông là điều rất khó và học sinh còn lúng túng<br /> nhiều, chưa thể hiện được những điều mà mình muốn thể hiện qua ngôn<br /> ngữ nói.<br /> Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết giới<br /> thiệu sản phẩm đối với học sinh lớp 1? Đó chính là điều tôi suy nghĩ và<br /> qua thực tế giảng dạy, tôi đã tìm tòi và nghiên cứu “Một số biện pháp<br /> nâng chất lượng dạy – học trong tiết giới thiệu tác phẩm theo chủ đề<br /> phân môn Mĩ thuật lớp 1”.<br /> 2. Mục đích của đề tài<br /> Với mục đích đưa ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng giảng<br /> dạy và học tập trong tiết giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1, tôi<br /> mong muốn đem đến cho học sinh lòng say mê với môn học, tạo hứng thú<br /> cho các em qua tiết học nhẹ nhàng, vui nhưng lại rất hiệu quả. Các em<br /> được phát huy tính tích cực trong học tập, cũng như kết hợp rèn thêm về<br /> khả năng trừu tượng và cả tư duy logic. Trong giờ giới thiệu sản phẩm,<br /> ngoài việc dẫn dắt học sinh và cho học sinh nhận xét bài của mình, của<br /> bạn thì việc cho học sinh tìm hiểu ý nghĩa nội dung thể hiện thành câu<br /> chuyện qua tạo hình sẽ giúp học sinh phát triển khả năng tổng hợp, tìm bố<br /> cục để phát triển khả năng phân tích. Ngoài ra, học sinh còn được rèn trí<br /> tưởng tượng sâu hơn, khả năng phán đoán, kĩ năng ghi nhớ giúp các em<br /> mạnh dạn, tự tin hơn. Đồng thời, tôi mong muốn góp một phần nhỏ trong<br /> việc đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao trình độ chuyên môn của<br /> mình.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> 4/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> Các biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học tiết giới thiệu sản<br /> phẩm lớp 1 bao gồm những đối tượng sau:<br /> - Nội dung dạy học Mĩ thuật lớp 1: Sách giáo khoa Mĩ thuật 1, sách giáo<br /> viên Mĩ thuật 1, một số sách tham khảo về dạy vẽ Mĩ thuật – tiết dạy<br /> học sinh giới thiệu sản phẩm.<br /> - Thực trạng dạy – học tiết giới thiệu sản phẩm lớp 1.<br /> - Các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo phương pháp Đan<br /> Mạch phân môn Mĩ thuật lớp 1.<br /> 4. Phạm vi nghiên cứu<br /> - Nghiên cứu một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học tiết giới<br /> thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1 ở trường Tiểu học.<br /> - Thời gian nghiên cứu: Từ 10/2016 đến 4/2017.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> Để thực hiện đề tài này tôi đã đã thực hiện các phương pháp sau:<br /> - Phương pháp điều tra khảo sát<br /> - Phương pháp phân tích<br /> - Phương pháp tổng hợp<br /> - Phương pháp thực nghiệm<br /> - Phương pháp thống kê số liệu, đối chiếu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> B. NỘI DUNG<br /> I.Thực trạng về việc dạy – học giới thiệu tác phẩm<br /> phân môn Mĩ thuật lớp 1<br /> 1. Thực trạng dạy trong tiết Giới thiệu tác phẩm theo chủ đề phân<br /> môn Mĩ thuật lớp 1 của giáo viên:<br /> Qua thực tế giảng dạy của bản thân và tìm hiểu các đồng nghiệp<br /> về dạy học cho học sinh giới thiệu tác phẩm qua phân môn Mĩ thuật<br /> lớp 1 ở trường Tiểu học, tôi nhận thấy về phía giáo viên có một số ưu<br /> điểm và tồn tại như sau:<br /> 1.1. Ưu điểm<br /> - Giáo viên đã tìm hiểu kĩ bài dạy và tôn trọng phương pháp dạy học<br /> mới: “Thầy thiết kế, trò thi công”, lấy học sinh làm trung tâm.<br /> - Biết cách lập kế hoạch và tổ chức những quy trình dạy học hiệu quả và<br /> tích cực tại môi trường ở lớp học.<br /> - Biết tổ chức và dạy mĩ thuật một cách linh hoạt, sáng tạo phù hợp với<br /> văn hóa, cơ sở vật chất nơi mình công tác.<br /> <br /> <br /> 5/15<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> - Thường xuyên tổ chức và đánh giá liên tục quá trình học mĩ thuật để<br /> phát triển các năng lực học tập, khả năng sáng tạo và kĩ năng sống cho<br /> mỗi học sinh.<br /> - Phối hợp học hỏi và chia sẻ với các đồng nghiệp khi xây dựng kế<br /> hoạch bài dạy của mình.<br /> 2.1. Tồn tại<br /> - Do đặc thù môn dạy nên khả năng về giao tiếp ngôn ngữ và kĩ năng<br /> trước đám đông của giáo viên mĩ thuật chưa có điều kiện để được trau<br /> dồi và phát huy nhiều.<br /> - Còn tập trung vào những học sinh có khả năng nói linh hoạt để cho<br /> học sinh giới thiệu bài, chưa thật sự chú ý đến những học sinh nhút<br /> nhát, chưa tự tin, diễn đạt chưa nhanh.<br /> - Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo nhưng sử dụng chưa triệt để, chưa<br /> linh hoạt theo từng đối tượng học sinh.<br /> - Chưa phát huy hết khả năng thuyết trình của học sinh vì đây là phương<br /> pháp dạy học mới, cả cô và trò đều cùng đang bước đầu làm quen và<br /> vận dụng trong từng bài học.<br /> 2. Thực trạng về học tiết giới thiệu sản phẩm theo chủ đề phân<br /> môn Mĩ thuật lớp 1<br /> Năm học 2016 – 2017, tôi được nhà trường phân công giảng dạy<br /> trực tiếp phân môn Mĩ thuật lớp 1. Ngay từ đầu năm học, khi có<br /> chương trình Mĩ thuật dạy học theo phương pháp mới tôi đã bắt đầu<br /> tìm hiểu, điều tra về việc học tiết giới thiệu tác phẩm của học sinh.