Tài liệu bồi dưỡng chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã (Tài liệu áp dụng đối với xã Miền núi, trung du và Dân tộc) – Chuyên đề 17

Chia sẻ: Sinh Sinh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuyên đề 17 - Kỹ năng thuyết trình. Nội dung chính được trình bày trong chuyên đề gồm: Khái niệm và vai trò của thuyết trình trong quản lý hành chính ở xã, các bước thuyết trình trước công chúng. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu bồi dưỡng chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã (Tài liệu áp dụng đối với xã Miền núi, trung du và Dân tộc) – Chuyên đề 17

Chuyen d~ 17: KY NANG THUYET TRINH I. Khai ni~m va vai tro cua thuy~t trinh trong quan ly hanh chinh it xi 1. Khti; nifm thuyit trinh * Hidu thea nghia r{5ng, thuy@t trinh la mQt d~ng ho~t dQng cua con nguai, nh~m trinh bay, giai thich, thuySt minh mQt vfin dS, chu. ySu b~g lai noi, sao cho nguai khac hiSu, d6ng thu~, t\I diSu chinh nh~ thuc, hanh vi ho~c th\Ic hi~n, lam theo. HiSu thea cach nay, bfit cu ai cung co thS la nguai thuy@t trinh va thuy@t trinh la ho~t dQng binh thuang cua mQi nguai. * Hidu thea ngh'ia h?p, thuySt trinh la ho~t dQng diSn thuySt tru6c dam dong. Nguai thuySt trinh thuang la cac chinh trj gia, cac nha khoa hQc, cac chuyen gia vS timg I1nh V\IC. Nguai nghe thuang la dong dilO cong chung ho~c nhfrng nguai cling chi huang, cling chuyen mono Tir hai cach hiSu tren day, co thS thfiy trong qua trinh ho~t dQng va cong tac, cac can bQ xa phai thuang xuyen th\Ic hi~n ho~t dQng thuy@t trinh. N~u thea nghia rQng, thuy@t trinh la ho~t dQng thuang xuyen, diSn ra hang ngay cua can bQ xa, vi d\l nhu: trinh bay mQt y tuang hay bi~n phap quan ly; giai thich phap lu~t cho nguai dan; thuy@t minh k@ ho~ch, bao cao cong tac tru6c cfip tren ... N~u hiSu thea nghia http thi thuy@t trinh cua can bQ xa la mQt ho~t .dQng. co t6 chuc, rna t~i do, nguai can bQ xa phai noi tru6c dam dong (tru6c nhUng nguai dan ho~c tru6c dong dao can bQ, nhan dan trong xa); trinh bay mQt vfin dS, ho~c tuyen truySn, ph6 bi@n phap lu~t cho dong dao nhan dan ... Qua nhUng phan tich tren ta co thS hiSu, ky nang thuy@t trinh: - La quy trinh va cac phuong phap nh~m giup cho ho~t dQng thuySt trinh d~t hi~u qua cao. - Ky nang thuySt trinh la mQt trong nhUng ky nang duQ'c sir d\lng ph6 biSn trong cUQc s3ng ya cong vi~c, d~c bi~t la d3i v6i can bQ xa. 292
- Ky nang thuySt trinh hI mQt trong nhUng ky nang co ban cAn thiSt d6i v6i can bQ hfmh chinh van phong; nhUng nguai qmin ly, lanh d~o; nhUng nguai ho~t dQng xa hQi ho~c co quan h~ nhiSu v6i cong chung, d~c bi~t la can bQ chinh , quyen xa. 2. Vai tro clia thuyit trinh Ky nang thuySt trinh se giup can bQ xa: - The hi~n, truySn d~t duQ'c nhUng quan diem, chu truang, bi~n phap cua Nha nu6c, cua cac co quan, t6 chuc cfip tren dSn d6i tUQ'llg th\lc' hi~n la can bQ va nhan dan trong xa. - ThuySt ph\lc duqc lanh d~o, cfip du6i va d6ng nghi~p hieu, ung hQ ho~c th\lc hi~n nhUng y tuang, kS ho~ch do minh dS xufit. - Giili thich, huang dfin, thuySt ph\lc, thuang lUQ'llg thanh cong v6i d6i mc, khach hang va d~i di~n cae co quan, t6 chuc dSn giao dich, hQ'P mc v6i dia phuang. - Nang cao