SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng học tập bằng phương pháp tổ chức trò chơi trong môn Khoa Học lớp 5 trường TH Nguyễn Thị Minh Khai có hiệu quả

UBND HUYỆN KRÔNG ANA<br /> <br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP BẰNG <br /> PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG MÔN KHOA HỌC <br /> LỚP 5<br /> TRƯỜNG TH NGUYỄN THỊ MINH KHAI CÓ HIỆU QUẢ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lĩnh vực: Chuyên môn <br /> Họ và tên:  Phạm Thị Thanh Hoàng <br /> Chuyên ngành đào tạo: Giáo dục Tiểu học<br /> <br /> Đơn vị: Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1<br />  PHẦN THỨ NHẤT 1:  MỞ ĐẦU<br /> 1.  Đặt vấn đề<br /> Trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay, việc <br /> đào tạo thế hệ trẻ trở thành những người lao động có ích cho xã hội là việc  <br /> làm cấp bách và cần thiết, đòi hỏi sự dày công của người giáo viên, bởi yêu <br /> cầu ngày càng cao của xã hội, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ, có <br /> năng lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với  <br /> học sinh, không ngừng đổi mới phương pháp dạy học. Giáo dục đóng vai trò <br /> quan trọng vì mọi kiến thức, hành vi và phẩm chất đạo đức được hình thành <br /> ở nhà trường đặc biệt là cấp tiểu học. <br /> Trong những năm qua Phòng Giáo Dục và Đào Tạo huyện Krông Ana <br /> và Ban giám hiệu Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai rất quan tâm và thường <br /> xuyên chỉ  đạo giáo viên trong công tác dạy và học.  Giáo dục cho học sinh <br /> Tiểu học là phải giáo dục toàn diện, không coi trọng môn chính, môn phụ. <br /> Bởi vậy cùng với các môn học khác, môn Khoa học đã góp phần không nhỏ <br /> vào việc hình thành và phát triển toàn diện cho học sinh. Để  dạy tốt môn <br /> Khoa học, người giáo viên cần biết phối kết hợp các phương pháp dạy học  <br /> như: Phương pháp quan sát; phương pháp thí nghiệm; phương pháp trò chơi <br /> học   tập…   Trong   đó   phương   pháp  Trò   chơi   học  tập  là   một   trong   những <br /> phương pháp dạy học có hiệu quả  nhằm khuyến khích sự  tò mò khoa học,  <br /> thói quen đặt câu hỏi, tìm câu giải thích khi các em được tiếp cận với thực tế, <br /> qua đó các em dễ  dàng ghi nhớ  nội dung bài học. “Trò chơi học tập là một <br /> phương pháp dạy học giúp các em vui vẻ hẳn lên, thích hoạt động hơn… Khi  <br /> bị khép vào luật chơi, các em dần có trật tự, kỷ luật hơn…”<br />    ­ Trò chơi học tập còn có một vai trò rất lớn trong mỗi tiết học vì:<br />     + Nó làm thay đổi không khí lớp học, tập thể có được bầu không khí vui <br /> vẻ, thân ái, thông cảm...<br />     + Quá trình học tập còn trở thành 1 hình thức vui chơi hấp dẫn.<br />     + Học sinh thấy nhanh nhẹn cởi mở hơn.<br />     + Học sinh tiếp thu bài tự giác, tích cực hơn.<br />     + Học sinh được hệ thống và củng cố kiến thức.<br /> Tôi   thấy   phương   pháp  Trò   chơi   học   tập  có   nhiều   ưu   điểm,   không <br /> những giúp học sinh tự  khám phá, hình thành, hệ thống kiến thức mà nó còn  <br /> tạo cho các em có sự thi đua, tính nhanh nhẹn, cởi mở, vui vẻ khi đến trường <br /> tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện ở học sinh Tiểu học.<br /> <br /> <br /> 2<br />       Qua nhiều năm giảng dạy tại Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai, tôi thấy  <br /> đa số học sinh rất muốn được tham gia trò chơi học tập nhưng vẫn còn không <br /> ít học sinh thụ  động, tự  ti, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động này. <br /> Mặt khác, trong môn Khoa học lớp 5 có rất nhiều tiết học cần sử  dụng đến <br /> phương pháp Trò chơi học tập để phát hiện kiến thức mới hoặc để củng cố <br /> kiến thức.<br /> Với các lý do trên, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu để  nâng cao hiệu quả <br /> của phương pháp Trò chơi học tập trong môn khoa học lớp 5.<br /> 1.1. Đối tượng nghiên cứu<br />    Đối tượng nghiên cứu: Phương pháp tổ  chức trò chơi trong môn Khoa <br /> học lớp 5C năm học 2017 ­ 2018 Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai.<br /> 1.2. Phạm vi nghiên cứu<br />     Trong đề  tài này tôi chỉ  nghiên cứu tập thể  học sinh lớp 5C năm học  <br /> 2017 ­ 2018 Trường TH Nguyễn Thị  Minh Khai mà tôi chủ  nhiệm. Nghiên <br /> cứu một số  biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả  của phương pháp trò chơi <br /> trong môn Khoa học, thời gian nghiên cứu một năm.<br /> 2. Mục đích nghiên cứu <br /> Góp phần nâng cao đổi mới phương pháp dạy học môn Khoa học  ở <br /> tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ  động và sáng tạo của học  <br /> sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành <br /> và rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.  Điều đó dẫn đến <br /> những đổi mới về nội dung và phương pháp dạy học. Chương trình mới chú <br /> ý đến phương pháp dạy học nhằm thúc đẩy quá trình tự học của học sinh, tạo <br /> cho học sinh những kỹ năng và thói quen tự học để có thể học tập lên những  <br /> cấp học tiếp theo và học tập suốt đời.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> PHẦN THỨ HAI:   GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> Vui chơi là một hoạt động không thể thiếu được của con người ở mọi  <br /> lứa tuổi, đặc biệt ở lứa tuổi tiểu học, lứa tuổi học mà chơi ­ chơi mà học, nó <br /> <br /> 3<br /> phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi này. Vì vậy  Trò chơi học tập <br /> được đánh giá cao trong giảng dạy.