Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực công chức cấp xã và phân tích, đánh giá thực trạng năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, luận văn hướng tới việc đề xuất những giải pháp khả thi nhằm nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA UÔNG THỊ KHÁNH LY NĂNG LỰC CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ Ở HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA UÔNG THỊ KHÁNH LY NĂNG LỰC CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ Ở HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8340403 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. DƢƠNG QUANG TUNG HÀ NỘI - NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Dương Quang Tung - Nguyên cán bộ Bộ Nội vụ. Luận văn này được hoàn thành bởi sự nỗ lực của bản thân, các thông tin, số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, đảm bảo tính khách quan, khoa học. Học viên Uông Thị Khánh Ly
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn chỉnh luận văn thạc sỹ, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn đến toàn thể quý Thầy giáo, Cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã tham gia quản lý và dành thời gian quý báu của mình để truyền đạt những tri thức, kinh nghiệm và giúp đỡ tôi trong thời gian học tập tại Học viện. Tôi xin chân thành cảm ơn phòng Nội vụ huyện Thường Tín, 29 đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân và Công chức Văn phòng - Thống kê các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Thường Tín đã cung cấp thông tin, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành Luận văn. Đặc biệt, tôi xin trân trọng tỏ lòng biết ơn đến TS. Dương Quang Tung – người đã trực tiếp hướng dẫn và đóng góp nhiều ý kiến quan trọng và sâu sắc cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong cuộc sống cũng như trong suốt quá trình công tác, học tập. Luận văn này được hoàn thành bởi sự nỗ lực của bản thân, dù đã hết sức cố gắng nhưng do điều kiện chủ quan, khách quan và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý Thầy giáo, Cô giáo và các anh chị học viên, các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn! Học viên Uông Thị Khánh Ly
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT CBCC Cán bộ, công chức CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNXH Chủ nghĩa xã hội HĐND Hội đồng nhân dân KT-XH Kinh tế - Xã hội QLNN Quản lý nhà nước THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa CNTT Công nghệ thông tin
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Thống kê số lượng Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín năm 2019................................................... 45 Bảng 2.2. Thống kê trình độ văn hóa và trình độ chuyên môn của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín năm 2019....... 47 Bảng 2.3. Thống kê trình độ lý luận chính trị của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín năm 2019. ........................... 49 Bảng 2.4. Thống kê trình độ Quản lý Nhà nước của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín năm 2019. ........................... 50 Bảng 2.5. Thống kê trình độ Ngoại ngữ và trình độ tin học của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín năm 2019....... 51 Bảng 2.6. Thống kê kết quả đánh giá phân loại của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín năm 2019......................... 57
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ CÔNG CHỨC CẤP XÃ VÀ NĂNG LỰC CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ ....10 1.1. Công chức cấp xã và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ..... 10 1.1.1. Tổng quan về công chức cấp xã.................................................... 10 1.1.2. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã .................................... 17 1.1.2.1. Tổng quan về công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã........... 17 1.1.2.2. Đặc điểm của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã .......... 18 1.1.2.3. Hoạt động công vụ của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ..................................................................................................... 19 1.1.2.4. Vị trí, vai trò của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã .... 20 1.2. Năng lực của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã .................. 21 1.2.1. Một số khái niệm ........................................................................... 21 1.2.2. Các yếu tố cấu thành năng lực ..................................................... 22 1.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã...................................................................................................... 24 1.3.1. Các yếu tố cấu thành của năng lực Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ....................................................................................... 24 1.3.1.1. Về kiến thức .............................................................................. 24 1.3.1.2. Kỹ năng trong thực hiện nhiệm vụ của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ..................................................................................... 25 1.3.1.3. Thái độ, hành vi ........................................................................ 29 1.3.2. Kết quả thực thi công vụ .............................................................. 31
