Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp tín dụng ngân hàng phát triển ngành công nghiệp phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:79

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có cấu trúc gồm 3 chương trình bày cơ sở lý luận, vai trò của tín dụng ngân hàng đối với công nghiệp trong sự nghiệp CNH,HĐH; thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng phục vụ phát triển ngành công nghiệp trong quá trình CNH; HĐH; trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long - giải pháp chủ yếu về tín dụng ngân hàng để phát triển ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp tín dụng ngân hàng phát triển ngành công nghiệp phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM TRƯƠNG THỊ NHI GIẢI PHÁP TÍN DỤNG NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP PHỤC VỤ CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2006
1 Chöông 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN, VAI TROØ CUÛA TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI COÂNG NGHIEÄP TRONG SÖÏ NGHIEÄP CNH, HÑH: 1.1. VAI TROØ COÂNG NGHIEÄP ÑOÁI VÔÙI SÖÏ NGHIEÄP CNH, HÑH: 1.1.1. Söï nghieäp CNH, HÑH: 1.1.1.1. Khaùi nieäm veà CNH, HÑH: CNH, HÑH laø quaù trình chuyeån ñoåi caên baûn, toaøn dieän caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï vaø quaûn lyù kinh teá, xaõ hoäi töø söû duïng söùc lao ñoäng thuû coâng laø chính sang söû duïng moät caùch phoå bieán söùc lao ñoäng vôùi coâng ngheä, phöông tieän vaø phöông phaùp tieân tieán, hieän ñaïi taïo ra naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi cao. Nhö vaäy, thöïc chaát cuûa CNH, HÑH laø quaù trình taïo ra nhöõng tieàn ñeà vaät chaát, kyõ thuaät, veà con ngöôøi, coâng ngheä, phöông tieän, phöông phaùp – nhöõng yeáu toá cô baûn cuûa löïc löôïng saûn xuaát cho Chuû nghóa xaõ hoäi. 1.1.1.2. CNH, HÑH laø söï phaùt trieån taát yeáu: Moãi moät phöông thöùc saûn xuaát xaõ hoäi chæ coù theå ñöôïc xaùc laäp vaø phaùt trieån döïa treân moät cô sôû vaät chaát-kyõ thuaät phuø hôïp vôùi noù. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa moät phöông thöùc saûn xuaát xaõ hoäi laø toång theå höõu cô caùc yeáu toá vaät chaát cuûa löïc löôïng saûn xuaát ñaït ñöôïc trong nhöõng ñieàu kieän lòch söû nhaát ñònh cuûa tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä, döïa treân ñoù laø löïc löôïng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi ñoù saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát ñeå thoûa maõn nhu caàu cuûa xaõ hoäi. Sau cuoäc caùch maïng daân toäc, daân chuû, Vieät Nam xaây döïng moâ hình ñi leân chuû nghóa xaõ hoäi khoâng qua giai ñoaïn phaùt trieån tö baûn chuû nghóa thì nhaát thieát phaûi tieán haønh CNH, HÑH. Vì CNH, HÑH laø quaù trình chuyeån ñoåi caên baûn, toaøn dieän caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï vaø quaûn lyù kinh teá, xaõ hoäi töø söû duïng söùc lao ñoäng thuû coâng laø chính sang söû duïng moät caùch phoå bieán söùc lao ñoäng vôùi coâng ngheä, phöông tieän vaø phöông phaùp tieân tieán, hieän ñaïi taïo ra naêng suaát cao. Cuï theå: CNH, HÑH laø con ñöôøng taïo ra löïc löôïng saûn xuaát môùi nhaèm khai thaùc vaø phaùt huy toát nhaát caùc nguoàn löïc beân trong vaø söû duïng coù hieäu quaû nguoàn löïc beân
2 ngoaøi. Moãi böôùc cuûa tieán trình coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi hoùa laø moät böôùc taêng cöôøng cô sôû vaät chaát-kyõ thuaät cuûa chuû nghóa xaõ hoäi, ñoàng thôøi laø moät böôùc cuûng coá vaø hoaøn thieän quan heä saûn xuaát XHCN, laøm cho neàn saûn xuaát XHCN khoâng ngöøng phaùt trieån, ñôøi soáng vaät chaát, vaên hoùa, tinh thaàn cuûa nhaân daân khoâng ngöøng ñöôïc naâng cao. Trong tieán trình CNH, HÑH thì kinh teá nhaø nöôùc phaûi luoân giöõ vai troø chuû ñaïo, naâng cao khaû naêng tích luõy, khaû naêng taùi saûn xuaát môû roäng vaø giaûi quyeát vieäc laøm. CNH, HÑH seõ phaùt huy ñaày ñuû lôïi theá cuûa nöôùc ta Taïo ñieàu kieän vaät chaát cho vieäc xaây döïng neàn kinh teá ñoäc laäp , töï chuû, ñuû söùc tham gia coù hieäu quaû vaøo phaân coâng vaø hôïp taùc quoác teá. Ñoàng thôøi taêng cöôøng khaû naêng quoác phoøng, an ninh cuûa quoác gia. Nhö vaäy, Vieät Nam vôùi xuaát phaùt töø moät neàn saûn xuaát nhoû, neàn noâng nghieäp laïc haäu, naêng suaát lao ñoäng thaáp, laïi bò chieán tranh taøn phaù naëng neà,…ñeå thöïc hieän muïc tieâu “daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh” thì chæ coù con ñöôøng tieán haønh CNH, HÑH theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Nhö vaäy, CNH, HÑH khoâng chæ laø quaù trình mang tính taát yeáu, khaùch quan maø coøn laø moät ñoøi hoûi caáp baùch. 1.1.1.2. Vaän duïng CNH-HÑH phaùt trieån kinh teá: Ñaûng ta khaúng ñònh muoán coù thöïc löïc kinh teá ñuû maïnh thì nhaát thieát phaûi ñaåy maïnh CNH, HÑH gaén vôùi phaùt trieån tri thöùc, coi ñaây laø nhieäm vuï troïng taâm. Coù thöïc hieän CNH, HÑH thì môùi taïo ra cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa CNXH vaø ñöa nöôùc ta sôùm thoaùt khoûi tình traïng keùm phaùt trieån vaø vöôn leân trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi. Sau 20 naêm ñoåi môùi neàn kinh teá vaø thöïc hieän CNH, HÑH chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu to lôùn, ñaõ coù söï thay ñoåi cô baûn vaø toaøn dieän treân caùc lónh vöïc, trong ñoù ñoåi môùi kinh teá laø troïng taâm ñeå ñoåi môùi vaø phaùt trieån chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi. Quan ñieåm, chæ ñaïo theo höôùng ñoåi môùi cuûa Ñaûng veà kinh teá ñaõ goùp