<br /> Khi học tiết Giới thiệu tác phẩm, một số em nắm được nội dung<br /> bài, thể hiện được qua ngôn ngữ, giọng điệu có luyến láy theo câu<br /> chuyện mình thể hiện. Bên cạnh những ưu điểm đó thì còn lại đại đa số<br /> các em có những hạn chế như:<br /> - Giới thiệu chưa lưu loát, kết hợp thêm tình huống các bạn hỏi và trao<br /> đổi phương pháp làm bài còn chưa nói hết ý được.<br /> - Khả năng diễn tả từ ngôn ngữ tạo hình sang ngôn ngữ nói còn chưa<br /> nhanh, chưa kể nói còn bé chưa rõ từ.<br /> - Chưa tự tin giới thiệu bài vẽ trước các bạn hoặc nói chưa đúng nội<br /> dung yêu cầu.<br /> Đầu năm học, tôi tiến hành kiểm tra khảo sát khả năng nói và giới<br /> thiệu sản phẩm của học sinh lớp1, kết quả như sau:<br /> Biết giới thiệu sp<br /> Tổng số Chưa biết giới thiệu Giới thiệu được sp,<br /> nhưng chưa tự tin,<br /> HS sp rõ ý và có sáng tạo<br /> chưa linh hoạt<br /> SL % SL % SL %<br /> 150<br /> 95 63,3 30 20 25 16,7<br /> <br /> Kết quả trên cho thấy số học sinh có khả năng nói và giới thiệu<br /> được sản phẩm của mình trước các bạn là rất ít, vẫn còn nhiều học sinh<br /> <br /> 6/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> chưa biết giới thiệu sản phẩm hay biết giới thiệu sản phẩm nhưng chưa<br /> tự tin, linh hoạt.<br /> Trước hiện trạng nêu trên, tôi đã phân tích và tự đặt ra cho mình<br /> câu hỏi: Phải làm gì và làm như thế nào để hạn chế tình trạng trên, dần<br /> khắc phục, nâng cao chất lượng diễn đạt từ tạo hình đến sang ngôn ngữ<br /> nói cho học sinh. Qua quá trình giảng dạy và nghiên cứu dù thời gian<br /> áp dụng chưa nhiều nhưng tôi cũng đã rút ra được mốt số kinh nghiệm<br /> cho mình. Ở mỗi giai đoạn tôi đều lấy kết quả học sinh đã đạt được để<br /> đối chứng với kết quả giai đoạn trước xem hiệu quả của việc áp dụng<br /> các biện pháp trong quá trình dạy học của mình.<br /> <br /> <br /> <br /> I. Nội dung dạy – học tiết giới thiệu sản phẩm theo chủ<br /> đề phân môn Mĩ thuật lớp 1<br /> Nội dung dạy tiết giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1<br /> chính là những bài tạo sản phẩm theo chủ đề được học sinh học và làm<br /> quen ở những tiết tạo hình theo cá nhân và theo nhóm trong các tiết<br /> học trước. Nhưng tiết giới thiệu sản phẩm khác với những tiết trước đó<br /> là không sử dụng ngôn ngữ tạo hình nữa, từ ngôn ngữ tạo hình thể hiện<br /> khả năng sử dụng ngôn ngữ, lời nói là thế mạnh (người học lấy thuyết<br /> trình, thể hiện cảm xúc bằng lời nói).<br /> ví dụ: Khi dạy theo chủ đề "Sắc màu em yêu" chia làm 2 tiết học, với<br /> thời gian như chủ đề trên giáo viên cho học sinh quan sát tranh, hoạt<br /> động theo nhóm và tiết 2 sẽ cho học sinh củng cố bài, giới thiệu sản<br /> phẩm của mình/của nhóm mình. Chủ đề này giáo viên dùng phương<br /> pháp gợi mở, trực quan, luyện tập kết hợp thực hành và được tổ chức<br /> dưới hình thức hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm. Tổ chức trưng<br /> bày, giới thiệu và đánh giá sản phẩm, giáo viên giúp học sinh trưng<br /> bày sản phẩm và gợi ý cho học sinh qua câu hỏi gợi mở:<br /> + Em có thấy thích thú khi vẽ màu không?<br /> + Kể cho cô và các bạn xem những hình ảnh nào có trong bài của<br /> mình?<br /> Có thể kết hợp cho các bạn học tập lẫn nhau, đặt câu hỏi cho bạn theo<br /> hướng dẫn của giáo viên:<br /> + Bạn đã thực hiện những cánh hoa màu sắc như thế nào? hướng dẫn<br /> giúp mình làm được bông hoa đẹp như bạn được không?<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 7/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Qua tiết giới thiệu sản phẩm học sinh được thể hiện sự thông minh<br /> về ngôn ngữ, từ những trải nghiệm ở các tiết học trước sẽ giúp cho các<br /> em có những niềm vui thích khác nhau khi tạo ra sản phẩm, các em sẽ<br /> có những biểu đạt mang tính rất riêng, đầy màu sắc cũng như sự sáng<br /> tạo trong tác phẩm với mỗi em. Ở giai đoạn này ngôn ngữ của các em<br /> đang phát triển, cùng với sự phát triển về vốn ngôn ngữ đó thì tư duy<br /> của các em cũng rất phong phú, đa dạng, có tính sáng tạo, tưởng tượng<br /> cao. Chính vì vậy mà việc các em được đứng giới thiệu sản phẩm của<br /> mình/của bạn. Phương pháp này giáo viên sẽ là người giúp học sinh<br /> chọn điểm bắt đầu tiết học và lôi cuốn các em cùng tham gia. Mỗi một<br /> chủ đề sẽ lại liên quan đến phần trước hoặc sau của nội dung mình thể<br /> hiện. Đặc biệt là xây dựng theo phương pháp xây dựng cốt truyện, giáo<br /> viên chọn nội dung trong quy trình mĩ thuật theo chủ đề, yếu tố quan<br /> trọng là các nhân vật, bối cảnh, dàn dựng, sự kiện. Cụ thể:<br /> + Nhân vật: Là những người tưởng tượng - bạn cùng lớp, thành viên<br /> trong gia đình, người bán hàng..., cũng có thể trở thành nhân vật có<br /> những tính cách riêng.<br /> + Bối cảnh: Là địa điểm hoặc môi trường nơi nhân vật sinh sống, làm<br /> việc, vui chơi...