SKKN: Một số biện pháp nâng cao kĩ năng tự học cho học sinh lớp 5

      CỘNG HÒA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM<br />       Độc lập – Tự do – Hạnh phúc<br /> <br /> <br /> <br /> <br />       SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:<br /> <br /> <br /> <br />  MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO KĨ NĂNG TỰ HỌC <br /> <br /> CHO HỌC SINH LỚP 5 <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Họ và tên: Trần Thị Mai<br />                            Chức vụ:   Giáo viên<br />                            Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Mỹ Thủy<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1<br />  Quảng Bình, tháng 5 năm 2015<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                  CỘNG HÒA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM<br />     Độc lập – Tự do – Hạnh phúc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:<br /> <br />  MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO KĨ NĂNG TỰ HỌC <br /> <br /> CHO HỌC SINH LỚP 5 <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Họ và tên: Trần Thị Mai<br />                            Chức vụ:   Giáo viên<br />                            Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Mỹ Thủy<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2<br />  Quảng Bình, tháng 5 năm 2015<br /> <br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU...............................................................................................4<br /> I.1 Lí do chọn đề tài.............................................................................................4<br /> I.2. Điểm mới của đề tài........................................................................................5<br /> I.3. Phạm vi ứng dụng của đề tài..........................................................................5<br /> II. PHẦN NỘI DUNG............................................................................................5<br /> II.1 Cơ sử lí luận....................................................................................................5<br /> II.2. Thực trạng......................................................................................................6<br /> II.3. Một số biện pháp phát triển kĩ năng tự học ch học sinh lớp 5..........17<br /> 3.1.   Xác định nội dung phát triển kĩ năng tự học cho học sinh........................17<br /> 3.2.   Nâng cao nhận thức, hình thành động cơ, thái độ  học tập đúng đắn cho <br /> HS..........................................................................................................................20<br /> 3.3.   Xây dựng mục tiêu hoạt động tự học của học sinh lớp 5.………...     ……<br /> 21<br /> 3.4.   Đổi mới phương pháp dạy học của GV nhằm tác động tích cực đến việc <br /> tự học của học sinh lớp 5  ..................................................................................21<br /> 3.5.     Huy động sự  tham gia của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà <br /> trường để hỗ trợ việc tự học của học sinh lớp 5...............................................24<br /> 3.6.   Tổ chức hoạt động tự học cho học sinh lớp 5...........................................27<br /> III. PHẦN KẾT LUẬN......................................................................................28<br /> 1.   Ý  nghĩa của đề tài.........................................................................................28<br /> 2. Bài học kinh nghiệm........................................................................................28<br /> 3. Kiến nghị đề xuất............................................................................................29<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO 31<br /> <br /> <br /> 3<br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO KĨ NĂNG TỰ HỌC CHO HS LỚP 5 <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br />     Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ  sở  ban đầu <br /> cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về  đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và  <br /> các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục lên trung học cơ sở. Bên cạnh đó đảm <br /> bảo cho học sinh có những hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và <br /> con người; có kĩ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen  <br /> rèn luyện thân thể và giữ vệ sinh; có những hiểu biết ban đầu về âm nhạc và <br /> mĩ thuật. Phương pháp giáo dục tiểu học phải phát huy được tính tự giác, tích <br /> cực, chủ  động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, hoạt <br /> động giáo dục, đặc điểm đối tượng học sinh và điều kiện từng lớp học; bồi  <br /> dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn luyện kĩ năng, <br /> vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, <br /> hứng thú học tập cho học sinh. Trên ghế nhà trường, học trò có học thật, làm <br /> thật mới sống thật nên người, có tích cực tự  học, tự  làm dưới sự  hướng dẫn  <br /> của thầy, mới tự trang bị cho mình kỹ năng học, kỹ năng làm, kỹ năng sáng tạo <br /> và kỹ  năng sống – những kỹ  năng cần thiết cho con người tiếp tục học hành <br /> sáng tạo suốt đời. Thực tế nhu cầu tự học luôn gắn kết với nhu cầu làm, nhu  <br /> cầu sống của con người ở mọi lứa tuổi, mọi trình độ, mọi ngành nghề, mọi vị <br /> trí xã hội, mọi thời đại. Phát huy vai trò “Mỗi thầy giáo, cô giáo hãy là một <br /> tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo” từ bỏ lối “dạy áp đặt, truyền thụ <br /> một chiều”, “thầy giảng – trò ghi nhớ”, phát huy trí sáng tạo, khả  năng vận <br /> dụng, thực hành, kỹ năng sống, tự tìm, tự tạo việc làm và năng lực tự học của  <br /> người học là mục tiêu – phương pháp.        <br /> Thực tế cho thấy, hiện nay học sinh các cấp nói chung và học sinh tiểu học  <br /> nói riêng các em chỉ  nắm vững và giỏi về  lý thuyết nhưng kĩ năng tự  giải  <br /> quyết vấn đề chưa có, nhất là kĩ năng tự học. Đặc biệt là những học sinh lớp <br /> 5  ở cấp tiểu học chưa có kĩ năng tự học, các em phải nhờ đến sự  hỗ  trợ  giúp  <br /> đỡ của người lớn rất nhiều. Khi giao cho các em tự suy nghĩ và giải quyết vấn  <br /> <br /> <br /> 4<br /> đề thì các em lúng túng, thậm chí không thể giải quyết được cho dù có những  <br /> vấn đề rất gần gũi với các em. Đó là hậu quả do các em không tự học, không  <br /> nghiên cứu và tìm hiểu kiến thức cho riêng mình.<br /> <br /> Nhưng làm thế nào để kích thích hứng thú tự học ở các em? Các em cần  <br /> có phương pháp, kĩ năng tự  học nào? Để  tự  học các em cần những điều kiện  <br /> vật chất nào? Cách thực hiện ra sao? … Quả là vấn đề  mang nhiều thử  thách  <br /> mà người giáo viên cần phải nghiên cứu giải quyết.  Cùng với đổi mới cách <br /> dạy học, việc đánh giá học sinh theo TT30/ 2014/ TT­BGDĐT ngày 28 tháng 8  <br /> năm 2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Đánh giá học sinh cả ba mặt kiến thức  <br /> kĩ năng, phẩm chất và năng lực; giúp học sinh có khả  năng tự  đánh giá, tham  <br /> gia đánh giá; tự  học, tự  điều chỉnh cách học; giao tiếp, hợp tác; có hứng thú <br /> học tập và rèn luyện để  tiến bộ.  Vì các lí do trên tôi  mạnh dạn viết kinh <br /> nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao kĩ năng tự học cho học sinh lớp 5”<br /> <br /> 2. Điểm mới của đề tài:<br />           Thực tế đã có nhiều công trình nghiên cứu, bài báo liên quan đến tự học  <br /> như  “Nghiên cứu tự  học của sinh viên sư  phạm” (của Đặng Vũ Hoạt, Hà Thị <br /> Đức); “Phát huy tính tích cực học Toán cho học sinh lớp 4, 5  thông qua việc tổ  <br /> chức sinh hoạt câu lạc bộ  Toán Tuổi thơ” (của Đoàn Văn Minh). Tuy nhiên, <br /> cho đến thời điểm hiện nay, những đề  tài nghiên cứu về  việc phát triển kĩ <br /> năng tự học của học sinh Tiểu học chưa có nhiều. Đặc biệt, những nghiên cứu  <br /> về  các biện pháp phát triển kĩ năng tự  học cho HS lớp 5 vẫn còn thiếu vắng.  <br /> Chính vì vậy, việc nghiên cứu một số biện pháp phát triển kĩ năng tự học cho  <br /> HS lớp 5 trên cơ sở quan tâm đến hoạt động dạy của GV cùng với hoạt động <br /> học và các hoạt động khác của HS lớp 5 là thiết thực, nhằm giúp các em có  <br /> nền tảng và phát huy tính tự học khi lên các cấp học khác.<br /> 3. Phạm vi áp dụng của đề tài <br />       Đề tài được thực hiện có phạm vi nghiên cứu ở lớp 5 nơi trường tôi công <br /> tác và có thể  áp dụng cho tất cả  đối tượng học sinh của lớp 5  ở  các trường <br /> tiểu học.<br /> <br /> <br /> 5<br />  II. PHẦN NỘI DUNG<br /> 1. Cơ sở lí luận:<br />        “Tự  học là quá trình tự  mình hoạt động lĩnh hội tri thức khoa học và rèn  <br /> luyện kĩ năng thực hành không có sự hướng dẫn trực tiếp của GV và sự quản <br /> lí trực tiếp của cơ  sở  giáo dục” (theo Từ  điển Giáo dục học). Tự  học có thể <br /> bằng cách tự đọc tài liệu, sách giáo khoa, nghe đài, xem truyền hình, tham quan <br /> bảo tàng, triển lãm…<br />           Tự học là không ai bắt buộc mà tự  mình tìm tòi, học hỏi để  hiểu biết  <br /> thêm. Có thầy hay không ta không cần biết. Người tự  học hoàn toàn làm chủ <br /> mình, muốn học môn nào tùy ý, muốn học lúc nào cũng được; đó mới là điều <br /> kiện quan trọng. Tự học có những tính chất đặc điểm cơ  bản như: chú trọng  <br /> đến cách học và tính tự  giác, tích cực trong học tập; tự  mình quyết định việc  <br /> lựa chọn mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, phương tiện cho hoạt <br /> động học tập; tự mình lập kế hoạch và thực hiện kế  hoạch học tập; tự mình <br /> kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh việc học tập của mình.<br />          Kĩ năng tự  học là khả  năng vận dụng có kết quả  những kiến thức và  <br /> phương thức thực hiện của một người các hành động đã được lĩnh hội một <br /> cách tích cực, tự  giác để  chiếm lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó thành của <br /> mình.<br />       Biện pháp phát triển kĩ năng tự học cho HS là cách thức GV phối hợp với  <br /> cá nhân và tập thể  HS lớp 5, cùng với các lực lượng GD khác để  hướng dẫn <br /> HS thực hiện thuần phục các kĩ năng tự học một cách tự giác, tích cực để  đạt <br /> mục đích học tập.