<br />   Trò chơi học tập là gì? Trò chơi không chỉ là một “công cụ” dạy học <br /> mà nó còn là con đường sáng tạo xuyên suốt quá trình học tập của học sinh.  <br /> Phương pháp tổ chức trò chơi không chỉ là sự đánh giá trong quá trình dạy và <br /> học của thầy và trò mà nó còn tạo cho ta cảm giác thoải mái, tự  tin, có sự <br /> sáng tạo, nhanh trí, có óc tư duy, tưởng tượng của học sinh.  Trò chơi học tập <br /> là trò chơi mà luật của nó bao gồm các qui tắc gắn với kiến thức kĩ năng có <br /> được trong hoạt động học tập, gắn với nội dung bài học, giúp học sinh khai  <br /> thác vốn kinh nghiệm của bản thân để  chơi, thông qua chơi học sinh được  <br /> vận dụng các kiến thức kĩ năng đã học vào các tình huống trò chơi và do đó  <br /> học sinh được luyện tập thực hành củng cố, mở  rộng kiến thức, kĩ năng đã <br /> học. Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, tạo ra  <br /> bầu không khí dễ  chịu thoải mái trong giờ  học, giúp học sinh tiếp thu kiến  <br /> thức một cách tự  giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố  kiến thức <br /> đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ  qua hoạt động chơi. Trò <br /> chơi học tập rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ  sử <br /> dụng trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở  thành một hoạt động vui và <br /> hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.<br />      Trò chơi không chỉ  là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục. <br /> Như Bác Hồ đã nói: “Trong lúc học cũng cần cho chúng vui, trong lúc vui cũng <br /> cần cho chúng học”. Dạy kết hợp với tổ chức trò chơi chính là việc giáo viên  <br /> hướng dẫn học sinh hoàn thành tốt phẩm chất của con người mới Xã hội chủ <br /> nghĩa.<br />    Tổ  chức trò chơi là một phương pháp dạy học, chơi là một biện pháp <br /> học tập có hiệu quả  của học sinh. Thông qua trò chơi, học sinh được tập <br /> luyện, làm việc cá nhân, làm việc theo nhóm theo sự phân công với tinh thần  <br /> hợp tác. Đó là những việc làm thuộc phương pháp học tập mới mà Trường <br /> Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai được hình thành ở các lớp học, và đặc biệt <br /> là các em học sinh lớp 5. Thông qua trò chơi, các em trong lớp sẽ  được kết  <br /> nối với nhau, tăng thêm tinh thần đoàn kết giữa các thành viên trong nhóm và <br /> trong lớp. Tạo niềm vui và sự phấn khởi trong học tập. Do đó tiết học sẽ đạt <br /> hiệu quả cao.<br /> 2. Thực trạng <br /> Huyện Krông Ana là một trong những huyện đi đầu trong các phong <br /> trào, đặc biệt là các phong trào dạy và học. Phòng Giáo dục đã trang bị cơ sở <br /> vật chất như: bàn ghế, sách vở, bảng máy chiếu, tranh ảnh,… cho các trường  <br /> trong địa bàn huyện. Phòng Giáo dục đã triển khai kịp thời những thông tư,  <br /> văn bản chỉ đạo đúng theo sự đổi mới của Đảng và Nhà nước. Thành lập các <br /> 4<br /> tổ tư vấn của mô hình trường học mới VNEN, tổ tư vấn về thông tư 30/2014 <br /> và 22/2016 của Bộ  Giáo dục và Đào tạo giúp giáo viên giải quyết những  <br /> vướng mắc trong quá trình dạy học.<br /> Ban giám hiệu nhà trường làm tốt công tác tham mưu với Phòng Giáo <br /> dục để đầu tư kịp thời về cơ sở vật chất, các tài liệu hướng dẫn xây dựng và <br /> thực hiện tốt các hình thức dạy học, trong đó có hình thức Trò chơi học tập, <br /> tổ  chức chuyên đề, tập huấn cấp trường để  giáo viên trao đổi học hỏi lẫn <br /> nhau nâng cao chất lượng giảng dạy. Ngoài ra tổ  chuyên môn thường xuyên  <br /> dự giờ thăm lớp, kiểm tra hồ sơ kịp thời điều chỉnh những sai sót, chia sẻ kịp  <br /> thời những vướng mắc mà giáo viên gặp phải trong quá trình xây dựng và <br /> thực hiện các hình thức dạy học, điều này giúp giáo viên và học sinh yên tâm <br /> trong công tác, hoàn thành nhiệm vụ được giao.<br />   Năm học 2016 ­ 2017 tôi được phân công dạy học lớp 5B, tôi đã <br /> dạy môn Khoa học theo chuẩn kiến thức kĩ năng môn học nhưng do kinh  <br /> nghiệm chưa được nhiều, khả  năng tổ  chức các hình thức dạy học cho học <br /> sinh còn nhiều hạn chế nên ít tổ chức trò chơi cho học sinh. Vì vậy khả năng  <br /> tham gia chơi trò chơi học tập của học sinh không được cao. Cụ thể như sau:<br />    ­ Tổng số HS : 29<br />    ­ Số học sinh muốn được tham gia, hiểu mục đích và thu được kết quả sau  <br /> trò chơi học tập: 60%<br />     ­ Số  học sinh muốn được tham gia, nhưng chỉ  tham gia với mục đích vui  <br /> chơi là chính mà chưa hiểu, chưa thu được kết quả sau trò chơi học tập: 20%.<br />    ­ Số học sinh chưa muốn tham gia: 20%.<br /> Sở dĩ các em chưa muốn tham gia hoặc tham gia mà chưa thu được kết quả là <br /> do một số nguyên nhân sau:<br />        + Các em chưa hiểu mục tiêu của trò chơi: chơi để  làm gì? chơi nhằm  <br /> mục đích gì?<br />      + Các em chưa hiểu rõ cách chơi, luật chơi, sự thi đua “thưởng ­ phạt”…  <br /> giữa các đội chơi.<br />      + Trò chơi giáo viên đưa ra chưa thú vị, chưa đủ hấp dẫn để lôi cuốn.<br />      + Trò chơi quá khó, các các em không thể tham gia.<br />       + Nhiều em còn hiếu thắng, tranh cãi, vi phạm luật chơi, dẫn đến giận  <br /> hờn, buồn chán. Hiệu quả bài học không cao.<br /> <br /> <br /> <br /> 5<br />      + Giáo viên không chủ động về thời gian, về các tình huống xảy ra dẫn  <br /> đến tình trạng trò chơi bỏ  dở  hoặc kết thúc trò chơi mà không thu hoạch <br /> được gì, học sinh không hứng thú với tiết học.