<br /> + Hình thức: Là nội dung câu chuyện thể hiện dưới sự hướng dẫn của<br /> giáo viên.<br /> Với mỗi bài học, học sinh được giới thiệu sản phẩm, được củng<br /> cố, mở rộng và tích cực hóa hình ảnh, phát triển tối đa về tư duy hình<br /> tượng và tư duy logic, nâng cao sự cảm nhận về hiện thực đời sống<br /> phản ánh qua nét vẽ. Từ đó, học sinh được bồi dưỡng thêm những tình<br /> cảm tốt đẹp, được trau dồi hứng thú khi giới thiệu tác phẩm và tìm<br /> thấy niềm vui trong hoạt động học tập này.<br /> ví dụ: Chủ đề "Ông Mặt Trời vui tính"<br /> + Ông Mặt Trời của em đang làm gì?<br /> + Nhìn vào cách thể hiện ông Mặt Trời đang ở thời gian nào trong<br /> ngày?<br /> + Có thêm những hình ảnh gì xung quanh ông nữa không?<br /> + Em biết gì về ông Mặt Trời? Kể cho cô và các bạn cùng nghe?<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 8/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Cũng có thể kết hợp thêm trò chơi trong chủ đề này như: Hát bài hát<br /> có hình ảnh ông Mặt Trời và kể về ông qua bài hát vừa thể hiện.<br /> Những nội dung dạy học nói trên được thông qua các hình thức<br /> luyện tập chủ yếu sau:<br /> - Hình thức gợi mở: Khi dạy tiết học Giới thiệu sản phẩm giáo viên<br /> giúp học sinh thế nào là Giới thiệu sản phẩm qua ngôn ngữ nói. Giáo<br /> viên cần chú ý giải thích thêm để học sinh hiểu và phân biệt được giữa<br /> Giới thiệu sản phẩm qua tạo hình, sắm vai nhân vật trong tác phẩm sẽ<br /> khác với diễn kịch hay làm MC dẫn chương trình trên sân khấu.<br /> - Khi học tiết Giới thiệu sản phẩm, thông qua ngôn ngữ tạo hình được<br /> diễn đạt bằng lời nói, học sinh có thể học bằng cách nói chuyện, nghe<br /> và thảo luận. Qua ngôn ngữ hình ảnh sẽ có cách giới thiệu theo từng<br /> suy nghĩ của mỗi học sinh dù cùng một hình ảnh.<br /> - Ngược lại, với một diễn viên hay một người dẫn chương trình chỉ cần<br /> làm đúng như kịch bản yêu cầu và lột tả được cảm xúc nhân vật thể<br /> hiện là xem như đã thành công.<br /> Như vậy, cùng là cách diễn, cách thuyết trình; cùng là ngôn ngữ<br /> nói và đều phải lột tả cảm xúc, ngôn ngữ khi thể hiện nhưng khi giới<br /> thiệu sản phẩm của mình thông qua tác phẩm của mình, của bạn học<br /> sinh sẽ được thỏa sức thể hiện sự sáng tạo dù cùng là một nội dung<br /> hình ảnh. Các em trực tiếp nhận ra mặt được và chưa được của mình<br /> khi Giới thiệu sản phẩm nhờ vào sự nhận xét, góp ý của các bạn và<br /> giáo viên.<br /> Hình thức Giới thiệu sản phẩm thông qua lời nói, cách diễn đạt từ<br /> ngôn ngữ hình ảnh tới ngôn ngữ lời nói. Hỗ trợ các em hình thành và<br /> phát triển các năng lực của mình, tác động qua lại lẫn nhau trong các<br /> tiết học cùng một chủ đề.<br /> Dự án SAEPS đã đem đến cho các giáo viên dạy cảm hứng để hỗ<br /> trợ học sinh phát triển khả năng tiếp thu thẩm mĩ và sáng tạo, bằng<br /> cách khuyến khích các em trải nghiệm để hình thành và phát triển các<br /> năng lực ở cá nhân. Cụ thể như sau:<br /> <br /> <br /> <br /> 9/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Theo phương pháp học mới này các năng lực của học sinh đều<br /> được phát triển và hỗ trợ lẫn nhau. Đó là:<br /> - Trải nghiệm và trình bày kinh nghiệm của mình thông qua sản<br /> phẩm/tác phẩm mĩ thuật.<br /> - Sáng tạo những sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật, hợp tác và chia sẻ kinh<br /> nghiệm từ những gì mình đã lựa chọn.<br /> - Biểu đạt ý kiến, ấn tượng và cảm giác của các em.<br /> - Phân tích và diễn giải sự lựa chọn của mình trong suốt chủ đề bài<br /> học.<br /> - Giao tiếp và đánh giá quá trình thể hiện một chủ đề. Kết quả đạt được<br /> chính là sự biểu hiện của thị giác người xem.<br /> <br /> III. Biện pháp thực hiện<br /> Từ thực trạng nêu trên, qua quá trình nghiên cứu và thực tế giảng<br /> dạy, để giúp học sinh học tốt tiết học Giới thiệu sản phẩm phân môn<br /> Mĩ thuật lớp 1, tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:<br /> 1. Nghiên cứu kĩ nội dung, phương pháp dạy học theo chương<br /> trình Mĩ thuật mới của dự án SAEPS<br /> Với mỗi một tiết dạy, việc chuẩn bị chu đáo của giáo viên đóng vai<br /> trò quan trọng cho sự thành công của tiết học. Nói đến sự chuẩn bị ở<br /> đây cũng có thể hiểu bao gồm nhiều yếu tố trong đó việc soạn giáo án<br /> với kế hoạch bài dạy cụ thể, đồ dùng dạy học và hình thức tổ chức dạy<br /> học là một việc cần thiết.