1.4. Các yếu tố tác động đến năng lực của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ......................................................................................... 32 1.4.1. Các yếu tố khách quan: ................................................................. 32 1.4.1.1. Công tác tuyển dụng ................................................................. 32 1.4.1.2. Công tác bố trí, sử dụng công chức.......................................... 33 1.4.1.3. Công tác đào tạo, bồi dưỡng .................................................... 34 1.4.1.4. Công tác quy hoạch .................................................................. 35 1.4.1.5. Công tác đánh giá công chức ................................................... 35 1.4.1.6. Chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ đối với công chức ... 35 1.4.1.7. Môi trường làm việc và văn hóa công sở ................................. 36 1.4.1.8. Phong cách người lãnh đạo quản lý ......................................... 38 1.4.2. Các yếu tố chủ quan ...................................................................... 38 1.4.2.1. Định hướng giá trị của cá nhân ............................................... 38 1.4.2.2. Kinh nghiệm thực tiễn của công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã ..................................................................................................... 39 Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 40 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ Ở HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .......................................................................................................... 41 2.1. Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội .................................................................................................. 41 2.1.1. Điều kiện tự nhiên ......................................................................... 41 2.1.2. Đặc điểm về kinh tế - xã hội .......................................................... 41 2.2. Thực trạng công chức Văn phòng - thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ................................................................ 43 2.2.1. Số lượng Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín .............................................................................................. 43 2.2.2. Cơ cấu Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ....................... 45
2.3. Thực trạng về năng lực Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội..................................................... 46 2.3.1. Về kiến thức Công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã ............. 46 2.3.2. Về kỹ năng Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ................ 52 2.3.3. Về thái độ Công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã ................. 55 2.3.4. Về kết quả thực thi công vụ Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ....................................................................................................... 56 2.4. Đánh giá chung thực trạng năng lực thực thi công vụ của Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội.......................................................................................................... 58 2.4.1. Những kết quả đạt được ................................................................ 58 2.4.2. Những hạn chế, bất cập ................................................................ 62 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập .................................. 64 2.4.3.1. Nguyên nhân khách quan ......................................................... 64 2.4.3.2. Nguyên nhân chủ quan ............................................................. 66 Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 70 Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ Ở HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI..................................................... 72 3.1. Phƣơng hƣớng nâng cao năng lực Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ................................ 72 3.1.1. Nâng cao năng lực Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội theo yêu cầu cải cách nền hành chính và yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân ................................................................................... 72 3.1.2. Nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội theo yêu cầu hƣớng tới bảo đảm tính chuyên nghiệp, hiện đại và phục vụ nhân dân..74
3.1.3. Nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội trên cơ sở quán triệt đầy đủ các nguyên tắc của chế độ công vụ, công chức trong điều kiện đổi mới và hội nhập quốc tế....................................................................................... 83 3.2. Giải pháp nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ............................................ 86 3.2.1. Hoàn thiện cơ chế tuyển dụng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.................................... 86 3.2.2. Nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng công chức công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội....... 88 3.2.3. Thực hiện quy hoạch, tuyển dụng, luân chuyển công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội ..... 90 3.2.4. Đổi mới công tác khen thưởng và kỷ luật công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội ................... 92 3.2.5. Tăng cường quản lý, kiểm tra, đánh giá công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội ................... 93 3.2.6. Bảo đảm chế độ đãi ngộ đối với công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.................................. 100 Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................ 104 KẾT LUẬN .................................................................................................. 105 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 107