<br />     Đầu năm học  2017 ­ 2018  tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân <br /> công chủ  nhiệm lớp 5C. Được nhà trường tạo điều kiện về  mọi mặt và tôi <br /> luôn xác định được nhiệm vụ của mình trong công tác dạy học và tâm huyết  <br /> với nghề mình đã chọn, quan tâm, thương yêu đến học sinh của mình. Từ đó <br /> luôn cố  gắng rèn luyện chuyên môn nghiệp vụ, học hỏi các đồng nghiệp đi <br /> trước, luôn biết lắng nghe sự góp ý của đồng nghiệp để hoàn thiện bản thân. <br /> Tôi đã lựa chọn được một số biện pháp để nâng cao chất lượng học tập bằng  <br /> phương pháp trò chơi môn Khoa học lớp 5.  <br /> <br /> <br /> 3. Những biệnpháp đề ra<br /> <br /> 3.1. Giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp với nội dung bài học<br />     Không phải tiết Khoa học nào cũng cần sử dụng đến phương pháp Trò  <br /> chơi học tập. Nếu như vậy thì giáo viên đã quá lạm dụng phương pháp này.  <br /> Vì thế, với mỗi tiết dạy, giáo viên cần xác định rõ mục tiêu của bài học, lựa <br /> chọn phương pháp dạy học cho phù hợp với nội dung từng phần, áp dụng  <br /> linh hoạt các phương pháp dạy học trong tiết dạy sao cho tiết học trở nên nhẹ <br /> nhàng, học sinh tiếp thu bài tích cực, chủ động hơn. Tùy từng bài mà giáo viên <br /> sử dụng phương pháp Trò chơi học tập cho thích hợp. Khi đã lựa chọn được <br /> phương pháp dạy học cho mỗi hoạt động, giáo viên cần xác định rõ mục tiêu <br /> để xây dựng hình thức tổ chức cho hoạt động đó.<br /> Một số đểm giáo viên cần chú ý:<br /> <br /> a. Các hình thức dạy học theo mô hình VNEN<br /> Trong dạy học môn Khoa học người giáo viên cần biết vận dụng linh  <br /> hoạt và lựa chọn các phương pháp vào từng hoạt động của các dạng bài học,  <br /> để hướng dẫn học sinh tự tìm tòi chiếm lĩnh kiến thức mới, hướng dẫn học  <br /> sinh thực hành hình thành và rèn luyện kĩ năng, hướng dẫn học sinh giảng  <br /> giải   kết hợp việc vận dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ <br /> nhằm đáp ứng nhu cầu đổi mới trong dạy học. <br />  Tổ  chức dạy học theo hướng phát huy tính tích cực chủ  động là mấu <br /> chốt của vấn đề  đổi mới. Vì vậy khi giảng dạy giáo viên cần kết hợp các <br /> hình thức tổ chức dạy học: <br />   b. Một số nguyên tắc thiết kế trò chơi học tập<br /> <br /> 6<br />   Tổ chức trò chơi học tập mỗi chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, <br /> điều kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể để  đưa ra các trò chơi cho phù  <br /> hợp, xong muốn tổ  chức được trò chơi có hiệu quả  cao thì đòi hỏi mỗi giáo <br /> viên phải có kế  hoạch chuẩn bị  chu đáo, tỉ  mỉ, cặn kẽ  và đảm bảo các yêu  <br /> cầu sau:<br /> ­ Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục.<br /> ­ Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học.<br /> ­ Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lí của học sinh lớp, phù hợp với <br /> khả năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.<br /> ­ Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.<br /> ­ Trò chơi phải chuẩn bị chu đáo.<br /> ­ Trò chơi phải gây hứng thú với học sinh.<br /> ­ Trò chơi phải rèn luyện được cho học sinh một số kĩ năng.<br />    c. Cấu trúc của trò chơi học tập<br /> ­ Tên trò chơi.<br /> ­ Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến <br /> thức, kĩ năng nào. Mục đích của trò chơi sẽ  qui định hành động chơi được <br /> thiết kế trong trò chơi.<br /> ­ Đồ  dùng, đồ  chơi: Mô tả  đồ  dùng, đồ  chơi được sử  dụng trong trò <br /> chơi học tập.<br /> ­ Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ qui tắc của hành động chơi qui định đối với <br /> người chơi, qui định thắng thua của trò chơi.<br /> ­ Số người tham gia chơi: Cần chỉ rõ số người tham gia chơi<br /> d. Cách tổ chức chơi<br /> ­ Thời gian tiến hành thường từ  5­7 phút. (tiến hành ngay đầu tiết học <br /> hoặc có thể lồng ghép trong mỗi bài tập, cuối bài học) nhằm  thu hút sự chú ý  <br /> và củng cố  kiến thức một cách vững chắc hơn qua mỗi loại bài tập tương  <br /> ứng với  mỗi loại kiến thức.<br /> ­ Đầu tiên là giới thiệu trò chơi: <br /> + Nêu tên trò chơi.<br /> <br /> <br /> <br /> 7<br />  + Hướng dẫn trò chơi bằng cách vừa mô tả  vừa thực hành, nêu rõ qui  <br /> định chơi.<br /> ­ Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi .<br /> ­ Chơi thật.<br /> ­ Nhận xét kết quả  chơi, thái độ  của người tham dự, giáo viên có thể <br /> nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.<br /> ­ Thưởng ­ phạt: phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp  <br /> nhận thoải mái và tự  giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của <br /> học sinh. Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn <br /> giản, vui như hát một bài, nhảy cò cò… Giáo viên cần khen ngợi, tặng thưởng <br /> cho những học sinh hoặc nhóm thắng cuộc (một tràng pháo tay, bông hoa thi <br /> đua,...) đồng thời cũng động viên, khích lệ  những học sinh hoặc nhóm chưa <br /> dành thắng lợi để những lần chơi sau các em sẽ cố gắng hơn.<br /> 3.2. Giúp học sinh xác định rõ mục đích của trò chơi<br />     Trước khi tổ chức cho học sinh tham gia chơi, giáo viên cần giúp học sinh  <br /> hiểu: Qua trò chơi, các em sẽ tìm được những kiến thức gì, cũng cố hay khắc  <br /> sâu, hệ thống được những kiến thức gì?<br />     Phần lớn Trò chơi học tập trong môn khoa học lớp 5  ở 2 dạng kiến thức:  <br /> chơi để  khám phá, hình thành kiến thức mới và chơi để  củng cố, hệ  thống  <br /> hóa kiến thức đã học. Cụ thể như sau:<br /> +  Trò chơi để hình thành kiến thức mới<br /> <br /> <br /> <br /> Bài Tên trò chơi Mục đích trò chơi<br /> <br /> Bài 1: Sự sinh  Bé là con ai? Học sinh nhận ra, mỗi trẻ em đều <br /> sản  có những đặc điểm giống bố, mẹ <br /> mình.