chfit lUQ'llg cong tac, nang cao uy tin cua ca nhan va co quan. 3. Cae IO(li thuyit trinh Trong qua trinh ho~t dQng cua HpND, UBND xa, can bQ xa thuang xuyenphili th\lc hi~n ho~t dQng giao tiSp, trong do co thuySt trinh. Vi thS, ky nang thuySt trinh se duQ'c can bQ xa v~n d\lllg trong cac tinh hu6ng thuySt trinh C\l the sau day: - Phat bieu y kiSn ng~n tru6c t~p the ho~c thS hi~n chinh kiSn khi tranh lu~, thilo lu~n cac vfin d~ trong cong vi~c. - Phat biSu, diSn thuySt trong cac cUQc hQP, hQi nghi, IS hQi. - Trinh bay y tuemg va kS ho~ch cong tac v6i cfip tren; giao va yeu cAu cfip du6i th\lC hi~n nhi~m V\l; trao d6i cong vi~c v6i d6ng nghi~p. - Giili thich, huang dful cho nguai dan va khach dSn giao dich; lien h~ cong tac; giili quySt chS dQ chinh sach co lien quan. - Ph6 biSn van ban va huang dful nghi~p Y\l cho can bQ, nhan dan dia phuong. - Noi chuy~tl thai S\l, noi chuy~n chuyen dS. 293
- Dam phan, thuong Iuqng v6i d6i tac ho~c d~i di~n cac cO' quan, t6 chuc co quan h~ hp mc v6i dia phuong... II. Cac bmyc thuy~t trinh trmyc cong chung Mu6n thl!c hi~n mQt thuy~t trinh co hi~u qua, cac can bQ xii cAn n~m vfrng nhfmg yeu cAu cO' ban sau: * Yeu cAu vS nQi dung - Thu nh6t, thong tin thuyit trinh phai dung m¥c t/ich, t/ung chit dJ, dung trQng tam, t/ap zmg dung mong mu6n cita nguai nghe. Yeu cAu nay doi hoi nguai can bQ xii khi thlJc hi~n mQt ho~t dQng thuy~t trinh phai xac dinh: minh se noi vS vAn dS gi? Noi cho ai? Noi adau? Trong hoim cimh nao? Va vAn dS minh dinh noi co phai Ia vAn dS rna nguai nghe quan tam hay khong? Vi d\l: Khi d~n dlJ cac cUQc hQP cua cac thon ho~c t6 chuc doan th~ nhu Thanh nien, Ph\l mi, HQi Nong dan ... Chu tich xii thuang duQ'c mai phat bi~u y ki~n. D~ d~t duQ'c yeu cAu tren, Chu tich xii phai xac dinh d6i tuqng nguai nghe Ia khac nhau, mong dQ'i cua hQ cling khac nhau, nen nQi dung bai phat bi~u cling phai khac nhau. Nguai dan a tUng thon cAn bi~t nhfrng quy~t sach cua chinh quySn xii lien quan d~n dai s6ng; thanh nien mong mu6n duQ'c chinh quySn xii tin tuang va giao nhiSu nhi~m V\l, t~o diSu ki~n cho cac phong trao; C\lU chi~n binh mong duQ'c chinh quySn ton tn;mg, l~ng nghe y ki~n dong gop ... N~u xac dinh dung, Chu tich xii se bi~t chn'lc va dua vao bai phat biSu cua minh nhfmg thong tin phil hp v6i nguai nghe. Tuy nhien, trong thlJc t~ vfin con tinh tr~g can bQ xii chufin bi s~n mQt bai phat bi~u mfiu, rBi d~n cUQc hQp nao cling mang ra dQc, nQi dung dSu la cac k~ ho~ch vS phat triSn kinh t~ - xii hQi noi chung, tuy khong sai, nhung khong phil hqp v6i cac d6i tuqng nguai nghe khac nhau. - Thu hai, thong tin thuyit trinh cdn chinh xac, ro rang, co t/r} tin qly cao. Day la mQt yeu cAu quan trng, vi no ~o uy tin va niSm tin cua nguai nghe d6i vOi can bQ xii. Mu6n V?y, tru6c khi dinh noi ho~c cung cfip thong tin gi cho ngum nghe khi ~uy~t trinh, can bQ xii phili chufin bi va chn lc nhfrng thong tin co din cu, cO' sa, ngu6n g6c ro rang (Can Cll vao van ban phap ly, can Cll vao 294