3 phaàn ñöa neàn kinh teá ñaõ vöôït qua thôøi kyø suy giaûm, toác ñoä taêng tröôûng khaù cao vaø phaùt trieån töông ñoái toaøn dieän. - Veà kinh teá: Ñaåy maïnh CNH, HÑH neàn kinh teá ñaát nöôùc phaûi gaén vôùi vôùi phaùt trieån kinh teá tri thöùc ñeå ruùt ngaén khoaûng caùch tuït haäu so vôùi caùc nöôùc. Söï taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá theo höôùng CNH, HÑH ñaõ goùp phaàn caûi thieän caùc quan heä vaø caân ñoái chuû yeáu trong neàn kinh teá (tích luõy-tieâu duøng, thu-chi ngaân saùch,…), oån ñònh töông ñoái kinh teá vó moâ. Thöïc hieän böôùc chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo ngaønh, ngheà tuøy theo lôïi theá cuûa moãi vuøng, moãi ngaønh; ñoàng thôøi keát hôïp nhöõng coâng ngheä môùi, tieân tieán; tham gia tích cöïc, chuû ñoäng hoaït ñoäng ñoái ngoaïi vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá “Thöïc hieän nhaát quaùn ñöôøng loái ñoái ngoaïi ñoäc laäp, töï chuû, hôïp taùc vaø phaùt trieån; chính saùch ñoái ngoaïi môû roäng, ña phöông hoùa, ña daïng hoùa caùc quan heä quoác teá, ñoàng thôøi chuû ñoäng hôïp taùc treân caùc lónh vöïc khaùc, tham gia vaøo tieán trình hôïp taùc quoác teá vaø khu vöïc” (ÑH Ñaûng toaøn quoác laàn thöù X). Ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu lao ñoäng gaén lieàn vôùi quaù trình chuyeån dòch cô caáu ngaønh, cô caáu thaønh phaàn kinh teá; giaûm tyû troïng lao ñoäng laøm vieäc trong nhoùm ngaønh noâng, laâm nghieäp-thuûy saûn vaø taêng tyû leä lao ñoäng trong ngaønh coâng nghieäp, dòch vuï… CNH, HÑH vôùi ñieàu kòeân cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät coøn ngheøo, trình ñoä toå chöùc quaûn lyù vaø trình ñoä tay ngheà ngöôøi lao ñoäng chöa cao thì caàn chuù troïng phaùt trieån loaïi hình doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Trong nhöõng naêm ñoåi môùi veà kinh teá, nöôùc ta thu ñöôïc nhöõng thaønh töïu lôùn treân lónh vöïc kinh teá; song vaãn coøn nhöõng yeáu, keùm: taêng tröôûng kinh teá chöa töông xöùng vôùi khaû naêng; chaát löôïng, hieäu quaû, söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá coøn keùm; cô caáu kinh teá, cô caáu lao ñoäng chuyeån dòch chaäm, mang tính töï phaùt;… - Caùc lónh vöïc chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi trong coâng cuoäc CNH, HÑH maëc duø coøn nhöõng maët haïn cheá nhaát ñònh nhöng cuõng thu ñöôïc nhieàu thaønh quaû:
4 CNH, HÑH trong lónh vöïc chính trò laø söï vaän duïng nhöõng thaønh töïu lyù luaän khoa hoïc, coâng ngheä quaûn lyù xaõ hoäi, nhöõng kinh nghieäm thöïc tieãn cuûa Vieät Nam ñeå ñoåi môùi heä thoáng chính trò, laøm cho heä thoáng chính trò coù taùc ñoäng maïnh meõ tôùi giaûi phoùng löïc löôïng saûn xuaát, phaùt trieån kinh teá nhanh vaø beàn vöõng. Xaây döïng cô cheá vaän haønh ñoàng boä, phuø hôïp vôùi heä thoáng chính trò theo nguyeân taéc Ñaûng laõnh ñaïo, nhaø nöôùc quaûn lyù, phaùt huy vaø môû roäng quyeàn laøm chuû cuûa nhaân daân treân caùc lónh vöïc theo ñuùng Hieán phaùp, Phaùp luaät. Thöïc hieän CNH, HÑH laø quaù trình öùng duïng nhöõng thaønh töïu khoa hoïc vaø coâng ngheä hieän ñaïi ñuû söùc giaûi quyeát caùc vaán ñeà thöïc tieãn ñaët ra ñeå phaùt trieån neàn kinh teá-xaõ hoäi. Kích thích söï saùng taïo, say meâ caûi tieán, nghieân cöùu khoa hoïc cuûa moïi ngöôøi, ñaëc bieät chuù yù ñeán lôùp treû. Thoâng qua caùc cuoäc thi taøi naêng treû ñeå phaùt hieän, toân vinh vaø boài döôõng ñoäi nguõ nhaân taøi laøm coâng taùc khoa hoïc, kyõ thuaät, coâng ngheä cho ñaát nöôùc. CNH, HÑH treân lónh vöïc vaên hoùa, xaõ hoäi laø vieäc aùp duïng nhöõng thaønh töïu, nhöõng giaù trò vaên hoùa cuûa nhaân loaïi vaø thöïc tieãn cuûa Vieät Nam ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån vaên hoùa Vieät Nam tieân tieám ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc, ñuû söùc “ñeà khaùng” vôùi nhöõng vaên hoùa ñoäc haïi, ngaên chaën nhöõng tieâu cöïc trong quan heä vaên hoùa- xaõ hoäi, töø ñoù taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. Töø söï phaân tích treân ñaõ khaúng ñònh: söï nghieäp CNH, HÑH ñaõ ñem laïi nhöõng thaønh quaû to lôùn treân nhieàu lónh vöïc cuûa ñôøi soáng kinh teá, xaõ hoäi. Thöïc hieän CNH, HÑH laø söï nghieäp cuûa toaøn daân, döùôi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam. 1.1.1.3. Quan ñieåm veà CNH, HÑH ñaát nöôùc: Töø Hoäi nghò laàn thöù VII Ban chaáp haønh Trung öông khoùa VII (thaùng 07/1994), Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù VIII (thaùng 06/1996), Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn IX (thaùng 09/2001) ñeán Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn X (thaùng 04/2006) Ñaûng thoáng nhaát quan ñieåm phaûi thöïc hieän CNH, HÑH ñaát nöôùc. Quan ñieåm ñoù ñöôïc theå hieän nhö sau:
5 - Giöõ vöõng ñoäc laäp daân toäc ñi ñoâi vôùi môû roäng hôïp taùc quoác teá, ña phöông hoùa, ña daïng hoùa caùc quan heä kinh teá quoác teá. Döïa vaøo nguoàn löïc trong nöôùc laø chính ñi ñoâi vôùi tranh thuû toái ña caùc nguoàn löïc beân ngoaøi treân cô sôû xaây döïng moät neàn kinh teá môû, hoäi nhaäp vôùi khu vöïc vaø treân theá giôùi, höôùng maïnh veà xuaát khaåu, ñoàng thôøi thay theá nhaäp khaåu baèng caùc saûn phaåm trong nöôùc coù hieäu quaû. - CNH, HÑH laø söï nghieäp cuûa toaøn daân, cuûa moïi thaønh phaàn kinh teá, trong ñoù thaønh phaàn kinh teá nhaø nöôùc giöõ vai troø chuû ñaïo. CNH, HÑH laø söï nghieäp caùch maïng lôùn lao ñöa daân toäc ta phaùt trieån ngang taàm vôùi nhöõng daân toäc tieân tieán treân theá giôùi, laø söï nghieäp caùch maïng cuûa toaøn daân chæ döôùi söï laõnh ñaïo saùng suoát cuûa Ñaûng coäng saûn môùi coù theå thöïc hieän thaønh coâng söï nghieäp coâng nghieäp hoùa. Ñeå phaùt huy söùc maïnh cuûa toaøn daân, söùc maïnh cuûa nhaø nöôùc, söùc maïnh cuûa trong vaø ngoaøi nöôùc phaûi huy ñoäng ñöôïc moïi thaønh phaàn kinh teá ñoùng goùp vaøo söï nghieäp CNH, HÑH. Tieán haønh CNH, HÑH ñoøi hoûi phaûi ñaët döôùi söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ñeå ñaûm baûo CNH, HÑH theo ñònh höôùng XHCN. - Laáy vieäc phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi laøm yeáu toá cô baûn cho söï phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng, bôûi vì con ngöôøi laø yeáu toá haøng ñaàu cuûa nöôùc ta. Con ngöôøi laø taøi nguyeân khoâng caïn kieät (so vôùi nguoàn taøi nguyeân khaùc) trong vieäc phaùt trieån ñaát nöôùc, con ngöôøi vöøa laø muïc tieâu vöøa laø ñoäng löïc cho phaùt trieån kinh teá. Taêng tröôûng kinh teá gaén lieàn vôùi ñôøi soáng cuûa nhaân daân, phaùt trieån vaên hoùa, giaùo duïc, thöïc hieän tieán boä coâng baèng xaõ hoäi. - Khoa hoïc coâng ngheä laø ñoäng löïc cuûa coâng nghieäp hoùa; keát hôïp coâng nghieäp truyeàn thoáng vôùi coâng nghieäp hieän ñaïi. Tranh thuû ñi nhanh vaøo coâng ngheä hieän ñaïi.Vì baûn thaân CNH, HÑH laø tieán haønh caùch maïng khoa hoïc kyõ thuaät vôùi coâng ngheä hieän ñaïi. Ñeå ñaûm baûo khoa hoïc coâng ngheä laøm ñoäng löïc thì phaûi vöôn tôùi trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä cao nhaát. - Laáy hieäu quaû kinh teá laøm tieâu chuaån cô baûn ñeå xaây döïng phöông aùn phaùt trieån, löïa choïn phöông aùn ñaàu tö vaøo coâng ngheä:
6 Hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi laø söï phaùt trieån toaøn dieän ñaát nöôùc, laø phaùt trieån con ngöôøi trong coâng baèng, daân chuû, khoâng laøm oâ nhieãm moâi tröôøng thieân nhieân, moâi tröôøng xaõ hoäi. Phaùt trieån theo phöông höôùng keát hôïp quy moâ vöøa, quy moâ nhoû, quy moâ lôùn, chuù troïng quy moâ lôùn, coâng ngheä cao ñeå khai thaùc toát nhaát moïi tieàm naêng phuïc vuï cho söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. - Keát hôïp chaët cheõ vaø toaøn dieän kinh teá vôùi quoác phoøng-an ninh cuûa toå quoác. An ninh quoác phoøng coù vai troø to lôùn trong phaùt trieån kinh teá, ñôøi soáng hoøa bình, an ninh toát laø ñieàu kieän ñeå phaùt trieån kinh teá. CNH, HÑH phaûi ñöôïc thöïc hieän treân nhieàu lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi ñoù laø: kinh teá, chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi. Khi ñaát nöôùc thoaùt khoûi tình traïng khuûng hoaûng. Ñaûng ta ñöa ra chuû tröông chuyeån sang ñaåy maïnh CNH, HÑH ñaát nöôùc, phaán ñaáu sôùm ñöa nöôùc ta ra khoûi nöôùc keùm phaùt trieån, ñeán naêm 2020 cô baûn trôû thaønh nöôùc CN theo höôùng hieän ñaïi ñeå coâng nghieäp trôû thaønh ñoäng löïc taêng tröôûng kinh teá. 1.1.2. Vai troø cuûa CN ñoái vôùi söï nghieäp CNH, HÑH: Coâng nghieäp laø ngaønh chuû ñaïo cuûa neàn kinh teá quoác daân hieän ñaïi, coù nhieäm vuï khai thaùc taøi nguyeân thieân nhieân, cheá bieán taøi nguyeân vaø caùc saûn phaåm noâng nghieäp thaønh tö lieäu saûn xuaát vaø tö lieäu tieâu duøng. Vôùi vò trí laø ngaønh chuû ñaïo trong neàn kinh teá quoác daân, CN ñaõ theå hieän vai troø goùp phaàn chuyeån bieán neàn kinh teá theo höôùng CN hieän ñaïi CN ñaëc bieät laø CN coâng ngheä cao, coâng nghieäp cheá taùc, CN phaàn meàm vaø CN boå trôï coù lôïi theá caïnh tranh taïo nhieàu saûn phaåm taêng tröôûng cao goùp phaàn tích cöïc vaø tröïc tieáp ñoái vôùi toác ñoä taêng tröôûng chung cuûa neàn kinh teá. CN taêng tröôûng seõ taïo ñieàu kieän cho ñaát nöôùc oån ñònh, phaùt trieån vöõng chaéc vaø giaøu coù. Söï taêng tröôûng CN cao khoâng chæ coù yù nghóa to lôùn ñoái vôùi ngaønh, goùp phaàn taêng tröôûng kinh teá maø coøn coù taùc ñoäng ñoái vôùi caùc ngaønh kinh teá khaùc. Ñoái vôùi noâng nghieäp, CN ñaõ taùc ñoäng treân moät soá maët: ôû ñaàu vaøo, coâng nghieäp cung caáp tö
7 lieäu saûn xuaát, trang thieát bò, kyõ thuaät hieän ñaïi cho noâng nghieäp; trong quaù trình saûn xuaát, CN goùp phaàn baûo quaûn, cheá bieán laøm taêng giaù trò, taêng hieäu quaû vaø söùc caïnh tranh cuûa noâng saûn; ôû ñaàu ra, coâng nghieäp laø thò tröôøng tieâu thuï noâng saûn roäng lôùn, khaéc phuïc tình traïng ñoäc canh, tình traïng töï caáp töï tuùc, ñöa noâng daân hoäi nhaäp kinh teá thò tröôøng ôû trong nöôùc vaø theá giôùi. Qua nhöõng noäi dung neâu treân cho thaáy, CN coù vai troø raát quan troïng trong söï nghieäp CNH, HÑH ñaát nöôùc. Laø moät trong nhöõng cô sôû quan troïng ñeå phaán ñaáu ñeán naêm 2020 nöôùc ta cô baûn trôû thaønh nöôùc CN theo höôùng hieän ñaïi. Muoán vaäy, ñoøi hoûi phaûi huy ñoäng raát nhieàu nguoàn löïc, trong ñoù TDNH coù vai troø quan troïng cho quaù trình CNH, HÑH. 1.2. KHAÙI NIEÄM, BAÛN CHAÁT, CHÖÙC NAÊNG CUÛA TÍN DUÏNG 1.2.1. Khaùi nieäm veà tín duïng: Thuaät ngöõ tín duïng xuaát phaùt töø chöõ La Tinh: Creditium coù nghóa laø tin töôûng, tín nhieäm. Trong tieáng Anh ñöôïc goïi laø Credit. Theo ngoân ngöõ daân gian Vieät Nam, tín duïng coù nghóa laø söï vay möôïn. Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò nhaát ñònh döôùi hình thöùc hieän vaät, hay tieàn teä trong moät thôøi haïn nhaát ñònh töø ngöôøi sôû höõu sang ngöôøi söû duïng vaø khi ñeán haïn, ngöôøi söû duïng phaûi hoaøn traû laïi cho ngöôøi sôû höõu vôùi moät löôïng giaù trò lôùn hôn. Khoaûng giaù trò doâi ra naøy ñöôïc goïi laø lôïi töùc tín duïng, noùi theo ngoân ngöõ kinh teá laø laõi suaát. Tín duïng laø quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû. 1.2.2. Baûn chaát cuûa tín duïng: Tín duïng laø caùc quan heä vay möôïn phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay, nhôø quan heä naøy maø voán ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc ñeå söû duïng voán cho caùc nhu caàu khaùc nhau ñeå phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. 1.2.3. Chöùc naêng cuûa tín duïng: Tín duïng coù 3 chöùc naêng:
8 1.2.3.1. Chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä: Ñaây laø chöùc naêng cô baûn nhaát cuûa tín duïng, nhôø chöùc naêng naøy cuûa tín duïng maø caùc nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi ñöôïc ñieàu hoøa töø nôi “thöøa” sang nôi “thieáu” ñeå söû duïng nhaèm phaùt trieån neàn kinh teá. Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä laø hai maët hôïp thaønh chöùc naêng coát loõi cuûa tín duïng. Caû hai maët taäp trung vaø phaân phoái laïi voán ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc hoaøn traû, vì vaäy tín duïng coù öu theá roõ reät, noù kích thích taäp trung voán, noù thuùc ñaåy vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû. Nhôø chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä cuûa tín duïng, maø phaàn lôùn nguoàn tieàn trong xaõ hoäi töø choã tieàn nhaøn roãi moät caùch töông ñoái ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng cho caùc nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø ñôøi soáng, laøm cho hieäu quaû söû duïng voán trong toaøn xaõ hoäi taêng. 1.2.3.2. Chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët trong löu thoâng: - Hoaït ñoäng tín duïng taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng tín duïng nhö: thöông phieáu, kyø phieáu ngaân haøng, caùc loaïi seùc, caùc phöông tieän thanh toaùn hieän ñaïi nhö theû tín duïng, theû thanh toaùn ... cho pheùp thay theá moät soá löôïng lôùn tieàn maët löu haønh, nhôø ñoù laøm giaûm bôùt caùc chi phí coù lieân quan nhö in tieàn, ñuùc tieàn , vaän chuyeån, baûo quaûn tieàn... - Vôùi söï hoaït ñoäng cuûa tín duïng, ñaëc bieät laø TDNH ñaõ môû ra moät khaû naêng lôùn trong vieäc môû taøi khoaûn vaø giao dòch thanh toaùn thoâng qua NH döôùi caùc hình thöùc chuyeån khoaûn hoaëc buø tröø cho nhau, nhôø ñoù vöøa cho pheùp giaûi quyeát nhanh choùng caùc quan heä kinh teá, vöøa thuùc ñaåy quaù trình aáy taïo ñieàu kieän cho neàn kinh teá –xaõ hoäi phaùt trieån. - Nhôø hoaït ñoäng tín duïng, maø caùc nguoàn voán ñang naèm trong xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù seõ coù taùc duïng taêng toác ñoä chu chuyeån voán trong phaïm vi toaøn xaõ hoäi. 1.2.3.3. Chöùc naêng phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng kinh teá:
9 Chöùc naêng naøy laø heä quaû cuûa hai chöùc naêng treân. Söï vaän ñoäng cuûa voán tín duïng, phaàn lôùn gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö, haøng hoaù, chi phí trong caùc xí nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá, qua ñoù tín duïng khoâng nhöõng laø taám göông phaûn aùnh hoaït ñoäng kinh teá cuûa doanh nghieäp, thoâng qua ñoù thöïc hieän vieäc kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng nhaèm ngaên chaën caùc hieän töôïng tieâu cöïc nhö laõng phí, vi phaïm phaùp luaät,v.v...trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc DN. 1.3. CAÙC HÌNH THÖÙC TÍN DUÏNG: Trong neàn kinh teá thò tröôøng, tín duïng hoaït ñoäng raát ña daïng vaø phong phuù, ngöôøi ta thöôøng döïa vaøo caùc tieâu thöùc sau ñaây ñeå tieán haønh phaân loaïi tín duïng. Caên cöù vaøo chuû theå cuûa quan heä tín duïng, trong neàn kinh teá xaõ hoäi toàn taïi caùc hình thöùc tín duïng sau: 1.3.1. Tín duïng thöông maïi: Laø quan heä tín duïng giöõa caùc nhaø saûn xuaát kinh doanh ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc mua - baùn chòu haøng hoùa. Cô sôû phaùp lyù xaùc ñònh quan heä nôï naàn cuûa tín duïng thöông maïi laø giaáy nôï, ñöôïc goïi laø kyø phieáu thöông maïi hay goïi taét laø thöông phieáu. Ñaây laø moät daïng ñaëc bieät cuûa kheá öôùc daân söï xaùc ñònh traùi quyeàn cho ngöôøi baùn vaø nghóa vuï phaûi thanh toaùn nôï cuûa ngöôøi mua khi moùn nôï ñaùo haïn. Nhö vaäy, thöông phieáu chính laø phieáu nôï xuaát phaùt töø vieäc mua baùn chòu haøng hoaù. Noùi caùch khaùc, thöông phieáu laø moät chöùng khoaùn cho ngöôøi sôû höõu quyeàn laõnh moät soá tieàn ghi treân thöông phieáu vaøo moät ngaøy nhaát ñònh trong töông lai ñaõ ñöôïc ñònh tröôùc ôû hieän taïi. 1.3.2. Tín duïng ngaân haøng (TDNH): TDNH laø quan heä tín duïng giöõa caùc ngaân haøng vôùi caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá, caùc toå chöùc vaø caù nhaân ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc NH ñöùng ra huy ñoäng voán baèng tieàn vaø cho vay ñoái vôùi caùc ñoái töôïng noùi treân.
10 Khaùc vôùi tín duïng thöông maïi, TDNH ñöôïc cung caáp döôùi hình thöùc tieàn teä, bao goàm tieàn maët vaø buùt teä. Trong quan heä TDNH, NH ñoùng vai troø laø moät toå chöùc trung gian, vôùi tö caùch vöøa laø ngöôøi ñi vay vöøa laø ngöôøi cho vay. 1.3.3. Tín duïng nhaø nöôùc: Tín duïng nhaø nöôùc laø quan heä tín duïng, maø trong ñoù nhaø nöôùc laø ngöôøi ñi vay ñeå ñaûm baûo caùc khoaûn chi tieâu cuûa ngaân saùch nhaø nöôùc, ñoàng thôøi laø ngöôøi cho vay ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng nhieäm vuï trong quaûn lyù kinh teá xaõ hoäi vaø phaùt trieån quan heä ñoái ngoaïi. 1.3.4. Tín duïng quoác teá: Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa caùc chính phuû, giöõa caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu phöông thöùc khaùc nhau nhaèm trôï giuùp laãn nhau ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät nöôùc. Trong caùc hình thöùc tín duïng, vôùi nhöõng öu ñieåm veà quy moâ voán, thôøi gian cho vay, phaïm vi hoaït ñoäng, TDNH trôû thaønh hình thöùc tín duïng quan troïng khoâng theå thieáu trong söï nghieäp CNH, HÑH. 1.4. VAI TROØ CUÛA TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI SÖÏ NGHIEÄP CNH, HÑH NEÀN KINH TEÁ: 1.4.1. Ñaëc ñieåm vaø caùc hình thöùc cuûa TDNH: 1.4.1.1. Ñaëc ñieåm cuûa TDNH: - Ñoái töôïng cuûa TDNH laø voán tieàn teä nghóa laø NH huy ñoäng voán vaø cho vay voán baèng tieàn. - Trong TDNH caùc chuû theå ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng , trong ñoù ngaân haøng laø ngöôøi cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, caù nhaân laø ngöôøi ñi vay. - TDNH mang tính chaát saûn xuaát kinh doanh gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc DN, vì vaäy quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa TDNH khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa.
11 1.4.1.2. Caùc hình thöùc tín duïng ngaân haøng: TDNH laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan troïng trong neàn kinh teá, tuøy theo tieâu thöùc maø TDNH ñöôïc chia thaønh caùc loaïi khaùc nhau: - Caên cöù vaøo muïc ñích söû duïng voán vay: +Tín duïng phuïc vuï saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù: loaïi tín duïng cung caáp voán ñeå tieán haønh saûn xuaát vaø kinh doanh. +Tín duïng phuïc vuï ñôøi soáng, tieâu duøng: loaïi tín duïng cung caáp voán ñeå ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng. - Caên cöù vaøo ñoái töôïng vay: +Tín duïng voán löu thoâng: loaïi tín duïng cung caáp nhaèm hình thaønh voán löu ñoäng cho DN, caù nhaân nhaèm mua döï tröõ haøng hoaù, thanh toaùn nôï… +Tín duïng voán coá ñònh: loaïi tín duïng cung caáp nhaèm hình thaønh voán coá ñònh cho doanh nghieäp, caù nhaân nhaèm mua saém thieát bò, xaây döïng nhaø xöôûng.. - Caên cöù vaøo thôøi gian cho vay: +Tín duïng ngaén haïn: loaïi tín duïng coù thôøi haïn cho vay döôùi 12 thaùng. +Tín duïng trung haïn: loaïi tín duïng coù thôøi haïn cho vay treân 12 thaùng ñeán 60 thaùng. +Tín duïng daøi haïn: loaïi tín duïng coù thôøi haïn cho vay treân 60 thaùng. - Caên cöù vaøo möùc ñoä tín nhieäm: +Tín duïng khoâng coù ñaûm baûo: thöôøng söû duïng ñoái vôùi caùc khaùch haøng uy tín ñaùng tin caäy. +Tín duïng coù ñaûm baûo: aùp duïng ñoái vôùi khaùch haøng ít quan heä vôùi NH hoaëc naêng löïc taøi chính yeáu, hieäu quaû khoâng cao. - Caên cöù vaøo hình thöùc caáp voán: + Tín duïng caáp baèng tieàn: NH seõ ñaùp öùng nhu caàu vay baèng tieàn. + Tín duïng caáp baèng uy tín hoaëc chöõ kyù: NH khoâng ñaùp öùng nhu caàu vay baèng tieàn maø caáp cho khaùch haøng chöõ kyù cuûa mình ñeå ñaûm baûo thöïc hieän caùc nghóa vuï cuûa khaùch haøng….
12 1.4.2. Vai troø cuûa TDNH ñoái vôùi söï nghieäp CNH-HÑH neàn kinh teá: Trong ñieàu kieän neàn kinh teá cuûa Vieät Nam ñang trong thôøi kyø chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN, ñeå taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá thì caùc caù nhaân doanh nghieäp thieáu voán troâng chôø ñöôïc boå sung, trong khi ñoù thò tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng voán chöa phaùt trieån thì TDNH trôû thaønh moät keânh ñaùp öùng voán quan troïng cho neàn kinh teá trong quaù trình thöïc hieän söï nghieäp CNH, HÑH. Vai troø cuûa TDNH ñöôïc bieåu hieän: 1.4.2.1. TDNH giuùp caùc DN phaùt trieån saûn phaùt trieån saûn xuaát ñeå thöïc hieän muïc tieâu CNH, HÑH ñaát nöôùc: NHTM laø ngaân haøng thöïc hieän nhieàu nghieäp vuï hôn heát trong soá caùc ngaân haøng trung gian. Ngaøy nay, ngöôøi ta khoâng theå hình dung noåi moät neàn kinh teá thò tröôøng maø vaéng boùng toå chöùc taøi chính trung gian laø ngaân haøng thöông maïi bôûi vì noù laøm chöùc naêng nhö chieác “ caàu noái “ giöõa ngöôøi coù voán vaø ngöôøi caàn voán. Vôùi hoaït ñoäng cuûa mình NHTM thu huùt caùc nguoàn voán duï tröõ vôùi thôøi haïn vaø quy moâ raát khaùc nhau ñeå phuïc vuï cho saûn xuaát vaø ñôøi soáng, nghóa laø noù chuyeån moät caùch hieäu quaû nhaát caùc nguoàn voán tích luõy trong xaõ hoäi töø ngöôøi caàn cho vay ñeán ngöôøi caàn ñi vay, cho neân ñaây laø moät ñònh cheá taøi chính trung gian vaøo loaïi baäc nhaát trong neàn kinh teá thò tröôøng. Do voán töï coù cuûa moät doanh nghieäp chæ ñaùp öùng khoaûng 60% chi phí cho quaù trình saûn xuaát, cho neân noù seõ ñöôïc hoã trôï bôûi heä thoáng ñònh cheá NH, ñònh cheá naøy seõ taïo laäp ñöôïc nguoàn voán tín duïng lôùn ñeå cung öùng kòp thôøi voán cho caùc doanh nghieäp, giuùp doanh nghieäp taän duïng ñöôïc thôøi cô trong saûn xuaát kinh doanh, hoaøn thaønh chu kyø saûn xuaát ñuùng thôøi vuï ñuùng keá hoaïch. Voán tín duïng khoâng chæ goùp phaàn giuùp ñôõ caùc DN maø coøn taïo ra thò tröôøng caïnh tranh gay gaét, buoäc caùc DN khoâng ngöøng môû roäng saûn xuaát naâng cao chaát löôïng, maãu maõ saûn phaåm, ñeå taïo cho mình moät choã ñöùng vöõng chaéc treân thò tröôøng. Chính vì vaäy, maø TDNH ñaõ goùp
13 phaàn thuùc ñaåy söï taêng tröôûng cuûa saûn xuaát, söï phaùt trieån cuûa toaøn neàn kinh teá xaõ hoäi. 1.4.2.2. TDNH goùp phaàn thuùc ñaåy quaù trình tích tuï vaø taäp trung voán ñeå thöïc hieän quaù trình CNH, HÑH ñaát nöôùc: TDNH goùp phaàn giaûm heä soá tieàn nhaøn roãi vaø naâng cao hieäu quaû söû duïng voán trong taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá thoâng qua ñi vay ñeå cho vay. Trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh, ñaûm baûo nhu caàu voán cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh lieân tuïc laø vaán ñeà ñöôïc ñaët ra ñoái vôùi caùc nhaø DN, vì trong quaù trình naøy luoân xaûy ra hieän töôïng thöøa thieáu voán taïm thôøi. Vôùi söï hoaït ñoäng cuûa tín duïng ñaõ goùp phaàn ñieàu tieát caùc nguoàn voán taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh khoâng bò giaùn ñoaïn. Vôùi muïc tieâu môû roäng saûn xuaát ñoái vôùi töøng DN thì yeâu caàu veà nguoàn voán laø moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu ñöôïc ñaët ra. Töø ñoù, TDNH vôùi tö caùch laø nôi taäp trung ñaïi boä phaän voán nhaøn roãi seõ laø trung taâm ñaùp öùng nhu caàu voán boå sung cho ñaàu tö phaùt trieån. Nhö vaäy, TDNH vöøa cho DN ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian tích luõy voán, nhanh choùng ñaàu tö môû roäng saûn xuaát kinh doanh phaùt trieån theo höôùng CNH, HÑH vöøa goùp phaàn ñaåy nhanh toác ñoä taäp trung vaø tích luõy voán cho neàn kinh teá. TDNH goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån veà maët voán cho caùc coâng ty, xí nghieäp, toå chöùc kinh teá. Qua ñoù, vöøa cho DN ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian tích luõy voán, nhanh choùng ñaàu tö môû roäng saûn xuaát kinh doanh. TDNH seõ laøm bieán ñoåi ñieàu kieän saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï cuûa caùc chuû theå kinh teá theo höôùng toái öu, goùp phaàn laøm cho chu kyø vaän ñoäng cuûa tieàn teä ruùt ngaén thôøi gian, naâng cao voøng quay cuûa tieàn teä. TDNH vôùi tö caùch laø caàu noái giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö ñaõ trôû thaønh ñoäng löïc kích thích caùc toå chöùc kinh teá, caùc DN vaø daân cö trong caùc thaønh phaàn kinh teá thöïc
14 hieän tieát kieäm, thuùc ñaåy quaù trình tích tuï vaø taäp trung voán tieàn teä taïm thôøi nhaøn roãi, phaân taùn thaønh nguoàn voán ñaàu tö cho CNH, HÑH. Thoâng qua TDNH, nhaø nöôùc coù theå taäp trung voán ñeå ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp vaø caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn nhaèm taïo cô caáu kinh teá hôïp lyù. TDNH kích thích vaø baét buoäc caùc DN, caùc ngaønh kinh teá, caùc vuøng kinh teá, caùc thaønh phaàn kinh teá söû duïng voán coù hieäu quaû hôn. 1.4.2.3. TDNH goùp phaàn thuùc ñaåy caùc DN söû duïng voán hieäu quaû, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa DN trong neàn kinh teá thò tröôøng: Nguyeân taéc vay voán TDNH laø phaûi hoaøn traû goàm caû voán goác vaø laõi ñuùng haïn. Do ñoù, khi caùc DN thöïc hieän ñuùng theo nguyeân taéc vay voán ñaõ phaûn aùnh phaàn naøo hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc ñôn vò kinh teá, ñoàng thôøi laø cô sôû ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá. Ñeå thöïc hieän hoaøn traû voán tín duïng caùc ñôn vò phaûi tính toaùn ñeå söû duïng voán moät caùch coù hieäu quaû nhaát, taêng nhanh voøng quay cuûa voán vaø ñaït lôïi nhuaän cao hôn. Neáu caùc ñôn vò khoâng thöïc hieän ñuùng nhöõng cam keát vôùi ngaân haøng thì ngaân haøng seõ aùp duïng nhöõng bieän phaùp cheá taøi. Maët khaùc, neáu laøm nhö vaäy DN töï laøm maát uy tín cuûa mình khoâng nhöõng ñoái vôùi NH maø coøn ñoái vôùi caû caùc ñoái taùc trong kinh doanh vaø nhö vaäy laøm giaûm naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Chính vì theá, DN phaûi söû duïng voán vay ñaàu tö sao cho taêng ñöôïc naêng löïc saûn xuaát, môû roäng kinh doanh, giaûm giaù thaønh,…Töø ñoù DN seõ khaúng ñònh vò theá cuûa mình treân thò tröôøng vaø naêng löïc caïnh tranh ñöôïc naâng cao. 1.4.2.4. TDNH goùp phaàn thuùc ñaåy hoäi nhaäp kinh teá quoác teá: Neáu toaøn caàu hoùa veà kinh teá mang tính taát yeáu khaùch quan, thì hoäi nhaäp kinh teá quoác teá cuõng mang tính taát yeáu khaùch quan vì gaàn nhö söï phaùt trieån cuûa moïi teá baøo cuûa neàn kinh teá ñeàu coù söï khai thaùc ôû möùc ñoä khaùc nhau töø quaù trình toaøn caàu hoùa. Neáu moät quoác gia khoâng tham gia vaøo quaù trình hoäi nhaäp, thì seõ daãn ñeán söï coâ laäp veà kinh teá, khoâng ñuû ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø quy moâ phuïc vuï
15 cho söï phaùt trieån. Chính saùch cuûa Ñaûng laø môû roäng quan heä ñoái ngoaïi treân caùc lónh vöïc ñeå huy ñoäng nguoàn löïc ngoaøi nöôùc cho phaùt trieån kinh teá. Trong ñoù, TDNH moät trong nhöõng phöông tieän noái lieàn neàn kinh teá cuûa caùc nöôùc vôùi nhau. TDNH goùp phaàn thuùc ñaåy vieäc tieâu thuï saûn phaåm xaõ hoäi, taïo ñieàu kieän duy trì thöôøng xuyeân moái lieân heä khoâng taùch rôøi giöõa saûn xuaát , löu thoâng haøng hoùa vaø tieâu duøng xaõ hoäi. Hoaït ñoäng tín duïng laøm cho löu thoâng haøng hoùa ngaøy caøng môû roäng khoâng nhöõng ôû trong nöôùc maø coøn caû trong quan heä quoác teá. Ngaøy nay caùc quan heä trao ñoåi quoác teá khoâng ngöøng ñöôïc môû roäng. Thò tröôøng trong nöôùc khoâng theå taùch rôøi khoûi thò tröôøng theá giôùi. Vì vaäy maø caùc quan heä tín duïng quoác teá cuõng khoâng ngöøng phaùt trieån taïo ñieàu kieän cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong nöôùc ñöôïc môû roäng, ñoàng thôøi cuõng taïo ñieàu kieän cho vieäc ñaàu tö voán ra nöôùc ngoaøi. Töø ñoù, cho thaáy TDNH laø ñoøn baåy kinh teá quan troïng thuùc ñaåy quaù trình môû roäng giao löu kinh teá quoác teá. Nhö vaäy, vai troø TDNH khoâng chæ laø coâng cuï, ñoøn baåy maïnh meõ thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá, maø coøn laø coâng cuï ñeå nhaø nöôùc ñieàu haønh vaø ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá; laø ñoäng löïc coù taùc duïng to lôùn ñeå hình thaønh vaø chuyeån dòch cô caáu kinh teá trong söï nghieäp CNH, HÑH vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. 1.5. CAÙC KINH NGHIEÄM VEÀ HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN COÂNG NGHIEÄP CUÛA MOÄT SOÁ TÆNH PHÍA NAM: Thaønh phoá Hoà Chí Minh, tænh Bình Döông, tænh Ñoàng Nai, tænh Baø Ròa-Vuõng Taøu ñöôïc xem laø nhöõng ñieån hình cuûa caùc tænh, thaønh phoá phía Nam veà phaùt trieån CN. Tuøy theo ñaëc ñieåm rieâng maø moãi ñòa phöông coù nhöõng giaûi phaùp khaùc nhau, nhöng ñeàu coù ñieåm chung trong hoã trôï phaùt trieån CN: 1.5.1.Ñaåy maïnh caûi caùch haønh chính, xaây döïng chính quyeàn thaân thieän, ñoàng haønh cuûa doanh nghieäp:
16 Caùc ñòa phöông coù moâi tröôøng ñaàu tö toát nhaát ñeàu tieán haønh caûi caùch haønh chính töø treân xuoáng, ñaây ñöôïc coi laø khaâu ñoät phaù trong hoã trôï doanh nghieäp. Caùc caáp laõnh ñaïo xem nhöõng khoù khaên cuûa doanh nghieäp laø khoù khaên cuûa mình, kòp thôøi naém baét vaø xöû lyù ñeå thaùo gôõ cho doanh nghieäp. Ñoäi nguõ caùn boä, vieân chöùc tröïc tieáp quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi doanh nghieäp ñeàu ñöôïc ñoøi hoûi raát cao veà tieâu chuaån, phaåm chaát ñaïo ñöùc, naêng löïc chuyeân moân vaø söï nhieät tình ñoái vôùi coâng vieäc. Vieäc tieâu chuaån hoùa, ñôn giaûn hoùa, minh baïch hoùa vaø coâng khai hoùa caùc thuû tuïc, quy ñònh haønh chính, ñoàng thôøi môû roäng aùp duïng cô cheá “moät cöûa” (ñoàng boä töø khaâu giôùi thieäu ñòa ñieåm, caáp pheùp, quaûn lyù sau caáp pheùp,…) treân cô sôû taän taâm, toân vinh (Caùc ñòa phöông toå chöùc trao giaáy pheùp ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp lôùn, quan troïng vôùi nghi thöùc trang troïng) vaø taïo thuaän lôïi cao nhaát cho caùc doanh nghieäp. ÔÛ caùc ñòa phöông ñònh kyø haøng quùy (ñoái vôùi caùc ngaønh lieân quan) haøng naêm (ñoái vôùi laõnh ñaïo tænh) ñeàu coù hoäi nghò gaëp gôõ ñoái thoaïi vôùi caùc doanh nghieäp ñeå trao ñoåi giaûi quyeát nhöõng khoù khaên vöôùng maéc trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò. Thôøi gian caáp giaáy pheùp ñaàu tö vaø lao ñoäng ôû nhieàu nôi töø 15 ngaøy xuoáng coøn 2- 3 ngaøy, thaäm chí coøn 1 ngaøy (70% hoà sô xin Giaáy pheùp xuaát nhaäp khaåu ôû Tænh ñoàng Nai ñöôïc caáp trong ngaøy; tænh Bình Döông caáp giaáy pheùp ñaàu tö ôû haàu heát caùc döï aùn chæ trong voøng 3 ngaøy). Caùc cô quan doanh nghieäp ñeàu töøng böôùc xaây döïng, thöïc hieän tieâu chuaån ISO trong quaûn lyù haønh chính coâng, ñoàng thôøi vôùi vieäc thöïc hieän caûi caùch haønh chính cuûa ñôn vò. Tö töôûng coi doanh nghieäp laø ñoäng löïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi treân ñòa baøn vaø xaây döïng chính quyeàn thaân thieän, ñoàng haønh cuøng doanh nghieäp ñang vaø seõ ngaøy caøng trôû thaønh phöông chaâm haønh ñoäng cuûa caùc caáp, ngaønh treân ñòa baøn tænh. 1.5.2. Daønh öu ñaõi cao cho doanh nghòeâp trong khuoân khoå thaåm quyeàn ñòa phöông ñöôïc phaân caáp:
17 Caùc tænh taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp tieáp caän vaø thuï höôûng caùc öu ñaõi hieän haønh maø nhaø nöùôc cho pheùp doanh nghieäp, cuõng nhö trong khuoân khoå thaåm quyeàn quyeát ñònh cuûa chính quyeàn ñòa phöông ñöôïc phaân caáp. Tænh Baø Ròa-Vuõng Taøu: mieãn giaûm caùc loaïi phí lieân quan ñeán thuû tuïc ñaàu tö vaø xaây döïng nhö ñaêng kyù öu ñaõi ñaàu tö, laäp thuû tuïc giôùi thieäu ñòa ñieåm, caáp chöùng chæ quy hoaïch, kyù hôïp ñoàng thueâ ñaát, caáp giaáy pheùp xaây döïng. Haøng naêm ngaân saùch tænh ñeàu hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö (baèng 50% möùc laõi suaát tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc) ñoái vôùi khoaûn voán vay töø caùc toå chöùc tín duïng, sau khi nhaø ñaàu tö (khoâng phaân bieät caùc thaønh phaàn kinh teá) ñaõ ñöôïc hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö töø nguoàn tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc. Tænh Ñoàng Nai: thöïc hieän mieãn tieàn thueâ ñaát trong suoát thôøi haïn thueâ ñaát cho caùc döï aùn ñaàu tö vaøo ñòa baøn ñaëc bieät khoù khaên, cuõng nhö cho phaàn dieän tích thueâ ñeå xaây döïng nhaø ôû cho coâng nhaân cuûa doanh nghieäp treân ñòa baøn tænh khoâng phaân bieät ngaønh ngheà; caùc döï aùn ñaàu tö vaøo khu (cuïm) CN taïi caùc huyeän mieàn nuùi ñöôïc mieãn phí söû duïng haï taàng trong 5 naêm keå töø khi baét ñaàu saûn xuaát kinh doanh vaø mieãn tieàn thueâ ñaát 15 naêm keå töø khi kyù hôïp ñoàng thueâ ñaát trong thôøi haïn thueâ ñaát cho caùc döï aùn thuoäc danh muïc ngaønh ngheà khuyeán khích ñaàu tö. Ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp ñaàu tö vaøo khu CN maø ôû ñoù quyeàn söû duïng ñaát thuoäc nhaø nöôùc, nhöng do Coâng ty kinh doanh cô sôû haï taàng xaây döïng cô sôû haï taàng thì tænh cho pheùp doanh nghieäp tính giaù goác thueâ ñaát thoâ vaø chæ traû tieàn thueâ dòch vuï haï taàng naøo maø DN thöïc söû duïng. Thaønh phoá Hoà Chí Minh: khoâng phaân bieät caùc öu ñaõi daønh cho doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp ngoaøi nhaø nöôùc (tröø vay tín duïng töø caùc nguoàn tín duïng chính thöùc cuûa nhaø nöôùc thì caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc vaãn coøn ñöôïc höôûng cheá ñoä tín chaáp,…). Ñaëc bieät, thaønh phoá thöïc hieän hoã trôï doanh nghieäp (veà thuû tuïc, maët baèng, voán,…) phaùt trieån saûn phaåm chuû löïc cuûa thaønh phoá baét ñaàu ngay töø khi ñaêng kyù saûn xuaát saûn phaåm chuû löïc vaø taêng daàn möùcñoä hoã trôï naøy ñeå hoï ñaït tieâu chuaån theo quy ñònh do thaønh phoá ñaët ra veà saûn phaåm chuû löïc….