<br /> Theo mô hình dưới đây, có thể hiểu được vai trò của giáo viên là<br /> cầu nối: Giữa phương pháp, nhà trường với học sinh, tạo thành một hệ<br /> thống liền mạch, chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau giữa đầu vào và<br /> đầu ra của cả quá trình dạy học. Với phương pháp dạy - học mới, học<br /> 10/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> sinh làm trung tâm và trực tiếp truyền đạt kiến thức cho học sinh là<br /> giáo viên, hay nói cách khác giáo viên có vai trò quan trọng cho sự<br /> thành công mỗi tiết học. Nhà trường sẽ quản lí và bao quát chung việc<br /> vận dụng dạy học theo phương pháp mới đạt hiệu quả tối ưu nhất. Điều<br /> này được thể hiện theo mô hình dưới đây:<br /> ĐẦU VÀO ĐẦU RA<br /> Chương trình Kiểm tra<br /> Năng lực Kết quả<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nhìn mô hình trên cho thấy tất cả những điều thể hiện tạo thành<br /> một thể thống nhất. Khi xây dựng kế hoạch dạy – học, giáo viên cần<br /> phải chú ý và quan tới:<br /> - Mục tiêu bài<br /> học<br /> - Nội dung<br /> - Điều kiện<br /> tiên quyết<br /> - Môi trường<br /> - Quá trình học<br /> - Đánh giá<br /> Trong dạy học nói chung và trong dạy Mĩ thuật nói riêng, phương<br /> pháp dạy học gắn liền với phương tiện dạy học – đó chính là tập hợp<br /> những đồ dùng dạy học, hình thức tổ chức dạy học được giáo viên sử<br /> dụng để điều khiển nhận thức của học sinh. Các phương tiện dạy học<br /> hỗ trợ không nhỏ đến hiệu quả khi dạy học vẽ tạo hình đến thuyết trình<br /> sản phẩm . Để làm được điều đó người giáo viên cần phải:<br /> <br /> 11/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> - Tạo điều kiện<br /> để học sinh học qua nhiều kênh.<br /> - Chú ý đến<br /> phong cách học của từng học sinh.<br /> - Kết hợp kiến<br /> thức của bản thân học sinh và chiến lược học tập.<br /> - Xây dựng<br /> môi trường học tập thân thiện, truyền cảm hứng cho các em.<br /> Trong phương pháp dạy học mới những điều kiện trên chiếm vai<br /> trò hết sức quan trọng, giúp cho học sinh lĩnh hội kiến thức mới cũng<br /> như góp phần tạo nên một tiết học giới thiệu sản phẩm của mình đến<br /> các bạn một cách nhẹ nhàng, vui tươi và sâu lắng; đạt hiệu quả trong<br /> giờ học.<br /> Song vấn đề ở đây là sử dụng thế nào cho hiệu quả? Điều này phụ<br /> thuộc vào người giáo viên khi sử dụng đồ dùng dạy học phải đúng lúc<br /> đúng chỗ, thể hiện được nội dung kiến thức cần cho tiết Giới thiệu sản<br /> phẩm của cá nhân, của nhóm. Nhận thấy được tầm quan trọng của việc<br /> sử dụng đồ dùng dạy học, tôi luôn chú ý chuẩn bị và sử dụng chúng<br /> sao cho phù hợp. Đồ dùng mà tôi dạy trong giờ giới thiệu tác phẩm<br /> chính là những sản phẩm của học sinh đã hoàn thành theo chủ đề trong<br /> các tiết học trước. Lúc này người giáo viên có nhiệm vụ tổ chức và<br /> thực hiện các hoạt động giáo dục mĩ thuật nhằm hình thành và phát<br /> triển năng lực biểu đạt, diễn giải của học sinh. Mỗi một chủ đề giáo<br /> viên có thể dùng các vật liệu, tranh ảnh khác nhau trong mỗi quy trình<br /> để nhằm tạo ra sự khác biệt cho mỗi chủ đề, gây hứng thú cho học<br /> sinh. Ngoài ra, những câu hỏi mở khi giáo viên đưa vào bài học cũng<br /> sẽ mang lại hiệu quả không nhỏ cho học sinh nhằm giúp các em hiểu<br /> sâu hơn. Từ đó, giúp các em có thể sử dụng và ứng dụng ngôn ngữ mĩ<br /> thuật để biểu đạt kinh nghiệm và thái độ qua nhiều hình thức khác<br /> nhau.<br /> Ở mỗi tiết dạy, kết hợp với sản phẩm của học sinh tôi đã xây<br /> dựng bài dạy trên giáo án điện tử với những hình ảnh đẹp, sinh động,<br /> có âm thanh làm nền và sát hợp với nội dung chủ đề. Trong quy trình<br /> mĩ thuật sáng tạo, giáo viên phải luôn chỉ ra cho học sinh thấy rằng sẽ<br /> có vô vàn cách thức biểu đạt khác nhau chứ không phải chỉ có một<br /> cách duy nhất. Và nếu làm tốt điều ấy sẽ hấp dẫn, lôi cuốn học sinh<br /> hơn.<br /> Qua việc nắm vững nội dung chương trình, nghiên cứu phương<br /> pháp dạy tiết biểu đạt Giới thiệu sản phẩm và chuẩn bị đầy đủ phương<br /> tiện dạy học, tôi thấy mình tự tin hơn trong các giờ lên lớp. Học trò<br /> của tôi rất hào hứng với tiết học dù khả năng diễn đạt chưa tốt, thậm<br /> chí một số em phát âm còn chưa chuẩn. các em dễ nhớ lại được hình<br /> ảnh của mình/của bạn đã thể hiện thông qua biểu đạt ngôn ngữ nói, tiết<br /> học rất nhẹ nhàng sinh động và đầy màu sắc với cách thể hiện rất riêng<br /> của từng bạn trên sản phẩm của mình, nhóm mình.<br /> 12/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> 1. Giáo viên tổ chức tốt hoạt động của học sinh<br /> Dù là ở thời điểm nào thì trong một giờ học, giáo viên chính là<br /> người tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. Như chúng ta đã<br /> biết nọi dung và phương pháp giảng dạy bao giờ cũng gắn bó với nhau,<br /> mỗi nội dung đòi hỏi một phương pháp tích cực, các kỹ năng không<br /> thể được hình thành và phát triển bằng con đường thụ động. Muốn<br /> phát triển được kĩ năng này học sinh phải được hoạt động trong môi<br /> trường thực tế dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Vì mục đích của môn<br /> Mĩ thuật ở trường tiểu học nói chung và ở lớp 1 nói riêng chủ yếu là<br /> giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho các em tiếp xúc, làm quen từ đó<br /> truyền bá cho nhau, giao tiếp với nhau cũng như giải mã những thông<br /> tin mang tính hình ảnh như: tin tức, quảng cáo hoặc hoạt động giải trí<br /> qua ngôn ngữ tạo hình. Học sinh sẽ thảo luận và đánh giá các hoạt<br /> động tại lớp học. Trong suốt quy trình, giáo viên và học sinh sẽ thảo<br /> luận mục đích và kết quả qua từng bước cho đến khi có sản phẩm cuối<br /> cùng. Sau mỗi quy trình như thế, giáo viên sẽ cùng học sinh đánh giá<br /> chất lượng sản phẩm được tạo ra cũng như hiệu quả xuyên suốt quá<br /> trình học tập.