Đề án tốt nghiệp Quản lý công: Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:78

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar tỉnh Đắk Lắk" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2024-2030, qua đó góp phần phát huy dân chủ cơ sở, củng cố lòng tin của nhân dân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án tốt nghiệp Quản lý công: Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar tỉnh Đắk Lắk

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ PHƯƠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TIẾP CÔNG DÂN TẠI UBND CẤP XÃ, HUYỆN CƯM’GAR, TỈNH ĐẮK LẮK GIAI ĐOẠN 2024 – 2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Đắk Lắk, 10/2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ PHƯƠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TIẾP CÔNG DÂN TẠI UBND CẤP XÃ, HUYỆN CƯM’GAR, TỈNH ĐẮK LẮK GIAI ĐOẠN 2024 – 2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8340403 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. Nguyễn Đăng Quế Đắk Lắk, 10/2024
LỜI CAM ĐOAN Đề án này là do tôi thực hiện, những số liệu, thông tin được trình bày trong Đề án là trung thực, dựa trên sự tổng hợp, phân tích thông tin từ những nguồn đáng tin cậy và dựa trên kết quả tôi thực hiện khảo sát thu thập được. Tôi xin cam đoan những điều trên là đúng và xin nhận hoàn toàn tráchnhiệm về những gì liên quan tới đề án này. Đắk Lắk, ngày tháng 10 năm 2024 Học viên Nguyễn Thị Phương i
LỜI CẢM ƠN Đề án được hoàn thành là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu lý luận và tích lũy kinh nghiệm thực tế của tác giả. Trước hết, cho phép tôi được gửi tới Ban giám đốc Học viện hành chính Quốc gia; các thầy, cô giáo khoa sau đại học trường Học viện Hành chính Quốc gia lời chúc sức khỏe và lời cảm ơn chân thành nhất. Những kiến thức quý báu mà các thầy, cô giáo đã truyền đạt trong quá trình học tập vô cùng hữu ích đối với tôi trong học tập, công tác và trong đời sống; đặc biệt là trong quá trình tôi thực hiện đề án. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng sâu sắc đến TS. Nguyễn Đăng Quế - người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ,động viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện đề án này. Và cho phép tôi gửi lời cảm ơn các các cô, bác, anh, chị đã dành thời gian trả lời phiếu khảo sát, cung cấp những thông tin hết sức quý giá cho đề án của tôi. Đề án của tôi chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong nhận được sự đánh giá và góp ý của quý thầy, cô trong Hội đồng đánh giá Đề án tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công - Học viện hành chính Quốc Gia để tôi tiếp tục hoàn thiện tốt hơn đề án của mình. Trân trọng cảm ơn! Đắk Lắk, ngày tháng 10 năm 2024 Học viên Nguyễn Thị Phương ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ii MỤC LỤC .............................................................................................................iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1 1. Lý do xây dựng đề án .......................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ........................................................... 2 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................... 3 3.1. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 3 3.2. Nhiệm vụ của đề tài .......................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 4 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4 6. Ý nghĩa thực tiễn của đề án.................................................................................. 5 7. Bố cục của đề án.................................................................................................. 5 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN TẠI UBND CẤP XÃ .......................................................................................................................... 6 1.1. Một số khái niệm liên quan ............................................................................... 6 1.1.1. Tiếp công dân ................................................................................................ 6 1.1.2. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại ................................................................... 6 1.1.3. Tố cáo và giải quyết tố cáo ............................................................................ 7 1.2. Hoạt động tiếp công dân của Ủy ban nhân dân cấp xã....................................... 8 1.2.1. Vị trí, vai trò và nhiệm vụ tiếp dân của Ủy ban nhân dân xã .......................... 8 1.2.2. Đặc điểm hoạt động tiếp công dân của UBND cấp xã .................................... 9 1.2.3. Nguyên tắc, phương pháp tiếp công dân trên địa bàn xã............................... 14 1.3. Chất lượng tiếp công dân và xây dựng đội ngũ công chức tiếp công dân ......... 16 1.3.1. Khái niệm chất lượng tiếp công dân ............................................................. 16 1.3.2. Các tiêu chí phản ánh chất lượng ................................................................. 17 iii