<br /> 2. Thực trạng <br /> a/ Thuận lợi – Khó khăn:<br /> *Thuận lợi:<br /> Trong những năm qua, cùng với xu thế đổi mới của kinh tế ­ văn hóa­ xã  <br /> hội, trường tôi cũng có sự phát triển rất mạnh về cơ sở vật chất cũng như đội <br /> ngũ GV được đào tạo chuẩn và trên chuẩn, có khả năng đáp ứng nhu cầu giáo  <br /> <br /> <br /> 6<br /> dục của xã hội và yêu cầu của ngành nghề. Mặt khác do việc đổi mới mục <br /> tiêu giáo dục tiểu học dẫn đến nội dung chương trình và sách giáo khoa thay  <br /> đổi, kéo theo hình thức tổ chức dạy học, PPDH cũng thay đổi cho phù hợp theo  <br /> định hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Nhiều GV đã nhận thức sâu  <br /> sắc được điều đó và thường xuyên tích cực đổi mới PPDH, góp phần vào việc <br /> nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học. <br /> *Khó khăn:<br />          Một bộ  phận GV vẫn còn chậm đổi mới, chưa theo kịp sự  phát triển <br /> nhanh chóng của khoa học công nghệ, chưa đáp ứng được những yêu cầu đổi  <br /> mới của GD TH. PPDH chủ yếu vẫn theo hình thức là truyền thụ  kiến thức,  <br /> chưa quan tâm nhiều đến việc sử dụng các PPDH phát huy tính tích cực, chủ <br /> động của HS.       GV chưa đầu tư nhiều cho tiết dạy, chưa có phương pháp <br /> hướng dẫn các em tự học và phát triển tự học cho HS tiểu học nhất là những  <br /> em ở lớp 5. Đa số là làm thay hoặc sơ sài, không kích thích, gây hứng thú cho  <br /> HS trong quá trình diễn ra hoạt động học tập.<br />         Việc đổi mới nội dung, chương trình, PPDH, phương tiện dạy học diễn <br /> ra chưa đồng bộ.<br />     b/ Kêt qua khao sat đ<br /> ́ ̉ ̉ ́ ầu năm học 2014 – 2015 về  kĩ năng tự  học  ở  các  <br /> lớp 5 trường tôi dạy như sau:  <br />             Để đánh giá một cách khách quan thực trạng nhận thức về  kĩ năng tự <br /> học cho học sinh lớp 5 của trường, tôi đã tiến hành điều tra bằng anket, quan  <br /> sát giờ học, giờ tự học của HS lớp 5 và trao đổi trực tiếp với  các GV lớp 5 của <br /> trường. Mục đích của khảo sát là nhằm đánh giá đúng về  nhận thức của GV , <br /> HS và phụ huynh về  kĩ năng tự học. Từ đó đề ra được những biện pháp thích <br /> hợp nhằm nâng cao kĩ năng tự học cho HS góp phần nâng cao chất lượng dạy <br /> học.<br /> b.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên về kĩ năng tự học<br />            Để  tìm hiểu thực trạng nhận thức và sử  dụng biện pháp phát triển kĩ <br /> năng tự học cho học sinh lớp 5 của GV, tôi tiến hành điều tra 8 GV dạy lớp 5  <br /> ở trường tôi. Kết quả như sau:<br /> <br /> <br /> <br /> 7<br /> Bảng 1: Thực trạng nhận thức của 8 GV về  mức độ  sử  dụng phương pháp  <br /> dạy – tự học<br /> Nhóm TT Mức độ 1 2 3 Thứ <br /> Biểu hiện PP SL % SL % SL %<br /> PP bậc<br /> GV   truyền   đạt <br /> 1 KT   cho   HS   tiếp  5 62,5 2 25 1 12,5<br /> thu <br /> GV độc thoại hay <br /> I 2 phát vấn gợi nhớ 2 25 3 37,5 3 37,5<br /> 1<br /> GV giảng cho HS <br /> 3 ghi   nhớ,   học  4 50 2 25 2 25<br /> thuộc lòng<br /> GV   độc   quyền <br /> 4 kiểm tra, đánh giá 3 37,5 2 25 3 37,5<br /> GV HD cho HS tự <br /> 1 nghiên cứu tìm ra  1 12,5 1 12,5 6 75<br /> KT<br /> GV   HD   cho   HS <br /> cách tự  học, cách <br /> giải   quyết   vấn  1 12,5 1 12,5 6 75<br /> 2 đề, cách làm.<br /> GV   tổ   chức   cho <br /> HS   tự   thể   hiện <br /> 3 mình; hợp tác với  1 12,5 1 12,5 6 75<br /> II<br /> bạn<br /> GV kiểm tra, đánh <br /> giá   trên   cơ   sở   tự  2<br /> <br /> 4 kiểm tra,  tự   điều  1 12,5 2 25 5 62,5<br /> chỉnh của HS<br /> (Chú thích: 1: quan trọng nhất; 2: quan trọng; 3: không quan trọng)<br /> + Nhóm PP I : là những biểu hiện PP DH truyền thống, truyền thụ một chiều.<br /> + Nhóm PP II: là những biểu hiện PP tích cực.<br />          Theo kết quả điều tra ở bảng 1 cho thấy các biểu hiện thuộc về PP DH  <br /> truyền thụ  một chiều xếp thứ bậc 1. Điều này chứng tỏ  GV vẫn thiên về  sử <br /> dụng PP DH truyền thụ một chiều, chưa thật sự đổi mới về PP để hướng vào <br /> hoạt động của người học.<br /> Bảng 2: Thực trạng sử dụng các biện pháp PT KN tự học cho học sinh  lớp 5<br /> <br /> 8<br />                                   Mức độ Chỉ  Mức độ thực hiện THỨ <br /> 1 2 3<br /> TT Nội dung số BẬC<br /> Tổ chức DH theo PP GV truyền đạt  SL 5 2 1<br /> % 62,5 25 12,5<br /> 1 toàn   bộ   KT,   HS   lắng   nghe   và   ghi  2<br /> nhớ<br /> Chuyển quá trình DH thành quá trình  SL 2 3 3<br /> % 25 37,5 37,5<br /> 2 tự học ở HS lớp 5 5<br /> Tăng   cường   sử   dụng   các   PP   DH  SL 2 3 3<br /> % 25 37,5 37,5<br /> 3 phát       huy   tính   tích   cực,   chủ   đạo  6<br /> sáng tạo của HS<br /> Hướng dẫn HS lớp 5 tự  học và PT  SL 1 3 4<br /> % 12,5 37,5 50<br /> 4 KN 8<br /> 5 Tổ chức, HD các hình thức SL 1 3 4<br /> % 12,5 37,5 50<br /> tự học cho HS lớp 5 4<br /> 6 Sử   dụng   hệ   thống   các   sơ   đồ   hệ  SL 4 3 1<br /> % 50 37,5 12,5<br /> thống hóa, khái quát hóa KT bài học  3<br /> cho HS<br /> 7 Thường   xuyên   kết   hợp   kiểm   tra,  SL 1 3 4<br /> % 12,5 37,5 50<br /> đánh   giá   của   GV   với   tự   kiểm   tra,   9<br /> đánh giá, điều chỉnh của HS<br /> 8 Yêu cầu HS về  nhà làm bài tập nội  SL 5 2 1 1<br /> % 62,5 25 12,5<br /> dung bài vừa học và tự chuẩn bị nội  <br /> dung bài mới<br /> 9 Vận dụng vai trò của hoạt động Đội  SL 1 1 6<br /> % 12,5 12,5 75<br /> vào quá trình PT KN tự  học cho HS   10<br /> lớp 5<br /> 10 Phối hợp với gia đình trong quá trình  SL 1 4 3<br /> % 12,5 50 37,5<br /> PT KN tự học cho HS lớp 5 7<br /> (Chú thích: 1: thường xuyên; 2: không thường xuyên; 3: không sử dụng)<br />       Với 10 câu hỏi đưa ra, kết quả điều tra ở bảng 2, tôi thấy các biện pháp: <br /> thường xuyên kết hợp kiểm tra, đánh giá của GV với tự  kiểm tra, đánh giá, <br /> điều chỉnh của HS; tăng cường sử dụng các PP DH phát huy tính tích cực, chủ <br /> động sáng tạo của HS; phối hợp với gia đình HS trong quá trình PT KN tự học  <br /> cho HS lớp 5; vận dụng vai trò của hoạt động Đội vào quá trình PT KN tự học <br /> cho HS lớp 5 đang còn bị GV xem nhẹ, chưa được sử dụng thường xuyên.