<br /> Nếu so với những tiết học trước thì tiết giới thiệu sản phẩm không<br /> còn là tiết tạo hình ảnh nữa mà các em sẽ phải thể hiện qua ngôn ngữ<br /> nói. Điều này sẽ khó khăn hơn rất nhiều khi mình đứng trước đám<br /> đông và nói để thu hút được các bạn quan tâm, hiểu được sản phẩm<br /> của mình/nhóm mình thể hiện. Chưa kể, còn chuẩn bị tâm lý cho phần<br /> các bạn trao đổi và nhận xét về sản phẩm của mình, nhóm mình thể<br /> hiện đạt được kết quả mong muốn. Với tiết học này, cùng lúc sẽ phát<br /> triển rất nhiều các kĩ năng và còn phát triển thêm các giác quan, các kĩ<br /> năng sống, các năng lực hợp tác, kinh nghiệm và năng lực giải quyết<br /> vấn đề, năng lực tự học và tự đánh giá.<br /> Nếu so với những tiết học khác thì hoạt động của giáo viên trong<br /> giờ Giới thiệu sản phẩm có vẻ “chìm hơn”. Giờ học Giới thiệu sản<br /> phẩm lúc này thực sự trở thành “sân chơi” của học sinh. Giáo viên<br /> không phải đưa ra các hình vẽ minh họa hay hướng dẫn từng học sinh<br /> thể hiện sản phẩm của mình mà chỉ nghe học sinh giới thiệu, nhận xét<br /> về sản phẩm của mình/của bạn, hướng dẫn các em cách trao đổi về<br /> cách nhận xét sản phẩm. Tuy vây, chúng ta không nên nghĩ rằng trong<br /> những giờ học này giáo viên không đóng vai trò gì cả, không tác động<br /> gì đến kết quả “cuộc chơi” của học sinh. Ngược lại, có thể nói giờ học<br /> không thể thành công nếu thiếu tác động của giáo viên. Chính vì thế<br /> mà mỗi lần đến tiết Giới thiệu sản phẩm, tôi luôn chú trọng vai trọng<br /> vai trò tổ chức của mình. Đó là giúp đỡ học sinh trong quá trình chuẩn<br /> bị sản phẩm của mình, của nhóm mình lên giới thiệu, tổ chức và khích<br /> lệ học sinh tự tin lên trình bày bằng những lời khen, câu hỏi gợi ý hay<br /> sự cổ vũ của các bạn trong lớp. Kết hợp khích lệ các bạn ở dưới quan<br /> sát theo nhóm và theo lớp, tổ chức việc đánh giá sản phẩm của học<br /> sinh sẽ cho ta biết được kết quả truyền đạt và sự thành công của giáo<br /> 13/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> viên trong tiết Giới thiệu sản phẩm lớp 1 theo chủ đề phân môn Mĩ<br /> thuật. Cụ thể, tôi thường tiến hành những hoạt động sau:<br /> 2.1. Hướng dẫn học sinh nắm vững yêu cầu của bài Giới thiệu sản<br /> phẩm qua thảo luận:<br /> - Học sinh ghi<br /> lại những kiến thức, suy nghĩ, trải nghiệm và cảm nhận về một chủ đề<br /> nhất định. Sau đó, các em có thể thảo luận với nhau theo cặp hoặc theo<br /> nhóm. Cuối cùng đại diện nhóm trình bày trước lớp.<br /> - Thay vì đưa<br /> ra những đáp án cụ thể, giáo viên nên thử thách học sinh bằng việc yêu<br /> cầu các em giải quyết một vấn đề.<br /> Ví dụ: làm thế nào để giới thiệu các hình ảnh có trong tác phẩm của<br /> mình? Làm thế nào để từ cách giới thiệu sản phẩm thành sắm vai theo<br /> tác phẩm? Như thế các em sẽ phải đi tìm hướng giải quyết trước khi<br /> được giáo viên hỗ trợ. Cách tiếp cận này kích thích trí tò mò của học<br /> sinh, khuyến khích các em hợp tác với nhau và cùng làm rõ hơn mục<br /> đích của việc học. Như dạy – học chủ đề “Bình hoa xinh xắn”<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Hướng dẫn học sinh trưng bày sau khi hoàn thành sản phẩm và đưa<br /> ra tiêu chí giới thiệu về lọ hoa cho các bạn.<br /> - Giáo viên gợi ý cho các học sinh khác tham gia đặt câu hỏi khi bạn<br /> đã giới thiệu xong sản phẩm của mình để cùng chia sẻ cảm xúc, học<br /> tập lẫn nhau. Đặt câu hỏi gợi mở giúp học sinh củng cố và khắc sâu<br /> hơn kiến thức và khả năng biểu đạt ngôn ngữ nói, khả năng tự đánh<br /> giá.<br /> 2.2. Hướng dẫn học sinh Giới thiệu sản phẩm<br /> Gọi một học sinh có khả năng nói lưu loát và nhanh nhẹn lên giới<br /> thiệu một sản phẩm bất kì giáo viên đã chuẩn bị trước. Đưa ra yêu cầu<br /> cần đạt được khi diễn đạt, giáo viên chú ý:<br /> <br /> <br /> <br /> 14/15<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> - Bao quát lớp<br /> để học sinh phát huy năng lực, kết hợp phát huy vai trò đôi bạn cùng<br /> tiến.<br /> - Quan tâm<br /> những học sinh còn nhút nhát.<br /> - Tạo điều kiện<br /> cho học sinh hoạt động nhóm, chú ý đến từng đối tượng học sinh để<br /> học sinh nào cũng được làm việc.<br /> - Khuyến khích<br /> các em bằng những lời động viên, trò chơi liên quan đến bài học giúp<br /> các em dễ tưởng tượng hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ví dụ: Với chủ đề "Những con vật ngộ nghĩnh"<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> + Trong tranh có những hình ảnh nào?<br /> + Giới thiệu cho các bạn biết e tạo ra sản phẩm như thế nào?<br /> + Câu chuyện muốn kể cho các bạn nghe về con vật là gì?<br /> +Tưởng tượng xem các con vật sẽ tự giới thiệu bản thân chúng như thế<br /> nào? Sẽ nói gì với nhau?...<br /> Giới thiệu sản phẩm đến các bạn trong lớp cần làm rõ được “Chủ<br /> đề - Ý tưởng” mà mình muốn thể hiện từ ngôn ngữ tạo hình qua ngôn<br /> ngữ diễn đạt lời nói.