Mục tiêu chính của Bài giảng Quản trị học - Chương 5: Ra quyết định nhằm giải thích vai trò của việc ra quyết định đối với nhà quản trị và nhân viên. Mô tả việc ra quyết định trong các điều kiện khác nhau: chắc chắn, rủi ro và không chắc chắn. Trình bày tiến trình ra quyết định. Mô tả các đặc điểm của việc ra các quyết định đổi mới và thường xuyên. Giải thích các đặc điểm của ba mô hình quyết định: quyết định hợp lý, hợp lý giới hạn và quyết định mang tính chính trị.
Nội dung Text: Bài giảng Quản trị học - Chương 5: Ra quyết định
CHƯƠNG V
RA QUYẾT ĐỊNH
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
1
MỤC TIÊU CHƯƠNG V
Giải thích vai trò của việc ra quyết định đối với nhà
quản trị và nhân viên.
Mô tả việc ra quyết định trong các điều kiện khác
nhau: chắc chắn, rủi ro và không chắc chắn.
Trình bày tiến trình ra quyết định
Mô tả các đặc điểm của việc ra các quyết định đổi
mới và thường xuyên
Giải thích các đặc điểm của ba mô hình quyết định:
quyết định hợp lý, hợp lý giới hạn và quyết định
mang tính chính trị.
2
TIẾN TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
Xác định Phân bổ Phát
các trọng số triển
Xác định
tiêu chuẩn cho các các
vấn đề
quyết định tiêu chuẩn giải pháp
Đánh giá Thực Lựa Phân
tính hữu thi chọn tích
hiệu của giải một các
quyết định pháp giải pháp giải pháp
3
TIẾN TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
Xác định vấn đề
Trạng thái Trạng thái
mong muốn mong đợi
Nhận biết trước
Giải thích rõ
Sự liên kết
4
TIẾN TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
Xác định các tiêu chuẩn quyết định
Từ mục tiêu vấn đề
Cụ thể hóa thành tiêu chuẩn để đo lường
Tiêu chuẩn
Có thể định tính hoặc định lượng
Xác định trọng số cho các tiêu chuẩn
Thang đánh giá trọng số
Phát triển các giải phát
Tiêu chuẩn và trọng số cho mỗi phương án
Tính tổng điểm cho các lựa chọn
5
TIẾN TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
Phân tích các giải pháp
Điểm mạnh và hạn chế của mỗi giải pháp sẽ được so sánh với
các tiêu chuẩn và trọng số đã được thiết lập.
Lựa chọn phương án
So sánh các phương án để lựa chọn (điểm tổng hợp đánh giá
từng phương án)
Thực thi quyết định
Đánh giá kết quả
6
RA QUYẾT ĐỊNH TRONG CÁC
ĐIỀU KIỆN KHÁC NHAU
Chắc chắn Rủi ro Không chắc chắn
Khả năng chủ quan
Khả năng khách quan
7
CÁC LOẠI VẤN ĐỀ VÀ QUYẾT ĐỊNH
Các vấn đề
Vấn đề cấu trúc tốt (cấu trúc chặt)
Vấn đề cấu trúc tồi (cấu trúc lỏng)
Ra quyết định theo chương trình
Thủ tục / quy tắc / chính sách
Cấp trúc Cấp cao
lỏng
Các quyết định
phi chương Cấp bậc
Loại vấn đề trình trong tổ
Các quyết định chức
chương trình
Cấu trúc Cấp thấp
chặt hơn
8
CÁC MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
Mô hình ra
quyết định
hợp lí
Mô hình Mô hình
ra quyết định ra quyết định
hợp lí mang tính
giới hạn chính trị
9
MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH HỢP LÍ
Mục Lựa
Tất cả Sự ưu Không
tiêu chọn
Vấn đề các giải tiên có
đơn và cuối
là rõ pháp Sự ưu là ràng
rành cùng sẽ
ràng và và kết tiên là bất buộc
mạch tối đa
không quả rõ ràng biến về thời
phải hoá lợi
mơ hồ được và gian và
đạt ích
biết ổn định chi phí
được kinh tế
Ra quyết định hợp lý
Vấn đề đặt ra
Sự chắc chắn mà mô hình hợp lí yêu cầu có tồn tại?
10
MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
HỢP LÍ GiỚI HẠN
Một số vấn đề đặt ra
Thế nào là hợp lí giới hạn?
Người ra quyết định có thể cư xử thận trọng trong
giới hạn của sự đơn giản hoá hay còn gọi là mô hình
hợp lý giới hạn.
