Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Từ ngữ chỉ bộ phận cơ thể người trong tục ngữ, ca dao tiếng Hán và tiếng Việt dưới góc nhìn ngôn ngữ học tri nhận

LIÊU THỊ THANH NHÀN<br /> <br /> ĐẠI HỌC HUẾ<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC<br /> --*--<br /> <br /> LIÊU THỊ THANH NHÀN<br /> <br /> *<br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> TỪ NGỮ CHỈ BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƯỜI<br /> TRONG TỤC NGỮ, CA DAO TIẾNG HÁN VÀ TIẾNG VIỆT<br /> DƯỚI GÓC NHÌN NGÔN NGỮ HỌC TRI NHẬN<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> *<br /> Huế - 2018<br /> <br /> Huế - 2018<br /> <br /> ĐẠI HỌC HUẾ<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC<br /> --*--<br /> <br /> LIÊU THỊ THANH NHÀN<br /> <br /> TỪ NGỮ CHỈ BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƯỜI<br /> TRONG TỤC NGỮ, CA DAO TIẾNG HÁN VÀ TIẾNG VIỆT<br /> DƯỚI GÓC NHÌN NGÔN NGỮ HỌC TRI NHẬN<br /> Chuyên ngành: Ngôn ngữ học<br /> Mã số:<br /> <br /> 62220240<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> 1. PGS.TS. Trương Thị Nhàn<br /> 2. TS. Nguyễn Phước Lộc<br /> <br /> Huế - 2018<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình của riêng tôi. Các số liệu, kết quả được<br /> nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình<br /> khoa học nào.<br /> <br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Liêu Thị Thanh Nhàn<br /> <br /> Lời Cảm Ơn<br /> Luận án này được hoàn thành tại trường Đại học Khoa học – Đại học Huế với sự giúp đỡ quý báu của nhiều<br /> tập thể và cá nhân.<br /> Trước tiên, tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc nhất tới PGS.TS. Trương Thị Nhàn, và TS. Nguyễn Phước Lộc,<br /> hai giảng viên đã luôn quan tâm khích lệ, tận tình hướng dẫn, truyền nhiệt huyết cho tôi trong suốt quá trình học tập và<br /> nghiên cứu.<br /> Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo trường Đại học Khoa học, Đại học Sư phạm, Đại học Huế, Viện<br /> Ngôn ngữ học, Viện Từ điển học và Bách khoa thư và các nhà khoa học đã trang bị kiến thức, chỉ bảo cho tôi trong quá<br /> trình học tập, nâng cao chất lượng đề tài nghiên cứu.<br /> Tôi đặc biệt biết ơn Ban Giám hiệu – Lãnh đạo trường Đại học Ngoại ngữ, các Phòng ban, Khoa – Bộ môn<br /> và đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ và chia sẻ với tôi về mọi mặt trong suốt chương trình học tập Nghiên cứu sinh.<br /> Tôi xin cảm ơn Khoa Ngữ văn, Phòng Sau Đại học trường Đại học Khoa học đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi<br /> hoàn thành luận án.<br /> Tôi ghi nhớ và trân trọng tình cảm, sự nhiệt tình của anh chị em Nghiên cứu sinh, bạn bè đã cùng tôi vượt<br /> qua nhiều thử thách, góp ý cho tôi để tôi có thể đạt kết quả nghiên cứu trọn vẹn.<br /> Trân trọng!<br /> Huế, tháng 10 năm 2017<br /> Tác giả luận án<br /> Liêu Thị Thanh Nhàn<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1<br /> 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................1<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................2<br /> 2.1. Mục đích nghiên cứu .....................................................................................2<br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................................2<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................3<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................3<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................3<br /> 4. Ngữ liệu nghiên cứu ............................................................................................4<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................4<br /> 6. Đóng góp của luận án ..........................................................................................7<br /> 6.1. Về lí luận .......................................................................................................7<br /> 6.2. Về thực tiễn ...................................................................................................7<br /> 7. Cấu trúc luận án ...................................................................................................7<br /> Chương 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ<br /> THUYẾT ....................................................................................................................9<br /> 1.1. Dẫn nhập ...........................................................................................................9<br /> 1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài ..............................9<br /> 1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến ẩn dụ tri nhận về<br /> BPCTN .................................................................................................................9<br /> 1.2.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến hoán dụ ý niệm<br /> về từ ngữ chỉ bộ phận cơ thể người ...................................................................15<br /> 1.3. Cơ sở lí thuyết cho việc nghiên cứu ...............................................................17<br /> 1.3.1. Khái niệm cơ thể người ............................................................................17<br /> 1.3.2. Khái quát về nhóm từ ngữ chỉ bộ phận cơ thể người ...............................19<br /> 1.3.3. Khái quát về tục ngữ, ca dao của tiếng Hán và tiếng Việt .......................23<br /> 1.3.4. Tính nghiệm thân (embodiment) ..............................................................27<br /> 1.3.5. Phạm trù (category) và phạm trù hoá (categorization) .............................28<br /> 1.3.6. Ẩn dụ ý niệm (cognitive metaphor) .........................................................29<br /> 1.3.7. Hoán dụ ý niệm (conceptual metonymy) .................................................32<br /> 1.3.8. Sơ đồ hình ảnh (Lược đồ hình ảnh) ..........................................................38<br /> <br />