<br /> <br /> 15/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> Tổ chức cho học sinh thực hiện yêu cầu bằng hình thức thích hợp<br /> (từ thảo luận chủ đề, xây dựng ngân hàng hình ảnh, làm việc cá nhân,<br /> làm việc nhóm cho đến giới thiệu sản phẩm).<br /> Ví dụ: Khi tổ chức cho học sinh Giới thiệu theo nhóm, tôi thường cho<br /> các em hoạt động theo nhóm đôi, nhóm 3, 4, 5… tùy thuộc theo từng<br /> chủ đề của bài học sao cho phù hợp với khả năng của học sinh.<br /> Ở mỗi tiết dạy Giới thiệu sản phẩm, tôi luôn hướng dẫn học sinh có<br /> thói quen tự tạo lập nhóm theo chỗ ngồi để tránh mất nhiều thời gian<br /> học sinh di chuyển chỗ. Linh động theo từng bài học có thể thay đổi<br /> học sinh trong nhóm một cách ngẫu nhiên hoặc chia nhóm theo sở<br /> thích, theo trình độ, bởi vì học sinh cần có cơ hội được tham gia vào<br /> các nhóm khác nhau với các bạn khác nhau trong lớp để chia sẻ kinh<br /> nghiệm với các bạn.<br /> Để hoạt động nhóm có hiệu quả thì một môi trường học tập thân<br /> thiện, tạo cảm hứng sẽ hỗ trợ rất tốt cho học sinh. Từ đó giáo viên có<br /> thể đưa vào quy trình này những hoạt động giúp học sinh tư duy, tổ<br /> chức tham quan, kể chuyện, khách mời đến chia sẻ những kinh nghiệm<br /> của bản thân họ về chủ đề liên quan (các bạn lớp bên, anh chị lớp<br /> trên…) kết hợp cùng các trò chơi phù hợp.<br /> Với vai trò là người tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh, tôi<br /> thấy trong tất cả các giờ học Giới thiệu sản phẩm , tất cả các học sinh<br /> đều được tham gia vào các hoạt động học tập, các em hoạt động rất<br /> tích cực, chủ động và đạt hiệu quả cao.<br /> 3. Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy – học Giới thiệu<br /> sản phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật lớp 1.<br /> Kết hợp khéo léo các phương pháp dạy học tích cực như: phương<br /> pháp làm việc theo nhóm, phương pháp trực quan, phương pháp luyện<br /> tập(làm việc cá nhân), phương pháp quan sát, nêu vấn đề,...<br /> 3.1. Dạy – học luyện tập thực hành<br /> Một số học sinh thường chú ý đến tổng thể hơn trước khi đi vào<br /> giới thiệu chi tiết. Các em thường thích làm việc nhóm, thích được trao<br /> đổi và làm việc dưới ánh sáng dễ chịu (và nếu có thể chắc là sẽ muốn<br /> được ăn nhẹ và uống nước khi học). Dạy học có thành công hay không<br /> gần như tất cả phụ thuộc vào mối liên hệ giữa giáo viên và học sinh,<br /> cùng với phương pháp và mục tiêu bài học, thiết bị dạy học và môi<br /> trường học; sự tham gia của học sinh, phụ huynh, hiệu trưởng và các<br /> trưởng nhóm sẽ tạo nên một tổng thể toàn diện trong quá trình dạy –<br /> học. Thường xuyên được rèn luyện thực hành sẽ kích thích khả năng<br /> của bản thân các em cũng như trải nghiệm với người khác như: Những<br /> thành viên trong gia đình, bạn bè và thậm chí những người mới quen<br /> biết trong điều kiện an toàn , với con vật yêu thích, với đồ vật thân<br /> quen.<br /> <br /> <br /> <br /> 16/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> Theo kết quả nghiên cứu của nhiều nhà nghiên cứu giáo dục, giáo<br /> viên kết hợp các phương pháp dạy – học, học sinh được thực hành<br /> thường xuyên có thể sẽ:<br /> - Nuôi nưỡng,<br /> thử thách tài trí và khả năng tưởng tượng của học sinh… đảm bảo cho<br /> các em tiến bộ qua từng ngày, từng tuần, từng tháng, từng kì và từng<br /> năm.<br /> - Học sinh chủ<br /> động trong quá trình học tập.<br /> - Phát triển tối<br /> đa tiềm năng của học sinh cho các cấp học rộng hơn, ở môi trường đào<br /> tạo nghề và cho cuốc sống.<br /> - Học sinh rèn<br /> luyện trí nhớ với kiến thức đã học, những kỉ niệm và chia sẻ những gì<br /> các em đã biết từ đó các em sẽ tham gia thực sự vào quá trình học tập<br /> và tự tin thể hiện mình…<br /> Ví dụ: Dạy theo tạo hình 3D – “Tiếp cận theo chủ đề”.<br /> - Phương pháp học này học sinh tìm và sưu tầm những đồ vật tìm được<br /> tạo thành sản phẩm. Chủ đề: “Khu nhà em ở” các em sẽ nhớ lại những<br /> đặc điểm quen thuộc sau đấy thảo luận và thể hiện thành hình vẽ, chỉ<br /> nhớ lại và tưởng tượng không trao đổi và thể hiện trong giờ thực hành<br /> sẽ không thể hiện được:<br /> + Ngôi nhà em ở đâu?<br /> + Đặc điểm ngôi nhà? (cao, thấp, màu sắc,…)<br /> + Các ngôi nhà xung quanh có giống ngôi nhà em ở không?<br /> 3.2. Dạy – học theo phương pháp hỏi đáp.<br /> Mục tiêu và nội dung các bài tập giáo dục mĩ thuật đảm bảo theo<br /> Chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình mĩ thuật tiểu học hiện hành,<br /> tuy nhiên để thành bài dạy theo phương pháp mới thì cần được thiết kế<br /> thành hoạt động mĩ thuật, sao cho kết thúc hoạt động này là điểm khởi<br /> đầu đầy sáng tạo của hoạt động tiếp theo. Với một chủ đề, một câu<br /> chuyện nhất định, để học sinh trải nghiệm sáng tạo trên mọi hình thức,<br /> chất liệu. Từ những câu hỏi gợi mở chủ đề bài học được sáng tỏ qua<br /> nhiều góc nhìn.