Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề án "Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh" nhằm tổng hợp cơ sở lý thuyết về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập; Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh; Đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI DƯƠNG THỊ HỒNG HÀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Hà Nội – Năm 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI DƯƠNG THỊ HỒNG HÀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH Ngành: Kế toán Mã số: 8340301 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thành Hưng Hà Nội – Năm 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản đề án “Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi, chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các số liệu và kết quả sử dụng trong đề án là hoàn toàn trung thực và có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2024 TÁC GIẢ ĐỀ ÁN (Ký và ghi rõ họ tên) Dương Thị Hồng Hà
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập nghiên cứu và hoàn thiện đề án, bên cạnh nỗ lực của bản thân Tôi cũng nhận được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình của các Thầy cô, Đồng nghiệp, gia đình và bạn bè. Để hoàn thành đề án này, Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của tập thể cán bộ Viện sau đại học, giảng viên trường Đại Học Thương Mại đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập tại trường. Tôi xin được gửi lời cảm ơn tới Ban Giám đốc, các phòng ban và toàn thể cán bộ công nhân viên chức tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi khảo sát nghiên cứu thực tế để hoàn thành đề án này. Đặc biệt, tôi cũng bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến TS. Nguyễn Thành Hưng, người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành đề án “Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh”. Tôi xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ ĐỀ ÁN (Ký và ghi rõ họ tên) Dương Thị Hồng Hà
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................................v DANG MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................vi DANG MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................... vii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN ........................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Lý do lựa chọn chủ đề của đề án ..........................................................................1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án ..........................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................2 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án .......................................................3 5. Kết cấu đề án .........................................................................................................5 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP ...............................................................6 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP.........................................................................................6 1.1.1. Tổng quan về đơn vị sự nghiệp công lập ..........................................................6 1.1.2. Khái quát chung về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập8 1.1.3. Nội dung tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp công lập .......12 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP .................................................................................17 1.3. CƠ SỞ PHÁP LÝ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP.......................................................................................20 PHẦN 2: NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH ............................................................................22 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH .............22 2.1.1. Giới thiệu về Trung tâm Y tế thành phố Chí Linh ..........................................22
iv 2.1.2. Đặc điểm quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh .............25 2.1.3. Kết quả hoạt động của Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh giai đoạn năm 2021-2023..................................................................................................................27 2.2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CỦA TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH. ...........................................................................29 2.2.1. Thực trạng tổ chức bộ máy kế toán .................................................................29 2.2.2. Thực trạng tổ chức thu nhận, hệ thống hóa và xử lý thông tin .......................31 2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH ................................................................................42 2.3.1. Những kết quả đạt được trong tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh ..................................................................................................42 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế .......................................45 2.4. CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH ......................................4948 2.4.