<br /> Bài 2: Nam và nữ  Ai nhanh, ai đúng? Học sinh biết phân biệt đặc điểm <br /> về mặt sinh học và xã hội của nam <br /> và nữ.<br /> Bài 3: Các giai  Ai nhanh, ai đúng? Học sinh hiểu 1 số đặc điểm <br /> đoạn của cuộc  chung của trẻ ở từng giai đoạn từ <br /> đời 3 đến 10 tuổi.<br /> <br /> Bài 7: Phòng  Ai nhanh, ai đúng? Học sinh biết tác nhân gây bệnh, <br /> 8<br /> tránh các bệnh lây  sự nguy hiểm của bệnh viêm não.<br /> truyền do muỗi <br /> đốt <br /> Bài 9: Phòng  Ai nhanh, ai đúng? Học sinh giải thích được HIV, <br /> tránh HIV/AIDS  AIDS là gì? các đường lây bệnh <br /> thái độ đối với  HIV.<br /> người nhiễm <br /> HIV/AIDS<br /> Bài 19: Sự  Ai nhanh, ai đúng? Học sinh biết đặc điểm của chất <br /> chuyển thể của  rắn ­ chất lỏng ­ chất khí.<br /> chất <br /> Bài 20: Hỗn hợp  Nhà khoa học trẻ Học sinh biết các phương pháp <br /> và dung dịch tách các chất ra khỏi hỗn hợp.<br /> Bài 21: Biến đổi  Bức thư bí mật Học sinh biết vai trò của nhiệt <br /> hóa học trong biến đổi hóa học.<br /> Bài 30: Sinh sản  Ghép chữ Học sinh biết đặc điểm bên ngoài <br /> và chu trình sinh  của động vật đẻ con, động vật đẻ <br /> sản của động vật trứng.<br /> <br /> <br /> Bài 31: Sinh sản  Bắt chước tiếng  Học sinh biết thời gian, địa điểm <br /> và quá trình phát  kêu sinh sản của ếch.<br /> triển của côn <br /> trùng, ếch.<br /> <br /> +  Trò chơi để củng cố hóa kiến thức<br /> <br /> <br /> <br /> Bài Tên trò chơi Mục đích của trò chơi<br /> <br /> <br /> <br /> Bài 3: Các  Ai đang ở giai đoạn  Củng cố hiểu biết về lứa tuổi vị <br /> giai đoạn của  nào? thành niên, tuổi trưởng thành, tuổi <br /> cuộc đời già.<br /> Bài 5: Thực  Chiếc ghế nguy  Thực hành để củng cố sự hiểu biết <br /> hành nói  hiểm về tác hại của chất gây nghiện.<br /> không với <br /> chất gây <br /> 9<br /> nghiện<br /> Bài 6: Dùng  Ai nhanh, ai đúng? Củng cố về giá trị dinh dưỡng của <br /> thuốc an toàn thuốc và cách sử dụng thuốc an <br /> toàn.<br /> Bài 10: Phòng  Ứng xử khôn khéo Học sinh  biết cách ứng xử khi bị <br /> tránh bị xâm  xâm hại.<br /> hại tình dục<br /> Bài 22: Năng  Ai nhanh, ai đúng? Củng cố kiến thức về năng lượng.<br /> lượng<br /> Bài 27: Sinh  Ghép chữ Củng cố kiến thức về thực vật có <br /> sản của thực  hoa.<br /> vật có hoa<br /> Bài 32: Sinh  Ai nhanh, ai đúng Củng cố kiến thức về sự sinh sản <br /> sản và chu  của động vật.<br /> trình sinh sản <br /> của động vật.<br /> Bài 34: Môi  Ô chữ kì diệu Củng cố về sự sinh sản ở thực vật <br /> trường tự  có hoa.<br /> nhiên có vai <br /> trò gì đối với <br /> đời sống của <br /> cong người?<br /> <br /> <br /> Bài 35: Con  Ai nhanh, ai đúng? Hệ thống 1 số nguồn tài nguyên và <br /> người tác  tác dụng của chúng.<br /> động đến môi <br /> trường như <br /> thế nào?<br /> Bài 36: Chúng  Ai nhanh,ai đúng? Hệ thống kiến thức về môi trường.<br /> ta cần làm gì <br /> để bảo vệ <br /> môi trường?<br />    ­ Cách nêu mục tiêu của trò chơi, giáo viên cần đưa ra một cách khéo léo,  <br /> hấp dẫn, có tính chất gợi mở để tạo sự tò mò khám phá cho học sinh.<br /> <br /> <br /> <br /> 10<br />    ­ Sau khi các em đã hiểu được mục đích của trò chơi, thấy được sự hấp dẫn  <br /> của trò chơi các em sẽ  chủ  động tham gia chơi mà không cần giáo viên ép <br /> buộc. Để  có được điều đó, giáo viên cần xây dựng trò chơi học tập sao cho  <br /> hợp lý, hợp lý về  thời gian, hợp lý về  hình thức chơi, về  luật chơi, về  hình  <br /> thức khen thưởng…<br /> 3.3. Cách xây dựng trò chơi học tập<br />    Giáo viên có thể tổ chức một hoạt động học tập thành một trò chơi học tập  <br /> khi đã có đủ các điều kiện sau:<br />    ­ Về đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho trò chơi.<br />    ­ Về thời gian, thời điểm chơi, không gian chơi.<br />    ­ Có cách chơi, luật chơi rõ ràng.<br />    ­ Có cách tính điểm để phân định “thắng­ thua”, khen thưởng…<br />  Các yếu tố đó là sự  chuẩn bị cụ thể chu đáo của giáo viên, góp phần quyết <br /> định sự thành công hay không của trò chơi.<br />    * Sự chuẩn bị đồ dùng học tập cho học sinh tham gia trò chơi.<br />       Đối với mỗi tiết học nói chung hay với mỗi  trò chơi học tập nói riêng, <br /> giáo viên cần xác định rõ: Để  phục vụ  cho trò chơi này cần đến những đồ <br /> dùng nào? dụng cụ  nào? phương tiện nào?... từ  đó, giáo viên  dành thời gian  <br /> để chuẩn bị. Đối với những đồ dùng dễ tìm kiếm, dễ chuẩn bị giáo viên cần <br /> cho học sinh chuẩn bị, vừa thể hiện nhiệm vụ và vừa tăng thêm sự thích thú,  <br /> hưng phấn của học sinh. Học sinh sẽ cùng chuẩn bị hoặc cùng người thân ở <br /> nhà chuẩn bị, đây cũng chính là hoạt động ứng dụng ở mỗi bài (Ví dụ: Bài 12:  <br /> Tre, mây, song), qua đó cha mẹ học sinh cũng cùng tham gia vào quá trình học <br /> tập của học sinh, làm cho việc học của các em trở nên nhẹ nhàng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br />  Hình 1: Giáo viên chuẩn bị đồ dùng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Học sinh chuẩn bị đồ dùng ở nhà<br /> <br /> 12<br />  VÍ DỤ:<br /> + Thực hiện trò chơi tiếp sức “Ai nhanh ai  đúng?’’ của Bài 22: Năng <br /> lượng   (trang 16) cần chuẩn bị:   2 cột A và B, học sinh thi theo nhóm, <br /> nhóm nào nối nhanh và đúng hơn thì nhóm đó sẽ dành phần thắng.