18 ÔÛ caùc ñòa phöông naøy, giaù thueâ cô sôû haï taàng trong caùc khu CN, cuïm CN vöøa vaø nhoû ñöôïc tính theo 3 caùch: neáu nhaø nöôùc ñaàu tö töø ngaân saùch nhaø nöôùc thì nhaø nöôùc duyeät giaù thueâ ñaát + giaù cô sôû haï taàng; neáu caùc doanh nghieäp töï boû voán giaûi phoùng maët baèng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng thì töï thoûa thuaän giaù thoâng qua ban ñaïi dieän doanh nghieäp; neáu Coâng ty kinh doanh cô sôû haï taàng boû voán ñaàu tö thì giaù thueâ cô sôû haï taàng do Coâng ty quy ñònh vôùi söï giaùm saùt cuûa nhaø nöôùc. Caùc Coâng ty kinh doanh cô sôû haï taàng khu CN vaø cuïm CN vöøa vaø nhoû ñöôïc caùc ñòa phöông taïo ñieàu kieän tieáp caän nguoàn voán ngaân haøng. 1.5.3. Nhaát quaùn phaùt trieån CN theo quy hoaïch khu CN vaø taêng cöôøng phaân caáp, uûy quyeàn, naâng cao naêng löïc, traùch nhieäm boä maùy quaûnlyù CN: Vôùi tyû leä caùc doanh nghieäp CN taäp trung trong khu CN (chieám 83% nhö ôû Ñoàng Nai), caùc ñòa phöông ñeàu raát coi troïng xaây döïng vaø thoáng nhaát quaûn lyù phaùt trieån CN theo quy hoaïch. Moâ hình caùc khu CN ñöôïc ña daïng hoùa tuøy thuoäc töøng ñòa phöông, ña soá caùc ñòa phöông coi troïng öu tieân hình thaønh khu CN chuyeân ngaønh, trong ñoù coù khu CN cao (Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Ñoàng Nai), ñoàng thôøi hình thaønh quy hoaïch daøi haïn phaùt trieån moät soá khu CN toång hôïp coù quy moâ lôùn… Beân caïnh ñoù, caùc ñòa phöông ñeàu phaùt trieån caùc khu, cuïm CN vöøa vaø nhoû taïo cô hoäi cung caáp maët baèng vaø quy tuï caùc doanh nghieäp tö nhaân trong saûn xuaát kinh doanh taäp trung, goùp phaàn khai thaùc lôïi theá,… Tænh Ñoàng Nai raát coi troïng vieäc kieän toaøn toå chöùc vaø phaân caáp quaûn lyù maïnh cho Ban Quaûn lyù caùc khu CN tænh. Ban quaûn lyù ñöôïc caáp con daáu quoác huy…Ban Quaûn lyù cuõng taêng cöôøng nhaän uûy quyeàn vaø phoái hôïp vôùi caùc cô quan chuyeân moân cuûa tænh veà quaûn lyù voán, lao ñoäng, moâi tröôøng, nhaèm thöïc hieän toát cô cheá moät cöûa, ruùt ngaén thôøi gian traû lôøi, xöû lyù caùc vöôùng maéc, khoù khaên cuûa nhaø ñaàu tö. 1.5.4. Coi troïng vaø ña daïng hoùa xuùc tieán ñaàu tö, xuùc tieán thöông maïi vaø cung caáp caùc dòch vuï hoã trôï doanh nghieäp: Caùc ñòa phöông ñeàu raát coi troïng thöïc hieän caùc hoaït ñoäng xuùc tieán ñaàu tö, xuùc tieán thöông maïi coù ñòa chæ cuõngnhö cung caáp caùc dòch vuï hoã trôï kinh doanh cho
19 doanh nghieäp (thoâng tin, ñaøo taïo, lao ñoäng, nhaø ôû, thaønh laäp quõy ñaát,…).Beân caïnh vieäc cöû ñoaøn coâng taùc vaän ñoäng ñaàu tö vaø xuùc tieán thöông maïi ôû nöôùc ngoaøi hoaëc thoâng qua caùc hoäi nghò, hoäi thaûo, gaëp gôõ ñònh kyø, khoâng ñònh kyø, cuõng nhö caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, qua maïng ñieän töû,…caùc tænh ngaøy caøng coi troïng xuùc tieán ñaàu tö taïi choã ñeå truyeàn ñaït caùc thoâng ñieäp caàn thieát vaø quaûng baù söï haáp daãn veà moâi tröôøng vaø cô hoäi ñaàu tö ñeán caùc doanh nghieäp khaùc vaøo laøm aên taïi ñòa phöông. Thaønh phoá Hoà Chí Minh raát coi troïng caùc hoaït ñoäng hoã trôï quaûn lyù chaát löôïng quoác teá (ISO 9000, ISO 14000, HACCP, SA 8000, GMP,…) ñaêng kyù sôû höõu coâng ngheä, tieát kieäm chi phí saûn xuaát, taäp huaán cho doanh nghieäp veà AFTA, APEC,WTO, hieäp ñònh thöông maïi Vieät-Myõ, cuõng nhö veà saûn xuaát saïch hôn, coâng ngheä thoâng tin, kieåm toaùn vaø thöông maïi ñieän töû,… 1.6. NHÖÕNG BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM RUÙT RA CHO VIEÄC HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN COÂNG NGHIEÄP CUÛA TÆNH VÓNH LONG: Qua nghieân cöùu kinh nghieäm thaønh coâng veà vieäc hoã trôï phaùt trieån CN cuûa moät soá Tænh phía Nam coù theå ruùt ra moät soá baøi hoïc kinh nghieäm cho phaùt trieån CN ôû Vónh Long nhö sau: - Phaùt trieån CN laø nhieäm vuï taát yeáu ñeå thöïc hieän CNH, HÑH cuûa Tænh, laø giaûi phaùp ñuùng ñaén ñeå phaùt trieån ngaønh ngheà, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, taêng thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng. Do ñoù caàn phaûi coù söï hoã trôï ñoàng boä töø phía chính quyeàn Tænh, ñeán caùc ngaønh, phaûi naém baét kòp thôøi nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc doanh nghieäp, cô sôû saûn xuaát CN ñeå giaûi quyeát kòp thôøi nhaèm taïo söï yeân taâm vaø tin töôûng cuûa doanh nghieäp, cô sôû saûn xuaát CN vôùi chính quyeàn vaø caùc cô quan quaûn lyù ngaønh. - Thöïc hieän tieâu chuaån ISO trong cô quan quaûn lyù haønh chính coâng, ñoàng thôøi vôùi vieäc thöïc hieän caûi caùch haønh chính cuûa caùc ñôn vò. - Tieáp tuïc boå sung chính saùch öu ñaõi cuûa Tænh (tieàn thueâ ñaát, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö töø nguoàn ngaân saùch Tænh,…); ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng xuùc tieán thöông maïi,