<br /> b.2. Thực trạng nhận thức của học sinh về  kĩ năng tự  học (điều tra 81 học  <br /> sinh lớp 5 ở trường tôi).<br /> <br /> <br /> <br /> 9<br />       Bảng 3: Thực trạng nhận thức của HS lớp 5 về tự học<br /> TT Theo các  em, tự học trong học tập là như thế  Chỉ  Mức độ<br /> 1 2 3<br /> nào? số<br /> 1 Tự học là học ngoài giờ trên lớp SL 72 3 6<br /> % 88,9 3,7 7,4<br /> 2 Tự học là tự học trong  và ngoài giờ trên lớp SL 21 19 41<br /> % 25,9 23,5 50,6<br /> 3 Tự học là mạnh dạn hỏi GV khi không hiểu bài SL 16 22 43<br /> % 19,7 27,2 53,1<br /> 4 Tự học là tự đặt câu hỏi và tự trả lời; tự mình  SL 11 49 21<br /> % 13,6 60,5 25,9<br /> trả lời không được thì nhờ GV, nhờ bạn giải <br /> đáp<br /> 5 Tự học là tự HS ghi chép khi học trong lớp theo  SL 13 29 39<br /> % 16,1 35,8 48,1<br /> cách hiểu của mình<br /> 6 Tự học là tự mình sử dụng đồ dùng học tập,  SL 25 18 38<br /> % 30,9 22,2 46,9<br /> sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, internet, từ <br /> điển, lời nói của GV, câu trả lời của bạn, tham <br /> gia các trò chơi để ôn các KT cũ và tìm kiếm KT <br /> mới<br /> 7 Tự học là tự  HS tìm ra phương hướng giải bài  SL 17 22 42<br /> % 20,9 27,2 51,9<br /> tập dưới sự gợi ý của GV<br /> 8 Tự học là HS đọc sách giáo khoa, tài liệu tham  SL 58 5 18<br /> % 71,6 6,2 22,2<br /> khảo để hiểu bài và chuẩn bị bài mới<br /> 9 Tự học là tự HS làm các bài tập ở nhà theo yêu  SL 55 12 14<br /> % 67,9 14,8 17,3<br /> cầu của GV<br /> 10 Tự học là tự HS đọc và làm các bài tập ở tài  SL 52 13 16<br /> % 64,2 16,1 19,7<br /> liệu tham khảo mà cha mẹ mua cho<br /> (Chú thích: 1: đồng ý; 2: khôngđồng ý; 3: phân vân)<br />        Qua kết quả điều tra ở 10 câu hỏi trên phiếu theo nội dung bảng 3, tôi có <br /> nhận xét như  sau: đa số  HS lớp 5 cho rằng tự  học là phải học một cách độc  <br /> lập, không có sự  tác động của GV, nếu học trên lớp hay có sự  khơi gợi của  <br /> GV thì không hoàn toàn là tự học. Đây là điều phù hợp với đặc điểm tâm lí lứa <br /> tuổi của HS TH khác với  ở  giai đoạn 1 (lớp 1, 2, 3) là các em trông cậy, phụ <br /> thuộc rất nhiều vào thầy cô giáo. Qua đây cũng  cho ta thấy hình thức tự  học  <br /> của các em chưa phong phú nên chưa kích thích được hứng thú và phát huy cao <br /> độ tính tích cực, tự giác, độc lập của chính các em trong tự học. Qua thăm dò ý  <br /> kiến của các em, tôi được biết: bản thân các em mong muốn hình thức tự học  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 10<br /> được phong phú để  các em thích tự  học và tự  học không chỉ  dành riêng cho <br /> những HS giỏi, thông minh để từ đó các em có KN tự học, thành thói quen.<br />       Bảng 4: Thực trạng nhận thức về vai trò tự học của HS lớp 5 <br /> TT Theo các em,  tự học có ích lợi gì? Chỉ số Mức độ<br /> 1 2 3<br /> 1 Tự học sẽ giúp HS hoàn thành tốt các bài tập  SL 73 3 5<br /> % 90,1 3,7 6,2<br /> GV yêu cầu<br /> 2 Tự học giúp HS biết ghi chép theo cách hiểu  SL 3 5 73<br /> % 3,7 6,2 90,1<br /> của mình<br /> 3 Tự học giúp HS được học theo cách của mình  SL 4 4 73<br /> % 4,9 4,9 90,2<br /> nên cảm thấy thoải mái và hứng thú hơn<br /> 4 Tự học giúp HS có sự chuẩn bị bài mới SL 73 3 5<br /> % 90,1 3,7 6,2<br /> 5 Tự học giúp HS phát biểu tốt trong lớp học SL 22 18 41<br /> % 27,2 22,2 50,6<br /> 6 Tự học giúp HS ngày càng học tập tốt hơn SL 73 3 5<br /> % 90,1 3,7 6,2<br /> 7 Tự học giúp HS mở rộng KT để làm các bài tập  SL 30 42 9<br /> % 37,1 51,8 11,1<br /> khó<br /> 8 Tự học giúp HS ghi nhớ KT được lâu hơn SL 73 3 5<br /> % 90,1 3,7 6,2<br /> 9 Tự học giúp HS được điểm cao trong các lần  SL 18 21 42<br /> % 22,2 25,9 51,9<br /> kiểm tra và thi<br /> 10 Tự học giúp HS tự tin hơn về khả năng học tập  SL 72 3 6<br /> % 88,9 3,7 7,4<br /> của mình<br /> 11 Tự học kích thích HS ham hiểu biết, ham học  SL 73 2 6<br /> % 90,1 2,5 7,4<br /> hỏi, ham tìm tòi hơn<br /> 12 Tự học giúp HS được cha mẹ thương yêu hơn SL 37 3 41<br /> % 45,7 3,7 50,6<br /> 13 Tự học giúp HS thân thiết với bạn bè trong  SL 10 59 12<br /> % 12,3 72,9 14,8<br /> nhóm hơn<br /> 14 Tự học giúp HS rèn luyện tính kiên trì và tinh  SL 72 3 6<br /> % 88,9 3,7 7,4<br /> thần khắc phục khó khăn trong học tập<br /> (Chú thích: 1: đúng; 2: sai; 3: phân vân)<br />        Qua kết quả điều tra 14 câu hỏi trên phiếu theo nội dung bảng 4, tôi nhận  <br /> thấy: đa số  HS đồng ý: việc tự học giúp học tập được tốt hơn, tự  tin hơn về <br /> khả năng học tập của mình, rèn luyện tính kiên trì và tinh thần khắc phục khó <br /> khăn, kích thích ham hiểu biết, ham học hỏi, ham tìm tòi. Vấn đề cần quan tâm <br /> ở  đây chính là HS rất phân vân đối với việc “ghi chép theo cách hiểu của  <br /> mình”, “học theo cách của mình”. Vì thực tế các em còn lúng túng không biết  <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br /> ghi chép theo cách hiểu của mình là ghi chép như  thế  nào, học theo cách của <br /> mình là học như  thế  nào. Chính vì điều này đã phản ánh các em cần có sự <br /> hướng dẫn cách ghi chép, thực hiện trình tự các bước trong quá trình tự học và  <br /> phát triển kĩ năng tự học.