<br /> Cột A Cột B<br /> Hoạt động/biến đổi Nguồn năng lượng<br /> Chim bay Xăng<br /> Ô tô đồ chơi chạy Pin<br /> Nước được đun nóng lên Điện (lấy từ ổ điện)<br /> Xe máy chạy Mặt trời<br /> Ti vi phát hình ảnh, âm thanh Thức ăn<br /> Sưởi ấm cho Trái đất Than<br />   <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3: Học sinh các nhóm đang chơi trò chơi “Ai nhanh, ai đúng”<br /> 13<br />    + Chuẩn bị  cho trò chơi “Ghép chữ” của Bài 27: Sinh sản của thực vật có <br /> hoa (trang 38).<br />  Giáo viên cần vẽ hoặc in 2 tranh câm: Sơ đồ cơ quan sinh sản ở thực vật có  <br /> hoa:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 4: Sơ đồ cơ quan sinh sản ở thực vật có hoa<br />    ­ 2 bộ thẻ chữ có ghi tên các bộ  phận của cơ quan sinh sản  ở thực vật có <br /> hoa:<br /> <br /> <br /> Hạt phấn Đầu nhụy<br /> <br /> <br /> <br /> Vòi nhụy Ống phấn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bao phấn Bầu nhụy<br /> <br /> <br /> Noãn<br /> <br /> <br /> <br />    Với tranh câm giáo viên cần vẽ đúng các bộ  phận của cơ  quan sinh sản  ở <br /> thực vật có hoa. Các bộ  phận phải rõ nét, phân biệt bằng màu sắc cụ  thể,  <br /> đảm bảo tính khoa học và thẩm mỹ cho bức tranh.<br /> <br /> 14<br />       Sự  chuẩn bị  chu đáo, hấp đẫn sẽ  tạo niềm hứng khởi, thu hút học sinh <br /> tham gia. Sự rõ ràng, khoa học sẽ giúp các em dễ tìm hiểu, dễ nhận biết kiến  <br /> thức, nhiệm vụ  của bản thân trong quá trình tham gia chơi. Sự  chuẩn bị  cho  <br /> một trò chơi không nhất thiết phải quá cầu kì, đôi khi còn dễ tìm, dễ kiếm.<br />     + Để chuẩn bị cho trò chơi “Chiếc ghế nguy hiểm” của Bài 5: Thực hành <br /> nói không với chất gây nghiện (trang 15), giáo viên chỉ cần lấy luôn chiếc ghế <br /> của mình, phủ  lên ghế  một tấm vải tối màu để  học sinh không phát hiện <br /> được bên trong ghế  là cái gì? Sự  chuẩn bị  này tuy đơn giản nhưng vẫn tạo <br /> được sự tò mò, tâm trạng hồi hộp của học sinh khi đến gần chiếc ghế, chiếc <br /> ghế ấy sẽ thu hút học sinh tham gia vào trò chơi.<br />    Với sự chuẩn bị như vậy, giáo viên sẽ  khuyến khích các em tham gia vào <br /> trò chơi. Ngoài việc chuẩn bị đồ dùng dạy học, giáo viên cần biết bố trí thời  <br /> gian cho các hoạt động trong tiết học một cách hợp lý. Trò chơi học tập cũng <br /> là một hoạt động trong tiết học. Bởi vậy, giáo viên cần sắp xếp thời gian,  <br /> thời điểm phù hợp cho mỗi trò chơi.<br /> *  Xác định thời gian, thời điểm diễn ra trò chơi.<br />   Để xác định thời gian, thời điểm diễn ra trò chơi, giáo viên cần đọc kĩ mục <br /> tiêu tiết dạy, mục tiêu của trò chơi để phân bố thời gian cho hợp lý.<br />     Ở  những trò chơi hình thành kiến thức mới, hoạt động này được diễn ra <br /> đầu tiết học hoặc đầu  một phần nội dung bài học. Những trò chơi để  củng <br /> cố nội dung kiến thức đã học thường diễn ra cuối tiết học hoặc cuối 1 phần  <br /> nội dung vừa học. Tuy nhiên, trò chơi diễn ra vào thời điểm nào, giáo viên  <br /> cũng cần xác định thời gian cho hợp lý, không để   ảnh hưởng đến thời gian <br /> của tiết học hoặc thời gian của tiết học khác.<br /> VÍ DỤ:<br />   ­ Trò chơi: “Ai nhanh, ai đúng?” của Bài 7: Phòng tránh các bệnh lây truyền <br /> do muỗi đốt (trang 20), đây là hoạt động đầu tiên của tiết học, cũng là một  <br /> hoạt động chính giúp học sinh hiểu được:<br />    + Tác nhân gây bệnh viêm não.<br />    + Tác hại của bệnh viên não.<br />    + Lứa tuổi hay mắc bệnh viêm não.<br />    + Đường lây truyền bệnh viêm não.<br />   Bởi vậy, giáo viên cần dành từ 4 ­ 5 phút để học sinh có đủ thời gian để đọc <br /> các thông tin trong sách Hướng dẫn học Khoa học, thảo luận rồi lựa chọn đáp <br /> <br /> 15<br /> án đúng. Đáp án đúng chính là những kiến thức mới mà các em đã tự tìm hiểu,  <br /> khám phá cho bản thân.<br />   ­ Trò chơi: Ghép chữ của Bài 27: Sự sinh sản của thực vật có hoa (trang 38)  <br /> đây là trò chơi có mục đích để  củng cố kiến thức vừa học  ở hoạt động trên,  <br /> vì vậy giáo viên không cần quá nhiều thời gian cho trò chơi, sẽ  gây  ảnh  <br /> hưởng đến các hoạt động khác, chỉ  cần từ  3 ­ 4 phút, đủ  để  học sinh đọc  <br /> nhanh nội dung ghi trên các tấm bìa rồi gắn vào: Sơ đồ nhị và nhuỵ của hoa. <br />    Việc chuẩn bị chu đáo sẽ giúp cho giáo viên tự tin, chủ động trong tiết dạy. <br /> Bởi vậy ngoài việc chuẩn bị  về  đồ  dùng dụng cụ, xác định thời gian, thời  <br /> điểm cho hợp lý giáo viên cần xác định địa đểm, số lượng học sinh tham gia  <br /> chơi cho mỗi trò chơi để phù hợp cả về không gian, thời gian, phù hợp với tất <br /> cả đối tượng học sinh. <br />    *  Địa điểm và đối tượng học sinh tham gia chơi.<br />   Phần lớn các trò chơi được diễn ra trong lớp học. Tuy vậy, với mỗi trò chơi <br /> cũng cần có khoảng không gian chơi cho phù hợp.<br /> *VÍ DỤ:<br />    ­ Những trò chơi để hình thành kiến thức mới, thường tất cả các học sinh <br /> được tham gia chơi, do vậy các em có thể ngồi ngay trong bàn học theo từng <br /> nhóm chơi, như  trò chơi: Ai nhanh, ai đúng? của Bài 19: Sự  chuyển thể  của  <br /> chất (trang 3). Hay trò chơi: Chiếc ghế nguy hiểm của Bài 5: Thực hành nói  <br /> không với chất gây nghiện (trang 15), mặc dù đây là trò chơi để củng cố nội  <br /> dung nhưng tất cả  học sinh cần được tham gia, các em cần xếp thành hàng <br /> dọc để  lần lượt đi qua chiếc ghế  nguy hiểm. Bởi vậy, nếu trời không mưa,  <br /> các em sẽ xếp hàng ngoài sân rồi lần lượt đi qua chiếc ghế vào lớp.<br />    Nếu trời mưa, giáo viên cần sắp xếp bàn ghế  gọn gàng để  học sinh xếp  <br /> hàng trong lớp.<br />    Những chuẩn bị  này, dù là rất nhỏ  nhưng giáo viên cũng cần để  ý tới để <br /> chủ động trong mọi tình huống.