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán. ...............................................................49 2.4.2. Hoàn thiện tổ chức thu nhập, xử lý và cung cấp thông tin kế toán tại Trung tâm Y tế thành phố Chí Linh .....................................................................................49 PHẦN 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................55 3.1. ĐỀ XUẤT TỔ CHỨC THỰC HIỆN ..............................................................55 3.1.1. Bối cảnh thực hiện đề án .................................................................................55 3.1.2. Phân công trách nhiệm thực hiện đề án ..........................................................58 3.2. KIẾN NGHỊ VỀ ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP .................59 3.2.1. Đối với Nhà nước ............................................................................................59 3.2.2. Đối với Trung tâm Y tế thành phố Chí Linh ...................................................60 KẾT LUẬN ..............................................................................................................61 DANH SÁCH TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC PHỤ LỤC Commented [H1]:
v DANH MEF _Toc18251427 Chữ cái viết tắt / ký hiệu Cụm từ đầy đủ SNCL Sự nghiệp công lập ĐVSN Đơn vị sự nghiệp NSNN Ngân sách nhà nước BHYT Bảo hiểm y tế BHXH Bảo hiểm xã hội BHTN Bảo hiểm thất nhgiệp KPCĐ Kinh phí công đoàn TSCĐ Tài sản cố định CNV Công nhân viên TTYT Trung tâm Y tế
vi DANG MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang Nguồn kinh phí của Trung tâm Y tế thành phố Chí Linh 2.1 26 giai đoạn năm 2021-2023 Thực chi cho hoạt động sự nghiệp tại Trung tâm Y tế 2.2 27 thành phố Chí Linh giai đoạn 2021-2023 Hệ thống các chứng từ kế toán bắt buộc áp dụng tại 2.3 32 Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh Hệ thống các chứng từ kế toán hướng dẫn áp dụng tại 2.4 32 Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh 2.5 Tình hình công tác tổ chức kiểm tra kế toán 41
vii DANG MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên bảng Trang 1.1 Quy trình nghiên cứu 3 Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán tại Trung tâm Y tế thành 2.1 30 phố Chí Linh Quy trình luân chuyển chứng từ tại Trung tâm Y tế Thành 2.2 34 phố Chí Linh
viii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Thông qua việc hệ thống hóa cơ sở lý luận chung đơn vị sự nghiệp về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị SNCL dựa trên những dữ liệu tài chính của Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh giai đoạn năm 2021-2023, đề án đã đánh giá các tồn tại, hạn chế về tổ chức công tác kế toán của Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh từ đó đề xuất các giải pháp để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh, cụ thể các phần của đề án như sau: Trong phần mở đầu, đề án đề cập đến sự cần thiết của tổ chức công tác kế toán thông qua phân tích lý do lựa chọn đề án, mục tiêu, nhiệm vụ, quy trình và phương pháp nghiên cứu. Tiếp đến phần 1, đề án đã trình bày những lý luận chung về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập; nội dung, yêu cầu quản lý về tổ chức công tác kế toán theo từng nội dung cụ thể. Những nội dung này sẽ là cơ sở xem xét, đánh giá thực trạng về tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Từ đó đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Trong phần 2, đề án đã trình bày lịch sử hình thành, chức năng nhiệm vụ của Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh đồng thời đã phân tích và làm rõ thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm. Có thể thấy tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm đã phần nào đáp ứng được yêu cầu về cung cấp thông tin tài chính trung thực và có tác động tích cực đến công tác quản lý tài chính của Trung tâm. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đạt được vẫn còn những hạn chế trong tổ chức công tác kế toán cần phải khắc phục để ngày càng phù hợp hơn với cơ chế tự chủ tài chính của Bệnh viện. Qua nghiên cứu lý luận, thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm đề án tập trung đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Phần 3, đề án tập trung đề xuất tổ chức thực hiện, phân công thực hiện đề án, đồng thời kiến nghị các giải pháp để thực hiện đề án từ phía Trung tâm và Nhà nước để đề án có tính khả thi trong quá trình triển khai, áp dụng tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Từ khóa liên quan: Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh, tổ chức, công tác, kế toán.