intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phát triển du lịch bền vững - nhìn từ khía cạnh bình đẳng giới

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

20
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Phát triển du lịch bền vững - nhìn từ khía cạnh bình đẳng giới trình bày nhận diện tình trạng bất bình đẳng trong ngành dịch vụ du lịch; Hướng tới thực hiện bình đẳng giới trong ngành dịch vụ du lịch.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phát triển du lịch bền vững - nhìn từ khía cạnh bình đẳng giới

  1. TRAO ĐỔI - THẢO LUẬN PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG - NHÌN TỪ KHÍA CẠNH BÌNH ĐẲNG GIỚI PGS.TS. Phạm Hồng Long1 ThS. Nguyễn Việt Hoàng2 M ột trong những nguyên tắc của phát triển du Theo đó, trong xã hội, nghề du lịch với các vị trí lịch bền vững (DLBV) đó là thu hút sự tham khác nhau như hướng dẫn viên du lịch, lễ tân, nhân gia của cộng đồng địa phương, sự tư vấn của viên nhà hàng, nhân viên buồng, nhân viên massage… các nhóm quyền lợi và cộng đồng. Trong đó, vấn đề luôn chịu nhiều áp lực bởi những định kiến xã hội bình đẳng giới và cơ hội công việc bình đẳng đóng vai như: đây là những công việc quá nhạy cảm (thậm chí trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển là không đứng đắn); nghề du lịch quá nặng nhọc, chỉ du lịch và hỗ trợ cuộc sống cho cộng đồng địa phương. dành cho nam giới; phụ nữ chỉ nên làm việc gia đình, làm nghề dịch vụ sẽ ảnh hưởng đến hạnh phúc, hôn 1. Nhận diện tình trạng bất bình đẳng trong nhân gia đình; nghề yêu cầu quá nhiều về thời gian và ngành dịch vụ du lịch sức lực của người lao động; phụ nữ chỉ làm được nghề Định kiến giới (Gender Stereotyping) này khi còn trẻ, chưa có gia đình… Luật Bình đẳng giới của nước CHXHCN Việt Nam Ngoài ra, với đặc thù là áp lực công việc nặng nề, đã nêu rõ, định kiến giới là nhận thức, thái độ và cách “làm dâu trăm họ”, lại thường hay phải đi sớm về muộn, đánh giá thiên lệch, tiêu cực về đặc điểm, vị trí, vai trò và có nhiều mối quan hệ rộng, điều này không tránh khỏi năng lực của nam hoặc nữ. Chính vì vậy, định kiến giới những nghi kị về công việc của người làm việc trong gây áp lực cho cả nam lẫn nữ, đặc biệt là phụ nữ. Cho lĩnh vực du lịch. Với nhiều người lớn tuổi, hoặc thậm dù định kiến giới có thể hiện diện bằng nhiều gương chí với nhiều vùng miền còn coi đây là nghề “phục mặt, đường nét, sắc màu nhưng hệ lụy chung của nó vụ”, lẽ ra với tấm bằng đại học thì không nên làm nghề vẫn là sự phân biệt nam nữ và  theo đó là sự bất bình “phục vụ” mà phải làm những nghề có vị trí xã hội cao đẳng mà sự thua thiệt vẫn nghiêng về những người phụ hơn, được người khác “phục vụ”, cung phụng… nữ. Trên thực tế, quan niệm gắn vai trò và giá trị mặc Tình trạng phân cấp trong phụ nữ (The định cho phụ nữ là người chăm sóc gia đình và nam Hierarchical Status of Women) giới là trụ cột kinh tế trong gia đình và xã hội, đang tạo Với nhiều doanh nghiệp, việc lựa chọn lao động ra rào cản trong việc tiếp cận cơ hội việc làm và kinh tế nam hay nữ vẫn còn khoảng cách khá lớn. Theo khảo cho cả phụ nữ cũng như nam giới. sát của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) Việt Nam trên Trong ngành công nghiệp du lịch, đặc thù lao động một số cổng thông tin việc làm lớn nhất Việt Nam thì có thường gắn với các đặc điểm như: 1) Tất cả các bộ phận tới 20% các quảng cáo tuyển dụng yêu cầu hoặc ưu tiên trong hoạt động kinh doanh khách sạn, nhà hàng, lữ giới tính nhất định. Trong đó, 70% các quảng cáo chỉ hành đều có quan hệ mật thiết với nhau; 2) Thời gian tuyển dụng nam, 30% doanh nghiệp chỉ muốn người làm việc của ngành Du lịch phụ thuộc vào thời gian, lao động là nữ giới bởi hàng trăm lí do khác nhau mà đặc điểm tiêu dùng của khách, vì vậy người lao động mặc nhiên qua đó người phụ nữ gặp nhiều khó khăn thường làm việc vào cuối tuần, vào ngày lễ, tết và có trong quá trình nộp đơn tuyển dụng… thể làm đêm; 3) Tỷ lệ lao động trẻ, lao động nữ, lao Trong quá trình làm việc tại các doanh nghiệp du động thời vụ trong ngành Du lịch cao hơn các ngành lịch, việc phân cấp vai trò của phụ nữ được thể hiện một khác; 4) Cường độ lao động ở một số bộ phận có thể cách khá rõ ràng. Tình trạng này diễn ra giữa những không cao nhưng thường phải chịu áp lực tâm lý lớn người phụ nữ có nhan sắc và những người không có do thường xuyên phải tiếp xúc với nhiều loại đối tượng nhan sắc hoặc ngoại hình khiêm tốn. Bên cạnh đó là sự có tuổi tác, giới tính, trình độ, nghề nghiệp, quốc tịch, phân biệt giữa những người có trình độ học vấn cao, thói quen tiêu dùng khác nhau, bất đồng về ngôn ngữ; có khả năng ngoại ngữ tốt với những người còn hạn 5) Lao động trong ngành Du lịch, kinh doanh du lịch chế về bằng cấp và không có ngoại ngữ. Nhiều công ty cần nhiều lao động có kỹ năng cao về các nghiệp vụ xác định chỉ cân nhắc một tỷ lệ nhỏ phụ nữ ở các vị trí khác nhau, yêu cầu người lao động phải liên tục nâng lãnh đạo, quản lý, còn lại đa số vào các vị trí như: nhân cao trình độ và hoàn thiện kỹ năng nghiệp vụ. 1 Trường Đại học KHXH và NV Hà Nội 2 Trường Đại học Hồng Đức Chuyên đề I, tháng 3 năm 2022 109
  2. viên kinh doanh, hướng dẫn viên các đoàn nhiều khách mục tiêu bình đẳng giới trong phát triển bền vững, đòi nam, nhân viên hỗ trợ bộ phận sales và marketing trong hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn, hiệu quả hơn của cả hệ việc kí kết hợp đồng, điều hành du lịch, telesales… (tại thống chính trị. Để hướng tới mục tiêu bình đẳng giới các công ty du lịch); phục vụ buồng, massage, phục trong ngành Du lịch, một số giải pháp cần được cân vụ nhà hàng, nhân viên bán hàng, phụ bếp… (tại các nhắc như sau: khách sạn); lễ tân, chuyên viên văn phòng… (tại các Nâng cao nhận thức của cộng đồng về giới và bình công sở, văn phòng du lịch). đẳng giới, xóa bỏ định kiến về giới trong ngành dịch vụ Quấy rối tình dục (Sexual Harassment) du lịch Khi một hướng dẫn viên du lịch, một lễ tân, một Những cái nhìn thiên kiến, lệch lạc về vai trò của nhân viên buồng/bàn/bar, một tiếp viên hàng không phụ nữ và quá trình phụ nữ làm các vị trí nghề nghiệp xuất hiện, cô ấy trông thật xinh đẹp trong bộ đồng khác nhau trong lĩnh vực du lịch cần được thay đổi phục, giày cao gót và lớp trang điểm phù hợp. Tuy trong xã hội ngày nay. Các nghiên cứu và thực tiễn đã nhiên, có nhiều ảo tưởng khó xóa bỏ trong quan niệm chứng minh, giữa phụ nữ và nam giới chỉ có sự khác thông thường về ngành công nghiệp này, bên cạnh vẻ biệt về mặt sinh học chứ không có sự khác biệt về mặt hào nhoáng đó, nghề du lịch không phải con đường xã hội. Mặc dù vậy nhưng khẳng định này chưa phải trải hoa hồng, những người trong ngành phải đối mặt đã hoàn toàn được chấp nhận trong xã hội. Giáo dục với nhiều điều tiêu cực, trong đó có nạn quấy rối tình về giới và bình đẳng giới chưa được lồng ghép rõ nét dục (QRTD)… trong chương trình giáo dục chính thống của  hệ thống giáo dục quốc dân, cũng chưa được thực hiện một cách Việc làm không chính thức (Informal Employment) thường xuyên, phủ khắp trong cộng đồng. Nhận thức Cùng với sự tăng trưởng của ngành công nghiệp du về giới và bình đẳng giới chủ yếu thông qua các kênh lịch, các doanh nghiệp trong nhóm ngành dịch vụ, bao dự án tài trợ  dưới hình thức tập huấn, hội thảo, các gồm: lữ hành, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ ăn uống chiến dịch tuyên truyền ngắn do đó hiệu quả không đang ráo riết tuyển dụng nguồn nhân lực trẻ và chất cao, đối tượng tiếp cận bị thu hẹp, nhận thức vấn đề lượng. Nhiều vị trí việc làm với tên gọi hấp dẫn đã xuất còn sơ lược nếu như không nói là nông cạn… hiện như một phương thức kêu gọi sự tham gia của lực Để khắc phục những hạn chế này, cần phải thay đổi, lượng lao động này. Tuy nhiên, thực tế trong quá trình cải tiến hình thức tuyên truyền giáo dục về giới và bình làm việc, sự bất bình đẳng trong phân công lao động lại đẳng giới. Nhất thiết phải có sự phối hợp đồng bộ giữa thường xuyên diễn ra, thậm chí nhiều người được phân ba môi trường giáo dục, nhà trường, gia đình và xã hội, công những vị trí việc làm không giống như mô tả vị trí những nơi mà định kiến giới đang tồn tại. Định kiến công việc hoặc việc làm không chính thức. Chẳng hạn, giới tác động đến mọi đối tượng, không phân biệt tuổi nhiều lễ tân sẽ đảm nhiệm thêm nhiệm vụ phụ trách tác, giới tính, hoàn cảnh sống. Theo đó, muốn xóa bỏ các khoản thu, chi, mua sắm, hỗ trợ nhà bàn, dọn dẹp định kiến giới phải xem giáo dục bình đẳng giới là một buồng khi cần thiết; hướng dẫn viên du lịch (đặc biệt là trong những nội dung giáo dục chính và được lồng ghép hướng dẫn viên nữ) ngoài công tác thuyết minh, hướng trong chương trình của các cấp học, từ giáo dục mầm dẫn, tổ chức chuyến đi còn đảm nhiệm nhiều công việc non đến giáo dục đại học. Trường học là nơi thuận lợi khác như chăm sóc khách hàng, tiếp khách… và có điều kiện để xây dựng một  môi trường bình đẳng Khiêu dâm hóa lao động (Eroticization of Labour) nói chung và bình đẳng giới nói riêng tốt nhất và hiệu Với nhiều doanh nghiệp du lịch, việc “khiêu dâm quả nhất. Tuy nhiên, việc giáo dục bình đẳng giới trong hóa lao động” khi yêu cầu nhân viên, đặc biệt nhân viên nhà trường sẽ không thành công nếu thiếu sự tương tác nữ phải mặc trang phục nhạy cảm, hở hang, phản cảm tích cực của giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. trong quá trình làm việc đang diễn ra khá phổ biến… Ngoài ra, bộ quy tắc ứng xử văn minh trong du 2. Hướng tới thực hiện bình đẳng giới trong lịch  cũng cần có thêm một nội dung liên quan đến ngành dịch vụ du lịch nâng cao nhận thức của xã hội, cộng đồng về hình ảnh người phụ nữ làm việc trong lĩnh vực du lịch để xã hội, Bình đẳng giới ở Việt Nam đã dần trở thành nội du khách thêm tin tưởng, tin yêu và bảo vệ phụ nữ làm dung xuyên suốt trong triển khai hoạt động trên tất cả nghề du lịch. các lĩnh vực, với nhiều thành tựu nổi bật được quốc tế đánh giá và ghi nhận, trong đó có ngành Du lịch. Phát Cải thiện kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ nhằm tăng triển bền vững gắn với giá trị bình đẳng đóng vai trò rất quyền, nâng cao vị thế cho phụ nữ quan trọng trong thúc đẩy và đảm bảo các giá trị bình Ở Việt Nam và ở rất nhiều quốc gia khác trên thế đẳng và công bằng, cuối cùng sẽ đạt được mục tiêu về giới, phụ nữ ít được tiếp cận với các quyền và cơ hội hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp và sự phát triển, hơn nam giới. Để thay đổi sự bất cân bằng đó và để nỗ thịnh vượng của nền kinh tế. Tuy nhiên, để đạt được lực hướng tới bình đẳng giới, phụ nữ cần được nâng 110 Chuyên đề I, tháng 3 năm 2022
  3. TRAO ĐỔI - THẢO LUẬN cao vị thế. Theo đó, nâng cao vị thế cho phụ nữ là kết rối tình dục hoặc khiêu dâm hóa hình ảnh người phụ quả tổng hợp của những thay đổi ở ba khía cạnh: kiến nữ làm việc trong ngành Du lịch, đã đến lúc Luật Lao thức, kỹ năng và năng lực của phụ nữ (cá nhân), ví dụ động, Luật Du lịch có thêm những điều khoản riêng thông qua nâng cao nhận thức hoặc tạo dựng sự tự tin; nhằm đảm bảo quyền lợi của người phụ nữ trong quá các chuẩn mực xã hội, phong tục tập quán, thể chế, và trình làm nghề. chính sách (cấu trúc), ví dụ đưa ra các luật mới để thúc Với các doanh nghiệp du lịch (công ty lữ hành, đẩy bình đẳng giới; mối quan hệ quyền lực giữa các cá khách sạn, nhà hàng, cơ sở kinh doanh dịch vụ bổ nhân (mối quan hệ), ví dụ qua sự thay đổi trong việc sung…), đạo đức kinh doanh là một tập hợp những kiểm soát các nguồn lực hộ gia đình giữa các thành viên nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực đạo đức hoặc luật lệ có trong gia đình. tác dụng chỉ dẫn, điều chỉnh và kiểm soát hành vi nhằm Mỗi khía cạnh này đều phụ thuộc lẫn nhau, cùng bảo đảm chuẩn mực và sự trung thực trong hoạt động tác động lên khả năng tiếp cận tới quyền và cơ hội bình của chủ thể kinh doanh. Với tư cách là một dạng đạo đẳng của phụ nữ. Việc nâng cao vị thế cho phụ nữ có đức nghề nghiệp mang tính đặc thù cao vì gắn liền với thể được hỗ trợ bởi những can thiệp đóng góp vào sự các lợi ích kinh tế, đạo đức kinh doanh chính là phạm thay đổi trong từng khía cạnh của ba khía cạnh này. trù đạo đức được vận dụng vào hoạt động kinh doanh Việc nâng cao vị thế cần được xuất phát từ nội lực, nhưng nó không tách rời nền tảng của nó là đạo đức phụ nữ cần tự nâng cao vị thế cho bản thân mình. Tuy xã hội chung và phải chịu sự chi phối bởi một hệ giá nhiên, điều không kém quan trọng là nam giới và trẻ trị và chuẩn mực đạo đức xã hội. Nguyên tắc tôn trọng em trai cũng phải đóng vai trò tích cực trong việc nâng con người đòi hỏi chủ thể kinh doanh phải tôn trọng cao vị thế của phụ nữ và phối hợp với phụ nữ để thay phẩm giá, quyền lợi chính đáng (lương, bảo hiểm, hưu đổi cơ cấu và quan hệ quyền lực hướng tới bình đẳng trí, các chế độ chính sách); bảo đảm an toàn lao động giới, nếu không thì các nỗ lực sẽ không bền vững được. (đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm du lịch, môi trường làm việc thân thiện an toàn); tạo điều kiện Xây dựng khung điều luật lao động đặc thù nhằm phát triển về thể lực và trí tuệ của đội ngũ nhân viên đảm bảo quyền lợi của phụ nữ trong quá trình làm nghề trong doanh nghiệp ở các cấp khác nhau; mở rộng dân du lịch chủ và khuyến khích phát huy sáng kiến, cải tiến công Nhân viên du lịch cũng là những người lao động nghệ; tôn trọng nhu cầu, sở thích và tâm lý khách hàng; như bất kỳ lĩnh vực ngành nghề nào khác. Trong khi cạnh tranh lành mạnh và công bằng với đối thủ cạnh đó, pháp luật là ý chí của nhân dân, pháp luật lao động tranh, thúc đẩy không khí vừa hợp tác vừa cạnh tranh phải mang tiếng nói của người lao động, trong đó có lành mạnh; gắn lợi ích của doanh nghiệp với lợi ích của người lao động làm việc trong ngành Du lịch. Để đảm khách hàng và xã hội, coi trọng hiệu quả kinh doanh bảo thực hiện bình đẳng giới, chống xâm hại, quấy gắn với trách nhiệm xã hội■ TÀI LIỆU THAM KHẢO 2. Trần Thị Kim Xuyến. (2011). Tài liệu giảng dạy "Giới và 1. Ngô Liên Hương. (2018, Jan 27). Định kiến giới - 'Rào các vấn đề xã hội". Hà Nội. cản' cần xóa bỏ trong tiến trình thực hiện Bình Đẳng giới. 3. Trần Thị Minh Đức. (2009, Apr 28). Định kiến và áp Retrieved Feb 25, 2019, from Phunudanang.gov.vn: http:// lực xã hội đối với nữ tri thức. Retrieved Feb 25, 2019, phunudanang.org.vn/vn/1734-dinh-kien-gioi-rao-can- from http://hcmussh.edu.vn: http://hcmussh.edu. can-xoa-bo-trong-tien-trinh-thuc-hien-binh-dang-gioi. vn/?ArticleId=2964c414-69f7-4bae-95c9-97f9a7b203e4... html Chuyên đề I, tháng 3 năm 2022 111
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2