<br />   Khi sự chuẩn bị đã chu đáo, giáo viên sẽ tổ chức trò chơi học tập cho các em <br /> tham gia sao cho học sinh hào hứng làm việc và thu được kết quả  tốt, đó là  <br /> điều hết sức quan trọng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br /> Hình 5: Học sinh cả lớp chơi trò chơi “Chiếc ghế nguy hiểm”<br /> <br /> <br /> 17<br /> 3.4. Tiến hành tổ chức Trò chơi học tập<br />    Với mỗi trò chơi giáo viên cần tiến hành qua 3 bước sau:<br />       Bước1: Giáo viên nêu mục đích và hướng dẫn cách chơi, luật chơi.<br />   ­ Tên trò chơi hấp dẫn, dễ hiểu sẽ lôi cuốn các em tham gia chơi.<br />    + VD: “Chiếc ghế nguy hiểm”; “Bức thư bí mật”; “Ô chữ kì diệu”…<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 6: Trò chơi “Ô chữ kì diệu”<br />    ­ Mục đích trò chơi sẽ  giúp các em định hình được mình tham gia chơi để <br /> làm gì? mình sẽ  tìm thấy kiến thức gì qua trò chơi này?...từ  đó học sinh xác <br /> định nhiệm vụ của bản thân trong khi chơi.<br />   ­ Hướng dẫn cách chơi cụ thể giúp các em hiểu được từng bước hoạt động <br /> mà mình phải tiến hành.<br />   ­ Luật chơi rõ ràng giúp các em chơi tích cực, tự giác.<br />   ­ Hình thức “thưởng­ phạt” sẽ là động cơ thúc đẩy sự cố gắng của mình.<br />       Bước2: HS tham gia chơi. (Học sinh có thể chơi thử nếu cần thiết).<br /> <br /> <br /> 18<br />    Khi các em đã hiểu rõ mục đích, cách chơi và luật chơi, các em sẽ tham gia <br /> trò chơi một cách chủ  động, tự  tin, hào hứng  ở  bước này học sinh là người <br /> quyết định cho kết quả  của trò chơi, do vậy các em phải làm việc tích cực, <br /> tuy nhiên ở 1 số  trò chơi học sinh vẫn cần có sự  giúp đỡ  của giáo viên hoặc  <br /> sự tán thưởng của bạn. Ở những trò chơi hình thành kiến thức mới, giáo viên <br /> cần quan sát, nhắc nhở, giúp đỡ các em nếu các em còn lúng túng. Ở trò chơi  <br /> củng cố  nội dung vừa học, bè bạn cũng cần có sự  động viên bằng những  <br /> tràng vỗ tay…(nhưng không quá ồn ào tránh ảnh hưởng đến lớp khác).<br />     Bước 3: Nhận xét, đánh giá.<br />    Đây là bước thu hoạch của cả  một quá trình chuẩn bị  và làm việc  ở  trên. <br /> Bởi vậy, giáo viên không được coi nhẹ bước này.<br /> Sau khi các đội chơi đã hoàn thành, giáo viên hoặc Chủ tịch hội đồng tự quản <br /> sẽ là trọng tài để phân định “thắng ­ thua” và quan trọng hơn là kết luận được  <br /> rút ra để  hình thành kiến thức mới hoặc để  nhấn mạnh, khắc sâu kiến thức  <br /> đã học.<br />    ­ Học sinh (hoặc đại diện của nhóm chơi) báo cáo kết quả.<br />    ­ Đánh giá, phân định “thắng ­ thua’’,  tuyên dương khen thưởng đội thắng <br /> cuộc, nhưng đồng thời cũng động viên an ủi, khích lệ những nhóm chưa dành <br /> được chiến thắng để  lần sau sẽ  chơi tốt hơn. Tạo nên sự  thi đua lành mạnh  <br /> trong các nhóm.<br />    ­ Em học tập được gì qua trò chơi?<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 19<br />  Hình 7: Nhóm thắng cuộc được nhận bông hoa thi đua của lớp<br /> <br />       VÍ DỤ<br />    : <br />    Trò chơi: “Ai nhanh, ai đúng?” Bài 7: Phòng tránh các bệnh lây truyền do <br /> muỗi đốt (trang 20)<br />      Bước 1: GV giới thiệu:<br />   ­ Viêm não là một loại bệnh hết sức nguy hiểm. Nguyên nhân gây bệnh là <br /> gì? lứa tuổi nào hay mắc bệnh? Bệnh nguy hiểm như  thế  nào? Các em sẽ <br /> khám phá qua trò chơi: “Ai nhanh, ai đúng?”.<br />   ­ Mỗi nhóm thành một đội chơi, các em sẽ cử đội trưởng cho đội mình.<br />   ­ Các nhóm sẽ đọc thông tin trong sách Hướng dẫn học Khoa học, bàn bạc  <br /> trong nhóm để chọn câu trả lời tương ứng với từng câu hỏi. Sau khi cả nhóm <br /> thống nhất, nhóm trưởng sẽ ghi đáp án theo thứ tự câu hỏi vào bảng phụ.<br />   ­ Sau 4 phút nhóm nào có đáp án gắn lên bảng lớp nhanh nhất và đúng nhất <br /> là thắng cuộc, nhóm thắng cuộc sẽ được nhận một phần thưởng xứng đáng.<br /> Bước 2: Học sinh hoạt động theo các yêu cầu trên.<br /> Giáo viên quan sát, nhắc nhở học sinh (nếu học sinh còn lúng túng).<br /> <br /> 20<br />  Bước 3: Nhận xét, đánh giá.<br />   ­ Nhóm trưởng báo cáo kết quả. Mỗi nhóm có thể trả lời thêm 1 số câu hỏi  <br /> mà trọng tài đưa ra:<br /> + Vì sao từ 3 ­ 5 tuổi hay mắc bệnh viêm não?<br /> + Bệnh viêm não nguy hiểm như thế nào?...<br />   ­    Đánh giá, phân định “thắng ­ thua’’,  tuyên dương khen thưởng đội thắng <br /> cuộc, nhưng đồng thời cũng động viên an ủi, khích lệ những nhóm chưa dành <br /> được chiến thắng để  lần sau sẽ  chơi tốt hơn. Tạo nên sự  thi đua lành mạnh  <br /> trong các nhóm.<br />  ­  Em rút ra được kiến thức gì qua trò chơi này?<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 8: Học sinh rất vui mừng khi dành chiến thắng<br /> Với cách tiến hành như trên, các em sẽ chủ động tìm tòi và phát hiện kiến  <br /> thức mới cho bài học, hình thành kiến thức cho bản thân..<br />  Bài 27: Sinh sản của thực vật có hoa (trang 38)<br />  Bước 1: Giáo viên giới thiệu:<br />   ­ Để thể hiện lại quá trình thụ phấn, thụ tinh ở thực vật có hoa, thầy sẽ tổ <br /> chức cho các em chơi trò: “Ghép chữ vào hình”.<br />   ­ Có  2 nhóm chơi, mỗi nhóm 7 em, các em sẽ chọn tấm thẻ có ghi chú thích <br /> (hạt phấn; ống phấn; bao phấn; bầu nhuỵ; đầu nhuỵ; noãn; vòi nhuỵ ) để gắn <br /> vào sơ đồ câm: “Cơ quan sinh sản ở thực vật có hoa”. Mỗi em chỉ được gắn  <br /> một lần, bạn sau có thể sửa lại cho bạn trước trong nhóm của mình, hết lượt <br /> 21<br /> mình, sẽ xuống đứng vào cuối hàng của nhóm. Nhóm nào nhanh và đúng hơn <br /> là đội thắng cuộc, thời gian tối đa là 3 phút.<br />   ­ Giáo viên cử HS tham gia chơi, (có đủ cả 3 đối tượng).<br />    Bước2: Học sinh chơi như đã hướng dẫn.<br />   Bước 3: Nhận xét, đánh giá.<br />   ­ Nhóm trưởng báo cáo kết quả  của đội. (chỉ  vào từng bộ  phận và nêu tên  <br /> của bộ phận đó).<br />    ­ Trọng tài nhận xét, phân định “ thắng­thua”, tuyên dương nhóm thắng <br /> cuộc.<br />   ­ Em học được gì qua trò chơi?<br />   Học sinh có thể  học tập được về: nội dung, kiến thức của bài học; về  sự <br /> cẩn thận khi làm việc; về sự nhanh nhẹn, khéo léo khi hoạt động…<br />   Với sự chuẩn bị chu đáo, từ khâu soạn bài, chuẩn bị đồ  dùng, dụng cụ đến <br /> khâu tổ chức cho học sinh tham gia trò chơi và bước thu hoạch ở  phần đánh  <br /> giá, nhận xét rồi đi đến nội dung bài học cần rút ra, tôi thấy kết quả việc dạy <br /> và học ở lớp tôi đã có sự thay đổi.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 9: Nhóm thắng cuộc được giáo viên tặng thưởng<br /> <br /> 22<br /> 4. Tính mới của những giải pháp<br /> Giáo viên có thể  lựa chọn được những trò chơi phù hợp với từng tiết  <br /> học. Qua từng trò chơi giáo viên có thể nhận định được học sinh có tự  khám  <br /> phá, tìm tòi kiến thức được hay không. Mặt khác giáo viên cũng sẽ  đánh giá <br /> được mức độ hiểu bài của học sinh thông qua trò chơi. Từ đó giáo viên sẽ xây <br /> dựng được kế hoạch dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh lớp mình. <br /> Qua những tiết học được tổ  chức trò chơi học sinh sẽ  cảm thấy thoải mái,  <br /> vui vẻ  tiếp thu kiến thức mới và ôn tập lại kiến thức cũ một cách tốt nhất.  <br /> Những bài học sẽ  không còn nặng nề  về  kiến thức thay vào đó là sự  tiếp <br /> nhận kiến thức một cách tích cực, giữa học sinh với học sinh và giáo viên với <br /> học sinh có sự  gắn bó, đoàn kết hơn nữa.  Học sinh làm trung tâm, học sinh <br /> được học theo khả năng của riêng mình tự quản, hợp tác và tự giác cao trong  <br /> học tập.   Nội dung học gắn bó chặt chẽ  với đời sống hằng ngày của học  <br /> sinh. Từ đó góp phần hình thành nhân cách, giá trị dân chủ, ý thức tập thể theo  <br /> xu hướng thời đại cho học sinh.<br />  Học sinh được tham gia các hoạt động học tập một cách tích cực, hứng  <br /> thú, tự  tin và tự  nhiên. Tạo cho học sinh tính tự  giác, tích cực trong học tập, <br /> tiết học trở nên nhẹ nhàng.  Nhóm học sinh tự phát hiện, phân tích và tự giải  <br /> quyết vấn đề  của bài học, tự  chiếm lĩnh nội dung kiến thức và có thể  vận <br /> dụng được kiến thức đó vào luyện tập thực hành, giúp cho việc phát triển <br /> năng lực cá nhân học sinh. <br /> 5. Hiệu quả của đề tài<br />    Trong thời gian qua, tôi đã cố  gắng tìm các biện pháp để  khắc phục <br /> những khó khăn mà học sinh và giáo viên còn mắc phải trong khi sử  dụng  <br /> phương pháp Trò chơi trong môn khoa học. Áp dụng những biện pháp mới đó  <br /> vào việc giảng dạy cho học sinh lớp 5C Trường Tiểu học Nguyễn Th ị Minh  <br /> Khai, tôi thấy các em đã có nhiều tiến bộ trong khi tham gia Trò chơi học tập <br /> ở môn Khoa học. Cụ thể là:<br />   ­ Số học sinh muốn được tham gia chơi và chơi có hiệu quả giáo dục: 90%  <br /> (tăng 30% so với năm học trước).<br />    ­ Số  học sinh muốn  được tham gia chơi, nhưng kết quả  chưa cao: 5%  <br /> (giảm15% so với năm học trước).<br />   ­ Số học sinh còn nhút nhát trong khi chơi dẫn đến việc tiếp nhận kiến thức <br /> khoa học còn hạn chế : 5% ( giảm 15% so với năm học trước).<br /> Về phía bản thân tôi, tôi cảm thấy nhẹ nhàng hơn, không còn mệt mỏi  <br /> khi truyền thụ kiến thức tới học sinh  vì các em tiếp nhận kiến thức một cách  <br /> chủ động, tích cực thông qua trò chơi. Kỹ năng vận dụng trò chơi của tôi linh  <br /> <br /> 23<br /> hoạt hơn, thành thạo hơn. Tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn và tổ <br /> chức trò chơi hơn, đảm bảo kiến thức và kỹ năng bài học cho học sinh.<br /> Tôi thấy rất vui, khi học sinh của mình có tiến bộ, không những về <br /> kiến thức mà các em còn trở nên vui vẻ, nhanh nhẹn, cởi mở, khéo léo… hình  <br /> thành được rất nhiều kĩ năng như biết cách thành lập một đội chơi, cải thiện <br /> được kĩ năng giao tiếp, phát triển kĩ năng thuyết trình trước đám đông, rèn <br /> luyện trí nhớ, rèn luyện tính sáng tạo, học được những kĩ năng phán đoán, học <br /> và rèn luyện hành vi có luật, học cách làm chủ  thái độ  đối với thành công và <br /> thất bại, cải thiện được kĩ năng tự  quản của lớp...  đáp ứng đúng mục tiêu: <br /> Giáo dục toàn diện cho học sinh ngay từ bậc học đầu tiên mà Bộ  GD­ĐT đã  <br /> đề ra.<br /> <br /> <br /> <br /> PHẦN III:  KẾT LUẬN<br />   1. Kết luận<br /> Đề  tài có ý nghĩa rất lớn đối với bản thân tôi, thông qua việc tổ  chức <br /> trò chơi cho học sinh, tôi đã nắm bắt được khả năng khai thác kiến thức mới <br /> từ học sinh, hơn thế nữa là khả năng tổng hợp lại kiến thức của một bài, một  <br /> chủ đề mà các em đã được học. Từ đó tôi tự điều chỉnh và xây dựng cho lớp  <br /> mình chủ  nhiệm kế  hoạch dạy học phù hợp cho từng đối tượng học sinh.  <br /> Thông qua trò chơi tôi thấy học sinh trong lớp thêm gắn bó, đoàn kết với  <br /> nhau, biết hợp tác, có tinh thần trách nhiệm, đặc biệt là sự nhanh nhẹn, khéo <br /> léo của các em được thể hiện một cách rõ ràng nhất, khả năng tiếp thu và nhớ <br /> kiến thức rất tốt. Tiết học trở nên nhẹ nhàng, dễ tiếp thu, tình cảm giữa học <br /> sinh với học sinh, giữa giáo viên với học sinh thêm gắn bó, vui vẻ.<br />    Qua việc nghiên cứu một số biện pháp nâng cao hiệu quả của Phương <br /> pháp trò chơi trong môn khoa học lớp 5C Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh  <br /> Khai, tôi rút ra một số kinh nghiệm sau:<br /> ­ Giáo viên và học sinh cần xác định rõ mục đích của mỗi trò chơi trong mỗi <br /> tiết học, từ đó có hướng đi đúng đắn cho việc làm tiếp theo của mình.<br /> ­ Giáo viên cần có sự  chuẩn bị  chu đáo về  đồ  dùng học tập để  phục vụ  trò  <br /> chơi, đồ  dùng cần đảm bảo tính khoa học, thẩm mĩ, phù hợp với đặc điểm  <br /> tâm sinh lý của trẻ em; giáo viên  cần có sự chuẩn bị về không gian, thời gian,  <br /> thời điểm diễn ra trò chơi, không lạm dụng trò chơi biến cả  tiết học thành <br /> tiết chơi hoặc tổ  chức quá nhiều trò chơi trong tiết học tạo cho học sinh sự <br /> thái quá. Giáo viên cần chuẩn bị  về  hình thức tổ  chức, có luật chơi rõ ràng, <br /> đơn giản, dễ  nhớ, dễ  thực hiện, không đòi hỏi thời gian dài cho việc huấn <br /> <br /> <br /> 24<br /> luyện. Giáo viên cần xác định về  số  lượng học sinh tham gia sao cho đủ  cả <br /> các đối tượng đều được hoạt động.<br /> ­ Tổ chức trò chơi theo 3 bước:<br />    + Bước 1:  Giáo viên hướng dẫn.<br />    Giáo viên nêu tên và mục đích trò chơi.<br />     Giáo viên hướng dẫn cách chơi, luật chơi, thời gian chơi, hình thức khen <br /> thưởng…<br />   Cử số lượng thành viên trong mỗi nhóm chơi (đủ 3 đối tượng).<br />   Cử trọng tài.<br />    + Bước2:  Học sinh tham gia trò chơi. (Học sinh có thể  chơi thử nếu giáo <br /> viên thấy cần thiết).<br />    Học sinh cần nỗ  lực, tự  giác thực hiện đúng cách chơi, luật chơi mà giáo <br /> viên đã nêu ra.<br />    + Bước 3: Nhận xét, đánh giá.<br />    Các nhóm chơi tổng kết, báo cáo.<br />    Trọng tài nhận xét, phân định “thắng­ thua”, tuyên dương, khen thưởng…<br />    Học sinh rút ra  điều cần ghi nhớ về nội dung bài học qua trò chơi.<br />     Nếu giáo viên thực hiện tốt những việc làm trên, có ý thức coi trọng <br /> phương pháp Trò chơi học tập, hiểu được tầm quan trọng của phương pháp <br /> này: không chỉ  đơn thuần  là cung cấp kiến thức cho học sinh, phát huy tính <br /> tích cực, chủ  động tìm tòi, khám phá kiến thức cho học sinh mà còn tạo cho <br /> các em niềm vui học tập mỗi khi đến trường… Chắc chắn chất lượng dạy và <br /> học môn khoa học nói riêng và các môn học khác nói chung sẽ được nâng cao. <br /> Xong để thực hiện được điều đó, tôi mạnh dạn có một số ý kiến đề xuất với <br /> các cấp lãnh đạo như sau.<br /> 2. Kiến nghị<br />    Bản thân tôi cũng như  các giáo viên trong khối mong muốn Ban giám  <br /> hiệu nhà trường, Phòng GD­ĐT Huyện giúp đỡ:<br />    ­ Một số thiết bị dạy học môn Khoa học như: tranh, một số tranh liên quan <br /> đến việc ô nhiễm môi trường; một số thẻ từ…<br />    ­ Tổ chức hội thảo những sáng kiến kinh nghiệm hay có hiệu quả cho giáo <br /> viên học hỏi rút kinh nghiệm.<br /> 25<br />     Trên đây là một vài biện pháp có thể  coi là kinh nghiệm của bản thân  <br /> tôi trong thời gian qua, đó cũng là những gì tôi rút ra từ thực tế giảng dạy. Tôi <br /> mong muốn nhận sự góp ý, bổ sung của Hội đồng khoa học giúp tôi có nhiều  <br /> biện pháp tốt hơn để  thực hiện tốt hơn  Phương  pháp trò chơi học tập, áp <br /> dụng trong thời gian tới, đáp ứng mục tiêu giáo dục đã đề ra.<br />                                                     Tôi xin chân thành cảm ơn!<br />        Ea Bông, ngày 1 tháng 4 năm 2019<br />                                                                  Người thực hiện<br /> <br /> <br />                                                                     Phạm Thị Thanh Hoàng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG<br /> <br /> ...............................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> <br /> <br /> <br />                                                 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 26<br />  NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN<br /> <br /> ...............................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> ................................................................................................................................<br /> <br /> <br /> <br />                                                 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br />                                            <br />                                              <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 27<br /> ST Tên tài liệu Tác giả<br /> T<br /> <br /> <br /> <br /> 1 Sách hướng dẫn học Khoa học 5 (tập1 và tập   Lương Việt Thái <br /> 2) (chủ biên)<br /> <br /> <br /> <br /> Những điều giáo viên chủ nhiệm cần biết NXB Lao động<br />   2<br /> <br /> Trò chơi học tập  Bùi Phương Nga<br />   3<br /> <br /> 150 trò chơi thiếu nhi. Bùi Sĩ Tụng<br />   4 Trần Quang Đức.<br /> <br /> Nghị quyết hội nghị Trung ương 8 khóa VI về  Ban chấp hành <br /> đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào  Trung ương<br />   5 tạo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 28<br />  MỤC LỤC<br /> <br /> Nội dung Trang<br /> Phần thứ nhất: Mở đầu<br /> 1. Đặt vấn đề 1<br /> 1.1. Đối tượng nghiên cứu 2<br /> 1.2. Phạm vi nghiên cứu 2<br /> 2. Mục đích nghiên cứu 2<br /> Phần thứ 2: Giải quyết vấn đề<br /> 1. Cơ sở lí luận 3<br /> 2. Thực trạng 4<br /> 3. Những giải pháp đề ra 5<br /> 4. Tính mới của giải pháp 18<br /> 5. Hiệu quả của đề tài 18<br /> Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị<br /> 1. Kết luận  20<br /> 2. Kiến nghị 21<br /> Tài liệu tham khảo 24<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 29<br />