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn chủ đề của đề án Kế toán hành chính sự nghiệp là công cụ quản lý, là một bộ phận cấu thành hệ thống kế toán Nhà Nước, có chức năng thu thập, xử lý, cung cấp thông tin về tình hình tiếp nhận và sử dụng kinh phí, quỹ, tài sản công ở các đơn vị thụ hưởng ngân sách Nhà nước, ngân quỹ công cộng. Thông qua đó thủ trưởng các đơn vị nắm được tình hình hoạt động của tổ chức mình, phát huy mặt tích cực, ngăn chặn kịp thời các khuyết điểm. Các cơ quan chức năng Nhà nước kiểm soát, đánh giá được chính xác, hiệu quả sử dụng công quỹ. Tổ chức công tác kế toán là một phần quan trọng trong hoạt động của các đơn vị hành chính sự nghiệp. Tổ chức tốt công tác kế toán phù hợp với tình hình hoạt động của đơn vị không chỉ tiết kiệm được chi phí mà còn đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ, có chất lượng đáp ứng các yêu cầu quản lý của các cấp có thẩm quyền. Với việc xây dựng một hệ thống kế toán khoa học, hợp lý, hoạt động hiệu quả sẽ góp phần to lớn trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Việc tổ chức công tác kế toán khoa học và hợp lý tại đơn vị không những đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hoá thông tin kế toán đầy đủ, kịp thời, đáng tin cậy phục vụ cho công tác quản lý kinh tế, tài chính mà còn giúp đơn vị quản lý chặt chẽ tài sản, ngăn ngừa những hành vi làm tổn hại đến tài sản của đơn vị. Trung tâm Y tế thành phố Chí Linh là đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế Hải Dương, hoạt động theo cơ chế tự chủ về tài chính, tự bảo đảm một phần chi thường xuyên. Trung tâm có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu và tài khoản riêng được mở tại Kho bạc nhà nước và ngân hàng theo quy định của pháp luật. Trung tâm chịu sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp về tổ chức, nhân lực, hoạt động, tài chính và cơ sở vật chất của Sở Y tế Hải Dương. Trong bối cảnh hiện nay, Nhà nước đã ban hành những chủ trương, chính sách mới nhằm tạo hành lang pháp lý cho các đơn vị sự nghiệp phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lý nói chung và quản lý tài chính nói riêng. Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh đã xác định rõ phương hướng phát triển của đơn vị, mở rộng quy mô hoạt động, tiến tới tự đảm bảo hoàn toàn chi thường xuyên. Để phát triển TTYT Thành phố Chí Linh theo phương hướng đã đặt ra, Ban giám đốc cần có một lộ trình cụ thể trong sắp xếp, tổ chức nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính,....Trong đó, tổ chức công tác kế toán cũng là một nội dung cần được chú trọng.
2 Đối với Trung tâm Y tế thành phố Chí Linh, việc tổ chức công tác kế toán công rất cần thiết và vô cùng quan trọng. Điều đó góp phần đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hóa thông tin kinh tế đầy đủ, kịp thời đáng tin cậy, phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính; giúp quản lý chặt chẽ tài sản, nguồn vốn ngăn ngừa những hành vi làm tổn hại đến tài sản, nguồn vốn của đơn vị ... Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm hiện nay đang khó khăn trong khâu xử lý và lưu trữ số liệu. Mặc dù, đội ngũ nhân viên kế toán của Trung tâm có năng lực tương đối tốt nhưng vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của công việc. Vì vậy tổ chức một cách khoa học và hợp lý công tác kế toán là vấn đề có tầm quan trọng, đặc biệt để thực hiện tốt công tác quản lý kinh tế ở Trung tâm. Xuất phát từ nhận thức đó, tác giả lựa chọn đề tài: “Tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh” để làm đề án Thạc sĩ của mình. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án 2.1. Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tac kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Tổng hợp cơ sở lý thuyết về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập. - Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Đề án nghiên cứu về lý luận và thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh dưới góc độ tài chính kế toán. Phạm vi về không gian: - Nghiên cứu được thực hiện tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. - Địa điểm: Số 164 – Phố Nguyễn Trãi 2 – Phường Sao Đỏ - Thành phố Chí Linh – Tỉnh Hải Dương.
3 Phạm vi về thời gian: Số liệu minh chứng trong đề án được lấy từ năm 2021 đến năm 2023. 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án 4.1. Quy trình thực hiện đề án Hình 1.1: Quy trình nghiên cứu Bước 1: Nghiên cứu tài liệu nhằm xác định khung lý thuyết, cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán của các đơn vị SNCL, phương pháp nghiên cứu của đề án, tổng quan tài liệu nghiên cứu. Trong phần này tác giả thu thập tài liệu từ nhiều nguồn tài liệu như: Sách, giáo trình, luận án tiến sỹ, báo cáo nghiên cứu khoa học, luận văn thạc sỹ về tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp công lập; các văn bản, chế độ chính sách liên quan đến tổ chức công tác kế toán của các đơn vị sự nghiệp công lập; các phương pháp nghiên cứu khoa học. Bước 2: Thu thập tài liệu, số liệu và tiến hành phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Trong bước này tác giả phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh, xử lý số liệu qua việc sử dụng các phương pháp: Thống kê mô tả, phân tích tổng hợp, so sánh số liệu thứ cấp đã thu thập được của Trung tâm. Căn cứ vào kết quả trên đưa ra đánh giá cụ thể kết quả đạt được, những tồn tại và hạn chế, tìm ra nguyên nhân của những tồn tại và hạn chế về tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Nội dung nghiên cứu này chủ yếu được trình bày tại phần 2 của Đề án. Bước 3: Trên cơ sở kết luận thực trạng tổ chức công tác kế toán Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh đã được trình bày, phân tích tại phần 2, Đề án đề xuất một số định hướng và giải pháp, đưa ra kiến nghị để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh.