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã ............ 18 1.4.1. Trách nhiệm người đứng đầu – chủ tịch UBND cấp xã ................................ 18 1.4.2. Ý thức chính trị, đạo đức cách mạng và vốn sống thực tiễn của cán bộ tiếp công dân 19 1.4.3. Năng lực tiếp công dân của đội ngũ cán bộ công chức tiếp công dân và mức độ tuân thủ quy trình tiếp công dân............................................................................. 19 1.4.4. Tác động từ công luận và dư luận xã hội ...................................................... 20 1.4.5. Tác động từ những tiêu cực xã hội ............................................................... 21 1.4.6. Sự tác động của người có chức vụ, quyền hạn và những người thân quen .... 22 1.5. Kinh nghiệm hoạt động tiếp công dân tại UBND cấp xã của một số địa phương và bài học cho huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ....................................................... 22 1.5.1. Kinh nghiệm của huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk ....................................... 22 1.5.2. Kinh nghiệm của huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum .......................................... 23 1.5.3. Bài học cho huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk .................................................. 24 Kết luận chương 1 ................................................................................................. 26 CHƯƠNG 2 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TIẾP CÔNG DÂN TẠI UBND CẤP XÃ, TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯM’GAR, TỈNH ĐẮK LẮK........ 27 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk và thực trạng đội ngũ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại UBND cấp xã ..................... 27 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ........................................................................................ 27 2.1.2. Đặc điểm về văn hóa – xã hội ...................................................................... 27 2.1.3. Đặc điểm kinh tế .......................................................................................... 28 2.1.4. Thực trạng đội ngũ CBCC tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ................................................. 29 2.2. Thực trạng hoạt động tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ......................................................................................... 29 2.2.1. Thực hiện nội dung và hình thức tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ............................................................................... 29 2.2.2. Phương pháp tiếp công dân .......................................................................... 34 2.3. Đánh giá chung ............................................................................................... 36 iv
2.3.1. Những kết quả đạt được ............................................................................... 36 2.3.2. Những hạn chế ............................................................................................. 37 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế.................................................................. 40 Kết luận chương 2 ................................................................................................. 43 CHƯƠNG 3 ĐỊNH HƯỚNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN TẠI UBND CẤP XÃ, TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯM’GAR, TỈNH ĐẮK LẮK ............................................................................................................. 44 3.1. Định hướng tiếp công dân dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk.......................................................................................................... 44 3.2. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng tiếp công dân dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ................................................................... 45 3.2.1. Giải pháp giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhân thức về vai trò trách nhiệm của đội ngũ CB,CC làm công tác tiếp công dân ..................................................... 