<br /> Ví dụ: Chủ đề “Thiên nhiên tươi đẹp”, giáo viên với phương pháp dạy<br /> hỏi đáp học sinh tiếp cận chủ đề nhanh hơn và cảm nhận tốt hơn khi<br /> thể hiện, trải nghiệm cùng tác phẩm của mình.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 17/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trên đồ dùng trực quan giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp<br /> hỏi và trả lời như:<br /> + Em thấy có những hình ảnh gì trong bức tranh?<br /> + Kể tên những màu con quan sát được?<br /> + Em biết phong cảnh nào khác nữa không?<br /> Thay vì đưa ra những bài tập, đáp án cụ thể, giáo viên thử thách học<br /> sinh bằng cách yêu cầu các em giải quyết vấn đề qua hỏi đáp trực tiếp:<br /> + Làm thế nào để kết hợp các vật liệu sẵn có? Kể cho các bạn cùng<br /> nghe?<br /> + Tạo ra màu xanh này bằng cách nào?<br /> Các em sẽ trao đổi, hỏi đáp trực tiếp với nhau trước khi được<br /> giáo viên hỗ trợ. Cách tiếp cận này kích thích trí tò mò của các em,<br /> khuyến khích học sinh hợp tác với nhau và làm rõ hơn mục đích của<br /> việc học.<br /> 3.3. Dạy – học theo phương pháp trực quan<br /> Khi xây dựng kế hoạch dạy học được bắt đầu từ “quan sát”, giáo<br /> viên cần tổ chức để học sinh có hình mẫu cụ thể như đồ vật, con vật,<br /> phong cảnh, con người hay tranh, ảnh… để học sinh ghi chép, phân<br /> tích và chia sẻ với nhau. Những hình ảnh này sẽ là cơ sở để trải<br /> nghiệm và khám phá trong các hoạt động tiếp theo.<br /> Ví dụ:<br /> - Một hoặc hai học sinh làm mẫu cho cả lớp kí họa để xây dựng ngân<br /> hàng hình ảnh là bước khởi đầu cho một bài vẽ tranh theo đề tài, cũng<br /> là cơ sở tiếp theo cho tiết Giới thiệu tác phẩm theo chủ đề. (Quy trình<br /> vẽ cùng nhau và sáng tạo câu chuyện)<br /> - Quan sát chân dung bạn rồi vẽ nhưng không nhìn xuống giấy. (Vẽ<br /> chân dung biểu cảm )<br /> Sáng tạo mĩ thuật là sự kết hợp vẽ theo “trí nhớ”, “tưởng<br /> tượng”, “quan sát”. Các hình thức này luôn đan xen và hòa hợp với<br /> nhau trong quá trình sáng tạo. Học sinh liên tưởng hình ảnh mới do<br /> mình cảm nhận khi quan sát những hình ảnh cụ thể trước mắt, sau đó<br /> các em dùng làm cơ sở sáng tạo tác phẩm cho mình theo sự liên tưởng<br /> về một nội dung chủ đề. Trên hình ảnh quan sát được và tưởng tượng<br /> ra hình ảnh mới, giáo viên tạo một hoạt động hay những câu hỏi về<br /> chủ đề, về một đề, giúp học sinh tưởng tượng hay nhớ đến một đối<br /> <br /> 18/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> tượng cụ thể và thể hiện bằng 2D hay 3D với đề tài là con người, cảnh<br /> vật hay những ước mơ của em.<br /> Ví dụ:<br /> + Hoạt động “xây dựng cốt truyện”, học sinh nhớ về nhân vật của<br /> mình, thể hiện lại qua hình ảnh vẽ hay xé dán các nhân vật là điểm<br /> khởi đầu.<br /> Với tiết học Giới thiệu sản phẩm theo chủ đề là sự kết nối của<br /> những tiết học trước. Để tiết học này thành công giáo viên cần có sự<br /> bao quát xuyên suốt cả quá trình, từ những tiết học trước để tạo ra<br /> những sản phẩm sinh động, phong phú về nội dung lẫn hình thức trình<br /> bày sẽ lôi cuốn các em, tự tin đứng trước các bạn để Giới thiệu sản<br /> phẩm của mình/nhóm mình đến các bạn và thầy, cô.<br /> 4. Tạo điều kiện tài cho học sinh được thể hiện mình trước các bạn<br /> Niềm say mê học hỏi và hứng thú học tập của học sinh được tạo ra<br /> không chỉ nhờ những giờ học được giáo viên tổ chức một cách hấp dẫn<br /> và khác thường. Bí quyết làm nảy sinh hứng thú và say mê ở trẻ là<br /> phải làm sao cho các em đạt được thành công. Chỉ có niềm tự hào, cảm<br /> giác xúc động khi thành công mới là nguồn gốc thực sự của ham muốn<br /> học hỏi và nâng cao hiểu biết. Hiểu được điều đó nên trong giờ Giới<br /> thiệu sản phẩm chính là cơ hội được rèn và thể hiện khả năng của mình<br /> để các bạn có niềm tin vào bản thân, tạo đà cho những có gắng tiếp<br /> theo. Bởi vì, nếu không đạt được kết quả, học sinh sẽ sợ giờ học này<br /> và cuối cùng giờ học sẽ chỉ là “sân chơi” của những học sinh có khả<br /> năng đứng trước đám đông. Ngay cả những học sinh có năng khiếu tạo<br /> hình nhưng chưa chắc năng khiếu về ngôn ngữ đã nổi bật và ngược lại.<br /> Dạy học theo phương pháp mới này chính là điều kiện để các em<br /> học hỏi lẫn nhau, hỗ trợ nhau về những mặt được và chưa được của<br /> mình. Câu nói: “Học thày không tày học bạn” chính là ở lúc này. Và<br /> để làm cho học sinh đều có cảm giác ít nhiều được thành công trong<br /> giờ học, tôi chú trọng khâu chuẩn bị tinh thần cho học sinh khi chuẩn<br /> bị thuyết trình sản phẩm của mình mỗi khi đến giờ học đều muốn được<br /> lên nói. Bằng việc sử dụng câu hỏi gợi mở thể hiện cho biết mong<br /> muốn của giáo viên khi kết thúc quá trình này từ tiết học trước, học sẽ<br /> sẽ thảo luận và phân chia công việc cụ thể.