4 4.2. Phương pháp thực hiện đề án 4.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu: Phương pháp quan sát: Dữ liệu được thu thập thông qua quá trình quan sát thực tế hoạt động kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh từ tổ chức bộ máy đến quá trình vận dụng chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, sổ kế toán, lập các báo cáo và kiểm tra công tác kế toán. Phương pháp phỏng vấn: Phương pháp phỏng vấn thực hiện thông qua phỏng vấn trực tiếp nhân viên kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Người phỏng vấn đưa các câu hỏi liên quan đến tổ chức công tác kế toán quản trị và vai trò của kế toán quản trị đối với việc ra quyết định của nhà quản lý doanh nghiệp sau đó ghi lại các câu trả lời của người được phỏng vấn. Thực hiện thu thập thông tin bằng phương pháp đặt các câu hỏi thông qua giao tiếp trực tiếp với Ban Giám đốc, Kế toán viên, Kế toán trưởng Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Các bước tiến hành: Bước 1: Xác định đối tượng phỏng vấn: Ban Giám đốc, Kế toán viên, Kế toán trưởng Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. Bước 2: Thiết lập các câu hỏi điều tra, phỏng vấn là những câu hỏi liên quan đến đặc điểm quản lý tài chính và tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh Bước 3: Tiến hành điều tra, phỏng vấn Các thông tin thu thập từ hoạt động phỏng vấn được ghi chép, tổng hợp và sử dụng để đưa ra thực trạng và đánh giá thực trạng về tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh (Phiếu phỏng vấn được minh họa ở (Phụ lục 01). Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu được dùng để hệ thống hóa những lý luận chung về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị SNCL. Tác giả đã tìm hiểu các công trình của các tác giả khác nhau về vấn đề nghiên cứu. Ngoài ra, tác giả cũng đã nghiên cứu luật kế toán; chế độ kế toán áp dụng cho các đơn vị hành chính sự nghiệp; các thông tư, nghị định liên quan đến tổ chức công tác kế toán SNCL… và các tài liệu thực tế như chứng từ kế toán, sổ kế toán, báo cáo kế toán của Trung tâm Y tế Thành phố Chí Linh. 4.2.2. Phương pháp phân tích dữ liệu: Phân tích dữ liệu: Đối với các tài liệu thu thập được, áp dụng các phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu sau: tổng hợp, phân tích, đối chiếu, so sánh làm cơ
5 sở cho việc đánh giá thực trạng, chỉ ra những vấn đề còn tồn tại để đề ra giải pháp hoàn thiện phù hợp với mục tiêu đề tài nghiên cứu. + Phương pháp thống kê mô tả: Là phương pháp được dung để mô tả đặc tính của dữ liệu thu thập được qua các cách thức khác nhau thông qua các bảng mô tả chi tiết về những chỉ tiêu được phân tích từ nguồn dữ liệu thu được. + Phương pháp thống kê so sánh: Tác giả so sánh số liệu về tình hình tài chính từ năm 2021 đến năm 2023 để thấy được tình hình biến động về tài chính qua các năm của đơn vị. + Phương pháp chuyên gia: Tác giả trực tiếp hỏi các chuyên gia, người có kinh nghiệm trong nghề kế toán. 5. Kết cấu đề án Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung đề án gồm có 3 phần: PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP PHẦN 2: NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ CHÍ LINH PHẦN 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ
6 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP 1.1.1. Tổng quan về đơn vị sự nghiệp công lập 1.1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập Theo Giáo trình “Kế toán đơn vị sự nghiệp” trường Đại học Thương mại, đơn vị sự nghiệp công lập là các đơn vị do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định đầu tư, thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật”[2014, tr16] Theo Điều 2 nghị định 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 21/6/2021 “Quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập”,“đơn vị sự nghiệp công lập do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng theo quy định của pháp luật, cung cấp dịch vụ sự nghiệp công hoặc phục vụ quản lý nhà nước”. Theo Điều 9 Luật Viên chức (58/2010/QH12), đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước. Các khái niệm về đơn vị sự nghiệp công lập được đưa ra đều có sự tương đồng. Tuy nhiên, theo quan điểm của tác giả, khái niệm “Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước trong các lĩnh vực như giáo dục, đào tạo, y tế, nghiên cứu khoa học, văn hóa, thể dục thể thao, du lịch, lao động - thương binh và xã hội, thông tin truyền thông và các lĩnh vực sự nghiệp khác được pháp luật quy định.” 1.1.1.2. Đặc điển hoạt động và phân loại đơn vị sự nghiệp công lập a, Đặc điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập Các đơn vị sự nghiệp công lập gồm nhiều hoạt động trong nhiều lĩnh vực với các chức năng và nhiệm vụ khác nhau. Tuy nhiên, các đơn vị sự nghiệp công lập có đặc điểm hoạt động chung là: Một, hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập luôn gắn liền và bị chi phối bởi các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước, thực thi các chính sách xã hôi của nhà nước. Đối với nhiệm vụ mà Nhà nước giao phó được
7 quyền chủ động quyết định các biện pháp thực hiện song thực hiện các hoạt động mang tính tuân thủ. Hai, Hoạt động của các ĐVSNCL không vì mục đích lợi nhuận mà chủ yếu phục vụ lợi ích cộng đồng. Ba, đối tượng quản lý ĐVSNCL là các hoạt động của đơn vị, cụ thể đó là các hoạt động được nhà nước giao nhiệm vụ hoặt đặt hàng và các hoạt động khác mà đơn vị được quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Mỗi ĐVSNCL có quyền và nghĩa vụ pháp lý nhất định; đó là mức độ, khả năng được phép xử sự do pháp luật quy định và được nhà nước bảo vệ và đảm bảo thực hiện. Bốn, sản phẩm của các ĐVSNCL là sản phẩm mang lại lợi ích có tính bền vững, lâu dài cho xã hội. Năm, tùy theo tính chất, đặc điểm hoạt động, ĐVSNCL có thể tổ chức hoạt động dịch vụ nhằm hỗ trợ hoạt động sự nghiệp hoặc thực hiện các mục tiêu với mục đích tích lũy, phát triển, tăng thu để hỗ trợ kinh phí của đơn vị, gián tiếp cân đối cán cân NSNN theo mô hình tách biệt hay kết hợp với hoạt động sự nghiệp; được quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự quyết định tổ chức, thực hiện hoạt động. b, Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập Để nhận dạng các ĐVSNCL nhằm tổ chức, quản lý có hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, cần có sự phân loại các ĐVSNCL. Tùy thuộc quan điểm, cách tiếp cận hoặc do các yêu cầu của quản lý nhà nước ….. có thể phân loại các ĐVSNCL theo các cách khác nhau. a. Căn cứ vào mức độ tự đảm bảo chi hoạt động từ nguồn thu sự nghiệp (Theo nghị định 60/2021/NĐ- CP của Chính phủ ban hành ngày 21/6/2021), các đơn vị sự nghiệp được chia thành: (1) Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (sau đây gọi là đơn vị nhóm 1); (2) Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên (sau đây gọi là đơn vị nhóm 2); (3) Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (sau đây gọi là đơn vị nhóm 3) là đơn vị có mức tự bảo đảm kinh phí chi thường từ 10% đến dưới 100%, được Nhà nước đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo giá chưa tính đủ chi phí; (4) Đơn vị sự nghiệp công do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (sau đây gọi là đơn vị nhóm 4). b. Căn cứ theo chủ thể quản lý:
8 ĐVSNCL do Trung ương quản lý gồm các Viện Hàn lâm, Trung tâm nghiên cứu, Trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ, các đơn vị sự nghiệp khác do Trung ương quản lý….. ĐVSNCL do địa phương quản lý gồm các Trung tâm, Trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ, Đài truyền hình tỉnh, thành phố, các Học Trung tâm, trường đại học, cao đẳng do địa phương quản lý... c. Căn cứ theo phân cấp quản lý tài chính tại đơn vị sử dụng NSNN, đơn vị sự nghiệp công lập được chia thành: - Đơn vị dự toán cấp I; - Đơn vị dự toán cấp II; - Đơn vị dự toán cấp III. 1.1.1.3. Đặc điểm quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp công lập Hiện nay các đơn vị SNCL thực hiện cơ chế quản lý tài chính theo Nghị định số 60/2021/ NĐ- CP quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Theo cơ chế này, đối với các đơn vị SNCL được phân thành 4 nhóm, gồm: (1) Các đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; (2) Các đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên; (3) Các đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên, được phân thành 3 loại (đơn vị tự bảo đảm từ 70% đến dưới 100% chi thường xuyên; đơn vị tự bảo đảm từ 30% đến dưới 70% chi thường xuyên; đơn vị tự bảo đảm từ 10% đến dưới 30% chi thường xuyên); (4) Các đơn vị do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên. Đồng thời các đơn vị SNCL có thu cũng được phép tự chủ trong việc sử dụng các quỹ theo quy định hiện hành và quy chế chi tiêu nội bộ. Cụ thể, cơ chế tự chủ thực hiện một số nội dung trong các đơn vị SNCL như sau: - Cơ chế tự chủ về các nguồn tài chính của đơn vị. - Cơ chế về chi thường xuyên giao tự chủ và chi thường xuyên không giao tự chủ. Tự chủ phân phối kết quả tài chính năm. - Tự chủ về lập, chấp hành dự toán và quyết toán thu – chi 1.1.2. Khái quát chung về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập 1.1.2.1. Khái niệm tổ chức công tác kế toán Kế toán là một trong những công cụ quản lý kinh tế quan trọng của các đơn vị, có chức năng chủ yếu là cung cấp thông tin kinh tế, tài chính phục vụ công tác quản lý kinh tế và đưa ra quyết định của các đối tượng sử dụng thông tin. Để kế toán thực hiện được chức năng đó và phát huy được vai trò, tác dụng của mình thì công tác kế toán trong các đơn vị cần phải được tổ chức một cách khoa học, hợp lý.
9 Theo “Tài liệu bồi dưỡng kế toán trưởng doanh nghiệp’’ của Bộ Tài chính, “Tổ chức công tác kế toán là tổ chức thực hiện các chuẩn mực và chế độ kế toán để phản ánh tình hình tài chính và kết quả hoạt động dịch vụ, tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra kế toán, chế độ bảo quản lưu trữ tài liệu kế toán, cung cấp thông tin tài liệu kế toán và các nhiệm vụ khác của kế toán’’. Định nghĩa này nhấn mạnh việc thực hiện chuẩn mực kế toán và tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán. Theo giáo trình “Kế toán công trong đơn vị Hành chính – Sự nghiệp” của Học viện Tài chính, việc tạo ra một liên hệ qua lại theo một trật tự xác định giữa các yếu tố chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá và tổng hợp – cân đối kế toán trong từng nội dung công việc kế toán cụ thể nhằm thu thập thông tin chính xác, kịp thời. Để thu nhận, xử lý thông tin kế toán, phải thông qua một hệ thống các phương pháp khoa học nhất định là phương pháp kế toán. Đồng thời phải có yếu tố tổ chức bộ máy kế toán với những cán bộ làm công tác kế toán có hiểu biết về chuyên môn và được phân công nhiệm vụ cụ thể rõ ràng trong việc thực hiện các công việc kế toán. Hay nói cách khác là phải có sự tổ chức bộ máy, tổ chức con người làm kế toán. Như vậy, tổ chức công tác kế toán tại đơn vị kế toán một mặt phải giải quyết được việc tổ chức thực hiện các phương pháp kế toán, các nguyên tắc kế toán, và các phương pháp, phương