<br /> b.3. Thực trạng phát triển kĩ năng tự học của học sinh lớp 5.<br /> <br /> <br />            Bảng 5: Thực trạng PT KN tự học ở 81 HS lớp 5<br /> TT Những công việc dưới đây các em đã  Chỉ  Mức độ thực hiện Thứ <br /> 1 2 3<br /> thực hiện ở mức độ nào số bậc<br /> 1 Trong lớp tập trung chú ý nghe giảng SL 71 9 1 3<br /> % 87,7 11,1 1,2<br /> 2 Tự nêu câu hỏi và tự trả lời SL 9 26 46 13<br /> % 11,1 32,1 56,8<br /> 3 Tích cực phát biểu trong giờ học SL 41 37 3 6<br /> % 50,6 45,7 3,7<br /> 4 Thảo   luận   với   bạn   về   chỗ   chưa   rõ  SL 5 7 69 14<br /> % 6,2 8,6 85,2<br /> trong bài học, bài tập<br /> 5 Hỏi người khác khi gặp bài tập khó SL 32 41 8 9<br /> % 39,5 50,6 9,9<br /> 6 Lựa chọn nội dung tự học SL 69 1 11 4<br /> % 85,2 1,2 13,6<br /> 7 Nêu thắc mắc trong giờ học khi không  SL 36 41 4 7<br /> % 44,5 50,6 4,9<br /> hiểu<br /> 8 Góp ý kiến trong lúc học nhóm SL 33 42 6 8<br /> % 40,7 51,9 7,4<br /> 9 Lập kế hoạch tự học SL 11 43 27 10<br /> % 13,6 53,1 33,3<br /> 10 Chọn thời gian và không gian tự học SL 68 2 11 5<br /> % 83,9 2,5 13,6<br /> 11 Khắc phục khó khăn để thực hiện việc  SL 24 38 19 11<br /> % 29,6 46,9 23,5<br /> tự học<br /> 12 Đảm bảo đi học chuyên cần SL 81 0 0 1<br /> % 100 0 0<br /> 13 Điều   chỉnh   khi   thấy   kết   quả   tự   học   SL 2 4 75 17<br /> % 2,5 4,9 92,6<br /> không đúng với kế hoạch đã định ra<br /> 14 Tự kiểm tra kết quả tự học SL 3 4 74 15<br /> % 3,7 4,9 91,4<br /> 15 Thực hiện đầy đủ  nhiệm vụ  học tập  SL 71 8 2 2<br /> % 87,6 9,9 2,5<br /> GV giao<br /> 16 Sử  dụng từ  điển, tài liệu tham khảo,   SL 3 5 73 16<br /> % 3,7 6,2 90,1<br /> Internet, tham gia trò chơi có nội dung <br /> liên quan đến học tập<br /> 17 Sử  dụng sách giáo khoa để  ôn luyện  SL 20 40 21 12<br /> <br /> <br /> 12<br />  KT cũ và tìm kiếm KT mới % 24,7 49,4 25,9<br /> (Chú thích: 1: thường xuyên; 2: thỉnh thoảng; 3: chưa thực hiện)<br />       Điều tra các công việc có liên quan đến phát triển kĩ năng tự  học cho HS  <br /> lớp 5 theo bảng 5 với 17 câu hỏi tôi nhận thấy: còn rất nhiều HS chưa làm <br /> được các kĩ năng: tự  nêu câu hỏi và tự  trả  lời; sử dụng từ  điển, tài liệu tham <br /> khảo, Internet, tham gia các trò chơi có nội dung liên quan đến học tập; thảo  <br /> luận với bạn bè về  chỗ  chưa rõ trong bài học, bài tập; tự  kiểm tra và điều  <br /> chỉnh khi thấy kết quả tự học không đúng với kế hoạch đề ra.<br />     Bảng 6: Thực trạng vai trò của gia đình trong quá trình phát triển kĩ năng tự  <br /> học cho HS lớp 5<br /> TT Những công việc dưới đây cha mẹ HS  Chỉ  Mức độ thực hiện Thứ  <br /> 1 2 3<br /> đã thực hiện ở mức độ nào? số bậc<br /> 1 Tạo   điều   kiện   về   không   gian,   thời   gian  SL 59 10 12 1<br /> % 72,8 12,3 14,8<br /> cho con tự học<br /> 2 HD con phân bố  thời gian giữa việc học,   SL 4 46 31 10<br /> % 4,9 56,8 38,3<br /> giải trí, việc nhà và kết hợp nghỉ ngơi hợp  <br /> lí<br /> 3 Lập kế  hoạch và sắp xếp việc học của  SL 7 23 51 3<br /> % 8,6 28,4 63<br /> con để đạt mong muốn của cha mẹ<br /> 4 Tìm hiểu vốn KT, khả năng tư duy và tính  SL 3 8 70 12<br /> % 3,7 9,9 86,4<br /> cách của con để  giúp con tìm ra cách học <br /> phù hợp<br /> 5 Gặp gỡ  GV để  trao đổi tình hình học tập  SL 12 22 47 6<br /> % 14,8 27,2 58<br /> của con mình<br /> 6 Trao đổi với GV về  những việc cần làm  SL 4 7 70 13<br /> % 4,9 8,7 86,4<br /> để HD con tự học tại nhà<br /> 7 Nắm căn bản chương trình học của con để  SL 12 45 24 8<br /> % 14,8 55,6 29,6<br /> sẵn sang giải đáp những thắc mắc của con<br /> 8 Tự học hỏi thêm để có KT, PP giúp con tự  SL 3 8 70 14<br /> % 3,7 9,9 86,4<br /> học<br /> 9 Mua sắm đầy đủ  phương tiện tự  học (tài  SL 13 43 25 5<br /> % 16 53,1 30,9<br /> liệu tham khảo, từ  điển, sách, Internet…)  <br /> khi con cần<br /> 10 Mua sắm tài liệu tham khảo thấy hay rồi  SL 6 24 51 4<br /> % 7,4 29,6 63<br /> bảo con học thêm theo các tài liệu đó<br /> 11 Đưa con đi học  thêm ngoài giờ  học trên  SL 0 7 74 7<br /> % 0 8,6 91,4<br /> lớp<br /> 12 Tạo điều kiện về  không gian cho con tự  SL 11 45 25 9<br /> <br /> <br /> 13<br />  học ngoài thời gian con ở trường % 13,5 55,6 30,9<br /> 13 Hợp tác, cùng chơi, cùng học với con SL 4 12 65 11<br /> % 4,9 14,8 80,3<br /> 14 Đặt ra yêu cầu duy nhất đối với con là tập  SL 48 29 4 2<br /> % 59,3 35,8 4,9<br /> trung vào học<br /> (Chú thích: 1: thường xuyên; 2: thỉnh thoảng; 3: chưa thực hiện)<br />    Qua kết quả điều tra theo nội dung bảng 6, tôi nhận thấy:<br /> ­ Vẫn còn tình trạng cha mẹ  HS vẫn phó mặc cho GV việc học tập của con  <br /> mình hoặc lo lắng nhà trường không đáp  ứng được nhu cầu học của con em <br /> mình nên đưa con đi học thêm ngoài giờ  học  ở trường, làm cho các em không <br /> có ý thức tự học.<br /> ­ Chỉ  mới một số  ít cha mẹ  tìm hiểu kiến thức, khả  năng tư  duy và tính cách  <br /> của con để giúp con tìm ra cách học phù hợp.<br /> ­ Còn rất nhiều cha mẹ  chưa mạnh dạn trao đổi với GV về  những việc cần  <br /> làm gì để hướng dẫn con tự học ở nhà.<br /> ­ Tự học hỏi thêm để có kiến thức, phương pháp giúp con tự học và phát triển  <br /> kĩ năng tự học mới chỉ là việc làm của 1 số nhỏ cha mẹ HS.<br /> ­ Có rất ít cha mẹ hợp tác, cùng chơi, cùng học với con.<br /> c. Đánh giá thực trạng.<br /> c.1. Mặt mạnh:<br /> ­ Đa số HS có nhận thức tốt về vai trò của tự học.<br /> ­ Đội ngũ GV nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm, có nhận thức tích cực trong <br /> đổi mới phương pháp dạy học.<br /> ­ Các điều kiện về cơ sở vật chất, điều kiện giảng dạy tương đối đảm bảo.<br /> ­ Nhà trường luôn tạo điều kiện khuyến khích HS tự học và có sự phát triển kĩ <br /> năng tự học.<br /> c.2. Mặt yếu<br /> c.2.1. Mặt khách quan<br /> * Về phía GV:<br /> ­ Hiện nay,  ở cấp TH, GV lên lớp chủ  yếu là truyền đạt cho HS những kiến  <br /> thức quy định trong chương trình mà ít có điều kiện đầu tư  vào việc hướng <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 14<br /> dẫn HS tự  hoạt động để  chiếm lĩnh tri thức của bài học và dạy cách tự  học.  <br /> Nếu có kĩ năng tự học thì chưa duy trì mà chỉ làm đứt quãng, không liên tục.<br /> ­ Còn thiếu những biện pháp hữu hiệu về phát triển kĩ năng tự học cho HS lớp  <br /> 5.<br /> ­ Còn có nhiều ý kiến khác nhau về phương pháp dạy – tự học, đặc biệt là vấn  <br /> đề vận dụng phương pháp này vào quá trình học tập cá nhân của HS.<br /> ­ Trình độ  GV không đồng đều. Năng lực sư  phạm của một số  GV còn hạn  <br /> chế  nên thường lúng túng khi tiếp cận với phương pháp dạy học mới. Từ  đó <br /> chưa có phương pháp để hướng dẫn HS tự học và phát triển kĩ năng này.<br /> * Về phía HS:<br /> ­ Phương pháp dạy học của nhiều GV dạy lớp 5 chưa thật sự phù hợp với đặc  <br /> điểm tâm sinh lí và khơi gợi được tính tích cực, tự giác, độc lập trong học tập  <br /> của HS.<br /> ­ Việc trang bị những kiến thức, kĩ năng cần thiết cho việc tự  học và hướng <br /> dẫn trình tự thực hiện các bước trong quá trình tự học cho HS lớp 5 chưa được <br /> GV quan tâm đúng mức.<br /> ­ GV hướng dẫn, tổ chức các hình thức tự  học chưa phong phú nên chưa đem <br /> đến nhiều niềm vui, hứng thú trong tự học cho HS.<br /> ­ Việc kiểm tra kết quả  tự  học của HS lớp 5 đa phần do GV độc quyền và  <br /> không thường thường xuyên nên ít tạo được động lực để HS cố gắng, tích cực <br /> tự học và duy trì nó.<br /> * Về phía cha mẹ HS:<br /> ­ Đa số cha mẹ HS quan tâm đến việc học tập của con em mình nhưng hầu hết <br /> đều chưa có điều kiện để đầu tư vào phương pháp giúp con tự học.<br /> ­ GVCN chưa có những tư  vấn cụ  thể  cho cha mẹ  HS về  phương pháp dạy <br /> con tự học tại nhà.<br /> * Về phía Tổng phụ trách:<br /> ­ Hiện nay chưa có sự đào tạo bài bản, cụ thể về vận dụng thế mạnh “Vui mà <br /> học”, “Chơi mà học, học mà chơi” cho các tổng phụ  trách  ở  các trường tiểu <br /> học.<br /> <br /> <br /> 15<br /> ­ Những đợt tập huấn để  cho các tổng phụ  trách học tập thường xoay quanh <br /> những chủ đề, chủ điểm về vui chơi, lao động, hoạt động xã hội chứ chưa có <br /> PP, hình thức hỗ trợ, động viên, kích thích đội viên tự học tập.<br /> c.2.2. Mặt chủ quan<br /> * Về phía GV:<br /> ­ Hầu hết GV dạy lớp 5 thấm nhuần tinh thần đổi mới phương pháp dạy học <br /> trong quá trình giảng dạy nhưng từ  việc nhận thức đến việc làm là cả  một  <br /> vấn đề nên vẫn còn khá nhiều GV chưa hiểu hoặc chưa thật sự nắm được quy <br /> trình dạy – tự  học. Dẫn đến tình trạng chưa thực hiện được trong quá trình  <br /> dạy học.<br /> ­  Ở  một số  GV chưa đổi mới PP DH còn mang hình thức, thiếu năng động, <br /> sáng tạo.<br /> ­ Một số GV chưa thật sự tâm huyết với nghề, lên lớp chỉ cốt dạy sao cho hết  <br /> bài, thiên về truyền thụ một chiều, dạy đọc – chép mà thiếu quan tâm đến tính <br /> tích cực của HS, chưa hướng tới việc giúp HS tự  học, tự  tìm kiến thức, vận <br /> dụng, mở  rộng kiến thức. Bên cạnh đó, một số  GV có tâm huyết đã cố  gắng <br /> đầu   tư   công  sức,   thời   gian   cho   bài  dạy,   vận   dụng  đổi  mới  phương  pháp, <br /> hướng dẫn HS cách tự  học nhưng thực tế  thì trình tự  các bước dạy học còn <br /> lộn xộn, HS chưa thật sự tích cực trong tự học nên hiệu quả chưa cao.<br /> ­ Ý thức tự học, bồi dưỡng của một bộ phận GV chưa cao; việc c ập nh ật các <br /> vấn đề đổi mới, phương pháp hướng dẫn tự học cho HS còn hạn chế.<br /> ­ Kĩ năng hướng dẫn, tổ  chức hoạt động tự  học  ở  một bộ  phận GV còn hạn <br /> chế.<br /> * Về phía HS:<br /> ­ Vẫn còn một bộ  phận HS cho rằng tự học chỉ dành cho những bạn tài giỏi,  <br /> thông minh.<br /> ­ Nhiều HS chưa xây dựng được động cơ  đúng đắn nên tính tích cực, tự  giác,  <br /> độc lập trong học tập chưa cao.<br /> ­ Đa số HS chưa biết lựa chọn PP, hình thức, tài liệu, phương tiện tự học phù <br /> hợp.<br /> <br /> <br /> 16<br /> ­ Có HS còn lúng túng với một số KN tự học cần thiết nên sử  dụng cách học <br /> không hiệu quả.<br /> ­ Nhiều HS chưa biết phân chia hợp lí quỹ thời gian để có thời gian tự học.<br /> ­ Tinh thần khắc phục khó khăn trong tự học của một số HS chưa cao.