<br /> Ví dụ: Các con muốn kết thúc chủ đề này thế nào? Cô giới thiệu các<br /> hình thức sau chúng mình sẽ chọn và thể hiện cho các bạn cùng xem:<br /> + Triển lãm<br /> + Trình bày bằng hình ảnh<br /> + Giới thiệu sản phẩm bằng ngôn ngữ nói<br /> + Đóng kịch<br /> Từ chuẩn bị trước như thế tôi yêu cầu tất cả học sinh cùng tham<br /> gia thảo luận với nhóm mình, học sinh phân công trong nhóm để chuẩn<br /> bị cho phù hợp với yêu cầu của chủ đề ( có thể là nhóm đôi, nhóm 3, 4,<br /> 5… tùy theo chủ đề) và tùy theo cách thể hiện của các bạn mà cùng<br /> <br /> 19/15<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> nội dung hình ảnh nhưng cách thể hiện của mỗi nhóm sẽ khác nhau.<br /> Tuy nhiên, yêu cầu chung của chủ đề phải đảm bảo được.<br /> Như vậy, bằng cách tạo cơ hội cho mọi học sinh được rèn luyện,<br /> được thể hiện mình trước các bạn, tôi nhận thấy học sinh rất có hứng<br /> thú trong giờ Giới thiệu sản phẩm, có ý thức chuẩn bị bài, luôn cố<br /> gắng cao, phấn đấu để thể hiện mình là người nổi bật nhất, kết hợp ăn<br /> ý nhất với các bạn trong nhóm. Đồng thời, với cách học này đã tạo cho<br /> các em mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia thuyết trình trên lớp hay<br /> trước đám đông.<br /> 5. Tổ chức trò chơi học tập<br /> Những trò chơi có nội dung mang tính giáo dục giúp học sinh luyện<br /> tập các kiến thức và kĩ năng đã học một cách thoải mái và vui vẻ, đặc<br /> biệt là với những em cần nhiều sự hỗ trợ của giáo viên và các bạn sẽ<br /> giúp các em hòa đồng cùng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5.1.Vai trò của trò chơi học tập<br /> Trong chương trình dạy học nói chung và trong tiết Giới thiệu sản<br /> phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1 nói riêng, việc tổ chức các trò chơi học<br /> tập vào phần nào cũng sẽ mang lại hiệu quả cho giờ học bởi vì:<br /> - Trò chơi học<br /> tập làm thay đổi hình thức học tập.<br /> - Làm không<br /> khí trong lớp trở nên thoải mái và dễ chịu.<br /> - Làm quá<br /> trình học tập trở thành một hình thức vui chơi hấp dẫn.<br /> - Học sinh sẽ<br /> thấy vui, nhanh nhẹn và cởi mở hơn.<br /> - Học sinh<br /> được củng cố, hệ thống hóa kiến thức.<br /> 5.2.Các yêu cầu của tổ chức trò chơi học tập<br /> Trò chơi học tập chỉ có hiệu quả khi nó mang lại những yêu cầu sau:<br /> - Các trò chơi<br /> phải gây hứng thú, hấp dẫn với học sinh.<br /> - Các trò chơi<br /> phải thu hút được đa số (hoặc tất cả) học sinh tham gia.<br /> - Các trò chơi<br /> cần phù hợp với lưa tuổi, vừa sức, đảm bảo thời gian và kết quả để<br /> không ảnh hưởng đến tiết học khác.<br /> - Trò chơi phải<br /> gắn bó với mục đích yêu cầu của bài, không đơn thuần chỉ là giải trí.<br /> 20/15<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> 5.3.Cách xây dựng một trò chơi<br /> Khi tổ chức một hoạt động trò chơi từ hoạt động học tập tôi chú ý<br /> một số điểm sau:<br /> - Phải có tinh<br /> thần thi đua giữa các nhóm và cá nhân với nhau.<br /> - Có quy định<br /> về thưởng, phạt.<br /> - Có cách chơi<br /> rõ ràng (bao gồm cả về thời gian chơi).<br /> - Có cách xếp<br /> loại hợp lí.<br /> 5.4.Cách tổ chức một trò chơi<br /> Để tổ chức một trò chơi học tập tôi tiến hành các bước sau:<br /> - Giới thiệu tên<br /> trò chơi, hướng dẫn cách chơi, thời gian chơi, phổ biến luật chơi cụ<br /> thể.<br /> - Cử Ban giám<br /> khảo.<br /> - Cho học sinh<br /> chơi thử (nếu cần).<br /> - Chơi thật.<br /> - Nhận xét.<br /> - Công bố kết<br /> quả của trò chơi (có thể “thưởng” người thắng cuộc, “phạt” người thua<br /> cuộc).<br /> - Kết thúc:<br /> Giáo viên hỏi xem học sinh đã học được gì qua trò chơi đó hoặc giáo<br /> viên tổng kết lại những gì cần học được qua trò chơi.<br /> 5.5.Những trò chơi học tập có thể kết hợp trong các tiết Giới thiệu<br /> sản phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật lớp 1.<br /> Trong các giờ học giới thiệu sản phẩm, nếu hình thức tổ chức<br /> hoạt động ở các tiết học giống nhau, không thay đổi không khí học tập<br /> thì các em sẽ thấy đơn điệu, mau chán và không thu hút được học sinh.<br /> Nhận thức được điều này, tôi đã tiến hành kết hợp cho học sinh chơi<br /> một số trò chơi trong giờ thuyết trình sản phẩm. Sau đây tôi xin được<br /> trình bày một số trò chơi học tập bản thân đã ứng dụng trong giờ dạy<br /> mang lại hiệu quả tích cực cho học sinh:<br /> Trò chơi: Đoán xem con gì (Cái gì?)<br /> a. Mục đích:<br /> - Giúp học sinh<br /> nhận biết những con vật thông qua những đặc trưng riêng.<br /> - Rèn luyện<br /> khả năng diễn đạt (mô tả bằng lời).<br /> 21/15<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1<br /> <br /> b. Chuẩn bị:<br /> - Một số hình<br /> các con vật: con chó, con mèo, con gà…<br /> - Hình một số<br /> đồ vật: Giường, tủ, bàn, ghế…<br /> c. Số học sinh chơi:<br /> - Cả lớp.<br /> d. Luật chơi:<br /> - Mỗi con vật<br /> (đồ vật) chỉ được đặt tối đa 5 câu hỏi để đoán tên con vật (đồ vật) cho<br /> cả lớp.<br /> e. Cách chơi:<br /> - Cách 1: Giáo<br /> viên cho học sinh xem các bức tranh con vật (đồ vật) một lượt. Chọn<br /> học sinh đứng lên bảng và bịt mắt, sau đó giáo viên đưa cho một bạn<br /> trong lớp mà cả lớp vừa đư