tinh hinh th\lc tiSn, can cu vao bao cao cua d.p duai ho~c qua phim anh cua nguai dan). Trong truang hqp can bQ xa su d\lng nhUng thong tin chua r5 ngubn, dQ tin c~y khong cao thi can noi r5 de nguai nghe cck th~n khi su d\lng. Vi d\l: + Khi giai thich cho nguai dan vS ch~ dQ, chinh sach, can bQ xa can neu r5 cac quy dinh t~i van ban C\l the (ten van ban, s6, ky hi~u, ngay thang, tac gia, s6 diSu khoan lien quan), con hi~u 19c, khong nen noi chung chung la theo quy dinh cua Nha nuac hi~n nay. + Trong truang hqp can bQ xa nghe cac thong tin phan hbi cua nguai dan, nhung chua xac minh thi cling nen noi r5 va khfulg dinh la se kiem tra d@ lam r5 v§.n dS rbi thong bao l~i cho nhan dan. - Thu ba, thong tin thuyit trinh cdn co tinh mai: Yeu cau nay doi hoi can bQ xa bi~t chn lc cac thong tin lien quan thi~t th\lc, nhung nguai nghe chua bi~t (vi d\l: mQt chinh sach mai ban harm co lqi cho nguai dan); ho~c thuy~t ph\lc nguai nghe nen co cach nhin nh~n v§.n dS, cach nghi khac theo xu huang ti~n bQ (vi d\l: nen thay d6i quan ni~m trng nam, khinh nu; vai tro cua nam giai trong vi~c th\lc hi~n sinh de co k~ ho~ch ...); cung c§.p cach ly giai khac vS mQt vfrn dS; h~ th6ng, t6ng k~t nhUng v§.n dS rai Ie thanh nhUng Vfrn dS, hi~n tuqng co tinh quy lu~t (vi d\l: neu mQt s6 thai dQ khong phil hqp cua nguai dan khi len lam vi~c t~i UBND xa va k~t lu~ la nhUng hanh vi do khong phil hqp, can thay d6i ...); cung c§.p thong tin rQng han cho nguai nghe (vi d\l: thong bao tinh hinh thm S\l trong nuac va qu6c t~, nhUng kinh nghi~m lam an t6t cua cac xa khac ...). * Yeu cau vS phuang phap th@ hi~n f)@ mQt ho~t dQng thuy~t trinh d~t hi~u qua cao, ben c~nh vi~c chuck bi nQi dung, vfrn dS phuang phap the hi~n thuy~t trinh dong vai tro h~t suc quan trng. - Yeu cau chung: cac phuang phap duqc su d\lng khi thuy~t trinh phai da d~g. Hay noi cach khac, khi thuy~t trinh, can bQ xa phai su d\lng nhiSu phuang phap khac nhau;~ac phuang phap duqc su d\lng phai phil hqp v6i fi\lC dich va hoan canh diSn ra thuy~t trinh va vi~c v~ d\lng phai linh ho~t. 295
- MQt s6 phuong phap co ban d.n chu y v~n d\lng khi thuySt trinh nhu: + Cach the hi~n thai dQ v6i nguai nghe qua cir chi, hanh vi. + Cach sir d\lng ngon ngfr de truyen tai nQi dung. + Cach sir d\lng cac phuong ti~n trq giup. + Cach ch9n trang ph\lc khi thuySt trinh. Nhiing phuong phap nay se duqc trinh bay C\l the aphftn sau. * Yeu cftu ve hi~u qua MQt ho~t dQng thuySt trinh duqc coi la co hi~u qua nSu d~t duqc m\lc dich, m\lc tieu rna nguai thuySt trinh mong mu6n, v6i nhiing muc dQ khac nhau. Thong thuang, hi~u qua cua mQt ho~t dQng thuySt trinh duqc danh gia a3 muc dQ: - Nguai nghe hieu duqc nhiing thong tin rna nguai thuySt trinh cung cap, truyen tal. " OJ • - Nguai nghe khong chi hieu rna con to thai dQ dang thu~ v6i cac van de, cac quan diem, cac bi~n phap rna nguai thuySt trinh dua ra ho~c dS xuat. - Nguai nghe khong chi dang thu~ rna con ling hQ, thvc hi~n va lam theo Trong th\Ic' tS, khong phai mQi ho~t dQng th~ySt trinh dSu phai d~t duqc ca 3 muc dQ noi tren. Co nhiing twang hqp chi cftn nguai nghe hiSu duqc van dS (vi d\l: nguai dan hieu duqc nhiing kho khan rna chinh quySn dang phai d6i m~t va giai quySt); co twang hqp nguai nghe dang thu~ (dang y v6i ~hinh quySn la vi kho khan nhu v~y, nen t~m gac mQt van dS nao do chua thS giai quySt ngay), nhung cling co thS chua dang