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Chính quyền cấp xã (xã, phường, thị trấn) là một cấp trong hệ thống chính quyền các cấp ở nước ta; bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống chính trị ở cơ sở. Trên thực tế, CBCC cấp xã phải giải quyết một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng và phức tạp, liên quan đến mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng ở cơ sở. Do đó, nếu đội ngũ CBCC sa sút về phẩm chất, không đủ năng lực công tác sẽ gây những hậu quả tiêu cực và nghiêm trọng về nhiều mặt đối với mỗi địa phương nói riêng và cả nước nói chung. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng và quan tâm tới việc xây dựng đội ngũ CBCC nói chung và CBCC chính quyền cấp xã nói riêng. Đây là nhân tố then chốt để thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện thành công chương trình cải cách nền hành chính nhà nước và xây dựng nông thôn mới, góp phần ổn định hệ thống chính trị và chất lượng bộ máy nhà nước. Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng nhận định: “Cán bộ phải là người có phẩm chất chính trị tốt, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, hết sức phấn đấu vì lợi ích của nhân dân, của dân tộc; có bản lĩnh chính trị vững vàng, không dao động trước những khó khăn, thử thách; có năng lực hoàn thành nhiệm vụ được giao, có nhân cách và lối sống mẫu mực, trong sáng; có ý thức tổ chức kỷ luật cao, tôn trọng tập thể, gắn bó với nhân dân” 1 Cũng tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã đề ra mục tiêu: “Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống lành mạnh, không quan liêu, tham nhũng, lãng phí, kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; có tư duy đổi mới, sáng tạo, có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; có tinh thần 1
đoàn kết, hợp tác, ý thức tổ chức kỷ luật cao và phong cách làm việc khoa học, tôn trọng tập thể, gắn bó vơi nhân dân, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đội ngũ cán bộ phải đồng bộ, có tính kế thừa và phát triển, có số lượng và cơ cấu hợp lý” 1. Chương trình tổng thể cải cách nền hành chính nhà nước đến năm 2020 cũng xác định, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC là một trong bảy chương trình hành động chiến lược góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, xây dựng bộ máy nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả 12. Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng nhấn mạnh cần phải “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, có năng lực đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Qua đó cần phải “rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy chế quản lý cán bộ, công chức; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực điều hành, quản lý nhà nước” 2 . Có như thế mới tạo ra được đội ngũ cán bộ, công chức “vừa hồng, vừa chuyên” đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới. Trong đó, đặt ra yêu cầu xây dựng đội ngũ CBCC hành chính vừa có phẩm chất đạo đức tốt, vừa có năng lực, trình độ chuyên môn cao, có kỹ năng quản lý, vận hành bộ máy hành chính để thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Công chức cấp xã trong đó có công chức Văn phòng – Thống kê là những người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân hàng ngày, giải đáp, hướng dẫn, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp lắng nghe, giải quyết hoặc kiến nghị lên cấp trên những kiến nghị, ý kiến, nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, năng lực của công chức cấp xã nói chung và năng lực công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã nói riêng có ảnh hưởng trực tiếp đến sức mạnh của hệ thống chính trị ở cơ sở, có tác động đến sự nghiệp cách mạng và đổi mới của Đảng và Nhà nước. 2
Xuất phát từ vị trí, tầm quan trọng của chính quyền cấp xã, nhiệm vụ trọng tâm và quan tâm hàng đầu là việc nâng cao năng lực đội ngũ công chức, đặc biệt là công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã là bộ phận tham mưu giúp cho bộ máy chính quyền cấp xã về đối nội, đối ngoại. Trong những năm gần đây, cấp ủy và chính quyền thành phố Hà Nội nói chung và huyện Thường Tín nói riêng đã quan tâm đến công tác cán bộ, thực tế thì năng lực của cán bộ công chức nhất là công chức Văn phòng – Thống kê một số đơn vị còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, làm cho hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên lĩnh vực này còn có vấn đề và làm cho người dân chưa hài lòng cao với chính quyền cấp xã. Bên cạnh đó, công chức Văn phòng –Thống kê cấp xã chuyên môn đã được đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn công tác. Để góp phần nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đã đặt ra nhiều vấn đề lý luận, pháp lý và thực tiễn cần phải được giải đáp thấu đáo, có cơ sở khoa học. Vì vậy, việc chọn và nghiên cứu đề tài: “Năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội” là yêu cầu khách quan, cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài “Năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội”, cho thấy các nhà khoa học tiếp cận theo nhiều cách và cấp độ khác nhau, cụ thể: Nhóm thứ nhất, các nghiên cứu dưới cấp độ luận văn thạc sĩ như: Luận văn của Nguyễn Thị Thu Nhuần (2012) về “Nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ chủ chốt xã, thị trấn ở huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên hiện nay”. Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực, năng lực thực thi công vụ, những khái niệm về đội ngũ cán bộ chủ chốt, 3