<br /> * Về phía cha mẹ HS:<br /> ­ Có một bộ  phận cha mẹ  HS phó thác hoàn toàn việc học của con em mình  <br /> cho nhà trường hoặc không tin tưởng vào phương pháp giảng dạy của nhà <br /> trường nên không muốn cộng tác.<br /> ­ Cha mẹ không có thời gian cùng học với con.<br /> ­ Nhiều cha mẹ HS lúng túng trong việc hướng dẫn con tự học nhưng chưa có <br /> ý thức hoặc không tin vào khả  năng tự  học, tự  bồi dưỡng của mình để  mạnh <br /> dạn tự đào tạo mình trở thành người hướng dẫn con tự học tại nhà.<br /> * Về phía Tổng phụ trách:<br /> ­ Tổng phụ trách còn ít đầu tư  lập kế  hoạch và tổ  chức thực hiện hoạt động <br /> thi đua việc tự học của đội viên và HS trong nội dung hoạt động Đội.<br /> ­ Ý thức tự học, tự bồi dưỡng và tâm huyết với các hoạt động Đội của một số <br /> tổng phụ trách chưa cao.<br /> <br /> <br /> 3:  MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG TỰ HỌC CHO HS LỚP 5 <br /> <br /> 3.1: Xác định nội dung phát triển kĩ năng tự học cho học sinh tiểu học<br /> 3.1.1 Xác định mục đích, động cơ, thái độ học tập đúng đắn cho HS TH<br />        Cần xác định cho HS tiểu học mục đích học tập: Muốn đạt được kết quả <br /> học tập tốt, điều đầu tiên HS phải làm là xác định đúng đắn mục đích của hoạt <br /> động, tức là phải trả  lời được các câu hỏi: Học cái gì? Học để  làm gì? Học  <br /> bằng cách nào? Học  ở  đâu?. Khi HS xác định đúng mục đích, động cơ  tức là  <br /> các em đã hiểu được mình phải học tập như thế nào, có phương pháp học sao <br /> cho hiệu quả và chủ yếu tự học là chính.<br />             Hình thành cho HS động cơ  học tập: Mục đích và động cơ  là hai cặp  <br /> phạm trù khác nhau nhưng nó lại có quan hệ mật thiết với nhau. Động cơ vừa  <br /> bao hàm ý nghĩa mục đích của hành động, vừa hàm chứa ý nghĩa nguyên nhân <br /> <br /> <br /> 17<br /> của hành động. Khi động cơ với tư cách là nguyên nhân của hành động sẽ  trở <br /> thành động lực bên trong có tác dụng thúc đẩy tạo nên sức mạnh tinh thần và  <br /> vật chất cho con người hành động theo những tri thức và niềm tin sẵn có. Mặt <br /> khác, động cơ với tư cách là mục đích của hành động sẽ quy định chiều hướng <br /> của hành động, quy định thái độ  của con người đối với hành động của mình. <br /> Xác định được động cơ học tập đúng thì HS đã có ý thức được nhiệm vụ học <br /> tập của mình. Có thể khẳng định rằng, giá trị của việc xác định động cơ đúng <br /> là  ở  chỗ  nó có tính chất quyết định nội dung, phương hướng, phương pháp <br /> trong học tập.<br />          Hướng HS có thái độ  học tập đúng đắn: Thái  độ  học tập đúng đắn là  <br /> một phẩm chất tốt đẹp cần có ở HS TH. Nó biểu hiện ở sự đấu tranh tích cực  <br /> với các nội dung trong tư  duy và hành động, với việc khắc phục những khó <br /> khăn gặp phải: tinh thần say sưa, ý thức tự  giác, chủ  động trong học tập; tinh <br /> thần cầu thị, khiêm tốn trong học tập; thái độ  học tập toàn diện; tinh thần  <br /> đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ nhau trong học tập.<br /> 3.1.2.  Bồi dưỡng xây dựng kế hoạch học tập cho HS TH<br />         Để  học tập có hiệu quả  đều phải xây dựng được kế  hoạch rõ ràng, cụ <br /> thể. Kế  hoạch tự  học là sự  mô tả  chi tiết về  hoạt động dự  định tiến hành <br /> trong thời gian tới và diễn ra hàng ngày với đầy đủ các yếu tố thời gian, không <br /> gian, nội dung, phương tiện, điều kiện để thực hiện việc tự học trong học tập. <br /> Trong đó, nội dung học phải được phân chia một cách hợp lí dựa theo yêu cầu  <br /> nhiệm  vụ  tự  học, khả  năng của bản thân và các  điều kiện khả  thi nhằm  <br /> hướng tới mục tiêu môn học cần đạt được.<br />          Bồi dưỡng việc xây dựng kế hoạch tự học giúp cho HS biết mình phải <br /> làm gì để  đạt mục tiêu, làm cho quá trình tự  học diễn ra đúng dự  kiến, thành <br /> thói quen. Do đó, giúp cho HS thực hiện có hiệu quả  các nhiệm vụ  tự  học và  <br /> phát triển, kiểm soát được toàn bộ  quá trình tự  học một cách thuận lợi, tiết  <br /> kiệm được thời gian.<br />          Kế hoạch tự học của HS cần được cụ thể hóa thành thời gian biểu trong <br /> từng buổi, từng tuần. Bởi lẽ, kế  hoạch tự học của HS tiểu học cần ph ải rõ <br /> <br /> <br /> 18<br /> ràng, chi tiết. Nếu rõ ràng thì sẽ  tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm tra  <br /> đánh giá kết quả tự học và hiệu quả của nó.<br />           Vì vậy, bồi dưỡng việc xây dựng kế  hoạch và thực hiện kế  hoạch tự <br /> học sẽ góp phần nâng cao hiệu quả tự học của HS TH.<br /> 3.1.3.  Bồi dưỡng nắm vững nội dung học tập cho HS TH<br />         Nội dung tự học ngoài việc thể  hiện trong tiết học, thời khóa biểu cần  <br /> được xác định một cách rõ ràng theo mục tiêu bài học. Ngoài nội dung bắt <br /> buộc trong trường, HS có thể tự học ở các nguồn thông tin khác, ở những thời  <br /> điểm thuận tiện.<br />        Bồi dưỡng việc nắm vững nội dung tự học nhằm hướng cho nội dung t ự <br /> học của HS phù hợp với mục tiêu mà bài học đưa ra. Ngoài ra, tôi thường  <br /> xuyên tư vấn nội dung tự học, hướng dẫn cho HS. Nội dung tự học gồm:<br />       ­ Hệ thống các nhiệm vụ tự học có tính chất bắt buộc HS phải hoàn thành.<br />        ­ Định hướng nghiên cứu, mở  rộng và đào sâu tri thức từ  những vấn đề <br /> trong nội dung học tập.<br /> 3.1.4.  Bồi dưỡng lựa chọn phương pháp, phương tiện học tập cho HS TH<br />       Phương pháp học tập phải phù hợp với nội dung tự học.  Ở đây, bản thân <br /> người học đã được hình thành kĩ năng tự học rồi. Do vậy, người học cần lựa  <br /> chọn và xác định cho bản thân phương pháp học tập phù hợp nhằm nâng cao kĩ  <br /> năng tự  học. Người học phải vượt khó khăn, quyết tâm thực hiện đúng kế <br /> hoạch tự  học từng ngày, từng tuần, tranh thủ  sự  giúp đỡ  của GV, bạn bè, và <br /> chủ yếu chính là bản thân mình cùng với các phương tiện hỗ trợ học tập khác <br /> để có hiệu quả.<br />         Như vậy, biết cách lưa chọn phương pháp, phương tiện tự học phù hợp <br /> sẽ giúp HS học tập đạt kết quả cao.<br /> 3.1.5.  Bồi dưỡng các hoạt động tự học cho HS TH<br />        Tổ chức và hướng dẫn hoạt động tự học cho HS thông qua sự hướng dẫn  <br /> của GV, tự  HS thực hiện theo cá nhân. Cả  hai hoạt động thống nhất nhau,  <br /> nhằm mục đích cuối cùng là HS khi tiến hành tự học trong học tập sẽ đạt hiệu  <br /> quả cao, chất lượng.<br /> <br /> <br /> 19<br />         Tiến hành tổ  chức các hoạt động tự  học cho HS thì trước hết bản thân <br /> người học phải biết tự  sắp xếp thời gian và công việc theo đúng kế  hoạch. <br /> Mặt khác, hoạt động tự học có nhiều khâu tiến hành thông qua hoạt động học <br /> tập. Do vậy, tôi giúp cho HS biết “học đúng cách, làm cho người học biết cách <br /> học và cách đó là khả thi”. <br />       3.1.6.  Bồi dưỡng việc thực hiện kiểm tra và tự kiểm tra đánh giá kết quả  <br /> học tập hoạt động tự học cho HS TH<br />           Việc kiểm tra, đánh giá kết quả tự học sẽ giúp cho HS xác định những <br /> việc đã thực hiện, nâng cao tinh thần trách nhiệm trong hoạt động tự học.<br />            Kiểm tra, đánh giá việc xây dựng kế hoạch tự học, thực hiện kế hoạch  <br /> tự học theo mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ và thường xuyên rèn luyện kĩ năng tự <br /> học nhằm phát hiện những sai lệch giúp HS điều chỉnh kịp thời.<br />           Tóm lại:<br /> ­ DH thông qua tổ chức các hoạt động học tập của HS.<br /> ­ Chú trọng phương pháp học tập cho HS.<br /> ­ Hướng HS học tập cá nhân phối hợp với học tập hợp tác; đánh giá của <br /> GV kết hợp với đánh giá của HS.<br /> ­ GV tác động đến tình cảm, đem niềm vui, hứng thú trong quá trình học <br /> tập để từ đó hình thành cho HS có niềm đam mê trong học tập và tự học.<br /> 3.2:  Nâng cao nhận thức, hình thành động cơ, thái độ  học tập đúng đắn  <br /> cho học sinh lớp 5<br /> 3.2.1. Mục tiêu của biện pháp<br />         Thông qua các hoạt động được GV tổ chức, HS được nâng cao nhận thức, <br /> xây dựng thái độ, động cơ  tích cực trong tự  học, đồng thời nhờ  được hoạt  <br /> động thực tiễn, tạo điều kiện giúp HS rèn luyện và phát triển kĩ năng tự học<br /> 3.2.2. Nội dung của biện pháp<br /> ­ Tổ chức nhiều hoạt động phong phú, dưới nhiều hình thức, tạo điều kiện để <br /> HS được tham gia đầy đủ, thông qua đó bồi dưỡng, rèn luyện và phát triển kĩ <br /> năng tự học.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 20<br /> ­ Tổ  chức các hoạt động giúp HS tự  thể  hiện như: tổ chức các phong trào thi <br /> đua học tập tốt, thuyết trình bày văn hay hoặc vấn đề thời sự gần gũi với các <br /> em; học thế nào để đảm bảo giữa chơi và học mà đạt kết quả tốt.<br /> ­ Tổ chức các buổi sinh hoạt tập thể, thảo luận, làm việc trong nhóm, tổ thông <br /> qua các buổi học trên lớp. <br /> ­ Tổ chức các buổi giao lưu với học sinh các lớp, nói chuyện về kĩ năng tự học <br /> và quá trình tự học.<br /> 3.2.3. Cách thực hiện<br /> ­ Thiết kế cùng với kế hoạch của nhà trường: Ngay từ  đầu năm học, tôi phối <br /> hợp với TPT Đội và các GV dạy lớp 5 thiết kế kế hoạch hoạt động cả  năm, <br /> tháng, tuần với mục tiêu, nội dung, cách tổ  chức cụ  thể  và thống nhất thực  <br /> hiện, tạo sân chơi cho HS hoạt động.<br /> ­ Kế hoạch tại lớp: GV khuyến khích và có biện pháp giao lớp tự thiết kế các <br /> hoạt động sinh hoạt gắn với hoạt động của trường phù hợp với điều kiện, <br /> trình độ của lớp mình.<br />     Trong các hoạt động, tạo điều kiện, yêu cầu mọi HS đều phải tham gia đầy <br /> đủ. Nhất là những HS yếu kém, lười học thì tôi càng quan tâm và khuyến <br /> khích các em tham gia. Có thể kết hợp với việc đánh giá kết quả rèn luyện của <br /> HS.<br /> 3. 3:  Xây dựng mục tiêu cho hoạt động tự học của học sinh lớp 5<br /> 3.3.1. Mục tiêu biện pháp<br />           Giúp HS có được các kĩ năng tự  học, tự  nghiên cứu tạo điều kiện cho <br /> người học phát triển tư duy sáng tạo, nắm vững tri thức, kĩ năng kĩ xảo trong <br /> học tập và từ đó phát triển kĩ năng tự học của HS lớp 5.<br /> 3.3.2. Xác định mục tiêu và hình thành kĩ năng tự học<br /> ­ KN tự học là cơ sở ban đầu giúp HS thực hiện các công việc cụ thể trong tự <br /> học. Nó cũng là điều kiện vật chất bên trong giúp HS biến động cơ  thành kết <br /> quả. Do vậy, để  hoạt động tự  học được tiến hành, HS phải có kĩ năng thực  <br /> hiện các hoạt động tự học.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 21<br /> ­ Kĩ năng được hình thành trên cơ sở HS nhận biết, hiểu biết các vấn đề cũng  <br /> như cách thức thực hiện các hoạt động tự học. Thực tế cho thấy HS chưa nắm <br /> đ