thu~n (tuy kho khan, nhung dan doi hoi chinh quySn xa vfu1 phai co bi~n phap giai quySt). NSu chua dang thu~n thi can bQ xa cftn co cac ho~t dQng thuySt trinh tiSp thea de nguai dan thay d6i dftn nh~n thuc. Muc dQ cao nhat la nguai dan hiSu, dang thu~n va ung hQ, lam thea cac yeu cftu rna can bQ xa dua ra. Vi d\l: Sau khi nghe can bQ xa thuySt trinh vS vi~c rna rQng va be tong hoa duang lien thon, nguai dan cac thon dSu hiSu day la vi~c lam cftn thiSt, co lqi cho mQi nguo-i; dang thu~ v6i phuong an rna can bQ xa dua ra la do kho 296
khan chung, nen Nha nu6c va nhan dan cung lam; nguai dan tinh nguy~n gop tiSn va s~n sang cho phep I~y d~t YUan nha d@ xa rna duang chung. Mu6n thuy6t trinh co hi~u qua can tuan thu cac yeu cau tren, d@ tra thanh nguai co ky nang thuy6t trinh t6t, cac can bQ xa can nfun vilng quy trinh th\l'c hi~n mQt ho~t dQng thuy6t trinh va phuong phap thuy6t trinh. Cho du ho~t dQng thuy6t trinh a d~ng don gian (giai thich, thuy6t ph\lc nguai khac) hay phuc t~p (phat bi@u tru6c cUQc hp ho~c I~ hQi; phd bi6n mQt chu truong 1611 d6n nhan dan trong xa...), can bQ xa vftn phai tuan thu quy trinh (cac bu6c) sau day: 1. Chunn hi thuyit trinh G6m cac cong vi~c sau day: - Xac dinh m\lc dich, m\lc tieu cua ho~t dQng thuy6t trinh. - Xac dinh d6i tUQIlg va hoan canh thuy6t trinh. - ChuAn bi nQi dung thuy6t trinh. - ChuAn bi dia di@m thuySt trinh. - ChuAn bi phan minh ha va cong C\l trc;r giup cho nQi dung thuy6t trinh. - Chuftn bi tam Iy va bi~n phap Ung pho v6i tinh hU6ng b~t nga. Tuy nhien, khong phai mi ho~t dQng thuySt trinh dSu phai chuftn bi day du cac v~n dS tren. NSu la ho~t dQng trinh bay, thuySt ph\lc nguai khac trong qua trinh giai quySt cong vi~c thi co th@ luc;rc b6t mQt s6 v~n dS can chuftn bi , nhu dia di@m (vi lam vi~c t~i tfl,l So' lIDND, UBND xa) ho~c oong C\l trc;r giup (nhu am thanh, anh sang, may chiSu...) Nh~g nSu can bQ xa chuAn bi trinh bay bao cao ho~c mQt dS an tru6c HDND xa thi phai chuAn bi t~t ca cac v§n dS tren. Ngay ca khi rnQt can bQ ph\l mi xU6ng cac thon va gia dinh hQi vien d@ thuySt ph\lc va v~n dQng h khong sinh con thu ba, nguai can bQ vftn phai xac dinh ro ffi\lC dich va m\lc tieu cfin d~t duc;rc (nguai dan hi@u, d6ng thu~ va th\l'c hi~n); xac dinh d6i tuc;rng va hmln canh gia dinh timg hQ C\l th@ d@ co cach v~ dQng phu hc;rp; chuftn bi cac v§n d~ can trao ddi; chn thai di@m thich hc;rp; chuAn bi tranh, anh, to' rai .d@ minh ha; chuftn bi Ung pho v6i tinh hu6ng b~t nga nhu 297
nguai dan phim ung gay g~t, lang m~ can bQ, th~m chi co thS du6i can bQ ra '·nh'a ... kh 01 NSu duQ'c chuful bi t6t, cac ho~t dQng thuySt trinh dii dam bao duQ'c 50% thanh congo 2. Thvc hifn thuyJt trinh Sau khi dii chufin bi t6t, nguai can bQ xii se th\fc hi~n cac ho~t dQng thuySt trinh. a bu6c m\y, nguai thuy~t trinh phai ap d\mg rAt nhi~uphuong phap va cach thuc khac nhau, g6m: * Phuong phap (cach) rna d~u: - T\f gi6i thi~u minh (d6i v6i nhiing nguai nghe chua quen biSt). NSu la can bQ xii noi chuy~n v6i dan va dii duQ'c gi6i thi~u tru6c thi khong nen gi6i thi~u l~i rna nen thay bfulg lai chao than thi~n. - Co thS rna d~u bfu1g mQt cau chuy~n (chuy~n c6 tfeh, chuy~n dai thuang...). - Co