45 3.2.2. Giải pháp đổi mới công tác tuyển dụng và sử dụng hợp lý đội ngũ CB,CC làm công tác tiếp công dân ........................................................................................... 48 3.2.3. Giải pháp đẩy mạnh công tác đào tạo lại và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức làm công tác tiếp công dân ............................................................................ 51 3.2.4. Giải pháp thực hiện tốt chế độ, chính sách tạo động lực cho đội ngũ cán bộ công chức làm công tác tiếp công dân ................................................................... 53 3.2.5. Giải pháp phát huy dân chủ cơ sở, nâng cao năng lực của cơ quan giải quyết khiếu nại, tố cáo, phát huy vai trò và sự phối hợp của các ban ngành đoàn thể ....... 56 3.3. Tổ chức thực hiện ........................................................................................... 59 3.3.1. Lộ trình thực hiện ........................................................................................ 59 3.3.2. Phân công nhiệm vụ ..................................................................................... 60 3.3.3. Nguồn lực cần thiết ...................................................................................... 61 Kết luận chương 3 ................................................................................................. 63 KẾT LUẬN ........................................................................................................... 64 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 66 PHỤ LỤC.............................................................................................................. 68 v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CB, CC Cán bộ, công chức HĐND Hội đồng nhân dân KT-XH Kinh tế - xã hội UBND Ủy ban nhân dân vi
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tổng hợp tình hình tiếp công dân theo lĩnh vực tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ........................................................................ 30 Bảng 2.2. Tổng hợp tình hình tiếp công dân theo hình thức tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ........................................................................ 32 Bảng 2.3. Kết quả khảo sát về chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk ......................................................................................... 33 vii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Hoạt động tiếp công dân đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện bản chất Nhà nước "của dân, do dân, vì dân", góp phần củng cố mối quan hệ gắn bó giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước. Chính vì vậy, việc hoàn thiện mô hình tổ chức tiếp công dân là nhiệm vụ cấp bách, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tiếp công dân tại địa phươngTrong những năm qua, hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân tại các địa phương trên toàn quốc luôn nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành, chính quyền địa phương. Với tinh thần chủ động, trách nhiệm cao, các cấp, ngành và chính quyền địa phương đã phối hợp chặt chẽ để giải quyết hiệu quả các vụ việc khiếu nại, tố cáo của công dân, góp phần đảm bảo an ninh chính trị - xã hội, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của Nhà nước, tập thể và cá nhân. Nhằm nâng cao chất lượng tiếp công dân, Ủy ban nhân dân các xã trên địa bàn huyện CưM’gar đã nghiêm túc thực hiện Luật Tiếp công dân năm 2013, ban hành nội quy, lịch tiếp công dân và niêm yết công khai tại khu vực tiếp công dân hoặc bộ phận một cửa, một cửa liên thông. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã thường xuyên phối hợp với các cơ quan, ban ngành liên quan để triển khai hiệu quả công tác tiếp công dân. Đồng thời, bố trí công chức văn phòng - thống kê hoặc công chức tư pháp kiêm nhiệm nhiệm vụ tiếp công dân thường xuyên tại địa điểm tiếp công dân, đảm bảo đáp ứng đầy đủ yêu cầu, nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân. Tương tự như các địa phương khác trên cả nước, hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk thời gian qua đã nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của chính quyền huyện. Các biện pháp đồng bộ, quyết liệt cùng sự phối hợp chặt chẽ từ Ủy ban mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và các cơ quan, ban ngành đã góp phần tạo nên những chuyển biến tích cực trong công tác này. Hoạt động tiếp công dân được tổ chức nghiêm túc, đảm bảo đúng quy định. Các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh được xem xét, giải quyết kịp thời. Song song đó, những vụ việc phức tạp, kéo dài cũng được tập trung rà soát và giải quyết dứt điểm. Tuy nhiên, bên cạnh những nỗ lực đáng 1
ghi nhận, hoạt động tiếp công dân tại UBND cấp xã huyện CưM’gar vẫn còn gặp nhiều khó khăn và tồn tại một số hạn chế nhất định trong việc xây dựng cơ chế, chính sách, quy trình tiếp công dân như việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân ở một số địa phương còn chậm so với quy định; giải quyết khiếu nại, tố cáo có một số vụ việc còn kéo dài, chất lượng giải quyết còn thấp; đội ngũ cán bộ quản lý chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa chuyên trách; một số cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến hoạt động tiếp công dân,... Vì các lý do trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài “Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar tỉnh Đắk Lắk” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Hoàng Ngọc Dũng (2015), “Giải quyết khiếu nại hành chính trong công cuộc cải cách hành chính ở Việt Nam”, Luận án Tiến sỹ quản lý hành chính công, Học viện hành chính quốc gia. Luận án này tập trung vào việc nghiên cứu và làm sáng tỏ các vấn đề lý thuyết nền tảng liên quan đến giải quyết khiếu nại trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Đồng thời, luận án cũng khảo sát thực tiễn giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực này trong những năm qua nhằm đưa ra những đánh giá, nhận xét khách quan và từ đó đề xuất các quan điểm, giải pháp thiết thực nhằm đảm bảo hiệu quả cho công tác giải quyết khiếu nại hành chính, đáp ứng yêu cầu cấp bách của công cuộc cải cách hành chính hiện nay. Phan Thị Thảo (2016), “Ý nghĩa và tầm quan trọng của tiếp công dân trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước”, Trường Chính trị tỉnh Bình Thuận. Bài viết phân tích tầm quan trọng của hoạt động tiếp công dân đối với việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; trong việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân; trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; trong xây dựng và tổ chức chính quyền. Nguyễn Văn Kim (2019), “Hoàn thiện pháp luật về tiếp công dân ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”, Đề tài khoa học cấp Bộ, được nghiệm thu ngày 19/12/2019 tại Viện Chiến lược và Khoa học Thanh tra. Trong bối cảnh đổi mới toàn diện trên các lĩnh vực, đặc biệt là đổi mới kinh tế, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, mở rộng công khai, dân chủ, đấu tranh chống tham nhũng, tăng cường quan hệ quốc tế, hoạt động Tiếp công dân đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm quyền lợi hợp pháp, chính 2
đáng của công dân. Cùng với đó, việc triển khai các dự án, liên quan đến việc thu hồi, đền bù, giải phóng mặt bằng; cơ cấu, phân tầng xã hội, thu nhập giữa các tầng lớp nhân dân có những biến động mạnh mẽ cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới cho công tác Tiếp công dân. Mai Văn Duẩn (2024), “Bàn về mô hình tiếp công dân trực tuyến từ thực tiễn tỉnh Bắc Ninh”, Tạp chí Thanh tra Việt Nam số tháng 4/2024. Bài viết phân tích hình thức tiếp công dân trực tuyến và mô hình tiếp công dân trực tuyến và phân tích thực trạng áp dụng mô hình tiếp công dân trực tuyến tại tỉnh Bắc Ninh; từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm qua việc áp dụng mô hình tiếp công dân trực tuyến tại tỉnh Bắc Ninh. Như vậy, có khá nhiều nghiên cứu được thực hiện liên quan đến hoạt động tiếp công dân của chính quyền cấp xã, cấp huyện. Tuy nhiên, các nghiên cứu về chất lượng hoạt động tiếp công dân trên địa bàn huyện ít được thực hiện, chỉ có một đến hai nghiên cứu. Hơn nữa, các nghiên cứu này được nghiên cứu tại phạm vi thời gian và không gian khác nhau nên giải pháp được đề xuất cũng khác nhau, không thể áp dụng được vào thực tế huyện CưM’gar, Tỉnh Đắk Lắk mà tác giả đang nghiên cứu. Do đó, nghiên cứu của tác giả là nghiên cứu độc lập và cấp thiết. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Đề án đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2024-2030, qua đó góp phần phát huy dân chủ cơ sở, củng cố lòng tin của nhân dân. 3.2. Nhiệm vụ của đề tài - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk - Phân tích thực trạng chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk - Đề xuất các giải pháp nhằm Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu chất lượng tiếp công dân, hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Đề án được tiến hành nghiên cứu tại UBND các xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk. - Phạm vi về thời gian: Thu thập số liệu giai đoạn 2020-2023; đề ra giải pháp giai đoạn 2024-2030. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận nghiên cứu: Luận văn dựa trên cơ sở những quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm của Đảng ta về hoạt động tiếp công dân cấp huyện và vấn đề tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại các địa phương. - Phương pháp nghiên cứu + Phương pháp phân tích: Được sử dụng xuyên suốt trong toàn bộ nội dung của Luận văn để giải quyết những vấn đề mang tính lý luận như khái niệm, mục đích, ý nghĩa, nội dung, nguyên tắc, các điều kiện đảm bảo cho cho hoạt động tiếp công dân và thực trạng pháp luật về tiếp công dân. + Phương pháp chứng minh, thống kê tổng hợp: Được sử dụng để tổng hợp các thông tin, số liệu, sau đó phân tích, đối chiếu, nhận định, đánh giá, làm rõ những nội dung trong luận văn. + Phương pháp so sánh: Trên cơ sở lý luận, quy định của pháp luật và thực trạng tiếp công dân ở các địa phương. Luận văn sử dụng phương pháp so sánh để thể hiện rõ hơn các quy định của pháp luật và triển khai thực hiện tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar. + Phương pháp khảo sát: Đề tài khảo sát 150 công dân trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk để đánh giá chất lượng tiếp công dân liên quan đến quy trình, thủ tục, số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ tiếp công dân trên địa bàn huyện; qua đó, tác giả có những đánh giá khách quan và toàn diện hơn. 4
6. Ý nghĩa thực tiễn của đề án Cung cấp cái nhìn tổng thể về chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar, tỉnh Đắk Lắk cho các cấp, các ngành, chính quyền địa phương và các cơ quan có thẩm quyền để định hướng xây dựng kịp thời hệ thống pháp luật, kịp thời sửa đổi, bổ sung hoàn thiện pháp luật về tiếp công dân phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ mới, đáp ứng được nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn huyện CưM’gar nói riêng và cả nước nói chung. 7. Bố cục của đề án Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục các chữ viết tắt, đề án gồm 03 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã Chương 2: Thực trạng chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar tỉnh Đắk Lắk Chương 3: Đề xuất các giải pháp nhằm Nâng cao chất lượng tiếp công dân tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện CưM’gar tỉnh Đắk Lắk 5
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN TẠI UBND CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1. Tiếp công dân Tiếp công dân là việc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền quy định tại Điều 4 Luật Tiếp công dân 2013 đón tiếp để lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của công dân; tiếp nhận khiếu nại, tố cáo. kiến nghị và phản ánh của công dân và giải thích, hướng dẫn cho công dân về việc thực hiện khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo đúng quy định của pháp luật. Việc tiếp công dân là hoạt động thường xuyên, bắt buộc đối với các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền. Mục đích của tiếp công dân là bảo đảm quyền dân chủ của công dân; Góp phần giải quyết các vấn đề, khiếu nại, tố cáo của công dân và phát huy vai trò, trách nhiệm của công dân trong việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. 1.1.2. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại Theo Luật Khiếu nại 2011, Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, trình bày ý kiến, yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, giải quyết những hành vi vi phạm pháp luật hoặc vi phạm nguyên tắc, quy tắc công tác của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề và cá nhân trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Khiếu nại nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của công dân, cơ quan, tổ chức; thúc đẩy việc thực hiện đúng pháp luật, nguyên tắc, quy tắc công tác của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề và cá nhân; góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề và cá nhân. Giải quyết khiếu nại là hoạt động xem xét, giải quyết những khiếu nại do công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, này quy định. 6
Công dân, cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại về những hành vi vi phạm pháp luật hoặc vi phạm nguyên tắc, quy tắc công tác của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề và cá nhân trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Cán bộ, công chức có quyền khiếu nại về những vi phạm pháp luật hoặc vi phạm nguyên tắc, quy tắc công tác của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề và cá nhân trong quá trình tổ chức, quản lý công việc và trực tiếp giải quyết công việc liên quan đến mình. Trách nhiệm giải quyết khiếu nại như sau: Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề có trách nhiệm tiếp nhận, xem xét, giải quyết khiếu nại theo quy định của Luật này. Cán bộ, công chức có trách nhiệm giải quyết khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật và quy định của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức hành nghề nơi mình công tác. 1.1.3. Tố cáo và giải quyết tố cáo Tố cáo là việc cá nhân theo thủ tục quy định của Luật Tố cáo năm 2018 báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổchức, cá nhân nào. Giải quyết tố cáo là hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiến hành kiểm tra, xác minh nội dung tố cáo và xử lý theo quy định của pháp luật. Tố cáo phải được thực hiện theo đúng thủ tục quy định; phải có căn cứ, chứng cứ; phải xuất phát từ lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm công dân; được bảo vệ theo quy định của pháp luật. Người tố cáo có quyền được giữ bí mật về danh tính và thông tin cá nhân liên quan đến việc tố cáo; được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản và các quyền hợp pháp khác; được thưởng nếu tố cáo đúng. Người tổ cáo phải có nghĩa vụ tố cáo đúng sự thật, không vu khống, phao tin; cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin, chứng cứ liên quan đến việc tố cáo; hợp tác với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong quá trình kiểm tra, xác minh nội dung tố cáo.. 7
1.2. Hoạt động tiếp công dân của Ủy ban nhân dân cấp xã 1.2.1. Vị trí, vai trò và nhiệm vụ tiếp dân của Ủy ban nhân dân xã UBND xã là cơ quan hành chính nhà nước ở cấp cơ sở, trực tiếp quản lý và điều hành các hoạt động của xã. UBND xã đóng vai trò cầu nối giữa Nhà nước với nhân dân, là nơi người dân trực tiếp đến giải quyết các vấn đề liên quan đến đời sống, sản xuất kinh doanh và các quyền lợi hợp pháp của mình. Theo đó, hoạt động tiếp công dân trên địa bàn xã do Ban tiếp công dân (Ban Tiếp dân) thực hiện. Ban Tiếp dân thường được đặt tại trụ sở UBND xã, nơi dễ dàng tiếp cận và thuận tiện cho công dân đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh. Ban Tiếp dân đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của công dân, góp phần xây dựng chính quyền xã “Chủ động - Sáng tạo - Hiệu quả - Phục vụ Nhân dân”; là cầu nối giữa chính quyền địa phương với người dân, giúp giải quyết các bức xúc của nhân dân một cách kịp thời, hiệu quả. Ban Tiếp dân UBND xã có những nhiệm vụ chính sau: - Tiếp nhận: Tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã; tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan, tổ chức khác nhưng chưa xác định được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết; ghi nhận ý kiến, kiến nghị của công dân đến trực tiếp trụ sở tiếp công dân. - Xử lý: Xem xét, phân loại đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân; chuyển đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo quy định; thụ lý và giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã theo quy định của pháp luật; thông báo kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh cho công dân biết theo quy định. - Theo dõi: Theo dõi việc giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đã chuyển cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết; đôn đốc các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo quy định. 8
- Tổng hợp: Tổng hợp tình hình tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; báo cáo UBND xã, Chủ tịch UBND xã về tình hình tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo quy định. Ngoài ra, Ban Tiếp dân UBND xã còn có một số nhiệm vụ khác như: - Phổ biến, tuyên truyền pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo. - Tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình trong việc khiếu nại, tố cáo. - Phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. 