Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận ở trường trung học phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM<br /> <br /> LƢU THỊ TRƢỜNG GIANG<br /> <br /> DẠY HỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NGHỊ LUẬN<br /> Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM<br /> <br /> LƢU THỊ TRƢỜNG GIANG<br /> <br /> DẠY HỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NGHỊ LUẬN<br /> Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> DẠY HỌC BỘ MÔN VĂN - TIẾNG VIỆT<br /> MÃ SỐ: 62.14.01.11<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> Cán bộ hƣớng dẫn khoa học:<br /> 1. PGS.TS. HOÀNG HÒA BÌNH<br /> 2. PTS. TS. TRẦN THỊ HIỀN LƢƠNG<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.<br /> Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng<br /> được ai công bố trong bất kì công trình nào khác.<br /> TÁC GIẢ<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> <br /> CH:<br /> <br /> Câu hỏi<br /> <br /> CT:<br /> <br /> Chương trình<br /> <br /> DH:<br /> <br /> Dạy học<br /> <br /> ĐC:<br /> <br /> Đối chứng<br /> <br /> GV:<br /> <br /> Giáo viên<br /> <br /> GD:<br /> <br /> Giáo dục<br /> <br /> GD & ĐT:<br /> <br /> Giáo dục và Đào tạo<br /> <br /> HS:<br /> <br /> Học sinh<br /> <br /> HCM:<br /> <br /> Hồ Chí Minh<br /> <br /> NĐC:<br /> <br /> Nguyễn Đình Chiểu<br /> <br /> PP:<br /> <br /> Phương pháp<br /> <br /> PT:<br /> <br /> Phổ thông<br /> <br /> PPDH:<br /> <br /> Phương pháp dạy học<br /> <br /> PVĐ:<br /> <br /> Phạm Văn Đồng<br /> <br /> SGK:<br /> <br /> Sách giáo khoa<br /> <br /> SGV:<br /> <br /> Sách giáo viên<br /> <br /> TN:<br /> <br /> Thực nghiệm<br /> <br /> THCS:<br /> <br /> Trung học cơ sở<br /> <br /> THPT:<br /> <br /> Trung học phổ thông<br /> <br /> TPVH:<br /> <br /> Tác phẩm văn học<br /> <br /> VB:<br /> <br /> Văn bản<br /> <br /> VBNL:<br /> <br /> Văn bản nghị luận<br /> <br /> 1<br /> MỤC LỤC<br /> PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 4<br /> 1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................. 4<br /> 2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ............................................................................ 4<br /> 3. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................18<br /> 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu .................................................................18<br /> 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu ...................................................................18<br /> 6. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................19<br /> 7. Giả thuyết khoa học của đề tài .........................................................................20<br /> 8. Đóng góp của luận án .......................................................................................20<br /> 9. Cấu trúc của luận án .........................................................................................21<br /> CHƢƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC DẠY HỌC ĐỌC HIỂU<br /> VĂN BẢN NGHỊ LUẬN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .........22<br /> 1.1. Văn bản nghị luận .......................................................................................22<br /> 1.1.1. Văn bản nghị luận là gì?.............................................................................22<br /> 1.1.2. Đặc trưng của văn bản nghị luận ..............................................................22<br /> 1.1.2.1. Tính thuyết phục (xét về mục đích của VBNL) ......................................23<br /> 1.1.2.2. VBNL thuyết phục người đọc (người nghe) bằng lí trí và tình cảm (xét<br /> về phương thức thể hiện của VBNL) ...................................................................23<br /> 1.1.3. Các loại văn bản nghị luận .........................................................................29<br /> 1.2. Việc dạy học văn bản nghị luận ở trƣờng THPT .....................................30<br /> 1.2.1. Văn bản nghị luận trong chương trình và SGK Ngữ văn THPT ...............30<br /> 1.2.1.1. Vị trí của VBNL trong chương trình và SGK Ngữ văn THPT ...............30<br /> 1.2.1.2. Đặc điểm của các VBNL trong CT, SGK Ngữ văn THPT qua một vài<br /> đối sánh ................................................................................................................33<br /> 1.2.1.3. Yêu cầu về dạy học đọc hiểu VBNL trong CT, SGK Ngữ văn THPT .........37<br /> 1.2.2. Thực trạng dạy học văn bản nghị luận ở trường THPT .............................40<br /> 1.2.2.1. Nhận thức, hoạt động của GV và thực tế dạy học trên lớp .....................40<br /> 1.2.2.2. Nhận thức và hoạt động học tập của học sinh THPT..............................43<br /> 1.2.2.3. Nhận thức và hoạt động của cán bộ quản lí, chỉ đạo về CT và PPDH VBNL ....47<br /> 1.3. Dạy học văn bản nghị luận theo phƣơng pháp đọc hiểu .........................49<br /> 1.3.1. Khái niệm đọc hiểu ....................................................................................49<br /> <br />