thS dftn lai rnQt liinh t\l ho~c can bQ cftp tren, mQt danh nhan nao do co lien quan dSn vftn d~ se thuy~t trinh; co thS dfin t\lC ngfr, ca dao" co nQi dung g~ gUi v6i vftn d~ dinh noL. Vi d\l: DS v~ dQng nhan dan trong xii huang Ung TSt tr6ng cay, can bQ xii co thS dftn lai Chu tich H6 Chi Minh: "Vi IQ'i feh muai nam phai tr6ng cay, vi IQ'i ich tram nam' phai tr6ng nguai". - Co thS d~t rnQt s6 cau hoi xoay quanh vAn d~. - Co thS neu mQt tinh hU6ng gQ'i S\f chu y cua nguai nghe. * Phuong phap (cach) triSn khai cac vftn d~: - Gi6i thi~u khai quat b6 C\lC chung (cac vftn d~ chinh), sau do trinh bay tUng vftn d~ C\l thS theo rnQt tr~t t\f nhfit dinh. - Thong thuang, d~ thuySt ph\lc nguai nghe, mQt vfin d~ c~n triSn khai cac y sau: vfin d~ nay duQ'c hiSu la gi? (giai thich tir ngfr, lam ra vfin d~); t~i sao c~ th\fc hi~n (neu m\lC dich va y nghia)? C~ lam thS nao (phuong phap, cach thuc?). - Khi trinh-bay cae vftn d~ c~ dfin d~t nguai nghe dS hQ co thS tiSp nh~n thong tin tir muc dQ dan gian dSn phuc t~p, tir thfip dSn cao; d6ng thai nguai 298
thuy6t triOO co th~ ap d\lIlg liOO ho?t cac cach l~p lu~n oou: quy n?p, diSn dich, phan tich, t6ng hgp, so sanh...).Lai Ie phfli ro rang, sang y, gifra cac y phfli co m6i lien h~ ch~t che va logic. Vi d\l: £)~ v~n dQng OOan dan chuySn d6i ca cAu cay tr6ng, can bQ xa co th~ l~p lu~n nhu sau: Tit xua cMn nay, tren d6ng adt cua xa ta a€u tr6ng m(Jt loq,i cay chinh la Ma. Theo mua, theo v¥, chung ta cu cdy r6i g(jt, g(jt r6i 19i cay bita va lq,i cdy. Chinh vi v(iy chung ta khong bao gia ngh'l din vi?c thay cay Ma bfmg cay tr6ng khac. Trong khi ao, cach chung ta chi vai cay s6, co nhimg xa aa thay vi?c tr6ng lua tren nhimg vimg ddt cao (co nang sudt thdp) bling vi?c tr6ng hoa. Va kit qua thu aU(lc aa mang lq,i ngu6n l(li gdp aoi tr6ng Ma. V(iy xa ta co nen hQc t(ip kinh nghi?m cua xa bgn khong? - MQt s6 phuang phap C\l th~ cfin tham khflo va ap d\lng khi triSn khai cac vAn dS cfin triOO bay d~ thuy6t ph\lc nguai nghe: + Hay noi mQt cach gian dj va tv OOien. Cac til va cau cang dan gifln bao nhieu thi nguai nghe cang dS hi~u va dS nb b~t bfiy OOieu. Vi d\l: Thua ba con trong than! Hom nay chung toi xin trao a6i va hufrng ddn ba con m(Jt s6 bi?n phap dJ phdng ch6ng sau b?nh cho cay tr6ng. + Sir d\lng thuang xuyen cach so sanh, d6i chi6u, vi von. Vi d\l: Khi hoa giii mau thudn gifra cac gia dinh, co th~ noi: Cac c¥ xua co cau " Ban anh em xa, mua lang gi€ng gdn ", hai bac nha acq,nh nhau, nhiing khi "t6i lira, tilt den" phai dl:fa VCIO nhau, giup dO' nhau. Vi vgy, chuy?n xich mich nay chi la chuy?n nh6, hai nha nen b6 qua, n6i 19i tinh ngh'la xom gi€ng , von co. + Dung OOiSu hiOO anh d~ gay fin tUQ11g va thuy6t phl;lc nguai nghe. Vi dl,l: Niu chung ta quyit tam, toi tin rling chi sau 2 nam nua thoi, tren vimg ddt d6i kho clin cua XQ ta se la nhiing vuan vai sai tr'lu qua. + Dung sa d6, bang th6ng ke, hiOO ve (n6u co th~ dugc). + L\l'a ch
+ Ke mQt chuy~n l~ (hay chuy~n vui) co lien h~ vO'i dai s6ng hang ngay cua nguai nghe, nhung phai g~n kSt vO'i chu dS dang noi. + Lam cho cac con s6 tra nen "biSt noi", d6i nhfing con s6 tra thanh nhfrng v~t co the th~y duQ'C. + Tu)' timg truang hgp rna ap d\lng: khen truO'c che sau (nSu mu6n che) va che truO'c khen sau (nSu mu6n khen). Co khi che de rna khen va khen de rna che. - Nhfing v~n dS dn tranh khi triOO bay: + L~y mQt truang hgp ca bi~t de khai quat thaOO cai ph6 biSn. + Nhfim lful nguyen nhan vO'i kSt qua, nguyen nhan vO'i diSu ki~n, nguyen nhan vO'i nguyen cO', kha nang va hi~n th\1'c, ban ch~t vO'i hi~n tUQ'llg, nQi dung vO'i hinh thuc, cai t~t nhien v6i cai ngftu nhien... + Noi y tru6c mau thuful v6i y sau. + Khong nen dUng nhfing cau qua dai, OOfing m~nh dS phuc t~p. + Khong dung OOfrng dien tich rna nhiSu nguai chua quen. + Tranh dung danh tu chuyen mon qua h((p va nhiing tu m6i chua thong d\lng. NSu b~t bUQc phai dung cac lo~i tu tren thi nen giang cho nguai nghe hieu nghTa. + Khong noi cfiu kY, hoa my, song cling khong duQ'c qua s6 sang, thoai maio * Phuong phap (cach) kSt thilc: Trong khi thuySt trinh, can bQ xii co the ap ,d\lng OOiing kieu kSt thuc thong d\lng sau day: + Tom t~t l~i cac y chinh trong lai giai thich, bai phat bieu ho~c bao cao mQt cach ng~n gQn nhung khong thiSu. + KSt thilc bfuIg cach gui to'i nguai nghe OOiing lai khuyen mang tiOO tam ly, b~ng triSt ly cua cUQc s6ng dai thuang, dS gay ~n tugng. + KhuySn khich nguai nghe hanh dQng. + f)~t mQt vai cau hoi, neu mQt sa v~ dS d~ nguai nghe tiSp t\lC suy nghT, t\1' tim cau tni lai. + Chilc nguai nghe suc khoe va d~t duQ'c OOiing gi rna hQ mong dQ'i. 300
Trong qua trinh th\Tc hi~n thuy~t trinh, can bQ xii con phai k~t hgp vai cac phuong phap khac nhu: cli chi, hanh vi, giQng noi, giao luu va d6i tho~i vOi nguai nghe, sli d\lng cac cong C\l va phuong phap h6 trQ'... * Phuong phap thS hi~n phong cach va hinh anh ca nhan khi thuy~t trinh: - V~ tu thi, tae phong: N~u noi truac dam dong, can bQ xii c~n dUng vfrng tren san ho~c bam nhtt vao b\lc. Tranh t6i da d6n h~t ca trQng luqng len mQt ben chan, ho~c dUng v~t cheo chan. Hinh anh nay se t~o ~n tuqng v~ mQt con nguai bftp benh va mQi ngum se cho rkg nguai noi khong duQ'c t\l' tin. N~u phat biSu truac b\lc, can bQ xii khong nen d\l'a nguai ho~c ty tay qua ch~t vao b\lc, ho~c khuynh tay to ve uy quy~n. Khi len di~n dan c~ buac khoan thai, d~u hoi ngftng len, ng\l'c huang v~ phia truac, sau do nhin xu6ng dam dong, mim cuai va cui chao nguai nghe. Can bQ xii nen hQc t~p va tham khao phong cach cua cac di~n gia co tai, cac nha hung bi~n n6i ti~ng va t~o phong cach rieng cua ca nhan. Khi thuy~t trinh, can bQ xii c~n chu y tranh nhfrng t~t xftu nhu: dua tay giii d~u, xo tay vao tui qu~n, sliakinh. - v~ thai it?> va eu chi: Ngon ngfr co thS co vai tro r~t quan trQng trong ho~t dQng thuy~t trinh. Thai dQ cua nguai thuy~t trinh duQ'c thS hi~n qua net m~t, anh m~t va n\l cuai. Khong ai thich nghe mQt bai thuy~t trinh rna di~n gia cu dUng im mQt ch6 va dan m~t dQc mQt bai di~n van dii duQ'c chuftn bi tiI truac. Ngoai ra, hiiy t~n d\lng cinh m~t. Nguai noi nen lu6t anh m~t cua minh vao nhfrng nguai a hang gh~ d~u, hang gh~ gifra va hang gh~ cu6i. Phai nhin th~ng vao nguai nghe dS noi vai hQ, tranh nhin xu6ng n~n, nhin len tr~n nha ho~c nhin ra ngoai clia...; Cac dQng mc tay, chan phai phu hgp, di~u bQ phai t\l' nhien, tuy thuQc vao cam xuc chan th\l'C cua nguai noi (vui, bu6n, gi~n ...). DS t~o duQ'c phong cach rieng, m6i nguai phai bi~t tham khao nguai khac, nhung khong nen b~t chuac ai. - V~ gi(Jng noi va eaeh noi: Trong khi noi, la nguai thuy~t trinh, can bQ xii trcinh noi dSu dSu,.c~n luc m~nh, luc nhtt, luc nhanh, luc ch~m; co thS nghi mQt chut, truac va sau cac y quan trQng; Khi thuy~t trinh nen noi ch~m, phcit am ro, 301