Cùng một tình huống có những quyết định khác
Công nhận giới hạn về thông tin của người quyết
định con người không thể biết được mọi thứ
11
MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
HỢP LÍ GIỚI HẠN
Những giới hạn
Giới hạn về tư duy
Trực giác
Những trở ngại của tiến
Giới hạn về tìm trình xử lý thông tin
kiếm
Giới hạn thông tin
Tìm kiếm giới hạn
Nhận thức Quyết
Nút vào Dẫn đến
vấn đề định
Hạn chế thông tin
12
MÔ HÌNH QUYẾT ĐỊNH MANG TÍNH
CHÍNH TRỊ
Quyết định bị giới hạn về các lợi ích: của bản thân
của giới hữu quan.
Quyền lực ảnh hưởng đến:
- Định dạng vấn đề Sự khác nhau trong việc
nhận dạng vấn đề
- Xác định mục tiêu
- Phác thảo Sự khác nhau
Nhiều về mục tiêu Ra
phương án quyết
giới hữu định
quan có Nút Dẫn
- Quyết định chính
quyền vào đến
phương án Sự khác nhau trị
lực
- Thực thi quyết về giải pháp
định
13
SÁNG TẠO VÀ VẤN ĐỀ
RA QUYẾT ĐỊNH
Kỹ năng
sáng tạo
Sự tinh Sáng
thông tạo
Động viên
công việc
14
PHƯƠNG PHÁP RA QUYẾT ĐỊNH
(Ra quyết định cá nhân)
Cao
Mức độ không chắc chắn
Phân tích Khái niệm
Chỉ huy Hành vi
Thấp
Lý trí Trực giác
Lối suy nghĩ
15
PHƯƠNG PHÁP RA QUYẾT ĐỊNH
(Ra quyết định cá nhân)
Kiểu chỉ huy đại diện
Mức độ thấp về tính không chắc chắn và cách thức suy nghĩ
không chắc chắn
Ra quyết định nhanh chóng, tập trung vào ngắn hạn
Kiểu ra quyết định phân tích
Mức độ không chắc chắn cao, cách suy nghĩ lí trí
Kiểu ra quyết định đại diện
Khuynh hướng nhìn nhận nhiều vấn đề và nhiều phương án
Hướng vào dài hạn
Kiểu quyết định hành vi
Cách suy nghĩ trực giác, quan tâm đến các cá nhân làm việc
cùng họ
16
PHƯƠNG PHÁP RA QUYẾT ĐỊNH
(Ra quyết định nhóm)
Ưu – nhược điểm của quyết định nhóm
Ưu điểm Nhược điểm
Có thể sử dụng kinh nghiệm và sự Đòi hỏi nhiều thời gian hơn
thông thạo của nhiều người. Bị một ít người chi phối
Có nhiều thông tin, dữ liệu và sự Quan tâm đến mục tiêu cá nhân
kiện hơn là mục tiêu của nhóm
Vấn đề được xem xét từ nhiều khía Các sức ép xã hội phải tuân thủ
cạnh
Tư duy nhóm
Các thành viên được thỏa mãn
hơn
Sự chấp nhận và cam kết đối với
quyết định cao hơn
17
PHƯƠNG PHÁP RA QUYẾT ĐỊNH
(Ra quyết định nhóm)
Đặc điểm của tư duy nhóm và những nhược điểm
của quyết định
Đặc điểm tư duy nhóm Nhược điểm của quyết định
Ảo tưởng về chiến thắng Các phương án lựa chọn phức tạp
Quan hệ tập thể Mục tiêu phức tạp
Tin vào khả năng ra quyết định Sai lầm trong nghiên cứu rủi ro
nhóm của quyết định
Tự kiểm tra Nghiên cứu thông tin nghèo nàn
Ảo tưởng về sự nhất trí của các Sai lầm trong đánh giá lại các
thành viên phương án lựa chọn
Bị áp lực từ các thành viên Sai lầm trong phát triển phương
án dự phòng
18
PHƯƠNG PHÁP RA QUYẾT ĐỊNH
(Ra quyết định nhóm)
Những kĩ thuật để kích thích sự sáng tạo của các
thành viên
Kỹ thuật tập kích não (brainstorming)
Các thành viên không được chỉ trích ý kiến của nhau
Kỹ thuật nhóm danh nghĩa (nominal group technique – NGT)
Thảo luận ý kiến và bỏ phiếu để xác định kết quả
Kỹ thuật Delphi
Các thành viên không gặp mặt nhau tránh quan hệ tương tác
trong nhóm
19