SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong môn Tập làm văn lớp 4

Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> MỤC LỤC <br />                                                                                        <br /> TT Nội dung Trang <br /> Mục lục 1<br /> Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> I Đặt vấn đề 2<br /> II Mục đích nghiên cứu    2<br /> Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> I Cơ sở lý luận của vấn đề 3<br /> II Thực trạng vấn đề nghiên cứu 3<br /> II Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 4<br /> Xác định thể loại văn miêu tả trong phân môn Tập làm <br /> 1<br /> văn<br /> 2 Hình thành cấu trúc bài văn<br /> 3 Quan sát, lựa chọn từ ngữ và bộc lộ cảm xúc …………<br /> 4 Tổ chức dạy học<br /> 5 Kinh nghiệm cụ thể qua các dạng văn miêu tả<br /> IV Tính mới của giải pháp<br /> V Hiệu quả của SKKN<br /> Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br /> I Kết luận 23<br /> II Kiến nghị 24<br /> Tài liệu tham khảo 26<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ­ 1 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> <br /> <br /> Phần thứ nhất : MỞ ĐẦU<br /> I. Đặt vấn đề<br /> <br /> ` Phân môn Tập làm văn  ở  Tiểu học học sinh bắt đầu từ  lớp hai, sau khi <br /> các em học xong lớp 1 (biết đọc, biết viết). Nội dung, kiến thức được thiết kế <br /> theo chương trình đồng tâm, mức độ kiến thức, nội dung được nâng cao và mở <br /> rộng khi các em học lên các lớp trên. Ở Tiểu học, nó là môn học có vai trò quan  <br /> trọng trong các môn học. Nó rèn cho học sinh cả 4 kĩ năng nghe, nói, đọc, viết <br /> và đòi hỏi học sinh phải vận dụng tất cả  các giác quan trong quá trình học. <br /> Phân môn Tập làm văn trang bị  cho học sinh kiến thức về  các thể  loại văn <br /> như  : Kể  chuyện, viết thư, miêu tả, đơn từ, làm báo cáo thống kê, trao đổi ý <br /> kiến, thuyết trình, tranh luận,…Trong chương trình Tập làm văn lớp bốn, văn <br /> miêu tả chiếm hơn một nửa thời gian học tập làm văn của các em; là một một <br /> phân môn khó đối với tất cả các em học sinh<br /> <br />  Hiện nay phương pháp dạy văn miêu tả còn rập khuôn máy móc, và dựa <br /> theo bài bố  cục giáo viên đưa ra và bài văn mẫu trong sách tham khảo để  học  <br /> sinh viết bài chứ học sinh chưa có sự  nhìn nhận riêng về  thế  giới khách quan.  <br /> Một số em còn lúng túng khi diễn đạt và sử dụng từ ngữ hình ảnh chưa sát với  <br /> sự  vật được tả. Các em viết văn chưa phân biệt được cấu trúc 3 phần của bài <br /> văn và chưa biết viết câu mở  đoạn. Học sinh lớp bốn kĩ năng viết văn các em  <br /> còn hạn chế, các em dùng từ, viết câu chưa đúng, chưa biết viết câu văn hoàn  <br /> chỉnh, chưa biết dùng các từ ngữ miêu tả.<br /> <br /> Trong quá trình dạy tập làm văn giáo viên còn chủ quan trong phần nhận  <br /> xét đánh giá bài làm của học sinh; một số giáo viên còn lúng túng khi diễn đạt, <br /> chủ yếu còn thiên về bắt lỗi chính tả.  Học sinh chưa có sự  sáng tạo trong bài <br /> viết. Chính vì thế, tôi xin đưa ra : “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy  <br /> văn miêu tả trong mônTập làm văn lớp 4”.<br /> <br /> II. Mục đích nghiên cứu<br /> <br /> Nhằm tăng cường kĩ năng quan sát, kĩ năng  giao tiếp cho học sinh.<br /> <br />  Nhằm tìm ra các giải pháp hữu hiệu để  giúp học sinh nói và viết thành  <br /> câu, viết thành đoạn văn bài văn miêu tả hay hơn, giàu hình ảnh hơn.<br /> <br /> Học sinh có lòng yêu thiên nhiên và yêu quê hương đất nước, góp phần  <br /> bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống.<br /> <br /> Phần thứ hai : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> ­ 2 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề<br /> <br />  Theo chiến lược con người mà Đảng và nhà nước vạch ra là “Nâng cao  <br /> dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Với mục   tiêu phát triển toàn <br /> diện cho con người, mọi người ra đời đều mạnh dạn giao tiếp, biết nói biết <br /> viết, biết cảm nhận cái hay cái đẹp.Văn miêu tả giúp các em mở rộng vốn từ,  <br /> nhìn nhận thế  giới xung quanh một cách đúng đắn hơn, phát triển tư  duy, tâm <br /> hồn, cảm xúc trong sáng cho các em, hình thành nhân cách cho học sinh làm cho <br /> các em thấy yêu cuộc sống, yêu quê hương đất nước và tự  ý thức được cần  <br /> mang sức lực, trí tuệ  của mình góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu <br /> đẹp hơn.<br /> <br />           Học tốt văn miêu tả giúp học sinh cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong  <br /> thiên nhên từ đó có ý thức bảo vệ thiên nhiên. Từ đó, các em sẽ có những cách  <br /> sống cách giao tiếp, ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức.<br /> <br /> Dạy văn miêu tả có hiệu quả là giúp học sinh hiểu được thế nào là miêu  <br /> tả, biết cách miêu tả  sự  vật, cảm nhận được cái đẹp của sự  vật cần tả  từ  đó  <br /> viết được bài văn miêu tả  giàu hình  ảnh, đầy cảm xúc và mang tính nhân văn <br /> sâu sắc. Nó giúp người đọc hình dung ra sự  vật, sự  việc một cách sinh động, <br /> cụ thể trong cuộc sống. <br /> <br /> II. Thực trạng vấn đề<br /> <br /> Trong văn miêu tả lại được phân ra gồm các phần : Miêu tả đồ vật, miêu  <br /> tả cây cối và miêu tả con vật. Mặc dù đây là những đối tượng miêu tả khá quen  <br /> thuộc, gần gũi với cuộc sống đời thường song các em lại thiếu vốn ngôn ngữ <br /> để diễn tả những điều mình quan sát được mà quan sát có một vai trò rất quan  <br /> trọng.  Văn miêu tả gắn chặt với tâm hồn, cũng như với óc quan sát tinh tế của <br /> con người. Chính những kết quả quan sát đã đem lại cho học sinh những cảm <br /> nhận về sự vật hiện tượng cần miêu tả. <br /> <br /> Chương trình tập làm văn từ lớp Ba chuyển sang lớp Bốn có nhiều điểm <br /> khác nhau hoàn toàn : Từ trả lời câu hỏi để viết đoạn văn sang quan sát tìm ý và  <br /> lập dàn bài rồi viết bài văn hoàn chỉnh nên học sinh còn lúng túng khi tự  quan <br /> sát và viết bài theo cấu trúc các em thường dựa vào bài văn mẫu một cách rập <br /> khuôn máy móc. Quy trình quan sát và mô tả sự vật theo sự cảm nhận của mình  <br /> chưa được tự tin. Một số em xác định thể loại văn còn lúng túng, lạc đề, dùng <br /> từ ngữ để miêu tả chưa phù hợp với sự vật cần quan sát, hình ảnh sự vật chưa <br /> sinh động. Một số em chưa thể hiện được cảm xúc tình cảm của mình.<br /> <br /> <br /> <br /> ­ 3 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br />  Trình độ tiếp thu của học sinh không đồng đều, một bộ phận không nhỏ <br /> học sinh chưa tự  giác trong việc tiếp thu kiến thức dẫn đến chất lượng chưa <br /> cao. Sự tương tác trong học tập giữa trò với thầy, giữa trò với trò còn yếu.<br /> * Kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài : <br /> Có kĩ năng viết văn tốt, <br /> Đúng bố cục,  Chưa có bố <br /> Tổng  đúng thể loại, đúng bố <br /> Năm học,  từ ngữ chính  cục, dùng <br /> số  cục cấu trúc chặt chẽ <br /> lớp xác, chưa sử  từ ngữ <br /> học  có cảm xúc, giàu hình <br /> dụng hình ảnh  chưa chính <br /> sinh ảnh, từ ngữ chính xác,<br /> nghệ thuật xác, lạc đề<br /> …<br /> 2014 ­ 2015 5 em 23 5 em<br /> 33em<br /> (Lớp 4C) 15,2% 69,6% 15,2%<br /> 2015­ 2016 3 em 20 em 5 em<br /> 28em<br /> ( Lớp 4D) 13,0 % 71,4 % 15,6%<br /> <br /> <br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br /> <br /> 1. Xác định thể loại văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn<br /> <br /> Hướng dẫn học sinh xác định thể  loại văn miêu tả  trong phân môn Tập <br /> làm văn lớp Bốn<br /> <br />  Muốn vậy trước hết giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh hiểu được <br /> khái niệm về  văn miêu tả  : “Miêu tả  là vẽ  lại sự  vật bằng ngôn ngữ  sao cho <br /> người đọc hình dung ra được sự  vật đó. Bên cạnh đó trong khi viết bài văn <br /> miêu tả  cần sử  dụng các biện pháp nghệ  thuật như  là so sánh, nhân hóa, …  <br /> dùng các từ ngữ gợi hình, gợi cảm để thể hiện được tình cảm của người viết.”<br /> <br />   Vậy giáo viên cần phải làm thế nào ? <br /> <br /> Với học sinh tiểu học phương pháp trực quan luôn là phương pháp giúp  <br /> học sinh dễ nhận ra nhất. <br /> <br /> Phân tích đoạn văn mẫu để học sinh hiểu khái niệm miêu tả :<br /> <br /> Ví dụ : Giáo viên đưa ra hai đoạn văn: <br /> <br /> Đoạn 1: Con chó có bộ  lông màu vàng, thân to và nặng chừng 25 ki­lô­<br /> gam. Nó có bốn cái chân, đầu như quả bưởi. Cái đuôi dài.<br /> <br /> <br /> <br /> ­ 4 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> Đoạn 2 : Con chó khoác lên mình chiếc áo màu vàng tuyệt đẹp. Thân to <br /> dài như cái thùng nước. Cái đầu to như  quả  bưởi. Cái đuôi dài thướt tha trông <br /> rất duyên dáng. Bốn chân thon dài bước đi nhẹ nhàng trên mặt đất.<br /> <br /> Yêu cầu học sinh so sánh hai đoạn văn và chỉ ra được cái hay trong đoạn <br /> văn 2.<br /> <br /> Từ  cách so sánh hai đoạn văn trên, học sinh chỉ  ra cái hay, những biện  <br /> pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn văn 2. Em hãy tìm những từ <br /> ngữ, hình  ảnh thể  hiện cái hay đó. Em có thể  thay các thình  ảnh đó bằng từ <br /> khác mà em thích không ? Em hãy thêm các từ ngữ, hình ảnh vào đoạn văn 1 để <br /> đoạn văn hay hơn.<br /> <br /> Từ cách phân tích đó giáo viên giúp học sinh hiểu được khái niệm về văn <br /> miêu tả.<br /> <br /> 2. Hình thành cấu trúc bài văn<br /> <br /> Để học sinh nắm cấu trúc bài văn giáo viên cần phân tích kĩ cấu trúc các <br /> bài văn xuôi trong các giờ tập đọc để sang giờ tập làm văn các em tìm ra được  <br /> điểm chung về cấu trúc của một bài văn nói chung và văn miêu tả nói riêng<br /> <br /> Giáo viên hướng dẫn học sinh phân tích cấu tạo bài văn mẫu. Từ bài văn <br /> mẫu học sinh nhận ra được cấu trúc bài văn miêu tả<br /> <br /> Ví dụ : phân tích đoạn văn ‘‘Cái cối tân’’ 1, tr.144­145 , <br /> <br /> Yêu cầu học sinh đọc bài văn, chia đoạn bài văn (4 đoạn). Nêu nội dung  <br /> mỗi đoạn.<br /> <br /> Yêu cầu học sinh tìm phần mở bài, kết bài của đoạn văn, phần mở  bài,  <br /> kết bài nói lên điều gì ? Các phần mở bài kết bài đó giống với cách mở bài kết  <br /> bài nào đã học ? Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào ?<br /> <br /> Sau khi hướng dẫn học sinh phân tích, thảo luận thì yêu cầu học sinh tự <br /> rút ra cấu trúc bài văn miêu tả đồ vật gồm có ba phần là mở bài, thân bài và kết  <br /> bài. Có thể mở theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp.và kết bài theo kiểu mở  rộng  <br /> hoặc không mở rộng. Trong phần mở bài cần thể hiện được sự  vật cần tả sao <br /> cho nó xuất hiện sự  vật một cách tự  nhiên và giàu cảm xúc. Trong phần thân <br /> bài, trước hết, nên tả  bao quát toàn bộ  đồ  vật rồi tả  những bộ  phận có đặc <br /> điểm nổi bật. Trong phần kết bài cần phải bộc lộ  tình cảm, cảm xúc của  <br /> người viết.<br /> <br /> <br /> ­ 5 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> Tương tự như vậy, giáo viên hướng dẫn học sinh rút ra cấu trúc bài văn <br /> miêu tả  cây cối, con vật. Tuy cấu trúc mỗi bài văn miêu tả  đều có ba phần  <br /> nhưng với mỗi loại lại có những điểm khác nhau rõ ràng và riêng biệt, nó còn <br /> phụ thuộc vào quá trình quan sát sự vật.  <br /> <br /> Hướng dẫn học sinh sắp xếp ý và lập dàn ý :<br /> <br />           Khi sắp xếp ý, cần hướng dẫn học sinh :<br /> <br /> + Sắp xếp theo trình tự thời gian : Cái gì xảy ra trước thì tả trước, cái gì <br /> xảy ra sau thì tả sau.<br /> <br /> + Sắp xếp theo trình tự  không gian : Tả  từ  xa đến gần, từ  ngoài vào <br /> trong, từ trên xuống dưới hoặc từ dưới lên trên, tả từng bộ phận...<br /> <br /> Đây chính là bước các em sẽ lựa chọn để xây dựng vào dàn ý.<br /> <br /> Một bước không thể  thiếu trong viết văn miêu tả  là lập dàn ý và viết  <br /> đoạn văn trên dàn ý đã lập và trình bày bài văn. Dựa trên kiến thức đã học về <br /> phân môn Chính tả  để  yêu cầu học sinh nhắc lại cách trình bày đoạn văn sau <br /> đó, giáo viên hướng dẫn các em trình bày theo bố cục của bài văn. Khi hết mỗi  <br /> đọan cần xuống dòng, lùi vào một ô. Để  bài văn hay thì mỗi đoạn phải có câu <br /> mở đoạn và câu kết đoạn để chuyển ý vừa giúp các em xác định được nội dung <br /> của đoạn văn. Câu kết của đoạn văn trên phải có sự  liên kết với câu mở  của <br /> đoạn văn dưới. <br /> <br /> 3. Quan sát, lựa chọn từ ngữ và bộc lộ cảm xúc trong văn miêu tả<br /> <br /> Muốn học sinh quan sát tốt là giáo viên phải làm cho học sinh hiểu được <br /> quan sát là dùng các giác quan để  tri giác sự  vật và lựa chọn từ  ngữ, hình ảnh <br /> miêu tả  …sao cho “vẽ” lại được sự  vật bằng ngôn ngữ  mà người đọc hình <br /> dung ra được sự  vật đó. Điều không thể  thiếu trong miêu tả  là người tả  phải <br /> thể hiện được tình cảm của mình đối với sự vật cần tả. <br /> <br /> Khi dạy học sinh quan sát, giáo viên cần nhấn mạnh rằng bất kì sự <br /> tưởng tượng dù phong phú đến đâu cũng đều bắt nguồn từ thực tế, gắn với đời <br /> sống thực tế, muốn có sự  hiểu biết thực tế  thì cần phải quan sát. Những câu <br /> văn, bài văn miêu tả  hay, có hồn và sinh động là những câu văn, bài văn của <br /> người biết quan sát, có tài quan sát và chịu khó quan sát. Chỉ cần chúng ta chịu  <br /> khó quan sát, chúng ta sẽ có thể thấy được rất nhiều điều trong cuộc sống mà <br /> các em chưa bao giờ thấy hoặc chưa bao giờ để ý thấy. Mỗi một nhà văn muốn <br /> viết được những bài tác phẩm hay cần phải có sự quan sát trải nghiệm thực tế <br /> nhiều để  vẽ  lại những điều đã trải qua bằng ngôn ngữ, bằng những câu văn <br /> ­ 6 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> hay, sinh động mà mỗi khi đọc, người đọc dường như tưởng tượng ra được cả <br /> sự vật đó.<br /> <br /> Từ những hiểu biết về quan sát như vậy, giáo viên cần dạy các em cách  <br /> quan sát.<br /> <br /> ­ Quan sát bên ngoài là dùng các giác quan như: thị  giác, thính giác, xúc <br /> giác... mà cảm nhận và phát hiện ra xem sự  vật đó có hình dáng, đường nét,  <br /> màu sắc,... như thế nào ? Phải xác định vị  trí người quan sát, trình tự  quan sát  <br /> như từ xa đến gần hay từ ngoài vào trong. Giáo viên cần hướng cho các em làm <br /> quen và sử dụng tốt các từ ngữ có tính chất "công cụ" trong hoạt động quan sát <br /> về hình vẽ, dáng điệu...gắn với việc quan sát đó là lựa chọn từ ngữ để miêu tả. <br /> Muốn miêu tả được đúng, được hay thì phải giàu từ ngữ. Dù cho sự vật chúng  <br /> ta cần miêu tả  có  ở  ngay trước mắt nhưng để  viết được và miêu tả  được nó <br /> không phải là dễ. Viết văn miêu tả  đôi khi cùng giống như  một người họa sĩ  <br /> đang vẽ tranh. Dù mẫu vật đang ở ngay trước mặt nhưng để miêu tả được hết  <br /> cái hồn, cái thần của mẫu vật không phải là việc dễ  dàng. Phải miêu tả  như <br /> thế nào để toát ra được hết cái linh hồn và sắc thái riêng của mỗi sự vật mà khi  <br /> đọc, người đọc có thể cảm nhận được điều đó. Và trong quá trình quan sát, lựa <br /> chọn từ ngữ thì cũng thể thiếu cảm xúc của người tả, có yêu sự vật thì ta mới  <br /> quan sát được nét đặc sắc của sự  vật, và thấy được sự  khác biệt giữa sự  vật <br /> này và sự vật khác; và giữa sự vật cùng loại. Nếu bài văn không có tình cảm thì <br /> dù có miêu tả  phong phú và mới mẻ  đến đâu thì bài văn cũng không thể  gây <br /> được xúc động trong lòng người đọc. Giáo viên phải luôn chú ý, nhắc nhở  các <br /> em xen lẫn tình cảm, cảm xúc của mình vào từng câu văn. Làm thế nào để học  <br /> sinh có thể  viết ra được những cái mà mình đã quan sát ? Để  làm được điều <br /> này, giáo viên cần cung cấp cho học sinh một vốn từ ngữ gợi hình ảnh, phong  <br /> phú và đa dạng. Việc cung cấp vốn từ này không chỉ  được làm trong giờ  Tập <br /> làm văn mà còn được rèn luyện chủ yếu trong các tiết Luyện từ và câu. Muốn  <br /> vậy, giáo viên xây dựng hệ thống câu hỏi để học sinh quan sát. <br /> <br /> Ví dụ : Quan sát cây Sầu riêng : Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát <br /> <br />  + Quan sát bên ngoài : Nhìn từ xa cây như thế nào ? Lại gần, cây cao thế <br /> nào? Thân to bằng cái gì ? Vỏ cây khi em sờ vào cảm giác gì ? …<br /> <br />  + Quan sát bên trong là quan sát có so sánh, suy nghĩ và cảm xúc.<br /> <br />  + Quan sát bên trong : Bổ quả sầu riêng ra em thấy cơm nó thế nào ? Ăn  <br /> vào em có cảm giác gì ? Ngửi thấy hương thơm của nó giống mùi thơm của  <br /> loại hoa nào hay sự vật quen thuộc nào ? Em hãy so sánh vị ngọt, mùi thơm của <br /> <br /> <br /> ­ 7 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> nó với các sự  vật khác mà em biết…Tình cảm của em đối với cây sầu riêng <br /> như thế nào ?<br /> <br /> + Quan sát phải gắn liền với so sánh và tưởng tượng :<br /> <br /> Giáo viên mô tả  một cây hay cây hay một cảnh vât và yêu cầu học sinh <br /> nhắm mắt lại hình dung cây đó hoặc cảnh vật đó theo sự mô tả của cô giáo.<br /> <br /> Khi hướng dẫn học sinh quan sát, giáo viên cần hướng dẫn học sinh phát  <br /> hiện ra những nét giống nhau giữa các sự  vật hiện tượng. Hay nói cách khác,  <br /> khi quan sát, học sinh phải hình dung được trong đầu xem hình  ảnh mình vừa  <br /> quan sát được giống với những hình ảnh nào mà mình và mọi người đã biết.<br /> <br /> Ví dụ  : Khi hướng dẫn học sinh quan sát cây bàng, tôi có thể  đặt ra hệ <br /> thống câu hỏi giúp học sinh liên tưởng và so sánh :<br /> <br /> Khi nhìn từ  xa trông cây như  thế  nào ? Cây cao bằng chừng nào ? Dáng <br /> cây ra sao ? Rễ  cây trên mặt đất trông như  thế  nào ? Nhìn rễ  cây em có liên <br /> tưởng đến hình ảnh gì ? Màu sắc của lá có thay đổi theo mùa không ? Thân cây <br /> thay đổi thế nào ?...<br /> <br /> Với hệ thống câu hỏi như trên, học sinh không những viết ra những điều <br /> mình quan sát được mà còn có thể viết ra những câu văn giàu hình ảnh.<br /> <br /> Ngoài ra, tôi còn có thể đọc cho học sinh nghe những đoạn văn, đoạn thơ <br /> có nhiều hình ảnh so sánh và liên tưởng hay để học sinh tham khảo.<br /> <br /> Từ đoạn văn tham khảo, tôi yêu cầu học sinh chỉ ra những hình ảnh hay <br /> trong bài, các biện pháp nhân hóa, so sánh trong bài mà tác giả đã tưởng tượng. <br /> Những câu văn nào bọc lộ  được tình cảm của tác giả. Để  thể  hiện cảm xúc <br /> người viết thường dùng những từ  ngữ  nào ?  Em hãy nói lên tình cảm của tác <br /> giả khi ngắm cây sầu riêng.<br /> <br /> Ví dụ : Đứng ngắm cây sầu riêng mà tôi cứ  nghĩ mãi về  cái dáng cây kì <br /> lạ này… 1, tr.34­35 , <br /> <br /> Xây dựng hệ thống câu hỏi để  học sinh bộc lộ tình cảm khi quan sát sự <br /> vật.<br /> <br /> Ví dụ : Khi quan sát chiếc cặp, giáo viên nêu câu hỏi: “Cặp có ích gì đối <br /> với em ? Em và cặp gắn kết thế nào ? (Coi cặp như bạn thân). Em đối với cặp <br /> ra sao ?<br /> <br /> <br /> ­ 8 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> Muốn viết được những câu văn miêu tả hay, giáo viên cần chú trọng cách <br /> dùng từ  và sửa lỗi ngữ  pháp cũng như  cách diễn đạt cho các em. Giáo viên tổ <br /> chức cho các em đánh giá đoạn văn mẫu, chỉ ra cái hay của đoạn văn mẫu rồi  <br /> sau đó tổ chức đánh giá đoạn văn của các bạn.<br /> <br /> 4. Tổ chức dạy học<br /> <br /> ­ Thông thường như bao môn học khác hình thức dạy học phổ biến nhất  <br /> là tổ  chức tại lớp. Nhưng sau những năm nghiên cứu và giảng dạy tôi đã đổi <br /> mới phương pháp dạy đó là :<br /> <br /> Tìm hiểu vốn từ ngữ của học sinh. Phân tích đoạn văn mẫu. Tổ chức thi  <br /> tìm từ miêu tả, lựa chọn từ ngữ  miêu tả : Tổ chức trò chơi thi tìm từ miêu tả<br /> <br /> Ví dụ : Tìm từ tả hình ảnh trái sầu riêng , tìm từ tả bộ lông chú mèo,…<br /> <br /> Tổ chức tại lớp thì giáo viên sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học  <br /> như dạy học cá nhân, nhóm nhỏ.<br /> <br /> Giáo viên trình chiếu đoạn văn mẫu lên hoặc phát cho học sinh bài văn <br /> hay và yêu cầu học sinh thực hiện theo nhóm chỉ  ra cái hay của đoạn văn, sau  <br /> đó giáo viên tổ chức học sinh viết đoạn văn và hướng dẫn các em đánh giá với  <br /> nhau.<br /> <br /> Vận dụng phương pháp dạy học theo mô hình trường học mới (hình thức <br /> Vnen) Với hình thức này giúp các em sẽ  hỗ trợ giúp đỡ  nhau trong học tập và <br /> không để học sinh yếu bên lề lớp học. Học sinh được giao tiếp nhiều.<br /> <br /> Tổ chức quan sát tại sân trường (hoạt động trải nghiệm)<br /> <br /> Để  tổ  chức hoạt động trải nghiệm, giáo viên cần chọn đối tượng quan  <br /> sát, xây dựng hệ  thống câu hỏi khi hướng dẫn quan sát. Giáo viên phải nắm  <br /> vững đặc điểm kiến thức học sinh để  phân chia nhóm cho phù hợp sao cho số <br /> học sinh trong nhóm đều quan sát được và hỗ  trợ, giúp đỡ  nhau cùng quan sát <br /> và cùng trả  lời các câu hỏi sau đó cử  các nhóm trưởng tới các nhóm kiểm tra  <br /> quá trình quan sát.Để học sinh giàu cảm xúc, giàu hình  ảnh thì tôi tổ  chức cho <br /> học sinh tham quan các cảnh vật : Như ngắm cây trong sân trường, ngắm cảnh  <br /> hoa ngày Tết, thăm các khu di tích lịch sử,…<br /> <br /> Mỗi khi Tết đến, trước cổng trường tôi bán rất nhiều cây cảnh, tôi tổ <br /> chức cho các em ra ngắm những cây cảnh đó và yêu cầu các em mô tả lại một  <br /> số dáng cây cùng loại, rồi trình bày cảm xúc của mình về các loại cây. Sau khi <br /> <br /> <br /> ­ 9 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> ngắm hoa các em đều thấy được nét đẹp riêng, sự tài hoa của của những nghệ <br /> nhân.<br /> <br /> 5. Kinh nghiệm cụ thể qua các dạng văn miêu tả <br /> <br /> 5.1. Tả đồ vật <br /> <br /> Xác định đồ vật cần tả : Yêu cầu học sinh phải xác định được đề bài yêu <br /> cầu tả  cái gì. Trọng tâm của đề  bài, lựa chọn đồ  vật cần tả  sao cho phù hợp  <br /> với đề bài và gần gũi các em trọng cuộc sống.<br /> <br />   Quan sát đồ vật<br /> <br /> Để  học sinh miêu tả  được đồ  vật, giáo viên cần hướng dẫn học sinh <br /> quan sát đồ vật, định hướng cho học sinh quan sát.<br /> <br /> Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị  đồ  vật và đưa ra để  quan sát. Sau <br /> khi quan sát giáo viên yêu cầu học sinh mô tả lại những gì mình quan sát được  <br /> và nói rõ mình quan sát bằng những giác quan nào ? Ví dụ  bằng mắt, sờ  vào  <br /> cảm thấy thế nào, nghe được những âm thanh đó như thế nào ?<br /> <br />   Ví dụ : Hướng dẫn học sinh quan sát đồ chơi là con gấu bông<br /> <br />          Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát bao quát về  chất liệu làm con gấu, <br /> hình dáng con gấu, màu sắc của nó, các bộ phận của con gấu, …Con gấu bông <br /> thường được làm bằng gì ? Sờ vào em có cảm giác thế nào ? Tình cảm của em  <br /> đối với con gấu.<br /> <br /> Cần thiết nhất là học sinh sau khi quan sát phải mô tả lại sự vật đó trước <br /> bạn bè và trước lớp để  các em mạnh dạn giao tiếp và sau đó được bạn bè và  <br /> thầy cô giáo chỉnh sửa để các em có kinh nghiệm cho lần quan sát sau.<br /> <br /> Khi phân tích cấu tạo bài “Cái trống trường” 1, tr.145­146 , để tìm ra bố <br /> cục và hướng dẫn học sinh nhận ra cái hay của bài văn, giáo viên cần cho học  <br /> sinh ra quan sát kĩ cái trống của trường mình và yêu cầu học sinh mô tả  cái <br /> trống theo sự quan sát của mình rồi đối chiếu với bài văn mẫu.<br /> <br /> Hướng dẫn quan sát các sự vật :<br /> <br /> Giao cho mỗi nhóm quan sát sự  vật khác nhau, sau khi quan sát, mỗi <br /> nhóm mô tả sự vật mình quan sát và chỉ ra những đặc điểm chung và riêng của  <br /> mỗi sự vật sao cho người nghe, người đọc sao cho họ hình dung rõ sự  vật ấy.  <br /> Các em cần phải quan sát và mô tả  những sự  vật khác nhau và làm nổi rõ đặc  <br /> điểm riêng của đồ vật cùng loại.<br /> ­ 10 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> Liên hệ tình cảm và cách giữ gìn của người tả với đồ vật đó. Mỗi đồ vật <br /> có những gắn bó nhất định với tác giả  của nó. Khi viết học sinh cần làm rõ <br /> được tình cảm của mình, sự  gắn bó thân thiết giữa người viết và ý thức giữ <br /> gìn đồ vật<br /> <br /> Miêu tả  đồ  vật là dạng văn đầu tiên trong văn miêu tả  lớp bốn nên học <br /> sinh chưa nắm cấu trúc dàn bài một bài văn miêu tả, giáo viên không thể  rập <br /> khuôn đưa ra một dàn bài ba phần mà phải phân tích cấu trúc một bài văn để rút <br /> ra một dàn ý chung gồm ba phần.<br /> <br /> 5.2. Tả cây cối<br /> <br /> Để  có bài văn miêu tả cây cối phong phú về nội dung, sáng tạo về  hình <br /> ảnh thì học sinh phải biết đặt cây đó trong mối quan hệ cùng các cây khác cùng <br /> loài hoặc khác loài. Tả  cây phải gắn với thiên nhiên với sự  tác động của con  <br /> người, chim chóc, ong bướm. Trong quá trình miêu tả người tả phải làm rõ đặc  <br /> điểm về hình dáng, thời kì phát triển của cây, phân biệt được cây này với cây <br /> khác cùng loài và cây này với các loài cây khác đó chính là điểm riêng biệt trong <br /> văn miêu tả  cây cối. Chính vì thế  nên đòi hỏi người miêu tả  phải nhạy cảm,  <br /> biết linh hoạt phối hợp những từ  ngữ  lột tả  đặc điểm của cây với các hiện <br /> tượng xung quanh, sự  thay đổi của cây theo mùa, theo từng thời kì phát triển  <br /> của cây giúp người đọc dù không nhìn thấy cây nhưng vẫn biết cây đó như thế <br /> nào. Khi miêu tả giáo viên cần lưu ý học sinh chọn tả những điểm nổi bật của  <br /> cây và so sánh các bộ phận của cây với những sự vật hiện tượng quen thuộc. <br /> <br /> Ví dụ : Nhìn từ xa cây bàng như chiếc ô xanh khổng lồ mát rượi. Cành lá  <br /> mơn man đùa vui trong gió như vẫy chào chúng em.<br /> <br /> Để học sinh có một bài văn tả cây cối hay giáo viên phải giúp học sinh có <br /> vốn từ  ngữ  nhất định. Đây cũng chính là yếu tố  cần thiết trong dạy văn lớp  <br /> bốn. Muốn vậy, người giáo viên cần hướng dẫn học sinh phân tích những <br /> đoạn văn mẫu trong sách và ngoài sách qua các tiết luyện Tiếng Việt. Qua  <br /> những đoạn văn mẫu trong sách giáo khoa giáo viên yêu cầu học sinh đọc kĩ <br /> đoạn văn và chỉ ra cách miêu tả, những hình ảnh hay trong bài, những biện pháp <br /> tu từ mà tác giả dùng, cách miêu tả của tác giả và những hình ảnh em thích. <br /> <br /> Ví dụ  : Khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu đoạn “Lá bàng”  2, tr.41 , đề <br /> bài trong sách chỉ  yêu cầu nêu những gì đáng chú ý nhưng với tôi, tôi yêu cầu <br /> học sinh đọc kĩ và nêu những từ ngữ, những hình ảnh hay có trong bài, tác giả <br /> đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Học sinh sẽ thi đua nêu những từ hay : lá <br /> bàng như ngọn lửa xanh, lá bàng đỏ như đồng vậy. Đặc biệt là tác giả đã tả sự <br /> thay đổi của lá bàng theo mùa. Sau khi tìm hiểu xong đoạn văn, tôi cho học sinh  <br /> <br /> ­ 11 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> trải nghiệm bằng cách đối chiếu hình  ảnh trong đoạn văn với sự  vật thật có  <br /> trong sân trường xem tác giả tả có giống với vật thật không.<br /> <br /> Khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu đoạn “Cây sồi” của Lép Tôn  2, tr.42 , <br /> tôi yêu cầu học sinh nêu được những hình ảnh hay được tác giả  miêu tả  trong <br /> bài “Những cánh tay to xù xì không cân đối, với những ngón tay quều quào xòe <br /> rộng, nó như  một con quái vật già nua cau có và khinh khỉnh đứng giữa đám <br /> bạch dương tươi cười. Cây sồi già đã thay đổi hẳn … Đang say sưa ngây ngất  <br /> trong nắng chiều không còn thấy những ngón tay co quắp và những vết sẹo  <br /> ngờ vực buồn rầu trước kia.”<br /> <br /> Tuy nhiên để  một bài văn giàu tính chân thực và sinh động giáo viên <br /> không quên hướng dẫn các em khi miêu tả  cần khéo léo kết hợp và vận dụng  <br /> linh hoạt biện pháp nghệ  thuật so sánh và nhân hóa. Đối với học sinh năng <br /> khiếu việc này không khó song với học sinh trung bình giáo viên cần giúp các <br /> em qua hệ thông câu hỏi gợi mở để học sinh tự tin viết bài.<br /> <br /> Với học sinh tiểu học nhiều khi các em chưa có sự chú ý cao đối với cây  <br /> mình chọn tả  vì vậy giáo viên cần làm rõ cách thức và trình tự  miêu tả  như <br /> sau :<br /> <br /> Quan sát kĩ cây chọn tả xem cây đó là cây gì, cây đang trong thời kì nào ? <br /> Xung quanh cây còn có những sự  vật gì, hay là cảnh vật gì để  làm tôn lên vể <br /> đẹp của cây<br /> <br /> ­ Ghi những gì quan sát được vào nháp.<br /> <br /> ­ Sắp xếp những điều quan sát được theo một trình tự hợp lí.<br /> <br /> Ngoài dàn ý chi tiết trong các tiết học văn trước bài viết giáo viên để tâm <br /> đến việc sửa chữa bố cục, cách dùng từ, đặt câu, dựng đoạn, cách miêu tả của <br /> từng học sinh. Bài viết nào chưa đạt giáo viên có thể tiếp tục gợi mở cho học  <br /> sinh quan sát cây trên sân trường hoặc cây chụp trong tranh  ảnh và đặt câu hỏi  <br /> để học sinh tìm được ý quan sát. <br /> <br /> Đối với những học sinh năng khiếu giáo viên động viên các em viết mở <br /> bài gián tiếp kết bài mở rộng để bài văn tự nhiên hơn, hấp dẫn người đọc. Đặc <br /> biệt chú ý sử  dụng nghệ  thuật so sánh và nhân hóa sao cho bài văn sinh động, <br /> giàu tính chân thực.<br /> <br />           Ví dụ : Kiểu bài tả về cây cối : “Tả cây có bóng mát” (cây phượng).<br /> <br /> ­ Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát cây phượng trong sân trường.<br /> <br /> ­ 12 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> ­ Thảo luận theo nhóm, nêu lên kết quả  quan sát. (tổ  chức theo phương  <br /> pháp Vnen)<br /> <br /> +Tả bao quát cây: hình dáng, cao hay thấp, màu sắc.<br /> <br /> +Tả cụ thể : thân cây, lá cây, hoa quả, vỏ cây xù xì, rễ cây ngoằn ngoèo <br /> nổi cả trên mặt đất.<br /> <br /> +Chim chóc, ong bướm và các sự vật xung quanh.<br /> <br /> +Nêu ích lợi của cây phượng.<br /> <br /> Có thể  hướng dẫn chọn những từ  hay  ở  bài văn mẫu để  ứng dụng vào  <br /> bài viết của mình, ví dụ như dùng từ “hốc bướu cổ quái từ bài cây sồi để tả về <br /> thân cây phượng. Hoặc là lấy hình ảnh hoa gạo xoay trong gió để tả sự rơi của <br /> lá bàng. Hướng dẫn học sinh dùng các biện pháp nhân hóa để tả : Ví dụ khi tả <br /> lá bàng rơi các em có thể tả : “Có chiếc lá còn lưu luyến thân mẹ rơi xuống còn  <br /> xoay xoay trong gió rồi ôm lấy gốc mẹ, còn có những chiếc lá ham chơi đã vội  <br /> theo cô gió đến nơi cỏ xanh xa xa.” Sau khi tả xong yêu cầu học sinh đối chiếu  <br /> bài làm của mình với bài “Hoa học trò” của tác giả  Xuân Diệu   2, tr.43­44 , <br /> Hay khi học sinh học bài tập đọc “ Sầu riêng” của tác giả  Mai Văn Tạo   2, <br /> tr.34­35 , yêu cầu học sinh nhớ xem cây sầu riêng và quả sầu riêng tác giả tả có <br /> giống với cây trồng trong vườn nhà hoặc em đã thấy không. Nêu các biện pháp  <br /> nghệ thuật tác giả đã sử dụng trong các bài.<br /> <br /> ­ Đến tiết trả bài viết, tôi cho học sinh tự do phát biểu ý kiến sửa sai về <br /> câu, từ, ý diễn đạt. Qua việc đọc bài hay, các em nêu lên được chỗ nào hay cần  <br /> học hỏi ở bạn, ý nào còn thiếu sót được các bạn bổ sung và hoàn thiện ngay tại  <br /> lớp. Từ đó, các em sẽ có vốn từ để vận dụng vào bài viết phong phú hơn.<br /> <br /> Giáo viên tổ chức cho học sinh quan sát cây trong sân trường (hoạt động <br /> trải nghiệm)<br /> <br /> Giáo viên xây dựng hệ thống câu hỏi để học sinh quan sát và điền vào.<br /> <br /> Khi quan sát các cây em thấy :<br /> <br /> a. Thân cây thế nào ?<br /> <br /> b. Gốc cây to vỏ cây thế nào, em sờ vào cảm giác thế nào ?<br /> <br /> c. Cành lá, tán cây ... em thấy có đặc điểm gì nổi bật. Hãy vẽ lại các hình <br /> ảnh em quan sát được bằng ngôn ngữ và lồng cảm xúc của người viết.<br /> <br /> ­ 13 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> Sau khi quan sát, giáo viên tổ chức cho học sinh trao đổi với nhóm mình, <br /> nhóm bạn về kết quả quan sát và thi tìm những từ ngữ diễn tả kết quả quan sát <br /> được để cả lớp chon từ ngữ hay, hình ảnh độc đáo.<br /> <br /> 5.3. Tả con vật<br /> <br /> Các con vật nuôi trong gia đình thì gần gũi với học sinh hơn tuy nhiên <br /> việc miêu tả  các con vật  ấy như  thế nào đề  bài văn miêu tả  phải rõ 2 phần :  <br /> một là tả  hình dáng bên ngoài của con vật, hai là tả  hoạt động thói quen của  <br /> con vật đó. Trong 2 phần này thì việc tả  ngoại hình học sinh thường làm tốt <br /> hơn phần tả các hoạt động. Khi tả hình dạng học sinh lưu ý chọn tả những nét <br /> tiêu biểu như  đầu, mình, mắt, đuôi … xem mỗi bộ  phận đó có màu sắc gì nó <br /> giống cái gì ở xung quanh gần gũi với các em. <br /> <br /> Ví dụ  : Đôi mắt chú méo sáng như  hòn bi ve dưới ánh sáng mặt trời.  <br /> Hoặc là khi tả con gà thì các em so sánh cái mào gà bông hoa “Gắn trên đầu chú  <br /> gà trống là một chiếc mào lắc lư đỏ chót hệt như bông hoa mào gà vậy”. Đuôi <br /> công cong lên lượn xuống uốn lượn như chiếc cầu vồng đủ sắc màu.<br /> <br /> Khi tả hoạt động của con vật các em phải biết phối hợp với nghệ thuật <br /> nhân hóa để thấy được tính cách đáng yêu của con vật.<br /> <br /> Ví dụ  : Chú mèo mướp này khôn thật, chả  là biết lũ chuột hay đến bồ <br /> thóc tìm ăn nên chú ta ngồi thu mình lại nghe ngóng, bọn chuột thấy im lặng bò <br /> ra ngay lập tức chú ta dở chiêu “tóm gọn” thế là con chuột xấu số đã làm gọn <br /> trong móng vuốt của chú.   2, tr.13­14 , <br /> <br />  Để bài văn tả con vật giàu tình cảm người tả chú ý đến những chi tiết  <br /> như chăm sóc con vật, thưởng cho chúng khi chúng lập “thành tích”, đôi khi đề <br /> cao vai trò của chúng trong cuộc sống …<br /> <br /> Cái khó trong văn miêu tả con vật là các em phải đặt các hoạt động của  <br /> con vật trong sự  suy đoán của con người bằng cách nhân hóa con vật lên sao <br /> cho nó có những tính cách của con người mà hình ảnh lại ngộ nghĩnh.<br /> <br /> Ví dụ : “Chú gà trống này rất hay tán tỉnh láo khoét, chú ta mời bọn gà <br /> mái ra bờ tre để chú đãi giun nhưng bắt được con giun nào chú ta lấy mỏ kẹp ra  <br /> giữa đất kêu tục tục mời bọn gà mái tới xơi bọn này vừa xô tới là chú đã nuốt <br /> chửng con giun vào bụng”. (Quê Nội – tác giả Võ Quảng)<br /> <br /> Để học sinh viết được đoạn văn giàu hình ảnh thì giáo viên cần nêu một  <br /> số tình huống cụ thể để học sinh có điểm tựa viết bài. <br /> <br /> ­ 14 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> Với thể  loại văn này, tôi dùng máy chiếu để  trình chiếu hình  ảnh và <br /> những hoạt động của con vật để học sinh quan sát. Sau khi quan sát tôi yêu cầu  <br /> học sinh mô tả lại bằng lời và viết lại trên giấy. Tổ chức cho các em trao đổi,  <br /> thảo luận theo nhóm (theo mô hình Vnen)<br /> <br /> IV. Tính mới của giải pháp<br /> <br /> ­ Đổi mới phương pháp dạy học :<br /> <br /> + Là sự kết hợp giữa phương pháp truyền thống và phương pháp Vnen.<br /> <br /> + Thực hiện dạy học trải nghiệm : Quan sát thực tế sự vật thật<br /> <br /> + Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học : Dùng đèn chiếu để  trình  <br /> chiếu các hình ảnh, vi deo về sự vật học sinh cần quan sát.<br /> <br /> + Hướng dẫn học sinh tưởng tượng sự  vật qua lời mô tả  của người  <br /> khác.<br /> <br /> + Đưa ra một số kinh nghiệm phân tích đoạn văn hay, bài văn hay, mô tả <br /> sự  vật để học sinh hình dung, tưởng tượng giúp các em tăng cường được vốn <br /> từ ngữ.<br /> <br /> V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm<br /> <br /> Sau bốn năm nghiên cứu bản thân tôi thu kết quả  của môn Tiếng Việt  <br /> nói chung và chất lượng viết văn của học sinh được nâng lên rõ rệt. Hầu hết  <br /> các em dùng từ chính xác, cấu trúc chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, đúng dạng bài. <br /> Học sinh chủ động hơn trong các tiết học phân môn Tập làm văn. Các em diễn  <br /> đạt được rõ ràng ý mình muốn nói; không còn lệ thuộc vào bài văn mẫu.<br /> <br /> Kỹ năng làm văn được nâng cao, từ đó bài viết của các em có ý thức bảo  <br /> vệ thiên nhiên,bảo vệ môi trường, yêu quý động vật hơn. <br /> <br /> * Kết quả  khảo nghiệm sau khi thực hiện đề  tài được khảo sát qua các  <br /> năm:<br /> Năm học,  Tổng  Có kĩ năng viết văn  Đúng bố  Chưa có bố <br /> Lớp số học  tốt, đúng thể loại,  cục, từ  cục, dùng từ <br /> sinh đúng bố cục cấu trúc  ngữ chính  ngữ chưa <br /> chặt chẽ có cảm xúc,  xác, chưa  chính xác, <br /> giàu hình ảnh,từ ngữ  sử dụng  lạc đề<br /> chính xác,… hình ảnh <br /> nghệ <br /> ­ 15 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> thuật<br /> 2016 ­2017 10em 20 em<br /> 30 em 0<br /> (Lớp 4B) 33,3% 66,7%<br /> 2017­ 2018 11 em 22<br /> 33em 0<br /> (Lớp 4A) 33,3% 66,7%<br /> <br /> Phần thứ ba : KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br /> <br /> I. Kết luận<br /> <br /> Tập làm văn là môn học thực hành, là sản phẩm tổng hợp của các phân <br /> môn Tiếng Việt. Qua luyện tập, thực hành học sinh được rèn luyện kỹ  năng <br /> thực hành tập làm văn, viết đoạn, bài mạch lạc, diễn đạt ý hay và ngày một <br /> nâng cao. Vì thế, bản thân từng giáo viên phải đầu tư  hơn nữa cho từng giờ <br /> dạy Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập làm văn nói riêng, để  các em có <br /> điều kiện tham gia vào hoạt động học tập đều đặn, có hứng thú khi vào học <br /> tiết Tập làm văn.<br /> <br /> Trong giờ  học giáo viên phải uốn nắn, hướng dẫn các em nhận xét, <br /> chuẩn bị ứng phó với các tình huống sư phạm. Giờ tập làm văn đảm bảo theo <br /> hướng đổi mới phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm, các em được <br /> học tập tích cực, chủ động và sáng tạo suy nghĩ độc lập, tự nhiên, không gò bó, <br /> rập khuôn máy móc. Có như  thế  thì chất lượng học tập Tập làm văn của học  <br /> sinh được nâng cao và công việc giảng dạy của người giáo viên mới đạt hiệu  <br /> quả.<br /> <br /> Tập làm văn là phân môn quan trọng trong quá trình dạy học vì vậy giáo  <br /> viên cần giúp đỡ, định hướng cho học sinh viết văn sao cho đảm bảo các em <br /> cảm nhận được cái hay, cái đẹp từ cuộc sống.<br /> <br /> II. Kiến nghị<br /> <br /> Để sáng kiến – kinh nghiệm của tôi sử dụng đạt hiệu quả, tôi kiến nghị <br /> với nhà trường và cấp trên xây dựng khuôn viên trường rộng đẹp với đầy đủ <br /> cây xanh và bóng mát. Nhà trường cùng phụ huynh tạo điều kiện sắm cho mỗi  <br /> khối lớp một đèn chiếu hoặc ti vi để  các em có điều kiện quan sát các sự  vật  <br /> trên màn hình được thuận lợi hơn. Ban chỉ huy Liên đội và các địa phương tạo <br /> điều kiện cho các em được tham quan trải nghiệm nhiều hơn.<br />  <br /> <br />                                                                  Buôn Trấp, ngày 20  tháng 4 năm 2019<br /> ­ 16 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br />                                                                                          Người viết<br /> <br /> <br /> <br />                                                                                   Đoàn Thị Thanh Thủy<br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG<br /> <br /> ..........................................................................................................................................................<br /> ..........................................................................................................................................................<br /> ..........................................................................................................................................................<br /> .......................................................................................................................................................... <br /> <br />                                                                   CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN<br /> <br /> ..........................................................................................................................................................<br /> ..........................................................................................................................................................<br /> ..........................................................................................................................................................<br /> .......................................................................................................................................................... <br /> <br />                                                                   CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ­ 17 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> TT Tên tài liệu Tác giả<br /> <br /> 1 Sách Tiếng Việt 4 (tập 1)  Nhà xuất bản Giáo dục<br /> <br /> 2 Sách Tiếng Việt 4  (tập 2)  Nhà xuất bản Giáo dục<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ­ 18 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br /> Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp <br /> bốn<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Sách Tiếng Việt 4 (tập 1 + Tâp 2) của Nhà xuất bản Giáo dục.<br /> Văn miêu tả  trong nhà trường phổ  thông ­ Đỗ  Ngọc Thống (Chủ  biên), Phạm  <br /> Minh Diệu<br /> Bài tập nâng cao Từ và Câu lớp 4 ­ Nhà xuất bản Đại học sư phạm<br /> Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy các môn học lớp 4 của Nhà xuất bản Giáo <br /> dục<br /> Tập làm văn 4 ­ Đặng Mạnh Thường<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ­ 19 ­<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thanh Thủy­ Trường Tiểu học Trần Phú ­<br />