1.2.2. Đặc điểm hoạt động tiếp công dân của UBND cấp xã 1.2.2.1. Nội dung tiếp công dân trên địa bàn xã Tiếp công dân trên địa bàn xã nhằm tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân về những vấn đề thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân xã; góp phần bảo đảm quyền dân chủ, quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường sự gắn bó giữa Đảng, chính quyền với nhân dân và phát hiện, giải quyết kịp thời những mâu thuẫn, khiếu kiện trong nhân dân; góp phần giữ gìn an ninh trật tự, ổn định xã hội. Đối tượng tiếp công dân trên địa bàn xã đó là công dân Việt Nam đang sinh sống, học tập, làm việc trên địa bàn xã; người Việt Nam định cư ở nước ngoài về nước thăm quê hương, có liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Phạm vi tiếp đó là khiếu nại, tố cáo về các hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; kiến nghị, đề xuất về những vấn đề liên quan đến đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng trên địa bàn xã; phản ánh về những khó khăn, vướng mắc trong giải quyết thủ tục hành chính, thực hiện các chính sách, pháp luật trên địa bàn xã. Thời gian tiếp công dân trên địa bàn xã đó là: - Theo lịch tiếp công dân định kỳ của Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã. - Thứ Hai, Tư, Sáu hàng tuần, từ 8 giờ đến 11 giờ và từ 14 giờ đến 17 giờ. 9
- Ngoài giờ tiếp công dân định kỳ, Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên Ủy ban nhân dân xã, Trưởng các phòng, ban, ngành của Ủy ban nhân dân xã có thể bố trí thời gian tiếp công dân theo yêu cầu. Địa điểm tiếp công dân trên địa bàn xã đó là Phòng tiếp công dân, trụ sở Ủy ban nhân dân xã. Thủ tục tiếp công dân trên địa bàn xã như sau: - Công dân đến tiếp phải mang theo: Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân; giấy tờ, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; Khi tiếp công dân, cán bộ tiếp công dân phải giữ thái độ niềm nở, lịch sự, văn minh; ghi chép đầy đủ, trung thực, chính xác nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh do công dân trình bày; giải thích rõ cho công dân về thẩm quyền giải quyết, thời gian giải quyết và hướng dẫn công dân theo dõi kết quả giải quyết; cấp cho công dân Giấy biên nhận khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Sau khi tiếp công dân, cán bộ tiếp công dân phải phân loại, tóm tắt nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; chuyển hồ sơ cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo quy định và theo dõi, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân và thông báo kết quả cho công dân biết. Công dân không được khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh những vấn đề không thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân xã. Khi đến tiếp công dân, công dân phải giữ gìn trật tự, an ninh. 1.2.2.3. Hình thức tiếp công dân trên địa bàn xã * Tiếp người khiếu nại và xử lý nội dung khiếu nại của người khiếu nại Quy trình tiếp người khiếu nại như sau: - Tiếp nhận thông tin: Tiếp nhận trực tiếp: Người khiếu nại đến cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền để trình bày bằng miệng hoặc nộp đơn khiếu nại. Tiếp nhận qua bưu điện: Người khiếu nại gửi đơn khiếu nại qua bưu điện. Tiếp nhận qua đường dây nóng: Người khiếu nại gọi điện thoại đến đường dây nóng để trình bày nội dung khiếu nại. 10
Tiếp nhận qua mạng internet: Người khiếu nại gửi đơn khiếu nại qua trang web hoặc cổng thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền. - Ghi nhận thông tin: Cán bộ tiếp nhận ghi chép đầy đủ thông tin về người khiếu nại, nội dung khiếu nại, thời gian, địa điểm xảy ra vụ việc. Người khiếu nại ký tên xác nhận nội dung ghi chép là đúng. - Cung cấp thông tin: Cán bộ tiếp nhận cung cấp cho người khiếu nại thông tin về quy trình, thời hạn giải quyết khiếu nại, các quy định liên quan. Giải thích cho người khiếu nại rõ ràng, dễ hiểu về nội dung khiếu nại của họ. - Hướng dẫn người khiếu nại: Nếu đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết, cán bộ tiếp nhận hướng dẫn người khiếu nại hoàn thiện thủ tục theo quy định. Nếu đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết, cán bộ tiếp nhận hướng dẫn người khiếu nại gửi đơn đến cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền. Xử lý nội dung khiếu nại như sau: - Xem xét nội dung khiếu nại: Cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền xem xét nội dung khiếu nại, xác minh thông tin và làm rõ các vấn đề liên quan. Thu thập đầy đủ bằng chứng, tài liệu để giải quyết khiếu nại. - Giải quyết khiếu nại: Nếu nội dung khiếu nại đúng, cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật. Nếu nội dung khiếu nại không đúng, cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền giải thích cho người khiếu nại hiểu và thông báo kết quả giải quyết. - Thông báo kết quả giải quyết: Cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền thông báo kết quả giải quyết khiếu nại cho người khiếu nại bằng văn bản. Giải thích rõ ràng, dễ hiểu nội dung kết quả giải quyết. Việc tiếp người khiếu nại và xử lý nội dung khiếu nại phải được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Cán bộ tiếp nhận và giải quyết khiếu nại phải có thái độ lịch sự, văn minh, khách quan, công bằng. 11