bieu IQ cam xuc hQ'P Ii v6i nhiing dieu dang trinh bay. Nguai thuy@t trinh phai c6 gfulg noi du 100 de nguai ng6i xa nhftt cling co the nghe thfty. Khi noi phai Iva chQn tu ngii' cho phu hQ'P vm d6i tUQl1g va hoan canh. Mu6n co v6n tu phong phu, can bQ xa cAn thuQc nhieu danh ngon, thanh ngii', t\lC ngii', ca dao de khi cAn co the huy dQng duQ'c ngay; Suu tAm cac tu d6ng nghia, phan nghia; ChQn IQc cac thanh ngii', t\lC ngfr ngful gQn ("khong thAy d6 may lam nen", "hQc thAy khong tay hQc b~n", "di mQt ngay dang hQc mQt sang khon"...); cAn tranh cac IBi thong thuang nhu: noi ngQng, noi I~p, noi nhiing cau vo nghia, khong hieu ra nghia cua tu cling dUng, them khong dung chB, hanh van then tu duy ngon ngfr nu6c ngoai, them nhiing trQ' tu van dAu mBi cau ("tuc Ia", "noi chung"...). - Quan tam va giao luu vai nguai nghe: Trong khi khi trinh bay hay thi@t I~p m6i lien h~ v6i thinh gia; quan sat thai dQ cua nguai nghe tru6c, trong va sau khi thuy@t trinh; quan sat dang ng6i, anh m~t, ve m~t cua nguai nghe; phan tich cac cau hoi, th~c m~c cua nguai nghe; tim cach khai thac thong tin phan h6i khi giai lao, ngoai hanh lang, sau bu6i thuy@t trinh. De the hi~n S\l' quan tam dSn phan Ung cua nguai nghe, can bQ thuy@t trinh cAn co nhiing bieti hi~n C\l the nhu: mim cuai, khe g~t dAu, ve m~t tv nhien, khong m~t moi... Trong khi noi, nguai trinh bay co the dUng I~i va mai mQt vai thinh gia bay to y kiSn ve vftn de minh dang noi de nguai nghe cam thfty hQ duQ'c ton trQng, lfulg nghe, duQ'c dong gop van chu de dang ban Iu~n. Day Ia cach tiSp c~n t6t han nhigu so v6i vi~c bo qua nhiing phan Ung ke ca v6i phan Ung tieu cvc cua nguai nghe. - Giai quyit cac thilc milc cua nguai nghe: Nhiing nguai nghe co the d~t cau hoi v6i nguai trinh bay, nhiing cau hoi nay chu ySu de nguai nghe khfuIg dinh I~i nhiing hieu biSt cua minh. De giai dap, nguai trinh bay cAn dua ra them nhieu thong tin C\l the hon Ia vi~c nh~c I~i nhiing dieu da noi. Dieu quan trQng Ia nen giai quySt th~c m~c tu quan diem thvc tS cua m6i ca nhan. - L1/a ch(Jn trang ph¥c phil h9P: nSu phat bieu khai m~c, chao mUng cac sv ki~n 100 va I~.hQi, can bQ xa cAn m~c I~ ph\lc (mua he: sa mi tr~ng va quAn sfim, mua dong m~c comple, den ca v~t); n@u xu6ng dv va phat bieu v6i nguai 302
dan, can bQ xii nen m~c thuOng ph\lc, thoai mai OOung khong IUQm thuQm. Khi thuy@t triOO truoc dong nguai, can bQ xii cAn tranh m~c trang ph\lC qua cO, OOim 001 ho~c mau s~c qua s~ So' va choi m~t. - Sir d¥ng nhfmg thidt bi h6 trf; OOu am thanh, hinh aOO hay d~o C\l n@u cAn thi@t. Nhung n@u sir d\lng, cAn n~m ch~c cach sir d\lng. N@u nguai thuy@t trinh sir d\lng phuong phap trinh chi@u (Power Point), cAn chQn kiSu chit de nhin, Co' chit to va khong nen qua OOieu chit tren mQt trang triOO chi@u ho~c sir d\lng qua OOieu hiOO anh dQng, am thaOO hay mau s~c Ioe Io~t khong phu hgp voi chu de. 3. Kit thue thuyit tTinh (ilanh gia) Day cOng la mQt buoc quan trQng, OO~m giup nguai thuy@t triOO tg danh gia hi~u qua va rut kinh nghi~m cho OOUng IAn thuy@t triOO sau. MQt ho~t dQng thuy@t trinh du don gian hay phuc t~p deu cAn dugc danh gia tren nhUng vfrn de sau: - DaOO gia muc dQ nQi dung thong tin dii truyen d~t. - Danh gia thai gian thuy@t ~rinh (dung gia hay qua gia cho phep). - Danh gia phuong phap thuy@t trinh. - DaOO gia sg phim h6i cua nguai nghe qua k@t qua thgc haOO, thao lu~; qua y ki@n oo~ xet trong phi@u khao sat ho~c qua tiOO cam cua nguai nghe danh cho nguai thuy@t trinh truac, trong va sau khi k@t thuc. - Xac diOO cac v§n de cAn kh~c ph\lc va cai ti@n: t~ong qua k@t qua danh gia, can bQ xii cAn xac diOO OOUng vfrn de cAn chinh sira ve nQi dung; OOUng phuong phap cAn d6i mai va cai ti@n (vi d\l: b6 sung phuong ti~n h6 trg; ren, luy~n giQng noi, tac phong); ren, luy~n tam ly; chfrp oo~ sai sot ho~c thfrt b~i t~m thai dS kh~c ph\lc trong OOUng IAn sau. Tren day la OOUng ki@n thuc va ky nang co ban rna can bQ cfrp xii cAn n~m vUng va v~ d\lng linh ho~t trong ho~t dQng thuy@t triOO. Truac khi thgc hi~n mQt ho~t dQng t~uy@t triOO (d~c bi~t la noi truac dam dong), m6i can bQ xii cAn chuful bi nhUng nQi dung ho~c cac vfrn de rna ban than phai thuOng xuyen thuy@t 303
trinh v6i c~p tren, c~p du6i, d6ng nghi~p va v6i nguai dan, v6i khach dSn giao djch ho~c ph6i hqp cong taco Tra thanh nguai co ky nang thuySt trinh hi~u qua, cac can bQ xa se gop ph~n quan trQng trong vi~c thuySt ph\lc nguai dan trong xa . ung hQ chinh quy~n, hang hai thgc hi~n cac chu truong, duang 16i cua Dang va nha nu6c; gop ph~n xay d\fllg va phat triSn kinh tS, xa hQi adja phuong. BAI T~P THljC HANH THUYET TRINH I. Phat biSu khai m~c/ bS m~c/ Phat biSu chao mimg. 2. ThuySt trinh trong cac cUQc hQP, hQi nghi, hQi thao. 3. PhA biSn chu truong, chinh sach, van ban phap lu~t. 4. Trinh bay chuong trinh, kS ho~ch, d~ an. 5. Trinh bay bao cao, tham lu~n. 6. Phat biSu chinh kiSn ca nhan. TAl Llt:U THAM KHAo - ~ghi dinh s6 89/1997!ND-CP ngay 07/8/1997 v~ cong tac tiSp "dan. - QuySt dinh 129/2007/QD-TTg ngay 02/8/2007 cua Thli tuang Chinh phu ban hanh quy chS van hoa cong sa t~i cac co quan hanh chinh nha nu6c. - QuySt dinh s6 03/2007/QD-BNV , ngay 26/02/2007 cua BQ truang BQ NQi Y\l v~ vi~c ban hanh quy t~c l:cng xu cua can bQ, cong chuc, vien chuc lam vi~c trong bQ may chinh quy~n 4ia phuong. - Thong tu s6 1178/TT-TTNN ngay 25/9/1997 huang dftn thgc hi~n quy chS tiSp dan. -Ky nang thuyit trinh, Nha xu~t ban TAng hqp thanh ph6 H6 Chi Minh, 2004. - Dg an DANIDA-NAPA, Gido trinh Icy nang giao nip hi¢u quii trong himh chinh, Ha NQi, HQc vi~n hanh chinh QU6c gia, 2006. - BQ NQiV\l, Ban quan ly dg an ADB, Tid li¢u b6i duang Icy nang giao nip trong th1;lC thi c6ng V¥, 2009. 304
- Thanh tra Chinh phu, Tai li¢u tq.p hu6n quy trinh aip cong dan, xu ly dan thu, giai quyit khiiu ngi, t6 cao, 2008. - Leil Lowndes, How to talk to anyone, 2003. - Ngh~ thu~t n6i truac dam dong. http://dinhdoan.netlnghe-thuat-noi truoc-dam-dong.html. 305