tiện tính toán nhằm đạt được mục đích của công tác kế toán, mặt khác phải đảm bảo tổ chức bộ máy kế toán hợp lý nhằm tạo được sự liên kết và phối hợp chặt chẽ giữa các nhân viên kế toán đảm nhiệm và thực hiện tốt công tác kế toán trong đơn vị. 1.1.2.2. Vai trò và nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp công lập Vai trò và nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán: Tổ chức công tác kế toán là một trong những nội dung thuộc về tổ chức quản lý trong đơn vị. Tổ chức công tác kế toán một cách thích ứng với điều kiện về quy mô, như gắn với những yêu cầu quản lý cụ thể tại đơn vị có vai trò hết sức quan trọng và to lớn trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động tại đơn vị. Có như thế tổ chức công tác kế toán mới phát huy được hết tác dụng tích cực, được thực hiện chủ yếu trên các mặt như sau: Tổ chức công tác kế toán khoa học sẽ cung cấp số liệu, thông tin kinh tế chính xác phục vụ cho việc điều hành các hoạt động của đơn vị về các nghĩa vụ
10 thanh toán với Nhà nước, với Kho bạc, với Ngân hàng …phát hiện kịp thời những yếu kém, những vấn đề tồn động trong quản lý để có biện pháp khắc phục. Dù bất cứ đó là đơn vị có quy mô lớn hay nhỏ, thông tin đáp ứng nhu cầu quản lý là không thể thiếu. Thông tin chính xác, kịp thời đóng vai trò rất quan trọng cho việc đưa ra các quyết định của các Nhà quản lý. Tổ chức công tác kế toán là cơ sở quản lý tài chính có hiệu quả, góp phần hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Công tác tổ chức kế toán khoa học không những tiết kiệm được về thời gian và nhân lực mà còn tăng cường được kiểm soát nội bộ của đơn vị trên các mặt như sử dụng nguồn kinh phí được cấp, thu chi đúng nguyên tắc, đúng chế độ Nhà nước, tiết kiệm và có hiệu quả. Bằng những thông tin tài chính được cung cấp kịp thời sẽ là cơ sở cho nhà nước quản lý dự trù được nguồn kinh phí cần thiết, tránh thất thoát kinh phí cũng như tình trạng sử dụng kinh phí không đúng mục đích. Quản lý tài chính cần những thông tin chính xác từ kế toán để phân tích điểm mạnh, điểm yếu từ đó có kế hoạch lập và sử dụng nguồn kinh phí có hiệu quả. Tổ chức công kế toán khoa học còn góp phần tạo dựng được bộ máy kế toán gọn nhẹ, hiệu quả. Trong thực tế, một bộ máy kế toán khoa học là một bộ máy hoạt động trôi chảy kể cả khi khối lượng công việc nhiều hay là ít. Trong bộ máy đó, công việc được phân chia rõ ràng, không chồng chéo nhau, mỗi cá thể phải tự chịu trách nhiệm về những công việc của mình được phân công. Như vậy, tổ chức công tác kế toán có vai trò rất quan trọng trong công tác quản lý tài chính ở đơn vị sự nghiệp công lập. Đảm bảo cho việc cung cấp thông tin kế toán đầy đủ, kịp thời, đáng tin cậy phục vụ cho công tác ra quyết định. Đồng thời giảm bớt được khối lượng công tác kế toán trùng lặp, bộ máy kế toán hiệu quả gọn nhẹ tiết kiệm được chi phí hạch toán giúp cho đơn vị ngày càng hoạt động hiệu quả hơn. Đặc biệt là trong điều kiện hội nhập như hiện nay, một số yêu cầu đặt ra đối với tổ chức công tác kế toán là phải không ngừng đổi mới và hoàn thiện nhằm đáp ứng nhu cầu quản lý của đơn vị và của nhà nước cũng như phù hợp với các thông lệ, chuẩn mực kế toán quốc tế. Nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán: Đơn vị sự nghiệp công lập có những đặc thù riêng biệt, bởi vì mục tiêu hoạt động của các đơn vị này không phải vì lợi nhuận mà là cung cấp các dịch vụ công cộng. Mặc dù vậy, công tác kế toán vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính và đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả của hoạt động tài chính trong đơn vị. Các nhiệm vụ chủ yếu của công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập: