SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn cho học sinh lớp 2

Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài. <br /> Bậc Tiểu học là một cấp học nền tảng của giáo dục phổ thông. Trong đó lớp <br /> 2   là   một   trong   những   viên   gạch   quan   trọng   để   xây   dựng   nền   tảng   đó.   Trong <br /> chương trình học có các môn như: Tiếng Việt, Đạo đức, Thủ công,… trong đó môn <br /> Toán góp phần hết sức quan trọng và có tầm ảnh hưởng thực tế cao. Toán học góp <br /> phần quan trọng trong việc đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân <br /> cách học sinh. Trên cơ sở cung cấp những tri thức về số học: số tự nhiên, số  thập  <br /> phân, các đại lượng cơ bản,…giải toán có lời văn là ứng dụng thiết thực trong đời  <br /> sống và một số yếu tố hình học đơn giản. Ở Tiểu học các em được hình thành và <br /> phát triển tư duy toán học. Cung cấp tri thức cơ bản cho nền toán học. Nếu không <br /> nắm chắc các kiến thức cơ bản này các em sẽ phải gặp rất nhiều khó khăn trong <br /> việc học toán ở  các cấp sau. Riêng đối với học sinh lớp 2 khả năng nhận thức và  <br /> tư duy của các em được bắt đầu hình thành và phát triển ở lớp 1. Song ở lớp 1 các  <br /> em được thực hiện các phép tính và bài toán đơn giản. Giải các bài toán chỉ cần sử <br /> dụng phép tính cộng hoặc phép tính trừ. Những kiến thức ngày càng phong phú và  <br /> mới mẻ   ở  lớp 2 sẽ  gây cho các em không ít khó khăn. Yêu cầu học sinh phải sử <br /> dụng tối đa khả  năng tư  duy và ghi nhớ  mới có thể  làm và giải đúng các bài toán  <br /> đó.  Ở  lớp 2 các em sẽ  được học thêm: Phép tính nhân và phép tính chia, các đại <br /> lượng đo độ dài (đề – xi – mét, ki – lô – mét, mi – li – mét), phép tính cộng trừ số có <br /> ba chữ  số, cách tính chu vi hình tam giác, tứ  giác…  học sinh phải hiểu được bài  <br /> toán để  lựa chọn phép tính đúng. Sau đó trình bày bài giải sao cho đúng, đáp  ứng <br /> yêu cầu của bài toán đưa ra. <br /> Trong quá trình dạy học tôi thấy các em hay gặp các vấn đề  khi giải một bài  <br /> toán như: Viết chưa đúng lời giải, lựa chọn phép tính không phù hợp với yêu cầu <br /> của bài toán, chưa biết cách trình bày bài giải,…Đối với một người giáo viên tôi  <br /> luôn mong muốn các em có thể học tốt, chiếm lĩnh được tri thức. Vậy để  làm sao  <br /> các em có thể hiểu và làm đúng các dạng bài toán trong chương trình lớp 2 là điều <br /> tôi luôn suy nghĩ. Hơn hết đối với học sinh Tiểu học dạng toán có lời văn có vị trí  <br /> rất quan trọng. Đọc một đề toán để hiểu đã là không dễ đối với các em. Sau đó các <br /> em phải tự phân phân tích đề, tóm tắt, viết lời giải, phép tính, đáp số  … Hơn nữa <br /> địa bàn của trường chúng tôi gồm cả học sinh thiểu số, ngôn ngữ  của các em còn <br /> rất hạn chế. Làm thế  nào để  các em đọc hiểu được bài toán, viết đúng lời giải, <br /> phép tính và đáp số.  Đây là một vấn đề mà tôi luôn trăn trở.<br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   1 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> Qua kinh nghiệm của bản thân và học hỏi, trao đổi kinh nghiệm cùng đồng <br /> nghiệp, tôi đã mạnh dạn làm sáng kiến kinh nghiệm : “ Một số  biện pháp nâng  <br /> cao chất lượng giải toán có lời văn cho học sinh lớp 2 ”. Với mong muốn giúp <br /> các em có thể giải đúng bài toán, học tốt hơn môn Toán. <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.<br /> a) Mục tiêu:<br /> Tìm hiểu, đổi mới phướng pháp, sử  dụng các phương pháp dạy học tích cực  <br /> dạy học giúp nâng cao chất lượng dạy học cho học sinh ở dạng toán có lời văn. <br /> b) Nhiệm vụ:<br /> ­ Tìm hiểu nội dung, chương trình và những phương pháp phù hợp để  giảng <br /> dạy toán có lời văn.<br /> ­ Tìm hiểu những kĩ năng cơ bản cần trang bị để phục vụ việc giải toán có lời <br /> văn cho học sinh lớp 2.<br /> ­ Khảo sát và hướng dẫn giải cụ thể một số bài toán, một số dạng toán có lời  <br /> văn ở lớp 2, từ đó đúc rút kinh nghiệm, đề xuất một số ý kiến góp phần nâng cao  <br /> chất lượng dạy học và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu giải toán. <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu.<br /> Sáng kiến khoa học này, đối đượng nghiên cứu của nó là các biện pháp nâng <br /> cao chất lượng giải toán có lời văn cho học sinh lớp 2.<br /> 4. Giới hạn của đề tài.<br /> ­ Khuôn khổ: Các biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn.<br /> ­ Đối tượng: Học sinh lớp 2D trường Tiểu học Lý Tự Trọng.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu.<br /> a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:<br /> ­ Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu.<br /> ­ Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.<br /> b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.<br /> ­ Phương pháp điều tra.<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   2 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.<br /> ­ Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động.<br /> ­ Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.<br /> ­ Phương pháp gợi mở ­ vấn đáp.<br /> ­ Phương pháp thực hành và luyện tập:<br /> II. PHẦN NỘI DUNG.<br /> 1.  Cơ sở lý luận:<br /> Căn cứ vào nhiệm vụ năm học 2017­2018: Các địa phương cần nghiên cứu, <br /> vận dụng linh hoạt, sáng tạo các mô hình, các phương pháp dạy học tích cực như:  <br /> mô hình trường học mới, phương pháp “Bàn tay nặn bột”, phương pháp dạy học  <br /> Mĩ thuật mới, dạy học theo Tài liệu Tiếng Việt 1 ­ Công nghệ giáo dục, Thư viện <br /> thân thiện,... một cách linh hoạt, phù hợp và hiệu quả; không áp đặt một cách máy  <br /> móc, khiên cưỡng. Tăng cường  ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm quản lí <br /> kết quả giáo dục và học tập của học sinh để giảm áp lực về hồ sơ, sổ sách, dành  <br /> nhiều thời gian cho giáo viên quan tâm đến học sinh và đổi mới phương pháp dạy  <br /> học.  Hướng   dẫn   các   địa   phương   tiếp   tục   điều   chỉnh   nội   dung   dạy   học   theo  <br /> Chương trình giáo dục phổ thông hiện hành một cách hợp lí: không cắt xén cơ học <br /> mà tập trung vào đổi mới phương pháp dạy và học, đổi mới cách thức tổ chức các  <br /> hoạt động giáo dục sao cho nhẹ  nhàng, tự  nhiên, hiệu quả,... nhằm phát huy tính <br /> tích cực, chủ  động, sáng tạo và hướng đến phát triển toàn diện phẩm chất, năng <br /> lực học sinh.<br /> Căn cứ  vào chuẩn kiến thức, kĩ năng cho môn Toán lớp 2 ban hành ngày <br /> 05/05/2006,   Quyết   định   số  16/2006/QĐ­BGDĐT   (gọi   tắt   là   Quyết   định   16)   về <br /> Chương trình giáo dục phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành đã xác định <br /> rõ mục tiêu của Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban <br /> đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và  <br /> các kĩ năng cơ bản để  học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.  Việc giải đúng các <br /> bài toán có lời văn là vô cùng cần thiết. <br /> Càng ngày yêu cầu của xã hội càng cao, chính vì đó chất lượng giáo dục càng  <br /> phải được chú trọng. Việc trang bị  cho học sinh kiến thức về toán học, giúp học <br /> sinh áp dụng vào giải toán và thực tế luôn được quan tâm. Qua việc giải toán còn  <br /> giúp cho các em hình thành và rèn luyện các đức tính như: chăm chỉ, tìm tòi, sáng <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   3 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> tạo, kiên trì,...Giúp các em hình thành nhân cách. Thay đổi các phương pháp và hình <br /> thức dạy học giúp học sinh tăng khả  năng tư  duy, tự  giác trong việc tiếp thu kiến  <br /> thức. <br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.<br /> a) Thuận lợi:<br /> * Nhà trường:<br /> - Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ phục vụ cho việc dạy ­ học.<br /> - Thư viện đáp ứng tương đối đầy đủ đồ dùng thiết bị dạy ­ học.<br /> -  Ban Giám hiệu luôn quan tâm, nhắc nhở  giáo viên hoàn thành tốt các công <br /> việc được giao.<br /> * Giáo viên: <br /> - Các giáo viên được đào tạo theo đúng chuẩn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc  <br /> tiếp cận với các phương pháp giải toán dễ dàng. <br /> - Hầu hết các giáo viên có lòng nhiệt huyết với nghề, tích cực tìm tòi, học hỏi,  <br /> vận dụng những phương pháp dạy học phù hợp để áp dụng vào giảng dạy.<br /> - Chương trình học, kiến thức, kĩ năng được giáo viên thiết kế theo đúng chuẩn <br /> của Bộ giáo dục và Đào tạo đề ra theo từng môn học, lớp học.<br /> - Giáo viên là người địa phương, có tâm huyết với nghề. <br /> * Học sinh:<br /> - Đa số các em đều ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập.<br /> - Phần lớn các em đều được cha mẹ quan tâm đến việc học.<br /> - Sĩ số lớp hợp lí, dễ dàng trong việc quan tâm, hướng dẫn.<br /> b) Khó khăn:<br /> * Nhà trường: <br /> - Chi phí còn eo hẹp, một số đồ dùng dạy học chưa đáp ứng đầy đủ.<br /> * Giáo viên:<br /> - Một số giáo viên còn trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm.<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   4 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> - Hoàn cảnh gia đình của một số giáo viên còn khó khăn nên chưa có nhiều thời <br /> gian để quan tâm tới học sinh.<br /> * Học sinh: <br /> - Một số em còn ham chơi, chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học  <br /> nên kết quả học tập chưa cao.<br /> - Do trường nằm trong địa bàn có học sinh là dân tộc thiểu số  nên ngôn ngữ <br /> của các em còn hạn chế.<br /> - Hoàn cảnh gia đình các em còn khó khăn.<br /> - Cha mẹ  học sinh chưa quan tâm đến việc học của con. Thiếu tình cảm của <br /> bố mẹ.<br /> Để  biết được thực trạng giải toán có lời văn lớp 2 tôi đã làm phiếu kết quả <br /> khảo sát môn Toán lớp 2D về dạng toán có lời văn và thu được kết quả như sau:<br /> <br /> Kiến thức<br /> Thời gian  Tổng  Nữ Dân  Hoàn thành  Hoàn thành Chưa hoàn <br /> kiểm tra số học  tộc Tốt thành<br /> sinh<br /> SL % SL % SL %<br /> <br /> Giữa học  18 8 5 1 5,5 14 77,8 3 16,7<br /> kì I<br /> <br /> Qua kết quả cho thấy học sinh xếp loại  Hoàn thành Tốt còn rất thấp, học sinh <br /> xếp loại Chưa hoàn thành còn rất cao. Vậy làm sao để tăng tỉ lệ học sinh xếp loại  <br /> Hoàn thành Tốt và giảm tỉ lệ học sinh xếp loại  Chưa hoàn thành đối với việc giải <br /> toán có lời văn lớp 2 khiến cho tôi tìm ra các giải pháp giúp các em học tốt hơn  ở <br /> dạng toán này.<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp.<br /> a) Mục tiêu của giải pháp.<br /> Giúp học sinh nắm chắc cách trình bày và viết đúng Bài giải. Giúp học sinh  <br /> xác định các dạng giải toán có lời văn ở lớp 2. Giúp học sinh xác định đúng bài toán <br /> ở dạng nào. Từ đó giải đúng được bài toán. <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   5 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> Kích thích sự tư duy và ham học môn Toán.<br /> Nâng cao chất lượng dạy – học toán cho học sinh lớp 2. <br /> b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.<br /> b.1) Thống kê các dạng toán có lời văn của lớp 2.<br /> Qua quá trình giảng dạy khối lớp 2, nghiên cứu chương trình môn toán, và trao  <br /> đổi kinh nghiệm cùng đồng nghiệp, tôi đã thống kê được các dạng bài toán có lời <br /> văn lớp 2 như sau:<br /> Dạng 1: Bài toán về ít hơn.<br /> Dạng 2: Bài toán về nhiều hơn<br /> Dạng 3: Bài toán về tính tuổi.<br /> Dạng 4: Bài toán về hình học (tính độ  dài đường gấp khúc; tính chu vi hình  <br /> tam giác, tứ giác).<br /> Dạng 5:  Bài toán về tích.<br /> Dạng 6: Bài toán về thương.<br /> Qua các dạng toán trên người giáo viên phải nắm vững các dạng toán để  có  <br /> cách giải và cách hướng dẫn học sinh phù hợp. Giúp học sinh dễ hiểu, dễ nhớ  và <br /> trình bày đúng bài giải.<br /> b.2) Cách trình bày bài giải, viết lời giải, phép tính và đáp số.<br /> Trước khi áp xác định các dạng toán có lời văn  ở  lớp 2, học sinh phải nắm  <br /> chắc được cách trình bày một bài giải và cách viết lời giải, phép tính, đáp số  sao  <br /> cho đúng. Những kiến thức này các em đã được học ngay từ  lớp 1. Vậy tôi xin <br /> nhắc lại như sau:<br /> * Cách trình bày:   Không được trình bày bài giải mà 3 phần: Lời giải, phép <br /> tính, đáp số  thẳng một hàng. Tùy vào quy định của từng lớp, giáo viên sẽ  cho học <br /> sinh trình bày sao cho đẹp. Đối với lớp tôi, lời giải sẽ lùi vào so với ô lỗi 1 ô, phép <br /> tính lùi vào 2 ô, đáp số lùi vào 3 ô. <br /> * Cách viết lời giải: Dựa vào phần đề toán yêu cầu tìm gì, học sinh sẽ đặt lời  <br /> giải như sau: <br /> ­ Bỏ từ Hỏi<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   6 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> ­ Thay chữ bao nhiêu, mấy,… bằng chữ số<br /> ­ Bỏ dấu ? thay bằng chữ là:<br /> * Cách viết phép tính: Học sinh viết phép tính đúng, kết quả tính và đơn vị phù  <br /> hợp với đề bài. (Đơn vị để trong dấu ngoặc đơn)<br /> * Đáp số: Viết kết quả và đơn vị. (Đơn vị không để trong ngoặc đơn)<br /> Tôi có một ví dụ cụ thể như sau:<br /> Có 18 học sinh xếp thành các hàng, mỗi hàng có 2 học sinh. Hỏi xếp được tất  <br /> cả mấy hàng?<br /> + Lời giải: Xếp được tất cả số hàng là:<br /> + Phép tính: 18 : 2 = 6 (hàng)<br /> + Đáp số: 6 hàng<br /> Vậy ta sẽ có cách trình bày và giải bài toán như sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> b.3) Cách nhận biết và phương pháp giải cho từng dạng toán.<br /> Sau khi học sinh đã nắm chắc cách trình bày bài giải, viết lời giải, phép tính và <br /> đáp số đã học ở lớp 1. Điều quan trọng bây giờ là giúp cho các em nhận biết được <br /> bài toán thuộc dạng nào để  giải cho đúng. Chính vì lý do đó tôi đã nghiên cứu và <br /> thấy từng dạng toán có lời văn lớp 2 sẽ có dấu hiệu nhận biết riêng. <br /> Sau đây, tôi xin trình bày những dấu hiệu nhận biết riêng, cách giải với từng <br /> dạng toán:<br /> * Dạng 1: Bài toán về ít hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   7 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> ­ Cách nhận biết: +  Phần thông tin đã cho có các từ: Có tất cả, ít hơn, cho  <br /> đi,cắt…<br />          + Phần bài toán yêu cầu tìm gì có từ: Còn lại,…<br /> ­ Cách giải: Sử dụng phép tính trừ.<br /> Ví dụ:<br /> 1. Anh  có 12 cái kẹo, em có  ít hơn anh 5 cái kẹo.  Hỏi em có bao nhiêu cái  <br /> kẹo?<br /> Bài giải<br /> Em có số cái kẹo là:<br /> 12 – 5 = 7 (cái)<br /> Đáp số: 7 cái kẹo<br /> 2. Một mảnh vài dài 9dm, cắt ra 5dm để may túi. Hỏi mảnh vải còn lại dài <br /> bao nhiêu đề­xi­mét?<br /> Bài giải<br /> Mảnh vài còn lại dài số đề­xi­mét là<br /> 9 – 5 = 4 (dm)<br /> Đáp số: 4dm<br /> * Dạng 2: Bài toán về nhiều hơn.<br /> ­ Cách nhận biết: Phần thông tin có các từ: Nhiều hơn, cao hơn, nặng hơn,…<br /> ­ Cách giải: Sử dụng phép tính cộng.<br />    Ví dụ:<br />     1. Nam có 10 viên bi. An có nhiều hơn Nam 5 viên bi. Hỏi An có bao nhiêu  <br /> viên bi?<br /> Bài giải<br /> An có số viên bi là:<br /> 10 + 5 = 15 (viên)<br /> Đáp số : 15 viên bi<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   8 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> 2. Bạn Hoa cao 90cm, bạn Hùng  cao hơn bạn Hoa 5cm. Hỏi bạn Hùng cao  <br /> bao nhiêu xăng­ti­mét?<br /> Bài giải<br /> Bạn Hùng cao số xăng­ti­mét là:<br /> 90 + 5 = 95 (cm)<br /> * Dạng 3:  Bài toán về tính tuổi.<br /> ­ Cách nhận biết: Bài toán yêu cầu tính tuổi.<br /> ­ Cách giải: Dựa vào dạng 1 và dạng 2 để sử dụng phép tính thích hợp với <br /> từng bài toán.<br />    Ví dụ:<br />        1. Mẹ năm nay 45 tuổi. Hỏi 5 năm nữa mẹ bao nhiêu tuổi?<br /> Ở bài toán này tôi cần giải thích cho học sinh hiểu: 1 năm mẹ sẽ thêm 1 tuổi, <br /> vậy 5 năm sẽ thêm 5 tuổi. Vậy ta phải sử dụng phép tính cộng.<br /> Bài giải<br /> Năm năm nữa mẹ có số tuổi là:<br /> 45 + 5 = 50 (tuổi)<br /> Đáp số: 50 tuổi<br /> Để giúp các em lựa chọn phép tính đúng tôi còn dựa vào dấu hiệu nhận biết Dạng  <br /> 1 và Dạng 2.<br /> 2. Anh 12 tuổi, em ít hơn anh 3 tuổi. Hỏi em bao nhiêu tuổi?<br /> Bài giải<br /> Em có số tuổi là:<br /> 12 – 3 = 9 (tuổi)<br /> Đáp số: 9 tuổi<br /> 3. Em 10 tuổi, anh hơn em 5 tuổi. Hỏi anh bao nhiêu tuổi?<br /> Bài giải<br /> Anh có số tuổi là:<br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   9 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> 10 + 5 = 15 (tuổi)<br /> Đáp số: 9 tuổi<br /> * Dạng 4: Bài toán về hình học (tính độ dài đường gấp khúc; tính chu vi  <br /> hình tam giác, tứ giác).<br /> ­ Dấu hiệu nhận biết: Bài toán yêu cầu trực tiếp (Tính độ dài đường gấp <br /> khúc, tính chu vi hình tam giác, tứ giác).<br /> ­ Cách giải: Sử dụng phép tính cộng.<br /> Ví dụ: <br /> 1. Tính độ đường gấp khúc:<br /> <br /> <br /> <br /> <br />    Bài giải<br /> Độ dài đường gấp khúc MNPQ là:<br /> 4 + 3 + 4 = 11(cm)<br /> Đáp số: 11cm<br />   2. Tính chu vi hình tam giác:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   10 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> Bài giải<br /> Chu vi hình tam giác ABC là:<br /> 3 + 5 + 4 = 12 (cm)<br /> Đáp số: 12cm<br /> 3.  Tính chu vi hình tứ giác:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bài giải<br /> Chu vi hình tứ giác ABCD là;<br /> 2 + 4 + 6 + 3 = 15 (cm)<br /> Đáp số: 15 cm<br /> * Chú ý: Tùy vào đề toán mà học sinh đặt lời giải có phù hợp. Đối với các ví  <br /> dụ trên thì đề toán đã cho tên của hình để học sinh quan sát hình giải bài toán. Còn  <br /> nếu đề không nêu tên hình tam giác, tứ giác thì các em không được tự ý nêu tên vào  <br /> lời giải. <br /> Ví dụ như với đề toán: Tính chu vi hình tam giác có các cạnh là: 20cm, 14cm,  <br /> 10cm.<br /> Học sinh sẽ trình bày Bài giải mà phần lời giải không có tên của hình như sau:<br /> Bài giải<br /> Chu vi hình tam giác là:<br /> 20 + 14 +10 = 44 (cm)<br /> Đáp số: 44cm<br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   11 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> * Dạng 5: Bài toán về tích.<br /> ­ Dấu hiệu nhận biết: Bài toán có dạng:  Mỗi…. Hỏi …. (như thế)…?<br /> Hoặc: Bài toán cho biết số quả, cây,…ở mỗi đĩa, và số đĩa, hàng... Yêu cầu tìm số <br /> cây, quả,…ban đầu.<br /> ­ Cách giải: Sử dụng phép tính nhân.<br />         Ví dụ:<br />  1.  Mỗi lọ hoa có 6 bông hoa. Hỏi 5 lọ hoa như thế có tất cả bao nhiêu bông <br /> hoa?<br /> Bài giải<br /> Năm lọ hoa như thế có tất cả số bông hoa là:<br /> 6 x 5 = 30 (bông hoa)<br /> Đáp số: 30 bông hoa<br /> 2. Vườn cây nhà chú Tuấn có 3 hàng,mỗi hàng có 4 cây. Hỏi vườn cây nhà  <br /> chú Tuấn có bao nhiêu cây?<br /> Bài giải<br /> Vườn cây nhà chú Tuấn có số cây là:<br /> 3 x 4 = 12 (cây)<br /> Đáp số: 12 cây<br /> * Dạng 6: Bài toán về thương. <br /> ­ Dấu hiệu nhận biết: + Phần thông tin có từ: Chia đều, xếp,…<br /> ­ Cách giải: Sử dụng phép tính chia.<br /> Ví dụ:<br /> 1. Có 25 cái kẹo chia đều cho 5 người. Hỏi mỗi người có mấy cái kẹo?<br /> Bài giải<br /> Mỗi người có số cái kẹo là:<br /> 25 : 5 = 5 (cái kẹo)<br /> Đáp số: 5 cái kẹo<br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   12 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> 2. Có 15 quyển truyện xếp vào các ngăn, mỗi ngăn có 3 quyển truyện. Hỏi  <br /> xếp được vào mấy ngăn?<br /> Bài giải<br /> Xếp được vào số ngăn là:<br /> 15 : 3 = 5 (ngăn)<br /> Đáp số: 5 ngăn<br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.<br /> Với các biện pháp giải pháp đã nêu trên chúng ta cần thấy được mối tương <br /> quan giữa các biện pháp, giải pháp. Từ đó, tìm ra được các điều kiện để thực hiện <br /> các biện pháp, giải pháp:<br /> ­ HS đầu tiên phải nắm được nội dung của các bài, thực hiện được các phép <br /> tính về số có 1, 2 và 3 chữ số.<br /> ­ Cung cấp cho HS các dạng toán cơ bản rồi tới nâng cao.<br /> ­ Giúp HS định hình được một bài toán cụ thể nằm ở dạng nào.<br /> ­ Hướng dẫn HS áp dụng vào bài làm một bài toán cụ thể giúp HS hình <br /> tượng hóa bài toán một cách đơn giản.<br /> c) Mối quan hệ gữa các biện pháp, giải pháp.<br /> Để  HS tiếp thu được các dạng toán, yêu cầu đầu tiên các em phải thực hiện  <br /> được các phép tính về cộng, trừ, nhân, chia thành thạo. Biết cách trình bày bài giải, <br /> viết đúng lời giải, phép tính và đáp số. Từ đó, chúng ta mới cung cấp cho học sinh <br /> các dạng toán cơ bản. Như vậy, việc cung cấp các dạng toán cho học sinh mới có  <br /> hiệu quả. Các em mới có thể  tiếp thu được các dạng toán. Sau khi cung cấp cho <br /> các em các dạng toán, muốn các em vận dụng được vào giải bài toán có lời văn, <br /> giáo viên cần đưa ra một số ví dụ cụ thể để học sinh bước đầu định hình được bài  <br /> toán đó nằm  ở dạng nào. Cuối cùng hướng dẫn các em giải bài toán đó theo dạng  <br /> đã được xác định.<br /> d) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và <br /> hiệu quả ứng dụng.<br /> Qua một thời gian nghiên cứu đề ra một số biện pháp giải toán có lời văn ở <br /> lớp 2, tôi đã mạnh dạn áp dụng vào thực tế giảng dạy giúp học sinh giải toán tốt <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   13 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> toán có lời văn cho học sinh lớp 2D của tôi, trong năm học 2017­2018. Với  kết quả <br /> rất khả quan như sau: <br /> <br /> Thời gian  Tổng  Dân  Kiến thức<br /> kiểm tra số học  Nữ tộc<br /> sinh Hoàn thành Hoàn thành Chưa hoàn <br /> Tốt thành<br /> <br /> SL % SL % SL %<br /> <br /> Giữa học  18 8 5 1 5,5 14 77,8 3 16,7<br /> kì I<br /> <br /> Giữa học  18 8 5 5 27,8 12 66,7 1 5,5<br /> kì II <br /> <br /> Đối chiếu vào kết quả thực tại của HS tôi thấy các em đã có tiến bộ rõ rệt từ <br /> giữa kì I đến giữa kì II. Các em đã giải được các bài toán tốt hơn, nhanh hơn và <br /> chính xác. Tuy vậy, vẫn còn một số  em chưa giải được các bài toán có lời văn vì: <br /> Lớp có 5 học sinh là dân tộc thiểu số nên sự tiếp thu của một số em đó còn chậm <br /> hơn các bạn trong lớp, một số  em chưa thật sự  chăm chỉ, các em thực hiện các  <br /> phép tính còn sai nhiều. Để  giúp sáng kiến của tôi hoàn chỉnh hơn, giúp các em <br /> hoàn toàn có thể giải được các bài toán có lời văn của lớp 2 tôi sẽ chú ý hơn, kèm  <br /> cặp các em học sinh xếp loại Chưa hoàn thành ngay từ đầu năm. Từ đó, lấy lại căn <br /> bản cho các em rồi sau đó mới áp dụng các phương pháp giúp các em giải tốt các <br /> bài toán có lời văn.<br /> III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.<br /> 1. Kết luận.<br /> Qua đề  tài nghiên cứu trên, tôi đã thống kê được các dạng bài tập toán có lời  <br /> văn ở lớp 2.  Từ đó, tìm ra một số biện pháp giúp học sinh giải đúng dạng toán này. <br /> Thông qua kết quả  áp dụng thực tiễn cho thấy học sinh đã học tốt hơn, và giải  <br /> đúng các bài toán có lời văn. Đây cũng chính là một trong những mục tiêu của  <br /> người giáo viên trong quá trình giảng dạy. Luôn muốn học sinh của mình học tốt  <br /> hơn, giải đúng các bài toán. <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   14 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> Trong quá trình nghiên cứu, tôi đã phát hiện và rút ra được nhiều điều lý thú về <br /> nội dung và phương pháp dạy toán ở tiểu học. Tôi cảm thấy mình được rèn luyện  <br /> thêm lòng kiên trì, sự nhẫn lại. Tăng thêm tính tìm tòi, học hỏi, lòng say mê nghiên  <br /> cứu trong công việc dạy học. Nhằm đem lại niền đam mê học toán và dạy toán cho <br /> học sinh và chính bản thân tôi. <br /> Đối với đề tài nghiên cứu này, không những tôi mà tất cả các giáo viên ở  các  <br /> trường, các địa bàn khác nhau đều có thể  áp dụng. Với sự  mong muốn mang đến  <br /> cho các em sự  vui thích, đam mê trong toán học. Tôi chắc chắn các đồng nghiệp  <br /> cũng có thể đạt được kết quả như tôi và có thể cao hơn đối với mặt bằng học sinh  <br /> tốt hơn. <br /> Tuy nhiên, đề tài này tôi đang trong quá trình nghiên cứu và kinh nghiệm còn ít  <br /> nên còn nhiều thiếu sót. Rất mong sự góp ý, giúp đỡ của Hội đồng khoa học để đề <br /> tài của tôi được hay hơn và có kết quả tốt hơn.<br /> 2. Kiến nghị.<br /> Qua thực tế  giảng dạy môn toán  ở  trường tiểu học nói chung và lớp 2 nói  <br /> riêng. Tôi thấy người giáo viên phải luôn luôn tìm tòi học hỏi, trau rồi kinh nghiệm <br /> để nâng cao trình độ nghiệp vụ.<br /> Từ kinh nghiệm thực tế trong quá trình giảng dạy, để giúp học sinh thích học <br /> và giải toán có lời văn, tôi thấy các nhà soạn sách giáo khoa đã lựa chọn, sắp xếp  <br /> hệ  thống các bài tập từ  dễ  đến khó, từ  đơn giản đến phức tạp để  các em có thể <br /> vận dụng tốt các kiến thức đã học.<br /> Đối với giáo viên ở mỗi dạng toán cần hướng dẫn học sinh nhận dạng thông <br /> qua các dấu hiệu nhận biết riêng. Để  học sinh dễ  hiểu, chọn phép tính đúng cho  <br /> từng bài giải. Không dừng lại ở kết quả ban đầu (giải đúng bài toán) mà nên có yêu <br /> cầu cao hơn đối với học sinh. Có thể yêu cầu học sinh viết lời giải khác, hoặc cho  <br /> một phép tính yêu cầu học sinh đưa ra đề toán mới.<br /> Giáo viên phải luôn luôn đổi mới phương pháp dạy bằng nhiều hình thức như: <br /> trò chơi, đố vui...kích thích sự chủ động, vui thích trong môn học.  Trong   giảng <br /> dạy giáo viên cần chú ý phát triển tư duy, khả năng phân tích, tổng hợp, khả năng  <br /> suy luận logic, giúp các em nắm chắc kiến thức cụ thể. Với bài toán có lời văn, đó <br /> là cách giải và cách trình bày lời giải, sử dụng tốt các phương pháp đã nêu ở trên. <br /> Qua cách dạy đã nêu trên đây tôi nhận thấy học sinh dễ  hiểu bài hơn, giải <br /> đúng bài toán hơn. Tuy nhiên, đề tài này tôi đang trong quá trình nghiên cứu và kinh <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   15 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> nghiệm còn ít nên còn nhiều thiếu sót. Rất mong sự góp ý, giúp đỡ  của Hội đồng  <br /> khoa học để đề tài của tôi được hay hơn và có kết quả tốt hơn.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn! <br />                                                            Buôn Trấp, ngày 9 tháng 3 năm 2018<br />                                                                           Người thực hiện<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                                            Thân Thị Tám<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT ­ ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> ..........................................................................................................................................<br /> ..........................................................................................................................................<br /> ..........................................................................................................................................<br /> <br /> CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   16 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> NỘI DUNG TRANG<br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU. 1<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài. 1<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. 2<br /> <br /> a. Mục tiêu. 2<br /> <br /> b. Nhiệm vụ. 2<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu. 2<br /> <br /> 4. Giới hạn của đề tài. 2<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu. 2<br /> <br /> a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận. 2<br /> <br /> b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 2<br /> <br /> II. PHẦN NỘI DUNG. 2<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận. 2<br /> <br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu. 3<br /> <br /> a. Thuận lợi. 3<br /> <br /> b. Khó khăn. 4<br /> <br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp. 4<br /> <br /> a. Mục tiêu của giải pháp. 4<br /> <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. 5<br /> <br /> c. Mối quan hệ gữa các giải pháp, biện pháp. 11<br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   17 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số biện pháp nâng cao chất lượng giải toán có lời văn lớp 2<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn  12<br /> đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng.<br /> <br /> III. Kết luận, kiến nghị. 13<br /> <br /> 1. Kết luận 13<br /> <br /> 2. Kiến nghị 13<br /> <br /> <br /> * Danh mục các tài liệu tham khảo:<br /> 1. Quyết định số 16/2006/QĐ­BGDĐT.<br /> 2. Nhiệm vụ năm học 2017 – 2018. <br /> 3. Các tài liệu có liên quan trên trang wep: www.google.vn <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Thân Thị Tám                                     ­   18 ­                                      Trường TH Lý Tự <br /> Trọng<br />