luận văn đã phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ chủ chốt xã, thị trấn ở huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Từ đó đưa ra các kiến nghị, phương hướng và giải pháp cơ bản. Luận văn của Nguyễn Thành Vũ (2015) về “Năng lực công chức cấp xã ở huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị”. Tác giả đã đưa ra ưu điểm, hạn chế của công chức cấp xã ở địa phương, đồng thời đưa ra một số giải pháp nâng cao năng lực của công chức cấp xã. Luận văn của Nguyễn Thị Thanh Trà (2016) về “Năng lực công chức phường, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế”. Tác giả đã đề cập những vấn đề mang tính khái quát về công chức phường và năng lực thực hiện nhiệm vụ. Phân tích thực trạng năng lực công chức phường để tìm ra những nguyên nhân dẫn đến hạn chế về năng lực, từ đó chú trọng đến những giải pháp nâng cao năng lực của công chức phường. Nhóm thứ hai, các nghiên cứu theo từng nội dung cụ thể có các bài viết đăng trên các tạp chí “Quản lý nhà nước”, từng bước làm rõ hơn về năng lực và tầm quan trọng của công chức như: - PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải (2011): “Một số vấn đề phát triển năng lực của cán bộ, công chức”, Tạp chí Tổ chức nhà nước số 1. Tác giả đã tập trung làm rõ lý luận về năng lực, cơ sở hình thành năng lực của cán bộ, công chức và đưa ra một số biện pháp để phát triển năng lực phù hợp với môi trường hành chính Nhà nước. - PGS.TS Ngô Thành Can (2012): “Chất lượng thực thi công vụ-Vấn đề then chốt của cải cách hành chính”, Nội san khoa Tổ chức và Quản lý nhân sự Học viện Hành chính, số 12. Tác giả đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công vụ của đội ngũ công chức như đổi mới quy trình tuyển dụng, thi nâng ngạch công chức có cạnh tranh, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng. - Thạc sỹ Vũ Thúy Hiền (2016) “Xác định năng lực của công chức cấp xã trong thực thi công vụ”, tạp chí Tổ chức Nhà nước (số 3) Tr17-19. Bài viết 4
bàn đến năng lực công chức cấp xã, đưa ra được đặc điểm của công chức cấp xã và những yêu cầu cần có về năng lực của công chức cấp xã bao gồm năng lực chung và năng lực riêng của công chức nhằm góp phần xây dựng bộ máy hành chính Nhà nước ở cơ sở trong sạch, vững mạnh, hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. - TS Nguyễn Thị Tâm (2011) “Một số kiến nghị về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức gắn với yêu cầu cải cách hành chính hiện nay”. Tác giả đã đưa ra các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức. Nhóm thứ ba, các nghiên cứu là các đề tài khoa học và sách chuyên khảo như: Sách chuyên khảo Nguyễn Phú Trọng và Trần Xuân Sầm (đồng chủ biên) về “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000. Tác giả đã phân tích, lý giải hệ thống hóa các căn cứ khoa học của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, từ đó đưa ra những kiến nghị về phương hướng, giải pháp nhằm củng cố, phát triển đội ngũ này cả về chất lượng, số lượng và cơ cấu cho phù hợp với yêu cầu của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tình hình nghiên cứu trên đây cho thấy, các công trình khoa học, đề tài nghiên cứu, luận văn, sách chuyên khảo đã tiếp cận theo từng chuyên ngành, ở nhiều nội dung cụ thể khác nhau để giải quyết các mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu khác nhau. Trong chừng mực nhất định, các nghiên cứu này đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng về năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở Việt Nam trong tình hình mới. Tuy vậy, cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên biệt và có hệ thống về “Năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội”. Luận văn là công trình 5
khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên biệt và có hệ thống về năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội dưới góc độ của khoa học quản lý công. Với kết quả nghiên cứu của luận văn, hy vọng sẽ góp phần khắc phục trình trạng khuyết thiếu trên đây. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu của luận văn: Trên cơ sở hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực công chức cấp xã và phân tích, đánh giá thực trạng năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, luận văn hướng tới việc đề xuất những giải pháp khả thi nhằm nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn: Để đạt được mục đích trên, luận văn có ba nhiệm vụ cơ bản sau: Thứ nhất, nghiên cứu cơ sở lý luận về năng lực công chức cấp xã thông qua việc phân tích những quan niệm khác nhau về công chức cấp xã và năng lực công chức cấp xã để rút ra khái niệm năng lực công chức cấp xã; chỉ rõ đặc điểm, vị trí và vai trò của công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã; xác định các yếu tố cấu thành năng lực công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã và phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã. Thứ hai, phân tích thực trạng năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội trên cơ sở những yếu tố cấu thành năng lực công chức được xác định ở Chương 1, đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế và liên hệ thực trạng các yếu tố ảnh hưởng để xác định nguyên nhân của những hạn chế về công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 6
Thứ ba, Đề xuất phương hướng và những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Là năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu của luận văn: Dưới góc độ quản lý công về công chức, công vụ, luận văn chỉ tập trung nghiên cứu về năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội từ năm 2019 đến nay. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác- Lênin về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Đồng thời, luận văn kế thừa, phát triển những kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu về nâng cao năng lực công chức cấp xã của các công trình khoa học đã nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau. Trên cơ sở đó, luận văn sử dụng các phương pháp cụ thể khác như phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh và dự báo để chọn lọc tri thức khoa học phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu của luận văn này. Phương pháp tổng hợp được sử dụng trong việc hệ thống hóa các vấn đề lý luận chung về năng lực công chức cấp xã, làm cơ sở khoa học cho việc nghiên cứu làm rõ khái niệm, đặc điểm, vị trí và vai trò của công chức cấp xã; các yếu tố cấu thành năng lực công chức cấp xã và các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực công chức cấp xã. 7
Phương pháp phân tích được sử dụng trên cơ sở hệ thống lý luận chung năng lực công chức cấp xã vào việc luận giải các nội dung cụ thể về năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội ; phương pháp thống kê và so sánh được sử dụng để nhận diện năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội trong từng giai đoạn của quá trình xây dựng và phát triển, giúp việc phân tích vấn đề có tính hệ thống và toàn diện. Trên cơ sở đó, việc đánh giá, rút ra những kết luận về thực trạng năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội bảo đảm tính khách quan và khoa học. Phương pháp dự báo được sử dụng nhằm tích hợp các cơ sở dữ liệu khoa học nhằm nhận diện quy luật phát triển từ quá khứ, hiện tại, tương lai về năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội để đưa ra những nhận định về xu hướng vận động đáp ứng yêu cầu đổi mới, hội nhập kinh tế quốc tế và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân . Trên cơ sơ đó, luận văn đề xuất những giải pháp phù hợp, có tính khả thi nhằm nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận của luận văn: Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là những bổ sung quan trọng vào lý luận quản lý công; góp phần làm sáng tỏ những quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vị trí, vai trò quan trọng của việc nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nói chung, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội nói riêng. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn: Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong hoạch định chính sách, pháp luật về cán bộ, công chức cấp xã; về cải cách chế độ công vụ, công 8
chức và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã; trong nghiên cứu khoa học, giảng dạy và học tập tại các cơ sở đào tạo chuyên ngành hành chính và quản lý nhà nước; Luật Hiến pháp và Luật Hành chính; các khóa bồi dưỡng công chức chính quyền cấp xã nói chung và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nói riêng. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, các chữ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung luận văn được kết cấu thành 3 chương, bao gồm: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về năng lực công chức cấp xã và năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã. Chƣơng 2: Thực trạng năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Chƣơng 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 9
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ CÔNG CHỨC CẤP XÃ VÀ NĂNG LỰC CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ 1.1. Công chức cấp xã và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã 1.1.1. Tổng quan về công chức cấp xã - Khái niệm về công chức: Công chức là một thuật ngữ được sử dụng phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới. Đây là khái niệm phản ánh đặc sắc riêng của nền công vụ và tổ chức bộ máy nhà nước ở mỗi quốc gia. Ở các quốc gia tồn tại nhiều Đảng phái chính trị, công chức chỉ được hiểu là những người giữ chức vụ thường xuyên trong các cơ quan nhà nước, được xếp vào ngạch, bậc công chức, hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Còn ở những nước chỉ có duy nhất một Đảng lãnh đạo nhà nước và xã hội thì quan niệm công chức được mở rộng hơn, ngoài những đối tượng trên còn có những người làm việc trong tổ chức Đảng, các tổ chức chính trị - xã hội. * Công chức cấp xã: Ở Việt Nam, khái niệm công chức được hình thành, gắn với sự phát triển của nền hành chính nhà nước, có thể đi qua nhiều giai đoạn khác nhau: Theo Sắc lệnh số 76/SL ngày 20/5/1950 của Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa: “Công chức là những công dân Việt Nam được chính quyền nhân dân tuyển để giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, ở trong hay ngoài nước đều là công chức theo quy chế này, trừ trường hợp riêng biệt do Chính phủ quy định” [17; tr. 2]. Như vậy, phạm vi công chức rất hẹp, chỉ là những người được tuyển dụng giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, không bao gồm những người làm trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp, các cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát,… 10